Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyicilere herkese merhaba.
00:15Milyonların gözü yine asgari ücretteydi.
00:19Aslında asgari ücret tespit komisyonu 3 kez toplandı.
00:23Ancak bir rakam telaffuz edilmemişti.
00:25Ta ki son toplantının ardından
00:28Türk İş Başkanı Ergün Atalay
00:30İşçilerin teklifi 29.583 TL diyene kadar.
00:35Peki komisyon bu teklifi kabul eder mi? Kabul etmezse nasıl bir rakam çıkar komisyondan?
00:41Bütün bu detayları Cumhuriyet Gazetesi yazarı Nergis Şimşek anlatacak.
00:45Sayın Şimşek hoş geldiniz.
00:47Hoş buldum teşekkür ederim.
00:49Şimdi
00:50Dün
00:51Dediğim gibi bir rakam belirtildi Türk İş tarafından peki komisyon bunu nasıl karşılayacak?
00:58Türk İş'in teklif ettiği miktar yeterli mi?
01:02Evet konuya giriş yaparken şunları söyleyelim. Öncelikle Türkiye'de bir kere asgari ücret ortalama ücrete yaklaştı.
01:09Çalışan yaklaşık 18 milyon kişinin %50'sinin asgari ücret
01:15üzerinden çalıştığı biliniyor. Yaklaşık 9 milyon kişinin.
01:19Şimdi 2024 yılında asgari ücret bürüt 20.002 TL net olarak da 17.002 TL olarak
01:25uygulandığı biyosu ve yıllık olarak belirlenmişti.
01:28Özellikle geçmişte seçim dönemlerinde 2023 ve 2024 seçim dönemlerinde bu asgari ücretteki artışların
01:36%50'nin üzerinde ve en son 2024 yılı içinde %44 olarak gerçekleştiğini görüyoruz.
01:42Asgari ücret artışlarını.
01:44Şimdi ülkemizde asgari ücret biliyorsunuz asgari ücret tespit komisyonu tarafından belirleniyor.
01:49Komisyonun yapısına baktığımız zaman
01:52bu işte her yıl belirleniyor bazen iki defa bazen yıllık olarak bir defa.
01:57İşçiler temsilciliği, işçi, işveren ve hükümetin katılımı ile oluşan 15 kişilik bir komisyon.
02:03Asgari ücret tespit komisyonu.
02:05Şimdi bu asgari ücret tespit komisyonunda işçi ve işveren temsilcileri en fazla üyelere sahip
02:12Türk İş, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu ve Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu,
02:17Türk İş ve TİSK.
02:18Diğer taraf ise hükümet.
02:20Dolayısıyla komisyon aslında 2025 yılı asgari ücretini belirlemek için dün üçüncü kez toplandı biliyorsunuz.
02:27Üçüncü toplantısını yaptı ama daha sonra
02:30Türk İş Başkanı Sayın Ergün Atalay'in yaptığı açıklamada da bu üç toplantıda
02:35herhangi bir asgari ücret miktarının telaffuz edilmediğini öğrendik.
02:39Kendisi toplantıdan sonra Türk İş'in kendi teklifini ifade etti, açıkladı.
02:45Bunu yaparken de artık aslında bugüne kadar hani miktarı karşı taraftan beklediklerini haklı olarak
02:51söylenen miktara göre bir değerlendirme
02:54yapabileceklerini, ancak bu açıklamanın yapılmaması neticesinde artık
02:58kendilerinin bir teklifte bulunma ihtiyacı istediklerini belirterek
03:02asgari ücreti
03:04şöyle açıkladı kendi tekliflerini.
03:07Dedi ki %45 enflasyon artı %20 refah bayı. Yani bu kümülatif olarak
03:13%74'e tekamüleden bir artış.
03:16Dolayısıyla 29.583 lira olarak
03:19Türk İş
03:20asgari ücret teklifini
03:23açıkladı.
03:24Ve Sayın Atalay komisyonunda bu miktarın altında bir miktar verilmesi halinde de
03:30karara imza atmayacaklarına ifade etti.
03:34Şimdi tabii bu teklif yeterli bir teklif midir noktasında değerlendirme yapmak için
03:41Türkiye'deki
03:43kriterlere bakmak lazım. Ekonomik durumlara bakmak lazım. En son ülkemizde açıklanan
03:492024 Ekim ayı açlık ve yoksulluk sınırına baktığımız zaman 4 kişilik bir ailenin sadece gıda harcamalarının
03:56ki açlık sınırı olarak ifade ediliyor.
