Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müzik
00:00Sevgili izleyiciler Cumhuriyet TV ekranlarından herkese merhaba.
00:18Sabah saatlerinde gördüğümüz bir haberle hepimizin aklına acaba özel hayatımız ne kadar gizli sorusu geldi.
00:25Bir aile konakladığı bir kiralık konutta gizli kameraya rastladılar ve bu da Türkiye'de kamuoyunda bir infial yarattı.
00:33Acaba gittiğimiz her yerde mi böyle bir riskle karşı karşıyayız bunu sorguladık.
00:38Peki bunu nasıl anlarız kiraladığımız konutun bir gizli kamera yerleştirip yerleştirilmediğinin nasıl farkına varırız farkına vardığımızda neler yapmalıyız bunları konuşacağız.
00:49Bilişim uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık konuğumuz Sayın Kırık hoş geldiniz.
00:55Bu sistemden bu yöntemden nasıl korunacağımızı anlatacak bize hemen konuğuma döneyip Sayın Kırık hoş geldiniz öncelikle.
01:02Hoş bulduk Sayın Öktem sağ olun.
01:05Şimdi ben konuyu özetledim o yüzden bir daha ekstra bir soru sormayacağım sadece bir ben ailemle ya da bir arkadaşımla bir ev kiraladım iki gün üç gün orada konaklayacağım ve odaya girdiğim anda aklıma bir şüphe geldi.
01:20Acaba burada bir kamera gizli kamera var mıdır?
01:23Ben bunu nasıl fark edebilirim?
01:25Şimdi tabii sadece bunu bungalow ev üzerinde değerlendirmemek lazım bir otel odası bir soyunma kabininde de her risk tehdit olabilir buna özellikle altını çizelim.
01:35Tabii aslına bakarsınız bu Sapanca'daki bungalow olayını görünce ister istemez içime bir tedirginlik kaplıdır.
01:40Çünkü bu sadece bir haber değil aslında hepimizin başına gelebilecek bir durum Erdem Bey.
01:45Çünkü günümüzde tatil yapmak kafa dinlemek şehirden uzaklaşmak için kiraladığımız yerlerin çoğu özel mülkler bildiğiniz üzere oteller olabiliyor pansiyonlar olabiliyor.
01:55Ve bu özel mülklerin denetimi de yeterince yapılmadığında tabii gizli kameralarda çok ciddi gizlilik ihlalleriyle karşılaşmamızı sağlıyor.
02:04Neden oluyor özellikle işte bungalow olsun villa tarzı apart tarzı yerlerde de bu durum artık yaygın hale gelmiş durumda.
02:11Şimdi Erdem Bey şöyle bir durum var ailemiz tabii ki bu durumu tespit etti ve yakaladı.
02:17Peki Erdem Bey şu ana kadar tatil yapan işte soyunma kabininde üstünü değiştiren otel odasında üstünü değiştiren banyoya giren insanları da bence ciddi bir tehdit bekliyor olabilir.
02:29Çünkü teknolojinin gelişmesiyle birlikte gizli kamera sistemleri de artık mikro noktaya geldi.
02:35İyice küçüldü kamufle edildi neredeyse algılanaması hale geldi.
02:40Ampul gibi görünen ama aslında kamera olan cihazlar var.
02:43Duvar saatini, üçlü prizin içine, tavan lambasına hatta duman dedektörü kılığına girmiş kameralar piyasada rahatlıkla satılıyor.
02:52E-ticaret sitelerinde bunları bulabiliyorsunuz.
02:54Ben hatta yayından önce bakayım dedim Erdem Bey ben de böyle bir şey istesem bulabiliyor muyum?
02:59Ampul görünümlü gizli kamerayı gördüm.
03:02Bu ne demektir?
03:03Kötü niyetli kişiler için oldukça elverişli bir zemin oluşturulduğu anlamda.
03:07Ve ulaşımı da oldukça kolay.
03:08E işte ben size onu diyorum.
03:11Çok popüler bir alışveriş sitesi var.
03:13Hatta bu dönemlerde çok ucuz fiyatlarıyla ön plana çıkıyor ki bunun altında da ben açıkçası bir şeyler aramaya başladım kıymetlerden bir.
03:20Çünkü insanlar evlerine kamera koyup sonrasında o alanı kiraya vererek misafirlerin mahremiyetini ihlal ediyor olabilirler.
03:28Bu durum sadece görüntünün alınmasıyla sınırlı da değil.
