Category
📺
TVTranscript
00:00Thank you so much for joining us.
00:30Today we will introduce the Glemmenie Greece.
00:34That is the great stories of the archaic capitalists that have been given to the world
00:37some of the most important glimpses that are now in the European Museum.
00:42The Lord of Elgin, who has been born in the Parthenon and the other national anthem
00:47has been written as one of the greatest archaic capitalists of the world
00:51and was sure the most important part of the world.
00:55In addition to the Glemmpses, he made an even bigger mistake.
00:59He opened the street and the other European Union
01:03who followed the example of the archaic capitalists.
01:08The archaic capitalists that will show us today
01:11were mainly British, German and German,
01:14which were created with a specific schedule.
01:17They were created as archaic capitalists,
01:19and they gave them the Ottomanists,
01:22to study and to write them.
01:25However, they did not only do that,
01:28but they gave them the Greek politicalists
01:30and the Greek politicalists,
01:32as they were able to study the archaic capitalists.
01:36The most organized group was this,
01:39Charles Robert Cockerell,
01:42which was represented by German and German.
01:44The group of these,
01:46the European diplomats,
01:48were the most important parts of the country
01:50and the German diplomats,
01:52which was the same as the Greek colonialists.
01:54They had a huge interest in the time of the entire century.
01:56In fact, these people were the highly dominant
01:58of the world of the century,
02:00the An�.
02:01The European Union,
02:03the Roman Republic,
02:05the Roman Republic,
02:07the Roman Republic of the Europe,
02:09the Roman Republic of the 19th century.
02:11And in these two cases, the Kleména Glyphtá was promoted to the Monaco and the Lodinian.
02:19Thank you very much.
02:49Ενώ ήθελε να προσλάβει τον Τέρνερ, έναν πολύ γνωστό ζωγράφο, μάλλον του φάνηκε ακριβώς.
02:54Οπότε έκανε συμφωνία με τον Λουζιέρι, τον Τζοβάνι Μπατίστα Λουζιέρι,
02:58με τον οποίο συνήφθηκε αποκλειστικό συμβόλαιο, επαμοιβή,
03:03για να παράξει για αυτόν, να παραγάει για αυτόν εκμαγεία, αποτυπώσεις και οικαστικούς πίνακες.
03:10Ο Λουζιέρι λοιπόν πρόκειται για το εκτελεστικό και ουσιαστικά και ο ηθήνο νους της υποθέσεως.
03:17Ήταν αυτός που χειρίστηκε όλη την υπόθεση.
03:20Ποιο είναι το προφίλ του Λουζιέρι, πόσο?
03:21Ο Λουζιέρι είναι ένας οικαστικός, ένας από τους πολύ εφημισμένους τοπιογράφους εκείνης της εποχής,
03:27ο οποίος ικανοποίησε και την καλλιτεχνική του επιθυμία,
03:33αλλά επίσης ικανοποίησε και την επαγγελματική του αποκατάσταση,
03:37γιατί το συμβόλαιο με τον Λόρδο Έλγιν ήταν παμοιβή.
03:42Τον Απρίλιο του 1801, ο Λουζιέρι έφτασε στην Αθήνα για να αντιγράψει τα μνημεία της Ακρόπολης.
03:52Η πρόσβαση όμως στον χώρο του κόστιζε ακριβά.
03:54Ήταν αναγκασμένος να πληρώνει τουρκικές λύρες και αγγλικές λύρες στη φρουρά της Ακροπόλεως.
04:02Για μερικούς μήνες είναι πάνω και εργάζεται,
04:14παράγοντας ζωγραφικούς πίνακες, βγάζοντας εκ μαγεία.
04:19Ωστόσο με αγωνία στέλνει γράμμα στον Έλγιν,
04:23λέγοντας ότι δεν μπορώ πια να συνεχίσω έτσι με τα μπαξίσια,
04:26πρέπει να βρούμε μια πιο μόνιμη λύση.
04:27Ο Έλγιν εκείνη την περίοδο είναι πρέσβης της Αγγλίας στην Κωνσταντινούπολη.
04:36Οι δύο χώρες έχουν άριστες σχέσεις και ο Έλγιν το εκμεταλλεύεται για προσωπικό του όφελος.
04:43Ζήτησε επίσημο έγγραφο από την Υψηλή Πύλη,
04:46ώστε να μπορεί να μπαινοβιάνει ελεύθερα στην Ακρόπολη.
04:49Μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία και η Βρετανία ήταν για ένα διάστημα σύμμαχη.
04:54Οπότε από αυτή και μόνο την συμμαχία και την φιλία των δύο χωρών εξασφάλισε το Φιρμάνι.
05:01Οι αναλύσεις για το τι έλεγε το Φιρμάνι συνεχίζονται μέχρι σήμερα.
05:15Το βασικό πρόβλημα των μελετητών είναι ότι το πρωτότυπο έγγραφο δεν βρεθεί και ποτέ.
05:21Το πραγματικό κείμενο δεν σώζεται.
05:22Αυτό που έχουμε σήμερα είναι μια μηταλλική μετάφραση η οποία βέβαια όπως καταλαβαίνουμε όλοι έχουν τον υποκειμηνισμό του μεταφραστή
05:31ή ακόμα και την διάθεση κάποιου να αλλάξει το πραγματικό κείμενο.
05:35Το βέβαιο είναι ότι μέχρι τότε κανένας σουλτάνος δεν είχε δώσει άδεια να αφαιρεθούν γλυπτά από οποιοδήποτε αρχαίο μνημείο.
05:43Το φυρμάνι επέτρεπε να στεθούν σκαλοσχές γύρω από το μνημείο
05:59αλλά οι σκαλοσχές θα ήταν ούτως ή άλλως απαραίτητες
06:01ακόμη και αν επρόκειτο να γίνουν τα αρχικά προβλεπόμενα εκ μαγεία.
06:05Κανένας δεν φαντάζονταν όταν έδινε το φυρμάνι στο Λόρδο Έλγιν και στους συνεργάτες τους
06:10ότι θα γινόταν όλο αυτό το κακό το οποίο έγινε.
06:23Ο Έλγιν και οι συνεργάτες του επέστρεψαν στην Αθήνα με το φυρμάνι των Οθωμανών.
06:29Τότε ο Λουζιέρη σκέφτηκε ότι τα αυθεντικά μάρμαρα είναι καλύτερα από τις απομοιμήσεις.
06:35Φαίνεται όμως ότι ο Λουζιέρη ο οποίος ήδη ήταν αδιφάγος ήθελε τα πάντα
06:40πίεζε μάλιστα τον Έλγιν προκίπτει από επιστολές αυτό
06:43ότι αφού μπορούμε να έχουμε τα πραγματικά γιατί να πάρουμε αντίγραφα
06:47πίεζε τον Έλγιν και αυτός μάλλον αρέστηκε στην ιδέα.
06:53Ο ίδιος αλλά και ο Χάντ πρέπει να ήταν αυτοί που πίεσαν τους τοπικούς άρχοντες,
07:10το Βοεβόδα, τον Καδί και το Φρούρα της Αθήνας για να δουν μια διασταλτική ματιά τα γραφόμενα στο φυρμάνι.
07:16Ο Φίλιπ Χάντ ήταν εφημέριος της Βρετανικής Πρεσβείας στην Υψηλή Πύλη.
07:21Μαζί με το Λουζιέρη αποδείχτηκαν τυχοδιώκτες και έγιναν οι ηθικοί αυτούργοί της Λαϊλασίας του Έλγιν.
07:30Ήτανε αρχαιόφιλος αλλά νίκει στην κατηγορία των αρχαιοφίλων που ήθελαν τα αρχαία στο σπίτι τους.
