Youtube kanalımıza abone olun: ►https://goo.gl/USTWfS
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
01:31Acaba tarih bu kadar büyük bir bombardımana şahit olmuş mudur?
01:37Valideciğim, çamaşır falan istemem. Paralarım duruyor.
01:41Düşman ateşi altında tepeye çıkmaya çalışıyoruz. Arkadaşlarım daha bir el bile ateş edemeden patır patır düşüyor. Neredeyse yüzer yüzer ölüyoruz.
01:53Yürüyen ceset haline geldik. Gelibolu'nun hayaletleri olduk.
02:00Siperlerin önünde yatan bu ana kuzularını kimse görmüyor.
02:04Birinci Dünya Savaşı'nın en dehşetli ve şiddetli çarpışmalarının yaşandığı Çanakkale, büyük zaferlere, büyük yenilgilere, büyük umutlara, büyük hayal kırıklıklarına, yaşama ve ölüme tanık oldu.
02:27Yenenin de yenilenin de ağır kayıplar verdiği bu centilmenler savaşı nesilden nesile aktarıldı, kahramanlık hikayeleri göz doldurdu, her yıl yeniden yaşatıldı.
02:42Hangi milletten olursa olsun on binlerce genç evladın gördüğü son toprak olan Çanakkale geçilemedi.
02:49Geçilemedi.
03:19Yıl 1914, Temmuz'un 28'i.
03:41Sanayileşme yarışı, sömürgecilik, milliyetçilik akımı, çıkar kavgaları ve rekabetin damgasını vurduğu 20. yüzyılın ilk çeyreğinde kılıçlar hiç görünmemiş şekilde çekildi.
03:56Dünyanın o zamana kadar yaşamadığı büyüklük ve kapsamdaki savaş her şeyin değiştiği dönüm noktası oldu.
04:03Bir yanda Almanya, Avusturya, Macaristan ve İtalya'dan oluşan üçlü ittifak devletleri, diğer yanda İngiltere, Fransa ve Rusya'dan oluşan üçlü itilaf devletleri.
04:25Avrupa'nın bu şekilde ikiye bölünmesinin ardından çıkan savaşın ateşi bir anda bütün dünyaya yayıldı.
04:33Savaşın ilk zamanlarında tarafsız kalan güçsüz Osmanlı'da bu yayılan savaşın dışında kalamadı.
04:46Baskılar, kapalı kapılar ardındaki anlaşmalarla Osmanlı, Almanya yanında savaşa sürüklendi.
04:54Geniş coğrafyasında yıllardır süren savaşların getirdiği perişanlığın ardından Osmanlı İmparatorluğu bu kez de kendi müttefiklerinin çıkarları için olağanüstü koşullar altında savaşmak zorunda bırakılıyordu.
05:09Dünya tarihinin en büyük savaşının sürdüğü 1914 yılının Eylül'ünde Batı cephesinde kilitlendi.
05:26Alman orduları İngiliz ve Fransız birliklerinin oluşturduğu savunmayı yaramıyordu.
05:31Yaşanan bu sıkışma Almanya'yı yeni bir stratejik hamle yapmaya itti.
05:38Almanya, Rusya'yı savaş dışı bırakmak için hamle yaptı.
05:43Böylece serbest kalan Alman birlikleri Batı cephesine kaydırılabilecekti.
05:47Bu gelişme İngiltere ve Fransa'yı harekete geçirdi.
05:57İtiraf devletleri Rusya'yı destekleme kararı oluşturan hedef belirlendi.
06:05Çanakkale ve İstanbul boğazlarına hakim olmak itiraf devletleri için artık olmazsa olmaz önemdeydi.
06:14Rusya'nın hedefi daha da büyüktü.
06:16İstanbul ve boğazların hakimiyeti Rusya'nın var olmasıyla neredeyse eşdeğerdi.
06:23Zira boğazlar her cephede savaşan Rusya için lojistik ikmal yolu anlamı taşıyordu.
06:32Durum böyle olunca Çanakkale boğazına itiraf devletleri kuvvetlerinin yapacağı bir saldırı,
06:39Kafkasya'da Osmanlı ordusunun Rusya'ya baskısını da hafifletecekti.
06:43Bu stratejik hesaplar sonunda boğazlara yönelik operasyon gündeme geldi.
06:49Hedef artık İstanbul'du.
06:52Planlar yapıldı.
06:53İtiraf devletlerinin Akdeniz komutanı Amiral Carden boğazı geçerek bir ay içinde İstanbul'a ulaşmayı öngörüyordu.
07:01Bu çerçevede 3 Kasım 1914 tarihinde bir teşif taarruzu yapıldı.
07:07Dönemin Deniz Kuvvetleri Bakanı Winston Churchill'in planı basitti.
07:16Yeni bir cephe açılmasıyla hem Rusya rahat bir nefes alacak hem de zayıf Türk ordusunu desteklemeye gidecek birlikler nedeniyle
07:25Almanya'nın diğer cephelerdeki hakları zayıflayacaktı.
07:2915 Ocak günü muhalefete rağmen İngiliz Savaş Komitesi Amiral Carden'ın
07:35Çanakkale'yi sadece deniz gücüyle aşmayı öngören planını olayladı.
07:41Mısır'daki İngiliz birlikleri alarma geçirildi.
07:45Nedense Türklerin kolay bir hedef olduğu ve az bir kuvvetle başarıya ulaşılabileceği düşünülüyordu.
07:52Churchill 50 bin askerden oluşan güçlü bir orduyla deniz birlikleri Türk tehditinin sonunu getirecektir diyordu.
08:08Churchill bunları derken dev savaş makinesinin Türklerin savaşçı kimliğinin üzerinden acımasızca geçeceğini düşünüyordu.
08:17Ama bu arada karşı cephede başka bir ruh uyanıyordu.
08:2329 Eylül 1913'te Sofya'ya ateşe militer olarak tayin edilen Yarbay Mustafa Kemal,
08:31Osmanlı Devleti'nin harbe katılmasından sonra ülke savunmasında aktif görev almak için
08:37Harbiye Nazırı Enver Paşa'ya başvurup vazife istedi.
08:40Arkadaşlarım muharebe cephelerinde ateş hattında bulunurken
08:46ben Sofya'da ateşe militerlik yapamam diyen Mustafa Kemal,
08:51Çanakkale'de 19. Tümen Komutanlığı'na atandı.
08:55Binlerce Türk askeri işte bu ruhla Çanakkale'ye toplanmaya başladı.
09:01Bu savaş hiçbir savaşa benzemilecekti.
09:11Hiç yenilmemiş bir donanmaya karşı savaş sırasında kimse yaralı ve şehitlerle uğraşmayacak.
09:18Ben ölürsem üzerime basıp geçin, işinize bakın.
09:22Yaralanırsam yine önem vermeyin.
09:25Ben de öyle yapacağım.
09:26Şehir olacaklar ve yaralanacakların yerlerini alacak olanlar belirlenmiştir diyen
09:32Yüzbaşı Hilmi Şanlı Top gibi askerler Çanakkale'de tarih yazmaya hazırlanıyordu.
09:4719 Şubat günü saldırı başladı.
09:50İngiliz savaş gemileri Çanakkale'nin dış tabyalarını bombaladı.
09:54Dört Türk askeri şehit oldu.
09:57Tabyalar fazla zarar görmedi.
09:59Operasyonun ertesi gün sona erdirilmesi planlanıyordu.
10:04Ancak hava koşulları buna izin vermedi.
10:0825 Şubat'ta savaş gemileri yeniden Çanakkale boğazı önlerindeydi.
