Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müzik
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri hoş geldiniz efendim yayınımıza.
00:17Bildiğiniz üzere geçtiğimiz günlerde bir süperlik macında futbolcular tarafından açılan bir pankart çok tepki çekmişti.
00:23O pankartta doğal olan normal doğumdur yazıyordu.
00:26Özellikle kadınların eleştirilerine maruz kalmıştı bu pankart.
00:30Sonrasında açıklamalar da yapılmıştı.
00:32Sağlık Bakanlığı'nın da aslında yaptığımız programlar ve haberlerle bir süredir normal doğuma yani vajinal doğuma teşvik konusunda bir kampanya yürüttüğünü sizlere aktarmıştık.
00:42Şimdi yeni bir aslında girişim geldi bu konuya dair.
00:45Sağlık Bakanlığı yeni yönetmeliğiyle özel hastanelerde planlı sezaryen doğumları yasakladı.
00:51Şimdi bugün konuşacağız. Konuğumuz Cumhuriyet Halk Partisi'nin Sağlık Bakanlığı'ndan sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Zeliha Aksas Şahbaz.
01:00Kendisi hem tıp alanında anne ve bebek sağlığında uzman bir isim hem de siyaseten de aslında eleştirisi konusu olan konularla ilgili bizlere yorumlarını aktarır diye tahmin ediyorum.
01:10Zeliha Hanım merhaba.
01:12Merhabalar İrem Hanım.
01:13Çok teşekkür ediyorum. Çok sağ olun katılmayı kabul ettiğiniz için.
01:20Şu kısımla başlamayı tercih ederim.
01:21Şimdi çok fazla eleştiri var ama öncelikle yönetmeliğin içeriği yani hangi gerekçeyle yapıyorlar?
01:28Tam olarak kapsamın nedir? Bir onu dinlemek isteriz sizden.
01:30Yönetmeliğe baktığımız zaman bu yönetmelik muayenehane, polikillik, özel polikillik ve özel tıp merkezlerine içeren bir yönetmelik.
01:42Ve burada doğumla ilgili olarak yani yapılamayacak tıp merkezlerinde, cerrahi tıp merkezlerinde yapılamayacak operasyonların başında da birinci sıraya sezaryen eklenmiş, alınmış.
01:56Burada sezaryen yapılamaz denilen olay elektif sezaryen yani tıbbi zorunluluk dışında yapılan sezaryenler yapılamaz diye.
02:09Biz bu elektif sezaryenleri nerede yapıyoruz?
02:13Diyelim ki ileri yaş bir gebede yapıyoruz.
02:17Onun dışında tedavi gebeliği sonrası eğer oluşmuş bir gebelikse orada elektif sezaryen yapıyoruz.
02:24Ya da hastanın çok büyük bir fobisi varsa doğum yapamayacak durumdaysa o zaman elektif sezaryen yapılabiliyor.
02:33Bunun bu tip endikasyonları var.
02:38Fakat cerrahi tıp merkezlerinde ameliyathane olmasına rağmen, diğer operasyonlar yapılabilmesine rağmen elektif sezaryen olayı yapılamaz şeklinde yer alıyor.
02:50Ama normal doğum yapılabiliyor.
02:53Doğum sonrası doğum esnasında gelişebilecek komplikasyonlar durumunda zorunlu olarak sezaryen yapılabiliyor.
03:02Bu çok şey değil yani hani önceden de belki buna yakın bir düzenleme vardı.
03:10Fakat elektif sezaryenlerin yasaklanması tıp merkezlerinde akla bir takım soru işaretleri getiriliyor.
03:17Bunlardan bir tanesi acaba sezaryen kıslanmaya çalışılıyor düşüncesi.
03:23Onun dışında tıp merkezlerinde yapılamayan sezaryenler özel hastanelerde yapılsın şeklinde bir düşünce mi var?
03:33Yani özel hastanelere daha fazla alan açmaya yönelik bir düzenleme midir bu düşüncesi de şüphesi de uyandırıyor.
03:41Çünkü yapılan operasyon aynı operasyon acil tıp merkezinde bir takım operasyonlar yapılabilirken sezaryenlerin bu şekilde kısıtlama getirilmiş olması bu soruları getiriyor aklımıza.