07:35Ο Χάντ περισσότερο από τον Έλγιν ήταν αυτός που έπεισε τον Βοεβόδα και τον έπεισε πληρώνοντάς τον,
07:41να κατεβάσει την πρώτη με τόπη και ήταν η αρχή του τέλους.
07:56Σίγουρα η επιστολή αυτή δεν προέβλεπε το όργιο της Ληλασίας που ακολούθησε.
08:02Ο Λόρδος εύκολα πίστηκε να καταστρέψει ένα παγκόσμιο μνημείο για να κάνει φιγούρα στη Βρετανική Αριστοκρατία.
08:21Έπεισε τον Έλγιν και τον προέτρεψε να προχωρήσει, να κάνει την υπέρβαση για τον Φιρμάνη.
08:27Λέγοντάς του έχουμε τρόπο, θα βρούμε τρόπο.
08:31Θα πάρουμε, δεν μας φτάνουν αυτά που λες εσύ, θα πάρουμε και κάτι παραπάνω.
08:37Μετά από κάποιες δωροδοκίες τοπικών αρχόντων, τα συνεργέα ήταν έτοιμα να πιάσουν δουλειά.
08:43Ο Έλγιν ήθελε να πάρει αυθεντικά κομμάτια από την Ακρόπολη για να εμπλουτίσει την προσωπική του συλλογή,
08:55αλλά και να προκαλέσει ζήλια στη Βρετανική Αριστοκρατία.
08:59Μιλάμε, αυτή τη στιγμή σκεφτείτε ότι στην Ευρώπη υπάρχει ένα κύμα που αν κάποιος δεν είχε στην έπαυλή του έστω και ένα μάρμαρο,
09:08θεωρούνταν μη ευγενής, μη μορφωμένος.
09:13Οι εργάτες ήταν αρχικά λίγοι.
09:25Όταν κατέβηκε η πρώτη μετόπη από τον Παρθενώνα, φαίνεται πως εργάστηκε ένας καραβομαραγκός
09:32και πέντε άλλα μέλη του πληρώματος από ένα βρετανικό πλοίο.
09:35Στη συνέχεια το συνεργείο μεγάλωσε.
09:45Άρχισαν να εργάζονται καταβιβάζοντας, ρίχνοντας κάτι και σπάζοντας στην ουσία μεγάλα κομμάτια από το γη σου του ναού για να απελευθερώσουν τις μετόπες.
09:54Τα συνεργεία του Έλγιν έκοβαν με κάθε τρόπο τα μάρμαρα, προκαλώντας ανυπολόγιστες ζημιές στο μνημείο.
10:06Παραγγείλει δικά πριόνια από την Κωνσταντινούπολη για να μπορούν να πριονίζουν τα μάρμαρα και να κόβουν το κομμάτι που τους αντιέφερε, μια φλίδα ας πούμε,
10:19το μπροστινό κομμάτι από το λίθο, ο οποίος είχε ένα πλάτος περίπου 60 εκατοστά, ήταν πολύ μεγάλο το βάρος,
10:26άρα προτιμούσαν να κόψουν μια φέτα 10 εκατοστά που είχε το ανάγλυφο και να μεταφέρουν μόνο τη φέτα αυτή ας πούμε.
10:36Επί τρία χρόνια οι εργάτες του Έλγιν κατέστρεφαν ότι άντεξε πάνω από 2.000 χρόνια.
10:46Ο Λόρδος προκάλεσε ανεπανόρθωτες θορές στα μνημεία και άρπαξε ό,τι μπορούσε.
10:52Όταν τα μνημεία της Ακρόπολης είχαν σχεδόν απογυμνοθεί, ο Έλγιν αποφάσισε τη λήξη των εργασιών και άρχισε τη μεταφορά των κλοπημαίων.
11:01Μεταφέρθηκαν στο λιμάνι του Πειραιά, κατά πάσα πιθανότητα από την αρχαία κήλιο εδώ, ανάμεσα δηλαδή από τους λόγους της Κνίκας και του Φιλοπάπου.
11:18Αυτά τα περισσυνέλεξε ο Έλγιν και φτιάχνοντάς τα σε κυβότια προσπάθησε να τα φορτώσει σε ένα πλοίο.
11:30Το πλοίο αυτό λεγόταν Μέντορ και αρχικά δεν του ανήκε, αλλά ο καπετάνιος βλέποντας το πάρα πολύ μεγάλο φορτίο φοβήθηκε και αρνήθηκε.
11:38Για να κάμψει λοιπόν τις αντιστάσεις του αγόρασε ο ίδιος το πλοίο και ως ιδιοκτήτης πια είχε τη δυνατότητα να επιβάλλει τη θέλησή του.
11:44Στις 17 επευρίου του 1802 το δικάταρτο Μπρίκι Μέντορ, με το οποίο ο Λόρδος Έλγιν μετέφερε τα κλεμμένα μάρμαρα από τον Παρθενώνα, ναυάγησε νοτιοδυτικά των Κιθήρων.
12:02Φαίνεται πως μπήκαν τα περισσότερα κυβότια των γλιτών του Παρθενώνα.
12:20Και καθώς περιέπλε τις ακθέσεις Πελοποννήσου, διωδικά των Κιθήρων, συνάντησε σφοδρή καλασσοταραχή και βυθίστηκε.
12:28Βγαίνει στο νησί, όμως τα κυβότια, τα ξύλινα με το μαρμάρινο υλικό φυσικά, τα οποία είναι πάρα πολύ βαριά, βρίσκονται στο βυθό.
12:36Και μένουν στο βυθό, με κίνδυνο φυσικά να πάθουν ζημιά τα γλυπτά, διότι οι μικροογανισμοί, το αλάτι και όλα αυτά στην κάλασσα δεν είναι ό,τι καλύτερο για αυτή την κατάσταση.
12:46Ο έλγινος ο αδίστακτος και αποφασισμένος φάνηκε με την αρπαγή των γλυπτών, αλλά τόσο οργισμένος και επίμονος έγινε για να ανασύρει τη λία του από το βυθό της θάλασσας.
12:59Η ανέλκυση των γλυπτών κόστισε μεγάλο μέρος της περιουσίας του.
13:16Ζήτησε από τους τόπιους να βουτήξουν στα νερά και να μπορέσουν να ξαναβρούν το μεγαλύτερο μέρος του θησαυρού που είχε αρχίσει ήδη να δουλειάζει.
13:25Τα κυβότια στο βυθισμένο σκαρί του μέντορα παρέμεινα για περίπου τρία χρόνια.
13:31Τόσο χρειάστηκε μέχρι οι καλύμιες φουγγαράδες που προσέλαβε ο έλγιν να ανασύρουν τα βυθισμένα κυβότια στην επιφάνεια και να τα φυλάξουν προσωρινά στις, όπως είπε ο έλγιν, βαρβαρικές ακτές.
13:46Η άφηξη του έλγη στη Βρετανία με τα κλεμμένα γλυπτά της Ακρόπολης δεν αντιμετωπίστηκε με θαυμασμό από τους συμπατριώτες του.
14:03Αντιθέτως τον κατέκριναν ανοιχτά για τη Λεηλασία.
14:06Και εκεί είναι που υψώνονται και κάποιες φωνές περί της άτιμης συμπεριφοράς.
14:15Ο Λόρδος Βύρον, κυρίως.
14:17Ο Λόρδος Βύρον με τα ποίηματά του και ο βουλευτής Hugh Hammersley, ο οποίος γράφει πύρινους λόγους για την ατιμία της συμφωνίας.
14:28Ο φιλέλληνας Λόρδος Βύρον ήταν από τους πιο εκδηλωτικούς πολέμιους του Έλγιν, μάλιστα έγραψε σε βάρος του ένα ποίημα, την περίφημη κατάρα της Αθηνάς.
