Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müzik
00:00Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyenlere hoş geldiniz yayınımıza.
00:17Bildiğiniz üzere iki gün önce Silivri açıklarında 6.2 büyüklüğünde bir depremi yaşadık.
00:21İstanbul ve çevre iller etkilendi.
00:24İstanbul'da çok ciddi bir telaş oldu efendim.
00:26Hiçbir bina yıkılmadı.
00:27Yalnızca mevcut bir bina yıkılmıştı.
00:29Ancak bu yaşanan telaş, bu yaşanan koordinasyonsuzluk aslında ciddi bir endişe yarattı.
00:35Kimse yakınlarına ulaşamadı, telefonlar çekmedi.
00:38Toplanma alanı arayanlar kendilerini bir inşaatın önünde buldu.
00:42Dolayısıyla eğer daha yüksek şiddetli bir deprem olursa İstanbul'da neler olabilir, neler yapmak lazım?
00:49Henüz daha geç değilken bunları tartışmak lazım.
00:52Sizler için bugün 99 depreminden tanıdığımız önemli bir isme danışacağız bunu.
00:56Eski akut başkanı Nasuh Mahruki bizimle ondan dinleyeceğiz.
01:00Nasuh Bey, şimdi dediğim gibi dün ilk başta çok ciddi bir telaş oldu.
01:06Neyse ki bir bina yıkılmadı ama bir binanın yıkılmadığı durumlarda bile toplanma alanı bulmakta, yakınlarımıza ulaşmakta zorlandık.
01:14Ciddi bir koordinasyon problemi yaşandı kentte.
01:17Nasıl değerlendirdiniz o gün yaşananları?
01:20Daha önce de Silivri'de biliyorsunuz 3 sene önce galiba böyle bir deprem olmuştu.
01:25Yine orada da herhangi bir yıkım olmadı.
01:29Ama yine telefonlar kilitlendi, yine trafik kilitlendi.
01:31Yine kimseyle konuşamadı, yine hiçbir tarafa kimse erişemedi.
01:35Bu tabii çok üzücü bir örnek.
01:38Yani üzerinden bu kadar zaman geçmiş, yine aynı şeyi yaşıyor olmamız.
01:41Yine GSM operatörlerinin çalışmaması, yine trafiğin kilitlenmesi.
01:45Hani burada ihtiyacımız olmadı ama dediğiniz gibi kimse enkaz altında kalmadı.
01:49Bir metruk bina yıkıldı.
01:50İşte birkaç kişi belki oradan buradan atladı diye balkondan camdan yaralandılar.
01:55Yaralanan insanlar oldu bir şekilde ama ya ciddi bir şey olsaydı?
01:59Yani ya gerçekten biz ciddi bir depremle karşı karşıya kalsaydık o zaman ne olacaktı düşünmek lazım.
02:07O zaman felaket olacaktı anlamına geliyor bu.
02:09Dolayısıyla buradan çok önemli dersler çıkmamız lazım.
02:122019'daki Silivri depreminden bir şey çıkartamamışız belli ki.
02:17Üzerinden 5-6 sene geçmiş, biz hala aynı yerdeyiz.
02:20Hala vatandaş yine telefonlara sarılıyor.
02:22Halbuki o telefonlar, o iletişim kanalları, acil durum ekipleri, uzmanlar, yetkililer, kamu görevlileri,
02:29işte arama kurtarma ekipleri tarafından kullanılması gerektiği için boş bırakılması en önemli konu.
02:35Ve vatandaşın kendi sevdiğine, işte eşine, dostuna ulaşmak için telefonu değil de alternatif yöntemleri kullanmaya çalışması daha doğru olacaktır.
02:42Ki acil durum ekipleri ve yetkililer gerçekten işlerini yapabilsinler.
02:46Aynı şekilde trafiğe de çıktığınızda yine bu sefer hiç kimse arama kurtarma ekipleri gidemiyor.
02:52Hatırlayacak olursanız Bayraklı'daki depremde İzmir'de Türkiye'nin dört bir tarafından AFAD ekipleri geldi.
02:57Saatlerce yolda kaldılar.
02:59Saatlerce hiç ilerlemedi arabalar.
03:01Yani kitlerle trafik komple kitlendi.
03:03Şimdi bu çok büyük bir problem.
