HANDA KA NA BANG BUMOTO?
Alamin ang bawat hakbang ng proseso ng pagboto sa tulong ni Atty. Nesreen Cali ng COMELEC! Maging handa ngayong eleksyon—first-time voter ka man o hindi!
Hosted by the country’s top anchors and hosts, 'Unang Hirit' is a weekday morning show that provides its viewers with a daily dose of news and practical feature stories. Watch it from Monday to Friday, 5:30 AM on GMA Network! Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.
Alamin ang bawat hakbang ng proseso ng pagboto sa tulong ni Atty. Nesreen Cali ng COMELEC! Maging handa ngayong eleksyon—first-time voter ka man o hindi!
Hosted by the country’s top anchors and hosts, 'Unang Hirit' is a weekday morning show that provides its viewers with a daily dose of news and practical feature stories. Watch it from Monday to Friday, 5:30 AM on GMA Network! Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.
Category
😹
FunTranscript
00:00Mga kapuso, 6 na araw na lang election 2025 na.
00:04Importante po ang isa nating boto ngayong darating na eleksyon.
00:07Kaya siguraduhin natin mabibilang ito.
00:10Makinig po kayong mabuti dito sa election.
00:15Ang inyong gabay sa matalinong pagboto.
00:19Mga kapuso, ang ating kasama po si Ivan Mayrina na sa Commonwealth Elementary School
00:24para ipakita sa atin ang proseso ng pagboto.
00:27Ivan!
00:30Mga kapuso, 6 na araw na nga lamang po ay election 2025 na.
00:38Handa na ba kayo?
00:39Ito, magbibigay kami ng gabay sa inyong pagboto dito sa election.
00:45Nagbabalik po tayo dito sa Commonwealth Elementary School,
00:48ang pinakamalaking bilang ng registered voters dito sa Quezon City.
00:52May 39,000 registered voters po dito.
00:55Andito tayo sa Clustered Perceint 410.
00:58Mas mainan po, bago kayo pumunta sa araw na eleksyon sa inyong mga voting center,
01:04alam nyo na ang inyong mga presinto.
01:06Makikita nyo yan sa Presint Finder o hindi nyo man makita.
01:10Pwede kayong tumawag sa Commonwealth Office para malaman kung saan kayo pupunta.
01:13Malaking bagay ho yan. Malaking tipid sa oras.
01:16Kesa magpaikot-ikot kayo, hinahanapin nyo kung anong presinto kayo.
01:19Pagdating nyo sa presinto, may mga nakapaskil na mga pangalan dyan.
01:24Ayan, alphabetical order po yan. Madaling nyo mahanap ang inyong mga pangalan.
01:28Bago kayo makapasok dito, kung puno yan,
01:31sa tabi po nito, Clustered Perceint 410, ay merong katabing kwarto.
01:36Yan po ang waiting area.
01:38Kasi meron lamang labing limang upuan dito.
01:41Only 15 voters at a time ang pwedeng bumoto dito sa loob ng presinto.
01:45So, andito na tayo. Kasama po natin ngayon ang mga mismo magsisibing Board of Elections Inspector sa araw ng eleksyon.
01:52Meron din po tayo mga staff ng Commonwealth Elementary School.
01:55Tinutulungan tayo para mag-demonstrate ng inyong aktual na gagawin sa araw mismo ng eleksyon.
02:02At syempre, para mas maunawaan pa natin ang magiging proseso ng pagboto,
02:08kasama muli natin,
02:09Attorney Nesrin Kali.
02:11Syempre, ang ating election officer mula sa Commission on Elections.
02:13Ang ating lagi, the ever-reliable, Attorney Kali.
02:16Thank you po.
02:17Para tayo yung gabayan sa ating pagboto.
02:19Attorney, okay.
02:21Pagpasok ng isang votante, especially the first-time voters,
02:24sino-sino lang ho ba ang authorized na manatili sa loob ng voting center?
02:28Okay.
02:29So, yung ating mga poll workers po,
02:31so that consists of our electoral board members,
02:35yung support staff nila,
02:36yung technical support staff,
02:38siya po yung mag-re-resolve ng any issue sa ating automated counting machine.
02:43Of course, our voters po.
02:45And then, yung watchers po ng mga candidates,
02:47political parties,
02:48and accredited citizens' arms.
02:51Yung mga watcher po,
02:52paisa-isa lang yan, di ba?
02:54Hindi sila pwedeng magkumpulan yan.
02:55Yes, that's right.
02:56For candidate A.
02:58Taklo sila dyan, hindi pwede yan.
02:59Yes po.
03:00So, per candidate,
03:01entitled po sila to two watchers
03:04for polling precinct.