14:38Και εκεί ακριβώς υποτίθεται ότι η Μινέρβα, η Αθηνά δηλαδή, καταργέται τον Έλγιν για αυτό που έχει κάνει.
14:46Έτσι σιγά σιγά δημιουργήθηκε ο θρύλος ότι όλα τα ανάποδα που συνέβησαν στον Έλγιν από τη στιγμή που πήρε τα γλυπτά του Παρθενώνα, σχετίζονται με κάποιο είδους κατάρα.
15:00Λέγεται ότι υπήρχε μια κατάρα που ακολουθούσε τους αρχαιοκαπύλους και ειδικότερα στην περίπτωση του Παρθενώνα και η περίπτωση του Έλγιν από ένα σύνολο και μετά δείχνει ότι θα μπορούσε κανείς και να το θεωρήσει στοιχείο πραγματικότητας.
15:17Ο Έλγιν όχι μόνο δεν κέρδισε τη δόξα και την έγκλη που προσδοκούσε με την αρπαγή των γλυπτών, αλλά πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του στη δυστυχία.
15:36Η κατάρα της θεάς για την οποία έγραφε ο ποιητής βγήκε αληθινή.
15:39Ο ίδιος ο Έλγιν και η ομάδα του βρέθηκαν εχμάλωτοι του Ναπολέοντα στη Γαλλία, έμειναν εχμάλωτοι για αρκετά χρόνια, αφέθηκαν ελεύθεροι, ξαναπιάστηκαν εχμάλωτοι στα Πυρηνέα,
15:53αλλά και στη διάρκεια των Ναπολεόντιων πολέμων, ώστε 1814 που έγινε η τελική ανακοχή, ήταν στην ουσία υπό περιορισμό.
16:01Η γυναίκα του τον χώρισε, βρέθηκε χρεωμένος, αρρώστησε και γενικά μπήκε σε πάρα πολύ μεγάλες περιπέτειες.
16:13Την προσωπική του δυστυχία ολοκλήρωσε η οικονομική κατάρρευση.
16:18Ξόδοξε πάρα πολλά χρήματα και για τα συνεργεία του Λουζιέρη και των υπόλοιπων που δούλεψαν επί χρόνια στην Αθήνα,
16:25αλλά κυρίως για την ανέλκυση των κυβωτίων από τον Μέντορα, από το ναυάγιο του Μέντορα.
16:32Οικονομικά έπεσε έξω και έπεσε έξω και η οικογένεια του πεθερού του,
16:37ο οποίος ήταν πάρα πολύ πλούσιος, αλλά και εκείνη πέσαν έξω.
16:45Ο Έλγιν ήταν σε απόγνωση και ψάχνε τρόπο να κερδίσει χρήματα.
16:49Έτσι προσπάθησε να εκμεταλλευτεί τον κλεμμένο θησαυρό.
16:52Διότι δεν είχε πλέον σχεδόν καθόλου χρήματα
16:56και γι' αυτό ήταν ότι σήμερα για έναν συλλέκτη που δεν έχει χρήματα
17:00να πουλήσει τα έργα τέχνης που έχει για να μπορέσει να επιβιώσει.
17:03Αναγκάζεται να στείνει πρόχειρες εκθέσεις των εκλυπτών του Παρθενώνα
17:07σε πρόχειρα παραπήγματα μέσα σε χώμα και υγρασία,
17:10μήπως αντλήσει κάποια έσοδα από αυτό.
17:17Οι κύματα μέσα στα οποία βρίσκονται δεν είναι δικά του,
17:20άρα δεν έχει και το δικαίωμα της εκμετάλλευσης.
17:23Και τέλος πάντων μετά από διάφορες διαπραγματεύσεις, συζητήσεις και τα λοιπά,
17:28καταλήγει στο να τα πουλήσει στο Βρετανικό Μουσείο.
17:33Μετά από διπλή αίτηση του Έλγιν,
17:35απεδέχθη η Βρετανική Βουλή να αγοράσει την συλλογή
17:42στο ποσό που είχε πει ο Λόρδος Αμπερντιν,
17:44με 35.000 λιρών και τελικά το Βρετανικό κράτος
17:50το έδωσε, το μετεμπιστεύθει,
17:54το ενεπιστεύθει στο Βρετανικό Μουσείο.
17:58Και γι' αυτό κατέληξε η συλλογή στο Βρετανικό Μουσείο.
18:01Ο Λόρδος Έλγιν πέθανε το Νοέμβριο του 1841 στο Παρίσι σε ηλικία 75 ετών.
18:13Το όνομά του έχει μείνει στην ιστορία και η αποτρόπεα πράξη του
18:16τον κατατάσσει μέχρι σήμερα στους πιο ανελαίτους αρχαιοκάπηλους όλων των εποχών.
18:22Η περίπτωση του Έλγιν που προσωπικά δυστύχησε μετά την αρπαγή των γλυπτών του Παρθενώνα
18:27δεν πτώησε τους επόμενους αρχαιοκάπηλους οι οποίοι έπιασαν αμέσως δουλειά.
18:38Κυρίες και κύριοι σε λίγο θα σας παρουσιάσουμε την ιστορία της αρπαγής των γλυπτών
18:42του ναού της Αφέας στην Έγινα
18:44και πως αυτά μεσοδημοπρασίας που έστεισαν οι αρχαιοκάπηλοι
18:49κατέληξαν στα χέρια του πατέρα του Όθωνα, του Βαβαρού, Λουδοβίκου I.
18:55Επιστρέφουμε σε λίγο.
19:04Κυρίες και κύριοι παρακολουθείτε τη μηχανή του χρόνου
19:06κατ' αφέρωμά μας στην κλεμμένη Ελλάδα
19:09δηλαδή τις αρπαγές αρχαίων ελληνικών μνημείων
19:12που σήμερα εκτίθενται στα μουσεία του εξωτερικού.
19:15Ένα από αυτά τα μνημεία είναι και ο ναός της Αφέας στην Έγινα
19:19που χτίστηκε στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ.
19:22και λελατήθηκε το 1811 από την ομάδα του Κόκερελ.
19:27Οι αρχαιοκάπηλοι παρά τις αντιδράσεις των τόπιων
19:29κατάφεραν δίνοντας ένα καλό μπαξίση στους τοπικούς άρχοντες
19:33να αποσπάσουν την άδεια για να ανασκάψουν το χώρο του ναού.
19:38Σε λιγότερο από ένα μήνα έφεραν στο φως ένα πραγματικό θησαυρό.
19:42Ξέθαψαν μεγάλο μέρος των γλυπτών των αετομάτων
19:45που απεικόνιζαν σκηνές από τον Τρωικό Πόλεμο.
19:48Αφού τα μετέφεραν στην Αθήνα και τα τοποθέτησαν σε ένα νοικιασμένο διαμέρισμα
19:53άρχισαν να διαφωνούν για το ποιος θα τα κρατήσει.
19:56Και τότε αποφάσισαν να τα βγάλουν στο σφυρί.
19:59Να τα δημοπρατήσουν δηλαδή στη Ζάκυνθο
20:01όπου βρισκόταν τότε υποβρετανική κατοχή.
20:05Στη δημοπρασία πλειοδότησε ο εκπρόσωπος των Βαβαρών
20:08που είχε ερητή εντολή από τον πατέρα του Όθωνα
20:10τον Λουδοβίκο τον Πρώτο
20:12να αποκτήσει πάση θυσία αυτά τα γλυπτά.
20:15Τον Απρίλιο του 1811
20:32κατέφτασε στην έγινα μία ομάδα νεαρών Ευρωπαίων Αριστοκρατών.
