Kategori
🛠️
Yaşam tarzıDöküm
00:00İNTRO
00:30Efendim merhabalar, Beyaz TV ekranlarına hoş geldiniz.
00:52Artık bu ailenin bir ferdi olarak sizlere hoş geldiniz demek bize şeref veriyor.
00:59Beyaz TV'nin hafta sonunu süsleyen klasikleşmiş artık geleneksel hale gelmiş geçmişe yürüyen adam programı sizlerle bugün İstanbul'un 3 numaralı tepesini aşağılara doğru yani Roma İmparatorluğu'nda olsaydık da ben sizi bir şekilde haber ulaştırsaydım diyecektim ki Tauri Meydanı'na gel.
01:24Tauri Meydanı'nda beni bulamazsan Philadelphia Meydanı'na doğru ineceğim mutlaka Philadelphia Meydanı'nda buluşalım derdim.
01:34Takvimler 390'ları göstermiyor ki böyle konuşayım.
01:38Takvimler 2025'i gösteriyor ve ben size tramvay gürültülerinin arasında Beyazıt'tayım efendim.
01:49Beni Beyazıt'ta bulamazsanız Laleli'ye doğru iniyorum, Laleli'ye doğru gelin derdim.
01:55Aradan geçen 1650 yıllık zaman dilimi bölgelerin, semtlerin, makamların, meydanların adlarını da değiştirdi.
02:06Efendim geçmişe yürüyen adam programında bugün eski yeni 150 yıl ile 70 yıl arasında gidip gelen bir periyotta bir sürü şey söyleyecek.
02:18Geçmişe yürüyen adam bugün 1650 yıllık bir meydandan sizlere merhaba diyor.
02:25Bu arada bir şey söyleyeceğim.
02:27İstanbul'da yaşayanlar Kabataş-Cevizli Bağ ya da Kabataş-Zeytinburnu hattındaki tramvayların bu kadar fazla olduğunu biliyor mu?
02:39Yaklaşık bir dakikada bir bir tramvay geçiyor burada.
02:42Bu da sarsıntı yapıyor.
02:45Sağda ve solda bulunan binaların, tarihi eserlerin 500 yıllık bir yapının arasından geçerken titreşim yapıyor.
02:54Ne yapalım?
02:55Tramvay mı yapmayalım?
02:56Hayır o da olacak, o da olacak.
02:58Efendim geçmişe yürüyen adam sizlerle birlikte tarihin içinde kaybolmak istiyor.
03:05Hadi gelin kaybolalım.
03:12İstanbul'un her köşesi aynı derecede değişmeli ama bu açı çok fazla değişmiş.
03:26Burası Beyazıt, Theodosius Forumu ya da yaygın halindeki ismiyle Tarı Forumu, Tauri Meydanı.
03:35Bu meydanın 390'lara ait yani günümüzden 1650 sene öncesine ait hikayeleri bulunmaktadır.
03:45Fakat bu hikayeler bize bugün ancak şu kenarda ve sizin detay olarak görebileceğiniz taşlarla bugüne kadar kalmıştır.
03:55Şurada birkaç tane mermer blok var, şurada birkaç tane mermer sütun bulunmaktadır.
04:00M.S. 347, 395 yılları arasında hüküm süren 1. Theodosius'un Tarı ya da Tauri Meydanı'na yapmış olduğu forum şu an ancak böyle görünmektedir.
04:15Bir fotoğraf var şu an elimizde 1938 senesine ait 1938'den yaklaşık 90 sene sonra bugün görmüş olduğunuz manzarada kala kala yalnızca patronu Halil hamamı olarak bilinen ama aslında patronu Halil'le hiçbir alakası olmayan hamam kalmıştır.
04:40İkinci Beyazıt'ın hanımı Ayşe Sultan tarafından yaptırılan hamam neden patronu Halil hamamı olarak adlandırılmıştır?
04:50Birazdan birkaç fotoğraf içinde bunu size anlatmak istiyorum.
04:55Fakat şu an sadece fotoğrafı anlatayım.
