Apat na araw bago ang halalan, alamin ang mga dapat gawin at iwasan sa mismong araw ng eleksyon. Alamin ang Do’s and Don’ts sa video na ito.
Hosted by the country’s top anchors and hosts, 'Unang Hirit' is a weekday morning show that provides its viewers with a daily dose of news and practical feature stories. Watch it from Monday to Friday, 5:30 AM on GMA Network! Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.
Hosted by the country’s top anchors and hosts, 'Unang Hirit' is a weekday morning show that provides its viewers with a daily dose of news and practical feature stories. Watch it from Monday to Friday, 5:30 AM on GMA Network! Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.
Category
😹
FunTranscript
00:00Mga kapuso, apat na araw na lang bagong eleksyon 2025.
00:04Lagi po naming paalala, maging responsable sa pagboto at dapat totoo.
00:10Sa mismong araw ng eleksyon, alam niyo ba, ang mga dapat at hindi dapat gawin.
00:15Ang mga doos and don'ts sa araw ng eleksyon, isa-isay natin dito sa
00:18E-leksyon, ang inoagabay sa matalinong pagboto.
00:23At para pag-usapan niyan, makasama natin si Atty. Ona Caritos,
00:29Executive Director ng Legal Network for Truthful Elections, Olente.
00:33Atty, good morning. Good morning, welcome.
00:37Atty, isa-isayin natin yung pwede at bawal sa mismong araw ng eleksyon.
00:42Nabagd ko kanina, marami sa mga ito yung...
00:45Parang bawat eleksyon na lang nakikita natin pero bawal pala.
00:48Una, panunundo ng kandidato sa mga botante.
00:54Yan.
00:54Service. Yan, meron dyan. By batch pa nga yung sunduan.
00:58Tapos, i-hatin sa mga voting center. Allowed ba yan?
01:00Bawal yan, Ivan. Sa araw ng eleksyon, actually the day before the election,
01:05bawal mag-transport ng mga botante sa mga voting center.
01:08Malinaw po yan, pero pakisama na lang ni kandidato.
01:13Inarrange ni kapitan.
01:14O, kasi isang paraan yan ang pag-i-influensya ng boto ng ating mga kababayan,
01:19yung mga kababotante.
01:20Kasi nga naman, hinatid ka, nakalibring service ka,
01:23eh baka naman, nakakaya naman, hindi mo binoto eh, di ba?
01:26Ito pa, attorney, pagkatapos umoto, yung iba may pakain, may sandwich juice.
01:31Nasabi kanina, may mga na-interview tayo.
01:34Eh, yun naman para expected, lalo na kung supporter ka naman talaga niya.
01:38Okay lang ba yun?
01:39Naku, kahit nakasanayan na natin, Iva, na nagpapakain piyesta sa araw na eleksyon,
01:44nakalagay rin sa ating omnibus election code na bawal magbigay ng pagkain,
01:48inumin ang mga kandidato sa mga botante.
01:51Yun naman, tumanggap, pwede pa silang maging liable for anything?
01:56Well, bawal rin kasi ang pagtanggap eh.
01:58Meron tayong konsepto ng vote buying, vote selling.
02:01So, hindi lang dun sa nagbibigay ang may kasalanan, dun din sa tumatanggap.
02:04Ayan, siguro yung mga nakakapanood sa atin ngayon, nagugulo,
02:07ha, poro namang, napakahigpit naman, para lahat naman.
02:09Everybody is doing it, so that makes it okay.
02:12Well, sa totoo lang, kahit nakasanayan na natin,
02:15katulad nga nung pinag-uusapan natin, Ivan, kanina,
02:17bawal pa rin yan eh, kaya dapat hindi okay ang mga bawal.
02:20Okay, hindi porket nakasanayan, eh okay na.
02:23Hindi porket normal, illegal.
02:26Ayan, isa pa, sa madalas ang senaryo sa eleksyon, attorney,
02:29nag-aabot ng flyers at sample ballot ng mga kandidato,
02:33ano ba ang rule dito, attorney, 2001 ang una kong kinover na eleksyon.
02:38Hanggang ngayon, 2025 na, mukhang ganun pa rin ang makikita natin.
02:41Ano ba ang rule dito?
02:42Naku, ako, 2007 naman, Ivan.
02:45I just dated myself.
02:47Ako rin.
02:48Pero sa araw na eleksyon, tandaan natin na election offense yan.
02:51Ang tawag dyan ay unlawful election.
02:53Ang araw bago mag-eleksyon, sa linggo at sa araw na eleksyon,
02:57bawal lang mga kampanya.
02:58So, bawal yan.
02:59Bawal na bawal ko yan.
03:00Pero, nabagit mo kanina, attorney, sinisircumvent nila yan.
03:03Ang taga-distribute...
03:05Ay mga bata.
03:06Siyempre, walang criminal liability ang mga bata.
03:09So, yan ang strategy ng ating mga kandidato.
03:11Diyan, sila magaling.
03:13Yung mga para-paraan, ano, para makaiwas sa liability.
03:17Ito, attorney, sa online naman,
03:19pwede bang mga kampanya sa mismong eleksyon?
03:21Halimbawa, nag-share ka.
03:22Ito, ito yung binoto ko.
03:23O, ito yung ibuboto ko.
03:25Pwede ba yan?
03:25Yan, kailangan natin inuance, Ivan.
03:28Kasi, ang pagsabi ng sino yung binoto
03:30or sinong suportahan,
03:32pumapasok yan sa pag-exercise natin
03:34na ating freedom of expression.
03:36Express on, yes.