03:05And yung two watchers na yun,
03:07they will serve alternately po.
03:08Okay.
03:08So, ako po si voter Ivan Mayrina.
03:12Lalapit po ako sa ating electoral board.
03:14Yes po.
03:14Ano po yung magiging proseso nito?
03:16Okay.
03:17So, paglapit nyo po sa ating electoral board,
03:20sabihin po natin yung pangalan natin
03:22and yung clustered precinct.
03:23Okay.
03:24Now, hahanapin po nila yung pangalan nyo
03:26dun sa election day voters list, no?
03:29Or EDCBL, computerized voters list.
03:33Once na mahanap po nila yung pangalan natin
03:35sa EDCBL,
03:36ito check po nila
03:37yung ating forefinger
03:39or any nail po
03:40kung may indelible ink.
03:42Okay.
03:42So, kung clear naman po,
03:43ayan.
03:44So, pwede na po tayo
03:45kumuha ng balot natin.
03:47Okay.
03:47Yung balota po,
03:48isang tao lang ang pwedeng magbigay sa inyo yan.
03:50Yes, that's correct po.
03:50So, it's the chairperson po
03:52ng ating electoral board.
03:54Yung pwede lang mag-issue
03:55ng ating balot.
03:58One is to one po yan.
03:59Yes.
03:59Hindi po pwedeng,
04:00ay, napunit ko,
04:01ay, nasira ko,
04:01paying extra.
04:03Wala ko tayong ganyan.
04:03That's correct po.
04:04Okay.
04:05Inabot na po kay voter.
04:06Ayan.
04:07So,
04:07remind ko lang po
04:09ang ating mga ED chairpersons,
04:11huwag po natin kalimutan,
04:12i-authenticate yung ating balot.
04:15So, firma lang po sila dyan.
04:16Ayan.
04:17Okay.
04:17Pipirma si chairperson
04:19Yes.
04:20para sabihin na
04:22ito ay
04:22authentic po.
04:23Authentic at blanco.
04:25Yes.
04:25Right.
04:26That's right.
04:27Okay.
04:27Ayan.
04:27Inabot na po kay voter,
04:29pwede na magsimulang
04:30bumoto.
04:31Yes po.
04:32Okay.
04:32Dito naman po tayo ngayon,
04:34attorney.
04:35Sige, voter,
04:36please take your seat.
04:38Ayan.
04:38So, punta na po tayo dun sa
04:39ambin.
04:40Sana meron na kayong listahan,
04:41no?
04:41Yes, that's right po.
04:42Ang tulad na nabagin natin,
04:4515 voters at a time lang
04:46sa loob ng mismo classroom.
04:48Yes.
04:48May mga nagaantay.
04:49That's right.
04:50So, mas maganda siguro
04:51may listahan na kayo
04:52para mabilis ang inyong pag-shade.
04:53Yes, that's correct po.
04:54Attorney,
04:55baka may reminders tayo
04:56sa pag-shade ng balot.
04:57Okay.
04:58So, yung pag-shade po natin,
04:59fully shade po ang oval,
05:01no?
05:01Dun sa tabi ng pangalan ng candidate
05:04na gusto natin i-voto.
05:06Wag po tayo mag-overvote.
05:08So, for position of mayor,
05:09for example po,
05:11one lang yung pwede natin i-voto,
05:12bimoto tayo ng dalawa.
05:13In that case po,
05:15wala akong maka-count
05:16dun sa two votes at all.
05:18Pwede po tayo mag-undervote.
05:20Pwede rin tayo mag-abstain.
05:21Now, ingatan po natin
05:22yung balot natin.
05:24Wag tayo mag-markings, no?
05:26Especially here po,
05:27sa QR code,
05:28security markings.
05:30Kasi pag nasulatan po yan
05:31o nadumihan,
05:33may possibility po
05:34na hindi na siya basahin
05:35ng ating machine.
05:36Okay.
05:37Wala kayong isusulat?
05:38Hindi nyo ilalagay
05:38ang pangalan ninyo dyan?
05:39No, no po.
05:40Okay.
05:41Ayan.
05:41Ayan.
05:42Pwede mag-undervote,
05:43ibig sabihin,
05:44halimbawa sa senador,
05:45kung kulang sa labing dalawang
05:46na pupusuan ninyo,
05:47pwede kayong bumoto
05:48na kung ilan lang po sa inyo.
05:50Pero,
05:50huwag kayong sosobra.
05:51Yes, that's correct po.
05:52Ayan.
05:53At only, by the way,
05:54yung proseso kanina,
05:55i-correct na rin natin,
05:56baka meron pa rin kasi
05:57mga pumakalat na fake news dyan.