04:58Fotoğrafta şuralarda saniyeler sonra bir tramvay geçecek ve şu an görüntüsünü gördüğünüz ahşap bir yapı var.
05:11Fotoğrafta görmüş olduğunuz ahşap yapının üstünden şu an tramvay geçti.
05:17Yani bu yol açılırken 5-6 şeritlik bu cadde açılırken mahalleler, caddeler, sokaklar yıkılmış ve kocaman bir arazi açılmış.
05:31O evin sizin 90 küsur sene önce diye anlattığım fotoğrafta gördüğünüz evin üzerinden bugün tramvaylar geçiyor, bugün insanlar yürüyor.
05:43Karşı taraf gördüğünüz bu.
05:46Bu tarafta ise hamamın hemen yanında İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi bulunmakta.
05:54Fakat 90 küsur sene önce orada herhangi bir şey yok.
05:59Buralar boşluk.
06:01Bu boşluk zamanla üniversitenin kütüphanesi olarak kullanılmış.
06:06Fotoğraftaki bizim meşhur evin içinden, içinden, oturma odasından bir tramvay daha geçti.
06:15Hey gidi günlere.
06:17Bu evde oturanlar inanabilir miydi acaba?
06:21Oturma odasında oturup bayramlaştığımız, kalabalık misafirler geldiğinde çoluk çocuk yere yataklar kurup,
06:29yer yatağında yattığımız o evin içinden tramvaylar geçecek.
06:35Muhtemelen buna inanmaları biraz zordu ama hakikat bu.
06:40Efendim 1938-2025 üzerinden 90 seneye yakın kocaman bir asırlık insan ömrü geçmiş.
06:53İki fotoğraf şu an karşınızda.
06:59Hadi gelin hep beraber 1955'lere adlanan Menderesli Demokrat Partili dönemlere gidelim.
07:19Tam 70 sene önce.
07:21Şu an görmüş olduğunuz manzarada ne var?
07:25Yani bugünle o gün arasında 70 yıllık bir zaman dilimi geçtiğinde bize kala kala ne kalmış?
07:34Yalnızca hamam kalmış.
07:36Hamamın ne olduğunu anlatmadım, birazdan anlatacağım.
07:41Çok enteresan bir şey.
07:43İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi tam olarak arkamda.
07:49Kocaman, devasa bir yapı gibi duruyor.
07:51Eğer ben sizi alsam, buraya getirsem, burada gezsek beraber.
07:57Ben Kadim İstanbullu çok seviyorum.
08:00Zira ben buralıyım.
08:02Cerah Paşa doğumluyum.
08:04Fatih benim ilçem.
08:06Benim çocukluğum geçtiği bu caddelerde, bu yollarda.
08:09Hadi gelin Kadim İstanbullu ve hep beraber bu bölgeleri gezelim desem.
08:15Ve desem ki, bu kütüphane var ya, bu kütüphanenin bulunduğu yerde aslında bir mahalle vardı, evler vardı, apartmanlar vardı, ahşap konaklar vardı desem, inanmayacaksınız değil mi?
08:31Vallahi vardı.
08:31İspatlayayım mı?
08:33Buyurun size, 70 sene önceki hal şu an yanımda bulunmakta.
08:3970 yıl önce bu hamamın hemen yanında bir kütüphane yoktu.
08:46Bu hamamın hemen yanında bir cadde vardı.
08:48O cadde ve o sizin şu an görmüş olduğunuz sokaklar, apartmanlar, konaklar, şu an tramvayın geçtiği yolun hemen arkasında bulunmaktaydı.
09:0370 yıl neler almış götürmüş İstanbul'dan kazandırmış mı?
09:10Vallahi bir şey söyleyeyim, bir itirafta bulunmak istiyorum.
09:131955'li yıllarda İstanbul'un nüfusu en fazla bir milyondu.
09:19Bugün 18 milyon ve o zaman bir milyonluk bir şehirde 18 milyon yaşayamayacağına göre elbette ki bu şehri 18 milyona göre dizayn etmek gerekmektedir.
09:32Ve sanırım dizayn da böyle bir şey olmuştur.
