Çanakkale Savaşı'nda sabit batarya gibi kullanılıp, İngiliz B-11 denizaltısı tarafından batırılan Mesudiye Zırhlısı'nda çarkçı yüzbaşı olarak görev yapan İbrahim Şevki Efendi'nin 1944 yılında yazdığı mektup ortaya çıktı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:36filo
00:38Mesudiyazfel
00:54Mesudiyazirlisı 40 yıla aşkın bir süre
00:57Osmanlı donanmasında hizmet etmiş
00:59eski bir gemiydi
01:01ve dolayısıyla filoda işe yaramayacağı
01:03düşünüldüğünden
01:05Çanakkale Boğazı'na, Çanakkale'ye gönderilmişti.
01:08Çanakkale'ye gelen Mesudiye gemisinden ise
01:11şu şekilde istifade edilmesi düşünülmüştü.
01:14Kepezburnu civarında, Sarı Sığlar mevkinde
01:17demir atması ve adeta bir sabit batarya
01:20şeklinde kullanılması düşünülmüştü.
01:23Bu sayede Mesudiye zırhlısı,
01:25boğaz girişini ateşe alacak bir surette demirleyecek,
01:29aynı zamanda mayın hatlarının korunmasında da
01:32önemli bir görev üstlenmiş olacaktı.
01:34Ancak gemi mürettebatı,
01:36sonuçta yüzer bir araç olan geminin
01:39sabit bir batarya şeklinde kullanılmasına itiraz etmişler
01:43ve bunun yaratacağı tehlikelerden bahsetmişler.
01:47Ancak kendilerine verilen emirde bu kararın değiştirilemeyeceği
01:51ve söz konusu mevkiye giderek demirlemesi
01:54ve bir sabit batarya şeklinde görev alması emredilmişti.
01:58Ve bunun üzerine Mesudiye zırhlısı
02:00söz konusu mevkide demirlemiş
02:02ve bu vazifeyi ifa etmeye başlamıştı.
02:05Ancak gemi mürettebatının da özellikle vurguladığı
02:08tehlikelerden biri olan bir denizaltı saldırısına uğramış
02:12ve 13 Aralık 1914 günü,
02:14yani günümüzden tam 110 yıl önce
02:17bulunduğu mevkide,
02:18yani demir attığı Sarı Sığlar mevkinde
02:22isabet eden iki torbidonun patlaması sonucunda
02:25çok kısa bir sürede alabora olarak yan yatmıştı.
02:28Tabii mevki sığlık olduğu için
02:31geminin alt kısmı alabora olduğu için yan yatmış
02:34ve alt kısmı su üstünde kalmıştı.
02:37Ve bu anları anlatan çok kıymetli bir mektup
02:40Salt Araştırma Merkezi'nin arşivinde karşımıza çıktı.
02:44Mektubu yazan kişi gemide çarçın yüzbaşı olarak görevli olan
02:48İbrahim Şevke Efendi.
02:50İbrahim Şevke Efendi'nin mektubunu okuduğumuzda
02:53geminin patlamayla birlikte alabora olması
02:56ve akebinde su hücumu nedeniyle
02:59çıkamayarak gemi içinde mahsur kaldıklarından
03:02bahsettiğini gördük.
03:04Tabii sadece kendisi değildi.
03:05Beraberinde başka askerler ve subaylar da bulunmaktaydı.
03:09Bunun üzerine çeşitli sesler çıkararak, bağırarak,
03:12işte metal aksamlara vurarak yaşadıklarını haber vermişler.
03:16Ve akebinde hemen kurtarma çalışmaları başlamıştı.
03:19Ve bu detayları bize anlatıyor İbrahim Şevke Efendi.
03:22Bunun üzerine tabii geminin alt kısmını delecek bir malzeme,
03:26oksijen aleti o sırada Çanakkale'de bulunmadığı için
03:29İstanbul'dan dalgıçlarla birlikte bu alet gönderiliyor.
03:33Ve kurtarma çalışmaları tam 36 saat sürüyor.
03:36Ve 36 saatin sonucunda İbrahim Şevke Efendi ve diğer
03:41mahsur kalan askerler Mesudiye Zırhlısı'ndan kurtarılarak çıkarılıyor.
03:45Ve İbrahim Şevke Efendi mektubunda anlattıklarına göre
03:49Mesudiye Zırhlısı'ndan kurtulduktan sonra İstanbul'a gönderiliyor.
03:53İstanbul'da ise kendisine tekrardan yeni bir görev alarak
03:57Selanik Mayın Gemisi'nde bir görev veriliyor.
04:00Bunun üzerine İbrahim Şevke Efendi ikinci bir tehlikeye maruz kalacağını düşünerek
04:05tekrardan denizde görev almak istemediği için bu karara itiraz ediyor.
04:10Bunun üzerine kendisine verilen cevap da
04:12''Sen batıp çıktın, zaten tecrübelisin.
04:15Bu görevi başkasına verip verip onun da yüreğine mi indirelim?''
04:19şeklinde cevap aldığından bahsediyor.
04:21Araya başkalarının da girmesiyle bu görevden affını istiyor
04:26ve tekrardan kara kuvvetlerinde bir görev alıyor.
04:29Tabi İbrahim Şevke Efendi bunun üzerine emekli olana kadar
04:32farklı birliklerde ve görevlerde vazifesini tamamlıyor ve emekli oluyor.
04:37Tabi aradan yıllar geçiyor.
04:391943 senesinde Ankara Radyosu'nda ''Geçmişte Bugün'' ismiyle
04:44Feridun Fazıl Tuğbençi bir program yapıyor.
04:46Bu programda Mesudiye Zırlısı'nın battırıldığı yıl dönümünde
04:52Mesudiye Zırlısı'nın hikayesini anlatıyor.
04:54İbrahim Şevke Efendi emeklilik yıllarında Ankara Radyosu'ndaki bu programda
04:59kendilerinden bahsedildiği haberini alınca
05:021944 yılında yeniden kendilerinden bahsedileceğini düşünerek
05:08geminin batışının yıl dönümü olan 13 Aralık tarihinden önce
05:138 Aralık tarihinde Feridun Fazıl Tuğbençi'ye bir mektup yazıyor.
05:17Ve ilginç olarak bu mektubu Osmanlı Türkçesiyle kaleme alınıyor.
05:21Ve bu mektupta Mesudiye Zırlısı'nın vuruluşundan
05:25geminin içerisinde mahsur kalışana kadar ve kurtarma çalışmalarına kadar
05:29o kritik anların, o kritik saatlerin detaylarını anlattığını görüyoruz.
05:35Aynı zamanda kendisi o dönemde geçim sıkıntısı yaşadığından da bahsediyor.
05:40Ve bu durumu şu sözle ifade ediyor.
05:43Mesudiye'den kurtulduk ancak mesut olamadık.
05:46Sözleriyle Feridun Fazıl Tuğbençi'ye anlatıyor.
05:49Ve bu mektupla da biz aslında şu gerçeği de görmüş oluyoruz.
05:53Gerek özel gerek kamu arşivlerimiz Çanakkale Muharebeleri konusunda
05:57oldukça kıymetli evrakları barındırmakta.
06:00Ve biz bunları okudukça Çanakkale Muharebeleri'ne ait çok kıymetli detayları da
06:05gün yüzüne çıkarmış oluyoruz.