20:36Βασικά μέλη ήταν ο βαβαρός Βαρώνος Βον Χαλλερστάιν
20:40ο αυστριακός Γκρόπιους
20:42που είχε λέει λατήσει αρχαιότητες και στην Αρκαδία
20:45και επικεφαλής ήταν ο Βρετανός αρχιτέκτονας
20:48Τσάρλς Ρόμπερτ Κόκερελ.
20:51Ήταν γιος ενός πλούσιου Λονδρέζου αρχιτέκτονα
20:56και το 1811, πολύ νέος, η ηλικία 23 ετών
21:01ξεκίνησε να κάνει ένα Grand Tour
21:03όπως λέγανε τότε, το μεγάλο ταξίδι στην Ευρώπη
21:06που συνεχιζόταν να κάνουν οι γόνοι των καλών οικογενειών.
21:10Άρα λοιπόν ομάδες οργανωμένες δρούν στην Ελλάδα
21:13πέρα από τα γνωστά ονόματα και φυσικά υπάρχουν και ονόματα
21:15που δεν τα έχουμε γνωρίσει ποτέ.
21:20Θεωρητικά ο Κόκερελ ήθελε να μελετήσει
21:22τα εγκατελελειμμένα μνημεία και να τα αποτυπώσει.
21:26Μετά μπήκε η ιδέα της ανασκαφής.
21:28Δηλαδή πρώτα πήγαν, είδαν και μετά μπήκε η ιδέα της ανασκαφής.
21:30Στην πράξη δεν ήταν παρά μία πολιεθνική συμμορία αρχαιοκαπήλων
21:35που είχαν αποφασίσει να κλέψουν και να πουλήσουν αρχαιότητες
21:38από τον ελλαδικό χώρο της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
21:42όπως είχε κάνει και ο Έλγιντ.
21:46Οι ανασκαφές ξεκίνησαν από το ναό της Αφέας.
21:49Τη δεύτερη ημέρα ανακάλυψαν το μαρμάρινο κεφάλι
21:52ενός πολεμιστή με περικεφαλαία.
21:55Βρήκανε ένα κεφάλι από τα αιτώματα, νομίζω από το δυτικό αίτωμα
22:06και συνέχισαν και γι' αυτό και απεκαλύφθησαν όλα κομμάτια βέβαια
22:10και αυτό έγινε η ανασύνθεση.
22:11Αυτά γιατί ήταν εθαμένα.
22:13Είχαν καταπέσει τα περισσότερα.
22:15Λόγω του καιρού και της εγκατάληψης.
22:17Αυτό κίνησε πολύ του ενδιαφέρον και την περιέργειά τους
22:20δεδομένου ότι όλος ο υπόλοιπος ναός ήταν κατασκευασμένος από πορόλης.
22:25Ο κόσμος της Αίγινας αντέδρασε τότε και πώς.
22:31Μια μερίδα του ντόπιου πληθυσμού έλεγε ότι οι έρευνες πρέπει να σταματήσουν
22:35γιατί θα τους φέρουν κακή τύχη.
22:37Υπήρχε δυσιδαιμονία δηλαδή εκείνη την εποχή.
22:39Τις αποφάσεις όμως έπαιρναν οι Οθωμανικές Αρχές
22:42που αδιαφορούσαν για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό
22:45και με ένα καλό μπαξίση λύθηκε το πρόβλημα.
22:48Έδωσε ο κόκερ ελευθεράντα λίρες στους Οθωμανούς Πρόγκριντους
22:51για να μπορέσουν να συνεχίσουν τα ανασκαφές και να πάρουν τα αγάλματα.
22:55Είναι γνωστή η ιστορία του πόσο εύκολα μπορούσες να διαφθείρεις
22:59την εποχή εκείνη κάποιον αξιωματούχο
23:01και να του ζητήσεις να πάρεις ό,τι ήθελες.
23:07Ο Βρετανός Αριστοκράτης είχε αποφασίσει να κλέψει τα ευρήματα της ανασκαφής
23:12και εκμεταλλευόμενος τη φτώχεια της εποχής
23:14με ένα ελάχιστο χρηματικό ποσό έλαβε και τη βοήθεια των κατοίκων.
23:19Ήθελαν ενδεχομένως να τα έχει και με το τοπικό πληθυσμό λίγο καλά
23:25εξαθλειωμένοι, πεινασμένοι, τους έδωσε κάποιο καλό μεροκάματο.
23:28Κάποιοι λοιπόν δυστυχείς τον βοήθησαν να κάνει στην κυριολεξία αρχαιοκαπηλεία.
23:44Πέρα από την αντίδραφη, από όσο γνωρίζουμε ιστορικά, των Αιγυητών των Αιμήλων
23:48δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα, είμαστε τώρα κρατουμένοι περιοχοί.
23:51Οι Οθωμανοί κάνανε ό,τι ήθελαν.
23:53Από τα στοιχεία που γνωρίζουμε τα γραπτά εκείνης εποχής, ήτανε θαμμένα.
23:58Τα περισσότερο αυτή κάνανε με τους εργάτες τους εργασίες στο χώρο
24:01και τυχαία τα βρήκαν. Δεν ήξεραν τι θα βρουν.
24:05Χρειάστηκε λιγότερο από ένας μήνας για να ξεθάψουν έναν αρχαιολογικό θησαυρό
24:10από το Νάο της Αθέας που είχε υποστεί ζημιές, μάλλον λόγω ενός παλαιότερου σεισμού.
24:15Μια δεν ήταν σε πολύ μεγάλο βάθος.
24:17Λέγεται ότι ήταν περίπου σε τρία μέτρα βάθος από την επιφάνεια του εδάφους
24:21και πάρα πολύ νωρίς, πάρα πολύ γρήγορα, μέσα σε τρεις μόλις εβδομάδες
24:25κατάφεραν να αποκαλύψουν περίπου 17 γλυπτά και αρκετά περισσότερα μέλη αυτό.
24:33Αναλυτικά, οι αριστοκράτες αρχαιοκάπηλοι πήραν τα εξής αρχαία γλυπτά.
24:40Υπότιτλοι AUTHORWAVE
25:10Υπότιτλοι AUTHORWAVE
25:40Υπότιτλοι AUTHORWAVE
26:10Ο ναός της Αφέας χτίστηκε στο βόρειο-ανατολικό άκρο της Αίγινας,
26:22πάνω από την Αγία Μαρίνα περίπου το 490 π.Χ.
26:27Ωστόσο δεν ήταν ο πρώτος ναός στο συγκεκριμένο σημείο.
26:30Υπότιτλοι AUTHORWAVE
26:59ο ναός παραμένει μέχρι σήμερα αναπάντητο.
27:01Αναπάντητο.
27:02Είναι η Αθηνά?
27:06Είναι η Άρτεμις?
27:09Πρέπει να σας πω ότι δεν έχει λυθεί το θέμα επιστημονικά.
27:12Θεωρείται ότι ανήκει στην Αθηνά γιατί εικονίζεται η μορφή της Αθηνάς και στο ανατολικό αίτομα και στο δυτικό.
27:23Ο ναός θεωρούνταν για κάποια χρόνια ότι ανήκε στον Δία, στον Πανελλήνιο Δία.
27:40Και έτσι όλες οι αναφορές στην Αίγινα στους περιηγητές μιλούν για το ναό του Πανελλήνιου Διός.
27:47Ο γνωστός περιηγητής Παυσανίας ήταν από τους πρώτους που κατέγραψαν στοιχεία για το ναό
27:56και αναφέρει το μύθο σύμφωνα με τον οποίο ο ναός της Αίγινας είναι αφιερωμένος σε μία ξεχωριστή θεότητα.
28:04Τη Βρυτομάρτη.
