Category
📺
TVTranscript
00:00Thank you
06:54and to go to Athens to Piraeus.
06:58That was in 1936.
07:24.
07:36OC.
07:37Ergatets του Δήμου, όπως αυτό στη Φωτογραφία,
07:40κρατώντας σκουπάκια στα χέρια έκαναν την αποκομιδή των σκουπιδιών με κάρα.
07:45.
07:50In the end of the day, there was a beautiful phyton with a beautiful scent.
07:56From the intense scent of a phyton, the phrase of the phyton.
08:02There was a small, a small, a garden that came to the river and came to the river.
08:11When he came out and came out of the river, he had a phyton that made a phyton.
08:16The fulmos was a sound.
08:18And because it was a good thing,
08:21it was good to find the sound of the wind.
08:24From this scene,
08:26came the sound of the fulmos,
08:28that's a sound of a sound.
08:34It was the time when in the Ierobrach of the Akropolis
08:36there was even the Jamim,
08:38as you can see in the first photo,
08:41where the Parthenon was a man
08:43before the 175 years,
08:45in the 1839.
08:481931,
08:51στην αρχαία αγορά της Αθήνας,
08:54άρχισαν οι ανασκαφές της Αμερικανικής σχολής,
08:56που θα αποκάλυπταν σημαντικούς αρχαιολογικούς θησαυρούς.
08:59Για τις εργασίες όμως απαιτούνταν να καταδαφιστούν σπίτια,
09:02από την περιοχή Βρυσάκη,
09:04από την περιοχή Βρυσάκη,
09:06και από την περιοχή της Αμερικανικής σχολής,
09:08που θα αποκάλυπταν σημαντικούς αρχαιολογικούς θησαυρούς.
09:101931,
09:13στην αρχαία αγορά της Αθήνας,
09:17άρχισαν οι ανασκαφές της Αμερικανικής σχολής,
09:19που θα αποκάλυπταν σημαντικούς αρχαιολογικούς θησαυρούς.
09:23Για τις εργασίες όμως απαιτούνταν να καταδαφιστούν σπίτια,
09:27από την περιοχή Βρυσάκη,
09:29που είχε κτιστεί πάνω στα αρχαία.
09:31Η συνοικία Βρυσάκη εκτινόταν μεταξύ του ορολογιού του κυρίστου,
09:52των αέριδων δηλαδή, και του θυσίου.
09:55Καταλάμβανε το χώρο που σήμερα είναι ο αρχαιολογικός χώρος της αρχαίας αγοράς,
10:00και κατεδαφίστηκαν τα σπίτια της,
10:02ακριβώς για τη διενέργεια των ανασκαφών,
10:05τη δεκαετία του 1930,
10:07από την Αμερικανική Αρχαιολογική σχολή,
10:10που έφεραν στο φως την αρχαία αγορά.
10:17Αποτελείται από τρεις κύριες γειτονιές,
10:19των Αγίων Αποστόλων,
10:26της Βλασαρούς,
10:30και του Αγίου Φιλίππου.
10:37Το Βρυσάκι ήταν μια οργανωμένη συνοικία,
10:39περίπου σε αυτήν εδώ την περιοχή που βρισκόμαστε,
10:41κοντά στην Πανδρόσου.
10:43Είχε καφενεία, ταβέρνες,
10:50περίφημα στις αρχές του 20ου αιώνα,
10:52ήταν τα καφενεία του Καρατζά,
10:56που μαζεύονταν οι Βενιζενικοί,
10:58και το καφενείο του Σοφού,
11:00που ήταν η κέντρο σύναξης των βασιλοφρόνων.
11:02Αυτή η εικόνα είναι πολύ σπάνια,
11:16γιατί μας παρουσιάζει μια γειτονιά,
11:19χαμένη σήμερα,
11:20με μια λεπτομέρεια πραγματικά καταπληκτική,
11:22και στο πίσω μέρος βλέπουμε την βιομηχανική περιοχή,
11:25με το μεταξουργείο.
11:28Φαίνεται φυσικά το θυσίο,
11:30φαίνεται ο ναός των Αγίων Ασωμάτων,
11:32δίπλα του μια ωραία οικία Τράιμερ,
11:34η οποία δεν υπάρχει σήμερα,
11:36και γενικά μια περιοχή που δύσκολα φωτογραφιζόταν.
11:40Αυτό είναι το πρώτο σπίτι που καταδαφίστηκε στο Βρυσάκι
11:43για τις αρχαιολογικές ανασκαφές.
11:48Επειδή κάτωθη των κτισμάτων της περιοχής μας,
11:51υπάρχουν αρχαιότητες επί αιώνες,
11:53επειδή είναι ανάγκη διατάφτα,
11:55κατεδαφιζόμεθα, έγραφε σε πινακίδα,
11:57που είχε βάλει στο παράθυρο του μαγαζιού του
11:59ένας έμπορος γραφομηχανών.
12:07Όσο κατεδαφίζονταν οι παλιές κατοικίες,
12:09τόσο πλήθαιναν οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις,
12:12χάρη στις προσπάθειες Αμερικανών και Ελλήνων αρχαιολόγων.
12:16Η αρχαία αγορά αποκαλύφθηκε,
12:24αλλά το βρυσάκι εξαφανίστηκε.
12:30Στη σπάνια κινηματογραφική λήψη από ψηλά,
12:33φαίνεται η Ακρόπολη το 1918,
12:36όπως την κατέγραψε η κάμερα του αεροπόρου Θάνου Βελούδιου.
12:40Στο φιλμ-δοκουμέντο της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών,
12:56που τραβήχτηκε το 1947,
12:59φαίνεται όχι μόνο ο Ιερός Βράχος,
13:02αλλά και η περιοχή των ανασκαφών βορειοδυτικά του Παρθενώνα,
13:06δηλαδή το σημείο όπου κατεδραφίστηκαν οι οικείες παλιών Αθηναίων.
13:11Οι απαλωτριώσεις πάντως έφεραν αποτέλεσμα.
13:14Τα ευρήματα στα έγκατα του ιστορικού βρυσακίου
13:17ήταν σπάνιας τέχνης και ομορφιάς
13:19και έδωσαν πολλές πληροφορίες στους αρχαιολόγους
13:21για το παρελθόν της αρχαίας πόλης.
13:36Μετά το ξύλωμα και την αρπαγή των γλυπτών του Παρθενώνα,
13:50ο Λόρδος Έλγιν προσπάθησε να ξεπλύνει την τροπή
13:53και να καλοπιάσει τους Αθηναίους.
13:55Έτσι αποφάσισε να τους κάνει δώρο ένα ρολόι.
13:59Επειδή δεν υπήρχαν χρήματα, οι δημογέροντες λοιπόν
14:08έκαναν μεταξύ τους έναν έρανο, συγκέντρωσαν χρήματα
14:12και έστεισαν λοιπόν έναν πυργίσκο
14:15μέσα στον χώρο της αγοράς, πλάι στη Μεγάλη Παναγιά.
14:18Ο δέμα αγορά εννοούμε τη βιβλιοθήκη του Αδριανού, έτσι.
14:22Και εκεί στήθηκε λοιπόν το περίθυμο ρολόι του Έλγι
14:25που ήταν χρησιμότατο εργαλείο για τους εμπορευόμενους.