03:05Çünkü bunu biz gerçek bir şekilde, gerçek bir depremle karşı karşıya kaldığımızda yine vatandaşlar aynı şekilde davranırsa,
03:11bu sefer gerçekten arama kurtarmaya ihtiyaç duyulan, gerçekten enkaz altında kalan, gerçekten yaralanan, muhtaç olan insanlara erişemeyeceğiz.
03:19Konuşamayacağız, duyamayacağız, ulaşamayacağız ve bunun sonuçları felaket olacak.
03:25Burada herkesin tekrar ders çıkartması lazım.
03:28Vatandaşın böyle bir durumda kendi bireysel önceliklerini, toplumun önceliklerinin önüne getirmemesi lazım.
03:33Hep diyoruz biliyorsunuz irtibat sorumlusu belirlemeniz lazım.
03:36Bölge dışından.
03:37Çünkü Silivri'de deprem olduğunda işte İstanbul içerisinde telefon konuşmanız neredeyse imkansız hale geliyor.
03:43Herkes asıldığı için.
03:45Ama Silivri'den siz rahatlıkla Ankara'yı arayabilirsiniz.
03:47Daha kolay arayabilirsiniz.
03:48İzmir'i, Antalya'yı, işte Bursa'yı, ne bileyim Erzurum'u daha kolay arayabilirsiniz.
03:54Yani bölge dışından bir irtibat sorumlusu üzerinden bütün aile bireyleri ya da haber almak isteyenler birbirinden öyle bir mekanizma kurmaları çok doğru olur ki
04:01biliyorsunuz Afiyet Hacı Durum planında bu da öğretiliyor.
04:04Deprem öncesinde yapmanız gereken hazırlıklar ve almanız gereken önlemler konusunda bölge dışından bir irtibat sorumlusu bulması.
04:11Aynı şekilde yine biz kendi bireysel merakımız için arabamıza atlayıp trafiğe çıktığımız andan itibaren devasa bir yoğunluk oluyor.
04:19Ve bu sefer yine kurtarma ekipleri ve uzmanlar, yetkililer o yolları kullanamıyorlar.
04:23İşte Bayraklı'daki konu bunun çok ve orada ihtiyaç da vardı.
04:26Yani orada insanlar kurtarma ekiplerine ihtiyaç vardı ve yetişemediler.
04:30Yani ulaşamadılar, çok geç ulaştılar bu yüzden.
04:32Üstüne üstlük GSM operatörleri de yine bir ders çıkartmamış.
04:372019'da nasıl kitlendiyse telefonlar yine kitlendi.
04:40GSM operatörlerine de burada çok önemli bir görev düşüyor.
04:43Onlar da artık bir şekilde Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu,
04:48bu tür afet riskine dönüşebilecek yıkıcı depremlerle karşı karşıya kalma olasılığımızın yüksek olduğunu,
04:53ki defalarca başımıza geldi, işte en son Gölcük'te çok büyük bir deprem yaşadık, ondan sonra 6 Şubat'ta yaşadık.
05:00Bu başımıza tekrar gelecek.
05:02Böyle bir durumda nasıl acaba vatandaşların iletişim imkanını, özellikle tabii ki sırf vatandaşın da değil yani,
05:09uzmanlar, arama kurtarma ekipleri, yetkililer, devletin görevlileri, AFAD ekipleri filan,
05:13nasıl onlar iletişim kuracaklarında çözümünü düşünmeleri lazım.
05:17Daha çok sayıda insanın bu hatları kullanabilmesini nasıl sağlarızı düşünmeleri artık gerekiyor, gerçekten gerekiyor.
05:25Peki Nasuh Bey, şimdi aslında sizin söylediğinizin olabilmesi için de bir anlamda yurttaşların böyle bir acil durumda,
05:32belki en başta kendi oturdukları binalara güvenmeleri gerekiyor,
05:35daha sonra da o ekiplerin iyi koordinat olup kendilerine yardım ulaştırabileceğine
05:40ya da ihtiyaç olan diğer kişilere yardım ulaştırabileceğine inanmaları gerekiyor.
05:44İşte hemen telefona sarılıp birini aramamak ya da hemen aracına binip uzaklaşmaya çalışmamak için.
05:49Bu güvenin verilmemiş olması da ciddi bir problem değil mi?
05:53İnsanlar sabaha kadar sokaktaydı.
