#dailymotion #youtube #facebook #twitter #twitch #motiongraphics #deezer #tv #dlive #instagram #stream #motion #twitchstreamer #fightingmentalillness #twitchclips #twitchretweet #twitchaffiliate #twitchshare #ant #scribaland #tiktok #grecja #spotify #gelio #gry #vimeo #google #motionmate #youtuber #greekquotes
Category
🎥
Short filmTranscript
00:00Muzyka
00:30Kraków. Historyczna stolica Polski. Ośrodek osadniczy powstały w czasach przedhistorycznych, który w roku 1257 otrzymał prawa miejskie.
00:56Nad miastem wznosi się kilkudziesięciometrowe bapienne wzgórze Wawelu. Na jego kilkuhektarowej powierzchni wyrósł w ciągu wieków potężny zespół rezydencji monarszej oraz kościoła katedralnego wraz z całym miasteczkiem budowli pomocniczych.
01:12Sylwetka Wawelu jest obecna w panoramie Krakowa. Od wschodu, od strony Stradomia tworzy ją gotycki blok Kużej Stopy i Wieży Duńskiej,
01:35nazwanej tak na pamiątkę pobytu na Wawelu króla Dani Eryka w roku 1424.
01:42Muzyka
01:43Od zachodu, od strony Wisły, widoczne są baszty złodziejska i sandomierska oraz wieże katedry.
01:56W tej właśnie strony Wawelu strzeże legendarny smok, który zamieszkiwał niegdyś obszerną jaskinię, a współcześnie przybrał formę pomnika.
02:05Muzyka
02:06Jak już wspomnieliśmy Wawel to całe miasteczko. We wczesnym średniowieczu ukształtował się jego istniejący do dziś układ z zamkiem we wschodniej części i katedrą stojącą wzdłuż północnej krawędzi wzgórze.
02:20O najstarszych dziejach Wawelu, wcześniejszych niż najdawniejsze źródła pisane, pouczają nas znaleziska archeologiczne – naczynia, narzędzia, broń.
02:31Również najstarsze zabytki architektury Wawelu, tkwiące pod fundamentami oraz w murach późniejszych budowli, znane są nam dzięki badaniom archeologiczno-architektonicznym.
02:41Najlepiej z nich zachowana jest rotunda świętych Feliksa i Adaugta, pierwotnie nosząca wezwanie Najświętszej Panny Marii.
02:51Była to murowana z kamienia kaplica pałacowa o centralnym trójapsydowym planie, we wnętrzu mieszcząca być może emporę dla władcy i jego rodziny.
03:02Powstała najprawdopodobniej w X lub na początku XI wieku.
03:07Muzyka
03:10Zgodnie ze średniowiecznym obyczajem, rotunda służyła jako miejsce wiecznego spoczynku najwybitniejszych mieszkańców grodu.
03:27Niestety, żadnego z wczesnośredniowiecznych grobów odkrytych na Wawelu nie udało się zidentyfikować.
03:33Muzyka
03:36W najbliższym sąsiedztwie rotundy został znaleziony cenny klejnot, zawieszenie z kryształu górskiego w złotej filgranowej oprawie.
03:44Muzyka
03:48Do zespołu Palatium Książęcego należał także wczesnoromański kościół św. Gereona, którego resztki odkryto w piwnicach zachodniego i północnego skrzydła zamku renesansowego.
04:01Nasz film ukazuje stan, jaki budowli nadano w wyniku prac archeologicznych kilkadziesiąt lat temu.
04:08Niedawne, ponowne badania przyniosły nowe, interesujące wyniki, które z czasem zostaną udostępnione publiczności w formie rezerwatu archeologicznego.
04:18Muzyka
04:23Spojrzenie z wieży katedralnej otwiera wiele malowniczych i niedostępnych z dołu widoków na różne części wzgórza.
