Tarihi sevdiren ve merak uyandıran program Tarihte Yürüyen Adam geçmişten günümüze kadar ayakta kalmayı başaran tarihi yapıları ve hikâyelerini izleyicilerle buluşturuyor.
Mekanların tarihçesi, gündelik hayatta sıkça kullanılan deyişlerin kökeni ve tarihe farklı bir bakış Ülke TV’de… Kimi zaman mimari yapıları ile ilk olma özelliğine sahip yerleri ekrana taşıyor.
“Dünü bilmeyen bugünü anlayamaz; bugünü anlamayan yarını göremez, yarını inşâ edemez; hattâ dünden gelen hamlelerin nedenlerini bile düşünemez.” diyen Abdulbaki Gölpınarlı’nın sözünden ilhamla ‘Tarihte Yürüyen Adam’ dünü anlatıyor, bugünü gösteriyor ve yarının rotası için ışık tutuyor.
Tarihi camiler, kervansaraylar, üstünde birçok medeniyetin yaşadığı Mezopotamya ve Anadolu şehirlerinin bilinmeyen hikâyeleri Tarihte Yürüyen Adam ile her Cumartesi Ülke TV’de…
Mekanların tarihçesi, gündelik hayatta sıkça kullanılan deyişlerin kökeni ve tarihe farklı bir bakış Ülke TV’de… Kimi zaman mimari yapıları ile ilk olma özelliğine sahip yerleri ekrana taşıyor.
“Dünü bilmeyen bugünü anlayamaz; bugünü anlamayan yarını göremez, yarını inşâ edemez; hattâ dünden gelen hamlelerin nedenlerini bile düşünemez.” diyen Abdulbaki Gölpınarlı’nın sözünden ilhamla ‘Tarihte Yürüyen Adam’ dünü anlatıyor, bugünü gösteriyor ve yarının rotası için ışık tutuyor.
Tarihi camiler, kervansaraylar, üstünde birçok medeniyetin yaşadığı Mezopotamya ve Anadolu şehirlerinin bilinmeyen hikâyeleri Tarihte Yürüyen Adam ile her Cumartesi Ülke TV’de…
Kategori
📺
TV ve DiziDöküm
00:00Vakıf Katılım, tarihte yürüyen adamla vakıf eserlerimizi sunar.
01:00Tarihte yürüyen adam vakıf eserlerimiz olarak bu hafta Beşiktaş'ta Ertuğrul Tekke Camii'ndeyiz.
01:08Ertuğrul Tekke Camii Sultan 2. Abdülhamit dönemi mimarisinin önemli yapılarından bir tanesi.
01:15Hemen Yıldız Sarayı'nın altında Yıldız Camii'nin komşu olarak teşekkür ettirilmiş bir mabettir.
01:24Esasında Ertuğrul Tekke Camii'ni hem cami diyebiliyoruz hem de tekkeli olarak ifade edebiliyoruz.
01:31Dönemin karakteristik ve sosyolojik olarak önemli bir yapısı.
01:36Bir defasında sosyolojik olarak ismi Domaniç bölgesinden Yıldız Sarayı'nın koruması olarak getirilmiş Türkmen grubunun tahsil edilmiş bir mabett.
01:48Öbür tarafta Kuzey Afrika bölgesi ve Orta Doğu'dan bugün Güney Asya'ya kadar uzanan Şazeli tarikatı için oluşturulmuş önemli bir tasavvuf merkezi.
01:58Bu yüzden Ertuğrul Tekke Camii sosyolojik olarak ve mimari olarak Osmanlı döneminin Abdülhamit tarafından oluşturulmuş çok önemli bir mimari ve sosyolojik bütünlüğü bünyesine barındıran önemli bir mimari yapı.
02:16Ve bugün Ertuğrul Tekke Camii'ni sizlerle beraber gezeceğiz.
02:20Buyurun efendim.
02:20Ertuğrul Tekke Camii ifade ettiğimiz gibi esasında sosyolojik olarak pek çok mesajlar verip
02:46dönemin devlet politikasında güzel bir yansıyan mimari örneğidir.
02:51Efendim yapının tekkenin tekke olarak inşasının tamamlanması 1887'dir.
03:00Binanın inşasını yapan Ebni Teşkilatı yani Osmanlı Sarayı'nın tadilat tamiratlarına yapan teşkilat tarafından inşa edilmiştir.
03:11Yıldız Yamaçları'nda topografik bir arazisi üzerine inşa edilen bu yapı fevkani yani bodrum katlı bir yapıdır ki
03:201-2-3 katlı bir basamaklı sistemle asıl mekana ulaşılmaktadır.
