Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00MÜZİK
00:14Sevgili izleyiciler, Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz.
00:17Bugün oldukça önemli bir konuğumuz var.
00:20Türkiye'nin önde gelen aydınlarından ve yapay zeka konusunda
00:24Türkiye'nin sayılı bilim insanlarından birisi Prof. Dr. Cem Say konuğumuz olacak.
00:30Hoş geldiniz.
00:32Hoş bulduk, sağ olun.
00:33Nasılsınız öncelikle?
00:35Teşekkürler, yıkılmadık ayaktayız.
00:38Pekala.
00:40Şimdi aslında farklı konularla konuşacağım ama bugün bir bakıma içimizde buruk olduğu bir gün.
00:46Çünkü Ali Tatar'ın ölüm yıl dönümü Ergenekon Balyoz sürecinde yaşadıklarına uğradığı haksızlığı,
00:53gururuna yediremeyip ne yazık ki kendi canına kıymıştı.
00:58Dilerseniz Ali Tatar'ı anarak başlayalım, siz neler söylemek istersiniz?
01:03Evet, yani Ali Tatar'ın onur intiharı bu FETÖ saldırısına karşı ilk kurşunun atıldığı günün yıl dönümü bir anlamda da.
01:15Yani onurlu insanlar böyle çok çirkin suçlamalar karşısında şok geçirebiliyorlar.
01:24Maalesef böyle bir durumla karşı karşıya kaldı o da.
01:28İlklerden de biliyorsunuz yani daha sonra benzer tuhaflıklarda bazıları çok daha çirkin bir takım suçlamalarla çok sayıda subay, aydın insan karşı karşıya kaldı.
01:44İşte Ali Yarbay bunların ilklerinden de subay seviyesinde hatırladığım kadarıyla ve de o anlamda FETÖ'ye ilk kurşunu sıkanlardan.
01:57Şimdi bir diğer taraftan da Boğaziçi'nde eylemler devam ediyor. Yanlışsam lütfen düzeltin, 1446 gündür devam ediyor.
02:042021'de başlamıştı eylemler kayyum atamasına karşı başlamıştı. Hem öğrenciler hem öğretim üyeleri, akademisyenler bu eyleme destek vermişlerdi.
02:14Önce Melih Bulu'yla başladı. Melih Bulu kayyum olarak atanmıştı Boğaziçi Üniversitesi'ne ve Boğaziçililer geleneklerine sahip çıkmak, kültürlerine sahip çıkmak adına kayyum rektörü kabul etmeyeceklerini açıklamışlardı.
02:2815 Temmuz'da da Melih Bulu yerine Mehmet Naci İnci geldi. Peki şu anda Boğaziçi'nde eylemlerde son durum nedir?
02:37Evet, ben de şimdi kontrol ettim. Takip etmek güçleşiyor tabii. 1446 gün olmuş. Bu rektörlüğe sırt dönerek yaşattığımız, ifade özgürlüğümüzü kullandığımız duruşun da 980.si bugün yapıldı.
02:58Yakında 1000.siye yaklaşıyoruz yılbaşından kısa bir süre sonra 1000.si duruşu olacak. O zamana kadar eğer bu sorun çözülmezse iyimser olalım belki sorun çözülüverir.
03:09Şimdi yani çok acı bir şey yaşanıyor. Bir ülkenin güzel yani gerçekten övünülecek ülkeye değer katan bir kurumunun gerçekten anlaşılmaz bir şekilde daha doğrusu anlıyor da insan hani akıl sır erdiremiyor.
03:29Aman Allah'ım bu kuruma da bu yapılır mı? Bu gibi motivasyonlarla diyor. Böyle bir kurumun tuğla tuğla yıkılıyor olması gerçekten üzücü yani bunun zararını yaşayacağız.
03:45İçerimizde buna benzer şeyler olmuş. Ben kitabımda da yazmıştım işte 16. yüzyılda kendi rastlatanemizi işte bu işe şeytan karıştı falan filan diye Şeyhülislam'ın fetvasıyla yıkmışız.