28:05Η Βρυτομάρτης δηλαδή ήταν η κόρη του Δία και της Κάρμης.
28:09Επειδή αγαπούσε πάρα πολύ το κυνήγι της συμπάθησης η θεά Άρτεμι,
28:13ορκίστηκε να μείνει για πάντα παρθένα και γι' αυτό έδιωχνε μακριά όλους τους άντρες που την ερωτεύονταν.
28:20Αλλά όταν την ερωτεύτηκε ο Μίνωας, ο βασίλιας της Κρήτης, για να γλιτώσει έπεσε στη θάλασσα.
28:25Της σύλλεξαν ψαράδες, την μαζέψανε, εμπλέκτηκε στα δίχτια ψαράδων επειδή μαζέψανε ψαράδες.
28:31Στην πορεία όπως ερχόταν το καράβι κοντά στην Αίγινα, την ερωτεύτηκε ένας ναύτης.
28:38Εκεί δεν ήθελε τον έρωτα την ναύτη η αφαία.
28:41Πήδηξε από τη βάρκα και τρέχοντας άρχισε να χάνεται μες στο δάσος, κρύστηκε στη σπηλιά και από τότε δεν την είδε κανείς έγινε άφαντη η αφαία.
28:53Την κυνήγησαν οι ναύτες για να την πάρουν πίσω στον καράβι, αλλά μια θεϊκή δύναμη που δεν τους έδινε δυνατότητα να την βρούν.
29:00Η θέα υποδηλώνει κάτι σε σχέση με το ναό.
29:05Κοιτάξτε, αυτό το μπαλκόνι τώρα που έχουμε εδώ στη θάλασσα, πιθανά η βάρκα των ψαράδων που λέει ο μύθος που μετέφερε την αφαία,
29:13να ήρθε στην πλευρά αυτή να άραξε και τρέχοντας μέσα στο δάσος να κατευθύνθηκε στον λόγο αυτό που αργότερα χτίστηκαν οι ναοί.
29:24Υπότιτλοι AUTHORWAVE
29:54Προσπαθούσαν να τα συγκολήσουν και να ταυτίσουν τις μορφές και τη θεματολογία.
30:00Ξεκίνησαν τη συναρμολόγηση των ακροτηριασμένων αγαλμάτων με τη βοήθεια του Γάλλου πρόξενου Λουί Φοβέλ που ήταν γνωστός αρχαιοδήφης της εποχής.
30:10Έκπληκτοι διαπιστώνουν ότι τα γλυπτά είναι αναπαραστάσεις του Τρωικού Πολέμου και εξίσου όμορφα με αυτά του Παρθενώνα.
30:19Τα ευρήματα από την Αιγινήτικη Γη που τα προστάτευσε για περίπου 2.500 χρόνια γίνονται ακόμα πιο σημαντικά.
30:26Όταν εκτιμήθηκε η αξία των γλυπτών της αφέας από τους αρχαιοκάπηλους, άρχισαν οι διαμάχες, καθώς όλοι ήθελαν να τα κάνουν δικά τους.
30:37Βρέθηκαν μπροστά σε ένα σύνολο μνημείων εξαιρετικά αθληκτικό και τότε άρχισαν και μεταξύ τους διαμάχες.
30:44Καθένας από αυτούς τα ήθελε για λογαριασμό του ή ήθελε να βρει έναν τρόπο να τα πάρει για τη χώρα του.
30:50Έτσι μπροστά στον κίνδυνο να διασπαστεί η συλλογή, αποφασίζουν να πουλήσουν τα γλυπτά όλα μαζί σε δημοπρασία.
30:59Ως τόπος διεξαγωγής της δημοπρασίας ορίστηκε η Ζάκυνθος, καθώς ως Βρετανική Απικία παρήχε ασφάλεια στους αρχαιοκάπηλους.
31:08Θεωρείται τρόπον την άδεια της νέας έδαφος, ανήκει στις μεγάλες δυνάμεις, εναλλάσσονταν βέβαια κατά καιρούς οι κατακτητές.
31:14Έτσι τα γλυπτά συσκευασμένα σε καλάθια μεταφέρονται στο λιμάνι του Πόρτο Γερμενό και από εκεί με πλοίο στη Ζάκυνθο.
31:22Ως ημερομηνία διεξαγωγής της δημοπρασίας είχε οριστεί η 1η Νοεμβρίου του 1812.
31:31Η δημοπρασία με τις κλεμμένες αρχαιότητες έγινε πανευρωπαϊκό γεγονός.
31:37Έβαλαν μάλιστα αγγελίες στις ξένες εφημερίδες της εποχής εκδηλώντας το ενδιαφέρον και άρχισε ο ευρωπαϊκός κόσμος να ετοιμάζεται για να πάρει μέρος στη δημοπρασία.
31:52Ο πατέρας του βασιλιά Όθωνο Λουβουβίκος Ι. ετοίμαζε ένα νέο μουσείο στο Μόναχο.
31:57Τα γλυπτά του ναού της αφέας ήταν ιδανικά για να κοσμήσουν τις αίθουσές του. Έτσι μπήκαν στο στόχαστρό του.
32:07Μουσική
32:08Ενώ όλοι οι ενδιαφερόμενοι ήξεραν ότι τα γλυπτά βρίσκονταν στη Ζάκυνθο για να δημοπρατηθούν,
32:25οι αρχαιοκάπηλοι που δεν ήταν ακόμα σίγουροι για την ασφαλειά τους αποφάσισαν να τα μεταφέρουν ξανά.
32:31Όμως ο Ναπολέων έχει κηρύξει ήδη πόλεμο εναντίον των Γερμανών και των Άγγλων, οπότε τα γλυπτά δεν είναι ασφαλείς στη Ζάκυνθο.
32:41Φοβόντουσαν μια γαλλική επιδρομή και αποφασίζουν για άλλη μια φορά τη μεταφορά των γλυπτών, αυτή τη φορά στη Μάλτα, όπου το περιβάλλον ήταν πιο σίγουρο.
32:49Παρ' όλα αυτά, ως τόπος διεξαγωγής της δημοπρασίας παραμένει Ζάκυνθος.
32:53Όταν φτάνει ο απεσταλμένος του Λουδοβίκου εκεί, δεν βρίσκει γλυπτά, όμως είναι αποφασιμένος η εντολή να τα αγοράσει.
33:00Έτσι γίνεται η δημοπρασία, απουσία των γλυπτών και ο απεσταλμένος αγοράζει χωρίς να δει το εμπόρευμα.
33:09Εκτός από τα γλυπτά, από τη δημοπρασία έλειπε και ο εκπρόσωπος των Βρετανών που είχε πληροφορηθεί για τη μεταφορά και είχε σπεύσει στη Μάλτα.
33:17Έτσι, έχασε τη δημοπρασία.
33:19Και προτρέχοντας, ο δικός τους εκπρόσωπος έφυγε από τη Ζάκυνθο για τη Μάλτα, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία συνεννόηση.
33:27Έτσι, όταν ήρθε η στιγμή της δημοπρασίας, δεν ήταν εκεί.
33:30Και γι' αυτό διαμαρτυρήθηκε έντονα εκ των υστέρων για αυτή τη μεθόβευση που όπως είπε τον άφησε έξω από το παιχνίδι.
33:37Οι Βαβαροί ήθελαν πάση θυσία να αποκτήσουν τα γλυπτά του ναού της Αφέας.
33:41Ο εκπρόσωπός τους κατάφερε να τα αγοράσει παρόλο που δεν τα είχε δει.
33:45Τελικά τα γλυπτά της Αίγινας κατέληξαν στη Βαβαρία για ένα αρκετά χαμηλό ποσό, σε μια τιμή πραγματικής ευκαιρίας,
33:58παρότι αγοράστηκαν χωρίς ο αγοραστής να τα έχει δει.