14:28Κατά τη διάρκεια του αγώνα του 1921,
14:31το ρολόι έπαθε ζημιές και έπαψε να λειτουργεί.
14:33Λέγεται ότι κλάμπηκε διαδοτικά τέσσερις φορές και αντικαταστάθηκε
14:38μέχρι τελευταία φορά που ο Λουδοβίκος της Βαβαρίας,
14:41ο πατέρας του Όθωνα, έκανε μια δωρεά για αγορά καινούργιου ρολογιού
14:44και για επισκευή του πύργου.
14:46Ο πύργος αυτός χρησιμοποιήθηκε σαν η πρώτη φυλακή
15:01και οι εικόνες που έχουμε είναι βαβαροί στρατιώτες να φυλούν την πόρτα του ρολογιού,
15:07στο επάνω μέρος να υπάρχει ο χορδιστής ο οποίος κούρδιζε το ρολόι με πρωτόγωνα μέσα
15:13και δίπλα στους στρατιώτες ήταν παρατεταγμένοι άπειροι μικροί οι οποίοι τους λέγανε οψοκομιστές.
15:21Αυτοί οι οψοκομιστές τι κάνανε, κουβαλούσαν τα ψώνια όλων των Αθηναίων που ψώνησαν στην αγορά που ήταν ακριβώς δίπλα.
15:37Στο ρολόι του Έλγιν σύχναζαν πολλά ορφανά και άστεγα παιδιά που έκαναν θελήματα,
15:49πετούσαν πέτρες, διέπραταν μικροπαρανομίες και μιλούσαν τη δική τους αργό.
15:55Έμειναν γνωστοί ως οι μάγκες του ρολογιού.
15:58Οι μεγαλύτεροι εκπαιδεύανε τους πιτσιρίκους,
16:02είναι πορτοφολάδες, κλέφτες, λοποδίτες, μπουβαδοκλέφτες και όλα αυτά.
16:12Από εκεί πρωτο ακούστηκε η φράση την έφανε στο «Δόξα Πατρί».
16:17Ποιο είναι το «Δόξα Πατρί»?
16:19Ήταν κάθε στο σταυρός «Δόξα Πατρί και Υιό και Αγίο Πνεύμα».
16:22Το «Δόξα Πατρί» είναι εδώ τουρδεκατακεφάλια.
16:27Τα παπούτσια τα λέγανε, πατούμενα και άλλα τέτοια τα οποία έχουν μείνει,
16:31μείνει, αρκετά έχουν μείνει ακόμα στην καθημερινή μας χρήση.
16:40Το 1863 ο αστυνόμος Δημητριάδης έδωσε εντολή να εντοπιστούν τα παιδιά
16:44και να σταλούν σε ιδρύματα για να τα φροντίσουν.
16:52Το ρολόι του Έλγιν καταστράφηκε από την πυρκαγιά που ξέσπασε τον Αύγουστο του 1884.
16:58Λίγο μετά ισοπεδώθηκε από ισχυρό σεισμό
17:02και η περιοχή του ρολογιού παραδόθηκε στην αρχαιολογική σκαπάνη.
17:06Ακόμα και σήμερα πάντως ζει ένα δεύτερο ρολόι που είχε χαρίσει ο Έλγιν στη Λιβαδιά
17:12με σκοπό να εξαγοράσει τοπική άδεια αρχαιοκαπηλείας.
17:16Για να εξασφαλίσει το ακαταδίωκτο για τις έρευνες που έκανε στο μαντείο του τροφωνίου.
17:201928. Ο Ναός του Ολυμπίου Διός από ψηλά.
17:221928. Ο Ναός του Ολυμπίου Διός από ψηλά.
17:421930. Τα παιδιά με τις ριγέ μπλούζες και τα σορτσάκια παίζουν μπάλα δίπλα από τους στήλους του ναού.
17:57Βλέποντας στην κάμερα ένας νεαρός τρέχει κατά πάνω της.
18:03Ο ναός υπήρξε ανέκαθεν σημείο συνάντησης ερωτευμένων, περιπάτου, άθλησης και πολιτικών συγκεντρώσεων.
18:16Ο αρχαιολογικός χώρος ήταν αφύλακτος και οι Αθηνέοι έφταναν ως εκεί και με τα ποδήλατα.
18:22Στα σπάνια πλάνα του Μεσοπολέμου βλέπουμε την πεσμένη κολώνα που τα πρώτα χρόνια της απελευθέρωσης ήταν ακόμα όρθια.
18:30Το 1852 μετά από μία μεγάλη ηθομηνία γίνονται δύο καταστροφές στην Αθήνα.
18:37Πέφτει μία κολώνα από το Ναό του Ολυμπιουδιός και μία κολώνα από το Ερεχθείο.
18:42Και σε αυτή τη φωτογραφία το 1870 βλέπουμε την κολώνα πέφτει με έναν τρόπο αρκετά αρμονικό και γίνεται πλέον ένα αξιοθέατο.
18:50Οι τουρίστες, οι περιγητές της εποχής φωτογραφίζουν τακτικά πάνω στις κολώνες.
19:00Στο Ναό του Ολυμπιουδιός, οι περιγητές και οι επισκέπτες της περιοχής μπορούσαν να πιούν τον καφέ τους στα δύο καφενεδάκια που είχαν στήσει τραπεζάκια ακόμη και πάνω στα μάρμαρα του Ναού.
19:11Εντυπωσία εκείνη και η φωτογραφία του Ναού όπου διακρίνεται μια σκήτη στη λίτη μοναχού που ζούσε εκεί την εποχή εκείνη.
19:24Ο Σατοβριάνδος μάλιστα έγραψε ότι κελίον ερημήτου μένει έτη όρθιον επί των ερηπίων αυτού, άθλιον επί γύψου οικητήριον έρεται εις ύψος επί δύο μαρμάρινων στυλών.
19:38Σε αυτή τη φωτογραφία βλέπουμε ότι είναι εγκαταλειμμένη αυτή η σκήτη, φανταζόμαστε πώς ζούσε αυτός ο μοναχός, αλλά είναι από τις λίγες μαρτύρες που έχουμε αυτό το κατασκεύασμα καταστράφηκε το 1869.
19:55Οι στήλες του Ολυμπίου Διός χρησιμοποιήθηκαν επίσης και για τις πρώτες διαφημίσεις αυτοκινήτων, όπως αυτή που έκανε γνωστή αυτοκινητοβιομηχανία.
20:08Σταυλάν από τους δρόμους της Αθήνας τη δεκαετία του 20, φαίνεται η οδό σε όλου, σημείο στολισμένη, πλημμυρισμένη από κόσμο και με λίγα αυτοκίνητα.
20:38Το αυτοκίνητο από το οποίο γίνονται οι λήψεις κινείται στην κάθοδο της Βασιλής της Αμαλίας, όπου διακρίνονται σταθμευμένα τραμ, αυτοκίνητα και ένα κάρδο.
20:48Η κάμερα κατεβαίνει στην οδό σταδίου, που είναι διπλής κυκλοφορίας και κατευθύνεται προς την παλαιά βουλή.
21:02Οι προσπεράσεις γίνονται με ταχύτητα.