03:31Bu kayıtların internet ortamında işe edilmesi, şantaj için kullanılması ya da karanlık platformlarda dark webte satılması gibi çok ciddi güvenlik risklerini de bünyesinde barındırıyor.
03:41Bu ne demek?
03:42Bireylerin özel hayatına girilmesi.
03:44Sadece psikolojik değil hukuki olarak da yıkıcı sonuçlar doğruluyor.
03:48Ve ne yazık ki bu tarz görüntüler çoğu zaman fark edilene kadar çoktan yayılmış oluyor.
03:54Dikkat edin ben sosyal medyada da bu tarz görüntüler görüyorum.
03:58Ya düşünün kiraladığınız yerde böyle bir tehditin var olup olmadığını kontrol etmek ne kadar önemli.
04:04Şimdi siz az önce sordunuz yani peki biz bir otele gittik, bir pansiyona gittik ya da bir bungalowey kiraladık ne yapacağız?
04:13Bakın yapacağımız işlem şu.
04:15Karanlıkta telefon kamerasıyla kızıl ötesi ışık tespiti yaparak işe başlamanız lazım.
04:21Hiçbir şey bilmiyorsanız çünkü gizli kameralar özellikle gece görüşlü olanlar kırmızı veya mor renkte parlayan küçük bir ışık yayar Erdem Bey.
04:31Bu ışığı çıplak gözle görmek çok zordur.
04:33Ama telefonun kamerasını tuttuğunuzda çoğu zaman bunu yakalayabilir.
04:38Bu çok basit.
04:39Hepimizin yapabileceği ama çok etkili bir kontrol yöntemidir.
04:43Bir de şunu söyleyelim aynaları da mutlaka kontrol etmeniz son derece önemli.
04:47Çünkü bazı ortamlarda aynalar çift taraflı kullanılıyor ve arkasına kameralar yerleştiriliyor.
04:54Parmak testi burada işe yarayabilir.
04:57Parmağınızla aynaya dokunduğunuzda şu şekilde yansıma ile parmağınız arasında boşluk oluyorsa bu normal bir aynadır.
05:05Ama parmak ucu doğrudan birleşmiş gibi görünüyorsa ekranla işte bu çift yönlü aynay olabilir.
05:13Elbette tek başına bir kanıt değildir ama şüphe uyanması açısından önemlidir.
05:17Ben sizin yerinizde olsam hani nasıl biz cihazlarımızın, bilgisayarlarımızın kameralarını kapatıyoruz Erdem Bey.
05:26Bunu yapabiliriz en azından.
05:28Bir de Wi-Fi ağının kontrolü de son derece önemlidir.
05:32Bazı mobil uygulamalar var. Fink gibi uygulamalar var mesela.
05:36O ortamda internete bağlı cihazlar taranabilir.
05:39Eğer sizin bilmediğiniz bir IP adresi ya da bir kamera konumlandırılmışsa bu odaya sistemde izleme yapabileceğinin sinyali olabilir.
05:49Elektrik prizlerine, lambalara, operlörlere ya da odada gereksiz duran teknolojik cihazlara da dikkat etmekte fayda var.
05:56Çünkü en masum görünen cihazın içinde kayıt yapabilen bir sistem olmasıdır.
06:03Ama tabii şunu da söyleyelim.
06:04Biz vatandaşlar olarak tamam şunu yaptık.
06:07İşte gece moduna alıp kameramızda ortamı aradık.
06:11Etrafı kontrol ettik.
06:12Kamera olup olmadığına baktık.
06:14Aynayı kontrol ettik.
06:15İşte uygulama aracılığıyla herhangi bir kablosuz ağ olup olmadığını kontrol ettik.
06:20Peki bu noktada yetkililerin sorumluluğu yok mu?
06:23Tabii ki var.
06:24Özellikle kısa süreli kiralamalarla ilgili daha sıkı kontroller yapılıyor.
06:29Yapılmalı belediyelerin, emniyetin, turizm il müdürlüklerinin bu evlerde, otellerde düzenleme yapması şart.
06:38Bir de şunu söyleyelim.
06:39Bu tür cihazları satışa sunan firmalara da denetim getirilmeli.
06:43İnternet ortamından ben bile çok rahat bir şekilde ampul görünümlü gizli kamera dediğimde buna ulaşabiliyorum.
06:50Bu tür cihazları satışa sunan, oluşturan firmalara denetim gelmesi lazım kıymetli Erdem Bey.