34:01Όπως λέει χαρακτηριστικά, αγόρασε γουρούνι στο σακί.
34:05Στην πραγματικότητα ήταν μια επένδυση της οποίας στην αξία κατάλαβε ευθύς μόλις έφτασε το φορτίο, το πολίτιμο στο μουσείο.
34:12Τα γλυπτά παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο κοινό το 1830.
34:17Η αξία τους ως εκθέματα είναι πολύ σημαντική για τους Γερμανούς.
34:21Το ίδιο σημαντική είναι και η απόλυα για τους Έλληνες.
34:26Τι αξία έχουν αυτά τα αρχαία για την γλυπτοθήκη του μονάχου?
34:30Είναι από ένα ναό που δεν υπάρχει αφιέρωμα σε αυτή τη θεότητα άλλης την Αίγινα στην Ελλάδα, στον κόσμο.
34:42Και αποτελούν μέρος ενός συνόλου γλυπτού, γλυπτικής που ανήκει στο ναό.
34:50Δεν πήραμε από ένα διαμέρισμα το πολιέλαιο ή ένα φωτιστικό ή κάτι άλλο.
34:56Πήραμε από το κτίσμα αυτό, από το ιδιαίτερης αξίας, τεράσιας αξίας με μείο, αφαιρέσαμε ένα δομικό του στοιχείο.
35:04Ο Λουδοβίκος δεν πήρε τα γλυπτά στο σπίτι του, αλλά φρόντισε να δημιουργήσει ένα αναμνηστικό.
35:13Χάρηκε τόσο πολύ με την αγορά που έφτιαξε και ένα υπέροχο πορσελάνινο σερβίτσιο,
35:18όπου κάθε πιάτο και κάθε φλιτζάνι απεικόνιζε μία από τις διαφορετικές μορφές των αετομάτων.
35:23Τόση χαρά.
35:24Τα γλυπτά παραμένουν μέχρι σήμερα στη γλυπτοθήκη του Μονάχου
35:28και είναι τα σημαντικότερα εκθέματα με τίτλο Εγινίτες.
35:54Ο ναός της αφέας είναι δωρικού ρυθμού και έχει κάποια ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά που τον κάνουν ξεχωριστό.
36:10Είναι περίπτερος, δηλαδή περιστοιχίζεται από μία σειρά κείονες γύρω-γύρω.
36:16Υπάρχουν έξι κείονες στις στενές πλευρές και δώδεκα κείονες στις μακριές πλευρές
36:21και το εσωτερικό του χωρίζεται σε τρία μέρη όπως ήταν η συνήθεια των αρχαίων Ελλήνων.
36:26Μια ιδιαιτερότητα του ναού είναι ότι είναι οι μονολυθικοί κείονες
36:30γιατί όλοι ξέρουμε ότι στους δωρικούς ναούς οι κείονες ήταν φτιαγμένοι από σφόνδυλους
36:35ήταν κομμάτια κολουροκονικά τα οποία συνδέονταν το ένα με το άλλο με μια ειδική συνδεσμολογία.
36:42Εδώ έχουμε τη μοναδικότητα των μονολυθικών κειώνων
36:47η οποία είναι από την τοπική πέτρα, από τον Μπορόληθο, τον Αιγυνήτικο και αν συνεχεία επιχρησμένα.
36:54Αρκετοί μελετητές υποστηρίζουν ότι ο ναός της Αφαίας αποτέλεσε πρότυπο για τους αρχιτέκτονες του Παρθενώνα.
37:03Ομοιότητες και διαφορές με τον Παρθενώνα.
37:06Μια σημαντική ομοιότητα αυτού του ναού με τον Παρθενώνα
37:09είναι η κειονοστοιχεία που βλέπουμε στο σηκώ, στο εσωτερικό τμήμα δηλαδή του ναού.
37:15Βλέπουμε μια διπλή δίτονη κειονοστοιχεία.
37:19Δίτονη σημαίνει κειονοστοιχεία που έχει δύο ορόφους.
37:23Αποτελείται από δωρικούς κείονες, πέντε σε κάθε πλευρά.
37:27Αυτή η διπλή δίτονη κειονοστοιχεία χώριζε το εσωτερικό του ναού σε τρία κλήτη
37:33και βοηθούσε επίσης και στη στήριξη της στέγης.
37:35Αυτό είναι η εφευρετικότητα του κατασκευαστή της αρχαιότητας.
37:38Είναι η πρώτη φορά που το βλέπουμε.
37:41Νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά.
37:43Δεν το λέω με πάσα βεβαιότητα.
37:45Ανοίγει έναν δρόμο.
37:45Ανοίγει έναν δρόμο, ναι.
37:47Γι' αυτό θεωρούν πολλοί ότι ο εκτείνος και ο καλλικράτης,
37:50οι αρχιτέκτονες του Παρθενώνα,
37:52επηρεάστηκαν ενδεχομένως από αυτό το ναό
37:54επειδή και στο εσωτερικό του Παρθενώνα υπάρχει μία αντίστοιχη κείων στοιχεία.
37:58Όπως εδώ.
37:58Ναι.
37:59Είναι ακριβώς ένας δωρικός ναός αμφιπρόσθελος
38:08με αναλογίες 1 προς 2 βέβαια.
38:11Αυτός έχει 6 κείωνες στην πρόσωψη και 12 στο πλάι.
38:15Ενώ ο Παρθενώνας έχει αναλογία 7 προς 16.
38:19Ίσως πιο κοντά στις αναλογίες της χρυσής τομείς.
38:23Αλλά η λογική του είναι η ίδια.
38:29Υπότιτλοι AUTHORWAVE
38:59Τα ετώματα του Ναού είναι σημαντικά.
39:01Για ποιο λόγο?
39:02Το ανατολικό αέτομα απεικονίζει την εκστρατεία του Ιρακλή
39:07εναντίον του βασιλιά της Τρίας, Λαομέδοντα,
39:10στην οποία πήρε μέρος και ο Τελαμόν,
39:13ο γιος του μυθικού βασιλιά της Έγινας, Ακού.
39:15Το δυτικό τώρα έτομα αναπαριστά τη γνωστή εκστρατεία των Ελλήνων με αρχηγό των Αγαμέμνονα κατά των Τρών.
39:29Εδώ πάλι έχουμε τρεις Αιγινήτες από γόνους.
39:33Έχουμε τον Έαντα, τον Τεύκρο, τα αδέρφια και τον ξάδερφό τους, τον Αχιλέα.
39:40Για να προβάλλουν το νησί τους, να προβάλλουν τα κατορθώματά τους
39:46και να προβάλλουν την συγγένειά τους με τον μυθικό βασιλιά εακό,
39:53διάλεξαν τα θέματα του Τρωικού, διάλεξαν τα θέματα της μάχης από την Τρία,
39:59επειδή σε αυτές τις μάχες διακρίνησαν πολλοί ντόπιοι ήρωες.
40:03Προσπαθούν δηλαδή με αυτόν τον τρόπο οι Αιγινήτες
40:06να δημιουργήσουν τον θρύλο και τον μύθο της αυτοχθονίας τους.
40:13Είναι πολύ σημαντική η έννοια του αυτοχθονος,
40:16διότι την ίδια ακριβώς έννοια χρησιμοποιούν και οι Αθηναίοι.
40:23Την αξία των γλυπτών των αιτομάτων αναγνώρισαν και οι αρχαιοκάπηλοι
40:27που τελικά πέτυχαν το στόχο τους.
40:29Απογύμνωσαν το μνημείο και οι ίδιοι πλούτησαν, οικονομικά και πολιτιστικά.