05:57Şimdi tabii ki neresinden dokunsanız tel tel döküldüğümüz bir haldeyiz burada.
06:01Yani afetlerle mücadelede 99'dan daha iyi bir noktada değiliz maalesef.
06:06Ki 17 Ağustos'ta da yine çok beklenmedik bir zamanda başımıza böyle bir şey geldi.
06:11Ama işte orada Türk Silahlı Kuvvetleri işin başındaydı.
06:14Ve onun örgütlü gücüyle, organize kabiliyetiyle birlikte bu kadar sorun yaşanmadı.
06:21Tabii onun da şöyle bir avantajı da vardı.
06:23İstanbul'a yakın bir yerde olduğu için, merkez üstü, gölcükte olduğu için çok daha kolay erişilebildi.
06:286 Şubat depreminin yaşandığı yerler, işte Urfa, Maraş, Gaziantep, Hatay filan o bölgeler coğrafi olarak da çok uzak ülkenin batısına.
06:38Dolayısıyla oraya ulaşım da çok zor oldu bir taraftan da.
06:42Ama biz toplum olarak maalesef bu işi beceremedik.
06:46Hala beceremedik.
06:47Yani ülkede var olan çok iyi bir, etkin bir silahlı kuvvetlerin afetlerle mücadele sistemi 1953 yılından beri yasayla verilmiş bir şekilde varken
06:56ve silahlı kuvvetler de tabii ki üzerine düşen görev ve sorumlulukları en iyi şekilde yapabilecek ülkenin en üst düzey, en organize kurumuyken
07:03biz bu sistemi devre dışı bıraktık bir taraftan.
07:06AFAD kuruldu.
07:07AFAD ama daha henüz öyle bir tecrübeye sahip değil, birikime sahip değil.
07:10Başındaki kişi diyanetten getirilmiş, konunun uzmanı değil.
07:13Nitekim 6 Şubat'ta da iletişim konusunda, ulaşım konusunda, arama kurtarma konusunda, yardım konusunda çok büyük sorunlar yaşandı.
07:21İstanbul'da yine böyle bir şeyle karşı karşıya kalsak çok daha beterini yaşarız ne yazık ki.
07:26Çünkü İstanbul'un nüfus yoğunluğu, 6 Şubat depremlerinin yaşandığı yerdeki nüfus yoğunluğunun 20 katı.
07:32Ve yine kaos yaşanır ve o kaostan da maalesef vatandaş zarar görür.
07:40Binalarımızın sağlam olması tabii ki birinci öncelik burada.
07:43Ama yine 6 Şubat'ta gördük ki 2021-2022 yılında yapılan binalar yıkıldı.
07:50Ve böyle hani depreme dayanıklı diye satılan, tamerası duruyor, dev gibi bir tamela duruyor.
07:55Depreme dayanıklı inşa edilmiştir mevcut yönetmenleri falan diye.
07:58Ama arkasındaki bina yerle bir.
08:00Biz hep şunu söylüyorduk hatırlarsanız, 99-2000 sonrası binalar nispeten daha güvenli.
08:06Çünkü 99'da çok bedelli deyince vatandaş, hepimiz toplum, halk, hükümet, devlet.
08:12Arkasından bir takım önlemler alınmaya başlandı.
08:16Bir takım hazırlıklar yapıldı.
08:17Mesela deprem toplanma alanları ilan edildi.
08:20İşte özel bir iletişim vergisi koyuldu deprem vergisi diye.
08:23Bunlar da amacına uygun kullanılmadı.
08:25Ve orada da çok geriye düşmüş durumdayız.
08:28490 civarında toplanma alanı ilan etmişti Ecevit hükümeti.
08:33Bunların %90'ı imara açıldı.
08:36İşte rezidans yapıldı, AVM yapıldı, şu yapıldı, bu yapıldı.
08:40Halbuki onlar bir afet anında İstanbul halkının gerçekten güvenli bir şekilde bir araya gelebileceği,
08:45oradan işte barınmasını, beslenmesini sağlayabileceği,
08:48işte kızlar gelecek, sihir toplum kuruluşları gelecek, yerel yönetimlerin desteği gelecek.
08:53Ve vatandaşları bu geniş alanlarda koruma altına alacaktık.
