Eight areas are now under Tropical Cyclone Wind Signal No. 2 as Typhoon “Leon” (international name: Kong-rey) undergoes rapid intensification while over the waters east of Cagayan on Tuesday afternoon, Oct. 29.
READ: https://mb.com.ph/2024/10/29/leon-rapidly-intensifies-may-become-a-super-typhoon-as-early-as-october-30-1
Subscribe to the Manila Bulletin Online channel! - https://www.youtube.com/TheManilaBulletin
Visit our website at http://mb.com.ph
Facebook: https://www.facebook.com/manilabulletin
Twitter: https://www.twitter.com/manila_bulletin
Instagram: https://instagram.com/manilabulletin
Tiktok: https://www.tiktok.com/@manilabulletin
#ManilaBulletinOnline
#ManilaBulletin
#LatestNews
READ: https://mb.com.ph/2024/10/29/leon-rapidly-intensifies-may-become-a-super-typhoon-as-early-as-october-30-1
Subscribe to the Manila Bulletin Online channel! - https://www.youtube.com/TheManilaBulletin
Visit our website at http://mb.com.ph
Facebook: https://www.facebook.com/manilabulletin
Twitter: https://www.twitter.com/manila_bulletin
Instagram: https://instagram.com/manilabulletin
Tiktok: https://www.tiktok.com/@manilabulletin
#ManilaBulletinOnline
#ManilaBulletin
#LatestNews
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Kaibigan at partners from the media, present today at those following online,
00:07sa ating mga kasamahan sa pag-asa and other friends from various agencies.
00:16Nandito po tayo ngayon for the press conference,
00:21upang magbibigay kami ng pinakalatest information
00:26about Typhoon Leon.
00:31As of the latest, ang bagyong Leon ay nasa typhoon category.
00:38Umabot siya ang kanyang lakas ng hangin na 150 kilometers per hour.
00:44Malapit sa gitna at Bugso, naabot ng 185 kilometers per hour.
00:49Inaasahan natin na ito ay mag-intensify pa.
00:52Kasalukuyan nga po, it is undergoing rapid intensification.
01:00Hindi namin na-roll out na posibling magiging super typhoon po ito simula bukas.
01:08Then, ang bagyong Leon ay nagbabanta or endangers the extreme northern Luzon
01:19kasama na po ang Batanes group of islands,
01:22kung saan makakarana sila ng stormy weather starting today until tomorrow.
01:29Sa isang nakaraang buwan, October 1 in particular,
01:35ang Batanes ay binayo ng bagyong Leon.
01:42So, inaasahan natin na muli sila po ang direktang maapiktuhan ng bagyong si Leon.
01:50Of course, stormy weather is expected in those areas,
01:57kasama na ang northern Luzon,
01:59dahil po inaasahan natin na mag-intensify pa itong Leon in the next 12 to 24 hours.
02:08Ang mga hazards na dala ng bagyong Leon includes intense to torrential rainfall
02:14na mamaranasan ng mga areas or province ng Batanes,
02:19kagayaan kasama ng Babuyan Islands, starting today and tomorrow.
02:26Samantalang Ilocos Norte, Apayaw, Isabila ay makakaranas ng heaving to intense rainfall,
02:33whereas ang Ilocos Sur, Abra, Kalinga ay makakaranas ng moderate to heavy rainfall starting today and tomorrow.
02:40Apart from strong winds, dahil po nakataas na rin ang signal number 2
02:45at signal number 1 sa maraming lugar sa northern Luzon in particular.
02:51Sa ating mga kababayan, muli ay pinapayuhan natin na seryoso hin dapat natin
02:56ang pagiging alerto at paghanda sa posibling epikto ng bagyong Leon
03:02dahil sa inasahang malalakas ng mga pagulan, ito ay magdadulot ng mga pagbaha at landslides.
03:10Sa ating mga kababayan na nakaschedule na mag-travel,
03:14particularly sa mga lugar na nakataas ang storm signals,
03:19ay maaring dubling pag-iingat kung hindi may iwasan na makancel ang pagbiyahe,
03:27particularly patungong northern Luzon.
03:31Dito po sa DOST Pag-asa, patuloy po kaming mag-monitor around the clock
03:36at anumang mga changes sa track at intrinsity ng bagyong Leon,
03:41ito po ay kaagad naming ipaabot sa mga ating mga kababayan
03:46through various agencies like the Office of Civil Defense
03:50and through the Department of Interior and Local Government.
03:57Muli, magandang hapon.
03:58Ang ibang details ay ibigay ng aming mga kasamahan
04:02mula sa weather forecasting section ng Pag-asa.
04:06Thank you very much, Dr. Nathaniel T. Servando, administrator ng DOST Pag-asa.
04:13At para naman po sa latest updates and information patungkol dito sa ating binabantayang Typhoon Leon
04:20na may international name na Congre,
04:22ay makakasama natin ang isa sa mga duty forecaster and weather specialist
04:29from the weather division, none other than Ms. Veronica Torres.
04:41Okay po, so thank you po, Dr. Nathaniel and Sir Bernie po.
04:45So update, ito na yung update nga natin sa ating minomonitor na si Typhoon Leon.
04:51Ito yung ating latest satellite image.
04:54So itong si Leon kanina nga, kanina aras 4 ng hapon,
04:57nasa may layong 505 kilometers silangan ng Tugigaraw City, Cagayan.