09:35Efendim patronu Halil Hamam'ı arkamızda.
09:39Cadde, sokak, konak, apartman nerede?
09:44Mazide, hatıramızda.
09:46O da eğer fotoğraf bulabilirsek.
09:50Bizi de şu an 2025'te fotoğrafla aramıza tramvaylar giriyor.
09:55Sizi 70 yıl ara ile aynı açıdan çekilen ama hamamı olan ama caddeleri ama sokakları ama apartmanları ama binaları ama konakları olmayan yalnızca bir kütüphane bulunan aynı açıdan iki farklı fotoğrafla baş başa bırakıyoruz.
10:25Fatih Sultan Mehmet Han'ın oğlu 2.Beyazıt 1481-1512 yılları arasında hüküm sürmüştür.
10:41Yani yaklaşık olarak 31 yıl.
10:431500 ile 1505 yılları arasında depremlerden dolayı bugün İstanbul'un en eski külliyesi olarak bilinen 2.Beyazıt külliyesini yaptırmıştır.
10:57Bir dakika.
10:58Fatih Sultan Mehmet Han'ın yaptırmış olduğu külliye varken oğlu Beyazıt'ın yaptırmış olduğu külliye niye eski olsun?
11:05Bu cevap 1765 tarihinde Fatih'in yaptırdığı külliye yıkıldığı için depremde yıkıldığı için mecburen ikinci yapılan külliye sanki birinciymiş gibi görülüyor.
11:18Kafa karışıklığı tamamen bundan ibarettir.
11:21İkinci Beyazıt Teodosius Forum'u meydanı, tauri meydanı denilen bu meydanı doldurmak için bir külliye yapar, medreseler yapar, tabhaneler yapar, şifahaneler yapar, sıbyan mektepleri yapar, caminin kendisini koyar, hazireler yapar vs. dolduramaz.
11:41Eşi Ayşe Sultan 2.Beyazıt Han'ın eşi Ayşe Sultan 2.Beyazıt'ın yapmış olduğu külliyeye bir hediye olsun diye yani eşine bir jest olsun diye külliyeye bir hamam ekletmek ister ve külliyenin dışında meydanın sonunda ama külliyeye dahil olan bir hamam yaptırır.
12:07Bir yıl sürer hamamın yapımı, bir yıl içerisinde 300'den fazla işçi gece gündüz çalışmış ve cehennemliği baya aşağıda olan çifte hamam yapılır.
12:20Hem kadınlar için hamam vardır hem erkekler için hamam vardır, güzel de bir hamamdır.
12:251505 yılında yapımı biten bu hamam 1730'lu yıllarda Sultan 3.Ahmet döneminin son yılında binbaşılık rütbesinden Osmanlı donanmasından atılan bir ayaklanmaya karışmasından dolayı bir isyan hareketinde önderlik yaptığı anlaşıldığından dolayı atılan
12:52Patrona Halil, Patrona gemisinde çalışan Halil isimli adam yani Patrona Halil arkadaşlarıyla beraber bir darbe yapmayı planlar.
13:05Bu darbeyi yapmak için arkadaşlarıyla nerede oturacaktır?
13:10Oturacak herhangi bir yer yoktur.
13:12Ancak erkekler hamamına gidip bir oda içerisinde 10 kişi oturup planlamalar yapmak ister.
13:19İşte Patrona Halil ayaklanması yani 1718 Pasarofça antlaşmasıyla başlayan, 12 yıl süren, lale devrini bitiren Patrona Halil ayaklanmasının ana çatısı,
13:36merkez komuta kademesi ve genel anlamda darbenin çerçevesi tam olarak burada planlandı.
13:44Bu hamam Osmanlı devletinin gidişatını tamamen değiştirmiş, darbeler zincirine yepyeni bir darbe katmıştır.
13:54Bu yüzden halk arasında Patrona Halil hamamı olarak bilinir.
14:00Aslında bu bir iftiradır, bu bir töhmettir.
14:03Bu hamamın adı Ayşe Sultan hamamıdır.
