Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili izleyiciler, Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz.
00:16Yeni yıl yaklaşıyor.
00:17Sayılı günler kaldı.
00:18Tabi özellikle asgari ücretlinin gözü de yapılacak zamda peki iktidar asgari ücretli
00:24için ne kadardır bir zam yapmayı düşünüyor?
00:28Yeni yılda asgari ücret ne kadar zamlanmalı bütün bunları konuşacağız.
00:32Sosyal güvenlik uzmanı Emin Yılmaz konuğumuz hoş geldiniz.
00:36Merhabalar Erdem Bey, iyi günler dilerim.
00:39Teşekkürler.
00:40Şimdi Emin Bey öncelikle şunu sorayım.
00:43Iktidar kulislerinde asgari ücrete dair rakamlar tutarlar konuşuluyormuş.
00:48Peki iktidarın kafasında asgari ücret için ne kadarlık bir zam söz konusu?
00:54İktidarın kafasında bakıldığı zaman burada çok çeşitli rakamlar konuşuluyor.
01:00Geçtiğimiz haftalarda bununla ilgili uluslararası kredi derecelendirme şirketleri keza yine
01:08bankalar çeşitli rakamlar verildi.
01:10Bunlar nelerdi geçmiş dönemde nasıl oldu bunları kısaca özetleyecek olursak somut
01:18olarak bazı verilere ulaşabiliyoruz.
01:22Asgari ücret bu yıl içerisinde temmuz ayında ikinci bir zam görmedi.
01:28Geçmiş döneme bakıldığı zaman şöyle bir asgari ücretin kronolojisini masaya yatırdığınız
01:33zaman 1998-99 yıllarında asgari ücret komisyonu 3 defa toplanmıştı.
01:39Devamında 2000-2016 yılı içerisinde 2 defa, 2016-2021 yılları arasında 1 defa 2021'den
01:47bugüne kadar 2 defa keza içinde bulunduğumuz sene yine 1 defa asgari ücrete zam geldi.
01:55Normalde asgari ücret yönetmeliğine göre asgari ücret komisyonu 5 kişi işçi sindikası,
02:005 kişi işveyli sindikası ve de çalışma bakanlığı bünyesinde 5 kişilik katılınca
02:0515 kişi üzerinden aralık ayında toplamda 4 toplantıyla asgari ücret oy birliği
02:13veya oy çokluğuyla netliğe kavuşuyordu.
02:16Burada yaklaşık olarak 2.5 aylık bir süreç var.
02:20Asgari ücretle ilgili çeşitli spekülasyonlara yol açabilecek olan rakamlar da konuşulabiliyor.
02:28Bunlar nelerdir?
02:29Geçtiğimiz hafta özellikle Deutsche Bank ve de Bank of America vasıtasıyla asgari ücretin
02:39şu anda yani içinde bulunduğumuz enflasyon verisine göremi gelecek olan enflasyon verisine
02:46göremi yoksa hedeflenen enflasyon gelecek olan enflasyon orta vadeli formanda hükümet
02:54kanadı %41,5 söyledi.
02:562025 yılındaki enflasyon verisi ise 17,5 burada özellikle IMF'de dahil kredi derecelendirme
03:06şirketleri yabancı sermaye bankalar bununla alakalı şu andaki enflasyon değil yani
03:13gerçekleşecek olan enflasyon değil hedef enflasyona göre hedef enflasyonu 2025'de
03:1817,5 olduğu için bunun %20 ya da 25 üzerinden değerlendirilmesi maksimum bu rakamın %30
03:28üzerinden değerlendirilmesi %30 üzerinin de daha üstüne çıktığı takdirde ise burada
03:36enflasyonu tekrar tetikleyip bununla ilgili bu dengelerin bozacağı ile ilgili bir yayın
03:46açıkladılar bakıldığı zaman orta vadeli formanda da bununla alakalı ücret fiyat
03:53sarmamın önlenmesine yönelik çeşitli para sıkı para politikasının devam edilmesiyle
03:59ilgili önlemlerin alınmasını da hükümet kanadı söyledi ama asgari ücrette özellikle
04:07enflasyon verisiyle ilgili şunu söyleyebiliriz ülkemiz nezdinde biz ilk önce enflasyonu
04:15yaşıyoruz daha sonrasında enflasyonun vermiş olduğu tahribatları gidermek amaçlı arada
04:22iyileştirmeler yapılıyor. Keza yine emeklere verilen yasadan gelen enflasyonun emniyeti de
04:31orada devreye giriyor ama asgari ücrette enflasyon sadece gösterge rakamı burada asgari