10:12O gün İngiliz donanmasının daha başarılı olduğu düşüncesindeki Amiral Carden,
10:23Londra'ya çektiği bir telgrafla iki hafta içinde İstanbul'a girilebileceğini müjdeliyordu.
10:29İşgal planları havalarda uçuşurken İngiltere'de
10:43harekat sadece deniz yoluyla mı yapılsın yoksa kara kuvvetleriyle desteklensin mi tartışması yapılıyordu.
10:50Birkaç gün sonra General William Birdwood bölgedeki incelemelerin sonucunu Lord Kitchener'a sundu.
10:59Yalnız başına bir deniz harekatının başarı şansı oldukça düşüktü.
11:05Kitchener bu raporu üzerine 10 Mart'ta 29. tümenin Ege'ye gönderileceğini açıkladı.
11:11Ayrıca Fransızları da bir tümen göndermeleri için ikna edecekti.
11:15Akdeniz Sefer Kuvvetleri'nin başkomutanlığına da General Sir Ian Hamilton'ı atadı.
11:24Kesin sonucun 18 Mart 1915'de alınması planlanıyordu.
11:31Bu arada Türkler de savaş tarihine geçecek bir sürprize hazırlanıyordu.
11:37İngilizlerin büyük savaş gemileri Erenköy körfezini kullanıyordu.
11:41Burası Türk topları açısından ölü noktaydı.
11:487 Mart'ı 8 Mart'a bağlayan gece Nusret Mayın gemisi Çanakkale'den sessizce uzaklaştı.
11:56Nusret eldeki eski tip 26 mayını boğaza bıraktı.
12:01Savaşın kaderini değiştirecek mayınların sayısı böylece 400'ü geçti.
12:1118 Mart 1915 sabahı Amiral Carden'ın yerine Amiral De Robeck'in atanmasıyla plan uygulamaya konuyordu.
12:22Kağıt üzerinde her şey tamamdı.
12:24Sabah saat 10'da müttefik dolanması boğaz girişine yaklaşmaya başladı.
12:38Savaşı başlatan Triumph gemisi oldu.
12:41Saat 11.15'de ilk atışını yaptı.
12:46Düşmana karşılık Mesudiye ve Dardanos tabyalarından verildi.
12:50Türk savunma planına göre gemiler topçuların menziline girinceye kadar pusuda beklenecek ve menzil içine girer girmez baskın tarzında ateş açılacaktı.
13:03Savaş gemileri ateş ve ölüm saçıyordu.
13:05Turgut Reis zırhlısı da aşırtma ateşiyle...
13:10Kabatepe'nin oralardan, dış denizden düşman zırhlıları başladılar üzerimize mermi yağdırmaya.
13:2215'lik mermi atıyorlar.
13:24Biz de demirliyiz.
13:26Demire bir var yok.
13:28Topbaşı aldık.
13:29Topbaşında 5 mermiyle bekliyoruz.
13:32Hazırız.
13:33Düşman zırhlılarına ateş edeceğiz.
13:35Gözetleme yerimizde Alçıtepe'de.
13:37Gözetleme yerinden bize bildiriyorlar hedefi.
13:40Biz de aşırtma ateşi yapıyoruz düşman gemilerini.
13:44Yakınlarımıza çok mermi düştü o gece.
13:46Fakat hiçbir tanesi gemimize rastlamadı.
13:50O geceki atışlarımızda namlıyı koparttık işte.
13:53Mermi yatağına mı tam oturmadı, gaz mı kaçırdı, topta mı arız oldu?
13:58Bilmiyorum.
13:59Namlıyı koparttık.
14:00Saat 12 civarında Amiral de Robek, geride duran ikinci gruba taarruz emrini verdi.
14:13Dört Fransız zırhlısı harekete geçti.
14:15Fransızlar merkez tahkimatındaki ağır Türk topçularının etkili menziline girdi.
14:30O zamana kadar suskun kalan Türk ağır topçuları birden ateşe başladı.
14:36Birinci ve ikinci gruptaki Fransız ve İngiliz zırhlıları ölümcül yaralar aldı.
14:42Bu karşılık İngilizleri çılgına çevirirken bombardımanın şiddeti gittikçe arttı.
14:50Anadolu Hamediye tabyasına düşen bir mermi kışlayı yaktı.
14:55Toplardan bazıları saf dışı kalmış, bazıları da arızalanmıştı.
15:00Saat 14'te Türk bataryalarının atışları yavaşladı.
15:04Bu azamla Amiral de Robek'i ümitlendirdi.
15:08Mayın tarama gemilerine ileri çıkmaları için emir verdi.
15:12Rumeli Mecidiye tabyasında bombardıman sırasında top mermilerini taşıyan Vinç kullanılamaz hale geldi.
15:27Savaş öyle bir hal almıştı ki, Vinç'in yerini alan Edremitli Onbaşı Seyit,
15:343 tane 275 kiloluk mermiyi tek başına arka arkaya taşıyarak topun asansörüne koyuyordu.
15:47Bu dramatik tablo, Türk askerinin Çanakkale savaşlarındaki ruh halinin simgesi olacaktı.
15:54İngiliz ve Fransız mayın tarama gemileri en öndeki iki sıra mayını temizlemişlerdi.
16:15Hiç kimse, Nusret'in bir gece yarısı döşediği mayınlardan haberdar değildi.
16:28Saat 14'te Çanakkale'nin soğuk sularına ilk olarak Hansız Buve gemisi gömüldü.
16:35Saat 16'yı biraz geçe, Buve'nin akıbetine irresistible'da uğradı ve mayına çarptı.
16:54Neye uğradığını şaşıran amiral de Robek, geri çekilme emri verdi.
17:15Bu sırada saatler 18'i gösteriyordu ve savaş başlayalı 7 saat olmuştu.
17:20Çekilme emrinden 15 dakika sonra, İngiliz Ocean zırhlısı bir başka mayına çarptı.
17:39Ocean'da biraz önce imdadına koşmaya çalıştığı irresistible gibi boşaltıldı ve kaderine terk edildi.
17:47Dakikalar içinde işgal filosunun 16 gemilik gücünden 6'sı devre dışı kaldı.
17:54İngiliz komutanlar, Churchill'in tüm muhalefetine karşın çekilme kararı aldı.
18:01İnanmakta zorlanıyorlardı ama,
18:04üzerinde güneş batmayan imparatorluğun donanması kazanamamıştı.
18:08Kimi tarihçilere göre Filo savaşı bir gün daha sürdürmüş olsa,
18:15donanma İstanbul'a kadar gidebilirdi.
18:18Çünkü Türklerin elinde mühimmat ve mayın neredeyse yok gibiydi.
18:23İstanbul sadece bir saat ötedeydi ve padişah kenti terk etmeye hazırlanıyordu.
18:29Winston Churchill 1930'da Revue de Paris belgisinde o günü şöyle yorumlayacaktı.
18:47Birinci Dünya Harbi'nde bu kadar insanın ölmesine,
18:52harbin ağır masraflara mal olmasına,
18:55denizlerde onca ticaret ve savaş gemisinin batmasına başlıcan eden,
19:00Türkler tarafından o gece atılan,
19:02o incecik çelik halat ucunda sallanan 20 demir kaptır.
19:06Sadece deniz kuvvetleriyle boğazın geçilemeyeceği anlaşıldı.
19:15Bundan sonra yapılacak saldırılar,
19:18hem karadan hem de denizden düzenlenecekti.
19:24Geribolu'ya çıkarma yapacak birlikler arasında,
19:27Mısır'da eğitilen Avustralya ve Yeni Zelanda askerleri de vardı.