03:5824.432 liraya yükseldiği.
04:01Bu gıda harcamalarını ek olarak diğer tüm temel harcamaların, zorunlu harcamaların
04:08ilave edilmesiyle de
04:10yoksulluk sınırı olarak ifade edilen miktarın
04:1366.553 liraya yükseldiğini biliyoruz.
04:16Şimdi miktarlar bunlar. Açlık ve yoksulluk sınırları.
04:192024 yılı enflasyon oranının
04:22birçok tahminle
04:24en az 3 ya da 4 kere tahmin edildiğini tutarlamadı. En son biliyorsunuz orta vadeli programda
04:30%41,5 olarak açıklanmıştı.
04:32En son 2024
04:34yılı Kasım ayı enflasyon oranı açıklanınca 11 aydır gerçekleşen enflasyonun
04:39%42,91 olduğu görüldüğünde bu da tutturulamadı.
04:42Ve Merkez Bankası tarafından %44 olarak tahmin edildi en son 2024 yılı enflasyonu.
04:48Dolayısıyla enflasyon oranının %44 olduğu, açlık sınırının 20.000 lira, yoksulluk sınırlarının
04:5466.000 lira ulaştığı bir toplumda
04:57bu kadar
04:58içim zorlu yaşayan, özellikle asgari ücretli ve emekliliğinin çok büyük içim zorlu yaşadığı ülkede
05:04Türk işinin yaptığı bu tekletin de bence çok yeterli olduğunu ben düşünmüyorum.
05:09Gerçek insanların satın alma gücüne bakıldığı zaman.
05:13Dolayısıyla ancak
05:16diğer taraflar tarafından yani hem işveren tarafından hem hükümet tarafından
05:21bu miktarın kabul edileceğini de ben çok düşünmüyorum.
05:27Uyumasa bile bu miktarı onlar tarafından da kabul edilmeyeceğini düşünüyorum.
05:31Ha ne olacak o zaman? Türk iş böyle bir teklifte bulundu, dedi ki bunun altında bir miktar olursa kararı imza atmayacağız.
05:37Geçmişte de tabii ki hiçbir zaman işçi temsilcilerinin istediği miktar olmadı asgari ücretle.
05:44Karar yazılıyor, altına
05:48Türk iş şerhini koyarak imza atmak zorunda kalıyor.
05:53Ve bu şekilde de uygulamaya konuluyor.
05:55Geçmişte de hep böyle oldu.
05:57Aslında bir tiyatro oynanıyor.
05:59Yani onu söyleyelim, her şey beyliği. Orada
06:01asıl belirleyici işveren bir hükümet tarafı oluyor. İşçi temsilcisi teklifini söylüyor, direniyor, şark koyuyor ama sonuçta yine
06:09diğer iki tarafın belirlediği miktar
06:12yürürlüğe konuyor.
06:13Bu sefer de böyle olacak
06:15gibi görünüyor ama
06:17Türk işin bu yaptığı açıklamanın arkasında durması, bunun için de bütün yetkilerin kullanılması gerektiğini düşünüyorum ben.
06:24Yani işçilerle beraber mitingler, görevler, her türlü bütün yetkilerini kullanarak
06:31bu konuda teklifin arkasında durması ve direnmesi gerekmiyormuş.
06:34Yani ne kadar başarılı olur, burası da Türkiye biliyorsunuz biraz
06:38sıkıntılı.
06:39Ama bu konuda direnç gösterilmesi lazım. Başka türlü haklar alınmıyor maalesef ülkemize.
06:46Sayın Şimşek komisyondan nasıl bir rakam çıkar sizce?
06:52Aslında bu uzun zamandır da konuşuluyor. Bir %25 oranı biliyorsunuz telaffuz edildi.
06:58%25 oranı tabii bir alt sınır gibi ben görüyorum.
07:0217.000 liraya %25 artış yapıldığı zaman bu miktar 21.252 lira olacak.
07:08Sonra tabii en son kararıyla Sayın Cumhurbaşkanı söyleyecek, buna lütfedecek belki 5-10 puan daha.
07:15Hadi diyelim 30 dedi, %30 artsın dedi 22.102 lira olacak.
07:21Hadi %35 olsun dedi 22.952 lira olacak.
07:24Dediğimiz gibi yani
07:2625'in üzerine ya da 30'un üzerine yine Sayın Cumhurbaşkanı lütfüyle bir oranlar konulacak.
