• 3 ay önce
Kanalıma üye olmak için http://wedia.link/KaanUnsalAlphanKATIL linkine tıklayabilirsiniz.
Müzik:
Ender Güney https://www.youtube.com/channel/UCHEioEoqyFPsOiW8CepDaYg
Kapak Tasarımı: Ramazan Kaba https://www.behance.net/ramazankaba
Kardeş kanallarım:
Mirage Serap Yılmaz https://www.youtube.com/channel/UCRzQKQkZPnUvh9uB60W58bQ
Mesart: https://www.youtube.com/channel/UCf_7KxOeL24quiF6CX3LtCA

"Mucize diye bir şey yoktur, sadece biz evreni çok az biliyoruz..."

Kaan Ünsal Alphan YouTube Kanalına Hoş Geldiniz. Birbirinden özel içeriklerimizden haberdar olmak için http://wedia.link/kaanunsalalphan linke tıklayarak abone olabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphan'ı Facebook'tan takip etmek için: https://www.facebook.com/kagan.alphan linke tıklayabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphan'ı Instagram'dan takip etmek için:
https://www.instagram.com/kaanunsalalphan/?hl=tr linke tıklayabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphanı Twitter'dan takip etmek için: https://twitter.com/KaanUnsalAlphan linke tıklayabilirsiniz.

Bunlar da hoşunuza gidebilir;

Tüm belgesellerimizi izlemek için http://wedia.link/7YDX7 linkine tıklayabilirsiniz.

Şiir ve hikayeleri izlemek için http://wedia.link/JSqvG linkine tıklayabilirsiniz.

Podcastleri izlemek için http://wedia.link/wP3Wo linkine tıklayabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphan videolarını izlemek için http://wedia.link/le5D1 linkine tıklayabilirsiniz.

Sesli Anlatım videolarını izlemek için http://wedia.link/NALHz linkine tıklayabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphan Kanalı

Gerçeğin peşinde; varlığın tüm bilinmeyenlerini, gün yüzüne çıkmaya çalışan hakikati, hasır altı edilmiş fenomenleri, gizemli olayları, belge, bilgi ve tanıklarıyla ortaya çıkarmaya çalıştığımız belgesellerimizle tarihe not düşüyoruz.

#KaanÜnsalAlphan #Everest #belgesel
Döküm
00:00:00Astronotlar geminin yakınlığında anlaşılmaz ve açıklanamaz birşeyler anlatan erbe yani alman ırksal araştırma ve eğitim yaklaşık 3500 yıl önce altın çağını yaşamış antik sesler çığlıklara, kurumalara ve telgraf bildirim sesleri anlatıyor.
00:00:20Dünya tarihinin en korkunç seri katili ile karşılaşmıştır.
00:00:24İlk olarak koridorda 5-6 hafta sonra kameralar için İ. Gordiato yönecek.
00:00:30KGB su gibidir, bulunduğu ortama uygun ara insanın zamanda yorgunluk yapması meselesinin çözülebilir bir mesele olduğu iddiasını ödüyor.
00:00:55Dünyanın çatısı olarak bilinen Everest, insanın sınırlarını zorlama arzusu ve doğanın muhteşem güzelliği arasındaki sonsuz bir savaşın merkezinde yükselir.
00:01:09Onu fethetmek hem cesaretin hem de kırılmaz bir azmin sınavıdır.
00:01:14Bu devasa dağ zirvesine tırmanmaya cesaret edenleri ya onurlandırır ya da çok ağır bedeller ödetir.
00:01:22O dağcıların hem rüyası hem de kabusudur.
00:01:25Onun yüksek doruklarına tırmanmak insanın ne kadar büyük ve ne kadar küçük olduğunu aynı anda anlamanızı sağlıyor.
00:01:35Bu akşamki çalışmamız insanın doğa karşısındaki mücadelesini ve Everest'in zirvesine ulaşmaya olan kutsal arzusunu keşfetmek için sizi zirvelere doğru unutulmaz ve ürkütücü bir yolculuğa davet ediyor.
00:01:51İzlediğiniz için teşekkür ederim.
00:02:22Everest sadece bir dağ değil, bir mitoloji, bir hikaye ve sonsuz bir macera kaynağıdır.
00:02:30Everest Dağı Tibet ve Nepal'deki yerel halk arasında Çomolungma olarak bilinir.