05:01Ito ay nagtataglay ng lakas na hangin na 150 kilometers per hour
05:05malapit sa centro at Mugso na abot sa 185 kilometers per hour.
05:10Kumikilo sa direksyong Kanluran, Hilagang Kanluran sa bilis na 10 kilometers per hour.
05:15And nakita nga natin na mostly, ang apektado na itong si Leon
05:20ay yung mga nasa area ng Northern Luzon, pati na rin sa may silangang bahagi ng Luzon,
05:25pero yung kanyang trough or extension ay posibling umabot hanggang sa Visayas area.
05:30Kaya lagi tayo mag-antabay na mga ilalabas na update ng pag-asa.
05:35Tignan naman natin itong magiging track ni Leon.
05:38So itong yellow area na ito, yellow orange area,
05:42ito yung may mga malalakas na hangin at least 39 kilometers per hour
05:46at itong red na area na ito, malalakas rin na hangin at least 89 kilometers per hour.
05:53And then may kita nga natin itong enclosed na area na ito,
05:57hindi neto sinasabi yung laki ng bagyo,
05:59pero itong area na ito ay kung saan posibling mapunta nga yung centro ng bagyo.
06:03Kung magkaroon man ito ng shift papuntang west, so posibling ang abutin.
06:07So nakikita natin although may kalayuan kahit papano sa landmass ng Philippines,
06:13pero nasa loob na area of probability yung ilang parts na extreme northern Luzon,
06:17kaya hindi ruled out yung landfall scenario around Batanes area.
06:21So may kita nga din natin sa track,
06:23posible nga netong pumunta sa may northwest direction bago mag-landfall sa eastern coast ng Taiwan.
06:32So may kita nga rin natin around Thursday,
06:35ayun yung pinakamalapit si Leon sa may Batanes area.
06:39And then kagaya nga na nabanggit natin kanina,
06:42hindi ruled out ang landfall scenario kay Batanes dahil nasa loob ito ng area of probability.
06:49Naasahan nga din natin na patuloy pang mag-intensify itong sea Leon
06:55habang nasa karagatan ito, sea east ng Philippine Sea.
07:00And then likely habang papalapit din ito sa Batanes,
07:04hindi natin niru-rule out or posible itong mapunta sa super typhoon category.
07:09So inaasahan natin posible itong lumabas na ating Philippine area of responsibility
07:14Thursday evening or Friday early morning.
07:17So patuloy tayo mag-aantabay ng updates kung magkakaroon man tayo
07:22ng mga posibleng mga matitinding mga landfall events.
07:28So dahil nga dito kay Leon, nakataasan tropical cyclone wind,
07:31signal number 2 sa may Batanes, Babuyan Islands, mainland Cagayan,
07:36northern and eastern portion na Isabela, sa may Apayaw,
07:39northern portion ng Kalinga, northern portion ng Abra, at sa may Ilocos Norte.
07:45Signal number 1 naman sa nalalabing bahagi ng Isabela, sa may Quirino,
07:49nalalabing bahagi ng Kalinga, mountain province sa may Ifugao,
07:53Benguet, nalalabing bahagi ng Abra, Ilocos Sur, sa may La Union,
07:58eastern portion ng Nueva Ecija, sa may Aurora, northern and eastern portion
08:05ng Quezon, kabilang na ang Polilio Islands, sa may Camarines Norte,
08:09Camarines Sur, sa may Katanduanes, Albay, northern portion din ng Sorsogon.
08:15So binabanggit nga natin na ang posibleng pinakamataas
08:18sa tropical cyclone wind signal na pwede nating maitaas
08:21during the passage of Leon ay pwedeng signal number 3 or 4,
08:25pero pinakita nga natin kanina na posibleng maging super typhoon category
08:29etong si Leon, kaya hindi rin ruled out kung magtataas tayo ng signal number 5.
08:36Meron din naman tayong nilabas na heavy rainfall warning
08:39or meron tayong nilabas na weather advisory kanina alas 5 ng hapon,
08:43ngayong hapon hanggang bukas ng hapon, asahan natin intense to torrential rains
08:48more than 200 mm sa Batanes at Cagayan, kabilang na ang Babuyan Islands.
08:53Heavy to intense 100 to 200 mm of rain sa may Ilocos Norte,
08:57Apayaw, Isabela, Occidental, Mindoro at Antique,
09:00samantalang moderate to heavy rains ngayon hanggang bukas ng hapon sa Ilocos Sur,
09:05Abra, Calinga, Calamian Islands, Romblon, Negros Occidental at Aklan.
09:11Then by tomorrow afternoon hanggang Thursday afternoon,
09:14intense to torrential rains, Batanes, Cagayan, kabilang na ang Babuyan Islands at Occidental, Mindoro.
09:20Heavy to intense rains sa may Ilocos Norte, Ilocos Sur, Apayaw, Isabela, Calamian Islands at Antique,
09:26samantalang moderate to heavy rains sa may Abra, Bataan, Bulacan, Lisal, Laguna, Cavite, Batangas, Romblon at sa may Aklan.
09:35Thursday afternoon to Friday afternoon, intense to torrential rains sa Batanes at Babuyan Islands,
09:41samantalang heavy to intense rains sa mainland Cagayan, Calamian Islands at Occidental, Mindoro.
09:46Moderate to heavy rains sa may Ilocos Norte, Zambales, Bataan, Cavite, Batangas, Romblon, pati na rin sa may Antique.
09:55Asahan din naman natin yung mga bugso ng mga malalakas na hangin.