05:59Yes.
05:59Hihingan ba sila ng ID
06:01para makaboto?
06:02Okay.
06:02So, hindi po hihingan ng ID
06:04ang ating mga botani
06:05para makaboto.
06:06Kasi may pumakalat po
06:08ng fake news, no?
06:09Na kailangan daw.
06:10No ID, no vote?
06:12No, that's fake news po.
06:14So, hindi po required.
06:15Okay.
06:16Ito.
06:17Tapos na siya bumoto.
06:19Okay.
06:19Anong susunod na proseso, attorney?
06:21Okay.
06:22So, the next step po,
06:23lalapit na si botante
06:24sa ating automated counting machine.
06:26Siya po personally.
06:28Siya po mismo mag-feed?
06:28Yes po, that's right.
06:30Ayan.
06:34Okay.
06:35Ayan.
06:35Nakikita po natin,
06:36pakita lamang natin.
06:37Yes.
06:38Scanning, verifying the ballot.
06:40Binabasa na ng makina
06:41ang balota.
06:42Mm-hmm.
06:45Mga ilang segundo lamang ito.
06:48Ayan.
06:49So, nascana po niya,
06:50nabasa na niya.
06:51Ayan.
06:51Lumalabas na po yung resibo.
06:55Kayuhong botante,
06:56may oras kayo
06:58para pwede nyo iscan.
06:59Yes.
06:59So, meron po tayong
07:00tinatawag na on-screen
07:01review of your vote, no?
07:03So, if a flash po niya
07:04for 15 seconds
07:05yung ballot nyo,
07:06yung first page
07:07ng ating ballot.
07:08Yung back page
07:10naman po,
07:11kung nasaan yung ating
07:12mga party list candidates, no?
07:14Okay.
07:14I-flash niya for 5 seconds.
07:16Okay.
07:16Ayan.
07:16Ito, may resibo din ho
07:18kayo makukuha.
07:19I-check ninyo kung
07:20tama ba yung binoto ninyo
07:22dun sa lumabas
07:23sa resibo.
07:24Mm-hmm.
07:24Ngayon, kung tama naman
07:26at dapat tama.
07:27Yes.
07:28So, that's it.
07:29Tapos na.
07:30So, tapos na.
07:31And then, pag satisfied na si voter,
07:33i-deposit po niya
07:34yung voter's receipt
07:36sa voter's receptacle.
07:37Okay.
07:37Hindi po siya pwede uwi.
07:39Hindi po.
07:39Bakit tao?
07:40Kasi it can be used po
07:42as evidence for vote buying.
07:44So, yan po yung iniiwasan natin.
07:46Pwede po bang picture na lang?
07:47No po.
07:48Hindi po pwede.
07:48Ayan.
07:49Kasi baka may bag.
07:50Pwede ba mag-selfie?
07:52No.
07:52Parang, I exercise my right
07:53to vote.
07:54No po.
07:54Outside na lang po.
07:55Outside na lang.
07:56Para ma-preserve natin
07:57yung sanctity
07:58ng ating ballots po.
07:59Sorry, wala kayong content.
08:01Yeah.
08:02Ano lang.
08:02Yun nga.
08:03Preserve the sanctity.
08:04Yes.
08:04Tsaka yun nga po
08:05napanggit ninyo.
08:06Baka yun yung
08:06gamiting evidence
08:08for vote buying.
08:10Yes.
08:10All those things.
08:11All right.
08:11Tapos na bumoto,
08:12lalagyan na po siya na
08:13indelible ink.
08:15So, hindi po ito totoo ah.
08:17So, improvised lang to.
08:20Ang ating indelible ink
08:21will be delivered
08:22on election day.
08:23By the way,
08:24i-clarify lang natin,
08:26attorney,
08:26ito hoong ginamit namin
08:27ACM
08:28for this morning's
08:29demonstration.
08:30Yes.
08:31Ito ho ay hindi
08:32gagamitin sa election.
08:33Yes.
08:33So, this is only
08:34for purposes of
08:35demonstration.
08:36Kasi.
08:37Nag-conduct na po
08:38ng final testing
08:39and sealing
08:39ang ating mga
08:40election officers,
08:41no?
08:42And nakaseal na po
08:43yung ating mga
08:44machines
08:45na gagamitin
08:45for elections.
08:47Okay.
08:47Barring any glitch,
08:49ang proseso ho
08:50ng pagboto
08:51mula sa inyong
08:51pagpasok
08:52hanggang sa pagbilang
08:53ay mga
08:54isang minuto lang.
08:55Yes.
08:55That's correct po.