14:07Tauri meydanı ya da Teodosius meydanından Philadelphia meydanına yani üniversitenin bulunduğu laleli tramvay durağının bulunduğu bölgeye doğru inen yolun tam sonunda bulunmaktadır.
14:25Burası yapılırken Teodosius meydanına temel açılmış, içinden çıkan taşlar, mermerler, sütunlar bu hamamda kullanılmış.
14:38Size birazdan müthiş bir şey göstereceğim.
14:41Temeline kadar inince bakın hamamdan neler çıkıyor.
14:45Hadi gelin sizi, 2. Beyazıt'ın eşi Ayşe Sultan tarafından yapılan, arkamdaki bu görkemli hamamın temelinde kullanılan yaklaşık 1700 yıllık taşların bugünkü halini göstereyim.
15:01Hadi buyurun.
15:011926 yılına gidelim hep beraber.
15:15Yani günümüzden 99, 100 yıl evveline gidelim.
15:21Güzel bir fotoğraf.
15:22Bu coğrafyada, bu bölgede neler değiştiğini gösteren güzel bir fotoğraf.
15:29Patrona Halil hamamı yine arkamızda.
15:33Motif olarak ve detay olarak biz şu an Patrona Halil hamamını görüyoruz.
15:39Başta da bir şey görmüyoruz zaten.
15:41Sadece fotoğrafta pencereye kadar görülüyor.
15:44Biz de size bu yüzden hamamın yalnızca pencereye kadar olan kısmını gösterdik.
15:51Bakın şurada bir merdiven var.
15:54Mermer merdivenler.
15:55Bu merdivenler demek ki fotoğrafa bakacak olursak orijinal merdivenler değil.
16:03Demek ki 1505 tarihinde yapımı biten, Patrona Halil hamamı diye anılan,
16:11ikinci Beyazıt'ın hamamı az evvel anlattım.
16:14Ayşe Sultan hamamı bir hanım sultan tarafından yapılan bu hamamın merdivenleri,
16:22bu caddeye bakan ana merdivenler yok olmuş, yıkılmış.
16:29Allah-u Alem üzerinde ince ve detaylı bir araştırma yapmak gerekiyor.
16:34O merdivenlerin olduğu yerde güzel ve tamamen hamamın duvarına yaslanmış,
16:43ahşap bir bina, bir konak bulunmakta.
16:48Bu konak 1930'lu yıllarda, 1940'lı yıllara kadar var olan bu bölgedeki restorasyonlar kapsamında yıkıldı.
16:59Yeri caddeye ve sokağa bırakıldı.
17:03Yani 1940'lı yıllar diyelim, 30 demeyelim, 30 daha erken,
17:0940'lı yıllardaki restorasyonlarda bu tarafta görmüş olduğunuz bu eski görüntü,
17:16eski fotoğraftaki hiçbir şey yok.
17:20Şurada insanlar yürüyor.
17:23Bugün de insanlar yürüyor.
17:251926, fes kaldırılalı bir yıl olmuş.
17:31Bu yüzden insanlarda kasket var.
17:34Şurada yürüyenlerde ise şapka bulunmakta.
17:381926, yani günümüzden 99 sene evvel,
17:44hadi gelin yuvarlayalım, 100 sene önce burası.
17:47Şu an bizim bu kadar açık ve parlak olarak gördüğümüz bu görüntü,
17:55günümüzden tam 100 sene önce evler vardı etrafında.
18:00Zaten hatırlayın lütfen birinci fotoğrafı,
18:04birinci fotoğrafta şurada,
18:06yani tramvayın geçtiği yerde evler vardı.
18:10Hatırlayın lütfen ikinci fotoğrafı,
18:12hamamın arkasında, okul hizasında sokaklar, caddeler, konaklar, apartmanlar, evler bulunmaktaydı.
18:23Bu kadar fazla ev yığınının olduğu yerde,
18:27şu merdivenlerin olmadığı dönemde,
18:30oraya konulan ahşap bir konak,
18:34hiç de sırıtmıyor.
18:35Zira buralarda da evler var,
18:38buralarda evlerle dolu.