03:54Belki insanlar orada yapılamayan bu operasyon sonucunda çok daha yüksek mevralarda ücret ödeyerek özel hastanelerde yaptırmak zorunda kalacaklar.
04:03Böyle bir gözetmem var özel hastanelerde yapılan bir düzenleme midir şüphesiz de barındırıyor içinde bu düzenleme.
04:13Evet yani tıp merkezleri için söz konusu bir yasak özel hastanelerde yapılabilecek öyle mi?
04:19Evet şu anda şöyle özel hastaneleri kapsayan bir düzenleme değil bu sadece cerrahi tıp merkezleri yani operasyon yapılabilen ondan fazla hekimin kadrolu olarak çalıştığı ve operasyon yapılmasına izin verilen klinikler yani özel tıp merkezleri, cerrahi tıp merkezleri için yapılan bir şey bu.
04:40Özel hastaneleri kapsamıyor.
04:42Peki Zeli Hanım şimdi ben birkaç şöyle yorum da gördüm aslında sanırım sizin alanınızda meslektaşlarınız tarafından.
04:50Dünya geneline bakıldığında Türkiye'de sezaryen oranının da arttığını bunun bir anlamda önlemler alınarak önüne de geçilmesi gerektiğini ifade edenler var.
04:59Tabi iktidar artık ne yapsa kadınlar bir saldırı olarak da algılayabiliyorlar ama biraz isterseniz bu meseleyi de konuşalım.
05:07Neden mesela sezaryen oranı artmış olabilir?
05:09Şimdi sezaryen oranları Türkiye'de yüksek.
05:13Gerçekten yüksek.
05:14Yüzde altmışların üzerinde yüzde altmış bir iki bin yirmi üç rakamları.
05:19Sezaryen oranları yüzde altmış bir ve birinci gebelikte sezaryen olma oranları da yüzde otuzun üzerinde.
05:25Yüzde otuz iki gibi.
05:26Bunlar gerçekten yüksek rakamlar.
05:28Çünkü Dünya Sağlık Örgütü onla on beş diyor.
05:34O isimliği ortalaması da yirmi sekiz.
05:37Bizde altmış üzerinde.
05:38Altmış bir.
05:39Bu tabi ki yüksek bir rakam ama biz bunu neden önce neden bu şekilde oluyor sorusunu sormamız lazım.
05:47Yani neden kadınlar vajinal doğumu değil de sezaryen olmak zorunda mı kalıyorlar?
05:55Bunu sorgulamamız lazım.
05:57Burada baktığımız zaman öncelikle daha önce var olan birinci basamak sağlık merkezlerinde,
06:05işte sağlık ocaklarıydı, ana çocuk sağlığı merkezleri vardı ve bunlar yaygın olarak ebeler çalışıyordu.
06:14Ve bu ebeler gebelere doğum öncesi ve doğum sonrası destek sunuyorlardı.
06:21Ne desteği?
06:22Psikolojik destek sunuyorlardı.
06:25Onun dışında eğitim veriyorlardı.
06:27Onun dışında tıbbi olarak aşısını, tansiyonunu bunları takip ediyorlardı.
06:33Yani bir gebe takibi yapıyorlar, bir gebelik takibi vardı.
06:35Ne kadar bakım yapıyorlar.
06:37Fakat şu anda aile hekimliği sisteminde neredeyse aile sağlığı merkezlerinde ebe yok.
06:43Yani ebe çıktı oradan.
06:46Ya da çok az sayıda ebe var.
06:47Fakat onlar da daha çok böyle aşılamayla, işte kayıtları düşmekle, onlarla uğraşıyorlar.
06:53Yani spesifik olarak gebelerle, gebeler üzerinde çalışmıyorlar.
06:57Bu bir kere sistemden çıktı.
06:59Ve ne oldu?
07:00Bu hastalar, kadınlar, gebe kadınlar hastaneye gitmek zorunda kalıyorlar.
07:05Ve çok önemli bir kısmı herhangi bir antenatel bakım alamıyor.
07:09Yani doğum öncesi bakım alamıyor.
07:11Bunun sonucunda da bu kadınlar gerçekten doğum yapacak kadınlar doğumdan korkarak,
07:18çünkü doğum ağrılı bir süreç, yani doğum sancısı denir, doğum ağrısı denir.
