Category
📺
TVTranscript
00:00I
04:46two dildyma,
04:47moscharja
04:48ή
04:49άλλa zola,
04:50aarca
04:50na ήταν
04:51dildyma,
04:52afeu
04:53proygu ménos
04:53ta periyèveran
04:54en pombi
04:55στην pól y
04:56k e pánu
04:57στο simeeo
04:57kou ta éthavan
04:58e vazan
04:59αυτό to
05:00o rósimo,
05:00ένα koloanaki,
05:02μια mikro koloan,
05:03ένα stilo.
05:05Έτσι,
05:05lupon,
05:05ta koloanaki
05:06apanbodan
05:06su pollae
05:06periocheis
05:07της Elandos,
05:08απλώς,
05:09to koloanaki
05:10της periocheis
05:11αυτής
05:11έδωσε
05:12το όνομά
05:12su olai
05:13την περιοχή
05:13γιατί η περιοχή
05:14δεν είχε κάτι
05:15πιο σημαντικό
05:16αναδείξει.
05:19Μέχρι το
05:19Μεσοπόλεμο
05:20η περιοχή
05:20είχε ήδη
05:21αναπτυχθεί
05:21οικιστικά.
05:23Αυτό δεν σημαίνει
05:23ότι εξαφανίστηκαν
05:24οι βοσκοί
05:25και τα πρόβατα.
05:26Όπως φαίνεται
05:27στη φωτογραφία
05:28του 1920
05:29ένας Αθηναίος
05:30τσοπάνης
05:31με παραδοσιακή
05:32φορεσιά
05:32οδηγεί τα ζώα του
05:33στο χωματόδρομο
05:35της Οδού
05:36Δημοκρήτου.
05:42Ως εκεί
05:43το Κολονάκι
05:45ήταν να κατεβαίνουν
05:46τα πρόβατα.
05:47Μετά ήταν
05:48χωροφύλακας.
05:50Τέρμα.
05:51Δεν μπορούσες να κατεβάσεις
05:52επού
05:52αν τα κατεβάσεις
05:53στον Ακαδημία
05:53δεν γινόταν.
05:55Η πλατεία Κολονακίου
06:15είναι το γνωστότερο
06:16σημείο της περιοχής.
06:17Λίγοι γνωρίζουν όμως
06:18ότι η επίσημη ονομασία
06:19της είναι
06:19πλατεία φιλικής εταιρείας
06:21λόγω της πρωτομής
06:22του Εμμανούλη Ξάνθου
06:23που στήθηκε εδώ.
06:25Το Δεκέμβριο του 1930
06:33στα αποκαλυπτήρια παρόν ήταν
06:35και ο ποιητής
06:36Κωστής Παλαμάς.
06:38Η χθεσινή τελετή
06:39των αποκαλυπτήριων
06:40της πρωτομής
06:41του φιλικού Ξάνθου
06:43εις το Κολονάκι.
06:44Μεθό
06:45ο κύριος Κωστής Παλαμάς
06:46εξήρε
06:47την δράση του Ξάνθου
06:49και των άλλων φιλικών εμπόρων
06:50τον ίσας
06:51ότι ούτη
06:52διατομεγής των υπηρεσιών
06:53προς την πατρίδα
06:54εξήψουσαν
06:55την εμπορική τάξη.
06:57Έγραφε η ηθμερίδα
06:58Ελεύθερο Βήμα.
06:58Είναι τα γάλματα
06:59τους στο Κολονάκι εκεί.
07:01Τα έχουν πάνω
07:02από τα ουρικύρια
07:03αλλά δεν πειράζει.
07:04Είναι εκεί τα ουρικύρια
07:06γιατί να τα αφήγουν
07:07τα ουρικύρια
07:07για να μπουν
07:08τα γάλματα.
07:09Στην περιοχή αυτή
07:10έχουν δοθεί ονόματα
07:12σε πάρα πολλούς φιλικούς.
07:14Στον Αναγνωστόπουλο,
07:15στο Σκουφά.
07:16Όλοι αυτοί
07:17συναντώνται,
07:18όλοι αυτοί οι δρόμοι
07:19συναντώνται στην πλατεία.
07:20Άρα η πλατεία
07:22φιλικής εταιρείας
07:23ήταν ένα εξαιρετικό
07:24έβριμα για την περιοχή
07:25και φυσικά το προτιμώ
07:27γιατί το όνομα
07:28φιλική εταιρεία
07:29έχει σημαντική ιστορία
07:31μέσα του
07:31εν σχέση με το όνομα
07:33κολονάκι
07:33που δεν σημαίνει
07:34στη συγκεκριμένη περίπτωση
07:36τίποτε.
07:53Τα πρώτα σπίτια του Κολονακίου
07:55χτίστηκαν στα μέσα
07:56του 19ου αιώνα.
07:58Ανάμεσα σε στάνες,
07:59χωράφια και αμπελώνες,
08:01Αθηναίοι,
08:01επαρχιώτες,
08:02οικογένειες
08:03και εργέννηδες
08:04προσπαθούσαν να ζήσουν
08:05μια καλύτερη ζωή
08:06δίπλα
08:07από τα ανάκτορα.
08:10Φτάνουμε λοιπόν
08:10στο 1860
08:12οι πρώτοι κάτοικοι
08:13στην περιοχή
08:14αρχίζουν
08:15να φτιάχνουν
08:16τις παραγκούλες τους.
08:17Το 1880
08:18αρχίζουν
08:19και εμφανίζονται
08:20κτίσματα
08:21στην περιοχή.
08:22Μετά το 1880
08:24λοιπόν
08:24αρχίζει η περιοχή
08:26να κατοικείται
08:27κανονικά.
08:28Σήμερα το Κολονάκι
08:29είναι η πιο ακριβή
08:30περιοχή της Αθήνας
08:31ίσως η ακριβότερη.
08:33Τα πρώτα χρόνια
08:33όμως που κατοικήθηκε
08:34ήταν μια λαϊκή
08:35γραφική γειτονιά
08:37της Αθήνας.
08:37Στην αρχή
08:39τα σπίτια
08:40που χτίστηκαν
08:41ήταν λαϊκά.
08:43Τα αρχοντικά
08:43άρχισαν να χτίζονται
08:44από τις αρχές
08:46του 20ου αιώνα
08:47και μετά.
08:48Τα σπίτια
08:49μονόροφα
08:51με αυλές
08:52με κότες
08:52με γαζία
08:53στην αυλή
08:54για να μην
08:55μένουν γεροντοκόρες
08:56ή νεαρές
08:58θυγατέρες
08:58των οικογενειών.
09:00Είναι λίγο πολύ
09:01αυτό το ιδηλιακό
09:02που βλέπουμε
09:02σε παλιές
09:03ελληνικές ταινίες
09:04το σπίτι
09:06με την κλιματαριά
09:06και την αυλίτσα.
09:13Δεν ήταν χώρος
09:14με μαγαζιά
09:15λουξ
09:16και μπουτίκα
09:18του εναντίον
09:19το 19ο αιώνα.
09:21Ήταν χώρος
09:22συνέβεσης
09:23των Αθηναίων
09:23για αγορά
09:25οποροκυπευτικών
09:26κρέατος.
09:28Ήταν μια
09:29λαϊκή
09:30αγορά
09:30της πόλης.
09:32Στο κολοναγκ
09:33λοιπόν
09:33μπορούσες να βρεις
09:34ένα κατάστημα
09:35που από
09:36καιρούς χερών
09:37έσφαζε
09:38και ήταν
09:38το σφαγίιο
09:39της περιοχής
09:40άρα
09:40τον οπόκρέας.
09:42Υπήρχε κατάστημα
09:43που πουλούσε
09:44ψάρια
09:44καταστήματα
09:45που πουλούσαν
09:45τα είδη
09:46μπακαλικής
09:47και μάλιστα τότε
09:48τα μπακάλικα
09:49επειδή δεν είχαν
09:50συσκευασμένα προϊόντα
09:51αλλά όλα ήταν
09:52εκτεθειμένα
09:53σε σακιά
09:53είχαν και υπέροχα
09:54αρώματα
09:55όταν έμπαινες μέσα.
10:03Υπήρχαν καταστήματα
10:07που πουλούσαν
10:07όλα τα είδη
10:08μπαχαρικής
10:08και μάλιστα
10:09ήταν τόσο ονομαστά
10:11που οι μάγειροι
10:12των ανακτόρων
10:13ερχόταν
10:13τα ανάκτορα
10:14στο κολωνάκι
10:15να αγοράσουν
10:16τα είδη
10:17μαγειρικής
10:18τα οποία θα έτρωγαν
10:19οι βασιλιάδες
10:20σε λίγη ώρα
10:21ή την άλλη μέρα
10:22ή οι επίσημοι
10:22των βασιλιάδων.