04:00İkinci Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında da yine böyle gerici bir isyanla bir rastlataneye saldırmışlar filan. Bazen bilim kurumları ülkeye fayda getireceği besbelli olan bilim kurumları hiç bilimle alakası olmayan başka günlük çok da mantığa sığmayan hesaplarla zarar görebiliyor.
04:24Boğaziçi Üniversitesi'ne bu kadar seneden beri işte dediğiniz 3 sene doluyor. Sene doldu mu bir dakika sayalım 21, 22, 23 ne demek 4 sene doluyor. Yapılanların da işte hiçbir kimseye bir faydası yok yani zararı var faydası yok maalesef.
04:46Şimdi bir de şöyle bir durum var sanırım ki yeni rektör kadrolaşmak adına eğitimi de tahrip ediyor yani orada neler söyleyebiliriz?
04:57Şimdi üniversitenin fonksiyonları arasında eğitim de var araştırma da var işte o bilgiyi yaymak da var.
05:05Bir üniversitenin yıllardan yüz yıllardan beri üniversitelere nasıl personel alınıyorsa hoca alınıyorsa hangi kalite kriterlerinden geçiliyorsa o şekilde alınarak gelmiş yıllarını bu işe vermiş belli bir konusunda uzmanlaşmış hocalarının olur olmaz sebeplerle bezdirilerek ya da bazı durumlarda doğrudan işten atılarak
05:35eksiltilmesi azaltılması bir yandan da o bahsettiğim kalite kriterleri tuhaf tuhaf şekillerde gevşetilerek o yerleşik kalite kontrolleri yapılmayarak böyle yukarıdan hop diye paraşüt denilen sistemle yeni insanların onların yerine atanması nasıl bir etki yapar eğitime?
05:59İşte tahmin etmek güç değil öyle bir etki oluyor maalesef bu işin sonucu olarak.
06:09Bir taraftan kayyum eylemleri devam ediyor diğer taraftan da okulda büyük sıkıntılar olduğu söyleniyor barınmada ısınmada uzayıp giden kuyruklarda burada son durum peki yani bu sıkıntılar hala devam ediyor mu?
06:25Bugün bizim bölüm binasında ben bilgisayar mühendisliği bölümündeyim bizim bölüme tahsil edilmiş bir bina var ilk defa olarak bu kış ilk defa olarak kalorifer yandı.
06:37Bu saate kadar bugüne kadar yanmamıştı çünkü kalorifer kazanını söktüler ve yenisi gelmeden eskisini söktüler ve işte şimdi Ağustos'un pardon Aralık'ın 19'unda bugün kaloriferimiz ilk defa yandı.
06:53Bu güne kadar işte kliması olanlar klimayı şeye geçirerek sıcağı geçirerek olmayanlar elektrik sobası getirerek işte klimanın çalışmadığı odalarda donarak falan idare etmeye çalışmıştık.
07:09Yani bu liyakat diyoruz başka bir şey demiyoruz.
07:16Şimdi Boğaziçi'li hem akademisyenlere hem öğrencilere hak arayışlarında başarılar diyelim destekçileri olmaya devam edeceğiz en azından basın olarak üstümüze düşen görevi yapacağız.
07:28Çok fazla sayın hocam olumsuz konulardan bahsettik bir üzücü konulardan bahsettik şimdi biraz daha keyifli bir de biraz daha bilgilendirici bir konuyla devam edelim istiyorsanız yapay zeka.
07:41Yani bugün hepimizin hayatında oldukça yoğun bir biçimde bulunuyor yapay zeka işimizde evimizde özel hayatımızda şahsen ben de yapay zekadan faydalanan biriyim.
07:53Büyük oranda işimi kolaylaştırıyor.
07:55Türkiye'de yapay zeka kullanımı yapay zekanın kendisi hakkında neler söyleyebiliriz?
