Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri hoş geldiniz yayınımıza bugün bu yayının konusu biraz sağlık gündemi olacak.
00:20Hem gıda güvenliğine ilişkin hem sağlık sisteminin eksikliklerine ilişkin bu ekranlarda sizler için her zaman konuşuyoruz.
00:27Bugün konuğumuz halk sağlığı uzmanı ve aynı zamanda yazarımız Prof. Dr. Ahmet Saltık. Hoş geldiniz.
00:35Teşekkür ederim İrem Hanım. İyi yayınlar diliyorum. Bizi izleyenlere de sevgi saygıyla selamlarım.
00:40Şimdi Ahmet Bey bir de Cumhuriyet TV izleyenleri için sizden dinleyelim.
00:44Aslında birkaç haftadır da geçtiğimiz yıllarda da tabii çok konuşmuştuk.
00:48Türkiye'de gıda güvenliği çok gündemde çok konuşulan bir konu özellikle Avrupa Birliği'ne ihraç edilen ürünlerin bir bir geri döndüğünü çünkü kat be kat zehirli madde tespit edildiğini görüyoruz.
01:00Pestisit'i konuşuyoruz aslında halkın gündemine girdi.
01:03Halk sağlığının etkilerinin tabii kötü olduğunu olumsuz olduğunu biliyoruz ama sizden dinleyelim.
01:08Yeterli önlemler alınmazsa biz de Avrupa Birliği'nin koşul olarak gösterdiği şartları koşul olarak göstermezsek
01:16ilerleyen günlerde neler olur? Pestisite karşı nasıl savaşacağız?
01:22Teşekkür ederim bir kez daha.
01:24Bu çok ciddi bir sorun Hirema'nın modeli izleyenler.
01:28Aslında oturmuş bir takım düzenekler ve işleyen sistemler var.
01:32Bunların başında kısa adıyla EFSA diye bilinen Avrupa Birliği'nin bir de bir gıda güvenlik kurumu.
01:41Açılımı European Food Safety Agency.
01:46Yani 27 Avrupa Birliği ülkesi yaklaşık 40 milyar nüfus için 500 milyon nüfus için gıda standartlarını yüksek düzeyde belirlemiş durumdalar.
01:59Ve bununla ilgili bir kurum da oluşturmuş durumdalar.
02:02Yani kurumsallaşma da tamam Avrupa Birliği için.
02:06EFSA standartları koyuyor.
02:08Avrupa Birliği ülkelerinde ne tür tarım ürünleri üretilecek?
02:13Bunların bileşimleri, işçilikleri, yetiştirme biçimleri, gübreleme biçimleri, ilaçlama biçimleri,
02:19pestisit kalıntıları gibi ki bugün konuşmak istediğiniz sizin dünden getirdiğiniz haklı olarak pestisitler.
02:28Pestisitler genel olarak tarım ürünlerinin doğada karşı karşıya kaldıkları bir takım zararlı canlılar, böcekler, tarım zararlıları gibi
02:40onları etkisizleştirmek ve tarım ürünlerinin verimini artırmak, miktarını artırmak gibi amaçlar kullanılıyor.
02:49Fakat son derece sıkı kuralları var.
02:52Avrupa Birliği'nin EFSA Avrupa Birliği ülkeleri için teker teker tüm pestisit ürünlerinin Avrupa Birliği ülkelerine giriş sınır kapılarında yapılacak testlerde
03:05kabul edilebilecek en üst düzeylerini belirlemiş bulunuyor.
03:09Süreç şöyle işliyor aslında işlemesi gerekiyor.
03:13Dikkatı oraya çekmekte büyük yarar var İrem Hanım.
03:17Türkiye'den yurt dışına satışı yapılacak yani ihracatı yapılacak gıda ürünlerinin hele hele Avrupa Birliği gibi sıkı standartları olan
03:27EFSA denetimi olan ülkeler birliği için o ülkelerin standartlarına uygun Türkiye'de kurulmuş ve yetkilendirilmiş laboratuvardan ön rapor almaları gerek.
03:42Sonuçlayalım Antalya'da diyelim ki 10 bin ton mandalinayı hazırladınız göndereceksiniz Fransa'ya.
03:49Dünya Sağlık Örgütü ve EFSA standartlarına göre yetkilendirilmiş bir laboratuvardan Türkiye'de bu laboratuvarlar var.
03:59Bu laboratuvarlara uygun örnekler göndereceksiniz.
04:03Diyelim ki rastgele seçilmiş 50 kilo 100 kilo mandalinayı bu laboratuvara yollayacaksınız ve diyeceksiniz ki ben bunları Fransa'ya satıyorum satacağım.
04:13Dolayısıyla EFSA standartlarına uygunluk bakımından gözden geçir ve bana rapor ver.
04:18Yetkilendirilmiş bu laboratuvar uluslararası düzeyde yetkilendirilmiş bu laboratuvar belirttiğim gibi Türkiye'de var.
04:25İnceleyecek onları, pestisitler, pestisit kalıntıları dahi.