21:05Οι πεζοί ρισκάρουν τη ζωή τους για να διασκίσουν κάθετα τη σταδίου, καθώς η κυκλοφορία δεν ρυθμίζεται από κανέναν.
21:12Ξέρετε ότι τα πρώτα διόδια μπήκανε ποιόθωνα γύρω από το ιστορικό κέντρο στις εισόδους της πόλης.
21:39Σε δρόμους που σήμερα είναι μέσα στην πόλη, αλλά που κάποτε ήταν στα όρια και στις παρυφές της,
21:49όπως η Πυραιός, η Μεσογείων, η Βουλιαγμένης, η Ιερά Οδός, υπήρχαν σημεία όπου για να περάσεις έπρεπε να καταβάλεις διόδια.
22:00Τα διόδια στην πραγματικότητα φορούσαν τα ζώα και τις άμαξες, όπως και σήμερα ή αργότερα γενικώς τα αυτοκίνητα.
22:07Τα διόδια και αυτά, εφεύρημα της εποχής της βασιλείας του Όθωνος, επιβλήθηκαν για να μπορούν να συντηρούνται οι τότε πανάκριδοι δρόμοι της Αθήνας,
22:19ιδιαιτέρως δε Ιωδός Πυραιός.
22:22Με το χρόνο που πέρναγε, σε όλες τις εισόδους της πόλεως επιβλήθηκαν διόδια,
22:27τα οποία μεταβλήθηκαν αργότερα στα γνωστά ίσως τους νεότερους και μεγαλύτερους διαπήλια τέλη.
22:33Μερικοί αυτοκινητιστές πλήρωναν ανάλογα με το εμπορευμά τους.
22:39Το σύστημα εφαρμογής τους ήταν ανάλογα με το τι μετέφερε ο καθένας, τον όγκο που μετέφερε,
22:53και βέβαια το σύστημα το συγκοινωνιακό της εποχής.
22:55Προξενή γέλιο ότι κάποια στιγμή που άρχισαν να υπάρχουν αυτοκίνητα μετά το 1900,
23:01αυτό δεν το ξέρει ο κόσμος πολύ, άρχισαν να υπάρχουν διόδια με αυτοκίνητα, για τα αυτοκίνητα,
23:05όπου ενώ πήγαινε στα Μεσόγεια, κάπου εκεί στο Σταυρό, σου πεταγόταν κάποιος ξαφνικά και σου γύρευε διόδιο.
23:13Έτσι και έκανες να μην του δώσεις διόδιο, πιο κάτω σε περίμενε ο άλλος, ο οποίος ήθελες, δεν ήθελες, σταμάταγε.
23:19Τέτοιους διόδια υπήρχαν. Αλλά δεν είναι κάτι το οποίο ήταν επαχθές.
23:23Δηλαδή οι χωρικοί μπορούσαν εύκολα να πάνε στα χωράφια τους, μπορούσαν να πληρώνουν διόδια.
23:28Οι βουλευτές και κάποιοι άλλοι πρεβευτές φυσικά δεν πληρώνουν διόδια.
23:34Το μέτρο των διόδιων μέσα στην πόλη δεν άντεξε για πολύ καιρό.
23:39Ένα τα αυτοκίνητα γίνονταν ολοένα και περισσότερα, όπως φυσικά και τα τροχαία ατυχήματα.
23:45Αμέσως τώρα κυρίες και κύριοι, διάλειμμα και στη συνέχεια θα δούμε την πρώτη κατοχή της Αθήνας
23:50από τον Αγγλικό Στόλο, αλλά και το κτίριο στο Λίδι της πόλης που έκτισε ο Τσίλερ
23:55για να μείνει ο Σλίμαν και η οικογένειά του.
23:58Επιστρέφουμε σε λίγο.
24:08Κυρίες και κύριοι, παρακολουθείτε τη μηχανή του χρόνου και άγνωστες ιστορίες από την παλιά Αθήνα.
24:14Η πρώτη κατοχή της πόλης δεν έγινε στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο,
24:18όπως είναι ενδεχομένως να νομίζουν πολλοί, αλλά το 1850 από την Αγγλία.
24:24Το λιμάνι του Πειραιά και κατά συνέπεια η πρωτεύουσα αποκλείστηκαν για πέντε μήνες
24:29από τον Αγγλικό Στόλο και η ιστορία αυτή έμεινε γνωστή ως παρκερικά.
24:35Οι αρχές τότε, για να μην στεναγωρίσουν τον εβραίο τραπεζίτη Ρότσιλτ
24:39που ερχόταν στην Αθήνα για να μας δώσει άλλο ένα δάνειο,
24:43απαγόρευσαν προσωρινά το έθιμο με το κάψιμο του Ιούδα.
24:46Η ενέργεια αυτή εξόρυγησε πολλούς Αθηναίους,
24:49οι οποίοι διαδήλωσαν κατά τις απόφασεις και ξέσπασαν με οργή
24:53κατά της οικίας του Πατσίφικο που υπήρξε ο πρώην πρεσβευτής Πορτογαλίας
24:58και γνωστός το Κογλήφος.
25:01Ο Πατσίφικο ζήτησε να αποζημιωθεί με ένα υπέρογκο ποσό
25:05και όταν υπήρξε άρνηση, οι Εγγλέζοι θέλησαν να δώσουν ένα μάθημα στην Ελλάδα
25:09που τότε ανέπτυσε στενές σχέσεις με τη Ρωσία και τη Γαλλία.
25:14Έτσι ο ναύαρχος Πάρκερ κατέλαβε την Αθήνα.
25:16Υπότιτλοι AUTHORWAVE
25:46Υποφασίζει να εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα
25:48με την Ελληνίδα σύζυγό του Σοφία, την οποία είχε παντρευτεί τον προηγούμενο χρόνο.
25:53Ο Σλίμαν χρειάζεται ένα σπίτι για να στεγάσει την οικογένειά του.
25:57Αναθέτει λοιπόν στο φίλο του και διάσημο αρχιτέκτονα της εποχής,
26:00Ερνέστο Τσίλερ, να σχεδιάσει μία έπαυλη στην καρδιά της Αθήνας.
26:06Ένα πράγμα μόνο του ζήτησε.
26:08Μία ευρία κλίμακα που θα ενώνει τους τρεις ορόφους.
26:13Αυτό γιατί σαν ταξιδευτής και έμπορος ζούσε πάντα σε μικρά πανδοχεία ή ξαναδοχεία.
26:19Του έλειπε αυτή η μεγαλοπρέπεια, η άνεση που θα μπορούσε να έχει ένα σπίτι.
26:24Η πρόσωψη είναι κλεκκιστική, έχει καμάρες, ιονικούς κείονες.
26:31Εκεί στεγάζεται σήμερα το νομισματικό μουσείο.
26:35Αξίζει κανείς να το επισκεφθεί, αν όχι για να δει τις υπέροχες συλλογές του μουσείου,
26:40που κι από αυτές μέσα βγαίνει ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας του τόπου μας.
26:46Αξίζει να το επισκεφθεί κανείς μόνο και μόνο για να δει το διακοσμό του.
26:49Οι οροφές είναι ζωγραφισμένες με επεισόδια, ας το πούμε, από την αρχαία ελληνική ιστορία.
