Category
📺
TVTranscript
00:30Σήμερα οι μηχανοί του χρόνου συναντά καταξιωμένους Έλληνες συγγραφείς
00:33που διακρίνονται για το έργο τους και είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στο αναγνωστικό κοινό.
00:38Θα μας δηληθούν προσωπικές ιστορίες από την πολιτάραχη ζωή τους
00:41και είμαστε σίγουροι ότι θα σας γοητεύσουν, όπως και τα βιβλία τους.
00:46Οι ήρωες της Αλκιζέη γεννήθηκαν μέσα από τα συνομωτικά πάρτι,
00:50της ΕΠΟΝ, τα χρόνια της γερμανικής κατοχής, της αντίστασης και της εξορίας της στοιχείο.
00:56Έτσι γράφτηκε το σπουδαίο Καπλάνη της Βιτρίνας,
00:59ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου και δεκάδες ακόμα βιβλία που διαβάζονται από μικρούς και μεγάλους.
01:05Συναντήσαμε την αγαπημένη συγγραφέα στο σπίτι της και μιλήσαμε για τους αληθινούς πρωταγωνιστές των έργων της
01:10και την γνωριμία της με σημαντικούς ανθρώπους που την επηρέασαν,
01:13όπως η θεία της Ιδιδός Σωτηρίου, που όπως λέει η ίδια είχε μετατρέψει το σπίτι τους σε γιάφκα κάτω από τιμή των Γερμανών.
01:21Είναι εντυπωσιακό ότι η συγγραφική της καριέρα ξεκίνησε από τον Κλούβιο, μια κούκλα, σε ένα σχολικό κουκλοθέατρο στην κατοχή.
01:44Το 1963 η Άλκη Ζέη βρίσκεται στη Μόσχα με τον άντρα της και τα παιδιά της.
01:50Εκεί γράφε ένα βιβλίο που αν και προορίζονταν για ενηλίκους, κατέληξε να συγκινεί παιδιά σε όλο τον κόσμο.
01:57Εγώ όταν έγραψα το καπλάνι της Βιτρίνας, το πρώτο μου θηστόρημα, δεν ήξερα ότι γράφω βιβλίο για παιδιά.
02:05Ήθελα να γράψω τις παιδικές μου αναμνήσεις, πώς περνούσαμε οι αδελφοί μου και εγώ στη ΣΑΜ όταν ήμασταν παιδιά,
02:13τα οποία διηγόμουν στα παιδιά μου, δεν θέλανε ιστορίες να τους λέω.
02:17Κανείς δεν ήξερε τι είναι το καπλάνι, κάτι που δημιούργησε πόνο κέφαλο στον εκδοτικό οίκο που δεν ήξερε πώς να σχεδιάσει το πρώτο εξώφυλλο του βιβλίου.
02:27Το καπλάνι είναι ένας είδος τίγρης και είναι ένα ζώο που έχει εκλείψει.
02:37Πήρα είδηση ότι δεν το ξέρει κανείς τη λέξη καπλάνι, μόνο όταν ήρθα στην Ελλάδα και πήγα στο θεμέλιο που είχε βγάλει ο Δησποτίδης το καπλάνι της Βιτρίνας
02:47και του λέω, μα είναι δυνατόν ένα παιδί 12 χρονών να μην ξέρει τι λέξη καπλάνι και να μου πει εσείς γράψατε το κατράμ της Βιτρίνας.
02:56Μου λέω, Δησποτίδης και ποιος την ξέρει, μόνο εσύ την ξέρεις.
03:01Αλλά όλοι οι σαμιώτες, κάποια σαμιώτες που είναι εδώ, την ξέρεις σίγουρα γιατί έτσι το λέγαμε, το καπλάνι.
03:12Η περιπέτεια της Αλκιζέη με το γράψιμο ξεκίνησε από τα σχολικά της χρόνια.
03:18Όταν κατατήχει πήγε στην ομάδα κουκλοθεάτρου του σχολείου της.
03:21Και πήγα εκεί και όταν με ρώτησε αν μπορώ να ζωγραφίσω, της είπα όχι, αν μπορώ να πλάσω κούκλες, της είπα όχι.
03:31Μου λέει, τώρα τι ήρθες να κάνεις, λέω δεν ξέρω, τι μπορείς να κάνεις, μάλλον τίποτα λέω εγώ.
03:38Άμα με ρώτησε πώς με λένε, λέει, καλά εσύ δεν έγραψε το χρονογράφημα στην εφημερίδα.
03:44Λέω ναι, να μας γράψεις το έργο.
03:47Και έτσι γεννήθηκε ο Κλούβιος.
03:50Γεια σας παιδιά, γεια σας. Πού είναι η σουβλίτσα.
03:55Μπα, το τραπέζι ακόμα στρωμένο. Αυτό είναι δουλειά της σουβλίτσας.
04:02Εμένα ο Παρπαμυτούσης μου είπε να μαζέψω την κότα.
04:05Μα αργέμαι όμως.
04:07Στις αρχές της δεκαετίας του 40 έρχεται να θαυμάσει το θεατρικό της όλη η αφρόκρεμα της αθενάκης διανόησης.
04:14Ο Γκάτσος, ο Πλωρίτης και ο Γιώργος Σεβαστίκογλου που τον έφερε ο Πλωρίτης.
04:24Τον παντρευτεί κάτι.
04:25Εκεί έγινε η γνωριμία μας.
04:26Στο θέατρο του σχολείου.
04:28Ναι.
04:28Οι περιπέτειες του Κλούβιου σημάδεψαν τη ζωή της εγγραφέως με πολλούς τρόπους.
04:34Στα παρασκήνες της παράστασης γεννήθηκαν έρωτες.
04:37Οι αδελφοί μου με τον Γκάτσο και εγώ με τον Γιώργο.
04:44Το Σεβαστίκογλου.
04:47Παραγωγική.
04:47Εμείς μείναμε με τον Γκάτσο, με τον Γιώργο.
04:54Οι αδελφοί μου ήταν φυσικό ότι δεν θα μείνει με τον Γκάτσο.
04:58Γιατί οι αδελφοί μου τελείωσαν αντίθετοι από μένα.
05:03Ονειρευόταν τον εαυτό της νύφη.
05:06Να παντρευτεί, να κάνει παιδιά.
05:09Ο Γκάτσος ο καημένος καμία διάθεση δεν είχε.
05:11Να γίνει γαμπρός.
05:14Και έτσι τελείωσε το ειδήλιο.
05:18Η Άλκη Ζέη δεν απόλαυσε την επιτυχία της γιατί ξεκίνησε ο πόλεμος
05:22και μετά ήρθε η γερμανική κατοχή.
05:25Σταμάτησε να γράφει και άρχισε τις συνομωτικές συγκεντρώσεις.
05:29Τα λεγόμενα πάρτι.
05:31Βάζαμε ένα γραμμόφωνο, έπαιζε έναν ταγκό
05:34και όταν ακούγαμε θόρυβο στις σκάλες και ανέβαινε
05:38κάναμε ότι χορεύουμε ώστε αν μπει κανείς
05:40να δει ότι είναι μια παρέα παιδιών που χορεύει.
05:44Ήταν και ένα παιδί που έπαιζε όλη τη νύχτα πιάνο
05:48και ήταν ο Μάνος Χαλτιδάκης
05:50με ένα κασκόλ καρό μεγάλο
05:54και του βάζανε στο στόμα μαύρη σταφίδα
05:58για να φάει κάτι κι αυτός.
06:00Στα πάρτι αυτά της αντίστασης?
06:02Ναι, χωρίς παρτιτούρες, έπαιζε πιάνο.
06:05Στην οργάνωση της ΕΠΟΝ η Άλκη ΖΕΗ μπήκε με την παρότρινση της θείας της
06:23Διδός Σωτηρίου η οποία οργάνωνε τις γυναίκες της αντίστασης
06:28μέσα στο σπίτι της οικογένειας ΖΕΗ
06:30και μάλιστα εν αγνία του πατέρα της Άλκης.
06:34Η Διδό το είχε κάνει γιάφκα.
06:37Ήταν η Μαρία Σβόλου, η Λέκτρα, η Μέλπου Αξιώτη
06:44ερχόνταν και ήταν οι πρώτες αντιστασιακές ομάδες γυναικών
06:48και συνεδριάζανε σπίτι μας.
06:53Το ρίσκο ήταν μεγάλο, αλλά η Άλκη ΖΕΗ ήταν ενθουσιασμένη
06:58που συμμετείχε στην αντίσταση.
06:59Γιατί πιστεύναν πάρα πολύ ότι αυτό που κάνουμε το σωστό
07:04και ότι στην απελευθέρωση θα απελευθερωθούμε
07:09κυριολεκτικά από όλα.
07:12Θα είναι μια ελευθερία στην Ελλάδα, μια δημοκρατία.