19:31Hepsi gönüllü olan Anzaklar,
19:35kilometrelerce uzaktan yabancı bir devletin topraklarına gelecek ve ilk kez savaşacaklardı.
19:43Kimi heyecan, kimi para, kimi de İngiltere'ye hizmet için gönüllü olmuştu.
19:5022 Mart 1915'te General Hamilton'la Robeck arasında,
19:56kurmay heyetlerinin de bulunduğu bir konferansta,
19:58ordunun Geribolu Yarımadası'na çıkarma yapması kararı alındı.
20:03Bu karara İngiliz Savaş Bakanı Lord Kitchener ve Churchill'de destek verdi.
20:10Türk Genelkurmay'ı, olası bir kara harekatının istihbaratını almıştı.
20:1523 Mart 1915'te,
20:16Çanakkale'de 5. ordu kuruldu.
20:21Ertesi gün öğleden sonra,
20:24Ember Paşa,
20:25Alman General Liman von Sanders'le görüşerek,
20:29Çanakkale'nin savunmasını üstlenecek ordunun komutanlığını alıp almayacağını sordu
20:33ve olumlu yanıt aldı.
20:35General Sanders,
20:41Türk komutanların hazırladıkları düzeni değiştirerek,
20:45yeni bir düzen kurmayı tasarlıyordu.
20:48Savunma düzeni,
20:49müttefik kuvvetleri karaya çıkarken,
20:51umha etmek üzerine kurulmuştu.
20:54General Sanders,
20:56bu düzeni doğru bulmadı.
20:58Sanders,
20:59120 kilometrelik sahil şeridini,
21:0284 bin askerle korumak zorundaydı.
21:04Bunlardan 65 bini savaşabilirdi.
21:08Birliklerin donanımı zayıftı.
21:10Müttefiklerin ise,
21:12nereye çıkacağı belli değildi.
21:14Bölge çok geniş ve dağlık bir yapıya sahipti.
21:18Sanders,
21:19birliklerini kıyılarda zayıf,
21:21arkalarda güçlü tutma esasına göre düzenledi.
21:25Hazırlıklar tamamlanıyordu.
21:30Dört asker doğurmakla müftehir,
21:32şanlı Türk annesi.
21:34Gözlerimi açtım,
21:37uzaklara doğru baktım.
21:39Yeşil yeşil ekinlerin,
21:41rüzgara mukamemet edemeyerek eğilmesi,
21:44bana annemden gelen mektubu selamlıyor gibi geldi.
21:48Valideciğim,
21:50evdeki senet vesaireyi,
21:51kimselere katiyen verme.
21:54Çamaşır falan istemem.
21:56Paralarım duruyor.
21:57Allah razı olsun.
21:58General Hamilton,
22:06donanmanın destekleyiciyi,
22:08üç çıkartma yeri seçmişti.
22:10Birinci çıkartma yeri,
22:1229. Tümenin çıkarılacağı,
22:14Seddülbahir'di.
22:16Buraya,
22:1645 bin kişi ayrılmıştı.
22:19İkinci çıkartma yeri,
22:20Kabatepe'nin kuzeyiydi.
22:22Buraya,
22:23Anzak birlikleri çıkarılacaktı.
22:25Fransız birlikleri de,
22:27Anadolu kıyısındaki Kumkale'ye.
22:34Şaşırtmak için,
22:36Saros ve Beşige'ye,
22:38gösteri operasyonları da yapacaklardı.
22:41Hedef,
22:42Seddülbahir ile Kabatepe arasındaki,
22:44Türk kuvvetlerinin kuşatılarak,
22:46savaş dışı bırakılması,
22:48ve boğazı açmaktı.
22:49Ama,
22:50hiçbir şey,
22:52kağıt üzerinde planlandığı gibi,
22:54kolay olmayacaktı.
22:5525 Nisan,
22:591915,
23:00çıkarma günü.
23:01Anzak birlikleri,
23:23şafak sökmeden önce,
23:25arı burnuna çıkarma yaptı.
23:27Asıl amaç,
23:29Kabatepe bölgesine çıkmaktı.
23:31Ancak,
23:31botlarının,
23:32bir şekilde,
23:33kuzeye kayması sonucu,
23:35ilk çıkarma dalgası,
23:36hedeften sapmıştı.
23:38Anzaklar,
23:39şaşkındı.
23:42Çıktığımız yer hakkında,
23:43en ufak bir bilgimiz yoktu.
23:46Şunu biliyorduk ki,
23:47çıkabileceğimiz,
23:48en kötü yere çıkmıştık.
23:50Biraz aşağıya bakıyorduk.
23:52Niçin öylesine uygun bir açık düzlüğe çıkamadığınıza,
23:55şaşırıyorduk.
23:591500 kişilik ilk birliğin hedefi,
24:02kumsalın güvenliğini sağlamaktı.
24:05Güvenlik sağlandıktan sonra,
24:07gerideki askerler,
24:08içlere doğru ilerleyebilecekti.
24:10Ancak çıkarma yapılan bölge engebeliydi.
24:14Türk,
24:14keskin nişancılara,
24:16mükemmel kolaylık sağlıyordu.
24:19Kıyadan sonra,
24:20birkaç yüz metre,
24:21düz zeminde yürümeyi uman anzaklar,
24:24etrafı yamaçlarla çevrili bir alanda,
24:27sanki kapana sıkışmışlardı.
24:29Birlikler arasında,
24:31iletişim de sağlanamıyordu.
24:32Bizim bölük Kabatepe'deydi.
24:49Düşmanın çıktığı sabah,
24:50birinci ve üçüncü taburlar Eceabat'taydı.
24:54Biz yalnız ikinci tabur vardık.
24:56Arkadan birinci ve üçüncü taburlar da yetiştiler.
25:00Düşman bizim üzerimize çıktı.
25:02Bütün alayca hücum ettik.
25:04Bizim bölükte bütün subaylar vuruldu.
25:07Lapsek ile Eyüp Sabri kaldı bölüğün başında.
25:10Başçavuştu.
25:17General Liman von Sanders,
25:19bu sahile İtilaf Devletleri askerlerinin çıkmasına ihtimal vermiyordu.
25:25O, çıkartmanın birinci öncelikle Saros Körfezi'ne yapılacağını hesap ediyordu.
25:32Dolayısıyla zayıf bir kuvvet koruyordu sahili.
25:39Ancak isabetli atışlar,
25:42sahili ilk çıkan birliklere ölüm saçtı.
25:45Gözlerimin önündeki manzarayı anlatmak olan aksızdı.
26:05Filikalar şimdi hemen hemen birbirlerine yanaşmış olarak kıyıya kadar uzanıyordu.
26:11İçleri parçalanmış cesetlerle doluydu.
26:15Sonuncu filika ile kıyı arasında cesetlerden oluşmuş bir iskele vardı.
26:19Ölülere basmadan kıyıya çıkmak mümkün değildi.
26:23Ve koyun suları kandan kıpkırmızı kesilmişti.
26:26Ancak çıkanların sayısı artıyordu.
26:37Dolanmanın desteğiyle karaya çıkabilen birlikler,
26:41ilerleyen saatlerde takviyeleri gelmeyen,
26:45cephaneleri biten Türk askerlerinin
26:47Conk Bayırı'na doğru taktiksel geri çekilmeleri üzerine
26:51Arıburnu'nu ele geçirmek üzereydi.
26:55Gün ağrırken Arıburnu'ndan gelen yoğun top sesleri üzerine
27:0019. Tümen Komutanı Kurmay Yarbay Mustafa Kemal
27:04bir çıkarma yapıldığını anladı
27:06ve durumu Ordu Komutanı'na bildirdi.