08:01Yapay zeka işte oldukça uzun süredir yani 60 senedir falan üzerinde çalışılan büyük bir mühendislik projesi ama dediğiniz gibi son birkaç senede bu dünyadaki bütün insanlara doğrudan erişebilecek yani karşılıklı konuşup ondan bir şey sorabileceğiniz onunla birlikte bir işi yapabileceğiniz bir noktaya geldi.
08:27Yani gerçekten bu konuda çalışan bilim insanlarını da böyle şaşırtan Allah Allah bu iş bu kadar da olur muymuş dedirten çok çok mutlu bir gelişme bana sorarsanız çünkü ben hani ben ben bunu görecek miyim bilmiyordum.
08:43Bir iki harika bilimsel buluşun da eşliğiyle bilgisayarlar bu noktaya geldi ve siz de şimdi dediniz onu kullanmayı o şeyi onu göze alan insanlar çünkü bazı insanlar aman canım deyip hiç yenilikleri sevmeyen insanlar da var ama onu kullanmak için yani ben bundan nasıl fayda çıkarabilirim diyen insanların işine yarayacak noktaya geldi.
09:12Bu çok önemli bir gelişme çünkü dediğim gibi çok uzun yıllar işe yarayacak mı yaramayacak mı biraz sallantıdaydı.
09:19Tabii ki her şeyi bilen işte hiç uyumayan yorulmayan falan filan bir asistanınızın olması yani size sorduklarınıza çat diye cevap verebilmesi ya ben şöyle bir işte telefonda bu iş nasıl yapılıyordu unuttum falan gibi günlük sorularınızı bile gayet doğru şekilde size cevap verebilmesi.
09:46Önemli derecede bütün insanların hayatını değiştirebilecek bir olay bazı mesleklerde bu çok daha ileri şekilde yani benim eskiden 2 saatte yapacağım şeyi 10 dakikada yaptım dedirtecek şekilde faydası olan bir olay bunun bir zahmet herkesin bu konuyla ilgilenmesi lazım yoksa bu konuyla ilgilenen meslektaşlarınızın gerisinde kalacaksınız öyle bir noktaya gelmiş durumdayız.
10:14Artık reddedemeyiz sanırım yapay zekayı.
10:16Yok yok yani bu işte hakikaten hani abartmak istemiyorum ama yazının icadı elektrik şebekesinin yayılması telefondan önce ve telefondan sonra falan öyle bir farktan bahsediyoruz yani artık bu şeyi biz kullanacağız kullanmayanlar da yaya kalacak öyle bir noktaya geliniyor ve sürekli ilerlediği için yani şu anda bugün itibariyle sizin kullandığınız seneye gülünç derecede kalitesiz kalacak.
10:45Yani seneye çok çok daha akıllı çok çok daha iyi olacak.
10:48Nereye varabilir peki hocam yani yapay zekanın gelişimi en azından şu an tahmin edebildiğimiz kadar.
10:57Yani bir teorik olarak benim kitaplarım da var bu konuda orada da anlatmaya çalışmıştım ya bir sınırı yok yani insanlar ne yapabiliyorsa şu an itibariyle makinelerde onu yapabilir daha hızlısını yapabilir.
11:13İnsan işte sınavdan 90 alıyorsa makine 100 olabilir falan anlatabiliyor muyum onu onun bir bu buraya kadar gelir artık daha buradan sonrasına da gidemez diyebileceğimiz bir sınırı yok.
11:27Peki hocam şimdi biraz da komple teorisi gibi gözüksün istemiyorum ama endişeli birkaç yorum gördüm ben özellikle bilim kurgu filmlerinde de çok bahsedilir bundan yapay zekanın kendi dilini oluşturması kendi özerk yönetim biçimini elde etmesi ve insanlığı köleleştirmesi ya da insanlığa karşı bir savaş açmak bakınca komple teorisi gibi ancak hazır sizi bulmuşken sorayım dedim bunu da.
11:53Şimdi bu onu da ayrı bir konu olarak sorar mısınız bilmiyorum ama bunların hepsi bizim ve genel olarak dünyada okullarda evrimin doğru düzgün öğretilmemesinden kaynaklanıyor.