09:58Ngayong araw sa may Bataan, Metro Manila, Calabarzon, Mimaropa, Bicol Region, Visayas, Dinagat Islands, Surigao del Norte at Kamiguin.
10:07Bukas naman sa may Bataan, Metro Manila, Calabarzon, Mimaropa, Bicol Region, malaking bahagi ng Visayas at Dinagat Islands.
10:15At sa Thursday, sa may Aurora, Quezon, Mimaropa, Bicol Region at sa may Dinagat Islands.
10:22Meron din tayong nilabas na gale warning and as of 5pm, meron tayong gale warning sa may Batanes,
10:28sa may Cagayan kabilang na ang Babuyan Islands, sa may Isabela, Ilocos Norte, sa may Aurora,
10:33sa may Quezon kabilang na ang Ponilio Island, Eastern Coast ng Kamarines Norte at sa may Katanduanes.
10:39Kaya kung maaari, huwag muna tayong pumalaot sa areas na yan dahil magiging maalon hanggang sa napakaalon ng karagatan.
10:47Meron din naman tayong nilabas na storm surge warning.
10:50Nilabas to kanina alas dos ng hapon kung saan may storm surge warning tayo sa may Batanes at Cagayan area.
10:59So advice natin sa mga communities na nakatira sa low-lying coastal communities ay manatiling malayo sa coast or sa beach,
11:07cancel all marine activities and palagi pa nga rin maki-update sa mga ilalabas na mga advisory ng pag-asa.
11:16At yan nga pong muna yung update natin kay Bagyong Leon mula sa Weather Forecasting Center ng Pag-asa, Veronica Torres.
11:23Thank you very much Ms. Veronica Torres from the Weather Forecasting Section of DOST Pag-asa.
11:33Ngayon naman poy ating alamin ang mga latest updates po pagdating sa ating mga dams and major river basins
11:43to be given to us by a duty hydrologist and senior weather specialist of the Hydromet Division, none other than Ms. Rosalie Pagulayan.
11:52Thank you. Paraming salamat po Sir Bernard. So just to give you ano po ba yung kalalagayan ng mga minomonitor nating dams at saka po mga kailugan dito po sa Philippines.
12:05So I think familiar kayo lahat dito no? So ito po yung latest po na mga elevation ng ating mga reservoirs.
12:13As of 4pm po, base po dun sa ang base time po niya kanina ay alas 8 ng umaga.
12:18So for an 8 hour period, so meron po mga tumaas at meron din naman pong bumaba na mga elevation po ng ating minomonitor ng mga dams.
12:29So to give you the nitty-gritty of this elevation, so ito po ang kalalagayan ng ating pong magat-dam po.
12:37Unahin ko po ang magat-dam ano. So ito po yung nung nagkaroon po ng TC Christine, so ito po yung naging paulan niya within the watershed
12:45that caused the elevation to reach up to at least near 190, almost 188 meters po yan ano.
12:53So dire-direcho po yung kanya pong pag-conduct ng spilling elevation as of today dahil meron pa rin pong mga paulan tayong inexpect dito po sa watershed po ng magat-dam.
13:06So ang watershed po ng magat ay nag-encompass po ng dalawa pong region, yung region po ng Cordillera at saka yung region 2 po.
13:15So from Cordillera papunta po ito sa region 2.
13:19So ito po yung chronology ng spilling operation.
13:22So it is started on July, October 22 rather with one gate, total of one gate opening at nag-increase po sila.
13:30Ito po ay during the passage of TC Christine.
13:34So nagkaroon po ng pag-increase ng gate operation, ng gate opening rather.
13:41At hanggang sa po, hanggang nung 24 po nag-reduce po sila ng gate but still at 2 meters up to this time.
13:49So ito po yung mga ginagawa po natin on the part of the dam operators which is the National Irrigation Administration.
13:58So meron po silang, yung tinatawag po natin dam discharge warning.
14:02So once they decide, once the gate opening is decided, meron po silang pinapadala pong mga information na kagaya po nito.
14:10Although magkaiba lamang po ng laman, ito po yung information na yun.
14:14So ito po ay nakakascade po sa lahat po ng municipalities and even barangays na pwede pong maapektuhan ito pong pagpapakawala ng tubig from magat-dam.
14:24So ito po yung mga municipalities on the part of Pag-ASA.
14:27We are preparing this hydrological situationer kung saan po nakalagay po yung details na yan.
14:33And at the same time, ano po ba yung mga municipalities na maapektuhan po nitong pag-release nito ng magat-dam.
14:41So it started with Alfonso Lista doon po sa probinsya ng Ifugao, then down po dito po going po doon sa Isabela.
14:50Ito po yung mga municipalities.
14:53And ito po naman on the right side here, ito po yung mga barangays within these municipalities na maapektuhan po in the event po ng pagbubukas po ng dam.
15:05So it's maliit lang naman po, pero hindi po natin inaalis yung possibility na gaya po nang nasabi nung ating meteorologist.
15:14So aside from the watershed, meron po mga pag-ulan along the river system that could also increase, makakadagdag po doon sa pag-increase ng mga elevation ng ating mga kailugan.
15:25So we are not only looking at the discharges from the dams, but also yung mga paulan po along the river system and within the Cagayan River Basin po.
15:35So ito po lahat ng barangay.
15:38And ito naman po going to Ambuklao and Binga, yung chronology po ng kanilang spilling operation.
15:44So they terminated nung 28 at kanina pong umaga nag-terminate.