07:15Η απελευθέρωση ήρθε, αλλά δεν μπόρεσαν να τη χαρούν.
07:22Ήταν αρχές του Δεκέμβρη του 1944.
07:25Και τη φόρα μου την έκοψη διδώ,
07:43γιατί ήρθε εδώ, βρεθήκαμε η σπίτι,
07:46τη σπίτι μας δεν θυμάμαι το βράδυ,
07:48και λέει, μα τρελαθήκανε.
07:51Τι τρελαθήκανε.
07:51Που τα βγάλανε όλα στη φόρα και βγήκαν τα στελέχη
07:55και με τα ονόματά τους.
07:57Και λέει, και αν έρθει η ώρα να ξανακρυφτούν με.
08:01Μαύρε διδότης, λέω.
08:03Είναι δυνατόν να έρθει άλλη η ώρα να ξανακρυφτούν
08:05και να μπούμε στις παρανομίες.
08:08Και η διδότητα βλέπε όταν ξαναμπέραμε στις παρανομίες.
08:15Το ίδιο βράδυ, οι Άγγλοι έριξαν έναν όλμο
08:19στο σχολείο της Κυψέλης που ήταν προγραμματισμένη η ένοιχτη συγκέντρωση.
08:24Και εγώ έφτασα λίγο πιο αργά
08:26και όταν είχε πέσει ο όλμος που είδα τα πτώματα κάτω
08:30και τη φίλη μου της Ωρτσσερή να κρέμεται το πόδι της και το χέρι της σχεδόν
08:35και της φέρανε, δεν ξέρω πώς βρέθηκε, ένας γιατρός Αμερικανός
08:42και της λένε, έλα, σου φέραμε έναν γιατρό Αμερικανό, της λένε
08:47και η Ζώρς με το γερό της χέρι τον χτύπαγε και φώναζε
08:51Στάλιν, Στάλιν, φώναζε.
08:55Το Δεκέμβριο δεν θέλω να τον θυμάμαι καθόλου
08:57και το έχω πει και το έχω γράψει
08:59ότι θα ήθελα να μην έχει υπάρξει στην ιστορία
09:02και να μην έχει υπάρξει στη ζωή μου
09:04γιατί ήταν το πρώτο έτσι δυνατό χτύπημα
09:10που πρώτα στην κατοχή ήμασταν όλοι μαζί
09:14και ξαφνικά είδα τη συμμαθήτριά μου να μου κόβει την καλημέρα
09:19είδα τη γειτόνισά μας να μας χαιρετάει
09:23είδα την πρώτη, το χωρισμό
09:28Μετά τα Δεκεμβριανά βγαίνει στην παρανομία
09:34Με ζήτησαν από το τμήμα Αλλοδαπών
09:38και αποφάσισαν να κρυφτώ
09:39και δέχθηκε και με πήρε σπίτι του ο Λίνος ο Πολίτης
09:45ο οποίος είχε τέσσερα παιδιά τότε
09:50έμεινα καμιά δεκαριά μέρες
09:53και μετά έδωσα ραντεβού με τη Διδό
09:56για να τη ρωτήσω ότι θα γίνει
09:58και μου λέει που είσαι της είπα
10:00μου λέει καλά δεν ντρέπεσαι
10:01λέω τι
10:02λέει αν σε πιάσουν
10:05και πιάσουν αυτούς τους ανθρώπους
10:07και τους βάλουν έ στο φυλακή
10:09με τα τέσσερα παιδιά
10:11να σηκωθείς να φυγείς
10:13και να πας να παρουσιαστείς
10:14το πολύ πολύ θα πας εξορία
10:16και έτσι έγινε
10:18η Άλκη Ζέη παρουσιάστηκε
10:20δεν υπέγραψε τη δήλωση μετάνοιας
10:22και το 1949 από το τμήμα μεταγωγών
10:26την έστειλαν κατευθείαν στην εξορία στοιχείο
10:29και έχω φωτογραφίες και είναι
10:31σαν να είμαστε εκδρομή σχολική
10:34κοιμόμασταν 40-50 σε ένα θάλαμο
10:38και μόνες μας φροντίζαμε για την καθαριότητα
10:42οι τουαλέτες να καθαρίζουμε τις τουαλέτες
10:45να πλένουν τα καζάνια
10:46το φαΐ ήταν απέσιο
10:48ένα δελτάριο κάθε 15 μέρες
10:52μας άφηναν να γράψουμε
10:53στο ίδιο στρατόπεδο ήταν φυλακισμένες και γυναίκες
10:56που δεν είχαν καμία σχέση με την αριστερά
10:58αλλά είχαν οι συγγενείς τους
11:00όχι δεν είχαν ιδέα
11:02από κόμμα και από αριστερά
11:04δεν είχαν ιδέα από τίποτα
11:06αλλά είχαν ένα γιο αντάρτη
11:09και πιάνανε τη μάνα
11:10τις κόρες, τις ξαδέλφες
11:12την αδελφή
11:13και όταν
11:17μαθαίνανε, τους φωνάζανε
11:19ότι είναι ελεύθερες
11:20έπεφτε θρήνος
11:22γιατί καταλαβαίνανε ότι σκοτώθηκε
11:25ο γιος και τις άφηναν
11:27ελεύθερες
11:32Επειδή είστε από μια γενιά που έζησε τους πολέμους και τις θερήσεις
11:37επειδή το θέσατε και μόνοι σας
11:38πώς συγκρίνετε το σήμερα
11:40με την περίοδο των μεγάλων εθνικών δοκιμασιών
11:45Όχι, δεν τη συγκρίνω
11:46δηλαδή δεν έχει καμία σχέση
11:48Όσοι και κρίση να υπάρχει
11:50δεν είναι να πιστεύω ότι υπάρχουν
11:53πεθαμένοι κάτω στο δρόμο
11:56πηγαίναμε σχολείο
11:57και περνούσαμε τα πτώματα για να πάμε σχολείο
11:59γιατί τα είχαμε συνειδήσει
12:00Δεν είμαστε σε τέτοια
12:03κατάσταση, είναι πολύ δύσκολο
12:05και υπάρχουν και φίλοι δικοί μου
12:07που τους βλέπουν
12:08που περνάνε πάρα πάρα πολύ δύσκολα
12:11Εγώ δεν ήθελα να σκοτώσω Έλληνες
12:38και προτίμησα να αρισκάρω τη ζωή μου
12:40μας εξομολογεί τον Άννος Βαλαωρίτης
12:42που περιγράφει το μυθιστορηματικό τρόπο
12:45με τον οποίο δραπέτευσε
12:46με ένα καήκι πριν ξεσπάσουν
12:48τα αιματηράδε και εμβριανά της Αθήνας
12:50που τελικά οδήγησαν στον εμφύλιο
12:52έφυγε κρυφά για την Τουρκία
12:55εχμαλωτίστηκε σε στρατόπεδα προσφύγων
12:57στη Συρία και από εκεί βρέθηκε
12:59με τη βοήθεια του Σεφέρη στο Λονδίνο
13:00να πίνει τσάι με τον Έλιωτ
13:02ο Βαλαωρίτης
13:04είναι ένα ανήσυχο πνεύμα
13:06και στα 93 του χρόνια παραμένει
13:08πνευματικά ενεργός
13:09με κέρις παρεμβάσεις στα προβλήματα
13:12της εποχής μας
13:13Ο Νάνος Βαλαωρίτης
13:26τελείωσε το σχολείο το 1939
13:28με την άγνια κινδύνου
13:31λόγω ηλικίας
13:32ζήτησε από τον εκδότη των νέων γραμμάτων
13:34Γιώργο Κατσίμπαλη
13:36να γράφει στο περιοδικό
13:37των διανοουμένων
13:39ο Κατσίμπαλη σε κλεισε ραντεβού
13:40για να το συζητήσουν
13:42σε ένα καφενείο στην Κλαθμόνος
13:44Ήταν εκεί ο Γκάτσος και ο Ελίτης
13:47τον Ελίτη τον ήξερα
13:50από την ποιησή του
13:51τον Γκάτσο όμως τον ήξερα
13:53ήταν μια μυστεριότηση παρουσία
13:55γίναμε φίλοι όμως
13:58αμέσως
13:59και άρχισε να μου
14:00να μου απαγγέλει ποιηματά του
14:03τα οποία τα ήξερα απ' έξω
14:05δηλαδή την Αμοργό
14:06κομμάτι από την Αμοργό
14:08Λίγους μήνες μετά γνώρισε τον Ανδρέα Εμπειρίκο
14:11με τον οποίον έγιναν αμέσως
14:13στενοί φίλοι
14:14Τον Εμπειρίκο τον γνώρισα
14:16μέσω ενός φίλου