10:28Στη φωτογραφία
10:29του 1928
10:31βλέπουμε
10:32μια κυρία
10:32των ανακτόρων
10:33να ψωνίζει
10:34από την υπαίθρια
10:35λαϊκή αγορά
10:36της Οδού Σκουφά.
10:38Τι κι αν ο σύζυγός της
10:39διετέλεσε
10:40αντιβασιλέας
10:41και πρόεδρος
10:42της Δημοκρατίας
10:43όπως βλέπουμε
10:45γίνεται ένα
10:46με το λαό.
10:47Του Κουντουριώτη
10:48η γυναίκα ήταν
10:48μάλιστα
10:49και είναι μπροστά
10:51από αυτό το σπίτι
10:52το ξέρω
10:52έμενε εκεί
10:53ο Αντρέας
10:53ο Βαχλιώτης
10:54αυτό το σπίτι
10:55Σκουφά 10
10:56σε αυτό
10:57ένα διόροφο παλιό
10:59η γυναίκα του Κανάρη
11:00πήγαινε
11:01η γυναίκα του
11:02ξέρω εγώ
11:03όλο
11:03να εδώ βλέπεις
11:04του Τσαλδάρη
11:05του Κουντουριώτη
11:06όλοι αυτοί
11:07είχαν περάσει
11:09από πρωθυπουργοί
11:09και ο Κουντουριώτης
11:10και ο Τσαλδάρης
11:11και ο ένας
11:12και ο άλλος
11:12και ο Χαρίλαος
11:13Τριβούπης
11:14είχε μια αδερφή
11:14πήγαινε και αυτή
11:15στη Λαϊκή
11:16βεβαίως.
11:21Στις κομμάτινες αυλές
11:22των σπιτιών
11:23όπως αυτό που βλέπουμε
11:24επί της οδού
11:25Πατριάρχου
11:26Ιωακήμ
11:26οι νοικοκύρες μαγείρευαν
11:28και άπλωναν
11:29την πουγάδα τους
11:29δίπλα από το
11:30παρκαρισμένο κάρο
11:32της οικογένειας.
11:33Να μην νομίζω
11:34ότι παλιά στο κολουνάκι
11:35απλώναν και στα μπαλκόνια
11:36που βλέπαν
11:36την Πατριάρχη Ακήμ
11:37μετά βγήκε εντολή
11:38ότι απαγορεύεται
11:40να απλώσει
11:41σε μπαλκόνια
11:42που βλέψε
11:43μεγάλο δρόμο
11:43πήρα πίσω
11:44πρώτα ήταν έτσι.
11:52Τα κοτέτσια ήταν
11:53αναπόσπαστο κομμάτι
11:54μιας φτωχικής μονοκατοικίας
11:56για τα αυγά της ημέρας
11:58και το κρέας της οικογένειας.
12:00Η συγκεκριμένη βρίσκεται
12:02στη συμβολή των οδών
12:03Μαρασλή και Χοϊδά.
12:05Τα σπίτια είναι
12:06κλασικά απλά σπίτια
12:07με την αυλή
12:07με την εξωτερική σκάλα
12:09με το μαγκανοπήγαδο
12:10όπως όλοι γνωρίζουμε
12:11και μας παραπέμπουν
12:14σε σκηνές καθημερινότητες
12:15κλασικής
12:16με μπουγάδες
12:17με πλησίματα
12:17με όπως όλοι ξέρουμε
12:19τις κλασικές
12:20αν το θέλετε εικόνες
12:21της ελληνικής καθημερινότητας.
12:26Η κατάσταση
12:28των δρόμων του Κολονακίου
12:29ήταν τραγική.
12:31Τα μέσα μαζικής μεταφοράς
12:32και τα αγιώταχη της εποχής
12:33έπρεπε να κινούνται
12:35με μεγάλη προσοχή
12:36για να αποφύγουν
12:37τα ατυχήματα
12:38στο κακοτράχαλο οδόστρωμα.
12:44Στην πλατεία χαρακτηριστική
12:45ήταν η παρουσία
12:46των λούστρων.
12:47Ευκαιρία για διάλειμμα
12:49και γυάλισμα.
12:52Μάλιστα.
12:53Έκει έξω
12:54από τα ουρητήρια.
12:56Λούστρια.
12:59Λούστρια.
13:00Πολύ λούστρια.
13:01Δεν φτιάχναμε
13:02διαλύδα τα παπούτσια τους.
13:03Μετά
13:03οι Έλληνες αγοράζανε
13:05παπούτσια
13:06σαμμουά
13:07τα οποία δεν παίρνουν
13:09βερνίκη αυτά.
13:25Λοιπόν,
13:26πως το κολωνάκι
13:27από μια λαϊκή γειτονιά
13:28έγινε αριστοκρατική συνοικία.
13:29Η εξήγηση είναι απλή.
13:33Ήταν δίπλα στα ανάκτοντα.
13:35Έτσι,
13:36ο ένας παράγοντας
13:37έφερε τον άλλο
13:38και μαζί
13:38το μεταξύ τους
13:39ανταγωνισμό.
13:40Ποιος θα κτίσει
13:41το καλύτερο σπίτι,
13:43ποιος θα έχει
13:43την καλύτερη επίπλωση
13:44και στη βόλτα
13:45θα φορά
13:46τα καλύτερα ρούχα.
13:52Το κολωνάκι
13:54λόγω της γυθνίασής του
13:56με την πλατεία συντάγματος,
13:58με τη βουλή,
13:59με τα ανάκτορα
14:00και τα λοιπά,
14:01δηλαδή
14:01με τα κέντρα λήψης
14:03των αποφάσεων,
14:04γρήγορα προσύλκησε
14:05σημαντικούς ανθρώπους
14:07και σημαντικά τζάκια.
14:08Ακριβώς δίπλα
14:09είναι τα ανάκτορα.
14:10Μένει το βασιλικό ζεύγος
14:12και βέβαια
14:12θέλοντας πολλοί Αθηναίοι
14:13να είναι δίπλα
14:14στους βασιλείς,
14:15το βλέπουν
14:16σαν ένα δέλεα
14:16να πάνε να κατοικήσουν.
14:17Έτσι σιγά σιγά
14:18στοιχεία
14:19της κοινωνικής νομεκλατούρας
14:21αρχίζουν να κατοικούν
14:21στο Κολονάκη,
14:22κάτι που θα συνεχιστεί
14:23και στα επόμενα χρόνια
14:24όπως όλοι γνωρίζουμε.
14:27Στη σημερινή
14:28λεωφόρο Βασιλείς Σοφίας
14:30και στους δρόμους
14:31του Κολονακίου
14:32άρχισαν σταδιακά
14:33να χτίζονται
14:33πολυτελή μέγαρα
14:34από τους διάσημους
14:36αρχιτέκτονες
14:37της εποχής.
14:39Εκεί λοιπόν
14:40θα δούμε τα αρχοντικά
14:41της οικογένειας
14:42πες Ματσόγλου.
14:45Θα δούμε
14:46αρχοντικά
14:47οικογενειών
14:48που τότε έδωσαν
14:49και βουλευτές
14:50και υπουργούς
14:51τους Ράλιδες
14:52και άλλους πολλούς.
14:57Το Μπενάκιο
14:57ήταν και η κατοικία
14:59του Εμμανουήλ Μπενάκη
15:00εκεί.
15:03Τα φίλος του Βενιζέλλ
15:04όλο εκεί ήταν ο Βενιζέλλ.
15:06Απέναντι
15:07ήταν αυτά τα σπίτια
15:09τα καταπληκτικά
15:10και αυτά του τσίδερα
15:11ήταν εκεί.
15:13Λίγο παρακάτω
15:14είχε το αρχοντικό του
15:16ο Ανδρέας Συγκρός.
15:19Άρα
15:20όποιο οικόπεδο
15:21του Κολονακίου
15:22και να ψάξεις
15:23την ιστορία του
15:24πίσω του θα βρεις
15:25μια μεγάλη οικογένεια
15:26της Αθήνας
15:27που κατοίκησε εκεί.
15:42Από τη δεκαετία του 1930
15:45οι κάτοικοι υπέκυψαν
15:48στη γοητεία της πολυκατοικίας.