18:40Evlerle dolu olan bir yerde,
18:44tek ev değil ki dikkat çeksin,
18:47söz fazla mı uzadı,
18:48o halde haydi buyurun,
18:50100 yıl ara ile aynı açıdan çekilen iki fotoğraf şu an karşınızda.
18:55Şu an ikinci Beyazıt'ın hanımı Ayşe.
19:15Hep Ayşe diyoruz ama,
19:16bir ismi daha var onu da söyleyelim mi?
19:18Gülbahar.
19:19Ayşe Gülbahar Hatun,
19:20yani Yavuz Sultan Selim Han'ın annesi olan Ayşe Gülbahar Hatun'un adına yaptırılan hamam,
19:30külliyenin hamamı.
19:31Ama az evvel demiştim ki,
19:34burada Teodosyus'tan kalma bir abide bir anıt vardı.
19:38O anıt yıkıldı.
19:40O anıtın yıkıntısı üzerine bu bina yapıldı.
19:44Bakarsanız şuralarda,
19:46şurası temeller.
19:47Yani hatta durun ben şimdi buraya çıkayım,
19:50ve buradan konuşalım.
19:54Evet.
19:55Şimdi aslında şu kadar.
19:59Yani buraya kadar bir zemin var.
20:03Bu cadde yapılırken,
20:06bazı binalar temeline kadar indirildi,
20:10bazı binaların üstüne toprak örüldü ve aşağıda kaldı.
20:14Mecburen bir meyil, bir eğim vermek durumundalardı.
20:18Bu yüzden yani 1930'lu,
20:2320'li ve daha geri yıllarda olsaydım,
20:26buranın zemini bu kadar yüksekte olacaktı.
20:30Fakat aşağı doğru indirildi.
20:32Aşağı doğru indirilince,
20:34temel taşında,
20:35bu binanın temelinde,
20:37şu,
20:38Teodosyus devrinden kalma,
20:41şu bina, şu taşların,
20:42heykel parçalarının bulunduğu anlaşıldı.
20:47Ve bunlar temelde kullanıldı.
20:49Bakın burada iki asker var.
20:51İki asker ters durmuş.
20:53Tersten bakıyorlar.
20:55Zira bu sadece temel taşı,
20:58dışarıdan görülmeyeceği için,
21:00üzerine toprak örteceği için,
21:03taş düzgün mü,
21:05ters mi,
21:06önemli değil.
21:06sadece burada bir ağırlık yapması,
21:09ve taş olarak vazife yapması gerekiyordu.
21:12Bu yüzden buraya,
21:14bu taşları koydular.
21:16Bu taşlar,
21:17aslında,
21:181600-1700 yaşında,
21:21şu taşlar,
21:23ve bugün,
21:24500 yaşındaki,
21:252. Beyazıt Külliyesi'nde bulunan,
21:28hamamın,
21:29temel taşları olarak kullanılmaktadır.
21:30Yolunuz buraya düştüğünde,
21:34mutlaka,
21:35buraya gelin.
21:36Benim olduğum yere çıkmayın tabii ki,
21:40Fikret kardeşimin,
21:41kameraman,
21:42Fikret kardeşimin bulunduğu yerden,
21:451700 yıllık taşların,
21:47500 yıllık hamamda,
21:49temel taşı olarak kullanıldığını,
21:52mutlaka görün.
21:53İstanbul,
21:54enteresan,
21:55ve bilinmezlikleri,
21:57çok fazla bir şehirdir.
21:58İstanbul,
21:59sizi bekliyor.
22:00Hadi gelin,
22:1675 sene öncesine gidelim.
22:19Takvimler,
22:20tam olarak 1950.
22:23Eğer Mayıs öncesi ise,
22:25tek partili CHP yönetimi.
22:27Eğer Mayıs,
22:2814 Mayıs sonrası ise,
22:30bu fotoğraf,
22:31demokrat partili,
22:33çok partili rejime geçilmiş.
22:35Artık,
22:36Türkiye'de ciddi anlamda,
22:38demokrasi,
22:40uygulanmaya başlanmış olduğu dönemlerdir.