06:56Kamera ise kamera güvenlik amaçlıysa yerel otoriteye mutlaka bildirim yapılmalı.
07:01Ama gizli çekim yapan cihazların alınıp satılması da kusura bakmayın ama bu kadar kolay olmamalı.
07:08Çünkü bu kişisel bir tehdit değil, toplumsal bir güvenlik sorunu haline geldi.
07:12Artık insanlar tatile giderlerken, soyunma kabinlerine girerlerken, işte herkese açık, kamuya açık, alışveriş merkezlerinin tuvaletlerine girerken de bir korku içerisine girmiş olacak.
07:25Mahremiyetin bu kadar kolay ihlal edilebildiği bir ortamda kimse, bakın kıymetli Erdem Bey, kimse kendini güvende hissedemez.
07:33Otel, bungalow ev, villa gibi yerlerde sadece temizlik ya da konfor değil insanların aradığı, gizli kamera var mı diye artık bakmak da üzülerek söylemek gerekir ki rutininiz haline gelmek zorunda.
07:46Çünkü farkındalık ne kadar artarsa bu tür ihlallerle mücadele etmek de o kadar etkili olacak diye düşünüyorum kendi adıma.
07:55Peki hocam şunu da son olarak sormuş olayım.
07:58Şimdi dediğiniz gibi bir yöntem kullandık. Ben bir konut kiraladım. 3 gün 5 gün konaklayacağım ve işte kızıl ötesiyle taradım.
08:07Örnek veriyorum, üçlü prizin içine yerleştirilmiş bir kamera olduğunu fark ettim.
08:12Buradan sonra ne yapmam lazım? Nasıl bir önlem almam lazım?
08:16Şimdi efendim tabii şöyle bir durum da olabilir.
08:18Biz tabii buradaki olay özelinde bakıyoruz, gizli kamera özelinde ama buralara aslında ses dinleme ünitesi de kurabiliyorlar.
08:28Biliyorsunuz geçmişte de terör örgütleri, FETÖ gibi terör örgütleri bu tarz eylemleri çok fazla gerçekleştirmişlerdi.
08:35Ortaya işte kulakçık koyup buradaki ortamı dinleyen sistemler de bildiğiniz üzere söz konusu olabiliyor.
08:42Erdem Bey diyelim bunu yakaladınız. Yani bir kamera yakaladınız.
08:46Burada önemli olan sadece fotoğrafla kayıt altına almak değil, mutlak suretle videoyla kayıt altına almanızdır.
08:55Cihazın nereden çıktığı, nereye konuşlandırdığını mutlaka görmeniz lazım.
08:58Ve bundan sonraki süreçte oraya mutlak suretle bu durumu tespit ettiniz ya, otel ya da bungalow ev sorumlusuna bilgi vermeden önce mutlak suretle emniyet güçlerini çağırmanız son derece önem arz eder.
09:13Ama bu da yetmez kıymetli Erdem Bey.
09:16Çünkü bu kayıt alan ünite her neyse bunun bir de veri merkezi vardır.
09:21Yani sesi kaydeden, görüntüyü kaydeden bir hafızası, hard diski ya da bir bilgisayarı vardır.
09:27Burada tabii ki kriminal inceleme yapılarak oradaki siber emniyet güçlerimizin bu noktada bu tespiti sağlaması da önemlidir.
09:35Bunlar sağlandıktan sonra, polis tutanağı alındıktan sonra savcılığa gidip suç duyurusunda bulunulması gerekmektedir.
09:42Ve tabii ki gittiğiniz bungalow hemgisi ise bundan da şikayetçi olmanız gerekmektedir.
09:48Çünkü bu kişiler tarafından da kurulabilir, şirketler tarafından da kurulabilir.
09:52Ama orada çalışan bir personel tarafından da bu sistem buralara kurulmuş olabilir.
09:58Yani tamamen direkt olarak oteli de suçlamak doğru değil.
10:01Ama şunu da söyleyelim, sonuçta bu güvenliği de sağlayacak otelin ta kendisidir.
10:06Çalıştığı personele dikkat edecek.
10:08Ama bizler için de tatile giderken, yaz tatili yaklaşıyor.
10:12Otel kiralarken biraz tüketici yorumlarına bakmak, müşteri yorumlarına bakmak.
10:17Bununla birlikte işte dediğim gibi Türsaba kayıtlı bir ajantada bu işlemin yapılıp yapmadığını görmek.
10:24Gideceğiniz otel Türsaba kayıtlı mı?