04:29Pestisit kullanması normal bir süreç ancak kurallarına uygun kullanılmadığında, fazla kullanıldığında,
04:36mandalinayı tarladan topladığımızda hala istenmeyen düzeyde bu kimyasallar mandalinin içinde kalıyor.
04:44Onlar da insan bedeninde son derece olumsuz etkilere, kanserden tutunuz kısırlığa kadar, organ yetmezliğine kadar,
04:53bellek sorunlarına kadar, Alzheimer'a denk uzanan bir dizi çok çeşitli akut ve kronik,
05:01yüksek düzeyde olursa akut zehirlenmelere bile yol açabilir.
05:05Aflatoksinler söz kelimi.
05:07O kadar ciddidir ki bu aflatoksin zehirlenmeleri birkaç saat içinde çok yüksek düzeyde akut karançayar yetmezliğe gelişebilir insanlarda.
05:18Ve uygun karançayar bulunduk, nakil yapılmazsa ölürler bu insanlar.
05:22Demek ki böylesine akut ve ciddi tabloları da var.
05:26Şimdi anlıyoruz ki bu gıda ürünleri yetkilendirilmiş laboratuvarlardan rapor almış olsa bile,
05:36AB ülkeleri işi çok sıkı tuttukları için gümrük kapılarında, gümrük sahalarında kurdukları,
05:44böylesine yetenekli teknik donanımlı laboratuvarlarda bir daha inceliyorlar.
05:50Güvenmiyorlar Türkiye'den veya başka bir yerden gelen yetkilendirilmiş laboratuvarlarının raporlarına bile.
05:59Nitekim kendilerinin sınır kapsamında tırları durdurup, limanlarda gemileri durdurup,
06:06o ülkeye girecek olan gıda ürünlerinden bilimsel tekniklere uygun örnekler seçip,
06:13hızlı analizle ki bu teknolojiye sahibiz, çok hızlı bir biçimde sınır kapılarında bunlara bakılabilir.
06:20Bakıyor ve diyor ki hadi güle güle, sokmuyorum içeriye diye.
06:25O zaman Türkiye'de aksayan ne?
06:27Bir, akla gelen yetkilendirilmiş laboratuvarlar bilimsel, ciddi, dürüst, gerçekçi raporlar vermiyorlar.
06:36Başka sözcükler de kullanmak gerekir belki ama biz kullanmayalım onları, izleyicilerimiz anladı.
06:43Bilimsel, gerçekçi, ahlaka uygun, dürüst raporlar vermiyorlar. Bu bir.
06:51Ama bu sürecin işlemeyeceğini anlamamak için biraz zeka fukarası olmak gerekir.
06:58Çünkü bir kere adımız kötüye çıktı.
07:01Bulgaristan'da bile, AB'ye son zamanlarda katılan ülkelerde bile bu denetimlerin yapılacağını ve geri püskürtüleceğimizi görmeleri gerekir.
07:12Bu bir.
07:13Bir, Gıda, Tarım, Hayvancılık işlerinden sorumlu bakanlık denetim yapmıyor, görevini yapmıyor.
07:21Bu olaylar Türkiye'de sürekli bir biçimde ne yazık ki yineleniyor.
07:27Sarayda oturan kişi de itibardan söz ediyor.
07:30İşte itibarı bir ülkenin böyle zedelenir.
07:32Süslü saraylarla itibar olmaz.
07:35Yürekliğiniz gıda ürünleriyle Avrupa'daki milyonlarca insanın sağlığıyla oynayamazsınız.
07:41İkinci boyutu bu.
07:43Gıda, Tarım, Hayvancılık neyse resmi adı bu bakanlık görevlerini yapmıyor.
07:49Söz konusu bilimsel açıdan geçerli olmayan raporları veren o laboratuvarların denetlenmesi,
07:58gerekirse ruhsatlarının iptal edilmesi, askıya alınması ve bunlar hakkında suç duyurusunda bulunması gerekir.
08:06Bakanlığın kendisinin savcılıklara suç duyurusunda bulunması gerekir.
08:10Çünkü doğrudan doğruya Türk Ceza Yasası'nda kamun sağlığına karşı işlenen suçlar diye 12-13 madde var.
08:18185'den başlıyor.
08:20Bu ceza hükümlerinin kapsamında savcılıklarca hem o üreticiler hem o sahte raporları laboratuvarlardan alanlar,
08:29bu laboratuvarlardan raporları alanlar da suç ortağı.
08:34Bile bile bunu yapıyorlar.
08:37Dolayısıyla bir şebeke söz konusu ve Türkiye ne yazık ki hükümetsiz, devletsiz bırakılmış durumda.
08:43Devlet de bunları denetlemiyor.
08:45Üçüncü boyut, o ürünler geri dönüyor ve ne yazık ki içeride ben tüketiyoruz.
08:51Bu ürünlerin imha edilmesi gerek oysa.
08:54Açık bir biçimde, kamuoyunu açık bir biçimde, tutanakla kameralar önünde, eşliğinde,
09:00çevreyi kirletmeyecek bir biçimde bu ürünlerin imha edilmesi gerek.