15:49Τα περισσότερα μέγαρα
15:51και αρχοντικά
15:51άρχισαν να γκρεμίζονται
15:53σιγά σιγά
15:54χάριν της νέας
15:55αρχιτεκτονικής μόδας.
15:57Γωνία Κουμπάρη
15:59και Βασιλής Σοφίας
16:00απέναντι
16:01από το σπίτι
16:02του Εμμανουήλ Μπενάκη
16:03που είναι σήμερα
16:04Μουσείο Μπενάκειων.
16:06Αυτό
16:07είναι δηλαδή
16:08είναι φοβερό
16:09είναι κατάντια
16:10πολλούνται λέει
16:11υλικά κατεδαφίσεως
16:13αυτά τα σπίτια
16:15τα βλέπανε ξένοι
16:16και τελευρνώνουν.
16:21Παρά το κοσμικό χαρακτήρα
16:23που αποκτούσε το Κολονάκι
16:24οι αντιθέσεις ήταν
16:25πάντα έντονες.
16:28Το ενδιαφέρον με το Κολονάκι
16:31είναι ότι
16:32ακόμη και την εποχή
16:35που άρχισε να αποκτά
16:36αυτόν τον αριστοκρατικό χαρακτήρα
16:38παραλήλως
16:40προσήλκυε
16:42και ανθρώπους
16:44αντισυμβατικούς
16:46ας πούμε
16:47ανθρώπους που έκαναν κριτική
16:48στο καθεστώς
16:49όχι το πολιτικό
16:52το κοινωνικό
16:53σε αυτό που λέμε σήμερα σύστημα.
16:55Ήταν δηλαδή από αυτή την άποψη
16:58μια περιοχή
17:02εσωτερικών αντιφάσεων.
17:04Το Κολονάκι
17:05αποτελούντας πόλο έξης
17:06των διανοωμένων των καλλιτεγνών
17:08και ανθρώπων του πνεύματος
17:10είχε προσληκίσει
17:11πολύ μεγάλες φυσιογνωμίες.
17:12Να αναφέρουμε από το χώρο των διανοωμένων
17:14τον Κωστίτο Βάρναλη
17:16ο οποίος έμεινε στη Δημοχάρου
17:17στον ποιτή των Μοιραίων.
17:19Να αναφέρουμε
17:19το μεγάλο Μύτυ Ακαραγάτσι
17:21ο οποίος έμεινε
17:22στην Πατριάρχου Ιακήμ
17:23και προθύσσερα έμεινε
17:24στην Πλατεία Αμερικής
17:25στα προηγούμενα χρόνια της ζωής του.
17:28Να αναφέρουμε
17:29από πολιτικές προσωπικότητες
17:31τον Ελευθέριο Βενιζέλο
17:32που έμεινε στη Λουκιανού.
17:34Τον Παναγιώτη τον Κανελόπλου
17:35τη φοβερή βυσιονομία αλήθεια
17:37που έμεινε στην Οδόξενοκράτους.
17:39Τον Μάρκο Αυγέρη
17:41από τους κορυφίες
17:42αν το θέλετε
17:42της κρυπτικής της λογοτεχνίας
17:44και πολλές άλλες προσωπικότητες.
17:58Με τα πολεμικά
17:59η Πλατεία Κολονακίου
18:00υπέστη πολλές αλλαγές.
18:02Τη δεκαετία του 60
18:03στο κέντρο της
18:04κατασκευάστηκε μία νησίδα.
18:06Το σχήμα της έκανε κατοίκους
18:08και θαμώνες της πλατείας
18:09να της δώσουν το καθόλου
18:11κολακευτικό όνομα
18:12Μπιντές.
18:14Η Πλατεία Κολονακίου
18:15όσον αφορά τον χωροταξικό της σχεδιασμό
18:17προσωμίαζε με το σχήμα του Μπιντέ
18:19και μάλιστα ο μεγάλος Μήνος Αργυράκη
18:21την είχε αποτυπώσει σχεδιαστικά
18:23δίνοντας στοιχεία αισθητικά της πλατείας
18:27και ανθρώπους που σύγναζαν
18:29διανομμένους καλλιτέγνες
18:31αλλά και ανθρώπους καθημερινότητας.
18:34Είχε σχήμα Μπιντέ
18:35τι θες να το λέγανε.
18:37Τον είχανε βγάλει.
18:38Δεν ξέρω ποιος τον έβγαλε τον Μπιντέ
18:40όχι εγώ πάντως.
18:41Τον έλεγα να Μπιντέ εγώ.
18:42Εκεί ήταν ένα πράγμα έτσι
18:44το οποίο ήταν μοιρασμένο αριστερά
18:46στο καφενείο των ελληνικών
18:48το ζαχαροπλαστή, ο μισός Μπιντέ
18:50και ο άλλος μισός Μπιντέ
18:52στη λυκόβρυση δίπλα.
18:54Αυτά τα δύο υπήρχαν τότε.
18:57Τα άλλα ήταν τράπεζες
18:58και μου είπε σκεφρά.
19:15Μία από τις ωραιότερες βόλτες των Αθηναίων
19:17ήταν στην πλατεία Δεξαμενής
19:18του Κολονακίου
19:20στους πρόποδες του Λεκαβιτού.
19:22Θα μπορούσε κανείς να πει ο Δεξαμενή
19:25ότι ήταν η ταράτσα των Αθηνών.
19:27Ένα από τα πολύ ωραία αν το θέλετε
19:28από αισθητικής απόψεως σημεία
19:30της πόλης της Αθήνας.
19:32Είχε αποκτήσει η κοινωνική έγκλη
19:33πάρα πάρα πολύ μεγάλη και υψηλή
19:35και στις Δεξαμενή σύγχναζαν
19:37κορυφαίες προσωπικότητες
19:38της πολιτικής, των γραμμάτων και του πολιτισμού.
19:40Από το 1904
19:42στις ταβέρνες και στα καφενεδάκια
19:44της Δεξαμενής σύγχναζαν
19:46σημαντικές προσωπικότητες της πνευματικής ζωής
19:49όπως ο Νίκος και η Γαλάτια
19:50Καζαντζάκη, ο Λευτέρης
19:52Αλεξίου, ο Μάρκος Αυγέρης,
19:54ο Ιωάννης Κονδυλάκης, ο Άγγελος
19:56Σικελιανός. Εκεί τραβήχτηκε
19:58και η μοναδική φωτογραφία που έχουμε
20:00με τον Άγιο των Ελληνικών
20:02Γραμμάτων, τον Αλέξανδρο
20:04Παπαδιαμάντη.
20:05Η περίφημη φωτογραφία του Παπαδιαμάντη
20:08που είναι
20:09ακουμπισμένο στον τοίχο
20:11και φαίνεται είτε σαν να προσεύχεται
20:13είτε σαν να μισοκοιμάται
20:15τη φωτογραφία που του τράβηξε ο Παύλος ο Νιρβάνας
20:17είναι στη Δεξαμενή.
20:18Ο Κώστας Βάρναλης, στα απομνημονεύματά του
20:21έγραψε για τη Δεξαμενή
20:23Οι λεύκες στις ψηλές και ρομαλαίες
20:26από τις ωραιότερες της Αθήνας
20:28χαρίζανε το δροσερό τους
20:29ίσιο στους ερημίτες της
20:31νεοελληνικής λογοτεχνίας
20:33και μια βρύση στη μέση έτρεχε
20:35αδιάκοπα μέρα και νύχτα
20:37και αχολογούσε φλίαρα
20:39και χαρούμενα σαν ένα πλήθος
20:41από πουλιά.
20:46Στην πλατεία Δεξαμενής
20:48οι Αθηναίοι πήγαιναν συχνά
20:50για να δουν τις παραστάσεις
20:51του καραγιοζοπαίχτη Αντώνη Μόλα
20:53που είχε στήσει εκεί
20:55υπαίθριο θέατρο σκιών.
21:00Στο ξύλινο παραπέτασμα του Μόλα
21:03διακρίνονται διαφημίσεις της εποχής
21:05όπως αυτή του θρηλυκού φωτορεπόρτερ
21:08και κάτοικου κολονακίου
21:09Πέτρου Πουλίδη.
21:13Φωτογραφικών Ινστιτούτων
21:15ειδικότης διακάρτ ποστάλ
21:17και διαδιαβατήρια
21:19εν βραχυτάτο διαστήματι
21:21διαβάζουμε στη διαφήμιση.
21:30Σταδιακά η ήσυχη πλατεία Δεξαμενής
21:33άρχισε να αλλάζει.