08:57İşte depremin yaralarının sarıldığı süreçte.
08:59Onlar da gitti.
09:01Deprem vergisi dediğimiz bir para toplandı orada.
09:03Önemli bir para bu.
09:04Nereden baksanız.
09:05O para nerede, nerede, nasıl, ne yapıyoruz diye soruldu.
09:08Ve bin kere falan soruldu yani.
09:10En sonunda bakı çıktı dedik ya biz dedi o paralarla yol yaptık, köprü yaptık.
09:13Şimdi hükümetin bakış açısı.
09:16Afetlere, afet risklerinde bu kafada olduğu süreçte
09:19biz yıkıcı bir depreminin afete dönüşmesini,
09:23o afetin yaralarına sarılmasının çok olağanüstü zorluklarla karşı karşıya kalmasını engelleyemeyiz maalesef.
09:296 Şubat'ta beceremedik işte gördüğünüz gibi.
09:31Ve İstanbul depremi 6 Şubat'tan çok daha korkunç etkileri olur.
09:35Eğer ki yediden büyük bir, ailesel büyüklüğü, yeniden büyük olan ve yıkım gücü yüksek olan bir depremle karşı karşıya kalırsak.
09:42Tabii bunu şimdi bilemiyoruz öyle mi olur böyle mi olur ama bu risk var.
09:47Ve bu risk küçümselecek bir risk değil.
09:49Yani Gölcük'te meydana gelen depremde merkez üstü Gölcük,
09:54avcılar 100 kilometre, bin kişi öldü avcılarda.
09:57Düşünebiliyor musunuz?
09:5818 binin bin avcılarda hayatını kaybetti.
10:00Yani şimdi bu çok daha İstanbul'a yakın bir yerde,
10:03bu deprem merkez üstü meydana geldiği takdirde,
10:05kim bilir ne olur.
10:06Yani biz dünyanın en önemli meselesiymişçesinde bu afetlerle mücadeleyi hazırlamamız gerekirken,
10:12hiç oralı değiliz yani.
10:13Toplanma alanında rahatlıkla iman açabiliyoruz.
10:15Deprem vergisini rahatlıkla bambaşka amaçlarla kullanabiliyoruz.
10:19İşte daha yeni yapılmış binalar,
10:21orada da hala bir denetim problemi var.
10:23Yani 2000 sonrası binalarla ilgili çok daha az endişe hissetmemiz gerekirken,
10:27hele 2017, 18, 19 sonrası en son yönetmeliğin düzenlendiği tarihter ki,
10:31şu anki yönetmeliğimiz çok iyi, gerçekten çok iyi yani.
10:33Ama onda bile denetim sorunları olduğu çıktı ortaya.
10:37Evet.
10:38Yani bu milli bir mesele,
10:40bu milli meseleye gerçekten iş birliğiyle, güç birliğiyle,
10:44merkezi hükümet ve yerel yönetimler,
10:46özel sektör, sivil toplum kuruluşları,
10:48işte bu işin bilim insanları,
10:49hepsinin birine gelip,
10:50biz buradan nasıl en az yarayla çıkarız,
10:53nasıl en hızlı şekilde ülkemizin afet riskini azaltırızı konuşmamız gerekirken,
10:57yani daha yeni yani İstanbul'da toplantı yapıldı,
11:02AFAD, işte geldiler,
11:04işte İstanbul'da, İstanbul Tepim ile alakalı,
11:06yeni Büyükşehir Belediyesi'nden insanlar yok.
11:09Yani daha önce de yaptıklarında,
11:10Ekrem İbamoğlu davet edilmedi,
11:11İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı davet edilmedi,
11:13İzmir'de aynı toplantıyı yaptıklarında,
11:15Bakanlık ve AFAD'ın.
11:16Şimdi böyle bir ikilikle hareket ederseniz,
11:18bunun bedelini vatandaş öder.
11:20Yani bunu, kimsenin hakkı yok böyle bir şey yapmaya.
11:22Yani bu, çünkü AFAD dediğiniz,
11:25hani başınıza geldikten sonraki,
11:27yani ilk birkaç saat, ilk birkaç gün yani orada işe yarayacağınız zaman,
11:31yani en çok insanı zaten ilk saatlerde ilk gün kurtarıyorsunuz,
11:34ilk günlerde, ilk 24 saat,
11:35en çok insan ilk 24 saatte kurtarılır.
