Category
🎥
Short filmTranscript
00:00DZIENNIKARZ
00:30Kiedy spałem pistolet i kiedy przerażony obudziłem się, on zadał mi pytanie, do kogo będziesz strzelał?
00:37To pytanie pamiętam do dzisiaj i ono zaważyło o określeniu się zarówno moim, jak i określeniu mojej drogi.
00:52Czy pamiętasz, jak raz pierwszy po pięciu latach ujrzałeś sztandar biało-czerwony?
00:58Rodziła się Polska Ludowa. Z rąk do rąk szedł manifest PKWN, manifest wolności i sprawiedliwości.
01:13W trudnych dniach przełomu lat osiemdziesiątych, w ferworze ostrych, dramatycznych dyskusji,
01:20syn mojego przyjaciela powiedział mi, że oni będą, jak to określił, załatwiać ludzi partii,
01:26ludzi oddanych temu porządkowi społecznemu.
01:30I kiedy zadałem mu pytanie, że jeżeli zechcesz mnie czy moich przyjaciół załatwić,
01:36czy liczysz się z faktem, że będziemy się bronić, że możemy Ciebie zabić?
01:40Warszawa, nieśmiertelna stolica odrodzonego państwa,
01:54uczciła pierwszy dzień pokoju salwą na cześć zwycięstwa, na cześć wolności,
02:00na cześć nowego życia, które dźwignie się na ruinach przeszłości.
02:04Delegat Obszaru Centralnego Armii Krajowej, pułkownik Radosław,
02:08ogłosił deklarację stwierdzającą, że fakt istnienia oddziałów leśnych
02:13ulatwia tworzenie się faszystowskich band rabunkowych,
02:16które podszywają się pod dobre imię AK i plamią dorobek organizacji
02:21w jej walce z hitlerowskim okupantem.
02:23Akcja legalizacyjna bylej Armii Krajowej objęła tysiące uczestników
02:27ruchu niepodległościowego na terenie całego kraju.
02:30We wsi Wola Rafaelowska powiatu mińsko-mazowieckiego odbyła się uroczystość
02:35wyjścia z konspiracji obwodu Armii Krajowej Kamień liczącego ponad tysiąc osób.
02:40Przed ołtarzem polowym zasiedli przedstawiciel
02:43Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego major Czaplicki,
02:46delegat Obszaru Centralnego ara, pułkownik Radosław,
02:49przedstawiciele władz państwowych i organizacji społecznych.
02:53Kazanie wygłosił ksiądz Czarny, kapelan obwodu Kamień.
02:57Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli.
03:02W miłości i zjednoczeniu idźmy razem w życie.
03:06Mówi pułkownik Radosław.
03:08Rząd jedności jest jedynym i faktycznym organem wykonawczym narodu polskiego.
03:13Rząd ten wezwał do zjednoczenia wszystkich organizacji wojskowych.
03:17Wierzę głęboko, że odczuwacie potrzebę wspólnego wysilku dla dobra ojczyzny.
03:22Polak zawsze nosił w duszy najszczytniejsze ideały wolności.
03:27Podczas gdy oficerowie i żołnierze Armii Krajowej przechodzą do jawnej i twórczej pracy dla odrodzonego państwa,
03:33NSZ-owskie bandy morderców uprawiając wniczo i rabunkową działalność, podszywając się pod nazwę Armii Krajowej.
03:41W Rudzie Pabianickiej pod Lodzią odbył się manifestacyjny pogrzeb czterech robotników zamordowanych przez zbirów z NSZ-u.
03:49Zamordowani byli delegatami Rady Zakładowej i znajdowali się w drodze na Śląsk, skąd sprowadzić mieli dla współpracowników węgiel na zimę.
04:00W Lodzi odbył się proces członków NSZ-owskiej bandy Błyskawica,
04:04którzy dokonali morderstw na osobach malżonków zakrzewskich, nauczyciela Barczyńskiego i członka samopomocy chlopskiej Górniaka.
04:12Opowiadanie o zamordowaniu nauczyciela Barczyńskiego.
04:15Jakaś pani nam otworzyła, taka niska, i spytaliśmy się, gdzie jest pan Barczyński.
04:22I ona nam powiedziała, że leży w pokoju na łóżku i myśmy tam leźli i Jurek dał trzy strzały, a ja dałem dwa strzały.
04:31Ten Jurek, który trzy razy strzelał do leżącego w łóżku nauczyciela, to właśnie postrach o niebieskich oczach.
04:39My zeszliśmy, ja strzeliłem trzy razy, a Jurek dwa razy. I wyspoczyliśmy z mieszkania.