04:31Muzyka
04:36Muzyka
04:55Muzyka
05:23Z pierwotnego grodu romańskiego zachowały się tylko niewielkie fragmenty.
05:27W ciągu wieku XIV został on przebudowany na obszerny zamek gotycki, którego znaczne partie tworzą północno-wschodni narożnik obecnej budowli.
05:37Najpiękniejsze z nich to kamienna okładzina fasady wieży duńskiej oraz wysmukły wykurz kurzej stopy.
05:45Muzyka
05:50W przyziemiu obydwu wież znajdują się pięknie sklepione sale gotyckie, mieszczące dziś ekspozycję Skarbca Koronnego.
05:58Muzyka
06:04Muzyka
06:33Widok od strony północnej unaocznia architektoniczną symbiozę zamku i kościoła katedralnego.
06:40Muzyka
06:43Muzyka
06:48Muzyka
06:58Muzyka
07:08Muzyka
07:28Muzyka
07:29Muzyka
08:00Muzyka
08:10Muzyka
08:13Muzyka
08:14Muzyka
08:15Muzyka
08:16Muzyka
08:17Muzyka
08:18Muzyka
08:19Muzyka
08:20Muzyka
08:22Muzyka
08:30Muzyka
08:32Muzyka
08:34Muzyka
08:36Muzyka
08:40Muzyka
08:44Sala Poselska, którą nakrywa strop złożony z kasetonów wypełnionych rzeźbionymi w drewnie i polichromowanymi głowami ludzkimi.
08:56Sławne głowy wawelskie powstały w latach około 1535-1540.
09:02Ich głównym twórcą był Sebastian Tallerbach.
09:07Z pierwotnej liczby 194 zachowało się 30 głów, które po I wojnie światowej ponownie umieszczono w zrekonstruowanym stropie.
09:19Nie mają one bezpośrednich analogii w sztuce współczesnej.
09:23Nieznany jest też symboliczny zamysł, który z pewnością zadecydował o ich powstaniu.
09:32Pewną wskazówkę idącą w kierunku renesansowej koncepcji życia cnotliwego, opartej na tradycji stoickiej, stanowi umieszczony poniżej stropu malowany fryz,
09:46ilustrujący traktat o życiu ludzkim starożytnego filozofa Kebesa.
10:02Wszystkie sale drugiego piętra mają wspólny schemat dekoracyjny,
10:14a ich najcenniejszą ozdobą są XVI-wieczne arrasy z kolekcji króla Zygmunta Augusta.
10:21Spotkamy się z nimi za chwilę w sali sanatorskiej.
10:24Teraz przyjrzyjmy się jedynie scenie głównej i dekoracji ornamentalnej jednego z najpiękniejszych przykładów.
10:32Rozmowy Noego z Bogiem
10:35Na ścianach komnat wabelskich arrasom towarzyszą obrazy, w tym także portrety królewskie.
11:00Oto wizerunek Zygmunta Starego, za którego czasów nastąpiła renesansowa przebudowa zamku.
11:08A to syn Zygmunta Starego, Zygmunt August, twórca kolekcji arrasów.
11:25Wreszcie królowa Anna Jagiellonka, ostatnia z rodu.
11:28Zygmunta Starego, zygmunta Starego, zygmunta Starego, zygmunta Starego.
11:33Zygmunta Starego, zygmunta Starego, zygmunta Starego, zygmunta Starego.
11:38Muzyka
12:08Największą z sal wawelskich jest sala senatorska, zwana również tanecznicą ze względu na organizowane tu bale dworskie.
12:18Jest ona dziś w całości przyozdobiona arrasami z kolekcji króla Zygmunta Augusta.
12:23Zbiór powstał w epoce największej pomyślności Królestwa Polskiego.
12:28Począwszy od około roku 1550 najlepsze zakłady tkackie Brukseli przez kilkanaście lat pracowały na zlecenie ostatniego Jagiellona.