07:22Büyük bir korkuyla bu olaya yaklaşıyorlar ve hazır olmadan, bakım almadan yaklaşıyorlar.
07:30Yani bununla yüz yüze geliyorlar.
07:32Ve burada devreye giren bir şey daha var.
07:35Daha önce bizim illerimizde kadın doğum hastaneleri var.
07:40Doğum ve çocuk hastaneleri, kadın hastalıkları, doğum ve çocuk hastaneleri.
07:44Bunlar büyük hastanelerdi, köklü hastanelerdi.
07:47Yüzyılın üzerinde tecrübesi olan, bir praktiği olan, çok güçlü kadroları olan, ebeleri olan,
07:55tecrübeli ebeleri, kadın doğum hekimleriyle, çok güçlü kadrosu olan hastanelerdi.
08:00Şimdi doğum olayı bir süreç gerektiriyor.
08:05Bu süreç 5-6-3-4 saat olabilir, 5 saat olabilir, 6 saat, 12 saat.
08:12Yani doğumun ilerlemesiyle ilgili olarak bu takip edilir.
08:18Bu hasta kliniğe alınır ve takibi yapılır, moral verilir, destek olunur.
08:26Böyle bir süreç gerekir buna.
08:27Bunu yapmak için de ebe gerekiyor, tecrübeli ebe gerekiyor, hekim gerekiyor.
08:34Bu gebelik, doğum travay diyoruz biz buna.
08:37Doğum evreleri takip ediliyor ve hasta doğurtuluyor, kadın doğurtuluyor.
08:42Şu anda bu hastanelerin hepsi kapatıldı.
08:46Neredeyse hemen hepsi kapatıldı.
08:48Doğum evleri, mesela Ankara'da Zekai Tayyip Burak, benim ihtisas aldığım yer, gerçekten çok büyük bir hastane, çok güçlü bir hastane.
08:57Telsizler Zübeyna Hanım doğum evi, ondan sonra Ulucanlar doğum evi, ondan sonra Etnik doğum evi.
09:06Buraların hepsi kapatıldı.
09:07Ne oldu?
09:08Buralar şehir hastanelerine taşındı.
09:10İki tane şehir hastanesine taşındı.
09:12Diğer illerde de şehir hastanelerine taşındılar.
09:14Ve artık kadınlar buraya yürüyerek ya da tek vasıtayla gelemiyorlar.
09:20Şehir hastaneleri uzak bir yerde, şehirin uzak bir noktasında.
09:24Oraya gitmek zorunda kalıyorlar.
09:25Uzun bir mesafe gitmek zorunda kalıyorlar.
09:27Ve bu oraya gittiklerinde de daha fazla hastanın, yoğun bir hasta trafiğin olduğu, hekimlerin performans baskısıyla çok daha çabuk çözmeye çalıştıkları bir gerçekle karşı karşıya kalıyorlar.
09:50Onun dışında şehir merkezinde özel hastaneler kaldı.
09:54Bu özelleştirmelerle birlikte özel hastanelere büyük alan açıldı.
10:00Ve özel hastaneler kar amacıyla çalıştığı için bir kere kadroları çok zayıf.
10:04Ve bir hastayı 12 saat, 8 saat takip etmek yerine çok daha kısa sürede, yarım saat gibi bir zamanda hastayı ikna ederek sezeryen yapma ve bu işi çabucak bitirme yoluna bakıyorlar.
10:19Belki başka hastalarla ilgilensinler, enerjiyi ve zamanı başka hastalara yöneltsinler ve daha fazla şey yapılsın, performans yapılsın, iş yapılsın.
10:30Bu bir nokta.
10:32Yani şu anda bu özelleştirme politikaları yine şehir hastaneleri de biliyorsunuz özel hastane gibi bir şirket tarafından işletiliyor.
10:43Ve yine kar amaçlı bir şey ve buna alan açılmak için hastaneler, doğum hastaneleri kapatıldı.
10:50Bunun dışında bir önemli nokta daha var.
10:52Bu da hekimlerin üzerindeki mal praktis ve kazminat baskısı.
10:58Çünkü hekimler doğum esnasında karşılaştıkları en ufak bir konflikasyonda şikayet ediliyorlar.