26:58Στα πατώματα υπάρχουν ψηφιδωτά, μοσαϊκά, πάλι με ιστορικές σκηνές.
27:05Και από την άλλη πλευρά δημιουργεί για την εποχή του ένα βιοκλιματικό σπίτι, πραγματικά.
27:10Δηλαδή χρησιμοποιεί σε όλα τα τζάκια, όλα τα δωμάτια έχουν τζάκια για θέρμανση.
27:14Χρησιμοποιεί φωταέριο, το οποίο μόλις έχει έρθει εκείνη την εποχή στην Αθήνα
27:19και κάτι πολύ σημαντικό είναι το πρώτο σπίτι που έχει σύστημα εξαερισμού.
27:24Δηλαδή όλο το ταβάνι περιμετρικά το περιτρέχει μία ημιδιάτριτη άκανθα
27:28από την οποία ανανεώνεται ο αέρας μέσα στο σπίτι, είτε θερμός είτε ψυχρός.
27:40Οι εργασίες κράτησαν δύο ολοκληρά χρόνια, ώσπου τελικά, σε 30 Ιανουαρίου του 1881,
27:46το ηλίου Μέλαθρον άνοιξε τις πόρτες του με μία λαμπρή δεξίωση.
27:56Ποια ήταν η καθημερινότητα της οικογένειας μέσα στο κτίριο.
28:00Στους τρεις ορόφους, στεγαζόταν στο εισόγειο το υπηρετικό προσωπικό
28:04και ήταν και οι βοηθητικοί χώροι.
28:06Στον πρώτον όροφο ήταν οι κοινωνικές, ας πούμε, τα κοινωνικά δωμάτια.
28:11Ήταν η αίθρα των εισπερίδων, στην οποία βρισκόμαστε.
28:15Υπήρχαν τα σαλόνια, υπήρχε η μεγάλη τραπεζαρία
28:17και στον επάνω όροφο ήταν για την προσωπική ζωή της οικογένειας και των δυο παιδιών.
28:22Το Μέγαρο συνδέθηκε με ένα ευτράπελο περιστατικό.
28:32Ψηλά πάνω στην ταράτσα, στο στιθέο της, υπήρχαν 24 αγάλματα θεών.
28:37Η γυμνότητά τους όμως φαίνεται ότι προκάλεσε τη συμνοτηθία κάποιων
28:57με αποτέλεσμα να καταγγείλουν το γεγονός στην κυβέρνηση.
29:00Τωτος Λίμαν απάντησε με έναν απρόβλεπτο τρόπο.
29:04Τα έντυσε, τους έβαλε φράκα, τους έβαλε ημίψηλα,
29:10έβαλε τα φουστάνια της οφίας Λίμαν στις θεές
29:13και βέβαια μετά από αυτό το ας πούμε ρε ζλίκι
29:17απέσυρε τη μείνηση η αστυνομία και τα ξέντυσε.
29:22Τα 24 αγάλματα τι απέγιναν τελικά?
29:25Έχουν μεταφερθεί στη διεύθυνση συντήρησης του Υπουργείου Πολιτισμού
29:29προκειμένου να δεχτούν τις φροντίδες της συντήρησης.
29:34Ισβάσικες που βρίσκονται σε όλους τους χώρους και έξω και εσωτερικά, τι υποδηλώνουν?
29:46Ισβάσικες είναι ένα διακοσμητικό στοιχείο για τον Τσίλερ,
29:50πολύ γνωστό όμως στους ανθρώπους της τέχνης,
29:53διότι είναι ένα σύμβολο το οποίο ήδη από την προϊστορική εποχή
29:57το έχει ανακαλύψει η ανθρωπότητα και ειδικά τη γεωμετρική εποχή αποθεώνεται.
30:04Δηλαδή 8 και 7 αιώνα όλα τα αγγεία, κυρίως εκτός από σπήρα, έχουν εσβάστηκα.
30:09Είναι ένα είδος τροχού θα λέγαμε που δείχνει μία αένα ή μία συνεχή πορεία, μία εξέλιξη
30:24και μάλιστα αν είναι δεξιόστροφη, είναι για καλοτυχία, πολλές φορές όμως είναι και αριστερόστροφη
30:30όπως ήταν εισβάστηκα του Χίτλερ που βέβαια αιματοκύλησε και έδωσε το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
30:39Ευχαριστώ.
31:09Το 1759 ο μουσουλμάνος βοευόδας της Αθήνας, Μουσταφά Αγάς Τζισταράκης, αποφάσισε να χτίσει ένα τζαμί στο μοναστηράκι
31:23ακριβώς δίπλα από τη βιβλιοθήκη του Αδριανού.
31:26Όταν έριξε μία αρχαία κολόνα για να φτιάξει ασβέστη, ο θρύλος λέει ότι γεννήθηκε η κατάρα του τζαμιού.
31:33Όταν ο Τζισταράκης κατάλαβε το λάθος του ήταν πλέον αργά.
32:01Οι Τούρκοι γενικά έδειχναν και ένα σεβασμό και ένα δέος κυρίως για τα αρχαία μνημεία.
32:07Θεωρούσαν ότι έφεραν μια κατάρα αν τα κατέστρεφε κανείς και βρήκε τον πελά του ο Τζισταράκης.
32:16Προσπάθησε όταν κατάλαβε τι συμβαίνει, να δωροδοκίσει τον προϊστάμενό του, τον πασά της του Ευρύπου,
32:24με 8.000 γρόσια, αλλά δεν έπιασε και αποπέμφθηκε.
32:27Την ίδια χρόνια ξέσπασε μια επιδημία πανόλη στην Αθήνα.
32:34Οι περισσότεροι πίστευαν ότι η αρρώστια οφειλόταν στην κατάρα του τζαμιού,
32:38που απελευθερώθηκε από τη γη όταν καταστράφηκε η κολώνα.
32:42Όταν η Αθήνα γίνε πρωτεύουσα, το τζαμί έκλεισε.
32:45Το τζαμί στη διάρκεια του αγώνα του 1921 χρησιμοποιήθηκε για τις συνελεύσεις της δημογεροντίας.
32:52Μετά το τέλος της Οθωμανικής κυριαρχίας γκρέμισαν τον Μιναρέ και το 1830 παροδόθηκε στη χρήση του στρατού.
33:00Από το 1843 χρησιμοποιήθηκε διαδοχικά σαν στρατόνας, σαν φυλακή, σαν αποθήκη, σαν φυλάκιο κλπ.
33:08Δίπλα στο καταραμένο τζαμί, μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της αγοράς, βρίσκεται το φετυχίε τζαμί.
33:14Οι πύλες το άνοιξαν πάλι το 1966 μετά από 130 χρόνια,
33:19όταν ευπρεπίστηκε επιγόντως από την ελληνική κυβέρνηση για να ασκήσει τα θρησκευτικά του καθήκοντα
33:24ο έκπτωτος Σαουδάραβας βασιλιάς Ιπν Σαούντ.
33:28Ο περίφημος Ιπν Σαούντ, ο βασιλιάς Σαουδικής Ιραβίας, κάποια στιγμή εκθρονίστηκε από το διάδοχό του και ήρθε στην Ελλάδα.