14:19ο οποίος ήταν
14:20αναλυόμενος του
14:23δηλαδή του κάνει ψυχανάλυση
14:26Όταν έγινε η κατοχή
14:37συμφωνήσαμε πλέον να συναντιόμαστε
14:39κάθε πέμπτη
14:40εγώ ο Ελίτης
14:44ο Γκάτσος
14:44ο Εγγονόπουλος
14:45τον οποίο γνώρισα και αυτόν
14:48μετά την
14:49μετά τον πόλεμο
14:51τον Αλμανικό
14:53η Αθήνα είχε καταντήσει
14:56Μπέλσεν το 1942
14:57με πεθαμένους στον δρόμο
15:00έχουν πεθάνει από την πείνα
15:03δηλαδή ήτανε
15:04απίστευτη η κατάσταση
15:07αλλά η πίση ήτανε το αντίβαρο
15:10στη φρίκη
15:12με την οποία παίρνωσαμε
15:14Ο Νάνος Βαλαωρίτης θυμάται
15:28ότι όταν ο Ελίτης κυκλοφόρησε το Άξιον Εστή
15:30δέχτηκε τόσο αρνητικές κριτικές
15:33που του προκάλεσαν κατάθλιψη
15:35είχα λάβει ήδη ένα γράμμα
15:37του Ελίτη
15:39όπου παραπονιόταν ότι είχε πολύ
15:41αρνητική υποδοχή
15:44και από τους φίλους του ακόμα
15:46για το Άξιον Εστή
15:47διότι είχε μπερδέψει
15:50είχε ανακατέψει
15:51το
15:52το βυζανινό στυλ
15:55δηλαδή το στυλ των ψαλμών
15:58με μοντερνιστικό περιεχόμενο
16:01και αυτό ξάφνιασε
16:03αυτούς που θεωρούσαν το Βυζάντιο
16:06ας πούμε
16:07παροχημένο
16:09η επίθεση στον Ελίτη για το έργο που το 1979
16:12κέρδισε το Νόμπελ ήταν τόσο σφοδρή
16:16που ο ποιητής ταράχτηκε
16:17μελαγχόλησε
16:18και απομονώθηκε
16:20Μη σωτά της έγραμμα
16:24με πορτήρος γράμμα
16:28και μάλλες αλλήρωτες
16:33με σπιάσαμε
16:37οξυδόθηκα
16:41μες την οδιά
16:43των ανθρώπων
16:47και δεν ήθελε
16:50να δείξει τις αντιδράσεις του
16:52οι οποίες ήταν πολύ
16:54πολύ ισχυρές
16:57πολύ δηλαδή
16:58ακραίες
16:59ήταν πάρα πολύ πληγωμένος
17:02από αυτό
17:02Λίγο πριν λήξη κατοχής
17:15σε όλη την Αθήνα
17:16υπήρχαν ένοπλες συγκρούσεις
17:18από τη μία μεριά
17:19οι αντιστασιακές οργανώσεις
17:21της Αριστεράς
17:22και από την άλλη
17:23τα τάγματα ασφαλείας
17:25και οι Γερμανοί
17:26είχε αρχίσει ο Εμφύλιος
17:27αρχίσαμε και σφαζόμαστε
17:29μεταξύ μας
17:30με τους Γερμανούς
17:31να μας σφαζούν από πάνω
17:32στην Αθήνα
17:36γινότησαν μάχες
17:37μα δεν φαντάζεσαι
17:39τι κατάσταση ήταν
17:40εγώ δεν ήθελα να σκοτώσω Έλληνες
17:43στον Εμφύλιο
17:45ήταν φρικτή η υπόθεση αυτή
17:48γι' αυτό διάλεξα
17:49αν φύγω
17:50Η ναυτική περιπέτεια
17:54του Νάνου Βαλαωρίτη
17:55ξεκίνησε από το Λαύριο
17:56τον Ιούνιο του 44
17:58πριν από τα Δεκεμβριανά
18:00μαζί με άλλους 25
18:02δραπέτευσε
18:03με ένα μικρό καίκι
18:04με προορισμό την Τουρκία
18:05Είμαστε στο αμπάρι κάτω
18:08ο ένας πάνω στον άλλον
18:10και εγώ είχα την ατυχία
18:12να είμαι κάτω από
18:14μία σύζυγο
18:15ενός οξυματικού
18:17η οποία ήταν τεράστια
18:18και με είχε
18:23με είχε κάνει πλάκα
18:26λοιπόν
18:31ευτυχώς
18:34μετά από λίγο
18:35όταν φύγαμε από τις ακτές
18:37είχαμε την άδεια
18:39να βγούμε
18:42στο κατάστρωμα
18:43και έτσι βγήκαμε
18:45και αναπνεύσαμε
18:47μετά από μάται η περιπλάνηση
18:49σε διάφορα νησιά του Αιγαίου
18:50ο καπετάνιος
18:51έχασε το δρόμο
18:53φτάνομαι λοιπόν
18:54το πρωί
18:56στα ξημερώματα
18:58σε μία στεριά
18:59δεν ξέραμε όμως
19:01που μας βγάζει αυτός ο ηλίθιος
19:03οπότε
19:04είμαστε κάπως ανήσυχοι
19:07και βάλαμε μπροστά
19:09έναν πρώην βουλευτή
19:12της Τράκης
19:13ο οποίος ήξερε Τούρκικα
19:14και ξεκινήσαμε για μέσα
19:18είδαμε ότι ήταν σπαρμένα
19:21άρα ήταν κατοικημένο μέρος
19:23και βλέπω μέναν και έρχεται
19:25και του λέει καλημέρα Τούρκικα
19:30ο άλλος απαντάει ελληνικά
19:32γεια σας
19:33α λέμε
19:34πέσαμε σε ελληνικό νησί πάλι
19:36στοιχείο και αυτό
19:37όχι μας λέει
19:39ξέρω ελληνικά
19:40είμαι Τούρκος
19:42είστε στην Τουρκία
19:43και μας φιλοξενεί στο κτήμα του
19:48καλεί την χωροφυλακή
19:51ήταν πολύ φιλόξενη οι Τούρκοι τότε
19:54και μας παίρνουνε
19:58ήταν ένα πεντάωρο ταξίδι
20:00μέχρι τη Σμύρνη
20:01στη Σμύρνη
20:03ο Νάνος Βαλαωρίτης
20:04συνελήφθη
20:04και οδηγήθηκε
20:05σε ένα καταβλισμό προσφύγων
20:06από εκεί βρέθηκε στη Συρία
20:08που ήταν υπό Βρετανίκη εκατοχή
20:10από τη Συρία βρέθηκε
20:12στην Τρίπολη
20:13στη Βυρητό
20:14και τελικά στο Κάιρο
20:15όπου συνάντησε το Σεφέρι
20:17στο Κάιρο έμεινα ένα μήνα
20:19και ο Σεφέρις
20:21με ρώτησε
20:21αν θέλω να επιστρέψω μαζί τους
20:23και δέχθηκα να πάω στην Αγγλία
20:27διότι ήθελα πάντα
20:29να επισκεφθώ την Αγγλία
20:30Μετά από περιπέτειες
20:32συνεργάζεται με τα δύο
20:33πιο γνωστά περιοδικά της διανόησης
20:35το New Writing και το Horizon
20:37αμέσως γίνεται γνωστός
20:39στους καλλιτεχνικούς κύκλους
20:40και συνδέεται φιλικά
20:42με διάσημους συγγραφείς
20:43Γνώρισα αμέσως
20:48τον Στίβαν Σπένταρ
20:50έναν σημαντικό ποιητη
20:52και με κάλεσε
20:54και πήγα και
20:55συναντήθηκα με τον Έλιο
20:57και κάτσαμε δίπλα-δίπλα
20:59στον δείπνο
21:00και ο
21:03ο δεσπότης μας
21:05για να κάνει κουβέντα
21:07είπε το εξής
21:10Δεν νομίζεις λέει Tom
21:14γιατί έτσι τον έλεγε
21:15Tom
21:16Δεν νομίζεις τόμα
21:18ότι η μύτη του Νάνου
21:19μοιάζει με τη δική σου
21:21Μην κοιτάω έτσι
21:24Λέει ίσως
21:26Και μετά μου λέει
21:31είσαι ο δεύτερος Έλληνας
21:33που γνωρίζω
21:34Λέω
21:36και ποιος ήταν ο πρώτος
21:37Μου λέει ο βασιλεύς των Ελλήνων
21:40Είχε γνωρίσει τον Γεώργιο
21:43στην Ελβετία
21:45όταν ήταν άρρωστος
21:46σε ένα διάστημα
21:47ο Έλιος
21:49και του λέω
21:51σε αυτή την περίπτωση
21:52είμαι ο πρώτος
21:53γιατί ο Γεώργιος
21:55δεν έχει ούτε
21:56μια σταγόνα ελληνικό αίμα
21:58λέω
21:59στις φλέβες του