03:26Efendim yapının içerisindeki tevh tanesi kendi has karakteristik yapısıyla beraber sekizgen bir yapı arz eder.
03:35Yapının küçük bir külliye olarak bugün mevcudiyeti Tekke Camii yapıldıktan sonra Şehzafir'in türbesi hemen arkamdaki türbe binası yapılıyor ki
03:48Daranko'nun mimari olarak ortaya koyduğu İstanbul'daki önemli eserlerden bir tanesidir.
03:53Biliyorsunuz Daranko'nun yapmış olduğu yapılardan bir tanesi de Karaköy Camii idi.
03:58Bugün yıkılıp günümüze ulaşmamış ama fotoğrafları hala mevcut olan yapı Daranko'nun yapılarından bir tanesidir.
04:07Bu mimariye Sultan 2. Abdülhamid'in Osmanlı mimarisindeki yeni arayışlarının güzel bir örneğidir.
04:13Tamamen ahşap ve tekke mimarisinin geliştirilerek fonksiyon daha fazla fonksiyon katılarak oluşturulmuş olduğu tekke yani Ertuğrul Tekkesi
04:23ve daha sonra 1905'te Şehzafir'in türbesi olarak geliştirilen türbe mimarisi ama bu türbe mimarisinin diğer türbelerine bir farklılığı vardır.
04:34Kütüphanenin yer alması yani türbenin içinden kütüphaneye geçiliyor.
04:39Esasında tariki Şazeli'nin işleyiş uslubunun yani tarikin felsefesi yansıtan bu usurdur.
04:46Sultan 2. Abdülhamid'in panislamizli politikası diye ifade ettikleri ama bu kadar sığ olarak yer almayan Şazeli'ye intisabı
04:55ya da Şazeli tarikatını hemen sarayın yanında teşekkür ettirmesinin çok daha büyük sosyolojik yapısı vardı.
05:01Bir defasında Sultan 2. Abdülhamid'in tophane kadirhane asana şeyhi olan Muhyettin Efendi'ye hazırlattığı bir rapor vardı.
05:11Burada meşayik reisi olarak bütün tekkeleri elden geçirmiş.
05:16Yani normalde Sultan 2. Abdülhamid tekke ve zaviyelerin yeni bir düzenlenmeye tabi olmasının yollarını aramıştır.
05:25Esasında Yıldız Hamidiye Camii'de bahsettiğimiz gibi Sultan 2. Abdülhamid döneminde yapılması gereken yapılmaya çalışılan pek çok devrim Cumhuriyet döneminde gerçekleştiriliyor.
05:39O yüzden de Cumhuriyet'in kültürel devrimsel altyapısı Sultan 2. Abdülhamid döneminde zaten başlanmıştı.
05:46Ama dönemin şartları ve sosyolojik yapısı, siyasi atmosferi buna müsait olmamıştı.
05:52Cumhuriyet döneminde bu devrimler bilfiin yerine getirildi.
05:56İşte bunlardan bir tanesi tekke ve zaviyelerin revize edilmesiydi.
06:01Bu yüzden de tophane asana reisi Muhyettin Efendi'ye Tomari Tekaya'yı hazırlatılmıştı.
06:07Yani bir rapor hazırlatılmıştı ve burada tekkelerin tasavvuf adı altında artık amaçtan uzaklaştığının temel bir delili göstergesi vardır.
06:18İşte Şaziri Tariki'nin uslubu şu şekilde tasavvuf adı altında hurafeye boğulmayan, büyüyen nimetleri içerisinde bunu yaşayan ama toplumu ezme noktasında ve teşekkil noktasında yani Hacı Bektaşi Veli'nin 2. Murat'la karşılaşmasındaki 2. Murat'ı etkileyen unsur.
06:42Yani şeyhin bir mülkü yok, dergahın da bir mülkü yok.
06:45Asıl önemli olan bu İslami şeriatın ve yaşayış felsefesinin yaygınlaştırılmasıdır.
06:53Ticari ahlakta ve bilimde.
06:56Yani Şaziri Tariki'nin asıl yapısı şudur.
07:00Fenli ilimden kopmayan bir dini yaşayıntıdır.
07:05İşte bu yüzden de Sultan 2. Abdülhamid Şaziri Tariki'nin yani Şaziri Tarikatı'nın medeniye kolunun teşekkürü için büyük bir çaba sarf ediyor.
07:14Zaten bugün Asya coğrafyasına baktığımızda yaklaşık olarak Güney Asya coğrafyatındaki Müslümanların bu felsefeyle bugün çip teknolojisinden tekstil sektörüne kadar ki o ahengin temel yapısında bu tasavvufi düşünce İslam'ın bu akaidinin sağlı bir şekilde yürülmesi yatmaktadır.