33:39Κατήκησε στον, κατέλησε μάλλον, στον αστέρα της Μουλιαγμένης, όλο το ξενοδοχείο για το χαρέμι του κτλ.
33:50Και μοίραζε χρυσαρολόγια. Όποιον έβλεπε μπροστά του, του χάριζε χρυσαρολόγια.
33:55Αλ σαλ, χαια σαλα, χαλα, δηλαδή, ελάτε να προσευχηθείτε.
34:01Όνατσαν όλοι, επίσης μπρούμητα οι υπουργοί μας, βρέθηκαν σε δύσκολη θέση.
34:08Φορούσαν άλλωστε και παπούτσια, ωστόσο έμειναν αλήγιστοι, έγραφαν οι εφημερίδες της εποχής.
34:15Αλάχ ηχ αχμπάρ, ο ημάμις είπε τα τελευταία λόγια του, που ήταν, δοξάζω το Θεό που είναι όλου του κόσμου Θεός.
34:23«Πολλές ομοιότητες με τη δική μας λειτουργία», γράφει το ρεπορτάζ.
34:28Στο τέλος, κάποιος είπε «Αντίδωρο μόνο δεν μοιράζουν» και ο άλλος συμπληρώνει «Ίσως να μοιράσουν ρολόγια».
34:37Η φωνή του ημάμι που ήρθε από τη Θράκη, ειδικά για το Σαούντ, δεν ξανακούστηκε από τότε στο μοναστηράκι.
34:46Το τζαμί του Τζισταράκη όμως παρέμεινε ένα εμβληματικό κτίριο της περιοχής.
34:51Έξω από αυτό άραζαν τα κάρα τους, οι αχθοφόροι και έστειναν την πραγμάτια τους οι μικροπολιτές, δίπλα ακριβώς από το Γιουσουρούμ.
35:00Ευχαριστώ.
35:301850. Οι Αθηναίοι υποφέρουν από το κρύο.
35:40Η επιβίωση γίνεται πιο δύσκολη από το ναυτικό αποκλεισμό του Πειραιά.
35:43Οι Άγγλοι είχαν παρατάξει ένα εντυπωσιακό στόλο από 14 βαριά οπλισμένα καράβια με 730 κανόνια και 8.000 ναύτες.
35:54Την πολυεργία ανέλαβε ο ναύαρχος Πάρκερ. Εξού και το όνομα παρκερικά ονομάστηκαν τα επεισόδια.
36:00Ο Πάρκερ ήταν αυτός που είχε φέρει το 1828 τον Καποδίστρια στην Ελλάδα με το πλοίο του.
36:05Όμως τώρα είχε αναλάβει τον αποκλεισμό που άρχισε στις 8 Ιανουαρίου του 1850.
36:12Ο αποκλεισμός προκάλεσε τεράστιες ελλείψεις βασικών αγαθών.
36:16Οι Αθηναίοι κινδύνευαν από ασιτία.
36:19Τίποτα δεν φορτωνόταν και δεν εκφορτωνόταν από το λιμάνι του Πειραιά.
36:22Τα πλοία οδηγούνται ο υποχρεωτικός στη Σαλαμίνα και να το πούμε έτσι έπεσε πείνα, πληθωρισμός, έλλειψη προϊόντων.
36:31Το κρέας αν θυμάμαι καλά από μισή δραχμή το τότε χιλό, το ειτονίο κάξι όταν ήταν, πήγαινε μια μισή.
36:39Και όλα εκ την άρχεια τότε δεν υπήρχε ούτε σιδηρόδρομους ούτε δρόμοι.
36:43Όλα έρχονταν με τα πλοία και πολλά από αυτά από το εξωτερικό.
36:46Γιατί όμως οι Βρετανοί κήρυξαν αυτόν τον ιδιότυπο πόλεμο στην Αθήνα,
36:51αφορμή στάθηκε η επίθεση κάποιων κατοίκων στο σπίτι του Ντόν Δαβίδ Πατσίφικο στου Ψηρή.
36:57Ο Πατσίφικο ήταν εβραίος από την Πορτογαλία και πρώην πρέσβης της στην Αθήνα,
37:02που είχε όμως και τη Βρετανική υπηκότητα.
37:05Η επίθεση και η λελασία στο σπίτι του έγινε το Πάσχα του 1847,
37:11όταν η κυβέρνηση απαγόρευσε το παραδοσιακό κάψιμο του Ιούδα
37:15για να μην δυσαρεστηθεί ο τραπεζίτης Ρότσιλ, ένας από τους βασικούς δανειστές μας.
37:22Επειδή ήταν εβραίος αυτός, οι αρχές θέλησαν να μην τον προκαλέσουν, ας πούμε, με ένα τέτοιο θέμα
37:30και το ανέβαλαν για την επόμενη μέρα.
37:33Ο κόσμος ξεσηκώθηκε και πήγαν να κάψουν το ομοίωμα του Ιούδα
37:38στην πλατεία Ιρών, στο Ψηρίλ, όπου εκεί κοντά, στην οδό Σαρή, ήταν και το σπίτι του Πατσίφικο.
37:45Το πλήθος αντέδρασε και γύρω στα 300 με 400 άτομα όρμησαν στο σπίτι του.
37:50Μάλιστα οι Βρετανικές αναφορές λένε ότι η αστυνομία, αν δεν ενθάρρυνε,
37:58ίσως και να υποκίνησε τα επεισόδια.
38:01Και ανάμεσά τους υπήρχαν και η υγεία του Υπουργού Στρατιωτικών της Κυβέρνησης.
38:08Το πλήθος που επιτέθηκε στο σπίτι του Πατσίφικο ήταν ασυγκράτητο.
38:12Λέη, λάτησε, κατέστρεψε, άρπαξε αντικείμενα και τα πέταξε στο δρόμο.
38:18Μάλιστα επανέρχομες οι Βρετανικές αναφορές κάνουν λόγο για αντισημητικά κίνητρα του πλήθους.
38:23Ο Πατσίφικο κατάφερε να ανέβει στη σοφίτα του σπιτιού του με τις δύο κόρες του
38:33και γλίτωσε την τελευταία στιγμή διαφεύγοντας.
38:37Η εφημερίδα Αθηνάς της 29 Μαρτίου του 1847 έγραφε
38:41Εν το σούτο κατόπινε ορτής έφτασε και η στρατιωτική δύναμης
38:46ή της διασκόρπισε μεν του σταραξίας
38:49αλλά δεν επρόφτασε να διασώσει και τίποτε από τα εν τη οικία.
38:55Ακολούθως συνελήφθησαν την έσ και φυλακίστησαν.
38:58Εάν ακρίσεις ήρχησαν, διάφορα πολύτιμα πράγματα του ξένου τούτου ευρέθησαν
39:03αλλά συστελόμεθα να είπωμεν και εις ποιον ανθρώπων οικίας ευρέθησαν την άεξ αυτών.
39:09Εν το σούτο ο κύριος Πατσίφικος ζητεί τώρα αποζημιώσεις.
39:19Ο Πατσίφικο δεν ήταν τυχαίο πρόσωπο στην Αθηναϊκή κοινωνία.
39:24Είχε έρθει στην πόλη το 1836.