00:02:36Bu isim tanrı çağı annesi veya dünyanın annesi anlamına gelir.
00:02:41Everest bu mitolojide bir yaşam kaynağı olarak kabul edilir ve koruyucu bir ruh olarak görülür.
00:02:49Bu dağın etrafında dolaşan ve Yeti olarak bilinen büyük, gizemli yaratıklarla ilgili birçok efsane ve hikaye vardır.
00:02:58Yeti yerel halk arasında kutsal bir varlık olarak kabul edilir ve Himalaya bölgesinin esrarengiz bir parçası olarak görülür.
00:03:07Tibet Budizmine göre Himalayalar Şambala Krallığı'nın bir parçasıdır.
00:03:12Bu efsaneye göre Şambala Krallığı insanların içsel uyanışını aradığı bir yerdir ve Everest ve çevresi de bu gizemli krallığın bir parçasıdır.
00:03:23Everest yıllar önceki videolarımızda anlattığımız Kaylaş Dağı ve Manasoravar Gölü gibi diğer kutsal yerlerle birlikte Himalayalar'da önemli bir rol oynar.
00:03:33Bu bölgelerde Hinduizm ve Budizm gibi birçok inanç sistemine göre kutsal kabul edilir ve bu yerlerde dini ritüeller ve ziyaretler gerçekleştirilir.
00:03:44Everest ve Luhotse yerel halk arasında ayrılmaz bir çift olarak kabul edilir.
00:03:50Luhotse Everest dağının karşı kıyısında yer alır ve bu iki dağın mitolojik bir evliliği simgelediğine inanılır.
00:03:57Bu mitolojiler ve efsaneler Everest dağı ve Himalayaların yerel kültürler ve inançlarla nasıl entegre olduğunu göstermektedir.
00:04:06Dağlar bu bölgelerin manevi ve kültürel mirası için büyük öneme sahiptir ve bu mitolojiler dağların etrafındaki toplumların hayatlarına derin bir şekilde etki etmektedir.
00:04:1820. yüzyılın başlarına gelindiğinde Britanyalı kâşifler dağın kuzey ve güney kutuplarına ulaşma girişimlerinde bulunmuş olsalar da başarısız olmuşlardı.
00:04:28Ancak milli itibarlarını yeniden kazanma arzusu onları dünyanın en yüksek dağı olan 3. kutup Everest'e çekiyordu.
00:04:36Ancak o dönemde bu dağa yaklaşmak bile oldukça pahalıydı.
00:04:40Bugünkü standart güney tırmanma rotası o dönemde Nepal yetkilileri tarafından kapatılmıştı ve batılı gezginlere kutsal dağlarına tırmanma izni vermek istemiyorlardı.
00:04:51Kuzey rotası ise Tibet yetkilileri tarafından desteklenmekteydi ve onlar da yabancılara engeller koymaktaydı.
00:04:58Tibet o dönemde büyük oyun olarak bilinen Rus ve Britanyalı dağlarına sahiptir.
00:05:03Sonunda keşif düzenlemek için Britanya-Hindistan hükümeti 13. Dalai Lama üzerindeki etkisini kullanmak zorunda kaldı.
00:05:12Kuzey tırmanma rotasının temel dezavantajı herhangi bir seferin yapılması gereken kış ile muson yağmurları sezonunun başlangıcı olarak yapılmasıydı.
00:05:22Bu seferki kütüphanelerin herhangi bir seferin yapılması gereken kütüphanelerin başlangıcı olarak yapılmasıydı.
00:05:28Dezavantajı herhangi bir seferin yapılması gereken kış ile muson yağmurları sezonunun başlangıcı arasındaki son derece kısa süreydi.
00:05:37Ayrıca Jomolungma'nın tabanına ulaşmak için de uzun bir yolculuk gerekiyordu.
00:05:42Darjeeling şehrinden Kuzey Hindistan'ın Sikkim bölgesi aracılığıyla Tibet'e gitmek için Kangchenjunga dağı çevresindeki yüksek ve karlı geçitler boyunca seyahat etmek zorundaydılar.
00:05:54Ancak bu yalnızca ilk yaşamaydı.
00:05:57Ardından Arun Nehri Vadisi'nde uzun bir yolculuk yapmaları gerekiyordu.
00:06:02Ve bu yolculuk Jomolungma'nın kuzey yüzündeki Rongbuk buzuluna ulaşıyordu.