08:56Or maybe one minute.
08:57Yes.
08:58Yes.
08:59Or even faster.
09:00Yes, it's faster.
09:01This is three times
09:02faster po
09:03compared to our
09:04previous
09:05boat counting machines.
09:07Attorney Kalig,
09:08good luck
09:08sa Comelec
09:09at good luck
09:09sa ating mga
09:10magsisilbi
09:11sa electoral board.
09:12Mga kapuso,
09:14tayo po'y
09:14bumoto
09:15ng tama
09:16at tayo po'y
09:17bumoto.
09:18Let's show up.
09:19Yes.
09:19Loving our voices heard.
09:21At din po po
09:22na ang latest
09:22mula dito sa
09:23Commonwealth
09:23Elementary School.
09:24Balik muna tayo
09:25sa studio.
09:26Mga kapuso,
09:27ituloy na po natin
09:28ang election
09:29ngayong umaga.
09:30Ang proseso
09:31ng pagboto
09:32at ang mga dapat
09:33ninyong tandaan
09:34sa mismong araw
09:34ng election
09:35ang pag-uusapan po natin.
09:37Si Ivan
09:37nasa Commonwealth
09:38Elementary School
09:39pa rin para dyan.
09:40Ivan?
09:40Mga kapuso,
09:46sa araw po
09:47ng eleksyon
09:48ay may sektor
09:49ng mga botante
09:50na bibigyan
09:51siyempre ng prioridad.
09:53Sila po
09:53ang mga
09:55nagdadalang tao
09:56at gayon din
09:56ang ating mga
09:57senior citizen.
09:58Dito po sila
09:59boboto
09:59sa tinatawag na
10:00PPP
10:01o Priority
10:02Polling Place.
10:04Ito,
10:04nasa ground floor
10:05lamang ito.
10:05Yung
10:05kung saan
10:07yung kinuluro
10:08na natin kanina
10:10ay nasa
10:10second floor
10:11ito,
10:12nasa ground floor
10:12lamang.
10:13Ayan,
10:13makikita natin
10:14itong
10:14Priority Polling Place.
10:17Ito ho,
10:18ay may mga
10:18map allocator.
10:20Ayan,
10:20kung ano man
10:21yung inyong
10:21presinto,
10:23pwede kayong
10:23dito na bumoto
10:24para hindi na
10:25kayong mahirapan
10:26sa pag-akyat.
10:26Meron ho tayong
10:27tinatawag na
10:28PPP Aid.
10:29Ayan,
10:30sila ang
10:30mismo magbababa
10:31ng mga
10:32balota
10:32mula sa
10:32mga
10:33presinto
10:33ng mga
10:33votante.
10:35Dito dadalhin
10:35para dito
10:37makaboto
10:37ang mga
10:39senior citizens
10:42at ganyan din
10:42ang mga
10:43buntis.
10:44Iba pa ito
10:44doon sa
10:45tinatawag na
10:45accessible
10:46voting place
10:47para naman ito
10:48sa ating
10:49mga
10:49may kapansanan
10:50o walang
10:51kakayahan
10:51na umakyat
10:52para ho
10:52hindi mahirapan
10:53at syempre
10:54hindi sila
10:55ma-disenfranchise
10:56o hindi
10:57makaboto
10:58dahil sa
10:59kanilang
10:59kondisyon.
11:00Ito ho
11:00ay pinapadali
11:01ng Comelec
11:03at ganyan din
11:03ng ating
11:04mga
11:04BEI
11:04ang pagboto
11:05para naman
11:06ma-exercise
11:07sila
11:07ang kanilang
11:08right of
11:08suffrage.
11:10Ayan,
11:10sila na rin
11:11mismo
11:11pagkaboto
11:12ng ating
11:12mga
11:12kapuso,
11:14sila na rin
11:14mismo
11:15ang mag-akyat
11:15sa mga
11:16makina
11:17para doon
11:17na mabilang
11:18ang kanilang
11:19mga
11:19boto.
11:19At yan po,
11:20ang latest
11:21sa Commonwealth
11:22Elementary School.
11:23Balik muna tayo
11:23sa studio.
11:26Wait!
11:27Wait,
11:27wait,
11:27wait!
11:28Wait lang!
11:30Huwag mo muna
11:30i-close.
11:31Mag-subscribe ka na
11:32muna sa
11:33GMA Public Affairs
11:34YouTube channel
11:35para lagi kang
11:35una sa mga
11:36latest kweto
11:37at balita.
11:38I-follow mo na rin
11:39ang official
11:39social media pages
11:40ng unang
11:41hirit.
11:43Thank you!
11:43O sige na!