07:32%50 olsa ne olur 23.500 lira olur.
07:35Yine bunlar tabii ki ülkemiz gerçekleriyle buluşmayan rakamlar.
07:40İnsanların yine büyük bir yaşam zorlukları çekeceği miktarlar.
07:45Ve selam ben hani %35'le de azalıyor %40. Hadi enflasyonu baz alsınlar.
07:512024 yılı için enflasyonu %44 olarak tahmin etmişlerdi.
07:55Hani bu oran esas alınsa bile
07:57miktar ne olacak 24.483 hadi 25.000 lira olsun ki bu rakamlara da çok çıkacağını düşünmüyorum.
08:03Hani %30-35'lerde kalır diye düşünüyorum ben.
08:08Bir diğer önemli konuysa
08:10emekli maaşları, emekli aylıkları. 2025'te
08:13yapılacak aylık artışı 2024 yılı son 6 aydaki enflasyon
08:19oranına bağlıydı ve en son Kasım ayı enflasyonunun açıklanmasıyla
08:25emekli aylık artışlarına esas 5 aylık enflasyon oranı belirlenmiş oldu.
08:29Bu durumda 2025'te emeklileri nasıl bir tablo bekliyor?
08:34Şimdi ifade ettiğiniz gibi 2025 yılı Ocak ayında
08:38bir önceki 6 ayda yani 2024 yılı Temmuz ve Aralık ayında gerçekleşen enflasyon oranı esas alınacak.
08:45Emekli aylıklarının arttırılmasında.
08:48Dolayısıyla 2024 Kasım ayı en son 5 aylık enflasyon oranı açıklanmış oldu.
08:56Yıllık olarak 11 aylık gerçekleşen enflasyonların %42.91
09:005 aylık olarak açıklanan ise %14.57 oldu.
09:05Yani son 1 ay kaldı Aralık ayı.
09:07Şu an gerçekleşen 5 aylık enflasyon oranı %14.57.
09:11Şimdi tabii 6. ayı bekliyoruz yani Aralık ayı enflasyonunu.
09:16Çünkü ona göre belirlenecek aslında emekli aylık artışı ama
09:20burada da şöyle bir şey var.
09:22Şimdi 2024 yılı hedeflenen, beklenen bir enflasyon oranı var.
09:27Orta vadeli programda 41.5 olarak açıklanmıştı demiştik ama şu an gerçekleşen 11 aylık enflasyon bunun üstüne çıktı.
09:3342.91.
09:34Dolayısıyla bu oranı tutmadı.
09:37Merkez Bankası tarafından 44 olarak açıklanmıştı tahmini olarak.
09:41Şimdi 44 olarak açıklanması durumunda Aralık ayı enflasyonunun %1'in altında çıkması lazım.
09:47Yani 44 olarak gerçekleşmesi için.
09:49Buna da hani çok ihtimal vermiyoruz.
09:52Bu durumda 2024 yılı enflasyon oranı en az 45 ya da 46 olacağı varsayımından hareketle
09:59hani emekli aylık artışı oranları 2025 Ocak ayında ne olur değerlendirmesini yapalım istiyorum ben.
10:05Şimdi önce bir sayılara da bakalım.
10:07Türkiye'de mesela SSK kapsamında bu zamlardan etkilenecek
10:11emekli sayısı ve hak sahibi sayısı, aylık alan sayısı kaç kişi diye baktığımızda
10:1611 milyon 124 bin kişi olduğunu görüyoruz SSK'lı.
10:19Bağkurlu emekli sayısı 2 milyon 960 bin yaklaşık 3 milyona yaklaşmış.
10:25Memur emekli sayısı 2 milyon 515 bin ve memur çalışan, hala çalışan memur sayısı ise
10:313 milyon 640 bin.
10:33Dolayısıyla bu açıklanacak olan enflasyon aslında bütün bu kesimlere etkileyecek.
10:37Şimdi memurlarda biliyorsunuz 6 aylık enflasyon oranı doğrudan kullanılmıyor aylık artışlarında.
10:43Memurların ki en son 2024 ve 2025 yıllarında memurların mali ve sosyal haklarının belirlendiği
10:507. dönem kamu toplum sözleşmesinde memurlara aylık artış oranları öngörüldü.
10:56Burada 2024 yılı için mesela ilk 6 ayda %15, ikinci 6 ayda %10 öngörülmüştü.