11:05Ve uzun süreli davalarla uğraşmak zorunda kalıyorlar, adli süreçlerle ve bunun sonucunda da bir ömür boyu çalıştıkları, kazandıkları ücretten çok daha fazla tazminat ödemek zorunda kalıyorlar.
11:23Hacizlik oluyorlar, evleri satılıyor.
11:26Gerçekten çok büyük bir trajedi yaşıyorlar.
11:28Böyle olunca da sezaryen yaparak savunmasında ben sezaryen yaptım, sezaryen bile yaptım ama yine böyle bir olumsuz durum oldu, komplikasyon yaşandı, daha ne yapabilirdim şeklinde bir savunmaya sığınıyorlar.
11:45Ve bu da hekimleri sezaryen yapmaya yönlendiriyor.
11:49Bu da çok önemli.
11:51Son eğer 20 yılda, 15-20 yılda sezaryen oranları bu kadar yükseldiyse bu mal kreptis baskısının da çok büyük bir bunda rolü var.
12:05Tabii burada doğum olayı, normal vajinal doğum özendirmek için bütün bunları yapmadan kamusal, güçlü bir doğum hastaneleri olayını yaygınlaştırmadan var olanları yok ederek giderseniz,
12:23birinci basamaktan ebeyi çekerseniz ve ana çocuk sağlığı kliniklerini kapatırsanız ve özel hastanelere alan açarsanız,
12:37ulaşılabilir olmaktan uzaklaştırırsanız eğer antenetal bakım, kadın ve anne çocuk bakımlığının sağlığını,
12:45o zaman bu şekilde çok kısa sürede sezaryen yaparak olayı çözmeye yönelik bir uygulamayla karşı karşıya kalırsınız.
12:56Ve futbolcuların eline bir flama vererek, çoğunu erkeklerden oluşan, binlerce insanın içinde bunu vererek bu olayı çözemezsiniz.
13:08Ya da kadınları sezaryen oldukları için suçlayıcı bir takım medya paylaşımlarıyla bunu çözemezsiniz.
13:15Çünkü bu bir suç değil sezaryen olmak, sezaryenle doğum yapmak. Bu bir başarısızlık da değil.
13:23Yani bir kadın sezaryenle doğum yaptığı için suçlanamaz.
13:28Buna karar verecek olan kadın ve hekimi birlikte karar verir.
13:32Bir kadın nasıl doğum yapacağına, nasıl bu olayın gerçekleşeceğine birlikte karar verirler.
13:39Ama tabii ki imkanlar ölçüsünde yapılan bir şey bu olayda.
13:44Onun için dediğim gibi bu ülkenin sağlık altyapısı yok edilerek daha da bu oranlar artmıştır.
13:55Ve bu şekilde de bu bir çözüm değildir.
13:57Bu sadece kadını bedenin üzerinden kontrol etmeye, onu kontrol altında tutmaya yönelik bir atarkil bir zihniyetin dışa vurumudur.
14:12Bu şekilde yorumluyoruz biz bunu.
14:14Erkekler eliyle bir kadının kaç doğum yapacağına, ülkedeki iktidar üzerinden dikte edilerek kaç doğum yapacağına, nasıl doğum yapacağına karar zorlanması, belirlenmeye çalışılması bu ata erkek anlayışın bir sonucudur.
14:36Ve bu artık yüzyıllar öncesinde kalmış bir zihniyettir.
14:40Onun bir dişe vurumudur. Biz o şekilde yorumluyoruz.
14:44Evet Zeli Hanım tam bıraktığınız noktadan şimdi aslında dediğim gibi iktidarın işte kadınların kaç çocuk doğuracağına dair, doğurması gerektiğine dair, nasıl yaşamaları gerektiğine dair, nasıl aile ve anne olmaları gerektiğine dair çok fazla yorumu özellikle de erkek siyasetçilerin ağzından.
15:01Bizler duyduğumuz için bu düzenlemede bir saldırı olarak algılandı.
15:05Yani nihayetinde aslında sezeryan doğum yapmak isteyen kadının tercih hakkının çok ciddi ölçüde kısıtlandığı da bir durum söz konusu.