22:00Οπότε γελάσανε όλοι
22:04και έτσι λύθηκε η ατμόσφαιρα
22:07και άρθει να με ρωτάει
22:09διάφορες ερωτήσεις
22:10για το συμφέρι
22:11και τα λοιπά
22:12Ο Νάνος Βαλαωρίτης
22:17γνώριζε σημαντικούς διανοούμενους
22:19και υπήρξε φίλος και συνομιλητής
22:21με τα λαμπρότερα πνεύματα
22:23της εποχής του
22:24Στα 93 του χρόνια
22:26παραμένει ένας διακριτικός ποιητής
22:28και συγγραφέας
22:29με κέρριες παρεμβάσεις
22:31στα σύγχρονα προβλήματα του τόπου
22:33Κυρίες και κύριοι
22:38επιστρέφουμε σε λίγο
22:39με περισσότερες ιστορίες
22:41από τους αγαπημένους μας συγγραφείς
22:43Κυρίες και κύριοι παρακολουθείτε
22:53τη μηχανή του χρόνου
22:53κατ' αφαίρωμά μας
22:54σε ξεχωριστούς συγγραφείς
22:56με ιδιαίτερες ιστορίες
22:58Δέκα ζωές σε μία
23:01Έτσι περιγράφει τα Τιάν Αβέρωφ
23:03την τρικημιώδη ζωή
23:04του πολιτικού πατέρα της
23:06Ευάγελου Αβέρωφ Τωσίτσα
23:08και μας αποκαλύπτει μία ακόμα
23:10που δεν την έβαλε στο βιβλίο της
23:12Πρόκειται για την άγνωστη
23:14απόπερα δολοφονίας του πατέρα της
23:15στα χρόνια της Χούντας
23:16Αθήνα 1920
23:41Ο νεαρός Ευάγγελος Αβέρωφ
23:43είναι στην εφηβεία
23:44Κάνει κοπάνες ξενυχτά
23:46και συχνάζει σε κακόφιμες γειτονιές
23:49Οι ασωτίες διακόπτονται απότομα
23:51όταν παθαίνει θυματίωση
23:53Ενώ ήταν προς το τέλος του σχολείου
23:57τέλειωνε το σχολείο
23:58έπαθε θυματίωση
24:01εκείνη την εποχή
24:02που θυματίωση σήμαινε
24:04μάστιγα της εποχής
24:06Για να σωθεί νοσηλεύτηκε στο εξωτερικό
24:09για να αποφύγει τις συνθήκες νοσηλείας
24:11στην Ελλάδα
24:11Στη σωτηρία που
24:14οι μαρτυρίες από εκεί ήταν φρικαστικές
24:17και η δυστυχία τεράστια
24:19επειδή ήταν ευκατάστατος
24:21και επειδή είχε τα μέσα
24:22τον στείλανε σε ένα σανατόριο
24:25στον ταβός
24:25το Σατσάλπ
24:27κάπου στα 1800 μέτρα υψόμετρο
24:29και έμεινε εκεί κλεισμένος
24:32για δύο χρόνια
24:33μακριά από μόνος του
24:35εντελώς μόνος
24:36Η περιπέτεια της υγείας του καθόρισε και τη στάση της ζωής του
24:47Πιστεύω επίσης ότι του άφησε και μία ιδιαίτερη σχέση με το θάνατο
24:52με την έννοια ότι τον αψηφούσε
24:54δεν τον υπολόγιζε πολύ
24:57έκανε και τρέλες αργότερα στη ζωή του
24:59και είχε πάντα την αίσθηση ότι
25:00δεν έχει νόημα να φοβάσει ότι είναι να έρθει σάρθι
25:03κάποιος θυμέρχεται σε όλους
25:05νομίζω τον έκανε πιο τολμηρό
25:07και πιο ρύψοκίνδυνο
25:08Εξαιτίας της προβληματικής του υγείας
25:11δεν τον στρατολόγησαν στον πολέμο του 40
25:13έτσι εντάχθηκε σε μία ομάδα εθελοντών σαμποτέρ
25:16υπό τον έλεγχο του στρατού
25:18Έλεγε ότι κοιμόταν με τα εκρηκτικά
25:22κάτω από το στρώμα του για να τα κρατάει ζεστά
25:26γιατί του είχαν πει οι Άγγλοι
25:28που βοηθούσαν αυτή την οργάνωση
25:31ότι πρέπει να μην πέσει πολύ η θερμοκρασία
25:34και αλλοιωθούν
25:37Το 1941 η Λάρισα βρίσκεται υπό Ιταλική κατοχή
25:41και στην περιοχή αναπτύσσει δράση
25:43η οργάνωση Ρωμαϊκή Λαγεώνα
25:45με αρχηγό τον Αλκιβιάδη Διαμάντη
25:48Σε αυτός ήταν πράκτορας των Ρουμάνων
25:51είχε συνεργαστεί με τους Ρουμάνους
25:52και καλλιεργούσαν το λεγόμενο θέμα
25:55το κουτσοβλαχικό
25:57Ο Αβέροφ κατάλαβε αμέσως τη σοβαρότητα του ζητήματος
25:59και οργανώθηκε στην αντίσταση
26:01Και κάποια στιγμή τον συλλάβανε
26:03μαζί με κάμπος ακόμα και του κίνηματος αυτού
26:06και άλλους αντιστασιακούς
26:09και τον στείλανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία
26:12Το στρατόπεδο συγκέντρωσης τον ξαναχτύπησε η θυματίωση
26:17Για μια ακόμη φορά ήρθα αντιμέτωπος με το θάνατο
26:21Έφτασε άρρωστος
26:27Νόμιζαν ότι θα πεθάνει
26:29Τον απέφευγαν οι συγκρατούμενοί του
26:31γιατί έφτυνε και λέγανε αυτός έχει το θυπτικό
26:34Ήταν σχεδόν ημιθανής όταν έφτασε στο Φεραμόντι
26:39της νότιας Ιταλίας
26:41Ένας βαλτότοπος με έλος και κουνούπια και φρικτή υγρασία
26:47Σκληρές συνθήκες
26:49Το πρώτο βράδυ που φτάσανε
26:52Είχε αρνηθεί στον κανονισμό του στρατοπέδου
26:57ότι πρέπει να χαιρετάνε φασιστικά
26:59στην έπαρση και στην υποστολή της σημαίας
27:02Και είχε πει ότι οι Έλληνες δεν μπορούν να χαιρετάνε φασιστικά
27:06γιατί είναι αντίθετο με τα πιστεύοντας
27:08Το 1943 δραπέτευσε και κρύφτηκε στη Ρώμη
27:16για τους επόμενους εννέα μήνες
27:17Η Ιταλία είχε συνθηκολογήσει και η πόλη ήταν υπογερμανική κατοχή
27:22Μη σας ξεγελάει η φωτογραφία που απεικονίζεται ανέμελος
27:28να κάνει ποδήλατο στη Ρώμη
27:30Συνοματικό κόρπο ναι
27:32Και είχε διάφορες μεταμφιέσεις, διάφορες πλαστές ταυτότητες
27:37και εκεί είχε ιδρύσει μια μυστική οργάνωση αντιστασιακή
27:41που και έκανε ταξίδια ανά την Ιταλία
27:45και έβρισκε όλους τους Έλληνες κρατούμενους και κάποιους των συμμάχων
27:50και φρόντιζε να βοηθηθούν
27:53γιατί πεινούσανε πολλοί από αυτοί
27:55δεν είχαν τρόπο να ζήσουν
27:57Μετά την απελευθέρωση της Ρώμης
28:14το καλοκαίρι του 45 επιστρέφει στην Ελλάδα
28:17γνωρίζει τη διαμαντίνα Λίκια Αρθοπούλου
28:19και την ερωτεύεται κεραυνοβόλα
28:21Δεν τον θέλανε γιατί ήταν πολιτικός
28:26και λέγανε τι θα πει αυτό
28:27ανεπάγγελτος πως θα ζήσετε
28:29δεν έχουνε λεφτά
28:31Παντευτήκαν όμως
28:36έκανε η μητέρα μου κάτι κρίση συστερίας
28:39και τους έπισε
28:51Το 1946 ο εμφύλιος πόλεμος μένεται
28:58και ο Ευάγγελος Αβέροφ κατεβαίνει υποψήφιος βουλευτής
29:01με την πολιτική ένωση
29:02των Σοφοκλή Βενιζέλου
29:04Γεωργίου Παπανδρέου
29:05και Παναγιώτη Κανελόπουλου
29:07Ο Αβέροφ λόγω της δράσης του