00:06:07Yükleri atlarla, develerle, yaklarla ve yerel halktan kiralanmış taşıyıcılarla taşıyorlardı.
00:06:17Sonuç olarak ekip sadece Nisan ayının sonunda Everest'e ulaşabildi.
00:06:21Ve Haziran ayında başlayan Musonlara kadar sadece 6-8 haftaları kaldı.
00:06:27Bu süre zarfında yüksek rakıma alışmak, kampları kurmak ve tırmanışı tamamlamak zorundalardı.
00:06:34Everest dağını fetheden ilk insanlar 29 Mayıs 1953 tarihinde zirveye ulaşan Sir Edmund Hillary ve Tenzing Norgay olmuştur.
00:06:44Bu başarı Everest'in ilk kez başarıyla tırmanıldığı ve zirveye ulaşıldığı tarih olarak kayıtlara geçmiştir.
00:06:51Edmund Hillary ve Tenzing Norgay'ın başarısı tırmanış tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir.
00:06:58Bu olay Everest tırmanışlarına olan ilgiyi büyük ölçüde arttırmıştır.
00:07:11Burası aynı zamanda insanlığın zaferlerini ve trajedilerini aynı zirvede buluşturan acımasız bir öğretmendir.
00:07:19Zafer ve yenilgi kahramanlık ve trajedi arasındaki ince bir çizgidir.
00:07:25Everest dağına ilk tırmanma girişimleri 1920'lerin ortalarında ve 30'ların başlarında gerçekleşti.
00:07:32İlk ciddi Everest keşif ekspedisyonu olan 1921 İngiliz keşif ekspedisyonu George Mallory ve diğer dağcılar tarafından gerçekleştirildi.
00:07:42Ancak bu ekspedisyon zirveye ulaşmada başarısız oldu ve Mallory'nin liderliğindeki bir sonraki ekspedisyon için hazırlıklar yapıldı.
00:07:51İngilizler 1922'de Everest dağına ikinci bir deneme yapmak için geri döndüler.
00:07:57Bu ekspedisyon sırasında dağın yaklaşık 8320 metrelik yüksekliğine kadar tırmanıldı ancak zirveye ulaşılamadı.
00:08:05Ayrıca bu ekspedisyon sırasında bir çığ felaketi yaşandı ve 7 dağcı hayatını kaybetti.
00:08:12Bu felaket tırmanışı olumsuz etkiledi ve deneme başarısızlıkla sonuçlandı.
00:08:201922 seferi hedefine ulaşamamış olsa da dağın zorluklarını ve tehlikelerini daha iyi anlamalarına yardımcı oldu.
00:08:28Ayrıca bu ekspedisyon daha sonraki tırmanışlarda alınacak derslerin temelini attı.
00:08:35Bu seferden sonra hazırlık için yeterli zaman ve finansal kaynak eksikliği nedeniyle 1923 seferi gerçekleştirilemedi.
00:08:43Ortak Everest komitesi Simla'daki Alliance Bank'ın iflası nedeniyle 700 pound kaybetmişti.
00:08:511924 yılına gelindiğinde İngiliz ekip Everest'te üçüncü seferini düzenledi.
00:08:581922 seferi gibi 1924 seferi de dağa şişelenmiş oksijen getirdi.
00:09:04Aradan geçen yıllar boyunca oksijen ekipmanı geliştirilmişti ancak hala çok güvenilir değildi.
00:09:11Ayrıca bu yardımı kullanıp kullanmamak konusunda gerçek bir anlaşma yoktu.
00:09:16Bu hala devam eden bir tartışmanın başlangıcıydı.
00:09:20Spor argümanları binlerce metre yüksekliğin etkilerini azaltan teknik önlem almaksızın Everest'i adil yollarla tırmanmayı amaçlamaktadır.
00:09:29Seferin lideri 1922'deki gibi General Charles Bruce'tu.
00:09:35Tırmanış ekibini hangi dağcıların oluşturacağı kararı hiç de kolay bir süreç değildi.
00:09:41Birinci Dünya Savaşı nedeniyle güçlü genç erkeklerin sayısı azalmıştı.
00:09:46George Mallory, Howard Somerville, Edward Norton ve Geoffrey Bruce gibi isimler bu görevdeki insanlardan sadece birkaçıydı.