15:49At yung San Roque po ay nag-terminate nung October 26.
15:52Pero dahil ine-expect po natin na meron pong mga malalakas na paulan, si Tropical Cyclone Leon.
16:00So ang Binga po at saka ang Ambuklao, nag-decide po sila based doon po sa mga forecast rainfall na pinoprovide natin with them.
16:07So magkakaroon po sila ng spilling operation.
16:12Ngayon pong alas 5, as of now, ay nakapag-open na po sila ng gate.
16:16Bawat isa po, Ambuklao and Binga dams will open one of its gate at 0.3 meters.
16:22So ayan po, no?
16:23So ang barangays po na maa-apektuhan ay for Ambuklao Dam ay yung pong barangay Ambuklao at sa Binga naman po yung barangay Dalupirip and Tinugdan.
16:34So as I've said earlier, hindi po natin, ito lang, hindi lamang po ito yung tinitignan natin but also yung mga forecast rainfall na sinabi po ng ating meteorologist that could be due to the passage of this TC Leon.
16:48And for the San Roque, so at elevation 276.39, kanina pong alas 4, so ito po na lamang po, dahil may opening po si Binga, so lahat po ng ito ay masasalo po ni San Roque Dam.
17:02So ang mga ngailangan na lamang po siya ng 40 millimeters na pag-ulan to reach its normal high water level or yung kanyang spilling elevation na 280 meters.
17:14So ang kanyang deviation po from its normal high water level ay less than 4 meters na lang po, 3.61 to be exact.
17:22And ito naman po for the Pantabangan Dam, so at 208.07 meters, ito po yung kanyang elevation kanina pong alas 4, so to reach the 221 meter na spilling elevation,
17:39so it will be needing 180 millimeters na pag-ulan kung ito po ay kayang ibigay ni TC Leon.
17:45And for the deviation sa kanyang normal high water level na 221, 12.93 meters.
17:52And for Anggat Dam, so nasa 202.52 na po siya as of 4 p.m., and it will be requiring 280 millimeters na pag-ulan para po ma-fill or ma-reach yung kanyang 210 na spilling elevation.
18:08So ang deviation po niya from that normal high water level ay 7.48 meters.
18:15And with that, also meron din po tayo mga in-issue. Ang atin po mga river centers ay meron po silang in-issue na mga flood advisories.
18:25As of today, meron po itong in-issue yung Bicol River Basin.
18:29So kung titignan niyo po, puro-pula pa po yung mga forecasting points. Ibig sabihin, still at flood level or still, they are all still at the critical level.
18:39So in preparation po, hindi po nila tinigil yung pag-i-issue po ng flood bulletins.
18:45Because ito po ay dire-direcho from TC Christine hanggang ngayon po.
18:50Kaya kung titignan niyo po, nasa flood bulletin number 30 na po sila.
18:54So all of those nandito po halos sa middle ng Bicol River Basin, ay halos lahat po ay nasa critical level pa po siya.
19:03While this Sipokot and this Owas Kalsada is already at the alarm level po. Nasa alarm level pa rin po.
19:13So hindi po natin ito titigilan hanggat hindi siya bumababa ng kanyang alert level.
19:19So continuous po itong ginagawa natin dito.
19:21And at the same time, yung Cagayan River Basin, naka-up po yung kanilang flood advisory.
19:27So meron po tayo yung mga na-issue na ito.
19:29So aside from the discharges from the dam also, meron po tayo mga paulan that we are expecting within the river basin itself.
19:37Okay. So dahil po, medyo malakas din po yung patataas po yung ating mga ine-expect na paulan.
19:43So meron po tayo yung mga general flood advisories that were issued for yung tinatawag po nating mga principal river basins,
19:51which are outside of the major river basin.
19:54So ito po, naka-region po tayo. We have for Region 5, Region 2, and iba-iba pong region.
20:01So ito po yung mga impact statements na nilagay po natin dito that our kababayan should watch out for.
20:08At kung makikita niyo po, lahat po nito para po madirect kayo dun sa ating website,
20:14meron pong nakalagay na mga icons na ganyan kung saan naka-up po yung ating mga flood advisories.
20:20So when you click this, you will be routed to the ano po ba yung information that are within this general flood advisories
20:28para po madirect din po kayo dun sa mga kailugan na pwede pong mag-expect tayo ng pagtaas po ng kanilang elevation.
20:36So andito na po yung mga clickable sites na pwede niyo pong puntahan within the pag-asa website
20:44para po pag pinuntahan niyo, you will be directed dito po sa ating mga general flood advisories.
20:50And with that, mag-ingat po tayo dahil malaka po yung ina-expect nating paulan because of this T.C. Leon.
20:57So maraming salamat po sa pakikinig.
21:06Thank you very much, Ms. Rosalie Pagulayan, our duty hydrologist and senior weather specialist from the hydrometeorology division.
21:15Okay po, so ngayon ay dumako na tayo dun sa ating mga pagtatanong for the queries ng ating mga kaibigan sa pamamahayag.
21:24Pero bago natin umpisan, let me acknowledge first our key officials who are joining us right now
21:32and possibly will aid us in answering your queries.
21:39Of course, headed by our pag-asa administrator, Dr. Nathaniel T. Servando.
21:44We also have Dr. Marcelino Q. Villafuerte II, the deputy administrator for research and development ng pag-asa.
21:52And we also have engineer Roy Badilla, our officer in charge of the office of the deputy administrator for operations and services
22:00as well as engineer Christopher Perez, the officer in charge of the weather division.