03:36Pero, pag yung iboto, iboto natin,
03:39suportahan natin,
03:40yan pumapasok sa definition ng campaigning
03:43para sa isang kandidato.
03:45So, sa araw na eleksyon,
03:47o pati po yung sa araw bago mag-eleksyon,
03:49tandaan na lang po natin,
03:50bawal ng mga kampanya.
03:52At kasama po na yung mga iba't-ibang
03:53online platforms natin.
03:55So, yung kandidato,
03:56definitely, bawal na kayong
03:57i-promote ang sarili ninyo.
03:59Pero sa mga butante naman, attorney,
04:00pwede ba yun?
04:01Yung magpahayag ng,
04:04yung tulad na namagit mo,
04:05pwede?
04:05Pwede yan.
04:06Magpahayag ng susuportahan
04:07sa araw na eleksyon.
04:08Sa kusuotan.
04:10Pwede ba silang magsuot
04:11ng kahit ano?
04:12May mukha ni,
04:13o may pangalan ni kandidato?
04:15Ayan, sa araw na eleksyon,
04:16bawal yan.
04:16Kasi, papasok yan sa definition
04:18ng campaigning.
04:19Siyempre,
04:20parang pag merong mukha
04:21ng kandidato,
04:22o ang t-shirt mo,
04:23napapasok ka sa mga eskwelahan,
04:25nangangampanya ka na rin eh.
04:26Pinapaalala mo sa mga butante,
04:28yung kandidato
04:29sa paglalagay ng mukha niya
04:30o pangalan niya sa mga t-shirt.
04:31Isa kang walking advertisement
04:32na in effect,
04:33pangangampanya pa rin.
04:35Ito, attorney,
04:35pagpasok sa presinto,
04:36ano lang ba pwedeng dalhin sa loob?
04:38Magdadala ba sila ng ID?
04:40Yan, yan ang medyo kumakalat
04:42in recent days.
04:43No ID,
04:44no vote daw.
04:45Ako, ano na yan,
04:46na-debunk na yan
04:47ni Comelec
04:48na hindi kailangan natin
04:49magdala ng ID
04:50para makaboto.
04:51General rule yan, Ivan,
04:52na hindi kailangan
04:53magdala ng ID
04:54para ipakita sa electoral board
04:56para makaboto.
04:57Pero,
04:58good practice na magdala
04:59kasi just in case
05:00may mag-challenge sa'yo
05:01ng iyong identity
05:03ay kailangan magpakita ng ID
05:04na ikaw talaga yung butante.
05:06Kung sakali naman,
05:08ikaw ay may makita,
05:09mahuling gumagawa
05:10ng mga nabanggit natin,
05:11mga pinagbabawal,
05:12maramahabaham ang listahan
05:13itong mga bawal na ito,
05:15kanino ba pwede magsumbong
05:16at pwede bang
05:16kuna ng video,
05:17isummit sa Comelec?
05:18Pwede ba yun?
05:19Ang number one rule
05:20is documentation lagi,
05:21hindi pwede yung kwento.
05:22So, dapat magkumuhan
05:23ng picture or video
05:24para kapag nagreklamo tayo
05:26sa election officer
05:27ng lugar o ng munisipyo
05:29na saan tayo kumakabilang
05:30ay mayroon tayo
05:31papakita ebidensya.
05:32Ayan,
05:33huling paalala siguro
05:34attorney sa mga botante,
05:36hindi lamang sa proseso
05:37ng pagboto,
05:38kundi sa mismong
05:39mga iboboto nila.
05:40Siguro ngayon ay
05:41hanapin natin
05:42kung saan tayo
05:43boboto sa araw na eleksyon.
05:44Kasi,
05:45ano yan,
05:46isang cause
05:46ng mahabang pila
05:47sa araw na eleksyon.
05:48So,
05:49live na po
05:49ang PC and Finder online
05:51na ating Comelec.
05:52So,
05:52hanapin na po natin
05:54ang ating mga pangalan.
05:55Pangalawa ay,
05:56gumawa na tayo
05:57ng kodigo
05:57kasi ang hirap po
05:59sa araw na eleksyon
06:00doon pa tayo
06:00magahanap
06:01sino yung gusto natin
06:02i-boto.
06:02So,
06:03pwede naman po
06:03yung dalhin
06:04sa loob
06:04ng mga polling stations
06:05natin
06:06o sa mga classroom
06:07yung listahan
06:08na ating mga iboboto
06:09sa araw na eleksyon.
06:10In fact,
06:11yung GMA po
06:12sa aming mga social media
06:13accounts,
06:15meron kaming mga
06:16ways dyan
06:17para doon na kayo
06:17gagawa ng kodigo.
06:19Yan,
06:19para mas mapadali
06:20ang proseso
06:21ng inyong pagboto.
06:22At syempre,
06:23i-boto po natin
06:23ang tama
06:24at dapat
06:25totoo.
06:26At turning on
06:26na karitas.
06:27Thank you, man.
06:28Maraming salamat as always.
06:29Maka-puso ulit din po namin ha.
06:31Kayong apat na araw na lang
06:32ang eleksyon.
06:33Bumoto ng tama,
06:35dapat
06:35totoo.
06:38Wait!
06:39Wait, wait, wait, wait!
06:40Huwag mo munang i-close.
06:42Mag-subscribe ka muna
06:43sa GMA Public Affairs
06:44YouTube channel
06:45para lagi kang una
06:46sa mga latest kweto
06:48at balita.
06:49At syempre,
06:49i-follow mo na rin
06:50ang official social media pages
06:52ng unang hirit.
06:55Thank you!
06:57Bye-bye!