00:09:541922'de rekor bir yüksekliğe ulaşan George Engle Finch ise bir üye olarak önerilmiş ancak sonunda dahil edilmemişti.
00:10:03Komitenin bu kararının nedenleri Finch'in boşanmış olması ve konferanslar için ödeme almasıydı.
00:10:09Komite sekreteri Arthur Higgs, Avustralyalı birinin Everest'te ilk olmasını kabul edilemez buldu ve Britanyalılar tırmanışın Britanya ruhunun bir örneği olmasını ve moral kazandırıcı bir olay olarak görüldü.
00:10:23George Mallory başta Finch olmadan tırmanmayı reddetti.
00:10:27Ancak Higgs'in ricası üzerine Britanya Kraliyet Ailesi tarafından kişisel olarak ikna edildi.
00:10:34Tırmanma ekibinin yeni üyeleri arasında Noel Odell, Bentley Bitham ve John de Wars Hazard yer alıyordu.
00:10:41Katılımcılar sadece dağcılık yetenekleri temel alınarak seçilmediler.
00:10:45Aile statüleri, askeri deneyimleri veya yüksek öğrenimleri de seçim süreçlerinde rol oynadı.
00:10:51O dönemler askeri deneyim, kamusal imaj oluşturma ve medyayla iletişim açısından büyük önem taşıyordu.
00:11:04Ekibin başı olan Charles Bruce tüm generaldi.
00:11:08Yardımcısı Edward Norton da askerdi.
00:11:10Dağcılar George Mallory, Bentley Bitham, Jeffrey Bruce artık hoca seviyesindelerdi.
00:11:16Dağcı John de Warra aynı zamanda mühendisti.
00:11:20Higgs'dan ekibin doktoruydu.
00:11:23Andrew Irvine mühendislik fakültesi öğrencisiydi.
00:11:27Yine bir asker olan John Noel ekibin fotoğrafçısı ve video operatörüydü.
00:11:32Dağcı Noel Odell jeologdu.
00:11:34Schaber orman memuruydu.
00:11:37Seferdeki görevi taşıma ve çeviriydi.
00:11:40Howard Somerville'de doktordu.
00:11:46Çinliler 1960 yılında Kuzey Doğu sırtı rotası boyunca zirveye ilk çıkanlar olarak tarihe geçtiler.
00:11:53Bu zamana kadar İngiliz dağcılar 1922 yılından itibaren farklı bir yaklaşım denemiş,
00:11:59Kuzey Duvarı olarak başlattı.
00:12:01Bu zamana kadar İngiliz dağcılar 1922 yılından itibaren farklı bir yaklaşım denemiş,
00:12:07Kuzey Duvarı olarak bilinen büyük bir duvarı aşarak büyük Kuluvar'a ulaşmaya çalışmışlardı.
00:12:12Daha sonra Kuluvar'ın sınırı boyunca yükseldiler ve piramidin zirvesine doğru ilerlediler.
00:12:18Bu rota Reinhold Messner'ın 1980 yılında tek başına başarılı bir tırmanış gerçekleştirene kadar başarısız olmuştu.
00:12:31İngiliz dağcılarının önceden belirlenmiş üst kampların yerlerini planlamıştı.
00:12:35Kamp 1 Doğu Rongbuk buzulunun girişindeki bir ara kamp olarak kullanıldı ve 5400 metre yükseklikteydi.
00:12:43Kamp 2 yaklaşık 6000 metre yükseklikte başka bir ara kamp olarak kullanıldı.
00:12:49Kamp 3 6400 metre yükseklikteki ana üst kampıydı ve Kuzey Sedir'e doğru yönlendirilen buzlu yamaçlara yaklaşık 1 kilometre uzaklıktaydı.
00:12:59Taşıyıcılar temel kamp ve ana üst kampı arasındaki malzemelerin taşınması için işe alınmışlardı.
00:13:06Bu taşıyıcılara günde yaklaşık 1 shilling ödeme yapılıyordu.
00:13:11Nisan ayının sonuna gelindiğinde kamp pozisyonları genişletildi ve bu işlem Mayıs'ın ilk haftasında tamamlandı.
00:13:19Fırtına nedeniyle ilerlemeyi ertelemek zorunda kaldılar.
00:13:22Hava düzelmeye başladığında Norton, Mallory, Somerville ve Odell 19 Mayıs'ta kamp 3'e ulaştılar.