07:36İşte Sultan 2. Abdülhamid bu yüzden Şaziri Tariki'nin içerisinde İstanbul'a yaygınlaşması ve bunun bu uslubun İstanbul merkezi olması için buradaki Ertuğrul Tekkesi'ni merkezi olarak atanıyor.
07:52İşte Şaziri Tariki'nin dünyaya bakış açısı ve İslam algısının güzel bir örneğidir.
08:00Türbe ve kütüphane aynı noktadadır ve türbeden kütüphaneye geçirmektedir.
08:05Yani Allah'ın şeriatının dünyadaki ilimle beraber bir bütün olduğunun mesajıdır buradaki.
08:13Şehzafir'in türbesinin içerisindeyiz.
08:38Bu türbe üzerinden konuşulacak mimari ve sosyolojik olarak çok şeyler var.
08:42Bir defasında bugün Tıbbe-i Şahane yani şu anki Sağlık Bilimleri Üniversitesi'nin o tarihi binasının mimarının buradaki güzel bir türbe uygulamasını görüyoruz.
08:53Bu Osmanlı türbe mimarisi yeni arayışlarından bir örnek.
08:58Devama gelir miydi?
08:59Eğer Sultan 2. Abdülhamid'in döneminde bu algı sürekliliği devam etmiş olsaydı yerinde otururdu.
09:08Hatta şunu söylemek gerekiyor.
09:10Bugün Ankara'daki Ziraat Bankası inşa edildiğinde Mustafa Kemal Paşa diyor ki ben sizden geleneksel bir mimar değil.
09:20Yeni bir karakteristik mimarı bekliyorum.
09:22Esasında bu çok önemli noktadır.
09:24Toplumun dinamizmi açısından ve bu dönemde neoklasik dönem olarak da devlet tarafından yeni mimari teşvik edilmiştir.
09:33Gelenekten kopmayan ama yeni uslubu olan işte bunun başlangıç noktası Yıldız, Hamidiye Camii'ne başlayıp Ertuğrul Tekkesi ve Tarankon'un yaptırmış olduğu Şeyh Zafir Türbesi mantığıyla beraber gelişen bir usurdur.
09:47Dönemin şartlar arasında bu değişikliğe uğramıştır.
09:50Çünkü Türklerin dinamizminin önemli bir noktası esasında mimaridir.
09:55Biz genelde hep bunu kaçırır.
09:56İkinci olarak da o dönem içerisinde İslam coğrafyasında şöyle bir gerçek vardı.
10:02İngilizler Hindistan kaynaklı tasavvuf noktasında dünyadaki İslam coğrafyasındaki cemaatleri ve tarikatları bir noktada dünya kapitalizmi içerisinde yoğurma teşebbüsüydü.
10:17Ve buna karşı çıkan Şeyh Zafir noktası çok önemlidir.
10:22Çünkü İslam'ın tasavvuf altında hurafelerle yoğrulmasını engelleyip İslam'ın ilim üzerinden ve dünyanın şartları içerisinde şeriattan taviz vermeden dünyadaki nimetlerden de faydalanarak
10:38yani fani dervişlik uslubunun dışında duruşu olan ve dünyadaki sömürgecilikte tavrı olan bunu matbaayla bunu bilimle fenle de ifade edebilecek bu konuda gelişebilecek bir yapının oluşması gerektiğini
10:53ve İslam'ın kesimin İngilizlerin Hindistan üzerinden gayret ettikleri o uyuşuk Müslümanın yapısının kırılması mücadelesiydi.
11:02İşte Sultan 2. Abdülhamit bunu yakalamıştı.
11:06Sultan 2. Abdülhamit dönemindeki Şeyh Zafir ile olan ilişki maalesef sadece panislamizm politikası olarak görülmüştür.
11:13Bu şekilde değildir.
11:14Buradaki türbeden hemen kütüphaneye geçişin esasında çok büyük bir mesajı vardı.
11:19Şeyh Zafir'in vefatından sonra daha Sultan 2. Abdülhamit tahttan indirilmemiştir.
11:23Ve bu dönemde o felsefe burada ışıtılır.
11:28Normalde şazilik içerisinde zikir yoktur.
11:31Daha sonraki kollar içerisinde gelişmiştir.
11:34Evrad-ı Şerif vardı.
11:35Ve cuma namazından sonra Evrad-ı Şerif okunur bir de yatsıdan sonra okudu.
11:40Bugün Nakşilik uslubunda, İslam'ın uslubunda ya da Balkan uslubunda Evrad-ı Şerif geleneği devam etmektedir.