22:06And I think we also have our chief of the research and development and training division joining us in the audience,
22:16si Ms. Shirley David, and of course, yung ating mga kasamahan sa field offices,
22:22particularly sa North Luzon, sa NCR, South Luzon, Visayas, and Mindanao who are also joining us online via Facebook Live.
22:34And speaking of Facebook Live, mamaya po sa mga magtatanong through the Facebook Live,
22:40you can key in your comments or questions sa ating comments box.
22:47And we'll try to go through them, pasadahan natin, as we go along with the questioning for our press conference.
22:56So, of course, we are also being joined by our friends from the media here, dito sa ating media room.
23:03We have our friends from GMA Super Radio DCWB, and of course, ang ating mga kaibigan from DZXL 558 News.
23:12Ata, marami pa pong iba, no?
23:14Okay, impisan na po natin yung ating tanungan. Mahuna po si Sir Glenn Wego ng GMA Super Radio.
23:19Sir, 150 kilometers per hour yung strength.
23:23Pag ganito kalakas, sir, ano yung mga posibling pinsala nito na maring i-do that, sir? Can you describe it, sir?
23:34Sir, balik kong 150 kilometers per hour na signal number three na talagang yung lakas ng hangin.
23:40Unahin po natin lakas ng hangin dahil ang warning signal ay basa lakas ng hangin.
23:43Yung mga maraming uri ng halaman na pwede na pong matumba.
23:47Yung mga poste ng kuryente pwede nang matumba.
23:50Yung mga bahay na gawa sa light materials or even yung mga, for example, yung mga nipahat, lalo na sa kanayunan, pwede pong masira.
23:57And of course, yung dala nitong ulan, where natural possibility na yung lagi natin babala,
24:03magdulot ng mga pagbaas sa low-lying areas, magdulot ng pagbaas sa mga komunidad na malapit po sa gilid ng ilog
24:09sapagkat possible yung tumasang level ng tubig dahil sa continuous na pagulan at tumapaw ito.
24:14And yung mga paguhu ng lupa, lalo na po kung ilang araw nang nabababad sa pagulan yung mga lugar na malapit po sa paanan ng mundok.
24:21So, talagang yung, hindi lamang yung lugar na aabot ng higher warning signals,
24:27kundi kahit yung nasa number one po, binibigyan natin ng abiso na maging alerto, mag-ingat at patuloy nga mag-monitor sa update
24:34at makipag-ugnayin sa kanilang LGO at local DRO officials para sa patuloy na disaster preparedness and mitigation measures
24:41habang nasa dagat pa yung centro ng bagyong sa Ileon.
24:45Sir, tulad ba nung bagyong Christine, yung possible bang bumabad din ito?
24:52Kasi yun yung naging problema sa Bicol Region eh.
24:54Tumagal nang husto yung bagyong, that's why sobrang tindi ng ulan,
24:57nag-saturate yung lupa, nagkaroon ng landslide.
24:59Possible ba yung ganung scenario, sir, o mabilis ang tilos masyado nito?
25:02Well, ang nangyari po kasi sa bagyong si Christine, nauna yung mga kaulapan nito sa western side ng bagyo,
25:10na paulit-ulit tumama sa kabikulan.
25:12Kaya nababad sa paulan itong kabikulan, at itong ngay nag-resulta ng mga pagbaha
25:17sa nakararaming bagay ng Bicol in some parts of southern Luzon.
25:20Itong bagyong sa Ileon naman ay more on the southern at saka eastern side yung makapal na kaulapan nito.
25:28So possible ang scenario naman ito, bagamang nakakaranas na ng mga pagulan sa ilang bagay ng northern Luzon,
25:33pero hindi kasing dami ng ulan na natanggap nitong Bicol Region bago pa tumama yung centro ni Christine.
25:40And at the same time, kung magpapatuloy dito sa forecast track natin,
25:43na hindi naman natin naasaan na maglalandfall yung centro,
25:46at kung magiging mabilis yung pagkilos nito, then most likely situation is that hindi po ganung karami yung ulan
25:52as compared to Christine.
25:54Ganun paman, iyon nga, hindi natin niro-rule out yung possibility ng mga pagbaha at pagunang lupa.
25:58We should not take the warnings lightly.
26:00Kahit yung comparison natin may kalayuan sa scenario ni Christine,
26:05yung paghahanda po ang pinaka-importante sa lahat.
26:07Let's prepare for the worst-case scenario lage.
26:09Para mangyari man o hindi, ay handa po tayo.
26:12Kumaga nakapag-prepare tayo, nabisuhan tayo habang maaga pa.
26:16So Sir Chris, mas grabe ba yung, kumbaga mas dapat pag, hindi naman sa dapat paghandaan yung hangin lang,
26:22pero mas mapaminsala yung hangin niya compared to yung rains na nadala niya?
26:26Well, kung nakikita nga po natin na mas mararamdaman immediately yung hangin,
26:31dahil unlike Christine na nauuna yung mga kapal na ulap,
26:34then definitely magiging mapaminsala ang hangin, malalakas na hangin na dala nito.
26:39Lalo na where not ruling out the possibility po yung ma-reach pa nito yung super typhoon category,
26:45yung raising of warning signals number 4 and 5, malaki yung possibility dito sa may bandang Dulong Hilagan Luzon.