00:13:30Ertesi gün Kuzey Sedir'e yönlendiren buzlu yamaçlarda halatları sabitlemeye başladılar.
00:13:3621 Mayıs'ta 7000 metre yüksekliğindeki kamp 4'ü kurdular.
00:13:41Ancak ne yazık ki hava koşulları tekrar kötüleşti.
00:13:45John de Vara 12 taşıyıcı ve sınırlı gıda stoklarıyla kamp 4'te kaldı.
00:13:51Sonunda ancak 8 taşıyıcıyla geri dönebildi.
00:13:55Diğer 4 hasta taşıyıcıyı Norton, Mallory ve Somerville kurtardı.
00:14:00Ardından ekibin tamamı kamp 1'e geri döndü.
00:14:06Tırmanma girişimleri planlanan bir sıraya göre düzenlendi.
00:14:10Mallory ve Bruce ilk denemeyi yapacak, Somerville ve Norton onları izleyecekti.
00:14:15Odell ve Irvine Kuzey Sedir'deki kamp 4'ten, Hazard ise kamp 3'ten destek sağlayacaktı.
00:14:22Destek ekibinin bu üyeleri ayrıca olası 3. bir deneme için yedek ekip olarak görev yapacaktı.
00:14:28İlk ve ikinci denemelerin tüp oksijen kullanmadan yapılması planlanmıştı.
00:14:331 Haziran 1924'te Mallory ve Bruce 9 taşıyıcıyla Kuzey Sedir'den yola çıktılar.
00:14:40Kamp 4 nispeten korunaklı bir yerde bulunuyordu.
00:14:44Ancak buz duvarlarından geçtiklerinde keskin buz rüzgarının etkisi altında kaldılar.
00:14:497681 metre yükseklikteki kamp 5'i kurmadan önce 4 taşıyıcının yüklerini bırakmaya karar verdiği yere ulaştılar.
00:14:58Mallory çadır platformlarını kurarken Bruce ve bir taşıyıcı bırakılan malzemeyi aldı.
00:15:05Ertesi gün 3 taşıyıcı daha yükseğe çıkmama kararı aldı.
00:15:09Bu da orijinal plana göre 8170 metrede kamp 6'yı kurmayı gereksiz kıldı.
00:15:15İniş sırasında ilk tırmanma grubu Norton ve Somerville'ın yeni tırmanmaya başladığı yerleşgede karşılandı.
00:15:22Zirve sadece 280 metre yukarısındayken Norton artan arazi zorluğu, zaman eksikliği ve kalan güçlerine duyduğu şüpheler nedeniyle geri dönmeye karar verdi.
00:15:3314'te Somerville ile buluştular ve inişe başladılar.
00:15:37Norton'u takip ederken Somerville güçlü bir boğaz tıkanıklığı yaşadı.
00:15:42Bu da bir şeylerin kötüye gittiği anlamına geliyordu.
00:15:45Son çaresiz denemesinde akciğerlerine elleriyle bastırdı ve boğaz mukozası adı verilen tıkanıklığı temizlemeyi başardı.
00:15:54Sonra Norton'u takip etmeye devam etti ki Norton, Somerville'ın hayatını tehlikeye atan bu olaydan habersizdi.
00:16:00Saat 21.30'da karanlıkta Camp 4'e vardılar.
00:16:06Aydınlatma için elektrikli el fenerlerini kullandılar.
00:16:10Mallory oksijen teklif etti ancak onların önceliği su içmekti.
00:16:15Gece boyunca Mallory, Norton ile son bir deneme yapma ve oksijen kullanma planını tartıştı.
00:16:21Norton gözlerinden şiddetli ağrı çekiyordu ve sabaha karşı geçici körlük yaşadı.
00:16:2660 saat boyunca kör kaldı ve 5 Haziran'da taşıyıcıları kendi çadırından koordine etmek için Camp 4'te kaldı.
00:16:356 Haziran'da Norton'u onu sırayla taşıyan 6 taşıyıcıdan oluşan bir grupla Camp 3'e getirdiler.
00:16:425 Haziran'da Mallory ve Irvine Camp 4'teydiler.
00:16:46Mallory tırmanma ortağı olarak Irvine'ı seçme kararını Norton ile tartıştı.
00:16:50Irvine'ın yüksek dağ tırmanış deneyimi olmamasına rağmen lider olarak Norton, Irvine'ın oksijen ekipmanıyla ilgili pratik becerileri nedeniyle Mallory'nin planını destekledi.