09:06Dolayısıyla halkımızda, Türk olusunda yıllar içinde biriken, bu şekilde halk sağlıklılığı tehdit eden olumsuz ekmenlerin getireceği,
09:16kısa erimde, orta erimde ve uzun erimde karşılaşacağımız ek sağlık sorunları ile ne yazık ki yüzleşmek durumunda kalacağız.
09:26Zincir'in bu üç halkasının üçünün de kırılması gerekiyor.
09:32Türkiye'nin ahlaklı, etek, dürüst, uluslararası kurallara uyan halkının sağlığına saygılı bir yönetim sergilemesi gerekiyor.
09:42Ne yazık ki balık baştan kokmuş durumda.
09:45İktidar Türkiye'nin gerçek sorunlarıyla uğraşmaktan çok uzak.
09:49Bir dördüncüsü de bu tezgahın iktidara yakın olmayan kesimler tarafından sürdürülemeyeceği olgusu.
10:00Cesaret edemezler buna.
10:02Dolayısıyla korunuyorlar.
10:04İktidara yakın bu şirketler, bu ihracatı yapan, sahte raporları alan,
10:09fakat aptalca, geri zekalı bir biçimde Avrupa Birliği sınır kapılarındaki,
10:15gümrük kapılarındaki laboratuvarlarda yapan analizlerin suratımıza vurulması nedeniyle geri dönen,
10:24bu süreçte iktidara yakın olmayan kesimlerin cesaret edemeyeceğini, sürdüremeyeceğini düşünüyorum.
10:32Böylesine ne yazık ki dörtlü bir kumpasla Türkiye'ye bu alanda da karşı karşıya.
10:38Yaşamın hemen hemen her alanında çökertildiği gibi.
10:42Sayın Saltık aslında sadece gıdan maddelerinde bulunan zehirli pestisitlerden söz etmenin yanında,
10:49gıdaya ulaşmanın zorluğundan, ekonomik zorluklardan, bunun da halk sağlığının etkilerinden elbette söz edebiliriz.
10:55Günden bu diye bunu konuştuk, onu da sizinle konuşuyoruz aslında.
10:59Şimdi dilerseniz bir de dışarıya doğru bakalım.
11:03Affedersiniz, sözlerinizden çağrışıma bir şey daha ekleyeyim.
11:09Bakınız, Türkiye nüfusunun yarısından fazlası yoksulluk sınırının altında.
11:15Yeterli ve dengeli beslenmiyor, yeterince giyinemiyor, yeterince ısınamıyor.
11:20Yeterli dengeli beslenmeye erişemediğini belirttim.
11:26Ayrıca umutsuz, moralsiz, kaygılı bu koşullarda insanların ayrıca bu tür sorunlarla karşılaşması
11:37daha kırılgan bir toplumsal dokuyu da dikkate almamızı gerektiriyor.
11:43Zaten handikaplıyız, zaten zayıfız, yeterli beslenemiyoruz vs.
11:48Peki Sayın Saltık, şimdi Çin'e doğru uzanalım istiyorum.
11:52Sizlerle aslında salgın hastalıklardan, bunlardan nasıl korunabileceğimizden sıkça söz ettik.
11:57İzleyicilerimiz için konuştuk.
11:59Şimdi Çin'de vakaların artış gösterdiği insan metavirüsünü bir sizden dinlemek istiyorum.
12:05Çünkü Hindistan'a da yayıldığı söyleniyor.
12:07Dünya açısından Covid-19'a benzer bir pandemi riski taşıyor mu yoksa daha az riskli bir virüs mü?
12:14Nasıl bulaşır, nelere dikkat edelim?
12:19Önce şunu söyleyeyim, bu virüs yeni bir virüs değil.
12:22Altını çizelim.
12:25Koronavirüs, 2020'nin başında yaklaşık 5 yıl önce dünyanın deneyimlediği, Türkiye'nin deneyimlediği
12:33koronavirüse bağ anımsarsanız yeni koronavirüs demiştik.
12:372003'de yine Çin'de görülen SARS salgınından sorumlu koronavirüslerin bir mutasyonuyla gelişen yeni bir virüs tipi idi.
12:45Özelliklerini de çok iyi bilmiyorduk, zamanla öğrenebildik.
12:48Bu virüsleri tanıyoruz.
12:50Aşağı yukarı 50 yıldır tıp dünyasında bilinen virüsler bunlar.
12:54Ve zaman zaman da mevsimsel dalgalanmalar yapıyorlar.
12:59Kışa girerken Şubat'a doğru Mart'a doğru tepe yaptıkları oluyor.
13:06Hasta sayısı bakımında.
13:08PİK diye diyorlar ya, ben Türkçe tepe diye kullanayım.
13:13Olgu sayıları en yüksek düzeylere çıkıyor.
13:17Bu virüsün öldürücülük düzeyinin influenza'dan yani gripten biraz daha düşük olduğunu söyleyeyim.
13:29Sıklıkla 5 yaş altındaki çocuklarda enfeksiyon yaptığını
13:34ve yaşlılarda 65 yaş üstü bağışık sistem bozukluğu olan oradan nakli yapılmış.