11:37İkinci gün biraz daha azalır,
11:38üçüncü gün biraz daha azalır,
11:39dördüncü, beşinci azalır,
11:40işte yedi, sekiz, onuncu günde de birilerini çıkartırsınız ama mucize artık.
11:44Yani bu işi savaş gibi,
11:46çünkü AFAD koşulları savaş koşullarıdır.
11:48Bütün gücünüzle, olay olduğu andan itibaren bütün gücünüzle,
11:51bütün mekanizmanızı, bütün imkan kabiliyetinizi, kapasitenizi harekete geçirmeniz gerekir.
11:56Ve bunu çok etkin ve verimli bir şekilde sürdürmeniz gerekir.
11:59O yüzden merkezi hükümetinde aynı şekilde bütün güçlerin harekete geçmeli,
12:04yerel yönetimlerin harekete geçmeli,
12:05sivri toplum kuruluşlarının harekete geçmeli,
12:07silahlı kuvvetlerin harekete geçmeli,
12:09özel sektörün aynı şekilde,
12:11mesela pek çok,
12:126-3 Mart'ta ortaya çıktı,
12:14bu motokuryeler inanılmaz işe yaradılar.
12:16Çünkü hareket kabiliyetleri çok fazla ve çok sayıdalar ve çok örgütlüler veya yazılımlar,
12:24mesela yazılımlar da 6 Şubat depremlerinin yıldızı oldu.
12:27Yazılımla çok sayıda veriyi hem lojistik için,
12:31hem arama ve kurtarma için,
12:32insani yardım için o bütün çok sayıdaki veriyi
12:36rahatlıkla bir tablo içerisinde yerleştirip,
12:39rahatlıkla dijital veri hemen paylaşılabilir,
12:41güncellenebilir ve doğrulanabilir şekilde müthiş işe yaradılar yazılımcılar orada.
12:46Yani bütün bunları şimdi düşünmemiz gerekirken,
12:49biz hala bizim sorunumuz değilmiş gibi davranıyoruz.
12:52Yani bizim başımıza gelmezmiş gibi davranıyoruz.
12:54Yani bu yanlış, yanlış yani.
12:58Bunu hükümetlerin sorumluluğu burada topluma afetlere hazırlamak,
13:01birinci dereceden hepimizin sorumluluğu,
13:03hepimiz paydaşız sonuç olarak ama,
13:04birinci dereceden bir ülkeyi afetlere hazırlamak,
13:07hükümetlerin sorumluluğudur.
13:08Ama mevcut hükümet bizim geçmişteki afete hazırlık planlamalarımızı bile darbadağın etti.
13:15Silahlı kuvvetlerin doğal afet yardım planları vardı,
13:18doğal afet yardım taburları vardı ve 1953 yılından bu yana vardı,
13:21yasayla birlikte, yasası vardı bunun yani.
13:24İptal ettiler.
13:25Ve şu anda silahlı kuvvetlerin böyle bir kapasitesi yok,
13:27böyle eğitimli personeli yok, bu eskisi gibi.
13:30Kara kuvvetleri komutanlığına bağlı,
13:32böyle 1500 kişilik taburlar vardı,
13:34doğal afet yardım taburları.
13:35Bu insanların işi afetle mücadeleydi.
13:37Haftanın bir gün afet eğitimi alırlardı.
13:40Diğer günler askeri eğitimleri yaparlar,
13:41o gün afete hazırlanırlardı.
13:43Ve bütün ülkeyi bölgeleri ayırmışlar.
13:45Her bölgedeki afet riskine göre,
13:47işte bu köprü çökerse,
13:48alternatif köprüyü nasıl yapacağız?
13:50İşte bu yol yıkılırsa,
13:51yeni yolu nereden bulacağız?
13:52Ya da nasıl tahmin edeceğiz?
13:53Çünkü silahlı kuvvetler,
13:55savaş koşulları için hazırlanmış bir şey.
13:57Afetler de savaş koşullarıdır aslına bakarsanız.
13:59Ya düşman unsurları havadan uçarken,
14:02üzerinizden geçmiş,
14:02bombalamış bütün şehrinizi alt üst etmiş,
14:05deprem alttan yerden vurmuş,
14:07bütün şehri alt üst etmiş, yıkmış.