21:34Η λαϊκή αγορά γινόταν πια κάτω από τη σκιά
21:37μεγάλων πολυκατοικιών
21:39που έπαιρναν τη θέση παλιών ταβερνίων.
21:42Ο Ματζαβαράκης λοιπόν
21:43αγοράζοντας την Παλιά Ταβέρνα ο Παράδεισος
21:46θα εγείρει την πρώτη πολυκατοικία
21:48σιγά σιγά θα προσθέτει ορόφους
21:50και κατά περίεργο τρόπο
21:52η πολυκατοικία
21:53κατοικείται από διαφόρων
21:56κοινωνικής καταγωγής ανθρώπων
21:58θα λέγαμε μια βαβέλ τότε της εποχής.
22:01Γι' αυτό της είχαν προσδώσει το όνομα
22:02Καραβάν Σεράι
22:03ενώ την αποκαλούσαν και Καρτιέλα Τέν.
22:05Οι κάτοικοι και οι θαμόνες της περιοχής
22:08αντέδρασαν έντονα.
22:35Αυτή είναι η Βασιλή Σοφία στο 1924
22:43όπως φαίνεται στο ασπρόμαυρο
22:45βοβό φιλμάκι του σκηνοθέτη
22:47Τζόρτ Στράμπλ.
22:48Ο δρόμος είναι σκαμμένος και ο κόσμος
22:50περπατάει ανάμεσα σε όγκους
22:52από πέτρες και χώματα.
22:54Στο βάθος διακρίνεται το μέγαρο
22:56πέσμα τζόγλου που κατασκεύασε
22:59ο Τσίλερ το 1900.
23:02Ο κοινωματογραφιστής καταγράφει
23:05την πλατεία Συντάγματος
23:06από το ύψος της Καραγιώργης Σερβίας
23:08μέχρι και τη Μεγάλη Βρετανία.
23:11Διακρίνονται οι Αθηναίοι
23:13που απολαμβάνουν τον καφέ τους
23:14στα καφενεία της πλατείας
23:16αλλά και τα νεοκλασικά κτίρια
23:18που τα περισσότερα σήμερα έχουν κατεδαφιστεί.
23:22Στο κέντρο της πόλης
23:23ένας πλανώδιος πολιτής
23:24που έχει φορτωμένη την πραμμάτια του
23:26σε γαϊδουράκι
23:27βάζει μέσα σε χάρτινο χωνή
23:30την παραγγελία του πελάτη του.
23:33Ένας παπάς ακουμπισμένος
23:34σε μία κολόνα διαβάζει
23:36ενώ στη γωνία του δρόμου
23:38έξω προς περίπτερο
23:39εύζονοι και πολίτες
23:40διαβάζουν τις κρεμασμένες εφημερίδες
23:43και αγοράζουν προϊόντα από το περίπτερο.
23:46Αυτοκίνητα και άμαξες
23:48κινούνται μαζί στο δρόμο.
23:50Ο υπάλληλος σερβίρει
23:54το ζευγάρι στον κήπο του ξενοδοχείου
23:55Λεπετήτ Παλάς
23:57που σήμερα στεγάζει την Ιταλική Πρεσβεία
23:59στη συμβολή
24:00της Λεωφόρου Βασιλής Σοφίας
24:02και σε κεριδίο.
24:06Ο άνδρας και η γυναίκα
24:07κάνουν πρόποση στην κάμερα
24:09ενώ το κοριτσάκι κοιτάζει
24:12μέσα στο πηγάδι.
24:20Ένας αχθοφόρος
24:21και αμέσως μετά το ζευγάρι
24:24που περπατάει
24:25πιθανότητα στην Ερμού.
24:32Η κάμερα καταγράφει
24:33πολιτές υφασμάτων
24:35και την καπνικαρέα.
24:43Ένας ζητιάνος
24:45και αμέσως μετά η πανδρόσου
24:47με τα καταστήματά της.
24:50Η Βυζαντινή Εκκλησία
24:56Γόργο Επικόου
24:57η Μεγάλη Μητρόπολη
24:58και η Αυλή
25:05ενός σπιτιού.
25:08Δύο πλανώδι πολιτές
25:09και ένα κάρο.
25:14Έτσι κυρίες και κύριοι
25:15δημιουργήθηκε το κολονάκι
25:17όπως το γνωρίζουμε σήμερα.
25:18Αποτέλεσμα βέβαια της αστιφιλίας
25:20και της εκρηκτικής δόμησης
25:22που ισοπαίδωσε τα παλιά αρχοντικά.
25:25Μείνετε μαζί μας γιατί όταν επιστρέψουμε
25:27θα σας παρουσιάσουμε την ιστορία
25:29της χολέρας που θέρισε τους Αθναίους
25:32το 1854.
25:33Κύριες και κύριοι παρακολουθείτε τη μηχανή του χρόνου.
25:40Το 1854 η Αθήνα έζησε για δεύτερη φορά
25:43υπό την κατοχή ξένων δυνάμεων.
25:46Αφορμή ήταν ο Ρώσου-Τουρκικός πόλεμος
25:48γνωστός ως κριμαϊκός.
25:50Για να μην πολεμήσουν οι Έλληνες
25:51με τους Ρώσους εναντίον των Τούρκων
25:53αποφασίστηκε
25:54ο αποκλεισμός της πρωτεύουσας.
25:56Έστειλαν στόλο και στρατό
25:58από την Κρυμαία στον Πειραιά
25:59με σκοπό να αποκλείσουν την πρωτεύουσα
26:01και να πιέσουν τον Όθωνα.
26:03Τα στρατεύματα που έρχονταν όμως
26:05από τις εμπόλεμες ζώνες της Κρυμαίας
26:07έφεραν μαζί τους και τη χολέρα
26:09που θέριζε τότε την Ευρώπη.
26:12Η νόσος αρχικά χτύπησε το Μεγάλο Λιμάνι
26:14και αργότερα τα νησιά του Αργοσαρανικού
26:16και τις Κυκλάδες.
26:17Και όταν η επιδημία εξαπλώθηκε στην Αθήνα
26:19πέθαναν χιλιάδες κάτοικοι
26:21και σύντομα η πόλη μετατράπηκε
26:23σε έρημο τοπίο.
26:43Το Μάιο του 1854
26:45ήταν σε εξέλιξο λεγόμενος
26:48κριμαϊκός πόλεμος.
26:51Από τη Μία η Ρωσία
26:53και απέναντι η Τουρκία, η Βρετανία
26:55και η Γαλλία.
26:59Στην Ελλάδα δόθηκε το ένοσμα
27:01για να διεκτικήσουμε τις αλύτερες
27:03ποινικές περιοχές.
27:05Ειδικότερα δηλαδή η Θεσσαλία, τη Μακεδονία
27:07και την Ήπρο που στέναζαν υπό τον τουρκικό ζυγό
27:09και δεν είχαν ακόμα απελευθερωθεί.
27:11Η πρωτεύουσα ουσιαστικά αναπνέει
27:14στο ρυθμό του επιτέλους
27:16η αδικία που έγινε
27:17το 1830 με την
27:19χάραξη των συνόρων θα αποκατασταθεί.
27:22Βέβαια αυτό δεν αρέσει
27:24στις μεγάλες δυνάμεις
27:25διότι
27:27το ανατολικό ζήτημα
27:30θα εξακολουθεί να σωβεί
27:32μέχρι περίπου το
27:341912-2013.
27:35Οι σύμμαχοι αποφασίζουν
27:38να τιμωρήσουν την ατίθαση
27:40μικρή Ελλάδα.
27:41Στέλνουν στον Πειραιά
27:42το γαλλονάβαρχο
27:43Λεμπαντιέρ
27:44Δετινάν
27:45με 3.500 στρατιώτες.
27:47Η Αθήνα είναι πλέον
27:48μια κατεχόμενη πόλη.
27:49Η παραμονή τους στην πρωτεύουσα
27:55ήταν αρκετά επώδυνη
27:56για τους Αθηναίους
27:57αφού αναμίχθηκαν έντονα
27:59στα εσωτερικά πολιτικά πράγματα
28:01καταστρέφοντας μάλιστα τότε
28:03γραφεία αντιπολιτευόμενων εφημερίδων
28:06όπως ήταν ο Αιών
28:06συνελάμβαναν και προπηλάκισαν
28:09δημοσιογράφους όπως ήταν
28:11ο Ιωάννης ο Φιλίμων
28:12ένας διαπερπής δημοσιογράφος
28:14στην εποχή εκείνη που ανήκε μάλιστα
28:16στο Ρωσικό κόμμα
28:17και έγραφε εναντίον τους
28:18όπως επίσης και ο Κωνσταντίνος Λεβίδης.