27:09Ancak bir yanıt alamadı.
27:10Durum çok kritikti.
27:18Her dakikanın büyük önemi vardı.
27:21Sahildeki birlikler çok zayıftı.
27:24Kayıplar çoktu.
27:25İtilaf Devletleri askerlerinin
27:27Conk Bayırı-Kocaçimentepe hattını geçmesinin telafisi yoktu.
27:32Bütün bunları göz önüne alan Mustafa Kemal
27:35inisiyatifini kullanarak
27:3757. Alayı bir bataryayla
27:40Kocaçimentepe yönünde harekete geçirdi.
27:44Mustafa Kemal çekilmekte olan cephanesiz askerleri durdurdu,
27:49süngü taktırdı ve yere yatırdı.
27:53Anzaklar da kendilerini yere attı.
27:55İşte bu an
27:57savaşın kaderini belirleyen anlardan biri oldu.
28:00Yarbay Mustafa Kemal'in
28:02kazandığımız an bu andı dediği bu durum sonrası
28:06Türkiye'de kuvvetleri
28:08siperlere ulaşmaya başlamıştı.
28:18Vehasını ortaya koyan Mustafa Kemal
28:21karşı taarruza geçen birliklere
28:23şu tarihi emrini verdi.
28:25Ben size taarruzu emretmiyorum.
28:31Ölmeyi emrediyorum.
28:32Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde
28:35yerimize başka kuvvetler,
28:37başka kumandanlar gelebilir.
28:43Karşı saldırı ve süngü hücumlarıyla
28:46çok sayıda kayıp veren anzaklar
28:47sahile çekildi.
28:50İngiliz yazar Alan Moorhead
28:53Gelibolu adlı kitabında
28:55bu anı şöyle yorumluyor.
28:59İtilaf devletleri açısından bakıldığında
29:02has rütbeli ama dahi bir komutanın
29:05o anda o noktada bulunması
29:08bütün seferin en acımasız rastlantılarından birisidir.
29:12O orada olmasa
29:14Avustralya ve Yeni Zelandalılar
29:16Congbayırı'nı belki de o sabah
29:18ele geçirecekler.
29:20Savaş daha o anda sonuçlanmış olacaktı.
29:28Hücum sabah ezanıyla başladı
29:30ve bütün gün devam etti.
29:32Hiç durmadı.
29:33Yemek için ara falan vermeksizin
29:35hücum bir emirdi.
29:37Bir kere emir verildi mi
29:39ya öleceksin ya kalacaksın.
29:42Nasıl olduğunu tahmin edersin.
29:49Gerçekten yazılamayacak kadar korkunç.
29:52Seninle aylarca beraber olmuş arkadaşların
29:54dostların teker teker düşüyor.
29:57En acıklısı da yoklamaydı.
30:00Yaklaşık 550 kişiden
30:01ismi okunan 47 kişi cevap verdi.
30:05Sonucu duyduğumda
30:06bir çocuk gibi ağladım.
30:12İngiliz birlikleri de o gün
30:14Sebdu'l-Bahir bölgesinde
30:16beş ayrı yere çıkarma yaptı.
30:19Çatışmalar
30:20arı burnundaki kadar
30:22sert ve kanlıydı.
30:25Dik kayalıkların
30:26denize kadar indiği bir sahil olan
30:28Zığındere koyu
30:29baskın tarzında bir çıkarmaya sahne oldu.
30:33İngiliz 29.
30:34tümeğine bağlı iki tabur ve bir bölüğün gerçekleştirdiği çıkarma
30:38hazırlık ateşi açılmadan başladı.
30:41Bölge yüksek ve dik olduğu için
30:44Türk kuvveti bulunmuyordu.
30:46Çıkarmanın ilk saatlerinde
30:48tek bir silah bile patlamadı.
30:503000 İngiliz askeri koya çıktı.
30:55Çıkarmanın öğrenilmesinden sonra
30:57bölgeye giden Türk birliklerinin
30:59gece boyu süren mücadelesi
31:01sabah saatlerinde
31:02müttefik kuvvetlerini tahliyeye zorladı.
31:06Çıkartmanın başladığı bir diğer yer olan
31:08İkiz koyuna
31:09müttefik kuvvetler
31:11iki tabur ayırmıştı.
31:13Çıkartmanın ilk saatlerinde
31:15hiç kayıp vermeyen İngiliz birlikleri
31:17sahilin gerisindeki tepeyi
31:19kontrol altına aldı.
31:22İngiliz 29. Tümen Komutanı
31:25General Hunter Weston
31:26Ertuğrul Koyu ve
31:28Tete Koyu'na çıkartılması planlanmış olan
31:314 taburlu 88. Tugayı
31:34çok daha zayıf direnç görülen
31:36İkiz Koyu'na kaydırdı.
31:39Bu Tugay'ın gelmesi
31:40ve Karacaoğlan Tepesi'nin ele geçirilmesi
31:43tehlikeli bir durumdu.
31:49Büyük direnç gösteren
31:53Türk askerleri
31:54savunmayı sürdürdü.
31:57Günün ilk ışıklarıyla
31:59teke koyuna da çıkarma başladı.
32:0229. İngiliz Tümeni'nin bir taburu
32:04hazırlık ateşinin ardından
32:06kumsala çıktı.
32:08Ancak şaşkınlık içindeydiler.
32:10Kıyıya yaklaşmaya başlarken
32:12hiçbir tepki vermeyen
32:14Türklerin tüfeklerinin
32:16hepsi birden patladı.
32:23İki takımdan oluşan
32:25Türk mevzilerinden gelen
32:27şiddetli ve isabetli atışlar
32:29büyük zarar verirken
32:31filikaların bazıları battı
32:33bazıları akıntıya kapıldı.
32:36İngiliz donanması
32:37ölüm kutuyordu.
32:40İngiliz Birliği
32:41kumsala çıkmayı başardı.
32:43Karacaoğlan Tepesi
32:44Teke Koyu ve Aytepe
32:46çok sayıda ölü ve yaralı
32:49veren İngilizlerin eline
32:50geçti.
32:55General Hamilton'ın
32:56birinci öncelikli gördüğü
32:58Ertuğrul Koyu'na
33:00şiddetli çarpışmalar yaşandı.
33:02Müttefik donanmasına ait
33:04savaş gemileri
33:05sadece Ertuğrul Koyu
33:06sırtlarındaki 26. alayın
33:0910. bölüğünün savunma
33:10mevzilerine
33:114650 mermi atmıştı.
33:14Hazırlık ateşi
33:16desteğinde
33:17İrlandalı askerleri
33:18taşıyan
33:19filikalar
33:20ve River Clyde adlı
33:22kömür nakliye
33:23gemisi
33:23sahile yaklaşmaya
33:24başladı.
33:26Kapasitenin üstünde
33:27asker çıkarabilmek için
33:28River Clyde
33:29kumsalda
33:30karaya
33:31oturtulacak
33:32yaklaşık
33:322000 mevcutlu
33:34bir İngiliz
33:34birliği
33:35geminin yanlarından
33:36açılmış kapılardan
33:38ve rampalardan
33:39inerek
33:40sahile
33:40çıkacaktı.
33:41Türk savunma düzeni
33:45son dakikaya kadar
33:47sanki terk edilmiş
33:48gibiydi.
33:49Fakat
33:50River Clyde'ın
33:51oturmasıyla beraber
33:52ve filikalarda
33:53sahile
33:54birkaç
33:54yerde kaldığı
33:55sırada
33:56birdenbire
33:56bir cehennemdir
33:58boşandı.