11:47Ama bu geleneğin temeli maalesef unutulmuştur.
11:50İşte bu Evrad-ı Şerif'teki yapı daha sonra Risale-i Nur'a kadar yansıyan yazmalara kadar uzanacaktır.
11:59Bu noktada ilim ile fennin şeriatla ayrı düşünülemeyeceği bir politikaydı.
12:06İşte Şeyh Zafir'in bu gayretler içerisinde bu usul Kuzey Afrika'dan Güney Asya'ya kadar yayılmıştı.
12:14Ve bu konuda Sultan 2. Abdülhamid'in arzusu Tarik-i Şazili'nin merkezinin İslam'la olmasıydı.
12:20İşte bu yüzden de Ertuğrul Tekke bütün Kuzey Afrika'dan gelen, Fas'tan gelen, merkezi Fas'tan gelen o Tarik-i Şazili'nin icazet alma yeri burasıydı.
12:31Ve icazet törenleri burada yapılır.
12:34Tarik-i Şazili'nin şeriattan uzaklaşmayan, şeriatı esas alan ama ilmi ve fenini reddetmeyen bir yapıda oluşumunun icaze noktası tamamen buradaydı.
12:49Ve evrad-ı şerifinde ilk okumaya başladı da hemen de Ertuğrul Tekkesi'de biliyorsunuz.
12:55Ertuğrul Tekkesi'nde de özelliği Domaç bölgesi Türkmenler'de oluşan askerlerin de camisiydi.
13:03O yüzden de buraya minber ve minare ilave edilmişti.
13:07Yani esasında Anadolu, tasavvufu Anadolu düşünce yapısının da şazili usluptan yani şeriatla beraber yaşayan aydın Müslüman'ın teşekkülünün temelleri atılmaya çalışıyordu.
13:23Yani Yıldız Sarayı'nın esasında kodları da çok ilginçtir.
13:27Yıldız Sarayı'nın hemen bugün Balmumcu'daki yerin kışlar ismi nedir?
13:32Orhaneye kışlasıdır.
13:33Yani Osmanlı'nın ilk kuruluş düşüncesinin tekrardan canlandırılmasıydı.
13:41Tabii ki o dönem zor bir dönemdi.
13:44Çünkü artık çatırdayan Osmanlı'da sosyal yapı, düşünce yapısı çok karışıktı.
13:51Herkes bir araç içerisindeydi.
13:53Peki padişah ve yakın çevresi bu politikaları, bu sosyal değişimlerin mücadelesi veriyordu ama
13:59asıl sorun bu halkının genişletilebilmesi, politikanın anlatılamamasıydı.
14:05İşte Şeyh Safir Türbesi'ni ziyaret ettiğinizde Osmanlı'nın son döneminin hem tasavvuf hayatını hem de sosyal hayatını tekrardan düşünmek gerekiyor.
14:13Sultan İkidin Abdülhamid döneminin önemli tasavvuf mimarisi olan,
14:43Ertuğrul Tekkesi'nin şu an içerisindeyiz.
14:45Ertuğrul Tekkesi'nin bu tevtane kısmının sekizgen planıyla beraber hemen arkamda yer alan mihrabı ve minberi
14:56en karakteristik belki tekkenin içerisindeki yapılardan bir tanesi.
15:00Bu yapının iç mekana geldiğinizde benim gibi hemen bu güzel avizenin altta durduğunuzda
15:06yukarıdaki kadınlar mahfilini görüyorsunuz ve buradaki kafeslerin imalatını yapan da biliyorsunuz Sultan İkinci Abdülhamid.
15:14Sultan İkinci Abdülhamid'in kurmuş olduğu Yıldız Sarayı şehir içinde bir şehir niteliğinde.
15:20Yani içinde marangozhanesi, eczanesi, kütüphanesi ve pek çok ünitesiyle beraber önemli bir saray yapısıydı.
15:28İşte bu marangozhanede de Sultan İkinci Abdülhamid pek çok eserler ortaya çıkarmıştı.
15:35Buradaki Kadınlar Mahfilinin kafesleri, Yıldız Hamidiye Camii'nin hünkar mahfillerinin kafesleri,
15:43bugün İstanbul Üniversitesi yazma eserler, kütüphanesindeki kütüphane rafları,
15:47bunların gibi pek çok örnekler Sultan İkinci Abdülhamid'in marangozluk atölyesinden çıktığı,
15:54kendisinin yaptığı veya organizasyonu yürüttüğü o atölyede bu eserler bugün hala meclidini koruması bakımında önemli.