22:43İleriki yıllarda,
22:44Adnan Menderes'in,
22:46başını bir hayli,
22:47ağrıtacak olan,
22:48öğrenci hareketlerinin,
22:50merkezi olan,
22:51İstanbul Üniversitesi,
22:53Edebiyat Fakültesi,
22:54şu an tam karşımda.
22:55Efendim,
22:56aslında burası,
22:57Zeynep Sultan Konağı.
22:59Yani,
23:00Mısır Hidibi,
23:01Kabalılı Mehmet Ali Paşa'nın torunu,
23:04Zeynep Sultan'ın,
23:06bir sürü yerde bulunan,
23:08bir sürü konaklarından biri.
23:10Burası,
23:11eşi de,
23:12Yusuf Kamil Paşa.
23:13Yusuf Kamil,
23:15Zeynep,
23:16Zeynep Kamil,
23:18yoksa bu Üsküdar'daki doğum evinin,
23:21bulunduğu yerdeki konağı,
23:24kadınlara kadın doğum ve kadın hastalıkları,
23:27hastanesi olarak vakfeden,
23:30Zeynep Sultan mı?
23:31Ta kendisi,
23:32Zeynep Kamil Hastanesi'nin,
23:34sahibi olan,
23:36Zeynep Sultan'ındır.
23:37Aslında şu an görmüş olduğunuz yer,
23:40ve burayı,
23:42üniversiteye,
23:43bağışladı.
23:44Atatürk'ün emriyle,
23:46burası da Darül Fünun,
23:49mektebi haline geldi.
23:511950 yılında,
23:53görüyoruz,
23:54aşağılara kadar görünüyor,
23:57bugün pek o kadar değil.
23:59Neden?
24:00Topografik yapı değişti,
24:02yokuşlar çukur oldu,
24:04çukurlar tümsek oldu,
24:06ve her şey bu coğrafyada değişti.
24:10Binalar yükseldi,
24:11aşağıları göremez hale geldik.
24:1475 yılda çok şey değişti.
24:17Okul dışında,
24:19aslında bu bölgede görülecek çok da bir şey yok.
24:22buralarda,
24:24farkında mısınız,
24:26fotoğrafın iç tarafında,
24:29okulun karşısında bulunan,
24:31bugünkü tramvay yolunda ise,
24:34bir takım inşaat malzemeleri,
24:36inşaat çalışmaları,
24:37hafriyat bulunmakta,
24:40yerlerde hafriyatlar bulunuyor.
24:42Bu,
24:43şu an görmüş olduğunuz caddenin,
24:46henüz yapıldığını,
24:48ya da yapılıyor olduğunu,
24:50bize göstermektedir.
24:521950'ler,
24:542025'ler,
24:56iki fotoğraf,
24:58yan yana geldiğinde,
25:00burada yapılan,
25:01burada var olan değişimin,
25:03ne kadar kapsamlı olduğunu görüyoruz sizi,
25:0775 yıl arayla,
25:08aynı açıdan çekilen,
25:10iki fotoğrafla,
25:12baş başa bırakıyoruz.
25:321762 yılına,
25:34durun durun,
25:35o tarihe gitmeyelim.
25:361762 yılında yapılan,
25:40Ragıp Paşa Kütüphanesini,
25:43ve Sıbyan Mektebi'ni görmektesiniz.
25:46Fotoğraf tam 70 yıllık.
25:481955 yılında çekilen,
25:52bu fotoğraf,
25:53bize,
25:54Ragıp Paşa Kütüphanesini,
25:56Ragıp Paşa Sıbyan Mektebi'ni,
25:59onun hayratı olan,
26:01onun vakıf,
26:02ne diyelim,
26:03kira gelirlerini sağlayan,
26:06dükkanlarını görmektesiniz.
26:09Boylu boyunca,
26:10mobilyalar,
26:11kuyumcular,
26:12parfümcüler,
26:14her şey,
26:15Ragıp Paşa Sıbyan Mektebi,
26:18ve Ragıp Paşa Kütüphanesi'ne,
26:20ait olan yerlerdir.