14:08Aynı şey, sonucu da aynı,
14:10yaşayacaklarınız da aynı.
14:12Dolayısıyla bir ülkenin en organize,
14:14en güçlü kurumu ordudur.
14:16Ve böyle bir mücadeleye girdiğinizde de
14:18en güçlü kasınızı kullanmanız lazım.
14:20En güçlü, en etkili kasınızı, o da ordu.
14:22Ve biz bunu kullanıyorduk etkin bir şekilde.
14:24Bütün dünyada da böyledir bu iş zaten.
14:26Ama maalesef biz de bu iş geri çekildi.
14:29Ve onun bedelini ödedik 6 Şubat'ta aslına bakarsanız.
14:31Yani asker o kadar itirazın sonucunda,
14:34çıktı.
14:36Ama geç çıktı.
14:37Asla'yı da çıktı, plansız çıktı.
14:38Ne anladım ki ben o işten.
14:40Yani 2 gün sonra çıktıktan sonra ne olacak?
14:42Zaten olay bitti yani orada.
14:43İlk birkaç günde bu iş oluyor.
14:44Yani o ilk saatlerden itibaren
14:46çok etkin, çok verim, çok hızlı çalışmanız lazım.
14:49Çünkü o ilk 12-24 saat
14:52vatandaş bir kere korkunç bir panik ve kaos içinde dışarıya çıkıyor.
14:57Yani şok da çıkıyor dışarıya.
14:58Dışarı bir çıkıyor, dışarıda bir kaos var.
15:02Yaralılar var, bağıran çağlarlar var.
15:04Hatta yangınlar var.
15:05Daha yeni yangınlar başlıyor, depremler.
15:07Yangınları da tetikler bir taraftan da.
15:08Ve böyle işte bebekler, çocuklar var, hamleler var, engeller var, yaşlılar var.
15:14Herkes böyle bir dezavantajlı bireyler var.
15:17Ve herkes bir çaresizlik içerisinde.
15:20O süreçte bir çabuk da bir düzen kurmanız lazım.
15:23İşte insanların toplanma alanında erişebilmeli.
15:25Yerel yetkililerden, merkezi hükümetten bilgi alabilmeli.
15:28Ne oluyor, ne bitiyor, ne noktadayız, ne yapacağız?
15:30İşte bu nedir?
15:32İşte arkası var mı?
15:33Nasıl destek alacağız?
15:34Yardım ekipleri nerede?
15:35Yani bir mekanizma hazırlanması gerekir.
15:38Dediğim gibi savaş koşulları gibi.
15:40Ama ne yazık ki işte bakın bir tane, bir tane bina yıkılmadı.
15:44Yine kaos yaşadık.
15:45Ne telefon çalışıyor, ne insanlar bir yerden bir yere gidebiliyor.
15:48Böyle olmaz ki.
15:49Bunun gerçeğini, canlısını yaşasak ne olacağız o zaman?
15:52Peki Nassil Bey, son olarak aslında nüfus meselesine değinmek istiyorum.
15:57Çünkü yani bugün biz bir deprem olmasına gerek yok.
16:00Biraz yağmur yağsa ekstrem bir durum yaşandığında
16:03İstanbul yine kitlenen bir kent.
16:06Çok kalabalık.
16:07Bu kalabalık meselesini aşmadan da olası bir işte yüksek şiddette İstanbul'u etkileyen bir depremin ardından
16:13o kaosu yönetmek zaten imkansız değil mi?
16:16Binalar sağlam.
16:17Tamam ama sonra...
16:19Çok doğru.
16:19Bu işin kök sorunu o dediğiniz zaten.
16:22Şimdi biz hep görünen sorunları konuştuk burada.
16:24Tabii silahlı kuvvetler yönünden sorun değil.
16:27Kök sorunun onun devlet dışı bırakılması ama
16:29asıl kök sorunun büyük şehirlerimizde aşırı nüfus baskısı.
16:33Türkiye nüfusunun yüzde 80'i 31 tane büyük şehirde yaşıyor.
16:3681 ilimizin.
16:38Yüzde 20'si 50 şehirde paylaşmış durumda.
16:4050 şehir düşünebiliyor musunuz?
16:42Sadece İstanbul yüzde 20 nüfus taşıyor.