13:42Şu veya bu nedenle kemoterapi alan ya da bağışık sistemini baskılayan tedavi altında olan insanlar daha çok risk altında.
13:54Ve %2'yi genel olarak ölüm oranı buluyor.
13:59Bu riskli kesimler de biraz daha yüksek.
14:02Türkiye için bir veri bildirimi yapılmadı.
14:05Hindistan'da belirttiğiniz gibi var ve ABD'de de var.
14:10Dünyanın pek çok ülkesinde şu anda var.
14:13ABD'de yetkili kuruluş CDC'nin yaptığı açıklamada bir patlak epidemi Türkiye karşılığı.
14:24Epidemi öncesi aşamada, salgın öncesi aşamada ABD'de.
14:30Orada da epey var.
14:32Fakat ciddi bir endişe Dünya Sağlık Örgütü ve CDC, biz uzmanlar şimdilik taşımıyoruz.
14:40Sıradan, olağan halk sağlığı önlemleriyle bu atağın, olağan mevsimsel atağın yönetilebileceğini düşünüyoruz.
14:51Bunların içinde Sağlık Bakanlığına benim önerim bir bilim kurulunu toplaması, ne olup bitiyor, gözden geçirmesi ve genel salgın önlem önlemlerinin Türkiye'ye duyurulması.
15:06Türkiye'nin Sağlık Bakanlığı ağzıyla bilimsel bir açıklama yapılması halka.
15:11Sağlık Bakanlığı eliyle bilgilendirme yapılması.
15:14Şimdi sizin büyük bir sorumlulukla yapmaya çalıştığınız anınız gibi basın emekçileri olarak sorunları izleyip ben halkımı aydınlatayım.
15:22Ben halkıma ne verebilirim sorumluluğuyla ama Sağlık Bakanlığından çırt yok.
15:26Birazdan da geleceğiz herhalde.
15:29Aile hekimlerinin ve bütün hekimlerin eylemleri de söz konusu şu sırada.
15:35Bir aşısı yok şu an için.
15:37Etkili bir tedavi de yok ama orta düzeyde genellikle gidiyor.
15:42Soğuk algınlı, grip bulguları, nezle bulguları gibi.
15:47Eğer nefes darlığı gelişir, ateş yükselir, soluk alıp vermede güçlük gelişirse gecikmeden bu aşamada sağlık kuruluşlarına başvurmak gerekir.
15:59Çocuk kliniklerinin özellikle yoğunlaştığını görüyoruz Çin'de.
16:03Ve yaşlı kliniklerin onlar kolay etkileniyorlar.
16:06En can alıcı korunma yöntemi adam gibi el yıkama İrem Hanım.
16:13Diyeceksiniz ki ne ilişkisi var?
16:16Şöyle, bu bir alt solun yolu enfeksiyonu.
16:21İnsan metavirüs, insan metavirüs zatürre virüsü diye geçiyor.
16:27En ağır komplikasyonu, istenmeyen gelişim zatürre halk arasında pneumoni dediğimiz bizim tıpta zatürre gelişmesi.
16:37Tabi bunu istemeyiz bir alt solun yolu enfeksiyonu olarak.
16:41O nedenle de öksürmeyle, aksırmayla, yakın temasla, çıkartılarla, balgamla, tükürükle, insanın burnunu karıştırması, ağzını ellemeyiyle, çevreye dokunmasıyla her yere bu virüsler bulaşabiliyor.
16:56Biz insanlarla toka ediyoruz, kapı kollarını tutuyoruz, tuvalet kapılarını, asansör düğmelerini.
17:01Dolayısıyla sık sık günde dört kez, beş kez alkol içeren bir sıvı sabunla yirmi saniye kurallarına uygun el yıkamayı çok önemsiyoruz.
17:15Ve ikinci büyülü tırnak içinde yöntem eskiden farklı değil, maske.
17:22Maskeyi bir davranış durumuna getirmemiz gerekiyor İrem Hanım.
17:27Kışın kalabalık yerlerde, iyi havalanmayan yerlerde basit bir maske son derece koruyucu olabilir.
17:34Bedeli de yüksek değil.
17:36N95 maskeleri gerekmez şu aşamada.
17:39Basit bir mekanik bez maskeyle de büyük ölçüde korunabiliriz.
17:44Aslında koronadan bu yana bunu alışkanlık haline getirmiş toplumda çokça yurttaş da oldu.
17:50Artık görüyoruz top taşımalarda vesaire.
17:53Çok doğru, çok yerinde bir davranış.
17:57Bunu sürdürmek gerekir.
17:59Bir üçüncüsü de yine elden geldiğince sosyal mesafeyi insanlarla korumak.
18:08Gerekmedikçe tokalaşmamak gibi.
18:11Ve yine gerekmeyen kapalı ortam toplantılarını olabildiğince en aza indirmek.