26:22Ragıp Paşa Kütüphanesi,
26:24olarak bugün kullanılan,
26:26bu birim,
26:281762 tarihinde,
26:30yani Sultan 3. Osman döneminde yapılan bir komplike yapıdır.
26:37Ne var burada?
26:38Sıbyan Mektebi var,
26:40çeşmeler var,
26:41bir ufak çaplı imarethane,
26:44yani yoksul durumda olan insanların,
26:47yemek yedikleri,
26:48ücretsiz,
26:50yemek yedikleri bir restoran,
26:52ne bileyim,
26:53işte bugünkü tabirle kullanılacak olursak,
26:56restoran,
26:56o gün Aşevi vesaire.
26:59Bunlar bulunmaktadır ve eğitim,
27:01öğretim kurumu olarak,
27:03o günlerde hizmet vermekteydi.
27:06Bugün de hizmet veriyor.
27:08Bugün de hala kütüphane.
27:101955'e gelelim.
27:13Artık restorasyon yapılmış.
27:15Artık boylu boyunca,
27:17yollar açılmış.
27:19Ve bu yollara,
27:22o gün itibariyle caddeler yapılmış.
27:24Bir dakika,
27:26en önemli yere geliyorum.
27:28O günlerde de burada tramvay var,
27:31bu günlerde de burada tramvay bulunmakta.
27:35Çok değişen bir şey yok.
27:37İki yapı,
27:38iki fotoğraf,
27:39iki görüntü,
27:41aslında çok da değişmemiş.
27:43Bir tane bina var.
27:45Ragıp Paşa Kütüphanesi'nin sonunda,
27:48büyük,
27:495-6 katlı bir bina var.
27:51Buradan baktığımızda,
27:53sanki bunu yeni gibi görüyoruz.
27:56Ya da ne diyelim,
27:571980'ler diyebiliyoruz buna.
28:0030 yaşında,
28:0140 yaşında.
28:02Hayır efendim,
28:03tam 70 yaşında bir bina.
28:06Güçlendirildi mi bilmiyoruz.
28:08Kentsel dönüşüm bilmem.
28:10Mantolama onu da bilmem.
28:12Tek bildiğim,
28:1355'te de orada böyle bir bina vardı.
28:16Fotoğrafta görüldüğü gibi.
28:18bakıldığında bugün de orada bir bina var.
28:2370 yıllık bir bina.
28:25Yapan müteahhitin,
28:26yapan mimarın eline sağlık.
28:28Hala güzel,
28:29hala iyi.
28:30Burada insanlar var.
28:32Kasketli insanlar,
28:33fötür şapkalı insanlar,
28:35öyle insanlar buradan geçmiş.
28:38Bugün de,
28:38şu an arkamda görmüş olduğunuz kalabalıklar var.
28:421955,
28:442025,
28:45üstünden geçen 70 yıl,
28:48iki ayrı fotoğraf,
28:50şu an karşınızda.
28:51tam 85 yıl evvel,
29:091940 yılında yaşıyor olsaydık,
29:12şu an kameraman kardeşim,
29:15Fikret'in kamerayı koyduğu yere,
29:17ne diyeyim,
29:20belki bir tripodla,
29:21belki de eliyle.
29:23Üzerine koymuş olduğu fotoğraf makinesiyle,
29:27bu fotoğrafı çeken kişi,
29:29acaba bu fotoğrafı çektikten 85 yıl sonra,
29:32bir televizyon programının o fotoğrafı konu alacağını,
29:36ve aynı açıdan aynı binayı göstereceğini biliyor muydu?
29:401918 yılına bakıyorsunuz,
29:431922 yılına bakıyorsunuz,
29:474 yıl boyunca yapılan,
29:49harik zedeganlar.
29:51Peki bu ne demektir?
29:53İstanbul'da çok önemli,
29:55çok şiddetli yangınlar çıkıyor,
29:58ve bu yangınlarda,
30:00İstanbul'un,
30:02bazen yarısı,
30:04bazen dörtte biri yanıyor.