12:08Neden derseniz biz insanlar ve diğer bütün biyolojik canlılar evrim denen bir sistemle yani altta kalanın canının çıktığı diye özetleyebileceğimiz bir sistemle kendi yani belli bir miktarda bencil olmam gerekiyor ki işte kısıtlı miktarda bir kaynak varsa ona el atıp başkaları değil ben almak istiyorum onu.
12:30Burası benim olsun bu bölge benim çocuklarıma kalsın falan diye öyle bir bencillik zihnimize ve işte karakterimize işleyecek şekilde evrilmişiz çünkü bu özelliğe sahip olmayan bu tutumu sergilemeyen canlılar vaktiyle bu tutumu sergileyen canlılar tarafından işte şey yapılmış soyları tüketilmiş.
12:52O yüzden bütün insanlarda en iyisinden en kötüsüne kadar böyle bir şey var yani ve aklımıza zeki yeni bir şey ortaya çıktı ne yapacak acaba sorusuyla karşılaştığında eyvah bu da ben der buralar benim olsun yönetime ben ele geçireyim falan der diye düşünüyoruz.
13:10Yapay zekayı biz bu şekilde üretmiyoruz yapay zeka sistemlerini bu şekilde işte daha bencil olan daha üste çıkacak şekilde kurgulamıyoruz sıfırdan yaratıyoruz yani mesela bu chat gpt deren şeyi insanlara gayet sabırlı elli bin defa aynı soruyu sorsa bile işte öfkelenmeden dostça bir şekilde yardım edecek şekilde yanıtlayacak şekilde üretiyoruz.
13:38Bilgisayar bu kapatılınca insanın öldürülmesiyle aynı anlama gelmiyor çünkü tekrar açılıp tekrar canlanabiliyor ya da elli bin tane kopyası çıkarılabiliyor falan o yüzden biz canlıların başka türlü düşünmek üzere programlandığını bu evrim tarafından yapay zeka sistemlerinin ise insanlar tarafından onun mühendisleri tarafından canı nasıl isterse o mühendisin o şekilde tasarlandığını bilirsek sadece mühendislere lütfen bu dünyayı ele geçirecek.
14:07Karakterde bir şey tasarlamayın diyerek bu mevzuyu çözebiliriz.
14:11Hocam evrimden bahsettiniz bunu da soracaktım çok güzel denk geldi üstüne sosyal medyada yaptığınız bir paylaşım var akademik dünyada alay konusu olan bir kitaptan bahsediyorsunuz ve bu kitabın boğaziçi yayın evince yayınlandığını söylüyorsunuz bunu da görecekmişiz demek diyorsunuz biraz o kitaptan bahsetmenizi istiyorum.
14:36Evet yine Boğaziçi Üniversitesi'nin başına gelenler kategorisine döndük şöyle Boğaziçi Üniversitesi doğru düzgün bir üniversite olduğu için olaylara yani bir yandan kendi bünyesinde bilimsel araştırmalar yapan değerli hocaları barındırmakla kalmıyordu.
15:00Bir yandan da bunu yaymak kamuoyuna yaymak için işte ilk defa olarak benim bildiğim bir üniversite tarafından son zamanlarda başlatılan bu açık dersler diye karşılıksız şeylere belediyelerle falan iş birliğiyle uzmanların halka bu konuları doğru düzgün şekilde anlattığı seminerler düzenlemek yoluyla ve de Boğaziçi Üniversitesi yayın evi bir yayın evi vardı yani Boğaziçi Üniversitesi'nin bünyesinde.
15:29Yine hocaların fedakarlıklarla şey yaptığı ortaya çıkardığı yürüttüğü dünyadan çok kaliteli bilim kitaplarının özellikle işte konunun uzmanları tarafından seçilerek alınıp çok güzel bir şekilde çevrilip yayınlandığı yani kaliteli bilim kitapları yayınlayan bir yayın evimiz vardı.