04:46W nowym targu odduł się uroczysty pogrzeb dziewięciu żołnierzy zamordowanych przez bandytów NSZ-ów.
04:52Z tymi niedobitkami rodzimej i obcej reakcji walczy Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
04:57W warszawskim procesie NSZ dziewięciu oskarżonych sąd skazał na karę śmierci.
05:04Dziesięciu otrzymało kary więzienia, pozostałych uwolniono.
05:0730 czerwca wraz z całym światem nauki polskiej odpowiem stwierdząco na wszystkie trzy pytania głosowania ludowego.
05:22Jestem Polakiem, więc będę głosować trzy razy tak, bo prawdziwy Polak głosować inaczej nie może.
05:30Przed tym nie miałem ziemi. Teraz reforma rolna nadała mnie ziemię i pracuję w niej, dlatego będę głosował trzy razy tak.
05:43Na wszystkie trzy pytania odpowiem stwierdząco tak, ponieważ uważam, że, primo, jednoizbowa reprezentacja społeczności jest najbardziej demokratyczną formą ustroju parlamentarnego.
06:03Sekundo, że zarówno reforma rolna, co do której może miałbym pewne zastrzeżenia, co się odnosi do sposobów jej wprowadzenia, jak i upaństwowienie naszego przemysłu, są podstawowymi koniecznościami dziejowymi.
06:22I terzio, że zachodnie granice nasze, na Bałtyku, Odrzej i Nysie, etycznie i prawnie, formalnie, zupełnie słuszne, są dla istnienia państwa polskiego warunkiem sine qua non.
06:41Przed sądem wojskowym w Warszawie stanęli przywódcy podziemnej organizacji wojskowej WIN, którzy pozostają pod zarzutem antypaństwowej działalności kierowanej przez obce agentury.
06:52Współdzialali w przekazywaniu materiałów szpiegowskich jednemu z ambasadorów akredytowanych przy rządzie polskim.
06:58Ziemie nad Sanem. Kraj nękany przez ukraińskich faszystów.
07:09Dwa lata mijają od zakończenia wojny, ale na tych terenach wciąż trwa walka z bandami ukraińskimi.
07:17Za trumną okrytą kirem postępowala najbliższa rodzina, prezydent państwa i członkowie rządy.
07:28Przedstawiciele wszystkich miłujących wolność narodów zjawili się u trumny wielkiego bojownika demokracji.
07:46Generał Modesto żegnał słynnego generala Waltera w imieniu Republikańskiej Armii Hiszpańskiej.
07:58W pojęciu moim znak orła białego jest synonimem niepodległej Polski.
08:05Toteż kompozycja rzeźbiarska tego pomnika składa się niejako z dwóch członów.
08:11Centralnej grupy figuralnej wznoszącej orła i grupy, która ją otacza, osłania niejako.
08:18Realizując ten pomnik wracałem często wspomnieniami do tamtych lat, do tamtych dni.
08:25I jak mi się w pamięci obraz zakurzonej wiejskiej drogi, drabiniasty wóz, ciało zamordowanego sołtysa, żona rozpaczające dzieci, chłopi w tej wsi.
08:38Pierwsi więźniowie wyszli na wolność.
08:47Powrócili do rodzin oczekujących już przed bramami więzień.
08:51Również członkowie podziemnych organizacji ujawniają się przed specjalnymi komisjami.
08:56Oto kilka zdjęć z działalności Komisji w Warszawie.
09:00Członek podziemnej organizacji noszący pseudonim Tygrys.
09:03Kędziorek z grupy NSZ zrywa z przeszłością.
09:11Komisja amnestyjna w Lublinie ma także moc roboty.
09:16Z tej broni nie padnie już ani jeden bratobójczy strzał.
09:20Amnestia – ostatnia sposobność zawrócenia z blędnej drogi.
09:27Dokumenty z lat krwawej bratobójczej walki.
09:30Podziemie wydawało nakazy kontrybucji, wyroki śmierci.
09:34Osławiony ogień sam podpisał i wykonał 148 takich wyroków.
09:38W latach 17 miał takich chłopaczyk, malut.
09:44I ja tak co dzień chodzę.
09:46Tu przywieźli zabitych, tu rannych.
09:48Ja tak chodzę, patrzę.
09:50Mój syn czy nie mój syn?
09:52Odchodzę z placem.
09:53Nie ma go w domu.
09:55Znowu za kilka dni.
09:57Znowu przywieźli kiegoś zabitygo.
09:59Idę, patrzę.
10:00No, wszystko poszerpane.
10:03Wtedy już zostałam całkiem bez pamięci.
10:33Znowu za kilka dni.
11:03Dzięki za oglądanie!