16:02Biliyorsunuz Osmanlı padişahları içerisinde her birinin bir mesleki ya da sanatsal bir yetisi vardı.
16:11Bu yüzden de çok önemlidir.
16:13Dünyada büyük bir farklılık gösterir bu.
16:16Türk boyları ve Türk devletleri İslam coğrafyasında her bir halifenin veya hükümdarın muhakkak uğraştığı bir mesleği ve sanatı vardır.
16:29Bunu batı coğrafyasında göremezsiniz.
16:31Dönemi içerisinde çok önemli bir unsurdu.
16:34Uğraşan, bir emek harcayan bir insanın muhakkak bir estetik kaygısı vardır.
16:40Bir de o sanatını, o zanaatını icra ederken de düşünme olgusu vardır.
16:47Bu insan fizyolojisi ve maneviyeti içerisinde çok önemlidir.
16:51Bu yüzden de Osmanlı saraylarında hükümdarların tamamının böyle bir özellik taşıdığını bilmek lazım.
16:58Hatta Sultan Vahdettin'in bir balık kültürü, bir sandal kültürü olduğu çok az bilinir.
17:03Şehzadeliği döneminde Marmara denizinde kendi imalatını yaptığı küçük yelkenlisiyle dolaştığı pek bilinmez.
17:13Hatta balık türlerini geliştirmek için balıkçılık yaptığını, sadece Marmara'daki balık türlerini tanımak ve bunların çizimlerini yapmak için
17:23şehzadeliği dönemindeki uğraşlarından bir tanesi olduğu bugün az bilinir özelliklerden bir tanesidir.
17:29Efendim Ertuğrul Tekkisi'nin misyonundan bahsetmiştik.
17:33Ertuğrul Tekkesi'nin bu tariki şaziliğinin bir misyon merkezi olması Osmanlı toplum ve devlet politikasında çok uzak bir şey değildir.
17:44Bugün Aksaray'a gittiğinizde Hindular Tekkesi'ni görürsünüz.
17:47Üsküdar'a geçtiğinizde Özbekler Tekkesi, Afganiler Tekkesi, hemen Eminönü Fatih bölgesinde yer alan Tarihi Yarımada'daki Kadırga Özbekler Tekkesi.
17:58Bunların hepsi o bölgedeki coğrafyayla hacılar ve ticaret erbabı ve ilim erbabıyla beraber ilişkinin koparılmamasıydı.
18:07İşte Osmanlı'nın bu politikasının son örneği de Sultan 2. Abdülhamit dönemindeki bu tariki şaziliğinin için teşekkür ettirilmiş Ertuğrul Tekkesi'dir.
18:16Biliyorsunuz Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra Mustafa Kemal Atatürk Afganistan'daki kralın çocuklarını Bursa Karacabey çiftliğinde misafir eder.
18:276 ay Karacabey çiftliğine kalırlar, 6 ayda da Çankaya'da kalırlar.
18:31Çankaya'da devlet bürokrasisini ve adam muaşereti öğrenirken de Karacabey çiftliğinde tarım ve hayvancılık konusunda kendilerini geliştirirlerdi.
18:41Bugün Karacabey'in arşivinde bunların hepsinin belgeleri mevcut.
18:45İşte Osmanlı geleneği Cumhuriyeti'nin ilk döneminde de devam ettirilmiştir.
18:50Hatta ve hatta çok ilginçtir.
18:52Suriye, Irak bölgesinin devlet erkanının çocukları da davet edilir.
18:58Bir kısmı 3 ay ya da 2 ay içerisinde Çankaya'da misafir edilir.
19:033 ay ile 4 ay içerisinde Bursa Karacabey çiftliğinde onlarda eğitimler verdirilirdi.
19:09Bugün Suriye ve Irak bölgesinde tarımla ve hayvancılıkla ilgili ilk eğitimlerin, ilk uzmanlarının oranın yöneticilerinin çocukları tarafından yapıldığı
19:20ve bunların da eğitimini Bursa Karacabey'den aldığını bugün biz Cumhuriyet tarihimizin hafızalarında hafif hafif böyle siliklik bir şekilde yaşıyoruz.
19:29Efendim işte bu da Ertuğrul Tekkesi'ni sadece mimari bir şaheser olarak görmemek lazım.
19:36Osmanlı'nın siyasi ve o politik yapısı içerisinde sosyolojik olarak Osmanlı'nın bir noktada değişimin ve gelişimin önemli adımlarından bir tanesiydi.
19:59Efendim Ertuğrul Tekkesi'ne geldiğinizde tekkenin mihrabında bir kandidi var.
20:29Dil motifi görürsünüz.