16:45Yani 30 tane şehir yüzde 80 taşırken
16:4850 şehir yüzde 20 nüfus taşıyor.
16:50İstanbul yüzde 20 nüfus taşıyor.
16:52Şimdi bu çok sağlıksız.
16:53Bütün işleri zorlaştıran da asla bakarsanız bu.
16:57Bunun da sebebi tabii ki bütün istihdamın
16:59büyük şehirlerde toplanmış olması.
17:01Ya İstanbul'a insanlar niye göç ediyorlar?
17:03İş burada çünkü.
17:04Başka çaresi olmadığı için göç ediyorlar.
17:06Ama mesela Almanya
17:06İkinci Dünya Savaşı'nda taş üstünde taş kalmamış bir haldeyken
17:10bugün dünyanın en gelişmiş medeniyetlerinden biri.
17:13Ama hiçbir şehri 3,5-4 milyondan daha kalabalık değil.
17:15O Berlin, Stuttgart, Münih, Frankfurt falan hepsi marka şehirler bunlar.
17:19Dünya çapında inanılmaz sayıda turist alıyorlar.
17:22Ama nüfusu 4 milyon en fazla.
17:25Biz niye İstanbul'da 20 milyon insan yaşıyoruz?
17:28Ya bu bütün sorunları içinden çıkılmaz hale getiren en önemli unsur.
17:32Trafik de o yüzden insanlar işine giderken gelirken
17:34günde 3 saatini trafikte harcamak zorunda kalıyor.
17:37Ya bir insanın hayatında günde 3 saat baya önemli bir şey yani.
17:4024 saatini 3 saatini bir arabanın içerisinde geçirmek.
17:42Bir kere insan psikolojisine aykırı bu.
17:45İnsanın doğasına aykırı kapalı bir yapının içerisinde bu kadar saatini harcamak.
17:50O araçların saldığı emisyon, egzoz gazı havayı kirletiyor.
17:54Vücut sağlığımızı bozuyor.
17:56Ruh sağlığımızı bozuyor.
17:57Sağlık sistemin üzerine baskı kuruyor bir taraftan.
18:00Yani her açıdan zarar.
18:02Yani insanı insanca yaşatmak lazım.
18:04Ama biz Çin değiliz, Hindistan değiliz.
18:06Yani bizim 30 milyonluk, 20 milyonluk şehre ne ihtiyacımız var yani?
18:09Bir milyar nüfusumuz yok ki bizim.
18:10Toplasanız 9 milyonuz yani 85-90 milyon.
18:13Bir ülkeyiz biz.
18:14Bunu niye büyükşehirlere ya İstanbul'a sıkıştırıyoruz?
18:17Bir daha şimdi Kanal İstanbul mesela konuşuluyor.
18:20Hani 1-3-4 milyon, 5 milyon daha insan getirilecek buraya.
18:23Ya Anadolu'da koca bir coğrafya var ve deprem riski yok.
18:26Yani bakın deprem riski haritasını alın gözünüzün önünde.
18:28Kuzey Anadolu fay hattı var, Doğu Anadolu fay hattı var, Batı Anadolu fay hattı var.
18:31Yani Türkiye'yi çevrelemiş bir fay hattı sistemi var.
18:34Ama ortası boş, ortasında deprem riski az.
18:37İşte o Konya babası ve bütün çevresindeki illerde çok da az deprem riski var.
18:42Oralara taşımak lazım istihdamı, üretimi.
18:44İşte bunun da planlamaları vardı aslına bakarsanız biliyorsunuz.
18:48Devlet Planlama Teşkilatı vardı eskiden.
18:50Kapattılar bunu da.
18:52Ve 5 yıllık kalkınma planları yapardı.
18:54Ve çok da ciddiydi biliyorsunuz.
18:56Türkiye'nin en akıllı bürokratları Devlet Planlama Teşkilatı'ndan yetişmedir.
18:59Ve bu insanlar 5 yıllık kalkınma planlarıyla ülkenin önümüzdeki 5 yıl boyunca nereye evrileceğini,
19:05ekonomisi, stratejisi, sanayisi, yatırımları, onu planlarlardı.
19:09Bütün ülkedeki diğer kurumlarda, özel sektörünün akademisyen dünyasına kadar, medyasına kadar herkes kendini buna göre konumlandırırdı.