28:21Υπάρχουν μαρτυρίες
28:23ότι είτε δεν έκαναν τίποτα
28:26για να αποτρέψουν τις ληστείες
28:28είτε ότι και οι ίδιοι, οι Γάλλοι
28:32ελάμβαναν μέρος σε αυτές.
28:35Πλιατσικολογούσαν
28:36θα το λέγαμε
28:37με τον ακριβή όρο.
28:40Έχουν επίσης μαρτυρίες
28:42ότι έκαναν λαθρανασκαφές στον Πειραιά
28:44ό,τι αρχαίο έβρισκαν
28:46το συσκεύαζαν
28:48και το έστελαν στη Γαλλία.
28:50Δηλαδή φέρονταν σαν να είχαν
28:52κατακτήσει αυτή τη χώρα
28:54και την έκαναν ό,τι ήθελαν.
28:58Οι γαλλικές και αγγλικές
29:00δυνάμεις κατοχής ήταν απαξιωτικές
29:02και απέναντι στο βασιλιά Όθωνα.
29:04Διοργάνωναν παρελγάσεις καθημερινά.
29:07Ξεκινούσαν από τον Πειραιά.
29:09Ανεβαίνανε στην Αθήνα.
29:12Τρόπος ένδειξης κατοχής και παρουσίας.
29:16Περνούσαν μπροστά από τα ανάκτορα
29:18χωρίς να δώσουν, να αποδώσουν
29:19τον απαραίτητο τρόπο τιμής
29:23στους βασιλείς.
29:25Με το χειρότερο γεγονός
29:27να φωνασκούν μάλλον μπροστά στα ανάκτορα.
29:30Η Βασίλισσα Μαλία ήταν έξαλη τόσο για τον αποκλεισμό
29:33όσο και για την ασέβεια που έδειχναν οι Γάλλοι
29:35απέναντι στο παλάτι και το λαό.
29:38Έτσι μία μέρα τα έβαλε με ένα ολόκληρο
29:40στρατιωτικό απόσπασμα.
29:42Οι πληροφορίες για την κακή συμπεριφορά
29:44των στρατευμάτων κατοχής
29:46είχαν φτάσει στα αυτιά της Βασίλισσας
29:48και κάποια μέρα
29:51ενώ περνούσαν τα γαλλικά στρατεύματα
29:53στάθηκε μπροστά τους
29:55και τους έκοψε το δρόμο.
29:57Οι Γάλλοι σάστησαν
30:00και ο επικεφαλής αξιωματικός
30:02διέταξε
30:02τους στρατιώτες να χαιρετήσουν
30:05την αυτή σεξοχότητα
30:07τη Βασίλισσα όπως όριζε
30:09το στρατιωτικό πρωτόκολλο.
30:11Όταν λοιπόν το πληροφορήθηκε ότι να'ν
30:13έγινε έξαλλος.
30:16Διότι θεωρείς
30:17ότι δεν έπρεπε να γίνει κάτι τέτοιο
30:19και αν δεν κάνω λάθος τότε
30:21είπε τη φράση
30:22ότι εγώ είμαι ο βασιλιάς
30:24του Πειραιά
30:26δεν έχετε καν ένα λόγο να χαιρετάτε
30:28καν έναν άλλον
30:29και τέτοια.
30:30Οι Γάλλοι εκτός από προσβολές
30:45και αποκλεισμό
30:45έφεραν στην Αθήνα και τον Πειραιά
30:47τη χολέρα που είχαν κολλήσει
30:50στην Κρυμαία.
30:51Κι έτσι ξεκινάει αυτή η τρομερή
30:53περίοδος για την ιστορία της Αθήνας
30:56η οποία έμεινε στα χρονικά
30:57με την ονομασία Ξένη.
31:01Η χολέρα είναι μια ασθένεια
31:03η οποία προξενεί
31:05φαινόμενα διάρειας
31:07αλλά σε πολύ έντονη μορφή
31:09και παρεπόμενο μετά
31:10είναι παράλυση και άλλα συναφή.
31:13Ήτανε για εκείνα τα χρόνια κάτι τραγικό
31:15να το πούμε. Μια ενδυμία, μια κατάρα.
31:17Ο πρώτος νεκρός πυριότης
31:19στις 5 Ιουλίου το 1854
31:21ήταν ένας αχθοφόρος
31:23ο Ιωάννης Βάθης.
31:24Ακολούθησε μια τριαντάχρονη αρακάτρια
31:26αμέσως μετά ένα δεκαεξάχρονο πανικάρι
31:29και το κακό διωγκώθηκε.
31:31Όταν αρχίζουν
31:33να συνειδητοποιούν τι συμβαίνει
31:35γίνεται ιατρικό συμβούλιο
31:37δίνονται οδηγίες
31:39δια των εφημερίδων
31:41δεν τις ακολουθεί κανείς
31:44και μάλλον υπάρχει
31:45και κάποια ολιγορία σε ό,τι
31:47αφορά την δράση και την
31:50έγκαιρη αντίδραση μάλλον
31:51των υγειονομικών υπηρεσιών.
31:53Ο Πειραιάς τέθηκε σε καραντίνα από το στρατό
31:55και απαγορεύτηκαν οι μετακινήσεις προς την Αθήνα
31:57για να μην μεταδοθεί η χολέρα.
31:59Οι πειραιώτες έντρομοι
32:08έφευγαν για τα νησιά του Αργοσαρονικού
32:10και τις Κυκλάδες
32:11όπου όμως δεν ήταν ευπρόσδεκτοι.
32:17Φτάνουν στο σημείο μέχρι να τους προβολήσουν.
32:20Δεν έλειψαν και τα φαινόμενα κερδοσκοπίας
32:22εκείνη την περίοδο.
32:23Κάποιοι έξπνοι θεώρησαν
32:24καλό να εκμεταλλευτούν
32:26τις οδηνοιές στιγμές
32:28και να βγάλουν χρήματα.
32:29Στην Αίγινα οι κάτοικοι
32:31λιθοβολούσαν και έδιωχναν τους πειραιώτες
32:33γιατί για να μην μεταφέρουν την ασθένεια.
32:38Πάνω από 2.000 πειραιώτες
32:39έμειναν τότε στο ύπιαθρο της Αίγινας
32:41καθώς δεν μπορούσαν να πλησιάσουν την πόλη.
32:43Οι σειροί ήταν τέτοια
32:45που ακόμα και στάβλη
32:47νοικιάστηκαν για να στεγαστούν
32:49με υπέρογα μάλιστα
32:51χρηματικά ποσά.
32:52Τον Αύγουστο του 1854
33:03η επιδημία χτύπησε τη Σύρο.
33:05Σύμφωνα με χρονικογράφους
33:07η μόλυνση μπορεί να προήλθε
33:09και από τα πτώματα που έριχναν
33:11γαλλικά πολεμικά πλοία στη θάλασσα
33:13κοντά στο νησί.
33:14Οι κάτοικοι πανικόβλητοι
33:16κατευθύνθηκαν στα νησιά
33:17με αποτέλεσμα να μεταφέρουν
33:20εκεί την επιδημία της χολέρας.
33:22Οι Τίνος, οι Μύκορος,
33:24οι Πάρος, οι Νάξος
33:25και οι Σύρος ακόμα
33:27χτυπήθηκαν ανηλαιώς από τη χολέρα.
33:30Μόνο στη Σύρο
33:31πέθαναν μέσα σε λίγες μέρες
33:34περισσότερα από 300 άτομα.
33:44Η Αθήνα για τρεις μήνες
33:52δεν είχε κανένα κρούσμα
33:54μέχρι που η χολέρα
33:56με άγνωστο τρόπο
33:57εμφανίστηκε στην πόλη.
33:59Ένας Άγγλος εξωματικός
34:01προσπαθεί να πάει
34:03σε ένα κατάστημα του Πειραιός
34:04να αγοράσει εσόρουγα
34:05και να πάρει και φανέλιες.
34:07Όμως ο έμπορας
34:08εκείνη τη στιγμή
34:09είχανε τελειώσει οι φανέλιες
34:10και θεώρησε καλό
34:10να πάει στην Αθήνα
34:12σε κάποια αποθήκη προφανώς
34:13για να πάρει και να τις φέρει.