29:11σε αντιστασιακές οργανώσεις
29:13είχε οικειότητα με τα όπλα
29:15μάλιστα αργότερα δεν δίστασε
29:17να απειλήσει πρόσωπο με πρόσωπο
29:20το χουντικό Δημήτρη Ιωαννίδη
29:22Αμέσως μετά τη μεταπολίτευση
29:24στις πρώτες μέρες
29:25που ήταν υπουργός Αμήνης
29:27ο Ιωαννίδης δεν είχε ακόμα συλληφθεί
29:32και είχε μπει στο γραφείο του υπουργού
29:34του πατέρα μου
29:34και κάτι είχε γίνει
29:36δεν ξέρω είχε μια απρεπή στάση
29:38όπως θεώρησε ο πατέρας μου
29:40στρατιωτικού προς υπουργό
29:43και του απάντησε
29:46και την ώρα που του απαντούσε
29:47και τον έβασε στη θέση του
29:48έβγαλε το όπλο
29:50και το έβαλε πάνω στο γραφείο
29:51σαν μια ένδειξη
29:54ότι δεν παίζουμε εδώ πέρα
29:56Νωρίτερα η Χούντα τον είχε συλλάβει
29:59και τον είχε φυλακίσει
30:01Ο Ευάγγελος Αβέροφ
30:07αποφυλακίστηκε τον Αύγουστο του 1967
30:11Ένα μήνα μετά
30:13παρόλίγο να πεθάνει
30:15σε ένα τροχαίο
30:16Η Χούντα είχε κάνει
30:24τον κυνηγούσε
30:26είχε αρκετό κυνηγητό από τη Χούντα
30:28με διάφορους τρόπους
30:30Η Τατιά Ναβέροφ θυμάται την περιπέτεια
30:40της δεύτερης σύλληψής του
30:42το 1973
30:43όταν αποκαλύφθηκε το κίνημα του ναυτικού
30:46στο οποίο συμμετείχε
30:47ο πατέρας μου ήταν ο πολιτικός αντιπρόσωπος
30:52σε αυτό το κίνημα
30:54όταν προδόθηκε
30:55και γίναν οι συλλήψεις
30:57ήταν από τους πρώτους που συλλάβαν
31:00Εάν είχε πετύχει το κίνημα του ναυτικού
31:05στο οποίο είχα τη μεγάλη τιμή να αναμειχθώ
31:09η κατάσταση θα ήταν καλυτέρα
31:12πρώτον γιατί αυτοί οι λεβέντες
31:15του ενδόξου αυτού όπλου
31:16δεν είχαν καμιά προσωπική φιλοδοξία
31:19είχαν θέσει ως όρο
31:21ότι δεν θα διεκδικούσαν καμία θέση
31:24ότι θα εξακολουθούσαν να είναι αξιωματικοί
31:27αλλά ήθελαν να εφαρμαστεί
31:29ένα δημοκρατικό πολίτευμα
31:31και έλεγαν στην προκήρυξή τους
31:34ότι ζητούσαν
31:35να γίνει μια μεταβατική περίοδο
31:38υποϊσχυρό πολιτικό άνδρα
31:49Ήτανε αντικομολιστής
31:59λοιπόν και γιατί
32:00πίστευε στον κοινοβουλευτισμό
32:02και όχι στην
32:03κατάληψη της εξουσίας
32:05με άλλα μέσα
32:06και πίστευε και
32:08ότι η Ελλάδα μπορεί να προχωρήσει
32:11και να πάει μπροστά
32:12άμα έχει δυτικό προσανατολισμό
32:14Αυτά τα δύο τον έκαναν
32:16και έντονα πολλές φορές
32:18αντικομιουστεί
32:19και προς το εσωτερικό
32:22παρόλο που ήταν πιο γενική
32:24η άποψή του
32:25Το θέμα του δεν ήταν το κουκουέ
32:27ήταν το κρεμμλίνο
32:48Ο Ευάγγελος Αβέροφ
32:56είχε έντονη πολιτική δράση
32:58σε κρίσιμες στιγμές
32:59της σύγχρονης ιστορίας
33:00Ωστόσο, ίσως το μεγαλύτερο έργο του
33:04είναι αυτό που άφησε στο Μέτσοβο
33:05από που κατάγεται
33:07αν και γεννήθηκε στα Τρίκαλα
33:08ενώ από τα 12 του
33:10μετακόμισε στην Αθήνα
33:11Αυτό που σκέφτηκε
33:16ήταν να ζητήσουν βοήθεια
33:17από πλούσιους Μετσοβίτες
33:19που ζούσαν στο εξωτερικό
33:20Έτσι το 1937
33:23ξεκίνησε μία αλληλογραφία
33:25με το βαρόνο
33:26Μιχαήλ Τοσίτσα
33:28αν και δεν γνωρίζονταν
33:29Η επιστολική σχέση
33:31κράτησε 10 ολόκληρα χρόνια
33:33Ήθελε να τον συγκινήσει
33:38πρώτα να ξανααγαπήσει
33:40και να ενδιαφερθεί
33:41για την πατρίδα του
33:42γιατί ο Τοσίτσας
33:43ήταν αποξενωμένος
33:44εντελώς από την Ελλάδα
33:45δεν είχε έρθει ποτέ
33:47δεν μιλούσε ελληνικά
33:48και μάλλον αντιπαθούσε
33:50οτιδήποτε είχε σχέση
33:51με Ελλάδα
33:52Με επιμονή και πείσμα
33:57ο Αβέροφ κατάφερε εν τέλει
33:58να τον πείσει
33:59να αφήσει την τεράστια περιουσία του
34:02στο Μέτσοβο
34:03Ο άτεκνος Βαρώνος
34:04ωστόσο
34:05ζήτησε ένα αντάλλαγμα
34:07Μέσα στον όρο του Τοσίτσα
34:09κάποια στιγμή ήταν
34:10ότι θέλω να πάρεις και το όνομα
34:13το οποίο θα το μεταδίδεις
34:14σε κάθε γενιά
34:15για να συνεχιστεί το όνομά μου
34:17Έτσι ονομάστηκε
34:24Ευάγγελος Αβέροφ Τοσίτσας
34:26και ο εκάστοτε πρόεδρος του Ιδρύματος
34:28πρέπει να έχει το επίθετο του δωρητή
34:31Ο Βαρώνος άφησε μια τεράστια περιουσία στο Μέτσοβο
34:35το οποίο άνθισε
34:36και το Ίδρυμα
34:37ανέλαβε σημαντική δράση
34:39Τατιάν Αβέροφ έχει γράψει αρκετά βιβλία
34:44Αυτό για τον πατέρα της όμως
34:46ήταν το πιο δύσκολο
34:48και το πιο λυτρωτικό
34:49Είναι το βιβλίο με το οποίο
34:51γνώρισε καλύτερα
34:52τον πατέρα της
34:54Ο Τίτος Πατρίκιος είναι μια εμβληματική μορφή της ελληνικής ποίησης
35:01και στα 86 του χρόνια έχει ήδη τιμηθεί
35:03με ειδικό κρατικό βραβείο λογοτεχνίας
35:06Γεννήθηκε το 1928
35:09έζησε όλες τις ταραγμένες περιόδους
35:11της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας
35:13κινδύνευσε πολλές φορές τη ζωή του
35:16αλλά δεν ξεχνά ποτέ
35:17τη στιγμή που στήθηκε
35:19από συνεργάτες των Γερμανών μπροστά
35:21στο εκτελεστικό απόσπασμα
35:22στα 16 του χρόνια
35:24και γλίτωσε την τελευταία στιγμή
35:27από το φιλή μιας κοπέλας
35:29Θα δείτε σε λίγο πως
35:30Ο Τίτος Πατρίκιος γεννήθηκε το 1928
35:43Ο πατέρας του Σπύρος και η μητέρα του Λέλα
35:46ήταν ηθοποίη
35:47Οι περιπέτειες του ξεκίνησαν στην κατοχή
35:52όταν ήταν μαθητής στο Βαρβάκιο
35:54και οργανωμένος στην ΕΠΟΝ
35:56Ένας υπάλληλος της ειδικής ασφάλειας
36:01που είχε ευεργετηθεί από την οικογένειά του
36:04τον ενημέρωσε να φύγει
36:06γιατί θα συλληφθεί
36:07Ένα μήνα πριν από την απαλευθέρωση συλλαμβάνεται από συνεργάτες των Γερμανών
36:17οι οποίοι το στείνουν στον τοίχο για να τον εκτελέσουν
36:20στους αέριδες απέναντι από τη ρωμαϊκή αγορά