20:31Esasında bütün tasavvuf yapılarının sembolüdür o.
20:35Bazı camilerde de yer alır.
20:37O yüzden de o camide belli zaman ve tarihlerde tevithane olarak kullanıldığını öğrenmiş oluruz.
20:45Biraz da tasavvuf yapılarını bu şekilde takip ederiz.
20:48Ertuğrul Tekkesi'ne geldiğinizdeki minberin ve şu an yanında bulunduğum kürsünün Sultan 2. Abdülhamid'in elinden çıktığını bilmenizi isterim.
20:59Bu ahşap yapı Sultan 2. Abdülhamid'in tekke için yaptığı kendi atölyesinden, marangoz atölyesinden yaptığı eserlerden bir tanesidir.
21:09Şeyh Zafir Tekkesi'nin inşasında Bina Nazırı, yani bu binanın Ertuğrul Tekkesi'nin inşasında Pilevle Kahramanı Gaziosman Paşa görevlendirilmişti.
21:20Ertuğrul Tekkesi'nin inşasında Pilevle Kahramanı'nın görevlendirilmesindeki temel amaç esasında Yıldız Sarayı'nın korumasını yapan askeri bir yüklerden bir tanesi.
21:33Yani Domaniç Türkmenlerinin ne onur etmekti.
21:37Ve bu onur etmenin yanında Şeyh Zafir Tekkesi'ndeki Şeyh Zafir'e verilen değerinde bir ayrı göstergesiydi.
21:45Bu yüzden de tekkenin inşasından fonksiyonun kazanılmasına kadar bir süreç devletin çok ciddi bir politikasıyla yürütüldüğünü görmekteyiz.
22:15Sultan 2. Abdülhamid'in yaptırmış olduğu Yıldız Camii'nin Selamlık Camii olarak ifade edilir.
22:26Selamlık Camii'nin olarak her zaman Cuma namazlarının Yıldız Hamidiye Camii'ne gittiği ifade edilir ama esasında kaçırılan bir nokta daha vardır.
22:37Ertuğrul Tekkesi'nde de belli dönemlerde Cuma namazını burada kıldığı çok az bilinen bir mevzudur.
22:44Yıldız Sarayı'ndan çıkan Sultan 2. Abdülhamid Hamidiye Camii'ne uğramadan önce buraya gelir.
22:52Burada ki şu anki tekkenin Şeyh Dairesi'nde bir dönem konaklar o Şeyh Dairesi'nde kimler misafiri olmuştur?
23:00Her zamanki tarihi noktasında şöyle ifade edilir.
23:03İşte devlet erkanını ve devlet bakanlarını burada görüşmelerini tamamlardı.
23:09Esasında Şerif Hüseyin'le burada uzun görüşmeler yaptığı çok az bilinen kayıtlardan bir tanesidir.
23:17Sadece burada Şeyh Zafir misafir edilmemişti.
23:20Burada Arap coğrafyasında Mekke ve Medine'deki bütün tasavvuf ehli ve ilim ehlinin misafir edilip kaldığı bir yerde.
23:29O yüzden de buranın sadece içeri cami olarak Ertuğrul Tekkesi'ne girdiğinizde bu Tevhidane kısmının dışında diğer iki tane mekan daha vardı.
23:40O mekanlar Şeyh Dairesi ve misafirhane olarak da kullanılmıştır.
23:44Bu yapının sadece buna ibaret olduğu da değil, yapıya doğru yani Ertuğrul Tekkesi'nin camiini gezmeye geldiğinizde ileride harap yapılar görüyorsunuz.
23:55İşte onlar da Şeyh Efendi, Şeyh Zafir için tahsil edilmiş dairelerdi.
24:00Ama maalesef bugün harap vaziyette kalıyor.
24:02Çünkü mülkiyet mevzusu sorunu hala devam etmekte.
24:06Yıldız Caddesi, Barbaros Bulvarı'nın açılımı beraber tekkenin derviş odaları da maalesef yıkılıp gitmiştir.
24:16Esasında Yıldız Caddesi'nin, Barbaros Bulvarı'nın açılımı sarayın bir bütün içerisinde Ertuğrul Tekke, Hamidiye, Camii ve Yıldız Sarayı'yla beraber bir bütünlük oluştururken maalesef bu bütünlük bozulmuştu.
24:31Daha sonra çevre yolu, bağlantı yolunun açılmasıyla beraber de Kışla'yla olan ilişki tamamen kopmuş durumdadır.
24:39Bugün baktığınızda Yıldız Sarayı'na varmadan önceki yapı topluluğu olarak gözüken bir yer esasında bir sarayın tamamlayıcı unsurlarından bir tanesiydi.