34:15Αυτός ο Άγγλος εξωματικός
34:16ήταν αυτός ο οποίος έδινε
34:17και τις άδειες
34:18για να μπορέσει κανείς
34:19να πάει στην Αθήνα.
34:21Και δοθέντως λοιπόν
34:22ότι αυτός ήταν εμμολυσμένος
34:23εμμόλισε και τον έμπορο.
34:25Έτσι λοιπόν περνάει
34:25και το μικρόβιο στην Αθήνα.
34:27Μια άλλη εκδοχή είναι
34:28ότι κάποιος που είχε προσβληθεί
34:34από χολέρα
34:34πέθανε στη Σύρο
34:36ήρθε από τη Σύρο
34:38η σωρός του στον Πειραιά
34:41και τα ρούχα του εστάλισαν
34:43στους οικίους του
34:44τα πήραν δύο πλήστρες
34:46να τα πλύνουν
34:47και έτσι μεταδόθηκε
34:48η νόσος και στην Αθήνα.
34:52Επισήμως το πρώτο καταγεγραμμένο
34:54κρούσμα στην Αθήνα
34:55σημειώθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου
34:56σε μια γυναίκα που διέμενε
34:58στην οδό Λυσικράτους.
34:59Μετά από 15 ημέρες
35:01η επιδημία θέριζε
35:02τους Αθηναίους
35:03κατά εκατοντάδες.
35:04Η επιδημία στην Αθήνα ήταν σαρωτική.
35:13Υπήρχε μέρα
35:14που πέθαναν ακόμα και 300 άτομα.
35:17Τα περισσότερα κρούσματα
35:18σημειώθηκαν στο κέντρο της Αθήνας.
35:20Οι περιγραφές και οι διηγήσεις
35:22όσων επέζησαν
35:23ήταν τραγικές.
35:24Μια μάνα λοιπόν
35:28έχει δύο παιδάκια
35:29στην αγκαλιά της.
35:30Τα παιδάκια
35:30εκδελούν αυτούς τους πασμούς
35:33την οποία
35:34τη συγκλονίζουν ψυχικά
35:35γιατί θέλει να τα αποχωριστεί.
35:37Όμως κάποιος
35:38από τους νεοπροθάφτες
35:38που αντιλαμβάνεται
35:39την τραγικότητα της στιγμών
35:40της λέει
35:41«Μη στεναχωριέσαι κερά μου
35:43τα παιδιά σου έχουν πεθάνει καλά».
35:45Θεώντας να πει δηλαδή
35:46ότι η Χολέρα έχει αυτό το ιδίωμα
35:47και πριν επέλθε οριστικός θάνατος
35:49να προξενεί τους σπασμούς.
35:51Τα πτώματα των θνησκόντων
35:53απαιτήθεντο
35:54εις την αυλή γυμνά.
35:56Επειδή δε οι θανόντες
35:57ανήλθουν κάποτε
35:58εις εκατόν πεντίκοντα
35:59απετελέστη εξ αυτών πειραμής
36:02η δεχθής πτωμάτων
36:03και αλλομελάνων
36:04με τους χαρακτήρας της μορφής
36:06ηλιομένους
36:07και τα μέλη συνεστραμμένα
36:09εκ της φοβεράς αγωνίας.
36:10Και επειδή και μετά των θάνατων
36:12τα πτώματα των χολεριόντων
36:14πάσχουν ακόμα από συνολκάς και σπασμούς
36:17ολόκληρος ή αποτρόπεος
36:19εκείνη των πτωμάτων στη βάση
36:20εκλονίζεται εξεφνιδίων την αγμών
36:23και το θέαμα τούτο
36:25το φρικόδες
36:26επάγωνε το αίμα.
36:28Έγραφε αργότερα
36:29ο δημοσιογράφος και ποιητής
36:31Μπάμπης Άνινος.
36:36Σε σύντομο χρονικό διάστημα
36:38η Αθήνα ήταν πολύ φάντασμα.
36:40Οι αθηναϊκές οικογένειες τότε
36:42είχαν αφήσει πίσω τους
36:44τα πάντα.
36:45Πήραν μαζί τους μόνο
36:46λίγα ρούχα.
36:48Οι φοιτητές τότε
36:49έκαναν τους αχθοφόρους
36:50και κουβαλούσαν στις πλάτες
36:52στρώματα, σεντόνια
36:54αντί μάλιστα αδρά σαμβηλίες.
36:57Όπως και οι αγωγιάτες
36:58που έπαιρναν για το κάθε αγώγη
36:59το τεράστιο ποσό
37:01των έξι χρυσών λιρών.
37:03Από τις 30.000 των κατοίκων της Αθήνας τότε
37:06οι 20.000 είχαν εγκαταλείψει την πόλη.
37:13Το που ξεσπάει το κακό στην Αθήνα
37:15η αντίδραση των Αθηναίων
37:17είναι ότι κλείνονται
37:19στα σπίτια τους
37:20αδειάζουν οι δημόσιες υπηρεσίες
37:23τα μαγαζιά και οι παντοπόλες
37:25κλείνουν τα μαγαζιά τους
37:26και δεν έχουν ακόμη τι να δώσουν
37:28στον κόσμο.
37:31Πραγματικά η πόλη
37:33μοιάζει μια πόλη νεκρή.
37:36Προξενεί μια μεγάλη παράλυση στον πληθυσμό
37:38παραλύεται ο εμπορικός ιστός
37:40κλείνουν τα βασικά μαγαζιά
37:42τα οποία έχουν τα είδη πρώτης ανάγκης
37:43ο κόσμος δεν μπορεί να...
37:45δεν υπάρχουν παντοπολία
37:45δεν υπάρχουν ακροπολία
37:47οι ακροπόλες έχουν εξαφανιστεί
37:48έχουν φύγει
37:49και τότε οι τοπικές αρχές
37:50αναγκάζονται να επιστρατεύσουν
37:52εκκλητήρες
37:52και να τους αναθέσουν
37:54το ρόλο των ακροπολών.
37:55Όμως και εκεί βλέπουμε
37:57να έχουμε πάλι φαινόμενα
37:58κερδοσκοπίας και μαυραγορητών
38:00και οι τιμές των βασικών
38:02κατανοτικών αγαθών
38:03δηλαδή το λάδι, το ψωμί και το ρύζι
38:05φτάουν στα ύψη.
38:06Τα θύματα είναι πολλά
38:08κυρίως γυναίκες
38:10από τους γνωστούς
38:13και διάσημους της εποχής
38:15που υποκύπτουν στη Χολέρα
38:17είναι και ο διδάσκαλος του Γιάννους
38:18ο Γεννάδιος.
38:25Η κατάσταση με τους χιλιάδες νεκρούς
38:36που έπρεπε να θαυτούν
38:37ξέφυγε όταν από την πόλη
38:39έφυγαν και οι νεκροθάφτες.
38:41Η περισυλλογή πτωμάτων
38:42αυτή την περίοδο καταλαβαίνετε
38:44υπερβαίνει την καθημερινότητα.
38:48Υπάρχουν πάρα πολλά πτώματα
38:50πολύ δύσκολο να μαζευτούν.
38:53Θάβονται ο κόσμος
38:54σε κοινούς τάφους
38:55και οι νεκροθάφτες κάποια στιγμή
38:58εγκαταλείπουν την θέση τους
39:00όταν η Χολέρα εξαπνώνεται
39:02σε πολύ μεγάλο βαθμό.
39:04Φοβούμενοι και οι ίδιοι
39:05για την ζωή τους.
39:07Τότε προσέφεραν τις υπηρεσίες τους
39:09με το αζημίωτο
39:10«Η Μάγκες του Ψηρή».
39:12Από τη δράση τους αυτή
39:13πήραν το προσωνύμιο «Μόρτιδες».
39:17Προσπαθούν να ζητήσουν
39:18οι νεκροθάφτες
39:18και προσφεύγουν στην πλατεία Ιερώων
39:21του Ψηρή, την απονομαζόμενη
39:23προς τη μήνη της Ελληνικής Επαναστάσεως
39:25και βρίσκουν τους μάγκες της εποχής
39:27οι οποίοι είτε για λόγους ανεργίας
39:30είτε και για λόγους
39:31ενός εύκολου μεροκάματο
39:32αν μπορούμε να το πούμε
39:33μπαίνουν και αυτοί μέσα στο παιχνίδι
39:35να θάβουν κατά σερώην κόσμο.
39:37Τότε ονομάστηκαν «Μόρτιδες»
39:40από τη γαλλική λέξη
39:41«Μόρ» που θα πει θάνατος.