26:50Kaya nantabayanan po yung mga kababayan natin, magiging mas madalas ang issuans natin ng bulletin
26:55once na maybe less than 100 kilometers lang ang layo nito,
26:58or 24 hours bago sa nearest approach nito sa Dulong Hilagan Luzon.
27:03Any changes sa intensity, movement, mga lugar na may warning signals, rainfall forecast, wind forecast, storm surge,
27:11i-include po natin sa mga succeeding tropical cyclone bulletins natin.
27:15Salamat sirs.
27:17Thank you very much Sir Glenn and Sir Chris sa mga katugunan.
27:22Any other questions sa ating mga kaibigan from the media joining us dito sa ating media room?
27:29So kung wala na po ay pasadaan lang natin yung ilang sa mga tanong na naipost
27:34ng ating mga stakeholders and followers sa ating official Facebook page.
27:41Okay, from Jovan Bakiran Pinugo, nag-open na po ba ang Magat Dam?
27:47Perhaps our, si Ma'am Oye po.
27:54Ayun, ang tanong uli ma'am is, nag-open na po ba ang Magat?
27:57Yun po yung tanong.
28:01Sir Roy sir.
28:02Okay, good afternoon.
28:04Ayun, yung Magat Dam natin ano, hindi naman po siya nagsara mula pa nung kay Christine.
28:08So tuloy-tuloy po yung pagpapakawalan niyang tubig dahil nga nage-expect tayo ng medyo malalakas pa na pag-uulan
28:15dito sa May Northern Luzon or sa area ng Magat Dam.
28:20Thank you po sir.
28:22Okay, other questions po na nakapost sa ating comments sa Facebook page?
28:29From Lorena Dizon, good afternoon po, magkakaroon po ba ng signal ang Batangas?
28:35Same question goes with Lea Carillo, also from Facebook.
28:39So sa Batangas daw po, any signals na may tataas?
28:45Well, depende po sa magiging takbo nitong bagyo, kung bahagi hapa itong kikilos ng pakanluran,
28:50we're not ruling out the possibility na ilang bahagi ng Southern Luzon ay posibleng magkaroon ng warning signal.
28:56Pero sa nakikita natin ngayon ay malit pa ang chance na magkaroon ng warning signals itong Batangas area.
29:03So balit, yun nga, payo natin ay patuloy pong mag-monitor sa 6-hourly update natin
29:08dahil any slight changes sa pagkilos nito, lalo na kung westward or pakanluran,
29:13pwede magkaroon ng pagbabago sa mga lugar na nasasaku pa natin signal number one dito sa may bandang Central and Southern Luzon area.
29:21Okay, thank you sir Chris.
29:23Si Doknas po may dagdag.
29:25May dagdag ko lang in terms of rainfall, although ang concentration ng malalakas ng mga pagulan ay sa Northern Luzon,
29:32at may mga areas na makakaranas ng mga moderate to heavy, meaning hindi gano'ng kalakasan ang pagulan,
29:40na malayo sa bagyo, kagaya po ng Lalawigan ng Bataan, Bulacan, Rizal, Laguna, Cavite, maging ang Batangas.
29:51Base sa aming heavy rainfall outlook.
29:54Kailang the fact na the past 3-4 days ay napiktuhan sila ng bagyong kristin,
30:02kahit hindi gano'ng kalakasan ang mga pagulan sa mga lugar na ito,
30:07but it may trigger landslides dahil saturated na yung mga kalupaan.
30:13Kaya patuloy pa rin maging alerto, magmatyag sa maaring mga pagbuhos ng mga pagulan,
30:20bagang mata ito ay hindi nakasama as intense or torrential rainfall.
30:28Okay, thank you Dr. Nutt.
30:29Si Sir Glenn.
30:30Sir, question lang.
30:31Itong Undas mismo, Friday.
30:33Since lalabas, kung lalabas rin ng Thursday evening or Friday morning,
30:38pag sa Friday ba, mismong araw ng Undas, better weather tayo sir?
30:44November 1 mismo.
30:46Kung dito po sa Metro Manila, sanatin na possible na may mga light to moderate time paulan pa rin
30:52sa darating na BNS, but yung mga kababayan po natin sa Northern Luzon
30:55at saka ilang bahagi ng Central Zone, likely makakaranas pa rin po ng mas maraming paulan
31:00because by Friday, although we're expecting this one to be already outside the par,
31:05pero possible yung rain bands nito ay tumatama pa sa ilang bahagi po ng Northern Central Zone.
31:11Okay, thank you sir.
31:13Thank you po ulit, Sir Chris, Sir Glenn.
31:15And may mga ilang katanungan pa po dito sa ating FB Live.
31:22Eto, more or less, nasagot na kanina pero siguro pa sa daan lang natin.
31:26From Mark Risologo, may mga malakas na ulan na po around Cagayan in Apayao po,
31:32pabugso-bugso, at dahil diyan, hindi pa po ba magbababa ng tubig ang Magat Dam?
31:37Na-answer na kanina, naka-open naman.
31:41Okay, ilang questions pa po right here.
31:49By the way, yung ating mga pinipick-up na question ay dun po galing sa ating FB Live.
31:57Naka-livestream po tayo.
32:01May tanong si Phillip Andres, bakit po millimeter ang sukat ng pagulan,
32:06hindi millimeter per hour?
32:10Yun yung tanong.
32:11Pero I think mukhang parehas naman natin pinapresent yung daytime,
32:14millimeter and millimeter per hour.
32:16Pero any insights on this, Sir?