24:51O yüzden Yıldız Sarayı'nın hakkında konuşurken, araştırırken Ertuğrul Tekkesi, Hamidiye Camii ve Kışla ile beraber değerlendirilmesi gerekmektedir.
25:03Efendim Sultan 2. Abdülhamid'in Hamidiye Camii'ndeki cuma selamlığından sonra buraya geldiği ve cuma namazından sonra burada yapılan klasik cuma sohbetlerine katıldığı bilinmektedir.
25:18Ve Yaslı'da da Evrad-ı Şerif'e kalırdı ve Evrad-ı Şerif'i de buradaki Kadınlar Mahfili'deki kafesten takip ederdi.
25:27Ertuğrul Tekke Camii'nin Osmanlı döneminin en hareketli, en fonksiyonlu tasavvuf yapısı olduğunu da bilmemiz gerekiyor.
25:37O dönemin bütün siyasi ve sosyal hareketliliğinin merkez noktalarından bir tanesiydi.
25:42Ertuğrul Tekke Camii'ne gelirseniz ve caminin bu mahfil tarafına çıkarsanız duvarla da hafif çatlamalar görürsünüz.
26:09Esasında bu ahşap yapının Bağdadi duvarlarının genel karakteristik özelliğidir.
26:14Bu yapıda bir farklılık daha vardır.
26:17Hemen iç mekana harime doğru girdiğinizde kürsünün önünden hünkar mahfiline açılan bir kapı görürsünüz.
26:26İç mekandan hünkar mahfiline doğru bir uygulama yapılmıştır.
26:30Bu tekkeye mahsus bir olaydır.
26:33Hani Kütahya'da görüldüğü gibi Mevlevi camilerinde görüldüğü gibi mihraptan açılan bir kapı olduğu gibi Osmanlı dönemi mimarisinde, sivil mimarisinde böyle ilginç güzel uygulamalar vardı.
26:46Bu esasında bir sivil mimariyle beraber tasavvuf mimarisinin bir birleşmesi şeklindedir.
26:52Ve bu yüzden de Ertuğrul Tekke kendi mimari karakteristik içerisinde ayrıca incelenmesi gereken bir yapıdır.
26:58Efendim Ertuğrul Tekkesi'nin tekke olarak faaliyete geçmesinden sonraki dönemlerde yapıya bir minber ekleniyor.
27:07Çünkü Sultan 2. Abdülhamid bu yapıya arada gelmesinden dolayı da burada Cuma günü selamlık olarak değerlendirmesi, Cuma namazı burada kılması için daha sonraki tarihlerde minber ekleniyor.
27:22Bu minberle beraber de daha sonra da minare ekleniyor.
27:26Sultan 2. Abdülhamid'in Cuma namazlarını sadece Yıldız Hamidiye Camii'nde kıldığını söyleyemeyiz.
27:32Burada da Ertuğrul Tekkesi'nde de Cuma selamlığı yaptığı bilinmektedir.
27:38Ve daha sonraki tarihlerde vakit namazı içinde buraya geldiği,
27:42burada Halep, Şam ve Mekke, Medine'den gelen misafirlerle beraber burada bulunduğu
27:49ve burada vakit namazı kılındığına dair pek çok Arap şeyhlerin hatıralarında yer almaktadır.
27:57Maalesef bunların pek çoğu Türkçe'ye çevrilmedi.
27:59Eğer çevrilmiş olsa ilginç bilgi notları da ulaşılmış olur.
28:03Efendim bugünkü Ertuğrul Tekkesi, Beşiktaş bölgesinin önemli dini ve tasavvuf noktalarından bir tanesi.
28:13Muhakkak Beşiktaş bölgesine geldiğinizde burayı ziyaretmeniz gereken mabetlerden bir tanesi.
28:19Ertuğrul Tekke Camii'nin içerisine girdiğinizde Harim bölgesini örten bir kubbe ile karşılaşırsınız.
28:41Bu çatı altı kubbe düzenlemelerinden bir tanesidir.
28:44Burası Osmanlı mimarları çok severler.
28:47Hatta bu sivil mimarı içerisinde çok da kullanılmıştır.
28:52Ve daha sonraki de biliyorsunuz 19. yüzyıla kadar İstanbul'daki sinagoglarının büyük kısmı
29:01Müslüman mimarlar tarafından işaret edilmiştir.
29:03Bu Müslüman mimarlar bu çatı altı kubbe düzenlemelerini o kadar güzel uygulamışlardır ki
29:08İşte bunun daha gelişmiş ve karakteristik bir örneğini de burada Ertuğrul Tekke Camii'nde görmekteyiz.