19:16Ve bir planlamayla geliştirilirdi ülke.
19:18Şimdi öyle bir şey yok tamamen, keyfi bir dünya var.
19:21Ve o Devlet Planlama Teşkilatı'nda mevcut demiryolu ağlarımız yetersiz biliyorsunuz.
19:25O demiryolu ağlarına ilave yeni demiryolu ağları bağlantıları vardı.
19:30O demiryolu ağları bağlantılarıyla birlikte de yeni modern kentler kurulma planları vardı.
19:35Birkaç milyonluk üretim ekonomisine dayalı.
19:38İşte o bölgede üretilen tarım veya hayvancılık ürünleriyle veya işte ağır sanayiyle taşınacaksa onlarla beraber,
19:44orgüze sanayi bölgeleriyle birlikte, işte bütün baştan sonra parkı, bahçesi, rezidansı, hastanesi, okulu,
19:49kamu binalarıyla planlamalar vardı.
19:52Bu planlamalar da çöpe atıldı.
19:54Yani hala insanlar büyükşehirlere göç ettiriliyor.
19:56İşte biliyorsunuz taşımalı eğitimle birlikte köyler boşaltıldı.
20:00E köyler boşaltılınca kasabalara, şehirlere yığılıldı.
20:04Orman köyleri bile çıkartıldı ormanlardan.
20:06Orman yangınlarımızda artık devasa sorunlar yaşıyoruz.
20:09Yani ülkeyi yönetenler afetlerle mücadelede asil derecede sorumlu olmalarına rağmen o kadar yanlış kararlar aldılar ki,
20:17hani bunu böyle yanlışlıkla mı yaptılar, bilerek mi yaptılar, onu bile gerçekten emin olamıyorum.
20:23Ama geldiğimizde sonuç bu.
20:25Yani Silivri'de 6.2 deprem oluyor.
20:27Kimsenin burnu kanamıyor.
20:28Ama ne konuşabiliyorsunuz, neye ulaşabiliyorsunuz, gidebiliyorsunuz, kilitleniyorsunuz.
20:34Bu gerçeği olsa ne olacak?
20:35Gerçek bir depremle karşı karşıya kalsak ne olacak?
20:38Evet, zaten bu yüzden de artık deprem hangi şiddette olursa olsun biz hazır olalım noktasından değil,
20:45işte kaç şiddetinde olacak, ne kadar yıkacak şeklinde konuşmaya başladı insanlar.
20:50Gerçekten çok ciddi bir psikolojik gerilim oldu.
20:52Zaten 6 Şubat deneyimi de çok yakında önümüzde duruyor.
20:56Çok teşekkür ediyorum ben aktardığınız bilgiler için.
20:58Umarım ulaşması gereken yerlere bir biçimde ulaşır.
21:02Yıllardır aslında bu meselelere dair konuşuyoruz.
21:06Teşekkürler.
21:07Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri, sizler için eski Akut Başkanı Nasuh Mahruki anlattı.
21:1223 Nisan günü İstanbul'u etkileyen depremi konuştuk.
21:16Depremin şiddeti 6.2 idi.
21:17Hiç can kaybına ya da bina yıkılmasına sebep olmadı.
21:20Ancak telaş yarattı.
21:22Çünkü bir koordinasyon problemi vardı.
21:24İlerleyen günlerde, ilerleyen yıllarda belki daha büyük şiddette, daha uzun saniyeler sürecek bir deprem olursa İstanbul'da neler olabilir?
21:32Ve bir felaketi yaşamamak için 2 yıl önce Kahramanmaraş depremlerinde olduğu gibi neler yapmak lazım?
21:38Bütün bunları konuştuk.
21:40Özellikle Sayın Mahruki, İstanbul'un nüfusunun çok yoğun olduğuna, bunun öncelikli bir sorun teşkil ettiğine vurgu yaptı.
21:46Bunun yanında Türk Silahlı Kuvvetleri'nin de arama kurtarma konusunda bir rol alması gerektiğini, bunun da çok önemli gelişmelere sebep olabileceğini sizler için anlattı.
21:58İlerleyen günlerde yine deprem gündemini, Türkiye'nin gündemini konuşmayı sürdüreceğiz.
22:02Efendim iyi günler, iyi hafta sonları.
22:16İzlediğiniz için teşekkür ederim.