39:27Αυτός είχε γεννηθεί στο Γιβραλτάρ το 1784.
39:32Στην αρχή, αρχικά είχε πορτογαλική ηθαγένεια, μετά πήρε αγγλική υπηκότητα.
39:37Ήρθε στην Αθήνα ως πρόξενος, αλλά έκανε διάφορες ατασταλίες και κομπίνες και τα τέτοια
39:46και του αφαιρέθηκε η ιδιότητα.
39:49Και με άγνωστα κεφάλαια, πιθανολογείται ότι τον βοήθησε η δούκυσσα της πλακηδίας,
39:58έκανε το ντοκογλίφο.
39:59Πήγε αυτός τριχάλλας στον πρεσβευτή της Αγγλίας, στο Λάιοντς.
40:03Δεν θέλω αποζημίωση.
40:06Η αποτίμηση της καταστραμμένης περιουσίας του κρύθηκε ως εξωφρενική.
40:11Ζητούσε 887.000 δραχμές αποζημίωση, ενώ η Επιτροπή που κοστολόγησε τη ζημιά
40:17έβγαζε το ποσό περίπου στις 3.750.
40:21Ποσό κολοσιαίο για την εποχή εκείνη.
40:26Για παράδειγμα να πούμε ότι τα ανάκτορα του Όθωνα και ο εξοπλισμός είχαν λιγότερο κόστος από αυτό το χρήμα.
40:34Μουσική
40:35Κοστολογούσε, παράδειγμα, το κρεβάτι του σαν να ήταν αντίκα, σαν να ήταν κρεβάτι ξαρωγωτή.
40:44Τα ρούχα του, τα οποία δεν ήταν τόσο σπουδαία, σαν να ήταν ένας άρχοντας και του κατέστησαν τα ρούχα.
40:50Έλεγε ότι είχε μετρητά, δεν θυμάμαι το ορτοποσένα, 200.000, κάτι τέτοι, 240.000,
40:55ότι του κλέψαν τα μετρητά. Άγνωστον, λίγο δύσκολο να έχει τόσο μεγάλο ποσό.
41:02Ζητούσε επιπλέον το τι διεκδικούσε, τα χαρτιά που έχασε, με τα οποία διεκδικούσε την αποζημίωση της Πορτογαλίας.
41:11Λέγεται ότι χρέωσε μέχρι και τα μπρίκια του καφέ, 20 λίρες της εποχής.
41:16Αλλά μεγαλύτερη σημασία έχει, σαν μέτρο σύγκρισης, να σκεφτούμε ότι τη χρονιά 1850,
41:22τα έσοδα του ελληνικού κράτους ήταν 18 εκατομμύρια δραχμές.
41:27Και το ποσόν που αντιστοιχούσε, στην ουσία ο Πατσίφικο για ένα σπίτι που δεν είχε καταστραφεί και ολοσχερός,
41:33ζητούσε το 50% του ελληνικού προϋπολογισμού, πράγμα που ήταν αδύνατο να ικανοποιηθεί.
41:41Για την αγγλική εξωτερική πολιτική, οι απαιτήσεις του Πατσίφικο ήταν η αφορμή για να δώσουν ένα μάθημα
41:48στη γαλλόφιλη κυβέρνηση Κολέτη και στο ρωσόφιλο Όθωνα.
41:53Λοιπόν, υπήρχε μια στροφή του ελληνικού βασιλείου προς την ρωσική πολιτική.
41:57Αυτό το πράγμα δεν το ανεχόταν η Αγγλία.
41:59Και ο Λόρδος Πάλμερς, τον τότε υπουργός των εξωτερικών,
42:04έψαχνε να βρει αφορμές για να συμμαζέψει το ελληνικό κράτος.
42:08Και με την ιστορία, με αφορμή την ιστορία το Πατσίφικο, επιβάλλει έναν αποκλεισμό στο λιμάνι του κυριά,
42:16τους κάτσε πέντε μήνες, και ο οποίος εκκόστισε πάρα πολύ περισσότερο στον απλό λαό
42:21και λιγότερο στο δημόσιο το ελληνικό, διότι δεν μπορούσαν να γίνουν εισαγωγές προϊόντων,
42:30οι τιμές ανέβηκαν στα ύψη, το κρέας έγινε δυστεγόνητο, το ψωμί και αυτό πανάτριβο,
42:37και ο λαός της Αττικής γενικότερα υπέφερε πάρα πολύ.
42:43Αυτό που δεν περίμεναν οι Άγγλοι ήταν η συσπήρωση του λαού και η πρωτοφανής αλληλεγγύη.
42:49Παραδόξως, ο πληθυσμός έδειξε μεγάλη ψυχραιμία, καρτερία και αυτοσυγκράτηση.
42:59Ο στρατηγός Μακρυγιάννης έγραψε για την υπόθεση.
43:03Και ένας μεγάλος στόλος των σκύλων μας έχουν μπλόκων,
43:07όπου είναι περίπου από τρεις μήνες και μας πήραν όλα τα καράβια
43:10και μας κατακαιρμάτισαν όλο το εμπόριο και τζαλαπάτισαν τη σημαία μας
43:15και πεθαίνουν της πείνας οι άνθρωποι των νησιών.
43:19Και εκείνοι όπου έχουν τα καράβια τους, γκυζερούν εις τους δρόμους
43:22και κλαίνε με μαύρα δάκρυα.
43:27Τότε η Αγγλία βάζει στις διεκδικήσεις της και ζητά τα νησιά.
43:31Ελαφώνησο στη Λακωνία και Σαπιέτζα στη Μεσσηνία.
43:35Ισχεριζόμενοι ότι αυτά ανήκαν γεωγραφικά στα Επτάνισσα που τότε ανήκαν στην Αγγλία.
43:42Η ελληνική κυβέρνηση πρότεινε να παραπενθεί η υπόθεση στη δικαιοσύνη.
43:46Αλλά η Βρετανία απέρριψε τη λογική αυτή πρόταση γιατί για αυτήν ίσχε το δίκαιο του σχηρού.
43:52Η ελληνική κυβέρνηση σκέφτηκε και την πολεμική σύγκρουση.
43:58Ο Μακρυγιάννης περιγράφει παραστατικά την κατάσταση.
44:02Ο Βασιλέας και η κυβέρνηση μου έστειλαν τον Γαρδικιώτη και μου είπαν να βαρέσω ντουφέκι.
44:07Τους είπα ντουφέκι δεν βαρώ γιατί όσα κανόνια έχει ο Πάρκερ δεν έχουμε ντουφέκια εμείς.
44:14Στο Λονδίνο η αξιωματική αντιπολίτευση επιτίθεται στο Μπάλμερστον
44:17με εδρυμίτητα κατοκατηγορεί για την επίθεση σε βαρος της Ελλάδας.
44:22Η αλαζονική στάση του εξόργησε και τη Βασίλισσα.
44:26Η ίδια η Βικτορία η Βασίλισσα ζήταγε από τον Πάρσον, τον Πρωθυπουργό, να τον διώξει
44:33διότι δημιουργούσε άσχημη εικόνα της Αγγλίας κατά αυτήν.
44:37Δεν ήταν σωστό. Έτσι λοιπόν μετά από λίγο ο Πάρκερς τον αναχωρεί.