18:16Halk Bakanlığının da Bilim Kurulu toplayarak hazırlıklarını gözden geçirmesi ve erken olgu bulmaya dönük
18:24laboratuvar hazırlıklarını yapması, virüs antijenlerini, virüs antikoronlarını
18:29hekimlerin kuşkulanıp istedikleri durumlarda laboratuvar desteği vererek erken tanı koyabilme,
18:37raporlama, ulusal sağlık kurumlarına bildirme,
18:40evet Türkiye'de de var saklamadan etmeden tanı konduğu takdirde bu tür önlemlerle yönetilebileceği düşünülüyor şu aşamada.
18:50Son olarak şunu söylemek isterim.
18:52İnsan meta zatürre virüsü ile ilgili değerli İrem Hanım demin de söyledim altını çiziyorum.
19:00Bir halk sağlığı uzmanı hekim olarak temel amacı insanların sağlığını koruma amaçlı çalışan bir disiplin olarak,
19:10bir tıp disiplini dalı olarak halkımızın genel direnci, direnci, bağışık direnci düşük,
19:19hastalıklara karşı savunma düzeyi düşük. Bunun nedenlerini az önce de saydım.
19:24Bir kez daha söyleyelim.
19:26Yaygın ve derin yoksulluk, iki boyutlu.
19:30Yani yoksul düne göre, geçen yıla göre daha da yoksul.
19:35Düzey olarak derinleşmiş durumda, yatay olarak yaygınlaşmış durumda,
19:40milyonlarca insan açlık sınırının altında.
19:44Dolayısıyla bu toplum bir bütün olarak pek çok enfeksiyon hastalığına, daha pek çok sağlık sorunlarına,
19:52mental sorunlarına, ruh sağlığı sorunlarına daha yatkın, daha duyarlı.
19:58Bu olgunun ülkeyi yönetenler tarafından, Sağlık Bakanlığı tarafından asla akıldan çıkarmaması gerekiyor.
20:05İnsanlarımız tarafından da böyle bir handikapımız var.
20:09Dolayısıyla Türkiye'ye de gelirse bu virüs veya benzerleri,
20:14örneğin bir İtalyan, bir Fransız toplumundan çok daha hızlı yayılabilir,
20:19daha ağır geçebilir, daha ölümcül olabilir.
20:23Belirttiğim bu ağır ekonomik bunalım ve korkunç yoksullaştırma yüzünden.
20:30Bunu bir stratejik risk etmenin altını çiziyorum izninizle.
20:35Çok teşekkür ediyorum. Çok önemli bir noktaya vurgu yapıyorsunuz bence de.
20:39Gerçekten çok temel bir ihtiyaç olan, bir hak olan sağlık hakkına erişim bile,
20:44Türkiye'de çok zor. Sağlıklı beslenmek bile çok zor.
20:47Bu da elbette hastalıklara da sebep oluyordur.
20:50Daha zayıf hastalıklara karşı daha zayıf olmaya da sebep oluyordur.
20:54Belki dilerseniz aile hekimlerine geçelim.
20:56Aslında konuştuklarımızdan da çok bağımsız değil.
20:59Aile hekimleri yurttaşlarının çok uzun yıllardır bu gibi virüslere kapıldıklarında
21:04çok ağır bir hastalık değil de mevsimsel bir hastalık geçirdiklerinde
21:08ilk başvurdukları kişiler birinci basamak sağlık hizmeti veriyorlar.
21:13Ama şu anda bir yeni yönetmelik var ki kendileri eziyet yönetmeliği olarak tanımlıyorlar
21:18ve üçüncü kez iş bıraktılar bu yönetmeliğe karşı.
21:21Sözü size bırakayım. Bu yeni yönetmelikteki değişiklikleri,
21:24aile hekimlerinin karşı çıktığı maddeleri siz nasıl yorumluyorsunuz?
21:29Yanlış aile hekimleri değil, İrem Hanım, Türkiye'deki bütün hekimler destekliyorlar bu eylemlere.
21:38Önce altını çizelim ki bu eylemler başka türlü sesimizi duyurma şansı olanağa, iktidara kalmadığı için
21:50bir demokratik hukuk devletinde, gülümseyerek söylüyorum,
21:55bir demokratik hukuk devletinde, anayasanın 25, 26, 27 izleyen maddelerinde
22:01düşünceyi eylemli olarak açıklama, ifade etme hakkı kapsamında anayasal temele sahip bu eylemler.
22:12Bu bir. İkincisi, değerli halkımız, ulusumuz bize bir öfke duymasın, hekimlere bir öfke duymasın.
22:20İktidar ne yazık ki biz hekimleri ve halkı karşı karşıya getiren politikalar izliyor ve kenara çekiliyor.
22:27Biz hekimler, 210 bine yakın hekim Türkiye'de, halkımızın, ulusumuzun dostuyuz.
22:36Hipokrat yemini etmiş insanlarız, kendimizi mesleğimize adamış insanlarız.
22:42Hiçbir ayrım yapmadan bütün insanlara, elden gelen insanlarımıza en nitelikli sağlık hizmetini vermek isteriz.
22:48Fakat bunu yapamıyoruz. Şimdi söyleyeceğim, iktidarın politikaları yüzünden yapamıyoruz.