36:24Εκεί βρέθηκε καθώς είχε ένα συνομωτικό ραντεβού
36:28με μια κοπέλα
36:29Πήγε όμως νωρίτερα και τον εντόπισαν
36:31Για να σωθεί κρύφτηκε σε μια εκκλησία
36:34Μπαίνουν αυτοί στην εκκλησία
36:37Δεν έβγαινα
36:39Με βγάλανε σηκωτόθιμα
36:43Αν πήρα έπιασε ένα μανουάλι
36:45και με τραβάγαν αυτοί σέρνοντας
36:48και εγώ τραβάγα το μανουάλι
36:49Από πίσω με βγάλανε έξω
36:51Και με στήσανε εκεί ακριβώς που βλέπετε
36:55Να σε αυτή τη φωτογραφία
36:56Και με ψάξανε δεν μου βρήκανε τίποτα
37:04Μου λένε τι γιατί τίζει
37:07Λέω περιμένω την κοπέλα μου
37:09Να πάμε βόλτα λέω στην Ακρόπολη
37:12Ας τα αυτά μου λέει
37:15Σου δίνω δέκα λεφτά
37:17Εάν ως τη μία δεν έρθει αυτή που λες
37:20Τελείωσες
37:22Και κάθονται αυτοί απέναντι με τα όπλα
37:26Και εγώ στον τοίχο
37:27Και μία παρά ένα λεφτό
37:31Την βλέπω την κοπέλα
37:32Από τους αέριδες που κατέρχονταν με ποδήλατο
37:35Και κρεμασμένη την τζάντα
37:38Που είχε όλες τις αφήσεις μέσα
37:40Και το πιο φυσικό θα ήταν όταν είδα αυτό το πράγμα
37:45Να φύγει
37:48Με τέτοιο υλικό που ερχόταν
37:50Και βλέπει αυτούς που με έχουν πιάσει
37:53Αφήνει το ποδήλατο στην άκρη
37:55Και έρχεται προσταμένο
37:57Με αγκαλιάζει
37:58Και λέει αυτός ο επικεφαλής
38:05Άντε χάσω από μπροστά μου
38:06Τη γλύτωσες τώρα
38:08Αλλά μη σε ξαναπετύχω
38:09Την άλλη φορά δεν την γλυτώνεις
38:11Και έτσι τελικά με έσωσε αυτή η κοπέλα
38:16Σας φίλησε κιόλας
38:18Ε, φιληθήκαμε εκεί που είχε την εφυΐ αυτή να δείξει
38:23Ότι το ψευδό νημό της ήταν ελέλα
38:26Και το περίοδο δεν την ξαναείδα
38:29Όταν σας στείνουν σε αυτό το τοίχο
38:32Και περιμένετε
38:33Λοιπόν
38:35Νιώσετε το φόβο του θανάτου
38:37Το αστείο είναι ότι
38:39Εκ των υστέρων κατάλαβα
38:42Πόσος ήταν μεγάλος ο κίνδυνος
38:45Εκείνη την ώρα
38:45Δεν το είχα
38:48Πολύ καταλάβει
38:49Η αλήθεια είναι ότι γινόταν
38:52Και τόσες σκοτομοί εκείνη την εποχή
38:54Που ήταν
38:55Πολύ συνηθισμένο πράγμα
38:59Κάποιος να σκοτώνεται
39:01Κάποιος να σκοτώνει
39:02Η ανθρώπινη ζωή δεν είχε τέτοια αξία
39:04Όπως σήμερα
39:07Το 1951 παρουσιάζεται στο στρατό
39:13Και αμέσως τον στέλνουν εξορία στη Μακρόνησο
39:16Την πρώτη ημέρα
39:21Ξυλοφορτώνεται αγρίως
39:23Περιμένανε φαντάρι μες τη νύχτα
39:26Και λέγανε
39:28Παιδιά καλώς ορίσατε
39:30Είναι κανείς από Θεσσαλονίκη
39:34Είναι κανείς από Πάτρα
39:35Είναι κανείς από φιλοσοφική σχολή
39:38Είναι κανείς από νομική
39:39Και κάνω κι εγώ το
39:41Λάθος και λένε
39:42Είμαι της νομικής
39:44Α έλα εδώ συνάδελφε
39:46Είμαστε κι εμείς της νομικής
39:48Και με παίρνουν
39:49Έξι
39:50Οχτώ ήσανε
39:51Με πάνε πίσω από ένα τολ
39:54Και μου λένε
39:55Τι είσαι νομικής
39:56Ρε κάθαρμα
39:57Θα πεθάνεις εδώ
39:59Και αρχίζει
40:00Ένα πατητήρι
40:02Όπως λέγαμε
40:03Δηλαδή με χτυπάνε
40:05Με ρίχνουνε κάτω
40:05Και με ποδοπατάγανε
40:07Όλοι μαζί
40:08Ναι
40:09Την επόμενη ημέρα
40:12Τον οδηγούν στο διοικητή
40:14Ο οποίος του είπε αυστηρά
40:16Αύριο το πρωί
40:18Θα πάτε στο
40:19Στο α2
40:22Στο δεύτερο γραφείο
40:24Θα υπογράψετε
40:25Και θα περάσετε
40:27Ζωή και κότα στη Μακρόνισο
40:29Και όποιος θέλει να πεθάνει
40:31Ας μην υπογράψει
40:32Και την άλλη μέρα
40:34Μας πάνε εκεί
40:35Και τελικά για να είμαι πολλό λόγο
40:41Εγώ δεν υπέγραψα
40:43Βλέπω τελικά
40:44Βήγα στην απομόνωση αυτά
40:46Η απομόνωση τι ήταν
40:48Η απομόνωση ήταν
40:50Ένα στο ψηλά
40:52Σε ένα λόφο
40:55Ένα κλειστό
40:56Με περιτύχισμα
40:59Όπου ήσουνα
41:00Σε ένα αντίσκηνο μέσα
41:02Και είχε φαεί
41:05Μέρα παραμέρα
41:07Και έβγαινε μόνο δύο φορές
41:11Για να πας στα αποχωρητήρια
41:13Πόσο κάτσατε εκεί
41:18Εκεί έκατσα περίπτω ένα μήνα
41:20Μέσα στο αντίσκηνο
41:22Στη συνέχεια σπάει καθημερινά πέτρες
41:27Και παθαίνει θυματίωση
41:29Σπάγατε πέτρα
41:31Σπάγα πέτρα
41:33Ή κουβάλαγα
41:34Τσουβάλια με κατεψημένο κρέας
41:37Τον 50 κιλών
41:38Από το λιμάνι
41:39Στο λόφο απάνω
41:41Σε ένα επισκεπτήριο
41:44Ο Τίτος Πατρίκιος
41:46Δίνει στη μητέρα του
41:47Μία επιστολή
41:48Που καταγγέλει
41:49Τα βασανιστήρια
41:50Το να δεχτώ
41:52Να αναμορφωθώ
41:53Σημαίνει
41:54Πως αναγνωρίζω
41:55Ότι ως τώρα
41:56Ήμουν ένα προμερό σκουλίκι
41:58Ίσως είμαι λίγο εγωιστής
42:00Μα κάτι τέτοιο
42:01Δεν το παραδέχομαι
42:02Δημοσιεύεται αμέσως
42:04Στην προοδευτική αλλαγή
42:06Και μπαίνει
42:07Πάλι στην απομόνωση
42:08Αλλά δεν υπογράφει
42:10Είχαμε μείνει δύο
42:12Που δεν υπογράψαμε
42:13Μόνο δύο
42:14Ναι
42:15Οι υπόλοιποι δεν άντεξαν
42:18Οι υπόλοιποι
42:19Από τους φτάσανε
42:20Με 300
42:21Οι υπόλοιποι
42:22Και τα παιδιά
42:22Καλά κάνανε
42:23Καλά λέτε
42:26Ε τι
42:26Να πεθάνουν
42:27Αλλά δεν θέλαμε
42:28Δεν είναι κάτι μεμπτό
42:29Ήτανε θέμα
42:31Ανθρώπινης αντοχής
42:32Μεμπτό ήτανε
42:34Να περάσεις
42:34Από την άλλη μεριά
42:35Και να αρχίσεις
42:36Εσύ να χτυπάς
42:37Τους παλιούς σου φίλους
42:38Από εκεί και πέρα
42:40Γι' αυτό μου είπε
42:41Και εκείνους
42:41Πρόσεξε
42:42Μην κάνεις κακό
42:43Σε άλλους
42:43Στον εαυτό σου
42:44Κάνε όσο κακό θέλεις
42:45Τώρα που το αποτιμάτε
42:49Τι έπρεπε να κάνετε
42:52Τώρα που το αποτιμώ
42:58Λέω το ίδιο θα έκανα
42:59Αλλά
43:00Επρόκειτο περί παραφροσύνης
43:02Διότι
43:03Σε τίποτα δεν συνέβαλα
43:05Και θα ήτανε
43:07Και πήγα
43:08Έφτασα στο κίχ
43:09Πάλι να πεθάνω
43:10Από τη φηματίωση
43:11Αλλά
43:12Τέλος πάντων
43:13Στον Άη Στράτη
43:29Είναι και ο Ρίτσος
43:30Με τον οποίο
43:30Έγιναν φίλοι
43:32Ότι τος Πατρίκιος