11:022025 yılı için ise Ocak ayında ilk 6 ayda %6, ikinci 6 ayda %5 olarak öngörüldü.
11:11Yani biz biliyoruz ki memur, çalışan ve emekli memurlara bu artış oranları kadar
11:16aylık artışlara verilecek.
11:18Artı enflasyon farkı verecek.
11:20Dolayısıyla enflasyon farkı dediğimiz gibi memur aylık artışlarında doğrudan kullanılan bir oran olmamakla
11:26beraber aylık artış oranlarını belirleyici bir unsur oluyor.
11:30Şimdi dedik ki tabii 2024 yılı enflasyon tahminlerinden hareketle biz 2025 Ocak ayında verecek
11:36islamları tahmin edebiliriz.
11:38Eğer tahmin edildiği gibi 44 olarak çıkarsa SSK, Bağkur ve devlet memurlarının maaşlarına bakalım.
11:46Bir kere SSK ve Bağkurların maaşları eğer enflasyon %44 olarak açıklarsa 2024 yılı aylık artışı %15.45 olacak.
11:56Eğer enflasyon artışı 45 olursa SSK'ların ve Bağkurların maaşları %16.25, %46 olarak
12:06açıklanırsa %17.05 oranı da arttırılacak.
12:10Yani %46 oranı da gerçekleşirse 2024 yılı enflasyon oranı Ocak ayında SSK ve Bağkurların maaş
12:19artışları %17.05 oranında arttırılacak.
12:23Şimdi devlet memurlarına baktığımız zaman dedik ki burada bu oranları doğrudan kullanamıyoruz.
12:28Enflasyon farkını hesaplayarak değerlendiriyoruz.
12:31Çalışan ve emekli devlet memurlarının 2025 Ocak ayında eğer aylık artış oranlarına baktığımızda
12:39enflasyon oranı %44 olarak gerçekleşirse aylık artış oranları %11.25 olacak.
12:46Çünkü oradaki enflasyon farkı 4.95 olarak gerçekleşecek.
12:51Eğer enflasyon oranı %45 olarak gerçekleşirse enflasyon farkı %5.68 olup aylık artışları %12.02
13:00olacak. Ve son olarak eğer %46 olarak çünkü 3 versiyon olarak yapmıştık tahmini %46 olarak
13:08gerçekleşirse enflasyon farkı %6.4 olunca çünkü de %6 artış veriyor.
13:14Aylık artışı memurlarda çalışanda ve devlet memurlarında %12.78 olacak.
13:20Yani kısaca enflasyon eğer en yüksek %46 olarak gerçekleşirse SSK ve Bağkur emeklilerin
13:27maaşları %17.05 devlet memurlarının ise %12.78 olacak aylık artışları.
13:35Gördüğünüz gibi %17 ve %12 civarlarında olacak.
13:38Çalışan memurlar ayrıca biliyorsunuz 2023 Temmuz ayında yapılan bir düzenleme ile çalışan ve
13:44emekli devlet memurlar arasında bir fark oluşturuldu.
13:46Onlara bir ilave ödeme verildi.
13:48Bu ilave ödeme 15.965 göstergenin her yıl değişen yılda iki defa değişen
13:57memur maaş kasıtasıyla çarpımı sonucu bulunuyor.
14:00Dolayısıyla en son 1-7-2024 yılında çalışan memurlara ilave ödeme olarak verilen miktar
14:0714.492 liraydı.
14:09Yani emekli memurlarından çalışan memurlar bu miktardan kadar fazla maaş almaktadırlar.
14:15Bu emekli memurlara verilmiyor biliyorsunuz.
14:171-1-2025'te belirlenecek memur maaş kasıtasına göre bu 14.000 liralık miktar daha da arttırılacak.
14:25Peki sayın Şimşek çok teşekkürler vakit ayırdınız bugün.
14:28Rica ederim.
14:30İyi günler dilerim.
14:32İyi günler.
14:34Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, Cumhuriyet Gazetesi yazarı Nergis Şimşek konuğumuzdu.
14:39Hem Türk işin teklif ettiği rakamı hem komisyondan nasıl bir rakam çıkabileceğini
14:44hem de asgari ücret dışında emekli aylıklarındaki olası artışları konuştuk.
14:50Ekonomi gündemini takip etmeye devam edeceğiz.
14:52Sizlere aktarmaya devam edeceğiz.
14:54Ancak şimdilik burada noktalayalım.
14:56Başka bir programda yeniden görüşmek üzere.