22:55Ve haykırıyoruz, halkımıza da anlatıyoruz. Sevgili halkımız, Türk ulusu, biz sizin hekimler olarak müttefikiniz.
23:03Müttefikiniziz, yanınızdayız. Biz dayanışma içinde olursak, ulusumuz ve biz hekimler,
23:12o zaman iktidarı, halkın sağlığını koruyucu, gerçek anlamda kaynak ayırıcı politikalara birlikte zorlayabiliriz.
23:21Dolayısıyla bu iş birliğinin çok önemli olduğunu söylemek isterim.
23:25Şimdi aile hekimi arkadaşlarımız, Türkiye'de sayıları yaklaşık olarak 30 bini buluyor.
23:33Birinci basmak sağlık hizmetlerinin verildiği yerler apartman daireleri.
23:38Genellikle fiziksel koşullara uygun olmayan yerler.
23:43Bu ortamların fiziksel donanımının, tıbbi donanımının kamu tarafından sağlanması gerek.
23:50Eskiden sağlık ocakları sistemi varken, İrem Hanım, siz çok gençsiniz, onları belki anımsanayabilirsiniz.
23:57En son 2010-2015 arasında sağlık ocakları tümüyle kapatıldı, aile hekimliğine döndü.
24:05Tip projeleri vardı bunların.
24:08Kırsal kesimde, yarı kırsal kesimde, kentsel kesimde sağlık ocakları, binaları nasıl olacak?
24:14Bir bahçe içinde kompakt yeri olan, lojmanları olan, pansuman odası, aşı odası, muayene odası, müdahale odası, kayıt odası, tıbbi sekreter, laboratuvar,
24:26eğitim, halka verilecek eğitimlerle ilgili salonları olan tipik projelerle sağlık ocaklarımız vardı.
24:35Beyaz bayrağımız dalgalanırdı, Türk bayrağımız dalgalanırdı oralarda.
24:39Dolayısıyla devletin halkın sağlığına verdiği değerin göstergesi olarak.
24:44Bunlar elden çıkartıldı, harap oldu, yıkıldı.
24:48Arazileri pazarlandı çoğunun.
24:51Çok az bir bölümü aile hekimlerine verilmiş oldu.
24:55Ranta kurban gitti yani bu binalar ve yerleri.
24:59Şimdi apartman dairelerinde, çok kötü yerlerde, uygun olmayan yerlerde ne yazık ki bu hizmetler verilmeye çalışılıyor.
25:06Aile hekimi arkadaşlarımız, meslektaşlarımız, bir standart aile sağlığı merkezi, aile sağlığı birimi yapılanması,
25:15fiziksel yapılanması, askeri fiziksel standarttan az önce belirttiğim odaların, mekanların sağlanması ve bunun tam tarafından yapılması.
25:25Şimdiki biçimiyle aile hekimleri kendileri kiralıyorlar bir daireyi.
25:30Kirasını ödüyorlar.
25:32Dolayısıyla elden geldiğince masrafı azaltmak için daha küçük yerler tutmak zorunda kalıyorlar.
25:38Çünkü ceplerinden gidiyor öbür türlü.
25:41İkincisi, sayı yetersiz şu anda.
25:45Bir aile hekimine düşen nüfus yaklaşık 3.500-3.700 arasında.
25:51Bu rakam çok yüksek.
25:53Sağlık Bakanlığı'nın istediği aile hekimlerinden sağlık hizmetlerinin, korucu sağlık hizmetleri, aşılamalar,
26:01dönemsel denetimleri, izlemleri, gebelerin izlemleri, aşıların yapılması, eğitimlerin yapılması gibi kişiye göre korucu sağlık hizmetleri
26:12ve ayakta, evde yatırılmadan verilecek tedavi hizmetleri için bir aile hekimine 3.500'ü aşan nüfus çok fazla.
26:22Bunun 2.000'lere çekilmesini aşamalı bir biçimde istiyorlar.
26:27Çünkü Sağlık Bakanlığı bunca nüfusa şu, şu, şu hizmetleri vermezsen senin performans puanlarından keserim diyor.
26:37Dolayısıyla eline geçen aylıktan özlük hakkından kesmiş oluyor.
26:43Şimdi diyor ki örneğin Sağlık Bakanlığı sana kayıtlı 65 yaş üstündeki insanları yılda iki kez göreceksin diyor.
26:51E şimdi ben de 65 yaş üstü bir hekimim söz gelimi, kendimi kolluyorum.
26:57Yani gitmiyorum aile hekimine gerekmedikçe.
27:01Dolayısıyla gitmezsem aile hekiminin aleyhine olacak bu.
27:05Ne yapacak aile hekimi? Beni zorla mı getirecek? Getirtecek.
27:08Başka 65 yaş üstü insanları ya gelin ne olursunuz yılda iki kez görmem lazım,
27:13görmezsem performans puanım düşüyor, ailemden kesecekler mi diyecek?
27:18Gerçekçi değil. Belki kağıt üstünde hoş bir şey.
27:2265 yaş üstü insanların yılda bir kez iki kez görülmesi çok hoş bir şey.