32:19Ang nangyayari po kasi, ang pinapresent natin sa weather advisory na rainfall forecast
32:24ay hindi po per hour, kundi yung ibabagsak in the next 24 hours.
32:29So yung millimeter per hour naman po, ginagamit po natin yan kapag nag-issue po tayo ng
32:36thunderstorm or heavy rainfall warning na kung saan
32:39ang basean po natin ay yung ulana na sukat during the last 1 to 3 hours.
32:44Kaya that's the difference between using the millimeter per hour
32:48and millimeter sa ating weather advisory po.
32:50But nevertheless, yun pa rin po yung mga babala natin kapag nagpalabas po tayo ng weather advisory
32:55na may, for example, ito nasa screen natin yan yung mga rainfall,
32:59naka-indicate naman po diyan yung intensity, no?
33:01More than 200 millimeters, intense to torrential, moderate to heavy, and heavy to intense.
33:06So, regardless of the amount, ito, we have to remind everybody na
33:10maaaring yung amount na ulan, na let's say 50 to 100 millimeters,
33:14ay hindi gaano magpabaha sa mga, let's say for example, mga highly elevated areas
33:21or yung sa mga rural provinces na hindi pa apektado ang mga waterways.
33:26Pero the same amount, maaaring magpabaha na po sa ilang mga highly urbanized areas.
33:31Kaya nga po, andyan yung paalala natin na yung mga amount of rains,
33:36may iba't-ibang efekto rin yan, depende sa features na inyong lugar.
33:41Kaya patuloy din po magmonitor sa nangyari sa inyong lugar
33:44at i-coordinate sa inyong local government dahil mas kabisado po na inyong local government,
33:49local DR officials, kung ano yung mga lugar na madaling bahain
33:52just in case na umulan nga ganitong amount sa inyong lugar in the next 24 hours.
33:57Thank you, sir.
33:59Another question from Ms. Nelia Hipolito this time, ano.
34:03Dito po ba sa Metro Manila magiging malakas po ang ulan at kailan daw po ito mangyayari?
34:11Kung titingnan po natin ating heavy rainfall outlook for the next two to three days,
34:15ay wala tayong inaasa na more than 50 millimeters of rain dito sa Metro Manila.
34:20Pero gaya nga ng binanggit ng ating administrator kanina,
34:23regardless, may mga, hindi lamang sa Metro Manila, no,
34:26may mga ilang lugar na inulan ng previous bagyo at maaaring saturated pa ang kalupaan,
34:33pwede pa rin pong magdulot ng mga isolated cases ng pagbahad, pag-uho ng lupa,
34:38kahit na po nasa labas ng Taipun periphery, lalong-lalang itong ilang bahagi ng Southern Luzon area.
34:44Pero ulitin nga po dito sa Metro Manila,
34:46bagamat hindi laka-forecast ng kasama sa ating heavy rainfall outlook for the next three to four days,
34:52pinapayawan pa rin po natin mga kababayan natin.
34:54For any planned outdoor activity, siguro rin din pong magdala pa rin ng payong
34:58or yung pag magta-travel po sila to keep themselves protected umulan man o umaraw.
35:07Thank you once again, Sir Chris.
35:08Another question from Abel La Chica.
35:10Ulan ba sa Visayas bukas?
35:14So mukhang naka-indicate naman yung Visayas, no?
35:17Aklan and Antique?
35:20Sa heavy rainfall warning namin, actually some areas in the Visayas,
35:25particularly na dito sa Antique, makakaranas ng heavy to intense rainfall tomorrow.
35:31In fact, today until tomorrow.
35:34At by October 31, Thursday, hindi lamang Antique but kasama na rin po dito ang aklan.
35:47So far, ito po yung mga probinsya na particular na sa western Visayas,
35:54mostly from southern Luzon,
35:57but naka-focus talaga dun sa northern Luzon ang malakas ng mga pagulan.
36:04Okay po, thank you, Dr. Nats.
36:06Another question from Lex Mendoza.
36:08Signal number one pa rin po ba sa Isabela?
36:13Sige, sir.
36:20Ayan, mayroong signal number two, no?
36:22Tsaka signal number one. Okay.
36:24So yun po yung katugunan.
36:27Yung eastern portion, yun yung signal number two.
36:30Samantalang yung nalalabing bahagi, yun yung signal number one.
36:33So may signal number two tayo sa Isabela.
36:35Thank you, Dr. Mar.
36:36Ayan, so malinaw po yun, no?
36:39And siguro, mga ilang katanungan na lang, no,
36:41before we finally wrap up our press conference.
36:44Okay.
36:46From Christopher Paulino Enriquez,
36:48ano po ang kategori ng bagyong ito kumpara kay Christine?
36:53Kategorin Leon.
37:01Si Leon currently ay typhoon yung kategori niya,
37:04and then it is still undergoing rapid intensification.
37:07So we are not ruling out that it could reach super typhoon.
37:11And then si Christine naman ay
37:13umabot siya ng severe tropical storm.
37:15So that's why hanggang signal three yun si Christine.
37:19So ibig sabihin,
37:20mas malakas ang hanging daladala ni Leon
37:24as compared kay Christine.
37:27Okay po, thank you, Dr. Mar.
37:30So, I suppose nakover natin ang karamihan
37:33dun sa mga tanong ng ating mga stakeholders
37:38and followers po sa ating Facebook Live.
37:41By the way, available po 24x7 ang ating information
37:46sa DOST Pagasa website.