44:42Μετά από πολλά διπλωματικά παιχνίδια και δικαστικές διαμάχες η Ελλάδα
44:51δέχτηκε να καταβάλει στον Πατσίφικο το τεράστιο ποσό των 180.000 δραχμών
44:57που βέβαια ήταν μικρότερο από τις 887.000 που απαιτούσε η Αγγλία.
45:03Ο αποκλεισμός και η πρώτη κατοχή της Αθήνας έλειξαν το Μάιο του 1850.
45:15Οι Αθήναοι είχαν υποφέρει επειδή η Αγγλία προσπαθούσε να στείλει μήνυμα κυριαρχίας
45:20στην ευρύτερη περιοχή.
45:22Ο Πατσίφικο που δεν μπορούσε πια να μείνει στην Αθήνα έφυγε στο Λονδίνο
45:27αρκετά πιο πλούσιος από όσο ήταν όταν ήρθε στην ελληνική πρωτεύουσα.
45:33Σε λίγο κυρίες και κύριοι θα επιστρέψουμε για να σας διηγηθούμε
45:41την ιστορία της πόλης μέσα από φωτογραφίες
45:44αλλά και να γνωρίσουμε ένα βάρβαρο έθιμο των Αθηναίων
45:47τον Πετροπόλεμο.
45:57Κυρίες και κύριοι παρακολουθείτε τη μηχανή του χρόνου
46:00και το αφιέρωμά μας στην άγνωστη Αθήνα
46:02και τις ιστορίες από τις γειτονιές που άλλαξαν μέσα στο πέρασμα των δεκαετιών.
46:07Ως συνήθως πίσω από μία φωτογραφία κρύβεται και μία μικρή ή μεγάλη ιστορία.
46:12Εμείς διαλέξαμε μερικές από το φωτογραφικό άλμπουμ της πόλης
46:16για να φωτίσουμε και να αναδείξουμε κάποια στιγμιότυπα
46:19που δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά.
46:22Για παράδειγμα, ξέρετε γιατί ο Συρμός που συνέδεει την Αθήνα
46:26με τα νότια προάστια αποκαλούνταν από τους Αθηναίους ο Κολοσούρτης.
46:32Θα δούμε επίσης πως οι νεαροί Αθηναίοι για να διασκεδάσουν
46:35άνοιγαν ο ένας το κεφαλί του άλλου.
46:38Ήταν το βάρβαρο παιχνίδι του Πετροπολέμου
46:41που γινόταν ακόμα και με αναγγελίες μέσω με ένα εφημερίδο.
46:52Οι Καριάτιδες φωτογραφίζονται το 1865 όλες μαζί
46:57σε να μην κλάπηκε ποτέ καμία.
47:00Βλέπουμε την Καριάτιδα η οποία έχει κλατεί από τον Ελγίνο
47:04εδώ την βλέπουμε τουποθετημένη σε εκμαγείο.
47:07Ξέρουμε ότι το Βρατανικό Μουσείο έστειλε ένα εκμαγείο της Καριάτιδας
47:10υπολογίζω γύρω στους 1845.
47:14Ο καλλιτέχνης με το καπέλο που εικονίζεται
47:16μάλλον είναι ένας από τους σπουδαιότερους φωτογράφους
47:20της παλιάς Αθήνας, ο Δημήτρης Κωνσταντινίδης
47:23που βγάζει φωτογραφία τον εαυτό του πριν από 150 χρόνια.
47:28Η φωτογραφία είναι του 1850
47:30και αχνά εικονίζεται ο Όθωνας πάνω σε άλογο
47:33και τον συνοδεύει η μπάντα.
47:35Στη συνέχεια η ορχήστρα θα πάρει θέση στο πολύγονο περίπτερο.
47:40Προσέξτε τον κόσμο, η διάταξη δεν είναι τυχαία.
47:44Οι αριστοκράτες και η αστή δεξιά,
47:47οι λαϊκοί τάξεις, υπηρέτητες και στρατιώτες αριστερά.
47:51Και είναι πολύ ωραία γραφική εικόνα αυτή.
47:53Η Λεωφόρος Αμαλίας το 1901.
47:56Από το 1887 ο δρόμος είχε στρωθεί μεράγες
47:59για να περνά ο ατμοκίνητος σειρμός
48:01που έφτανε μέχρι την εξοχή του παλαιού Φαλήρου.
48:04Στην επιστροφή όμως στο ύψος της πύλης του Αδριανού υπήρχε ανηφόρα.
48:09Οι επιβάτες αναγκαστικά κατέβαιναν
48:12και έσπρωχναν τη μηχανή για να μπορέσει να ανέβει.
48:15Από αυτή τη βοήθεια των επιβατών
48:17ο σειρμός πέρασε στην ιστορία ως ο κολοσούρτης.
48:20Λεωφόρος Βασιλής Σοφίας και Πλουτάρχου
48:31Στη συμβολή του χωματόδρομου
48:33ένας νερός άνδρας ποζάρη στη μέση του δρόμου
48:35ενά από πίσω του περνά ένα αυτοκίνητο.
48:38Από τους πρόποδες του Λυκαβητού
48:40και του αεροκατοικημένου Κολονακίου
48:42κατηφορίζει ένας μανάβης
48:44που περιφέρει την παραγωγή του με γαϊδούρι.
48:46Αριστερά από τα νερά που τρέχουν στη μέση του δρόμου
48:49βρίσκεται και το οικόπεδο που αργότερα χτίστηκε η αγγλική πρεσβεία
48:52δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου.
48:55Τη δεκαετία του 30 στο συγκεκριμένο ναό
48:57λειτουργούσε ο Παπαδημήτρης.
48:59Στην πραγματικότητα ήταν ο σταθμάρχης
49:02της Intelligent Service στην Ελλάδα.
49:05Το πραγματικό του όνομα ήταν
49:07David Balfour.
49:08Ένας αριστοκράτης με φανατικούς εχθρούς και φίλους
49:11ένας κατάσκοπος με ράσα.
49:14Η Καρποστάλ του 1910 δείχνει στο βάθος το Λυκαβητό
49:18αλλά σε πρώτο πλάνο φαίνονται οι βασιλικοί στάβλοι.
49:22Γκρεμίστηκαν το 1926
49:24και χτίστηκε το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού
49:27επί των οδών Πανεπιστημίου, Βουκουρεστίου και Αμερικής.
49:31Η λήψη είναι από την οδό σταδίου
49:33και στο πίσω μέρος επί της Πανεπιστημίου
49:35εικονίζεται αριστερά το Μέγαρο Σλίμα.
49:38Η Ακρόπολη είχε Καριάτιδες.
49:44Η Ομόνια όμως το 1931
49:46απέκτησε τις μούσες της
49:48οκτώ κολόνες που κάλυπταν τον εξαερισμό
49:51του υπόγειου ηλεκτρικού σιδηροδρόμου.
49:54Ομόρφαιναν την πλατεία και έκρυβαν τις τρύπες.
49:56Στη βάση της κάθε μούσα
49:58φιλοξενούσε και ένα περίπτερο.
50:01Έλειπε μία μούσα για λόγους συμμετρίας
50:03η Καλλιόπη που τοποθετήθηκε κάτω από την πλατεία.