15:15Dolayısıyla yeniden bir kürtaj tartışması da başladı.
15:18Acaba bu yönetmelikle birlikte kürtaj yasağının da önümü açılmaya çalışıyor şeklinde yorumlar oldu.
15:23Zaten kürtaj mevcut koşullarda sağlık sistemi içerisinde çok zor.
15:28Özellikle bazı sosyoekonomik gruplardaki kadınlar için diyelim.
15:32O yüzden oraya da bir başlık açmak istiyorum.
15:34Özellikle devlet hastanelerinde bugün kürtajın yapılamadığını biliyoruz bazı şart ve koşullar sağlanmadıkça.
15:41Özellerde zaten belli bir maliyet değil mi?
15:44Evet, evet tabii ki.
15:46Daha önce eğitim araştırma hastanelerinde aile planlaması kliniklerinde kürtaj ücretsiz olarak yapılıyordu.
15:56Fakat son dönemde bu artık imkansız hale geldi ve ancak ücret karşılığında yapılabilen bir kuburizlik.
16:06Tabii ki biz gebeliğin bu şekilde yani bunu bir aile planlaması yöntemi olarak kabul etmiyoruz kürtajı.
16:14Neden? Çünkü bu cerrahi bir operasyon ve bunu hiç kimse istemez.
16:18Hiçbir kadın kürtajı olmak istemez.
16:20Bu çok ağır bir psikolojik olarak da çok travmatik bir şey.
16:24Ama bunun için ne yapmanız gerekiyor?
16:26Aile planlaması hizmetlerini ulaşılabilir hale getirmeniz gerekiyor ki şu anda bu tamamen ulaşılamaz hale geldi.
16:33Ücretsiz kondom ve doğum kontrol hapları, spiral rahim içi araç uygulamaları daha önce ücretsiz bir şekilde yapılabiliyordu.
16:44Fakat şu anda bu imkansız artık, neredeyse imkansız.
16:48Çünkü bütün aile planlaması klinikleri kapatıldı.
16:51Ve aile sağlığı merkezlerinde de büyük ölçüde bu uygulanmıyor.
16:55Çünkü bunu yapabilmek için eğitimli ebe olması gerekiyor aile sağlığı merkezinde ki bu yok.
17:01Yani neredeyse sıfır düzeyinde.
17:04Onun dışında ücretsiz kondom ve doğum kontrol hapları da karşılanmıyor.
17:10Tabii ki doğurma, artık insanlar doğum yapmak istemiyorlar.
17:15O yüzden yani bir doğum kontrol yöntemleri de ücretli hale geldiği için burada bir miktar kürtaja eğilim olabilir.
17:29Bunu tabii bilemiyorum yani şu anda böyle bir şey de söylemek istemiyorum.
17:33Ama kürtaj hakkı bir haktır.
17:36Kürtaj çok önemli bir kürtaj.
17:38Yani kadın hakkı olarak kürtaj çok önemlidir, çok anlamlıdır.
17:41Yani ücretli ya da ücretsiz.
17:44Neden derseniz.
17:46Biz, ben 1960'lı yıllarda doğmuş bir insanım.
17:52Ve bizden önce, biz annelerimizden hep şunu duyduk.
17:57Kadınlar çocuk doğurdukları zaman köylerde derlermiş ki bu çocuk doğar da ölür herhalde inşallah.
18:04Çünkü bakamayacağı kadar çok çocuk doğuruyor.
18:07Ve bebek ölümleri çok yüksek, anne ölümleri çok yüksek.
18:11Çocuğu kürtaj olamadığı için düşürmek zorunda kalan, düşürmek isteyen kadınların
18:18işte sabunla, ne bileyim kibritle, çocuk düşürmeye kınayla çalıştıkları için öldüğü
18:26böyle bir trajik bir şey var.
18:28Anadolu'nun bir gerçeği var.
18:30Bu yüzyıllarca sürmüş.
18:31Yani şu anda sahra altı Afrika'sından bile daha ağır o dönemki çok kısıtlı da olsa kaynaklara baktığımız zaman
18:43anne ölüm oranları çok çok çok yüksek.
18:46Korkunç boyutlarda, katliam boyutlarında.