37:47Gayun din po sa ating official social media accounts
37:51sa Facebook, YouTube,
37:53and of course sa ating iba pang social media platforms.
37:58Ayan.
37:59So more or less ay okay na po, no?
38:02Siguro in the interest of time,
38:04ay atin nang
38:10i-close yung ating press conference ngayong hapon na to.
38:13Pero bago natin gawin yan, no?
38:16Ilang paalala lang po na may mga kasunod pa po tayong mga
38:20briefings na gagawin
38:22for the succeeding hours,
38:24especially mamayang alas onse po ng gabi.
38:28Ayan po.
38:29So with that, anyahan po natin na mag-closing statement
38:32ang ating butihing Deputy Administrator
38:36for Research and Development,
38:39Dr. Marcelino Q. Vilaferte,
38:41para sa ilang mensahe po para sa ating mga nakatutok ngayon.
38:46Maraming salamat, Bernard,
38:47and maraming salamat din po sa ating mga kasamahan sa media
38:49sa pagpapunlap ng pagkakataon ito
38:52upang maiparating sa ating mga kababayan
38:54ang nagbabadya na patuloy pang mag-intensify na itong si Typhoon Leon.
39:01Kasalukuyan, ito ay nasa 150 kilometers per hour
39:05ang kanyang taglay na lakas ng hangin
39:07at may pagbugson na 185 kilometers per hour.
39:10And then, ito ay kumikilos north-westward
39:14sa bilis na 10 kilometers per hour.
39:17Inaasahan natin na dahil sa kanyang kategorya,
39:21currently, typhoon,
39:22may malakas na hangin itong taglay.
39:25So, ibig sabihin, mapaminsala ang hangin na iyon.
39:29And then, inaasahan din natin na ito ay mag-intensify pa
39:32into possibly, no, super typhoon.
39:35So, that's why ang ating mga kababayan
39:37sa hilagang bahagi ng Luzon ay pinag-iingat natin
39:40upang nang sagayon ay maiwasan
39:43yung mapaminsalang dulot ng hangin, ano.
39:46Ang mapaminsalang dulot ng hangin,
39:48katulad na nabagit kanina ng mga kasamahan natin,
39:50ay maaaring makasira ng ating mga tahanan.
39:53Gayun din ito ay maaaring magdulot, no,
39:55ng storm surge.
39:56Sa kasalukuyan, meron tayong storm surge warning
39:58na nakataas, no,
39:59particular sa lugar, sa batanes, and kagayan,
40:02na maaaring umabot ng 2.1 to 3 meters.
40:06So, ibig sabihin ito,
40:08kailangan mag-ingat din yung mga kababayan natin, no,
40:10yung mga nasa, malapit sa baybayin.
40:12And then, meron din po tayong mga nakataas na heavy rainfall, no.
40:16Particular, yung outlook natin for today
40:18until tomorrow afternoon,
40:20meron tayong intense to torrential rains
40:22na maaaring maranasan sa batanes, kagayan,
40:25including Babuyan Island.
40:27So, pinag-iingat po natin ang mga kababayan natin diyan.
40:29Ganun din po, heavy to intense rain naman sa Ilocos Norte,
40:32Apayaw, Isabela, Occidental Mindoro, and Antique,
40:35samantalang moderate to heavy rains
40:37ang maaaring maranasan sa Ilocos Sur,
40:40Abra, Kalinga, Calamian Islands,
40:43Romblon, Negros Occidental, and Aklan.
40:45Maaaring po itong magdagal, no.
40:47Itong mga nakataas natin ito na heavy rainfall
40:50until about, or maaaring natin maranasan hanggang Friday
40:54bago lumabas itong sea typhoon Leon.
40:58So, iba yung pag-iingat pong muli, ano,
41:00makipag-ugnayan sana yung ating mga kababayan,
41:03lalong-lalong na yung mga maaapektuhan diyan sa Northern Luzon.
41:06Ganun din, ito namang sa western area, no,
41:09as far as Aklan, Antique,
41:11ganun din sa Occidental Mindoro,
41:13sa banta naman ng mga pagbaha dulot ng malalakas na pagulan.
41:17Makipag-ugnayan sana tayo sa ating mga local government officials,
41:21at ganun din, ay patuloy po sana tayo mag-antabay
41:24sa mga ipapalabas na updates ng Pag-asa.
41:27Maraming salamat pong muli,
41:28and magandang hapon po sa ating lahat.
41:31Thank you very much, Dr. Marv Gioferte,
41:33our Deputy Administrator for Research and Development
41:36ng DOST Pag-asa.
41:38At yan po, no, very well said,
41:40ng ating mga key officials.
41:42Patuloy na pag-iingat po ang ating paalala sa ating mga kababayan,
41:46lalo tigit sa hilagang bahagi ng Luzon.
41:49Patuloy po tayo mag-antabay sa anumang mga updates
41:51na ilalabas ng Pag-asa
41:53at ng mga otoridad natin sa pamahalaan.
41:56At muli po, ang aming taus pusong pasasalamat
41:59sa lahat ng nakibahagi,
42:00kabilang ng ating mga kasamahan sa pamahayag,
42:03ganun din ang ating mga kasamahan dito sa media room,
42:05at sa ICT,
42:06at sa iba pang mga kasamahan natin sa DOST Pag-asa
42:10sa pangungunan ng ating Administrator Dr. Nathaniel T. Cervando.
42:13So muli po, maraming punsalamat, magandang gabi po.