04:38ücret komisyonuna bakıldığı zaman da yönetmelik doğrultusunda orada da geçim indeksleri ücretlerin
04:45yönelik doğruluğu geçim şartları özür diliyorum açlık sınırı şeklinde birçok detay masaya yatırılıyor
04:56asgari ücretin bu sene ne kadar olmasıyla ilgili de şöyle bir geniş fazla devam edin lütfen ya
05:08o soruya gelecektim siz değindiniz yani şu an mevcut ekonomik şartlarda ya benim duyduğum
05:15asgari ücret için iktidar 23.500 lira gibi bir tutar düşünüyormuş tabi bu bir daha söyleyelim
05:22kesin değil yani bunların hepsi kulislerde dolaşan bilgiler duyumlar ancak mevcut ekonomik
05:28şartlarda asgari ücret ne kadar olmalı Evet bakıldığı zaman burada enflasyon rakamları
05:36sergi rakamı ise orada hedeflenen enflasyon yani 2025'in enflasyonu 17.5 ise bununla ilgili
05:47%20'den başlatıp ve de beşerin katları şekli yani 20-25-30-35'e hatta %50'ye varan 7 hanede
06:02bunu söyleyebiliriz %20 ile %50 arasında rakamsal TL bazında söylediğimiz zaman %20 17.200 lira
06:11da 20.402 liraya %50 ise 25.503 liraya bu sene gerçekleşecek olan enflasyon ne kadar olacak
06:21ben bununla ilgili bir hesaplama yapmıştım burada bakıldığı zaman 2024 Ocak ayından Eylül ayına
06:29enflasyon verimiz bizim %35.86 bunu yaşadık üzerine daha arkada 3 aylık enflasyon verisi
06:39açıklanmadı orada da Ekim Kasım Aralık üzerinden değerlendirilip yıl sonu tahminlerinde bulunabiliriz
06:47eğer burada Ekim Kasım Aralık ayı yüzde bir olursa o zaman yıllık enflasyon %39.98 olacak
06:57eğer yıllık enflasyon özür diliyorum Ekim Kasım Aralık ayı %2 olursa o zaman da %44.17 olacak
07:08son olarak Ekim Kasım Aralık ayı aylık bazda %3 olursa o zaman da 48.45 olacak peki ne olacak
07:18buradaki rakamın tahminlerim doğrultusunda %2 oranında olacağını aylık bazda tahmin ediyorum
07:27ve yıl sonu enflasyonunun %44.17 ile kapatacağını tahmin ediyoruz hesaplayabiliyoruz bunu burada
07:37bakıldığı zaman ise asgari ücrete bu nasıl yansıyacak asgari ücrete eğer yıl sonunu biz
07:45%44.17 ile kapattığımız takdirde dolayısıyla minimum asgari ücret enflasyonun yani %45'ler
07:56üzerinden netleşip %50'ye kadar çıkacağını söyleyebiliriz yani olması gerekenin bu çünkü
08:04enflasyondan dolayı dar gelirlinin emeklinin burada çok kaybı o yüzden %45 olursa asgari ücret
08:1417.000 liradan %45 eklendiği zaman 24.652 liraya %50 olursa o zaman da 25.503 liraya
08:25geleceğini söyleyebilir yani gelmesi gerektiğini söyleyebiliriz doğru cümle bu ama burada
08:32enflasyonun %30 ve de üzerinde bir zam yapıldığı takdirde özellikle Bank of Amerika gibi uluslararası
08:45banka şirketleri burada enflasyonun kısa vadeli 2025 yılında tekrardan hareketleneceği ile alakalı
08:56bazı söylemlerde bulunduğunu da hatta hatta IMF'in de bu yönde söylemleri olduğunu demek
09:03istediği olduğunu kamuoyundan görebiliyoruz. Peki hükümet kanadı nasıl bir karar verecek?
09:09İki gün öncesinde çalışma bakanımız sayın Vedat Işıkhan geçen yıl nasıl bir yol izlediysek
09:16aynı şekilde izleyeceğiz. Geçen yıla bakıldığı zaman enflasyon verisinin üzerinde burada bu yıl
09:24için uygulanacak rakamla ilgili eğer enflasyon verisi 2025 enflasyon verisi mi yoksa 2024'teki
09:32gerçekleşecek enflasyon verisi mi? Orası biraz flu gözüküyor. Bunun son kararında yine komisyonda
09:41hükümet yetkilileri yani çalışma bakanından 5 bürokrat katılacağı için onların oyları
09:47belirleyeceğini söyleyebiliriz değerli Erdem Bey. Şimdi Emin Bey şunu da sormak istiyorum oldu ki
09:57iktidarın aklındaki rakam ki öyle olacak büyük ihtimalle ama düşük bir rakam oldu.