40:34Εκείνο που έχει πολύ μεγάλη σημασία είναι ότι στη μνημιακή αρχιτεκτονική
40:39τα γλυπτά είναι ένα απόσπαστο κομμάτι του μνημείου.
40:44Δεν είναι ένα διακοσμητικό στοιχείο έξτρα.
40:46Δεν είχαν συνέστηση ότι έκαναν κάτι κακό ας πούμε.
40:50Δεν θεωρούν ούτε ότι πρέπει να δικαιολογηθούν για τις πράξεις τους
40:54ούτε προσπαθούν να συγκαλύψουν τις δωροδοκίες τους προς τις τουρκικές αρχές.
40:59Θεωρούν δηλαδή ότι αυτό που κάνουν είναι κάτι τελείως φυσιολογικό.
41:04Η αρπαγή των γλυπτών του ναού της Αφέας στην Αίγινα
41:11άνοιξε την όρεξη στην ομάδα του Κόκερελ
41:13που άρχισε να ετοιμάζει την επόμενη επιχείρησή της
41:16αυτή στο ναό του Επικούριου Απόλλωνα στις βάσες της Φυγαλίας.
41:21Μετά το διάλειμμα κυρίες και κύριοι θα σας παρουσιάσουμε την ιστορία
41:31της αρπαγής της Καριάτιδας της Ελευσίνας
41:34που έγινε στην κυριολεξία με τις ευλογίες του τοπικού ιερέα
41:37αλλά και τις ομοιότητες που παρουσιάζει αυτή η υπόθεση
41:41με την αρπαγή και τη λελασία του ερεχθείου από τον Έλγιν.
41:53Κυρίες και κύριοι παρακολουθείτε τη μηχανή του χρόνου
41:56κατά το αφιέρωμά μας στην κλεμμένη Ελλάδα.
41:59Το 1676 χωρικοί εντόπισαν στην Ελευσίνα μαρμάρινο άγαλμα
42:04είχε τη μορφή μιας λιγερόκορμης γυναίκας
42:06και το κεφάλι της κοσμούσε μια κίστη
42:09ένα κυλινδρικό κουτί με γερλάντες
42:11και στάχια για στολίδια.
42:13Οι χωρικοί δεν το πήραξαν.
42:15Πεπισμένοι ότι μια ανώτερη δύναμη
42:17είχε φέρει εκεί το άγαλαμα.
42:19Με τα χρόνια η Καριάτιδα συνδέθηκε
42:22με τις λαϊκές δοξασίες
42:23και έγινε η προστάτητα των καλλιεργιών τους.
42:26Το 1801, την ίδια δηλαδή χρονιά
42:29που ο Έλγιν ξεκίνησε την αρπαγή των γλυπών του Παρθενώνα
42:32ένας άλλος Βρετανός, ο Έντουαρτ Κλάρκ
42:35έβαλε στο μάτι την Καριάτιδα της Ελευσίνας
42:38ώστε να μην ιστερεί με το συμπατριότη του.
42:42Βλέπετε οι αρχαιοκάπηλοι είχαν και μεταξύ τους
42:44έντονο ανταγωνισμό.
42:46Ο Κλάρκ για να κάμψει τις αντιρρήσεις των τόπιων
42:49που ήθελαν να προστατέψουν το άγαλμα
42:51χρησιμοποίησε τον τοπικό ιερέα.
42:53Τον έπεισε άγνωστο πως
42:55ότι δεν υπάρχει πρόβλημα.
42:57Ο ιερέας υποχώρησε
42:58και για να ανατρέψει τις λαϊκές δυσιδαιμονίες
43:01έδωσε ο ίδιος το παράδειγμα
43:03συμμετέχοντας
43:05στην αρπαγή της Καριάτιδας.
43:07Το άγαλμα όμως δεν έφτασε
43:09χωρίς προβλήματα στη Βρετανία
43:11όπως θα δείτε στη συνέχεια
43:13και αυτή η μεταφορά είχε τη δική της περιπέτεια
43:16καθώς το πλοίο που μετέφερε το άγαλμα
43:19βρέθηκε έκθετο
43:20στην οργή του Ποσειδώνα.
43:28Ο Έλγιν δεν ήταν ο μοναδικός αριστοκράτης αρχαιοκάπηλος
43:49απλά ήταν ο χειρότερος άρπαγας.
43:53Την ίδια χρονιά που ξεκίνησε τη λελασία της Ακρόπολης
43:56στο 1801 το παράδειγμά του ακολούθησε
43:58ο συμπατριώτης του
43:59Έντουαρτ Ντάνιελ Κλάρκ.
44:02Ο Έντουαρτ Ντάνιελ Κλάρκ
44:04φτάνει στην Ελευσίνα
44:07με πρόθεση φαίνεται
44:10κυριολεκτικά
44:11να κλέψει το άγαλμα
44:13και να το μεταφέρει
44:15στο Πανεπιστήμιο στο οποίο νίκει.
44:26Ο Έντουαρτ Κλάρκ που αρχικά παρουσιάσει
44:30και σαν αρχαιολάτρης και θαυμαστής του ελληνικού πολιτισμού
44:33μετατράπηκε γρήγορα
44:34σε έναν πονηρό αρχαιοκάπηλο.
44:37Η ιστορία του Κλάρκ είναι λίγο παράξενη
44:39γιατί φαίνεται αρχικά να είναι
44:40ένας από εκείνους που ενδιαφέρονται πολύ
44:42για την ελληνική ιστορία και για την ελληνική τέχνη
44:44και μάλιστα ότι και ο ίδιος
44:47ήταν αντίθετος
44:47στο να πάρει ο Έλγιν
44:50τα μάρμαρα του Παρθενώνα.
44:51Αυτός αρχικά ήταν αντίπαλος του Έλγιν.
44:58Αυτός αρχικά ήταν αυτός που έρθε
45:00τους πύρινους λόγους εναντίον
45:02του Έλγιν και γιατί
45:04απάγει τις αρχαιότητες.
45:06Και όταν ήρθε σε επαφή με το ιερό
45:08μαγεύτηκε τόσο πολύ
45:10ώστε έκανε το ίδιο πράγμα.
45:12Σαν τον Έλγιν.
45:21Το ιερό της Ελευσίνας έγινε γνωστό στην Ευρώπη
45:26από το 17ο αιώνα
45:28όταν καταγράφηκε για πρώτη φορά
45:30από τους περιηγητές.
45:31Τότε και στο στόχαστρο των αρχαιοκάπηλων
45:34η Καριάτιδα.