43:33Δεν είναι ακόμα αποφασισμένος
43:35Ότι ανήκει στην ποίηση
43:36Ο Ρίτσος όμως
43:37Είναι
43:38Και ο Ρίτσος
43:39Όταν του είπα
43:40Ότι εγώ δεν γράφω ποίηματα
43:41Και
43:42Μου λέει
43:44Πρέπει να καταλάβεις
43:47Ότι η ποίηση
43:48Είναι η μοίρα σου
43:49Και κάτσε και γράψε
43:54Και να μου φέρεις ποίημα
43:55Και αν δεν μου φέρεις ποίημα
43:57Μην ξανάτσεις το
43:59Καλύγι μου
44:00Και έτσι άσε πάλι να γράφω
44:04Ωστόσο αργότερα συγκρούστηκαν
44:12Για το παρόν και το μέλλον
44:13Της αριστεράς
44:14Εγώ τελικά ήμουνα με εκείνους
44:17Που θεωρούσαν
44:17Είναι ότι
44:18Η σταλινική
44:20Απολυταρχία
44:24Ήτανε καταστρεπτική
44:25Και ότι έπρεπε
44:27Να ξεπεραστεί
44:28Και να γλιτώσουμε
44:30Από αυτό
44:30Γιατί γινόταν
44:31Μια καταπίεση
44:35Οδηγούσε στην καταστροφή
44:38Μολονότι στην ιδιωτική του συζήτηση
44:41Ήτανε πάρα πολύ ανοιχτό
44:42Μέλος
44:43Στην πράξη συγκρούστηκα
44:45Συγκρούστηκα όχι μόνος
44:47Και άλλοι πολλοί
44:48Και συγκρούστηκαμε
44:49Και τελικά
44:50Επήλθε η πλήρη ζήτηση
44:52Ρίτσος Αγρύπνια
44:56Στο φίλο μας τον αγαπημένο
45:02Τίτο Πατρίκιο
45:03Που το ποιητικό
45:05Του άστρο
45:07Θα φεγκοβολήσει
45:09Τον ουρανό μας
45:10Με όλη μου την καρδιά
45:13Γιάννης Ρίτσος 27
45:14Τετάρτου
45:151954
45:18Και μπορώ να πω ότι σήμερα
45:23Αυτό που εγώ τουλάχιστον
45:26Λέω για τον εαυτό μου
45:27Χωρίς να θέλω να το επιβάλλω σε κανέναν
45:31Αυτό που θέλω είναι
45:33Η δικαιοσύνη, η ισότητα
45:35Η δημοκρατία
45:37Και η αλληλεγγύη
45:39Η ανθρώπινη αλληλεγγύη
45:42Μπορεί να φαίνεται τούτο
45:44Και όχι η βία
45:46Έχω φτάσει από χρόνια
45:49Να πιστεύω ότι η βία
45:51Οδηγεί πάντα σε καταστροφές
45:53Και ποτέ σε θετικά αποτελέσματα
45:55Ο τρίτος Πατρίκιος
45:58Σε ένα από τα κείμενά του
45:59Ανοίγει διάλογο
46:00Και προσεγγίζει διαφορετικά
46:01Την περίφημη φράση του Καζαντζάκη
46:03Δεν ελπίζω τίποτα
46:05Δεν φοβάμαι τίποτα
46:07Είμαι ελεύθερος
46:08Ο Πατρίκιος δηλώνει
46:10Πάντα φοβάμαι για κάτι
46:11Πάντα ελπίζω σε κάτι
46:13Πάντα προσπαθώ
46:15Να γίνω ελεύθερος
46:16Κυρίες και κύριοι
46:22Επιστρέφουμε σε λίγο
46:23Με περισσότερες ιστορίες
46:25Από τους αγαπημένους μας συγγραφείς
46:27Η ζωή τους κρύβει δυνατές ιστορίες
46:30Ενδεχομένως πιο δυνατές
46:32Και από αυτές των ηρώων τους
46:33Ο Αλέξη Ταμάτης
46:43Ανήκει στη νεότερη γενιά συγγραφέων
46:45Και έχει μια ιδιαίτερη ιστορία
46:46Σπούδασε και εργάστηκε ως αρχιτέκτονας
46:49Ως που ένα πρόβλημα εξάρτησης
46:50Με το αλκοόλ
46:51Τον έφερε αντιμέτωπο
46:52Με τον εαυτό του
46:53Και αποφάσισα 30 του χρόνια
46:55Να αλλάξει τη ζωή του
46:56Σαν παιδάκι
46:57Εχει γίνει η μασκότ
46:59Των συνεργείων της Φίνος Φιλμ
47:00Καθώς παρακολουθούσε τη μητέρα του
47:02Μπέτη Αρβανίτη
47:03Να παιδεύει τον Λάμπρο Κωνσταντάρα
47:05Στα γυρίσματα της ταινίας
47:07Κάτι κουρασμένα παλικάρια
47:09Ακόμα
47:10Μας λέει πως ανακάλυψε
47:11Εντελώς τυχαία
47:12Για τον προπάπου του
47:14Ότι πολέμησε
47:15Στην περίφημη
47:16Μάχη του Πέτα
47:17Στην Επανάσταση του 21
47:19Υπότιτλοι AUTHORWAVE
47:49Ο Αλέξης Ταμάτης
48:10Μεγάλωσε στο θέατρο και το σινεμά
48:12Καθώς η μητέρα του είναι η ηθοποιός
48:14Μπέτη Αρβανίτη
48:15Βεβαίως πήγαινε στο θέατρο
48:17Και στα παρασκήνια
48:17Και έχω γνωρίσει πάρα πολύ κόσμο
48:19Από εκείνη την εποχή
48:20Ήμουν παρόν σε γυρίσματα ταινιών
48:22Ως παιδάκι
48:23Και ήμουν και μασκό του συνεργείου
48:26Για να κάνετε τρόπο
48:26Δηλαδή θυμάμαι
48:28Όλους αυτούς τους πολύ γνωστός τοπίους
48:29Που βλέπουμε τώρα
48:31Τους καταπληκτικούς κομικούς
48:33Από τον Παπαγιανόπουλο
48:34Μέχρι τον Παράβα
48:35Τον Κωνσταντάρα
48:36Το χρόνο εξαρχάκω
48:38Την ώρα βαλσάμε
48:39Αχ τι κόμπος
48:42Ίσα ίσα
48:42Μια και πέφτη διπλογιόρτη
48:43Είπα να κάνω και εγώ μια ωραία εκδομή
48:45Μόνο που λυπήθηκα που δεν βρήκα δωμάτιο
48:46Στο ξενοδοχείο σου
48:47Τηλεφωνήσαμε από το αεροδρόμιο
48:49Χαρύτερα
48:49Γιατί
48:50Μια τελος πάντα μισή δύο ξέρεις
48:52Έχουμε ένα παρελθόν
48:53Όχα αδερφές
48:54Σήμερα οι πολιτισμένοι άνθρωποι
48:55Αυτά τα έχουνε ξεπεράσει
48:56Θυμάμαι το κατάσχετο γέλιο που με έπιανε
48:58Και όχι μόνο εμένα
48:59Νομίζω όλο το συνεργείο
49:00Όταν έπιζε ο Σταύρος ο Παράβας
49:02Ο οποίος έκανε τα δικά του
49:03Έλεγε δικά του πράγματα
49:04Και οι τεχνικοί ας πούμε
49:07Δεν μπορούσαν να κάνουν τη δουλειά τους
49:10Διότι σκάγαν στα γέλια
49:11Πέφταν κάμερα
49:11Ζημόντουσα τέτοια
49:12Και πήγαιναν παλαικνά
49:13Η ταινία που θα του μείνει αξέχαστη
49:37Είναι το κάτι κουρασμένα παλικάρια
49:40Της φίνος φιλμς
49:41Με το Λάμπρο Κωνσταντάρα
49:42Ο Αλέξης Σταμάτης τότε
49:44Ήταν έξι χρονών
49:45Και είχε το προνόμιο
49:46Να δει την ταινία
49:48Που έσπασε ταμία στις έθουσες
49:50Πρώτος από όλους
49:51Το παρακολούθησα όλο
49:56Γιατί είχα πάει με την μάνα μου
49:58Τότε εκεί στη Ρόδο που γεριζόταν
50:00Και ήταν πάρα πολύ ενδιαφέρον
50:02Γιατί τότε δεν υπήρχε τηλεόραση
50:04Και ήταν το γεγονός του νησιού
50:06Οπότε ήταν σαν να είχε έρθει
50:08Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ στο σύνταγμα
50:10Κάτι τέτοιο
50:11Ο Τζοντζ Κλούνι ας πούμε
50:13Όλοι οι μεγάλες θέρες του Χόλιγου
50:14Τοπότε ήταν όλοι Ρόδο στα γυρίσματα
50:16Και στη μέση ήμουν εγώ ένα παιδάκι
50:19Το οποίο είχα τρελή περιερή για τα πράγματα από μικρός
50:22Και έβλεπα
50:23Και αυτό ίσως δεν είναι τυχαίο για αυτό που έκανα μετά