50:07Δίπλα όμως έγιναν οι τουαλέτες
50:09και έτσι βγήκε και το συνθηματικό
50:11Καλλιόπη για την περίφημη Αγκαρία στο στρατό
50:14επειδή η μούσα της ποίησης
50:15και της ρητορικής
50:17δυστυχώς συνδυάστηκε με τα αποχωρητήρια
50:19αφού αυτήν έβλεπαν οι άνδρες
50:21κάθε φορά που χρησιμοποιούσαν
50:23τις δημόσιες τουαλέτες.
50:27Οι μούσες ξυλώθηκαν το 1936
50:30επί Δημαρχίας Κοντζιά.
50:37Το πιο βάναυσο παιχνίδι της νεολαίας
50:51στην παλιά Αθήνα ήταν ο Πετροπόλεμος.
50:53Ολόκληρες γειτονιές της πόλης
50:55πετροβολούσαν η μία την άλλη
50:57συνήθως κάθε Κυριακή.
50:59Οι πιο ομοιρικές μάχες γινόντουσαν
51:02στην περιοχή εξάρχεια Νεάπολη.
51:06Όταν μάλιστα
51:07πέρασαν οι γραμμές του τράμου από εκεί
51:11το έθιμο επιζούσε ακόμα βέβαια
51:14στη μεγάλη του ακμή ήταν γύρω στο 1900
51:16αλλά επέζησε αρκετά χρόνια μετά.
51:20Και πολλοί παλιοί Αθηναίοι
51:22λέγονε αργότερα όταν ήχαν μεγαλώσει
51:25είχαν γέραση ότι είχαν κάποια
51:27από το κεφάλι τους, κάποια υπολήματα
51:29που είχαν μείνει από τον Πετροπόλημο.
51:31Ο Πετροπόλημος ήταν μια εκτόνωση
51:33των νεαρών.
51:35Και καταλαβαίνετε ότι
51:37ο εχθρός
51:39ήταν η διπλανή συνοικία.
51:41Έτσι λοιπόν έχουμε
51:42τους αναφιώτες να χτυπιούνται
51:45με τους πλακιώτες
51:46τους πλακιώτες να χτυπιούνται
51:48με τους νερούς του ψηρί
51:52και πάει λέγοντας.
51:53Δηλαδή όλες οι όμαρες συνοικίες
51:55οι μία δίπλα στην άλλη είχαν Πετροπόλεμο.
51:58Μετά από κάθε Πετροπόλεμο
52:00όπως και μετά από κάθε νεροποντή
52:03που κατέβαζε από το Λυκαβητό
52:05υλί και πέτρες και γονάρια
52:09υπήρχε ειδικός υπάλληλος
52:11τον Τραμ
52:13ο οποίος με ένα μακρύ στυλιάρι
52:15πλατή στην άκρη
52:17παίρνωε από τις δράγες
52:18και τις καθάριζε από τις πέτρες
52:19για να μπορέσαι πέρας το τράνο.
52:21Τόσο πολύ ήταν η πέτρα που σκέφταζε
52:24το οδόστρωμα εκεί πέρα.
52:29Πολλές φορές επικεφαλής των νεαρών
52:31που άνοιγαν τα κεφάλια τους με πέτρες
52:33ήταν ενήλικες.
52:33Πώς μάθαναν όμως
52:35πού θα γίνει
52:36ο επόμενος Πετροπόλεμος.
52:38Απλούστατα έβαζαν αγγελία
52:41στις εφημερίδες.
52:41Οι Πετροπόλεμοι
52:43γινόντουσαν με ραντεβού.
52:46Στέλνανε μηνύματα
52:48είτε μέσω των εφημερίδων
52:49ή συνήθως μέσα από πιτσιρικάδες
52:51που τους χρησιμοποιούσαν
52:52σαν κούριερ, σαν αγγελιαφόρους
52:54και στέλνανε ότι
52:56θα σας περιμένουμε
52:57την τάδε ώρα
53:00στο τάδε οικόπεδο.
53:01Και φυσικά δεν υπήρχε περίπτωση
53:03να μην σηκώσει ο άλλος το γάντι
53:05και να κατέβει.
53:06Αυτή ήταν η μία μορφή.
53:07Μία άλλη μορφή ήταν πάρα πολύ συνηθισμένη.
53:09Ήτανε φουσκόναν ένα μπαλόνι
53:11το οποίο κρεμόντουσαν
53:13ένα είδος αλάφυρο
53:14και το αφήνανε
53:16να πετάξει προς την απέναντι συνοικία.
53:19Κάποια στιγμή το μπαλόνι έσκαγε,
53:21έπεφτε
53:22και τρέχανε οι μεν
53:24να πάρουν πίσω το μπαλόνι
53:26και το λάφυρο που ήταν κρεμασμένο
53:29και οι άλλοι να το κρατήσουν
53:30και γινόταν μια μάχη
53:32η οποία ήταν πάρα πολύ αιματηρή.
53:35Μιλάμε για σπασμένα κεφάλια,
53:36μιλάμε για πολύ άγρες καταστάσεις.
53:39Ποιος θα κερδίσει αυτό που κρεμόταν
53:41κάτω από τον μπαλόνι.
53:42Φυσικά ο Πετροπόλεμος γινόταν και είδηση.
53:45Στην εφημερίδα Σκρυπ διαβάζουμε
53:46στη γλώσσα της εποχής.
53:48Ο Πετροπόλεμος εν θύμα.
53:50Χθες στην Δήλην, πολλοί νέοι ενδυοδό
53:52Κωνσταντινούπόλεως είχαν αρχίσει
53:54φοβερόν Πετροπόλεμον, οπότε λήθος
53:57σε βαστού μεγέθους.
53:58Ετραυμάτισε σοβαρός εις την κεφαλήν
54:00τον Γαλάνη.
54:01Ο τραυματίες του Πετροπολέμου,
54:03ως τη συνεμαθητής εν κακή καταστάση,
54:06μετεφέρθη εις την οικία.
54:08Κάποια στιγμή όλα αυτά βέβαια
54:10σταματήσανε, διότι ήρθε το ποδόσφαιρο
54:12να εκτονώσει
54:14την όποια ορμή του
54:16της νεολαίας.
54:27Οι ιστορίες για την παλιά Αθήνα
54:31είναι ατελείωτες και ενδιαφέρουσες.
54:33Σήμερα, ανιχνεύσαμε μόνο
54:35μερικές από αυτές που σημάδεψαν
54:37την ιστορία της και ελπίζουμε
54:38να εμπλουτίσαμε το βιογραφικό της
54:41με περισσότερα ντοκουμέντα και μαρτυρίες.
54:44Σύντομα, κυρίες και κύριοι, θα επανέλθουμε
54:45με νέα έρευνα που θα συμπεριλαμβάνει
54:48και άλλα στιγμιότυπα ιστορίας.
54:50Εδώ όμως τάσαμε στο τέλος εκπομπής.
54:52Σας ευχαριστούμε πολύ
54:53που μας παρακολουθήσατε.
54:55Να είστε όλοι καλά!
55:21Υπότιτλοι AUTHORWAVE
55:51Υπότιτλοι AUTHORWAVE