45:36Όταν στα 1766
45:39επισκέπτεται την περιοχή
45:41ο Τσάντλερ
45:43με όλα τα εργαλεία που έχουν μαζί τους
45:45οι περιηγητές, δηλαδή σκαπάνοι
45:47και έτοιμος γυλαθαρανασκαφί
45:49βρίσκει εκεί τους κατοίκους
45:52είναι ο πρώτος που μας αναφέρει
45:54την πίστη, την παράδοση που είχαν οι κάτοικοι
45:57ότι σε αυτό το άγαλμα
45:59οφείλουν την γονιμότητα της γης τους
46:03και των χωραφιών τους
46:04επίσης τον φόβο
46:06ότι όποιος αγγίξει το άγαλμα
46:07θα του κοπεί το χέρι
46:09και επειδή φαίνεται ότι αυτή η πίστη
46:12έχει επιδράσει ακόμα και στους Τούρκους
46:14τους Οθωμανούς της περιοχής
46:16για να πείσει τον Αγά της περιοχής
46:18να τον αφήσει να σκάψει γύρω από το άγαλμα
46:21του δίνει μας λέει
46:22μια ωραία ταμπακοθήκη
46:24γεμάτη χρυσά τσεκίνια
46:26Εκτός από την αντίδραση των κατοίκων
46:31ο Τσάτλερ δεν εξασφάλισε
46:33την άδεια των αρχών
46:34και έτσι δεν μπόρεσε να αρπάξει την καριάντιδα
46:37Δεν διέθετε πόρους επαρκής
46:41ούτε οικονομικούς
46:42αλλά ούτε και διοικητικούς
46:43δηλαδή δεν κατόρθωσε ποτέ να πάρει κάποια άδεια
46:46και κανείς δεν τον συνέτρεξε
46:48Σχεδόν 50 χρόνια μετά το Τσάτλερ
46:51ο Έντουαρτ Κλάρκ έκανε μια δεύτερη
46:54και πιο οργανωμένη προσπάθεια
46:55Για να εξασφαλίσει το απαιτούμενο φιρμάνιο Κλάρκ
47:00δωροδόκησε τον τοπικό Πασά
47:01που ήταν ο βοηβόδας των Αθηνών
47:03Αυτό εξασφάλισε την άδεια
47:06με τις αργυρές λόγχες όπως λένε
47:09δηλαδή διαχρημάτων
47:11από τους ντόπιους, τους προαιστούς
47:14Βοηθός τους στις διαπραγματεύσεις
47:19ήταν ο Λουζγέρη
47:20ο αδίστακτος συνεργάτης του Έλγιν
47:22Η επιχείρηση έγινε μυστικά
47:24Ο αρχαιοκάπηλος είχε στα χέρια του το φιρμάνι
47:37αλλά δεν είχε υπολογίσει τις αντιδράσεις των κατοίκων
47:40που λάτρευαν το άγαλμα
47:42και πίστευαν ότι κανείς δεν πρέπει να το αγγίξει
47:45Του απέδιδαν θαυματουργές ιδιότητες
47:48ότι αυτό φρόντιζε τις σωδιές
47:50το λάτρευαν και ως Παναγία
47:52Άλλοι είχαν μια ιδέα ότι αντιπροσωπεύει τη Δήμητρα
47:56την οποία ωστόσο
47:57μέσα από μια διαδικασία συγκριτισμού
47:59την παρομοίαζαν με την Παναγία
48:02και το θεωρούσαν προστασία
48:04για τις σωδιές τους
48:05Και επίσης ότι όποιος το αγγίξει
48:07ο προχέος απλώσει το χέρι πάνω με κακό σκοπό
48:10θα του κοπεί το χέρι
48:11Τις προλήψεις των τόπιων ενίσχυσε ένα περιστατικό
48:14που συνέβη την ώρα που ο Κλάρκ
48:15ήταν έτοιμος να ξεκινήσει
48:17την επιχείρηση της αρπαγής
48:19Ξαφνικά λέει ένα βόδι
48:21λύθηκε από το ζυγό του
48:23άρχισε να τρέχει
48:24έφτασε μπροστά στο άγαλμα
48:25κούνησε απειλητικά τα κέρατά του
48:29και μετά άρχισε να καλπάζει
48:31στο θεάσιο πεδίο εξαγριωμένο
48:33Ο Κλάρκ
48:39για να αποφύγει τις αντιδράσεις των τόπιων
48:41χρησιμοποίησε έναν ιερέα
48:43ο οποίος έδωσε τελικά τις ευλογίες του
48:45για τη μεταφορά του αγαλματος
48:47Πήρε λέει την αξίνα
48:53και πρώτος έδωσε ένα χτύπημα
48:55στην βάση της Καριάτιδος
48:58των μικρών προπηλαίων
48:59Η Καριάτιδα έπρεπε πλέον
49:04να φορτωθεί σε πλοίο
49:05για να μεταφερθεί στην Αγγλία
49:07για τη μεταφορά επιστρατεύτηκαν οι κάτοικοι
49:09που δεν είχαν περιθώριο να αρνηθούν
49:12Πάρα πολλοί τόπιοι συμμετείχαν
49:14χωρίς να έχουν επίγνωση
49:15ότι όλο αυτό το οποίο επιτελείται
49:17είναι ένα τεράστιο έγκλημα
49:18απέναντι στην πολιτιστική κληρονομιά των Ελλήνων
49:21Όταν βέβαια υπάρχει ένα αφιρμάνι
49:22από τον τόπιο Πασά
49:23είναι λίγο δυσκολότερο να το εγνοήσουν
49:25και όταν ο παπάς του χωριού
49:27λέει πως αυτό είναι καλό να συμβεί
49:29τελικά υπάρχουν αρκετοί
49:32για να τον ακολουθήσουν
49:33Το πλοίο που μετέφερε την Καριάτιδα της Ελευσίνας
49:45είχε την ίδια τύχη με το πλοίο του Έλγιν
49:47Βούλιαξε λίγο πριν φτάσει στον προορισμό του
49:50Το άγαλμα έμεινε στο βυθό της θάλασσας
49:52για περίπου δύο χρόνια
49:54Ο Κλάρκ με επίμονες προσπάθειες
49:59κατάφερε να ανασύρει
50:00τον κλεμμένο του θησαυρό
50:02από το βυθό και να πατσίσει με τον Έλγιν
50:04Ο Κλάρκ πίστευε
50:08ότι ισοφάριζε τον αντίπαλό του
50:11στις κλοπές των Έλγιν
50:12με το να φέρει
50:14στο Φίτς Βουίλιαμ
50:17νιουζείο του Κέμπριτς
50:18Ο ίδιος ήταν μέλος του πενεπιστημίου του Κέμπριτς
50:20και ισχυρίζεται ότι θα κάνει όλα αυτά
50:23προκειμένου να έχει το πενεπιστήμιό του
50:25στο οποίο είναι μέλος
50:26ένα τόσο σπουδαίο έκθεμο
50:29Η Καριάτιδα από Άρπαξη
50:37ο Κλάρκ είχε αλλοιωμένα
50:39τα χαρακτηριστικά του προσώπου της
50:40Το 1882 ήρθε στο φως
50:43η δίδυμη αδερφή της
50:44που βρίσκεται στο Μουσείο της Ελευσίνας
50:47Ο Βρετανός δεν είδε ποτέ
50:49το όμορφο προσωπό της
50:52Οι ιστορίες των αρχαιόφυλων
50:58που έγιναν αρχαιοκάπηλοι
50:59δεν τελειώνουν εδώ
51:01Η ομάδα του Κόκερ ελέγχοντας
51:03αποκτήσει εμπειρία από την Αρπαγή στο Ναό της Αφέας
51:06συνέχισε τη δράση της
51:07και στην Πελοπόννησο
51:09δεν ήταν παρά μια συμμορία
51:11καλλιεργημένων αριστοκρατών
51:13που λαιλατούσε παγκόσμια μνημεία πολιτισμού
51:16και οι κυβερνήσεις τους
51:17τους κάλυπταν και τους επιβράβευαν
51:20Άλλωστε έτσι με κλοπές
51:22δωροδοκίες και καταστροφές
51:24γέμισαν όλα τα σημαντικά μουσεία
51:26της Ευρώπης που έχουν μνημεία
51:28από όλους τους αρχαίους πολιτισμούς
51:31Κυρίες και κύριοι
51:32στην επόμενη εκπομπή θα σας παρουσιάσουμε
51:34πως άρπαξαν την Αφροδίτη της Μήλου
51:37την οίκη της Αμοθράκης
51:39φτάσαμε όμως στο τέλος αυτής της εκπομπής
51:41σας ευχαριστούμε θερμά
51:43που μας παρακολουθήσατε
51:44Να είστε όλοι καλά
51:45Υπότιτλοι AUTHORWAVE
52:15Υπότιτλοι AUTHORWAVE