50:25Το πως κατασκευάζονται τα θεάματα
50:28Δηλαδή με ενδιέφερε πάρα πολύ
50:30Το πως οι δύο θεοποίοι καθόντουσαν
50:32Και λέγανε τα λόγια τους
50:33Και μετά έβγαινε ένας κύριος
50:35Βαλιανίδης
50:36Χτύπαει μια κλακέτα
50:37Και πάμε
50:38Ο σκηνοθέτης που τον επηρέασε
50:46Ήταν ο Μήνος Βολανάκης
50:47Με τον οποίο το 1982
50:49Συμμετέχει στο έργο αξιοποίησης παλιόλατομίων
50:52Μετατρέποντάς τα σε θεατρικούς χώρους
50:55Έτσι δημιουργήθηκαν
50:56Τα θέατρα βράχων
50:58Πάρα πολύ σοφός άνθρωπος
51:00Και πάρα πολύ γλυκός και ανθρώπινος
51:02Και δεν έκανε κανένας είδους σοου
51:04Και δεν είχε καμία
51:06Αυτό που λέμε διθενιά
51:08Και έλεγε αυτό ότι
51:10Όποιος ξέρει δεν μιλάει
51:11Δηλαδή το άκρο αντίθετο αυτού που επικρατεί αυτή τη στιγμή
51:14Που ο καθένας έχουμε πλέον
51:16Μια τέτοια φλιαρία γύρω γύρω
51:18Που είναι αυτό το μπάζ που λέμε
51:20Που δεν είναι μόνο ηλεκτρονικό
51:21Είναι πάσης φύσεως
51:23Ο συγγραφέας Αλέξη Σταμάτης
51:29Ξεκίνησε να εργάζεται ως αρχιτέκτονας
51:32Η λογοτεχνία
51:33Προέκυψε στην πορεία
51:35Καταρχήν
51:36Κδόθηκαν πήματά μου
51:38Σε γύρω στα 30
51:41Μένα 30 χρονών
51:42Τρεις σπιτικές συλλογές
51:44Η δεύτερη μάλιστα πήγε κρατικό βραβείο
51:47Χωρίς να το περιμένω
51:48Εγώ τότε ήμουν σε μια πολύ κακή κατάσταση της ζωής μου
51:51Γιατί τώρα σπαθόν ότι κάτι το έχω ξημολογηθεί
51:54Αλλά δεν χρειάζεται να το λέμε καθώς και λίγο
51:56Είχα ένα θέμα με το αλκοόλ
51:57Παρ' όλα αυτά έγραφα
52:00Όταν λοιπόν τελείωσε το θέμα του αλκοόλ
52:03Και τελείωσε κάποια άλλα προσωπικά ζητήματα
52:05Αποφάσισα
52:07Μια ωραία μέρα
52:08Να παρατίζω την ελεκτρονική
52:10Και να γίνω αυτό που πραγματικά πάντα ήθελα
52:13Δηλαδή της εγγραφέας
52:14Αυτό βέβαια ήταν ένα τεράστιο ρίσκο
52:15Διότι δεν υπήρχε κανένας σύνδης ασφάλιση
52:18Ελεκτρονική ήταν μια χαρά επάγγελμα
52:20Παρ' όλα αυτά τα προβλήματα που δω πριν
52:22Κέρδιζα καλά λεφτά
52:23Το παράτησα όλα
52:25Και είπα θα κάνω αυτό που πω
52:26Χωρίς καμία ασφάλιση
52:28Κατάφερε να ξεπεράσει το πρόβλημα αλκοολισμού
52:35Μετά από νοσηλεία
52:36Στο τμήμα ψυχιατρικής του νοσοκομείου Σωτηρία
52:40Η άποψή μου είναι δύο πράγματα
52:41Είναι πολύ απλή
52:43Αποδοχή και ειδική
52:44Τελείο
52:50Το πρώτο του bestseller ήταν το Μπαρ Φλομπέρ
53:04Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου αναζητά έναν άγνωστο συγγραφέα
53:08Του οποίου ένα εκπληκτικό κείμενο βρήκε στα αρχεία του πατέρα του
53:12Έτσι ξεκινάει η αναζήτηση
53:15Με λίγα λόγια αρχίζει και γυρνάει όλη την Ευρώπη
53:19Λέγεται Μπαρ Φλομπέρ
53:21Διότι περνάει από Μπαρ, Παρσελόνα, Φλο, Φλορεντία, Μπερ, Μπερλίν
53:25Μερολίνο
53:26Για να καταλήξει να το βρει στην Ελλάδα αυτό ήταν το πλάνο
53:28Λοιπόν, εγώ ήθελα να τον βρει σε ένα ορεινό χωριό
53:31Έτσι το είχα σκεφτεί στο μινελό μου
53:33Παιδί της πόλης δεν ήξερε ποιο ήταν το ιδανικό χωριό
53:39Ως που πέρασε για λίγο από ένα πάρτι μιας φίλης του
53:42Με σκοπό να κάτσει 10 λεπτά
53:45Στο δεκάλαιο αυτό έχω δώσει δώρο
53:47Έχω και έχω ερωτήσει
53:48Παιδιά ξέρει κανείς κανένα ορεινό χωριό
53:50Με αυτά τα χαρακτηριστικά βγαίνει ένας τύπος
53:52Ο οποίος ήταν φίλος φίλου κανείς να τον ξαναείτε
53:54Και μου λέει ναι
53:54Αυτό που λες υπάρχει λέγεται Λαγκάτια
53:57Και είναι στην Ορεινή Αρκαδία
53:58Εγώ δεν έχω πει ποτέ μου στην Ορεινή Αρκαδία
54:08Πάω στην Ορεινή Αρκαδία
54:09Περνάω τα προηγούμενα χωριά που είναι στεμνίτσα Δημητσάνα-Καρύτενα
54:14Και στη βιβλιοθήκτη της Δημητσάνας
54:16Βρίσκω στοιχεία τα οποία μου λύνουν όλη την πλοκή
54:18Φτάνω στα Λαγκάδια και βλέπω όχι απλά αυτό που ήθελα
54:22Δηλαδή σαν να είναι φωτοτυπία της συναψίας μου
54:25Αυτό που συνέβαινα στο κεφάλι μου
54:27Και γράφω το βιβλίο και είμαι πανευτυχής
54:29Τρεις μήνες μετά βρίσκει ένα ξεχασμένο πορτρέτο στην αποθήκη του
54:35Ανακαλύπτει ότι ο προπάπους του ήταν από τα Λαγκάδια
54:38Τα οποία γνώρισε κατά τύχη
54:40Έδωσα ένα ποσό τέλος πάντως έναν άγρου που δέντεκτυβ ας πούμε
54:44Τύπου δέντεκτυβ να ψάξει να βρει από πού είναι ο προγονός Μαστάδε
54:49Και εκεί τα να δεις από πού είναι μου λέει
54:51Από τα Λαγκάδια λέει Αρκαδία
54:53Στο μεταξύ όλο το βιβλίο είναι το θέμα του είναι από πού ουσιαστικά καταγόμαστε
54:58Και αυτό που βρήκα εγώ τυχαία μέσω αυτής της κατάστασης
55:02Επιβεβαιώθηκε, επαληθεύτηκε θα έλεγε κανείς
55:05Στη ζωή
55:06Και το βιβλίο αυτό εμένα μου άλλαξε τη ζωή
55:09Λοιπόν αυτά
55:10Αν εκείνη τη στιγμή που το άκουσα όχι ανατρίχιασα
55:14Είπα θα θυμπλάκα τη ζωή είναι μία στο δισεκατομμύριο
55:16Τελικά αποδείχθηκε ότι ο προπάπους του ήταν αξιωματικός
55:21Και μάλιστα στη μάχη του Πέτα
55:23Ο Αλέξης Σταμάτης
55:25Με ένα μεταφυσικό τρόπο
55:27Δεν βρήκε μόνο την πλοκή του βιβλίου
55:30Αλλά και τις ρίζες του
55:31Αυτές κυρίες και κύριοι ήταν οι ξεχωριστές ιστορίες συγγραφέων
55:38Που αγαπήσαμε και μας συγκίνησαν
55:40Γιατί απέδειξαν ότι κάθε λογοτεχνικό και ποιητικό έργο
55:43Είναι ισχυρό όταν εμπνέεται από την ίδια τη ζωή
55:46Τις δοκιμασίες των ανθρώπων
55:48Και τις εμπειρίες που αποκομίζουν
55:50Εμείς επιμένουμε να θεωρούμε
55:52Ότι ένα βιβλίο είναι παράθυρο στον κόσμο
55:55Και το καλύτερο δώρο που μπορούμε να προσφέρουμε
55:58Φτάσαμε όμως στο τέλος
55:59Σας ευχαριστούμε από καρδιάς που μας παρακολουθήσατε
56:02Να είστε όλοι καλά
56:04Υπότιτλοι AUTHORWAVE
56:34Υπότιτλοι AUTHORWAVE