27:27Ama bunu sağlamak için izlenecek yöntemler eline bir sopa alıp aile hekimlerine hadi bakalım bunu yaptın yaptın,
27:34yapmadın keserim ceza puanıyla ailemden demek değil.
27:38Aynı şey çocuklar için de geçerli.
27:40Çocuklar düzenli bir biçimde aile hekimi bilimlerini getirmeyen, aşılarını istemeyen bir halk tırnak içinde.
27:49Yalnızca aile hekimlerinin sorunu değil, bu ülkenin sorunu.
27:53Sağlık bakanlığı ona da bu biçimde yaklaşması gerek bir başkası.
27:59Değerli eylem hanım, aile hekimi arkadaşlarımız tek bir aile sağlığı elemanıyla çalışıyorlar.
28:08Tek bir aile sağlığı elemanı.
28:10Onun da işvereni durumundalar.
28:12Yani aile sağlığı hizmetleri tümüyle özelleştirilmiş durumda.
28:18Daha sana söyleyeyim, aile hekimleri kamu personeli değiller, devlet memuru değiller.
28:25Sözleşmeli elemanlar.
28:27İş güvenceleri yok.
28:29Her yıl veya iki yılda bir bulundukları ilde valilik tarafından sözleşmeleri uzatılıyor.
28:35Şimdi getirilen bu eziyet işkence yönetmeliğinde de şunu şunu yapmazsan şu kadar ceza puanı bu kadar aylığından keserim.
28:42Yetmedi şu ceza puanı sınırını geçersen de sözleşmeni yenilemem.
28:48Atarım seni aile hekimliğinden atarım sözleşme süren bittiğinde biçimde.
28:54Antidemokratik, insan haklarına, iş güvencesine aykırı, hekimlik onuruna aykırı bir yaklaşım.
29:03Böyle yapmamak gerekir.
29:06Bir başkası aşılama ve öbür koruyucu sağlık hizmetleri verilebilmesi için bakanlık tarafından desteklenmesi.
29:15Örneği bir motorlu aracının olması.
29:18Aile sağlığı birimlerinin.
29:20Az önce söylediğim aile sağlığı elemanlarının devlet tarafından görevlendirilmesi.
29:25Aile hekiminin bir işveren bir patron konumunda olmaması.
29:30İş güvenceli bir hemşire, iş güvenceli bir ebe, iş güvenceli bir tıbbi sekreter.
29:35Gelemeyen evde bakım hizmetleri için aile hekiminin sorumluluğundaki insanlara motorlu araç ve şoför vereceksiniz.
29:45Ki aile hekimi gelemeyen hastalara da evlerine gitsin, zaman ayırabilsin, bunlara bakabilsin.
29:51Ve bu merkezlerde istihdam edilecek aile hekimine ek olarak sözünü ettiğim ebe, hemşire, tıbbi sekreter, şoför, temizlik elemanı, destek elemanı gibi insanların kamu tarafından atanması
30:08ve ücretlerinin de onların insan numaralarına yaraşır geçimlerinin dışak düzeyde olması gerekir.
30:15Bu daha önce böyleydi İrem Hanım ben hayal kurmuyorum.
30:19Sağlık ocaklarında çalışmış bir hekim olarak söylüyorum.
30:22Bakın benim çalıştığım sağlık ocağında 5-6 hemşirem vardı.
30:265-6 ebem vardı.
30:29Ebem derken tabi devletin ebesi birlikte çalıştığımız benim haşa kişisel edip belki yanlış özne kullanıyorum.
30:37Devletin atadığı tıbbi sekreter vardı.
30:40Laboratuvar teknisyeni vardı.
30:42Ve ben aşağı yukarı 5-6 bin nüfusa bu ekiple hizmet ediyordum.
30:47Mobildim.
30:49Belirttiğim gibi arabanla türküze gidiyordum.
30:51Aslında zamanında böyle olan bir şey şu anda siz anlattığınızda gerçekten yüz ifademden sanıyorum çıkardığınız hayal gibi geliyor.
30:59Değil mi?
31:01İşte biz böyle yetiştik, böyle hizmet verdik ülkeye.
31:05Pek çok sağlık düzeyi göstergelerini iyileştirdik.
31:08Sağlık ocakları devletin işiydi.
31:11Hatta değerli eylem hanım, sağlık ocağı hekiminin sevk ettiği hasta hastanelere, devletin hastanelerine hiçbir ücret alınmadan bakılırdı.
31:22Sağlık ocağı hekiminden gelmiş diye.
31:24Ve 2. 3. basamaktaki devlet hastanelerindeki üniversite hastanelerindeki uzman hekimler,
31:30sağlık ocağı hekiminin sevk ettiği hastayı gördükten sonra uygun bir formla gönderirdik.
31:37Yanıt vermek zorundaydı ocak hekimine.
31:40Hastayı gördüm, şunları şunları düşündüm, tedavi yaptım diye birbirini tamamlayan bir geri bildirim süreci vardı.
31:47Şimdi bunu biraz yeni yeni kurmaya çalışıyorlar.
31:50Getirilen yaklaşımdaki olumlu bir taraf şu oldu.