33:58Bir ateş
34:05kasırgası.
34:06Sahile sokulan
34:07filikaların
34:07üzerinden
34:08liman durgun
34:09sularını
34:09binlerce
34:10kamçıyla
34:11kamçılıyormuş
34:12gibi geçti.
34:13İlk birkaç
34:14saniyede
34:14kıran girmiş
34:16gibi zayiata
34:16uğratıldı.
34:18Filikalardan
34:19bazıları
34:19içinde bulunanların
34:20hepsi
34:21ölüme yenik
34:22düşerek
34:22umutsuz bir halde
34:24suların
34:24seyrine
34:25kapılmış
34:25gidiyordu.
34:26Denizeri
34:29George Dreary
34:30o günle
34:31ilgili
34:32babasına
34:32ben
34:33daha önce
34:34kanın
34:35bu kadar
34:36keskin
34:36koktuğunu
34:37bilmezdim
34:38diye yazdı.
34:43Sabah
34:449.30'da
34:45buradaki
34:46çıkarma
34:46durduruldu.
34:48Çıkarmanın
34:48bir diğer ayağı
34:49olan
34:50Hisarlık
34:50koyunla
34:51sabah saatlerinde
34:52İngiliz
34:53savaş
34:53gemileri
34:54göründü.
34:55Burayı
34:55bir takım
34:56savunuyordu.
34:57Savaş
34:58gemileri
34:58bomba
34:59yağdırdı.
35:00Ateş
35:00sahana
35:01bitene
35:01kadar
35:02siperlerinde
35:02saklanan
35:03Türk askerleri
35:04filikalar
35:05yaklaşınca
35:06ateşe
35:06başladı.
35:08Türk takımı
35:083 bölüğü
35:10yok etti.
35:12Tepenin
35:12doğusundan
35:13bir bölük
35:13çıkarmaya
35:14karar veren
35:15İngilizler
35:15buradaki
35:16savunmanın
35:17yetersizliğinden
35:18yararlanarak
35:18başarılı oldu.
35:20Eski
35:20Hisarlık
35:21tepesinin
35:22bir bölümünü
35:22ele geçirdiler.
35:23ama
35:24Türk takımının
35:25takibindelerdi.
35:44Fransızlar da
35:45aynı günün sabahı
35:46Kumkale'ye
35:47gösteri niteliğinde
35:48bir çıkarma yaptı.
35:50İki Fransız bölüğüne
35:52karşı
35:52Türk askerleri
35:53fazla direnildi
35:54ve
35:55Kumkale köyüne
35:56çekildi.
35:57Şiddetli
35:58çarpışmalar
35:59yaşanıyordu.
36:00Türk birlikleri
36:01bir süre sonra
36:02taarruza geçti.
36:04Kanlı
36:04çarpışmalar
36:05sonrası
36:06beyaz bayraklar
36:07çekilmişti.
36:08Ertesi gün
36:09bölgede
36:10hiçbir
36:10Fransız askeri
36:11yoktu.
36:12Günün sonunda
36:24savaş alanındaki
36:25komutanlar
36:26hedeflerine
36:27çabuk
36:28ulaşamayacaklarını
36:29anlamışlardı.
36:32Birçok savaşa
36:33sahne olan
36:34bu topraklardaki
36:35çarpışmalar
36:36kısa sürmeyecekti.
36:38Geri çekilmeyi
36:39önerdilerse de
36:40kendilerine
36:41dayanın
36:42emri geldi.
36:43Onlar da
36:44ya başarı
36:45ya ölüm
36:47için
36:47siper kazdı.
36:57Türkler
36:58siperlerini
36:59hakim
36:59tepelere
37:00kazerken
37:00İngilizler
37:02askerlerini
37:02kumsalda
37:03konuşlandırmak
37:04zorunda kaldı.
37:10Sabit
37:11mevzilere
37:12yapılan
37:12kanlı
37:13ve
37:13sonuçsuz
37:14saldırılarda
37:14geri bolu
37:16Avrupa
37:16cephesindeki
37:17siper savaşının
37:18uzun bir
37:19tekrarı
37:20haline geldi.
37:29Sevgili
37:30kardeşim
37:31ben
37:32vatan ve
37:33millet uğrunda
37:34bana düşen
37:34vazifeyi
37:35ifa ettim.
37:37Artık
37:37gerisini
37:37size
37:38terk ediyorum.
37:38ben cümlenize
37:40hakkımı
37:41helal ettim.
37:42Tabidir ki
37:43siz de
37:44helal edersiniz.
37:46Hemşirem
37:47ziyanın
37:48kemali
37:49hasretiyle
37:50gözlerinden
37:51öperim.
37:52Muhterem
37:52amcamın
37:53ellerimden
37:53öperek
37:54dualarını
37:55her zaman
37:55beklerim.
37:56Çoluk
37:57çocuğumu
37:57evvel
37:58Cenab-ı
37:59Hakk'a
37:59sonra
38:00vatan ve
38:01millete
38:01ve sizlere
38:02emanet ederim.
38:03düşman
38:08ateşi altında
38:08tepeye
38:09çıkmaya
38:09çalışıyoruz.
38:11Arkadaşlarım
38:11daha bir el bile
38:12ateş edemeden
38:13patır patır
38:14düşüyor.
38:15Neredeyse
38:16yüzer yüzer
38:17ölüyor.
38:23Seddülbahir'de
38:25İngiliz
38:25birlikleri
38:26çok kayıp
38:26vermişti.
38:27Takviye alan
38:28İngiliz
38:29birlikleri
38:29Fransızlarla
38:30birlikte
38:31Nisan'ın
38:3228'inde
38:32yeniden
38:33taarruza
38:34geçti.
38:39Savaş
38:41donanma
38:41toplarının
38:42ateşiyle
38:42başladı.
38:48Türk direnişi
38:50yine
38:51sonuç
38:51verdi.
38:55Birinci
38:55Kirte
38:56Muharebesi
38:57olarak
38:57tarihe
38:57geçen
38:58savaş
38:58akşama
38:59doğru
39:00sona
39:00erdi.
39:01bir akşam
39:20soğan dereye
39:21asker gelir
39:22sabaha kadar
39:23erirdi.
39:24Ben hiç
39:25babam
39:25diyen
39:26duymadım.
39:27Herkes
39:27anacığım
39:29diye
39:29inliyordu.
39:31anneciğim
39:37sabahleyin
39:38uyandığımda
39:39siperimin
39:40önünde
39:40bir
39:41gelincik
39:41çiçek
39:41açmıştı.
39:42duruyor
39:45takvimler
39:46takvimler
39:51takvimler
39:516 mayıs
39:51gösterdiğinde
39:53kirteye
39:54yeniden
39:54saldırıldı.
39:56Hedef
39:56Alçıtepe'ydi.
39:58İki tarafın
39:58asker ve cephane
39:59gücü
40:00yine eşit
40:01değildi.
40:02Birleşik
40:02ordunun
40:0325 bin
40:03savaşçısına
40:04karşılık
40:05Türk tarafının
40:0610 bin
40:07savaşçısı
40:07vardı.
40:14Üç günün sonunda
40:16General Hamilton
40:17raporunda
40:18hedefime
40:19varamadım.
40:20Taarruz
40:20başarısızlıkla
40:21sonuçlanmıştır
40:22yazdı.
40:24İkinci
40:25Kirte
40:25Muharebesi'nde
40:26iki tarafın
40:27toplam
40:28kaybı
40:2910 binin
40:30üzerindeydi.