29:16Efendim daha önce belirttiğimiz gibi Ertuğrul Tekke Camii'nin minberi daha sonra kolmasından dolayı
29:24Mihrapla minber üzerine güzel bir taç yapılmıştır ki
29:28Mihrabın yanına minberin monte edilmesiyle beraber bütünlükteki bir bozulma ve gözdeki estetik kaygının oluşmaması için
29:37Hemen mihrapla minberin üst tarafına bir taç yapılmıştır.
29:42Ve bu tacın temel noktası oradaki simetrik bozulmayının dikkati çekilmeyip
29:51Direkt taca odaklanıp gözdeki rahatsız edici görüntüyü bertaraf etmekte.
29:59Burada yerel mimarın müthiş bir başarısı vardır.
30:02Esasında ilavelerin bile, sonradan yapılacak ilavelerin bile
30:07Ne kadar estetik bir şekilde sonuçlanabileceğinin güzel bir örneğidir.
30:12Ertuğrul Tekke Camii'nin de
30:42Vakit namazına denk gelirseniz
30:44Camii'nin imamı Yusuf Hoca'nın canlı canlı ezan okunduğuna şahit olursunuz.
30:51Esasında Yusuf Hoca'yı seyrederken şu geleneği unutmamanız gerekiyor.
30:56Bu Ertuğrul Tekke Camii ve Yıldız Hamidiye Camii'nin müezzinleri Mısırlıydı.
31:03Ve Mevlitanları da Mısırlıydı.
31:04Bu gelenek o kadar önemliydi ki bunların okuduğu ezan için Beşiktaşlılar yamaca doğru gelir ve dinlerlerdi.
31:16Ve öyle işten o bölgenin ağzı ve tavrıyla okurlardı.
31:22Biliyorsunuz İstanbul'da Üsküdar tavrı denilen bir ezan uslubu vardı.
31:28Üsküdar tavrını hala bugün tekrardan canlandırıldı, yaşatılıyor.
31:32Ve bu bölgenin Beşiktaş'ında en büyük özelliği Mısırlı müezzinler ve Mevlitanlardı.
31:39İşte Sultan 2. Abdülhamid döneminde de Yıldız Hamidiye Camii'nin kadrolu müezzinleri Mısırlı, Mevlitanları Mısırlıydı.
31:47Ve onların uslubu İstanbullular ve Beşiktaşlılar için bir ayrıcalıktı.
31:53Ertuğrul Tekkesi'ni gezdiğinizde buranın bir tasavvuf merkezinin olmanın çok daha ötesinde bir de musiki olarak, tasavvuf musikisi olarak da bir merkez olduğunu unutmamanız lazım.
32:10Osmanlı döneminde Cerrahpaşa Camii başta olmak üzere belli camiler hatiplerin ve müezzinlerin eğitim yeriydi.
32:18Ve burada musiki terbiyesi verilirdi.
32:20Osmanlı'nın son döneminde de Ertuğrul Tekkesi bu görevi, bu vasifeyi yürütmüştü.
32:50Ertuğrul Tekke Camii'nin ahşap mimarisi her zaman bakıma muhtaçtır.
33:00Biliyorsunuz bir dönem tevhidhanenin dışındaki diğer yapı üniteleri mektep olarak kullanılmıştı.
33:06Ve daha sonra da çeşitli amaçlar olarak kullanıldığı bir dönem lojmana dönüştürüldü.
33:11Ve yapının her zaman bakıma ihtiyacı vardı.
33:15Her ahşap yapı gibi.
33:16Bugün Ertuğrul Tekke Camii'ni gezdiğinizde yapının başarılı bir restorasyon ve tezinatını hala orijinalliyle korunarak elden geçirmiş olmasının başarısının altında vakıf kültürü yatıyor.
33:30Bugün Vakıflar Genel Müdürün 2010'da bu yapının restorasyona ilgili tabelasını görürsünüz.
33:36Bir noktada burada övüç kaynağıdır.
33:38Çünkü iksadi vakıf teşekkülleri ve vakıf medeniyeti içerisinde bu yapı bugününe kadar kazandırılmıştır.
33:46Efendim yapının iç mekandaki ahşap tezinler ve baktığınızda bugün tekrardan o geleneğin yaşatıldığını görüyoruz.
33:54Bugün Sedefkar Şevket Hakan 3'ün uyguladığı o gelenek buradaki geleneğin günümüze yansımasıdır.
34:06İzlediğiniz için teşekkür ederim.
34:36İzlediğiniz için teşekkür ederim.
35:06Vakıf Katılım tarihte yürüyen adamla vakıf eserlerimizi sundu.