18:48Bu kürtaj hakkıyla birlikte şu anda yasal olarak, tıbbi olarak kürtaj gerçekleştirilebildiği için
18:57artık annelerimiz, genç kadınlarımız hayatını kaybetmiyor.
19:01Onun için bu çok önemli bir haktır, insan hakkıdır.
19:06Ve yani bunu kısıtlamak, bunu yasaklamak gerçekten çok ağır sonuçları olabilecek bir durumdur.
19:16O yüzden de biz kadınlar olarak bu hakkımıza sonuna kadar sahip çıkıyoruz.
19:23Evet. Zeli Hanım çok teşekkür ederim vakit ayırıp bilgilendirdiğiniz için.
19:29Ben teşekkür ediyorum İrem Hanım.
19:32Gerçekten çok zor dönemlerden geçiyoruz.
19:35Ben biraz önce kadın cezaevindeydim.
19:39Oradan çıktım geldim. Bakırtay'a kapalı kadın cezaevinde.
19:42Orada Çiğdem Mater'le ve Mine Özel'denle görüştüm.
19:46Bana çok büyük orada yaşanan kadınların yaşadığı trajedileri anlattılar.
19:54Güllemesi bile çok zordu, öyle söyleyeyim.
19:58Gerçekten çok toplumdan dışlanmış, tutuklanmış kadınlarımız.
20:04Kadınlarımız cezaevlerinde çok ağır trajediler yaşıyorlar.
20:10Bunları dediğim gibi dinlemek bile çok zordu.
20:13Gerçekten sahip çıkılması gerekiyor.
20:17Çünkü hepimiz insanız.
20:20Orada tutuklu olan, suçlu olan da insan.
20:23Denildiği gibi bütün suçları kazıdığımızda altından insan çıkıyor.
20:29Onun için de insanca yaşamaya hepimizin ihtiyacı var.
20:33Bu hiç kimseyi ötekleştirmeden, herhangi bir ayrımcılık yapmadan.
20:37Umarız güzel bir dünyayı, güzel bir Türkiye'yi inşa edebiliriz.
20:44Tüm zorluklarına rağmen.
20:46Evet, güzel bir mesajla bitirmiş oldunuz.
20:49Çok teşekkür ediyoruz.
20:50Bizlerin de umudu elbette o yönde.
20:51Onun için çalışıyoruz.
20:52Çok sağ olun.
20:53Görüşmek üzere.
20:54Biliyorum.
20:54Çok teşekkür ediyoruz.
20:55Sağ olun.
20:56Sağ olun.
20:57Evet, sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri.
21:00Cumhuriyet Halk Partisi'nin Sağlık Bakanlığı'ndan sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Zeliha Aksas Şahbaz bizimle birlikteydi.
21:06Efendim, şimdi son günlerin bir tartışması var.
21:08Normal doğum aslında tıbbi ifadesiyle vajinal doğum meselesi.
21:12Burada tabii devletin ve bakanlığın özellikle vajinal doğuma bir teşvik verme gibi bir niyeti var.
21:18O anlaşılıyor ama bunun yapılma biçimleri çok eleştirildi süreçte.
21:22Bir pankart çok gündem olmuştu futbol maçında açılan.
21:25Şimdi de yeni bir yönetmelikli özel tıp merkezlerinde planlı sezaryen doğumların yasaklanması tepki çekti.
21:33Kadınlar bir anlamda bunun kürtaj yasağının bir öncülüğü olduğunu değerlendiriyor.
21:37O yüzden eleştiriyor.
21:38Şimdi Zeliha Hanım'la konuştuk.
21:40Zeliha Hanım aslında uzmanlık alanı da kadın hastalıkları ve doğum olan anne bebek sağlığı hakkında uzman olan bir isim.
21:47Bizler için anlattı.
21:49Asıl sezaryen oranlarını arttıran nedenlere yönelmek ve bu nedenleri ortadan kaldırmak gerektiğini söyledi.
21:56Bu yapılan yeni yönetmelikle birlikte yapılmak istenen şeyin de özel hastanelere yönelik bir teşvik olabileceğini söyledi efendim.
22:04Burada noktalıyorum.
22:05İlerleyen günlerde gündemi konuşmaya devam edeceğiz.
22:17İzlediğiniz için teşekkür ederim.