40:32Komutanım
40:33bu iyi
40:34askerlerin
40:34telef edilmesinden
40:35başka bir şey
40:36değil.
40:3612 Mayıs
40:411915'te
40:43Muavenet-i
40:43Milliyet
40:44Orkudusu
40:45Türk tarafında
40:46ağır kayıplara
40:47neden olan
40:47İngiliz
40:48Goliath
40:49zırhlısını
40:50batırdı.
40:52Goliath'ın
40:53batırılışı
40:54İngiltere'de
40:55bomba etkisi
40:56yarattı.
40:57Görevini
40:58bırakmaya
40:58zorlanan
40:59Winston
41:00Churchill
41:00istifa
41:01etti.
41:06O kadar çok
41:12mermi sarf ediyorduk ki
41:13tüfeğin önünden
41:15ve yerlerden
41:16kapçıkları
41:16kürekle atıyorduk.
41:18Artık
41:18ölülere
41:19o kadar
41:19alışmıştık ki
41:20bir insanın
41:21yanı başında
41:22ölü vermesi
41:22tabi geliyordu.
41:25Ve az sonra
41:25sıranın sana
41:26geleceğini
41:27biliyor
41:27ve
41:28bekliyorduk.
41:29Pes etmeyen
41:34İngilizler
41:35bomba sırtını
41:36ele geçirmek
41:37istiyordu.
41:3814 Mayıs'ta
41:39bölge
41:40çok sert
41:41muharebelere
41:42sahne oldu.
41:46Bomba sırtı
41:47olayı
41:47çok önemli
41:48ve
41:49dünya
41:49harf tarihinde
41:50eşine
41:51rastlanması
41:52mümkün
41:52olmayan
41:53bir hadisedir.
41:55Karşılıklı
41:55siperler
41:56arasındaki
41:56mesafe
41:578 metre.
41:58ölüm
41:59muhakkak.
42:01Birinci
42:01siperdekilerin
42:02hiçbirisi
42:03kurtulmamacasına
42:04şehit düşüyor.
42:06İkinci
42:06siperdekiler
42:07yıldırım
42:08gibi
42:08onların
42:09yerine
42:09gidiyor.
42:11Fakat
42:11ne kadar
42:12imrenilecek
42:13bir soğukkanlılık
42:14ve tevekkülle
42:15biliyor musunuz?
42:16Bomba
42:17şarapnel
42:18kurşun yağmuru
42:19altında
42:19öleni
42:20görüyor
42:203 dakikaya
42:22kadar öleceğini
42:23biliyor
42:23ve en ufak
42:25bir çekinme
42:25bile
42:26göstermiyor.
42:27Sarsılma
42:28yok.
42:29Okumabilenler
42:29Kur'an-ı Kerim
42:30okuyor
42:31ve cennete
42:32gitmeye
42:32hazırlanıyor.
42:33Bilmeyenler
42:34kelimeyi
42:35şehadet getiriyor
42:36ve ezan
42:37okuyarak
42:38gülüyorlar.
42:39Sıcak
42:39cehennem
42:40gibi
42:40kaynıyor.
42:4120 düşmana
42:41karşı
42:42her siperde
42:43bir nefer
42:44süngüyle
42:45çarpışıyor.
42:46Ölüyor
42:46öldürüyor.
42:48İşte bu
42:49Türk askerindeki
42:50ruh kuvvetini
42:51gösteren
42:51dünyanın
42:53hiçbir askerinde
42:54bulunmayan
42:55tebrik
42:56tebrik
42:56değer
42:56bir
42:56öğretir.
42:57Emin olmalısınız ki
42:59Çanakkale
43:00muharebelerini
43:00kazandıran
43:01bu
43:02yüksek
43:02ruhtur.
43:03cephalelerdeki
43:09mücadelenin
43:10uzaması
43:11İstanbul'da
43:12hoşnutsuzluk
43:13yaratıyordu.
43:14Padişaha
43:14vekaleten
43:15Osmanlı İmparatorluğu
43:17orduları
43:17başkomutanlığını
43:18üstlenmiş olan
43:19Enver Paşa
43:20Maraşal
43:21Liman
43:22Fonsan
43:22dersi
43:23karargahında
43:24ziyaret etti.
43:25Görüşme
43:26sonrası
43:27Arıburnu'nda
43:27genel bir
43:28taarruz
43:29yapılması
43:29kararı
43:30ortaya
43:30çıktı.
43:31Tarih de
43:32belirlendi.
43:3319 Mayıs'da
43:34gece baskını
43:35yapılacaktı.
43:42Sebebi
43:43hayatım
43:43sevgili
43:44peder
43:45ve valide mi?
43:46Arıburnu'nda
43:47ilk girdiğim
43:48müthiş
43:49muharebede
43:50sağ yanımdan
43:50müthiş
43:51bir İngiliz
43:52kurşunu
43:52geçti.
43:54Hamdolsun
43:54kurtuldum.
43:55Fakat
43:56bundan sonra
43:56gireceğim
43:57muharebelerden
43:58kurtulacağıma
43:58ümidim
43:59olmadığı için
44:00bu satırları
44:01yazıyordum.
44:02şimdiye
44:03kadar
44:03milletin
44:04bana verdiği
44:05parayı
44:05bugün
44:06hak etmek
44:06zamanıdır.
44:08Vatanımı
44:08olan
44:09mukaddes
44:10vazifemi
44:10yerine
44:10getirmeye
44:11çalışıyorum.
44:13Şehitlik
44:13rütbesine
44:14kavuşursam
44:14Cenab-ı
44:15Hakk'ın
44:15en sevimli
44:17kulu olduğuma
44:17kanaat edeceğim.
44:19Asker
44:19olduğum için
44:20bu her zaman
44:21bana pek
44:22yakınlar.
44:223.30'da
44:37taarruz
44:38başladı.
44:38Ancak
44:39Türkler
44:39çok yoğun
44:40bir ateşle
44:41karşılaştı.
44:42Savaş
44:43makineleri
44:44deyim yerinde
44:45ise
44:45kıyım
44:46yapıyordu.
44:474 bin
45:04Türk şehri
45:04ara bölgede
45:06yatıyordu.
45:06Hanzak
45:07kaybı
45:08ise
45:08600'dü.
45:095 gün
45:10sonra
45:10uğrunda
45:11öldükleri
45:12toprağa
45:13verildiler.
45:1524 Mayıs'ta
45:16ölülerin
45:17gömülebilmesi
45:18için
45:18ateş
45:18kesildi.
45:20Manzara
45:20tarif edilemezdi.
45:23İngiliz
45:23Yüzbaşı
45:24Aubrey
45:25Herbert'la
45:25buluşan
45:26bir
45:26Türk
45:27subayı
45:27şöyle
45:28diyordu.
45:30Bu
45:31manzara
45:32karşısında
45:32en nazik
45:33kişi
45:34kendini
45:34vahşi
45:35hissetmeli
45:35ve
45:36en vahşi
45:37kişi de
45:38ağlamalı.
45:50İki
45:51tarafta
45:52ellerindeki
45:53gücün
45:53sonuçlarını
45:54görmüştü.
45:56O
45:56gün
45:56fikirlerin
45:57değiştiği
45:58gün
45:58oldu.
46:02Zaman
46:03hiç de
46:04kötü
46:04birileri
46:05gibi
46:05gözükmeyen
46:05Türklerle
46:06arkadaşlık
46:07yaparak
46:07geçti.
46:08Bugünden
46:09sonra
46:09Türkler
46:09hakkındaki
46:10fikirlerimiz
46:11değişti.