39:43Άρα ο «Μόρτιδες» ως λέξη
39:46δεν σημαίνει τον Ανδρείο ή τον Μάγκα
39:50είναι συνδεδεμένοι με το θάνατο.
39:55Οι «Μόρτιδες» φόρτωναν στα κάρα
39:58εκτός από τους νεκρούς
39:59ακόμα και τους μεθυσμένους.
40:02Ανάμεσα στα πτώματα
40:03που φόρτωσαν τότε σε κάρα
40:06οι διάφοροι κουβαλιτές
40:09υπήρχε κατά λάθος και
40:10ένας μεθυσμένος που κοιμόταν.
40:12Κάποια στιγμή ο άνθρωπος
40:14βρήκε τις αισθήσεις του
40:16σηκώθηκε πάνω
40:18και έκανε τους άλλους να τρομάξουν
40:20αφού τον πέρασαν για βρυκόλακα.
40:33Κατά τη διάρκεια της επιδημίας
40:35ο Όθωνας και η Αμαλία
40:37δεν έμεναν αμέτωχοι.
40:39Προσπάθησαν να βοηθήσουν
40:40με κάθε τρόπο τους πολίτες.
40:42Ο βασιλιάς Όθωνας είναι χαρακτηριστικό
40:44ότι καθημερινά πάνω στο άλογό του
40:47κατέβαινε και περιδιεύαινε
40:50τις συνοικίες και τις περιοχές
40:51όπου είχαμε τους άρρωστους
40:53με την χολέρα.
40:55Και με χρηματικά ποσά
40:57προσπαθούσε να τους βοηθήσει
41:00και να τους ανακουφίσει.
41:01Η βασίλισσα Αμαλία
41:02μοιαζόταν πάρα πολύ για τα μικρά παιδιά.
41:05Όταν μια κυρία επί των τιμών
41:07της είπε πως δεν πρέπει να τα πλησιάζει
41:10για να μην κολλήσει χολέρα
41:11της απάντησε
41:12«Η δική μου ζωή αξίζει όσο η δική σας».
41:16Τα πολλά ορφανά που αντίκρισε
41:18την έκαναν να δώσει εντολή
41:20για να κατασκευαστεί
41:21το Αμαλίον ορφανοτροφείο.
41:24Οι Αθηναίοι ήταν πλέον απελπισμένοι
41:26καθώς καμία ιατρική φροντίδα
41:27δεν μπορούσε να σταματήσει τους θανάτους.
41:30Έτσι στράφηκαν στο Θεό
41:31ζητώντας βοήθεια και έλεος.
41:36Οι ιερείς κάνουν μια μεγάλη ιτανία
41:39γύρω από την πόλη της Αθήνας
41:41και παίρνουν και τα λείψανα
41:43πολλών αγίων
41:44τα οποία τα τοποδοτεύουν
41:45σε αντίστοιχες ρησές και βές
41:48πάνω στις κεφαλές τους
41:49και απευθύνουν δέηση προς τον ύψιστο
41:51να σταματήσει το κακό.
42:01Το παράδοξο είναι
42:03ότι μετά την επομένη
42:05αυτής της μεγάλης λιτανίας
42:07ότι το θενατικό
42:10άρχισε να υποχωρεί
42:11και οι Αθηναίοι
42:15κατόρθωσαν το σκοπό τους.
42:17Κανείς δεν ξέρει με ακρίβεια
42:18πόσοι πέθαναν
42:20αλλά ήταν χιλιάδες.
42:22Παρά τη Χολέρα
42:22ο αποκλεισμός συνεχίστηκε
42:24και οι κατοχικές δυνάμεις
42:26αποχώρησαν το 1857
42:27μετά το τέλος
42:29του κριμαϊκού πολέμου.
42:31Αυτή ήταν φίλες και φίλοι
42:33η ιστορία της Χολέρας
42:34που χτύπησε την πρωτεύουσα
42:35και αποδεκάτησε τον πληθυσμό.
42:37Όταν επιστρέψουμε
42:38θα παρακολουθήσουμε
42:39το περίφημο επεισόδιο Νίκολσον
42:41που σημειώθηκε
42:42επί Πρωθυπουργίας Χαριλάου Τρικούπη
42:44και αποτέλεσε μία
42:45από τις πιο μελανές σελίδες
42:46στην ιστορία
42:47της εθνικής μας αξιοπρέπειας.
42:50Υπότιτλοι AUTHORWAVE
43:20Τότε Πρωθυπουργό Χαρίλαου Τρικούπη
43:21οδήγησαν σε μία πρωτοφανή πράξη
43:23να παραταχθεί
43:25στην Πλατεία Συντάγματος
43:26μεγάλο τμήμα της αστυνομικής δύναμης
43:28και να ζητήσει δημόσια συγγνώμη
43:30από το διπλωμάτι
43:31και να σκεφτεί κανείς
43:32ότι όλα άρχισαν
43:33από μία βόλτα
43:34στο λόφο του Λυκαβιτού
43:36που μετατράπηκε
43:37σε εφιάλτη για τη χώρα.
43:504 Ιανουαρίου 1885
43:53ο Άγγλος διπλωμάτισερ
43:55Άρθ Νίκολσον
43:56περπατούσε μαζί με τη σύζυγό του
43:58στο λόφο του Λυκαβιτού
43:59που μόλις είχε δεντροφυτευτεί
44:01από το Δήμα Αθηναίων.
44:03Φυσικά τα δεδρύλια θέλουν
44:05και μετά τη φύτευση
44:06μια φροντίδα
44:07και η φροντίδα είναι
44:08να προσέχουμε
44:09μήπως τα φάνε
44:10τα αμνοερήφια
44:12που τότε έβοσκανελεύθερα
44:14στις πλαγιές του Λυκαβιτού
44:15μήπως τα πατήσουνε οι περαστικοί
44:17μήπως δεν τα ποτήσουμε
44:19στα σωστά χρονικά διαστήματα
44:21έτσι μετά τη φύτευση
44:23όλο αυτό το φυτευμένο πράσινο
44:26ήθελε κάποια φροντίδα.
44:27Με το που γίνεται η δεδροφύτευση
44:29του Λόφου
44:31η Δημοτική Αρχή
44:32προσπαθώντας να προστατεύσει
44:35τα άνθητα λουλούδια
44:37τα δέντρα που έχουν φυτευθεί εκεί
44:39βάζει άτομα
44:40δηλαδή χωροφύλακες
44:42να προστατεύσουν το χώρο.
44:46Όταν το ζευγάρι έφτασε σε ένα μονοπάτι
44:48που απαγορευόταν η πρόσβαση
44:50ακούστηκε η δυνατή φωνή του χωροφύλακα
44:52Λουκά Καλπούζου
44:54να τους προστάζει να σταματήσουν.
44:57Ο Νίκολσον φαντάστηκε
44:58ότι αυτό το άλτ δεν απευθύνεται στον ίδιον
45:00και συνέχισε να περπατάει.
45:02Ο Νίκολσον θεώρησε
45:04ότι είναι
45:06εκτός πραγματικότητας να του απαγορεύσουν
45:09να πάει όπου θέλει αυτός
45:10ένας Άγγλος με ασυλία
45:12και επιτετραμένος και τα λοιπά και τα λοιπά.
45:18Αν και δεν είναι σαφές σε ποια γλώσσα
45:20έγινε η συνενόηση
45:22ο χωροφύλακας και ο διπλωμάτης
45:24πιάστηκαν στα χέρια.
45:26Ο Νίκολσον επικαλέστε και τότε
45:27τη διπλωματική του ιδιότητα
45:29λέγοντας αυστερά
45:30«Είμαι διπλωμάτης και απαιτώνω
45:33να με αφήσετε να περάσω».
45:34«Χαρτί από το φρούρο του έχεις»
45:36του λέει ο Καλπούζου
45:37«Όχι, ε, δεν περνάς.
45:39Άντε πάγινε, πάρ' την τζούπλα σου για δρόμο».
45:41Η έντονη επιμονή του Νίκολσον
45:44εκνεύρισε τον ενωματάρχη
45:46που αναγκάστηκε
45:47και του έδωσε ένα χαστούκι
45:48αλλά και μερικές βουρδουλιές
45:50μία εκ των οποίων
45:52δέχτηκε και η σύζυγός του.
45:54Ο Άγγλος διπλωμάτης
45:56σε έξαλλη κατάσταση
45:57έφυγε από το Λόφο
45:58με προορισμό το γραφείο
45:59του Πρωθυπουργού
46:00Χαρίλα Οτρικούπη.