30:05İşte böyle bir yangında,
30:08büyük çırçır yangınında,
30:10Fatih bölgesini boyluğu boyunca kaplayan,
30:14büyük çırçır yangınında,
30:16yüzlerce kişi evsiz kalmış.
30:19Bu evsiz olan insanlara,
30:22Cumhuriyet döneminin ilk mimarlarından olan,
30:25Mimar Kemalettin ki,
30:27Abdülhamit Han dönemi okullarından mezundur.
30:30Mimar Kemalettin tarafından,
30:33Türkiye'nin ilk toplu konut yapısı yapılmış,
30:37ve bu yapılara da harik,
30:39ateş demektir,
30:41yangın demektir.
30:42Harik zedeganlar,
30:45ateşten mağdur olmuş insanlar demektir.
30:48Bir toplu konut binası,
30:50ateşte evi yanan insanların binası,
30:54arkamda görmüş olduğunuz muhteşem dizayn,
30:58güzel bir görüntü.
30:59Keşke bugün de,
31:01devletin birimleri,
31:03toplu konut yapan,
31:05devletin ve belediyelerin birimleri,
31:09yapmış olduğu binalar sağlam,
31:11gördük.
31:12Hatay depreminde,
31:14binaların sağlam olduğunu,
31:16devletin yapmış olduğu toplu konut binalarının,
31:19sağlam olduğunu gördük.
31:21Aynı sağlamlıkta,
31:23ama bu zerafette,
31:25yapsalar keşke.
31:261922 yılında,
31:29hizmete açıldı.
31:30ve yangında evi yananlar buraya yerleştirildi.
31:36Cumhuriyetten sonra,
31:37bilhassa 1924 yılından sonra,
31:42Türk Hava Kuvvetleri ve Türk Hava Kurumu,
31:46yani devletin resmi birimlerinde çalışan pilotlar ve o hava kurumunda çalışan insanlara,
31:54lojmanlar yapıldı.
31:56Neresi?
31:57Orası da burası işte.
31:59Yani önce,
32:00ateşten kaçanlar için yapılan bu lojmanlar,
32:04ardından Türk Hava Kuvvetleri,
32:07komutanlığına bağlı olan savaş pilotlarının,
32:11ya da karada çalışan subaylarımızın,
32:13ya da Türk Hava Kurumu'nda çalışan insanların,
32:17lojmanı haline geldi.
32:181918 tarihinde Osmanlı tarafından başlanılan,
32:231922 tarihinde devletin işgal edilmesine rağmen,
32:28varlığını hala devam ettiren İmar ve İskan Bakanlığı'nın yapmış olduğu müthiş bir çalışma.
32:35Önce ateşten kaçanlar,
32:37ardından pilotlarımız,
32:39ardından Türk Hava Kurumu,
32:41bugünse bir otel.
32:43Aksaray'ı Laleli'ye bağlayan,
32:46tam olarak bu bölgede bulunan,
32:49bu eserin tam karşısında,
32:51siz gördüğünüzde bilin diye söylüyorum,
32:543. Mustafa'nın 1770'li yıllarda,
32:58Mimar Mehmet Tahir Ağa'ya yaptırmış olduğu,
33:02Laleli Camisi bulunmakta.
33:04Hikayesi,
33:05fotoğrafları,
33:06daha sonraki bölümlerde,
33:09tekrar karşınızda olacak.
33:10O zaman da size arkamda görmüş olduğunuz binayı değil,
33:14yanda görmüş olduğunuz camiyi anlatacağım ve göstereceğim.
33:19Efendim, bize bu hafta ayrılan sürenin sonuna geldik.
33:24Allah fırsat ve ruhsat verirse,
33:28haftaya, yine bu bölgede,
33:30ama bu sefer aşağılara doğru,
33:33Aksaray'a doğru,
33:34Yenikapı'ya doğru,
33:36Haseki'ye doğru,
33:38Yusuf Paşa'ya doğru bir yolculuğa,
33:41sizlerle birlikte çıkmayı düşünüyoruz.
33:44Haftaya kadar,
33:45Allah'a emanet olun.