46:1519 Mayıs'taki
46:16Türk
46:17taarruzu
46:18başarısız
46:18oldu.
46:19Ancak
46:19İtalyan
46:20askerlerinin
46:21destek
46:21vermesiyle
46:22Kirte'nin
46:23üçüncü
46:24defa
46:24ele geçirilmesi
46:25planlandı.
46:274 Haziran'da
46:28başlayan
46:28muharebe
46:29sonucunda
46:29iki taraf
46:30yine
46:31çok kayıp
46:32verdi.
46:33Silahlar
46:33susunca
46:34gerçek
46:35ortaya
46:36çıkıyordu.
46:38Arkadaşlar
46:39dedi
46:39sen
46:39yaralanmışsın
46:40her yerinden
46:41kansız
46:42yürüdü.
46:43Bir de
46:44baktım
46:44parmağımda
46:45yok.
46:46Eh
46:46ben
46:47yaralanmışım
46:47dedim.
46:50Geri boğaya
46:52çıkarma planları
46:53yapılırken
46:53harekatın
46:55bu kadar
46:55uzun
46:56süreceğine
46:56kimse
46:57ihtimal
46:58vermiyordu.
46:59Bu kadar
46:59ölü ve
47:00yaralıya da.
47:02Hazırlıklar
47:02yeterli
47:03değildi.
47:04Yaralılara
47:04gerekli
47:05müdahale
47:05saatler
47:06sonra
47:07yapılıyordu.
47:08Temmuz
47:09ayına
47:09kadar
47:10karşılıklı
47:10çatışmalar
47:11yaşansa da
47:12somut
47:13bir sonuca
47:14ulaşılamadı.
47:17Önümüzde
47:18yatan
47:18ölülerin
47:19kokuları
47:19çok kötüydü.
47:21Biz
47:21burada
47:21bu
47:21hayatı
47:22ve
47:22anlamsız
47:23savaşı
47:23yaşarken
47:24gazeteler
47:25hala
47:26savaşı
47:26körükleyici
47:27yazılar
47:27yazıyorlar.
47:29Siperlerin
47:30önünde
47:30yatan
47:30bu
47:31ana
47:31kuzularını
47:32kimse
47:32görmüyor.
47:38Artık
47:39siper
47:40savaşları
47:40yapılıyordu.
47:41Siperler
47:42birbirine
47:42çok yakın
47:43olduğu için
47:44hücum
47:44etmek
47:45güçtü.
47:46Dolayısıyla
47:47toprakta
47:48tüneller
47:48açılarak
47:49karşı
47:49siperlerin
47:50altına
47:50kadar
47:51gidip
47:51oraya
47:52büyük
47:52miktarda
47:53patlayıcı
47:53yerleştirilerek
47:54buralar
47:55havaya
47:55uçuruluyordu.
47:56iki taraf
47:57da
47:58tekikte
47:58yaşıyordu.
48:04Bir gün
48:05düşmandan
48:06mevzilerine
48:06yaptığımız
48:07bir hücumdan
48:08bir aynalı
48:08tüfek
48:09ele geçirmiştik.
48:10Tüfeğe
48:11baka baka
48:11bizim tüfeklere
48:12de ayna
48:13takmıştım.
48:14Her mangaya
48:14bir aynalı
48:15tüfek
48:15dağıtılmıştı
48:16benim
48:16yaptıklarımdan.
48:18Siperden
48:18kafanı
48:19çıkarmadan
48:19aynalara
48:20bakıp
48:20düşmanı
48:21yürürdu.
48:24Yaz sıcaklarıyla
48:26birlikte
48:26koşullar
48:28daha da
48:28kötüleşti.
48:29Milyonlarca
48:30sinek
48:31ölüm
48:31kokusuna
48:32düşüştü.
48:33Beraberinde
48:34dizanteri
48:35ve diğer
48:36hastalıkları
48:36da getirerek.
48:38Bu dönemde
48:39birliklerin
48:40katili
48:41hastalıktı.
48:43Hastalık
48:43ve ölümle
48:44birlikte
48:44yaşanıyordu.
48:46Binlerce
48:47asker
48:47hastalık
48:48yüzünden
48:49tahliye edildi
48:50savaş alanından.
48:51Zafer
48:52umutlarıyla
48:53birlikte
48:53moraller de
48:55çöküyordu.
48:56Acaba
48:57buradan
48:57kurtulabilecekler
48:59miydi?
48:59Artık
49:00kafalardaki
49:01tek soru
49:02buydu.
49:04Ağustos ayında
49:05müttefik devletler
49:06cephelerdeki
49:07kilitlenmeyi
49:08kırma girişiminde
49:09bulundu.
49:10Arıburnu
49:11ve
49:11Sulla
49:11koyunda
49:12yeni bir
49:13çıkarma
49:13daha yapılarak
49:14mücadele
49:15daha geniş
49:16bir alana
49:17yayılacaktı.
49:19Hedef
49:19Conkbayırı
49:20ve
49:20Kocaçimentepe
49:21bloğunu
49:22ele geçirerek
49:23buradan
49:23ilerleyip
49:24Çanakkale
49:25boğazına
49:25inerek
49:26hakim
49:26olmaktı.
49:32Mustafa Kemal'in
49:34duruma el
49:34koyması
49:35ve İngilizleri
49:37bölge için
49:38ve
49:38Geribolu
49:39yarımadası
49:39için
49:40çok önemli
49:40olan
49:41Conkbayırı
49:42Kocaçimen
49:43bölgesinde
49:44küçük bir
49:44kuvvetle
49:45durdurmayı
49:46başarması
49:46harekatın
49:48gidişini
49:48değiştirdi.
49:49Liman von
49:50Sanders
49:51kurmay
49:51albay
49:52Mustafa Kemal'i
49:538 Ağustos
49:54günü
49:55Anafartalar
49:55grup komutanlığına
49:57atadı.
49:57Kısa sürede
50:06Anafartalara
50:07giden
50:07Mustafa Kemal
50:08karşı tarafın
50:09karadan ve
50:10denizden
50:10saldırılarına
50:11maruz kalmadan
50:12taarruzun
50:13başlamasını
50:14istiyordu.
50:16Askerlere
50:17şu emrini
50:18verdi.
50:19Askerler
50:19karşımızdaki
50:20düşmanı
50:21mağlup edeceğimize
50:22hiç şüphe yoktur.
50:23Fakat siz
50:24acele etmeyin.
50:26Evvela
50:26ben ileri
50:27gideyim
50:27siz ben
50:29kırbacımla
50:29işaret verdiğim
50:30zaman
50:31hep birden
50:32atılırsınız.
50:35Ondan sonra
50:36ileri
50:37atıldı
50:37ve işaretini
50:39verdi.
50:39bunun üzerine
50:52bütün askerler
50:53tek bir
50:54vücut halinde
50:55hücuma
50:56geçti.
51:00Müttefik
51:00devletleri
51:01askerleri
51:02silahlarına
51:03bile
51:03davranamadı
51:04ve ilk
51:05haklar
51:06ele geçirildi.
51:09Mustafa Kemal
51:15o anı
51:15şöyle anlatıyor.
51:21Bütün askerler
51:23subaylar
51:23artık
51:24her şeyi
51:25unutmuşlar
51:26bakışlarını
51:27kalplerini
51:28devirecek
51:29işarete
51:30yönelmiş
51:30bulunuyorlardı.