31:54O da nedenle işleyecek göreceğiz onu.
31:57Aile hekimi bir takım tetkikler, kan, idrar, şubu, film, radyolojik tetkikler isteyebilecek.
32:05Ve alacağı bir şifreyle, elektronik dijital şifreyle,
32:10diyelim ki A hastanesine gidecek, o hastanenin ilgili laboratuvarına, ilgili radyolojik bölümüne
32:17nüfus cüzdanıyla şifresini göstererek orada bu tetkikleri yaptırabilecek.
32:22Ama halihazırda bu hastanelerde aylar sonrasına randevu veriyor.
32:28Aylar sonrasına.
32:30Yani ben kendim için söyleyeyim.
32:32Bir yakınımın idrar sitolojisi için 5 ay sonraya sonuç alabilirsiniz dendi.
32:415 ay sonrasına.
32:43Eğer 400 küsur lirayı verirseniz, bu geçen yıl olmuştu, şimdi artmıştır bu para.
32:493 hafta içinde alacaksınız diye.
32:53Dolayısıyla bu da kağıt üstünde kalabilir.
32:55Çünkü kurulu kapasite bu hizmet sistemini karşılayacak düzeyde, nitelikte, nicelikte değil.
33:03İyi niyetli belki ki ama aile hekimleri de teklifler yaptırabilsin.
33:09Daha isabetli tanılar koyabilsin.
33:12Korkup hemen sevk etmesin.
33:14Hastalar, hastaneler kapılarında yığılmasın.
33:17Bu basamakta olanaklıysa %80-85'i uygun sağaltımı tedaviyi alsın.
33:24Hastanelere gerek kalmasın.
33:26Ama bu belirttiğim sistem az önceki sağlık uçağı sistemlerinde olabilirdi.
33:30Şimdi biraz zor görünüyor.
33:32Ve son olarak toparlarsak çok uzatmadan değerli eylem hanım.
33:37Aile hekimi arkadaşlarımızın ücretleri çok parçalı.
33:47Yamalı bohça gibi.
33:49Şuradan şu kadar, buradan bu kadar, şuradan şu kadar, buradan bu kadar diye.
33:53Büyük ölçüde de performans dedikleri dayatmaya bağlı.
33:57Yıllık izne çıktığınızda ücretiniz kesiliyor.
34:00Hasta olduğunuzda bir aile hekimi olarak 3-5 gün rapor aldığınızda ücretiniz kesiliyor.
34:06Bunlar insan haklarına aykırı şeyler.
34:09Anayasanın hatası apaçık ücretli yıllık izin, hastalık izni düzenlenmiş durumda.
34:16Bunların düzeltilmesini istiyor hekim arkadaşlar ve diyorlar ki
34:20tek bir rakam, ben bileyim aylığım ne kadar, öbür haklarımı da koruyarak
34:28insanca yaşama el verecek bir düzeyde olsun bu ve emekliliğime de yansısın.
34:35Şimdiki haliyle emekli olduğumda komik rakamlara düşüyor hekimlerin aylıkları
34:41ve yoksulluk sınırının altına iniyor.
34:44Bunları Sağlık Bakanlığı inatla yapmıyor.
34:47Buna umarım bir uzlaşmaya yaklaşırlar derim.
34:51Çok teşekkür ederim fırsat verdiğiniz için.
34:53Biz teşekkür ediyoruz.
34:54Aslında bütün konuları da çok detaylı bir biçimde anlatmış olduk.
34:57Tabi sağlık sistemiyle ilgili sorunları konuşacak olsak da herhalde bir programın
35:02süresi asla ve asla yeterli olmaz.
35:04Şimdilik bu konulardan bahsetmiş ve yurttaşlar için anlatmış olduk.
35:08Çok teşekkür ediyorum ben vakit ayırdığınız için.
35:11Sağlığını yayınlatıyorum Cumhuriyet TV size.
35:14Hoşçakalın.
35:15Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri, yazarımız ve aynı zamanda halk sağlığı uzmanı,
35:21siyasetçi ve hukukçu Profesör Doktor Ahmet Saltık sizler için sağlık gündemini değerlendirdi.
35:27Son zamanlarda Türkiye'den Avrupa Birliği ile ihraç edilen ancak zararlı ve zehirli
35:32madde, pestisit barındırması sebebiyle gümrükten dönen gıdan maddeleri gündemde
35:37bunları konuştuk.
35:38Bunun yanında aile hekimleri üçüncü kez iş bıraktılar.
35:41Yeni yönetmelikte değişmesini istedikleri hususlar vardı.
35:44Sağlık Bakanlığı'ndan inatla yeni bir düzenleme istiyorlar.
35:47Ancak üçüncü eylemlerindeyiz.
35:49Henüz bir dönüş, bir yanıt, bir taleplerinin karşılanması şeklinde cevap alamadılar.
35:55İlerleyen günlerde yeniden sizler için sağlığa ilişkin, siyasete ilişkin, gündeme ilişkin
36:00konuşuruz efendim.
36:01Şimdilik noktalıyorum.
36:02Hoşçakalın.