15:57Başında da Murat Gülsoy hocamız vardı bilirsiniz o da yazar yayıncı zaten kendisi.
16:04Neyse işte bu işler başlayınca ilk başına iş gelen yan kurumlarımızdan birisi de bu yayın evi olmuştu.
16:11Bir süre yayın evi yok oldu yani ortadan kayboldu ondan sonra yeni bir yönetimle yanlış bilmiyorsam son zamanlarda yine ortaya çıktı.
16:20Yeni çıkardığı kitaplardan biri de işte bu o bahsettiğiniz kitap.
16:26Şimdi tabii yani vay sen bu kitabı niye yayınladın diye bir yayın evine benim sormam yani herkes canının istediği her kitabı yazabilir bir kere o özgürlük açısından orada bir sıkıntı yok.
16:40Ama bir bilim misyonu bu olan yani halka bilimi doğru anlatmak olan bir yayın evinin şimdiye kadar neler yayınladığını da gözden geçirirseniz eski mutlu günlerde bu kitabı seçip yayınlamış olması çok gülünç açıklı yani.
17:00Çünkü bu kitap Amerika'da yaratılışçılar denen bu hani evangelistler var ya işte Amerikan yobazları diyebileceğimiz bir evrim teorisine falan şey yapan reddeden işte bu bizdeki Harun Yahya kod adıyla çalışan Adnan hocacıların şey yaptığı böyle bağlantılı olduğu falan filan yani bu evrim teorisini reddetme hastalığı diye özetleyebileceğimiz bir şey.
17:30Bu bazı yobazlarda anlatabiliyor muyum? Bu herkesle değil yani çünkü bunun gerçek anlamda bir insanın dindar olup olmamasıyla da alakası yok bir sürü tarihte ve şu anda da gayet dini duyguları yoğun ama gerçek dünyanın nasıl çalıştığına ilişkin bilimsel bulguları da reddetmeyen normal bir sürü bilim insanı var.
17:52Yani onu şey yapmıyoruz ama bu tip Amerika kökenli bir bilim reddiyle uğraşan tipler var. Bu kitabın yazarı da onlardan bir tanesi yani özet olarak yazdığı şey de yani naziler nazi oldular çünkü Darwin'i okudular evrim teorisini okuyunca bunlar bozuldu.
18:15Bütün bu nazilerin yaptığı kötü şeylerin sebebi evrim teorisini Darwin'e okumadıkları için oluyor şeklinde. Başka tarihçiler yani nazi ideolojisinin nasıl evrildiğini onun ideolojik kökenlerini filan çalışan bir sürü tarihçi var onların alaya aldığı yani adam evrime laf söylemek için bula bula bunu bulmuş diye hakkında böyle bir sürü eleştiri yazılmış.
18:42Bir işte nasıl diyeyim sözde bilim kitabı benim bildiğim kadarıyla bu işte bunun Boğaziçi Üniversitesi adıyla yayınlandığını da görmüş bulunuyoruz maalesef.
18:56Peki sayın hocam çok teşekkür ederim. Bugün vakit ayırdınız bize. Sizi ağırlamak istiyorduk. Bir gün stüdyomuzda da ağırlamayı çok isteriz. Fiziksel olarak burada bir program yapalım çok isteriz. Sizin eklemek istediğiniz değinmek istediğiniz bir konu varsa onu da alayım sizden.
19:12Çok teşekkürler. İyi yayınlar diliyorum.
19:15Ben teşekkür ederim. İyi günler dilerim.
19:16Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri Prof. Dr. Cem Say konuğumuzdu. Birçok konudan bahsettik. Yapay zekadan bahsettik. Boğaziçi'nden bahsettik. Ali Tatar'ı andık. Ali Tatar'ı bir kez daha anmış olalım. Biz bu ekranlardan sizlere gündemleri aktarmaya devam edeceğiz. Ancak şimdilik burada noktalayalım. Başka bir programda yeniden görüşmek üzere.