12:39Autorem projektów partii figuralnych był Miguel Coxi, zwany flamandzkim Rafaelem.
12:46Arrasy powstawały specjalnie z myślą o wnętrzach zamku wawelskiego i były dostosowane do ich wymiarów.
12:53Reprezentują one trzy zasadnicze typy.
12:57Muzyka
12:58Pierwszy ukazuje herby i inicjały królewskie w odpowiedniej oprawie ornamentalnej.
13:15Drugi to tak zwane werdiury z kompozycjami krajobrazowymi i zwierzętami.
13:23Trzecia wreszcie grupa największych i najwspanialszych tkanin ilustruje wybrane epizody ze Starego Testamentu.
13:31Dzieje rajskie, historię budowy wieży Babel oraz dzieje potopu.
13:37Właśnie tę ostatnią serię możemy oglądać w sali senatorskiej.
13:41Arrasy to właściwie wielkie obrazy utkane z barwnych nici wełnianych, uzupełnionych złotem i srebrem.
13:50Ich monumentalna i dramatyczna kompozycja zdradza bliskie wpływy włoskiego renesansu.
13:57Jednocześnie sposób przedstawienia zwierząt, roślin i różnego rodzaju przedmiotów ukazuje typowe dla sztuki flamandzkiej zamiłowanie do realizmu.
14:07Muzyka
14:11Muzyka
14:23Muzyka
14:35Muzyka
14:47Muzyka
14:59Muzyka
15:11Muzyka
15:23Muzyka
15:35Muzyka
15:47Muzyka
15:59Muzyka
16:11Po wygaśnięciu dynastii jagiellońskiej, arrasy wabelskie stały się własnością państwową Rzeczypospolitej.
16:16Muzyka
16:28Po wygaśnięciu dynastii jagiellońskiej, arrasy wabelskie stały się własnością państwową Rzeczypospolitej.
16:40W okresie rozbiorów zostały wywiezione do Rosji, skąd powróciły dopiero w latach dwudziestych naszego stulecia. W pierwszych dniach II wojny światowej zostały ewakuowane do Rumunii, a następnie do Kanady, skąd powróciły na Wawel dopiero w latach 1959-1961.
17:00Niestety ponad 400-letnie tkaniny są przedmiotami bardzo delikatnymi. Szkodzi im światło dzienne, zawierające promienie ultrafioletowe, chemiczne zanieczyszczenie atmosfery, a nawet ich własny ciężar, powodujący osłabienie osnowy.
17:19Jedynym sposobem na ich zachowanie dla przyszłych pokoleń jest ograniczenie ich ekspozycji i poddawanie systematycznym zabiegom konserwatorskim.
17:29Muzyka
17:49Muzyka
18:01Muzyka
18:13Muzyka
18:15Muzyka
18:26Muzyka
18:28Zamek na Babelu kojarzy się przede wszystkim z renesansem.
18:57Znaczna część jego wnętrz ma jednak wystrój późniejsze.
19:02Około roku 1600 młody wówczas król Zygmunt III Waza przebudował apartament w narożniku północno-wschodnim zamku.
19:10W jego głównym pomieszczeniu w sali pod ptakami znajduje się wspaniały kominek, projektowany przez architekta Giovanniego Trevana.
19:18Ściany dekorowane są tak zwanym kurdybanem, czyli tłoczoną i malowaną skórą.
19:24Sala ta, mieszcząca się na górnej kondygnacji dawnej wieży kurzej stopy, służyła jako paradna sypialnia królewska.
19:33Muzyka
19:35Zarekonstruowany strop o innym charakterze niż w salach renesansowych, wypełniony jest nowoczesnymi malowidłami z okresu dwudziestolecia międzywojennego.
19:49Muzyka
19:52Znajdująca się obok prywatna kaplica królewska oddaje atmosferę kontrreformacji, panującej na przełomie wieków XVI i XVII.