10:26Gideceğiniz bungalow ev Türsaba kayıtlı mı?
10:28Çok önemli.
10:29Çünkü sosyal medyada özellikle Instagram'da sürekli insanların önüne bungalow ev çıkıyor.
10:34İşte bungalow ev yapın, hafta gidin, Sapanca'da dinlenin, tatil yapın diye.
10:38Buna da dikkat etmek lazım.
10:39Yani verilerimiz artık biliyorsunuz internet ortamında çok kolay bir şekilde satılıyor.
10:43İnsanlar buraya ulaşabiliyor.
10:45Buna alışmıştık.
10:46Bir de bunun üstüne kıymetli Erdem Bey, mahrem görüntülerimiz acaba otelde gittiğimiz işte ya da tuvalete gittiğimiz yerde, alışveriş merkezinde acaba verilerimiz, görüntülerimiz, mahrem görüntülerimiz kayıt altına alındı mı?
11:00Ve gelecekte bunlar ifşa edilecek mi korkusu saracak?
11:03Hakikaten dijital ortam fırsatları olduğu kadar, faydaları olduğu kadar tehditleri de beraberine getirmeye başladı.
11:10Hakikaten artık biraz bu noktada çok daha hassas davranmamızın ben son derece önemli olduğunu düşünüyorum.
11:16Ve tabii otellerin de bu noktada bu merkezlere sahiplerinin, işletmecilerinin, yöneticilerinin de artık bu sorumluluk dahilinde misal diyorum.
11:26Hani nasıl oda hizmetlisi geliyor, yatağı temizliyor, efendim bununla birlikte tuvaleti temizliyorsa ve temizdir bandanasını yapıştırıyorsa artık bence güvenlidir.
11:39Gizli kamera bulunmamıştır hususunun da artık sanki kontrol altına alınması ve bunun da gerçekleştirilmesi gerek diye düşünüyorum.
11:47Yani artık her otelde artık bir bilişim uzmanının çalışması sanki doğru olacak diye düşünüyorum.
11:54Aksi takdirde hakikaten güven her şeyden önce geliyor.
11:57Paradan daha önce geliyor Erdem Bey.
12:00Öncelikle benim gideceğim otele, mekana güvenmem gerekiyor.
12:04Bu sadece dediğim gibi otel, bu galo ve üzerinde değerlendirilme bir restoran, kafeterya, bir alışveriş merkezinin de bu noktada güvenli bir şekilde benim gittiğimde lavabo ihtiyacımı karşılamam gerekiyor.
12:16Efendim işte rahat rahat arkadaşımla konuşmam gerekiyor.
12:20Hani büyük birader bizi her taraftan izliyordu biliyorsunuz George Orwell'ın 1984 romanda oldu.
12:25Ama artık mahrem görüntülerimizin bile kayıt altına alınması işin ciddiyetinin ne kadar ön plana çıktığını açık bir şekilde gözler önüne seriyor diyebiliriz.
12:34Sayın hocam çok teşekkür ediyorum.
12:36Oldukça kritik bir konu hepimizin özel hayatı, hepimizin özel hayatının gizliliği.
12:41Ne yazık ki dediğiniz gibi teknolojinin gelişmesiyle özel hayatımızı gizlemek daha da zor hale geldi.
12:48Mahrem görüntülerimiz istemediğimiz kişilerin ya da şirketlerin eline geçebiliyor.
12:52En azından bu konuda bir bilinç oluşturmaya çalışıyoruz biz de Cumhuriyet olarak.
12:57Bu uğurda sağ olun siz de bugün bizi kırmadınız.
12:59Programınıza konuk oldunuz ağzınıza sağlık.
13:02Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, bilişim uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık konuğumuzdu.
13:08Eğer bir konakladığımız yerde bir gizli kamera varsa bunu nasıl fark ederiz?
13:13Fark ettiğimiz takdirde neler yapmalıyız?
13:15Sadece tüketici kontrolüyle de değil bunu yetkili merciler nasıl kontrol altında tutmalı bunları konuştuk.
13:22Hocamız şundan bahsetti.
13:25Bu gizli kameralara ulaşım, erişim oldukça kolay ve aslında buna da bir sınır getirilmesi gerekiyor dedi.
13:32Biz Cumhuriyet olarak gündemi takip etmeye sizlere aktarmaya devam edeceğiz.
13:36Ancak şimdilik burada noktalayalım.
13:38Başka bir programda yeniden görüşmek üzere.
13:40İzlediğiniz için teşekkür ederim.