10:02%20'lik bir zam yaptı. Peki bu yapılacak zam oranı düşük gelirliği, askeri ücretliği enflasyon
10:11altında ezilmekten koruyabilecek mi? Tabii ki koruyamayacaktır ama buradaki rakamları
10:21%20'lik kıstası ben de tahmin etmiyorum. Bunun %20 ile %50 arasında orta noktasını bulduğunuz
10:30takdirde %30 veya %40 seviyelerinde olabileceğini düşünebiliriz. %30'da parasal ifadeyle bakıldığı
10:39zaman 22.102 lira %40'da ise 23.802 lira. Burada özellikle düşük açıklandığı takdirde tabii ki
10:50burada dar gelirli özellikle toplumun en alt tabakasında olan kazanç anlamında en alt tabakada
11:00olan milyonları da zora sokacağını söyleyebiliriz. Şöyle bir risk daha var. Oradaki risk de
11:06uygulanan sıkı para politikası doğrultusunda kurumsal şirketlerle ilgili biraz karlarından
11:16işçi tarafına bunu kullanması lazım. Diğer taraftan sokak arası dediğimiz esnaf olan
11:24milyonlarca küçük esnafla ilgili de burada %50'lik bir artış eğer olursa onları da risk
11:34olarak gözükebilir. Bunun nedeni nedir peki? Bunun nedenine baktığı zaman bunu sadece tek
11:40tarafta düşünmemek lazım. Tamam işçinin alın teridir mutlaka en iyi şartlarda iyileştirmelerin
11:49yapılması lazım ama bunu bir takım olarak işveren tarafını da düşünmek lazım. Özellikle küçük
11:56esnafla ilgili burada biraz daha zora girebileceğini iş yerlerini kapanabileceğini bununla
12:04ilgili işsizliğe sebebiyet verebileceğini de altını çizmek istiyorum. Bununla alakalı da şu
12:12hesabı söyleyebiliriz. Burada eğer %30 olursa 22.102 lira net rakamı 26.002 lira bürüt rakamı
12:22işverene maliyeti ise 31.852 liraya. Eğer %50 olursa en üst rakamda 25.500 lira net rakamı
12:3230.003 lira bürüt rakamı 36.753 lirada işveren maliyeti olacak. İşveren maliyeti kısmında %30'da
12:4131.852 lira %50'de 36.753 lira yaklaşık olarak 5.000 lira gibi bir rakama maliyet olarak geri
12:51dönecektir. Çok kısa bir hesaplama dersek enflasyonun %10'luk her artışına veya asgari
13:00ücrete %10'luk her artış doğrultusunda 2.500 lira gibi işverene bir maliyet yüklediğini de
13:08söyleyebiliriz. Burada özellikle dar gelirli, emekli, çalışan, asgari ücretli bunların ücret
13:17zamlarıyla ilgili enflasyonu tetikleme konusunda da bunu yine en doğru cevabı ekonomistlerin
13:25vereceğini ama ben literatür taramasını şöyle bir yapmıştım. İzmir Ticaret Odası'nın yanlış
13:31hatırlamıyorsam 2023'te bir verisine ulaştım. Orada da özür diliyorum %10'luk bir maaşlarda
13:42artış otomatik olarak enflasyonu 1.2 oranında tetiklediği söyleniyor. Dolayısıyla biz %50'yi
13:54konuşuyorsak orada her 10'un katlarında 1.2 oluyorsa 5 tane 1.2 6 puana eşit oluyor. Burada
14:05da çıkaracağımız fikir özellikle asgari ücretli dar gelirliler burada enflasyonu tetiklemediği
14:14ile ilgili de altını çizmek istiyorum. Peki Emin Bey çok teşekkürler bugün vakit ayırdınız.
14:22Ben teşekkür ederim. İyi günler dilerim. Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri sosyal
14:30güvenlik uzmanı Emin Yılmaz programımızdaydı. İktidarın hakkındaki asgari ücret rakamını
14:35konuştuk ve asgari ücret ne kadar olmalı bunu sorduk. Kendisine uzmanımız çok çarpıcı
14:41rakamlar verdi hem enflasyona dair hem asgari ücrete dair. Şimdilik aktarabileceklerimiz bu
14:48günlük burada noktalayalım başka bir programda görüşmek üzere.