20:01Muzyka
20:04Muzyka
20:09Sala tak zwana Pod Orłem była niegdyś miejscem posiedzeń sądów królewskich.
20:16Jej ściany są ozdobione wizerunkami wszystkich trzech królów z dynastii Wazów.
20:24Muzyka
20:25Muzyka
20:26W tle konnego portretu Władysława IV znajduje się jedno z najwcześniejszych wiernych przedstawień zamku na Wawelu.
20:39Muzyka
20:41Muzyka
20:56Muzyka
21:11Muzyka
21:26Muzyka
21:28Muzyka
21:55Muzyka
21:56Muzyka
21:57Ostatnia z sal barokowych poświęcona jest pamięci króla Jana III Sobieskiego, zwycięzcy spod Chocimia i Wienia.
22:05Muzyka
22:09Muzyka
22:13Muzyka
22:26Muzyka
22:39Muzyka
22:52Muzyka
23:05Muzyka
23:09Muzyka
23:22Muzyka
23:34Muzyka
23:35Muzyka
23:47Muzyka
23:48Muzyka
24:00Muzyka
24:02Muzyka
24:04Muzyka
24:05Muzyka
24:17Muzyka
24:18Muzyka
24:30Muzyka
24:32Muzyka
24:34Muzyka
24:47Muzyka
24:48Muzyka
24:49Muzyka
24:50Muzyka
24:51Muzyka
24:52Muzyka
24:53Muzyka
24:54Muzyka
25:06Muzyka
25:08Muzyka
25:09Muzyka
25:10Muzyka
25:11Muzyka
25:12Muzyka
25:13Muzyka
25:14Muzyka
25:15Muzyka
25:16Muzyka
25:17Muzyka
25:18Muzyka
25:19Muzyka
25:20Muzyka
25:21Muzyka
25:22Muzyka
25:23Muzyka
25:24Muzyka
25:25Muzyka
25:47Muzyka
25:48Muzyka
25:49Muzyka
25:50Muzyka
26:15Muzyka
26:16Muzyka
26:31Muzyka
26:31Muzyka
26:32Oto model wzgórza wawelskiego,
26:34ukazujący jego zabudowę w stanie z końca wieku XVIII,
26:38z ostatnich lat istnienia I Rzeczypospolitej.
26:42Następne stulecie rozbiorów tworzyło tu już niewiele nowych wartości,
26:45wręcz przeciwnie, przyniosło zniszczenie znacznej części zabytkowego wzgórze.
26:59Skalę XIX-wiecznych wyburzeń ilustruje porównanie modelu z obecnym stanem dziedzińca zewnętrznego,
27:06z którego zniknęły między innymi dwa średniowieczne kościoły.
27:10Jeżeli powstawały wówczas nowe budowle, wiązały się one z potrzebami armii austriackiej, okupującej Wawel.
27:20W połowie wieku XIX wzgórze zostało ujęte w system fortyfikacji artyleryjskich.
27:26Wawel stał się w ten sposób elementem przygranicznej twierdzy, w jaką został zamieniony Kraków.
27:33Umieszczone na zamku armaty miały jednocześnie trzymać w szachu miasto będące ośrodkiem polskiego ruchu patriotycznego.
27:42Muzyka
27:52Muzyka
28:02Muzyka
28:05Muzyka
28:18W roku 1905 armia austriacka opuściła Wawel i rozpoczęły się zakrojone na wielką skalę prace remontowe i konserwatorskie.
28:30Zamek miał stać się jedną z rezydencji cesarskich. Od początku było jednak jasne, że będzie on spełniać przede wszystkim funkcję Wielkiego Muzeum Polskiego.
28:40Fotografie z pierwszych lat odbudowy ilustrują ówczesny stan zabytku. Zamurowane arkady krużganków, zdewastowane wnętrza, zupełny brak wyposażenia.
28:51Prace przy odbudowie zamku trwały do końca okresu międzywojennego, a nawet po II wojnie światowej.