51:32Süngüleri
51:32ve
51:33bir ayakları
51:34ileri uzatılmış
51:34olan askerlerimiz
51:35ve onların
51:36önünde
51:37tabancaları
51:38kılıçları
51:39ellerinde
51:39subaylarımız
51:40kırbacımın
51:41aşağı inmesiyle
51:42demirden
51:43bir kitle
51:44halinde
51:44aslanca
51:46bir saldırıyla
51:47ileri atıldılar.
51:48Bir saniye
51:49sonra
51:49düşman
51:50siperleri
51:51içinde
51:51gökyüzüne
51:53yükselen
51:53Allah Allah
51:54seslerinden
51:55başka bir şey
51:55işitilmiyordu.
51:56conk bayırı
52:01türklerin eline
52:02geçince
52:02müttefik
52:03devletleri
52:04kuvvetleri
52:05bölgeyi
52:06karadan
52:06ve denizden
52:07topçu
52:08ateşine
52:08tuttu.
52:12Muharebe
52:13bütün şiddetiyle
52:14devam ederken
52:15Mustafa Kemal
52:16ölümün eşiğinden
52:17döndü.
52:19Bir şarap
52:19mer parçası
52:20göğsüne
52:20çarptı
52:21ve
52:22cebindeki
52:23saati
52:23parçaladı.
52:24mermi
52:25biraz sapmış
52:27olsa
52:27Yarbay
52:30Servet
52:31Bey
52:31vurulma
52:32anını
52:32şöyle
52:32anlatıyor.
52:36Süngü
52:36hücumu
52:37esnasında
52:38conk bayırı
52:39tepesinde
52:39Mustafa Kemal'in
52:40yanındayım.
52:41Düşmanın
52:42şiddetli
52:43topçu
52:43ateşi
52:43başladıktan
52:44biraz sonra
52:45Atatürk'ün
52:46elini
52:46birden
52:46göğsüne
52:47götürdüğünü
52:47gördüm.
52:49Heyecanımı
52:50sezen
52:50o metin
52:51asker
52:51parmağını
52:52ağzına
52:53götürerek
52:53ve
52:54başını
52:55kaşlarını
52:55yukarıya
52:56kaldırarak
52:56bana
52:57sükut ve
52:58sükun
52:59işaret etti.
53:04Askerlerde
53:05yapacağı
53:05etkiyi
53:06düşünen
53:06ve o an
53:07sessiz kalarak
53:08soğukkanlılığını
53:09koruyan
53:10Mustafa Kemal
53:11saati
53:12o günkü
53:13başarının
53:13hatırası
53:14olarak
53:14Liman
53:15Fonsan
53:16dersi
53:16verecekti.
53:18Kıyıdaki
53:19anapartalar
53:20düzlüğünde
53:20sıkışan
53:21İngilizler
53:2221 Ağustos'ta
53:23son ve
53:24şiddetli
53:25bir salgırıya
53:26geçti.
53:27Mustafa Kemal
53:28savaşın
53:28her anını
53:29izliyor
53:30önlem
53:31alınmasını
53:31sağlıyordu.
53:33İngilizler
53:33başarılı
53:34olamadı.
53:42Anapartalar
53:43yenilgisiyle
53:44birlikte
53:44moralleri
53:45bozulan
53:45müttefik
53:46kuvvetlerinin
53:47Çanakkale'nin
53:48geçilebileceğine
53:49ilişkin
53:49umutları
53:50da
53:50tükendi.
53:59Hamilton'ın
54:0017 Ekim
54:011915'te
54:02görevden
54:02alınmasının
54:03ardından
54:04yerine
54:04atanan
54:05İngiliz
54:06General
54:06Charles
54:07Monroe
54:07Gelibolu
54:08Yarımadası'nda
54:09yaptığı
54:09incelemelerin
54:10ardından
54:11İngiltere'ye
54:12Gelibolu'daki
54:13askeri
54:14birliklerin
54:14tahliye
54:15edilmesi
54:16yönünde
54:16rapor
54:17gönderdi.
54:19Kasım ayında
54:19bastıran
54:20soğuk hava
54:21koşulları
54:22daha da
54:22kötüleştirdi.
54:2327 ve 28
54:25Kasım'da
54:25fırtına
54:26ve tipi
54:27Gelibolu'yu
54:28vurdu.
54:32Su arabaları
54:33donduğu için
54:34mevcut su
54:34yalnız
54:35sağlık
54:35hizmetleri
54:36için
54:36kullanılabiliyordu.
54:38Durumumuzu
54:38düzeltecek
54:39gücümüz
54:39kalmamıştı.
54:41Tam bir
54:41sefaret
54:42içindeydik.
54:43Bir süre
54:44sonra
54:44hiçbir şey
54:45umurumuzda
54:45değildi.
54:47Ellerimiz
54:47yüzümüz
54:48soğuktan
54:48yandı
54:49karardı
54:50ve şişti.
54:51Bütün
54:52vücudumuzu
54:53tekrar
54:53bitler sardı.
54:55Paltolarımız
54:56üzerlerini
54:57kaplayan
54:57çamurla
54:58birlikte
54:58dondu
54:59kas katı
55:00kesildi.
55:00sonunda
55:15karar alındı.
55:16Geri çekilinecekti.
55:1925 Nisan
55:201915'te
55:21İngiltere
55:22kolay ve
55:23kansız
55:24bir zafer
55:25kazanabilirdi
55:26belki.
55:26ancak
55:27259 gün
55:29sonra
55:29Çanakkale'nin
55:31kana bulanmış
55:32kumsallarından
55:33yenilgiyle
55:34çekilirken
55:34tarihin
55:35en pahalı
55:36askeri
55:37çatışmalarından
55:38birini
55:38kaybettiklerini
55:39anlıyorlardı.
55:41Yaklaşık
55:411 milyon
55:42insan
55:42küçük bir
55:44bölgede
55:44aylar boyu
55:45savaştı.
55:47Her iki
55:47taraftan
55:48toplam
55:48500 bile
55:49yakın
55:49asker
55:49yaşamını
55:50yitirdi.
55:50işgalciler
55:52çekilirken
55:53tek bir
55:54kayıp
55:54bile
55:54vermedi.
55:55Çünkü
55:56Türk askeri
55:57ateşi
55:58kesti.
56:00Metrekareye
56:016000
56:01merminin
56:02düştüğü
56:02Çanakkale
56:03büyük
56:04kahramanlık
56:05ve cesaret
56:06örneklerine
56:06sahne olurken
56:07savaş tarihine
56:09centilmenlerin
56:11savaşı
56:11olarak
56:12geçti.
56:12uzak memleketin
56:27toprakları
56:28üstünde
56:28kanlarını
56:29döken
56:30kahramanlar.
56:32Burada
56:32dost
56:33bir vatanın
56:34toprağındasınız.
56:36Huzur
56:36ve
56:37sükun
56:37içinde
56:38uyuyunuz.
56:42sizler
56:46mehmetçiklerle
56:47yan yana
56:48koyun
56:49koyunasınız.
56:52Uzak
56:52diyarlardan
56:53evlatlarını
56:53harbe
56:54gönderen
56:54analar.
56:56Gözyaşlarınızı
56:57dindiriniz.
56:58Evlatlarınız
56:59bizim
57:00bağrımızdadır.
57:01Huzur
57:02içindedirler
57:02ve
57:03huzur
57:04içinde
57:04uyuyacaklardır.
57:06Bu
57:07toprakta
57:07canlarını
57:08verdikten
57:08sonra
57:08artık
57:10bizim
57:11evlatlarımız
57:11olmuşlardır.
57:12İzlediğiniz için
57:42abone ol.
57:43Altyazı
57:43abone ol.
57:44Altyazı
57:44abone ol.