46:03Αυτό κάνει
46:04παραβιάζοντας όμως
46:06στο πρωτόκολλο το διπλωματικό.
46:08Δεν πηγαίνει στον Έλληνα
46:09Υπουργό Εξωτερικών
46:10αλλά πηγαίνει απευθεία
46:11στον Πρωθυπουργό
46:12στον Χαρίλα Οτρικούπη.
46:14Και του λέει
46:15«Απαιτώ να απολύσεις,
46:18να ξυλώσεις τον Τάδε
46:20διότι με προσέβαλε».
46:22Ποιος ήταν όμως
46:22ο Άρθρου Νίκολσον
46:24που μπορούσε να παρακάμψει
46:25το πρωτόκολλο
46:26και να απαιτεί
46:27η ικανοποίηση
46:28από τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας.
46:30Ήρθε και πολύ μεγάλη
46:31αντοφέροντα κοινωνική
46:31και πολιτική ισχύ
46:32για το γεγονότος
46:34ότι ήταν ο αδελφός
46:35της γυναίκας
46:36του πρεζεστή
46:37της Μεγάλης Βρετανίας
46:39στη Μεγάλη Πύλη
46:39στην Κωνσταντινούπολη.
46:48Λόγω Αγγλοφιλίας
46:50αλλά και επειδή
46:52η χώρα βρίσκεται
46:53σε δύσκολη οικονομική κατάσταση
46:55δεν θέλει να ανοίξει
46:56μέτωπο με τους Άγγλους
46:58του λέει ναι
46:59εντάξει έχεις δίκιο
47:00θα το φροντίσω προσωπικά
47:02θα βγει ημερησία διαταγή
47:04στην οποία θα εκτίθεται
47:06τα περιστατικά
47:07και θα ανακοινώνεται
47:10η απόλυση
47:11αυτού που σε προσέβαλε.
47:14Προς στιγμήν το επεισόδιο
47:15φαινόταν ότι έβαινε προς εκτόνωση
47:16αφού ο Νίκολσον
47:18θεωρούσε τον εαυτό του δικαιωμένο
47:21όμως όταν ενημερώθηκε
47:22ότι στην εγκύκλιο
47:23του καταλογίζονταν ευθύνες
47:25εξοργίστηκε.
47:31Αυτό όμως θα εκνευρύσει
47:32περισσότερο των Νίκολσον
47:34ο οποίος και με την παρέναση
47:36γερμανών άλλων διπλωματών
47:37που πάντα θεύγουν
47:38την ταπείνωση της Ελλάδας
47:39τον παρακινούν
47:41ώστε να αξιώσει
47:41μια τελείως προσδηλική συμπεριφορά
47:43δηλαδή τι να αξιώσει
47:45να ζητήσει να παρουσιάσει
47:48την ελληνική σημαία
47:49στα πόδια του.
47:52Η ταπείνωτη πάντηση
47:53του Νίκολσον
47:54για δημόσια συγγνώμη
47:55έγινε τελικά αποδεκτή
47:57από τον Τρικούπ.
47:59Το πρωί της 7ης Ιανουαρίου
48:01του 1885
48:02έφταναν στην πλατεία συντάγματος
48:04δύο ενωμοτίες χοροφυλάκων.
48:11Η μπάντα πεάνιζε
48:13τον αγγλικό εθνικό ύμνο.
48:16Οι χοροφύλακες παρουσίαζαν
48:18όπλα
48:18στον πρέσβι Μέρλιν
48:20και τον Νίκολσον.
48:22Ο Άγγλος φτάνει
48:23με το τουπέ
48:24του ανθρώπου
48:24που του έχουνε θίξει
48:25την υπόλειψη
48:26και άρα κάποιοι
48:27θα γονατίσουνε μπροστά του
48:28στη συγκεκριμένη περίπτωση
48:30η ελληνική σημαία
48:31θα υποκληθεί μπροστά του
48:34για να του ζητήσει γνώμη
48:35με ύφος αγέροχο
48:37και ύφος εκατό καρδιναλίων
48:38που λέμε
48:39και από την άλλη μεριά
48:40το ελληνικό ανώνυμο πλήθος
48:42που ορίενται
48:43εναντίον των Άγγλων
48:44και εναντίον αυτής της
48:46και καλυμμένης
48:47αγγλικής κατοχής.
48:49Η ημερή σε διαταγή
48:50ήταν η εξής
48:51η ελληνική κυβέρνηση
48:53βαθαίως λυπούμενη
48:54επί τη παρανόμο
48:55και αγρήκο διαγωγή
48:57του χωροφύλακου Σκαλπούζου
48:58και βαρέως καταδικάζουσα
49:00αυτήν
49:01προσκάλεσε την έκδοση
49:03της διαταγής τάφτης
49:04Ο αρχηγός της χωροφυλακής
49:18διαβάζει
49:19το κείμενο της συγγνώμης
49:22η σημαία
49:24χαμηλώνει
49:26περίπου μέχρι τα πόδια
49:27του Νίκολσον
49:28όπου ο Νίκολσον
49:29μένει σχεδόν αλήγιστος
49:30δηλαδή
49:31μια πολύ ελαφριά κλείση
49:33της κεφαλής
49:33γύρω από
49:36το σκηνικό αυτό
49:37υπάρχει βέβαια
49:39στρατιωτική περίμετρος
49:40για να συγκρατήσει
49:41το εξαγριωμένο πλήθος
49:42που φωνάζει
49:45εκείνη τη στιγμή
49:45παρόλα αυτά
49:46ότι ζούμε
49:48σε καθεστώς αγκλοκρατίας
49:50κάτω οι ξένοι
49:51και
49:52διαμαρτύρεται
49:54για τον εξεφτελισμό
50:03προσπάθησαν να λυντσάρουν
50:08τους δύο ξένους
50:09πρεσβευτές
50:10ρίχνοντας πέτρες, φρούτα, λαχανικά, μπουκάλια
50:15οτιδήποτε
50:16εναντίον τους
50:17και τρομοκρατημένοι
50:19αυτοί προσπάθησαν να διαφύγουν
50:21από τον τόπο
50:22ταπείνωση
50:23και εξεφτελισμός
50:24που προκάλεσε τότε
50:26την οργή
50:27και την αγανάκτηση
50:28όλων των Ελλήνων
50:29την επομένη
50:31συγκροτήθηκε
50:32στον ίδιο χώρο
50:33στην πλατεία Συντάγματος
50:34παλαϊκό συλλαλητήριο
50:36και ο Χαρίλαος Τρικούπης
50:38που δεν υπολόγησε
50:40ότι τα πράγματα
50:41θα εξωθούνται στα άκρα
50:42υπέκυψε στις αξιώσεις
50:44των διαδηλωτών
50:45και συνεκάλεσε αμέσως
50:47τη Βουλή
50:48στην ψηφοφορία που ακολούθησε
50:50καταψηφίστηκε η κυβέρνηση
50:52παρετήθηκε ο ίδιος
50:54και προκήρυξε πρόερες εκλογές
50:57με σύνθημα
50:58των αντιπάλων του
50:59διληγιανικών
51:00Μπαύρος στο Τρικούπη
51:18Αυτό ήταν κυρίες και κύριοι
51:20το περίφημο επεισόδιο Νίκολσον
51:21που σημάδεψε για πολλά χρόνια
51:23την πολιτική ζωή του τόπου
51:24και πλήγωσε
51:25την εθνική υπερηφάνεια
51:26Ήταν τα πρώτα χρόνια
51:27της ελεύθερης Ελλάδας
51:28που ένας απλός διπλωμάτης
51:30μπορούσε να προσβάλλει
51:31τη χοροφυλακή
51:31και την ελληνική κυβέρνηση
51:33για το προσωπικό του καπρίτσιο
51:34Ο Τρικούπης υπέκυψε
51:36για να έχει την εύνοια της Αγγλίας
51:38από την οποία περίμενε
51:39οικονομική βοήθεια
51:41αλλά και πάλι
51:42δεν απέφυγε να κάνει
51:43τη γνωστή διαπίστωση
51:45με τη φράση του
51:46Δυστυχώς
51:47Επτωχεύσαμε
51:48Εδώ κυρίες και κύριοι
51:49φτάσαμε στο τέλος της εκπομπής
51:51Σας ευχαριστούμε πολύ
51:53που μας παρακολουθήσατε
51:54Να είστε όλοι καλά
52:08Υπότιτλοι AUTHORWAVE
52:38Υπότιτλοι AUTHORWAVE