28:58Były one wielkim sukcesem tak z punktu widzenia konserwatorskiego, jak i ściśle technicznego.
29:05Muzyka
29:09Dziś, po kilkudziesięciu latach, zamek wymaga kolejnej konserwacji.
29:38Podjęto ją na wielką skalę w roku 1992, tworząc jednocześnie program konserwatorski sięgający do końca wieku XX.
29:50Muzyka
29:54Oglądają Państwo historyczne ujęcia z lata roku 1993. Po usunięciu zupełnie zniszczonych tynków po raz pierwszy od kilkudziesięciu lat był wówczas widoczny ceglany wątek murów dziedzińca.
30:10Prace objęły wymianę całego poszycia dachowego, położenie nowych tynków oraz zabezpieczenie kamieniarki i fryzów freskowych.
30:19Muzyka
30:31Muzyka
30:43Muzyka
30:55Muzyka
30:59Pieczołowicie odnowiono także fryzy we wnętrzach sal drugiego piętra skrzydła wschodniego.
31:17Po usunięciu uzupełnień i przemalówek z czasów poprzednich konserwacji ujawniły się tu zupełnie nieznane kształty i barwy renesansowych malowideł.
31:28Pozwoliło to między innymi na zidentyfikowanie partii wykonanych przez nadwornego malarza Zygmunta Starego Hansa Dürera, brata wielkiego Albrechta.
31:39Muzyka
31:41Muzyka
31:43Muzyka
32:08Muzyka
32:09Równolegle muzealne pracownie konserwatorskie intensywnie przygotowują eksponaty przyszłych ekspozycji.
32:17Muzeum o tak różnorodnych zbiorach jak Zamek na Wawelu zatrudnia specjalistów w bardzo różnych dziedzinach.
32:24Troskliwej opieki wymagają narażone na korozję przedmioty metalowe.
32:30Muzyka
32:39Szczególną rolę na Wawelu odgrywa pracownia konserwacji tkanin, mająca pod swoją opieką między innymi arrasy i namioty.
33:04Zabiegi konserwatorskie przy tkaninach zabytkowych zmierzają do zabezpieczenia technicznego zabytku, a także w miarę możliwości przywrócenia im ich pierwotnych wartości estetycznych.
33:17Stosuje się przy tym z reguły oryginalne techniki i materiały.
33:21Muzyka
33:23Muzyka
33:25Muzyka
33:26Muzyka
33:53Muzyka
34:23Muzyka
34:53Muzyka
35:23Muzyka
35:24Te ujęcia powstały w kilka miesięcy po poprzednich.
35:28W tym czasie na dziedzińcu wymieniono wszystkie tynki i zakonserwowano elementy kamieniarki.
35:35Elewacje dziedzińca zostały w ten sposób zabezpieczone na następnych kilkadziesiąt lat.
35:40Muzyka
35:42Muzyka
35:53Optymalną formę uzyskał malowany fryz pod okapem dachu, przedstawiający popiersia cesarzy rzymskich.
36:17Muzyka
36:23Film ten powstawał w trudnych warunkach.
36:36Znaczna część wnętrz i ekspozycji była niedostępna ze względu na prace remontowe i konserwatorskie.
36:43Z drugiej strony mieli Państwo okazję do zapoznania się z historycznym stanem zamku na Wawelu,
36:48który nie powtórzy się przez wiele następnych dziesięcioleci.
36:51Na zakończenie pozostaje zaprosić Państwa do ponownej wizyty na Wawelu.
36:56Już za kilka lat architektura i ekspozycja zamku będą się już w całości prezentować w nowy, o wiele piękniejszy sposób.
37:03Muzyka
37:06Muzyka
37:21Muzyka
37:33Muzyka
37:36Muzyka
37:40Muzyka
37:45Muzyka
37:49Muzyka
38:01Muzyka
38:02Muzyka
38:04Muzyka