00:17:01Mallory ve Irvine Hindistan yolculukları sırasında arkadaş olmuşlardı ve Mallory genç Irvine'ı fiziksel olarak güçlü buluyordu.
00:17:096 Haziran'da Mallory ve Irvine 8 taşıyıcı eşliğinde saat 8.40'da Camp 5'e doğru yola çıktılar.
00:17:16Yanlarında modifiye edilmiş bir oksijen cihazı ve günlük yiyecekleri vardı.
00:17:21Odell onların çok yakından fotoğraflarını çekti.
00:17:26Aynı gün saat 17 civarında 4 taşıyıcı Mallory'den gelen bir notla Camp 5'den geri döndüler.
00:17:32Notta burada rüzgar yok ve her şey umut vaat ediyor yazıyordu.
00:17:367 Haziran'da Odell, Noel ve taşıyıcı bir ekip tırmanma ekibine destek olmak için Camp 5'e doğru yola çıktılar.
00:17:43Yolda Odell terk edilmiş bir oksijen solunum cihazı buldu ancak cihazın ağızlığı eksikti.
00:17:49Cihazı Camp 5'e götürdü ancak yedek ağızlık bulamadı.
00:17:54Odell, Mallory ve Irvine'in yedek ağızlıklarını yedek ağızlığı bulamadı.
00:17:58Odell Camp 5'e vardıktan kısa bir süre sonra Mallory ve Irvine'a yardım eden 4 taşıyıcı geri döndü.
00:18:05Mallory'den gelen mesajı ilettiler ve ertesi gün erkenden çalışmaya başlama planını belirttiler.
00:18:108 Haziran'da Odell, Camp 3'ün üzerindeki bir gözlem kampında bulunan Noel ile birlikte sabah saatlerinde tırmanışı izlemeye başladılar.
00:18:19Teleskop kullanıyorlardı.
00:18:21Herhangi bir tırmanışçı belirtisi görülürse fotoğraf makinesini etkinleştirdiler.
00:18:25Ancak kimseyi görmediler ve saat 10'a kadar hava koşulları görüşlerini engelledi.
00:18:398 Haziran sabahın erken saatlerinde Odell, rüzgarın sakin olduğunu ve huzurlu bir gece uykusu çektiğini bildirdi.
00:18:47Saat 8'de Mallory ve Irvine'ı desteklemek ve jeolojik araştırmalarını başardılar.
00:18:51Saat 8'de Mallory ve Irvine'ı desteklemek ve jeolojik araştırmalar yapmak için Camp 6'ya tırmanışa başladı.
00:18:58Ancak sisli hava görüş mesafesini sınırladı ve Mallory ve Irvine'ın gitmeyi planladığı Kuzey Doğu sırtına ulaşmasını engelledi.
00:19:077.900 metre yüksekliğindeki bir çıkıntıyı açtığında sis aniden dağıldı ve Odell, Mallory ve Irvine'ın son piramidin temeline yaklaştıklarını gözlemledi.
00:19:18Odell daha sonra raporunda hava açıldığında zirve sırtını ve Everest'in son piramidini izlediğini açıkladı.
00:19:25Küçük bir siyah nokta gördüğünü belirtti.
00:19:28Mallory gibi küçük bir siyah nokta, karlı bir sırt boyunca yürüyordu ve birinci kaya basamağına doğru ilerliyordu.
00:19:35Ve görünüşe göre ikinci bir nokta olan Irvine, birinci noktaya doğru hareket ediyordu.
00:19:41Ancak Odell, ikinci noktanın sırtın zirvesine ulaşıp ulaşmadığını kesin olarak söyleyemedi.
00:19:48İNTRO
00:19:55Başlangıçta Odell, dağın alt basamağına ulaştıklarını düşünüyordu.
00:19:59Ancak Mallory ve Irvine planlanan saatlerden 5 saat gecikince endişelendi.
00:20:05Bu gözlemin ardından Odell, kamp altıya geri dönerek dağın zirvesindeki dağcıları aramak istedi.
00:20:11Ancak 14'te yoğun bir kar fırtınası başladı ve Odell dışarı çıkarak Mallory ve Irvine'a sinyal vermeye çalışsa da şiddetli soğuktan vazgeçmek zorunda kaldı.
00:20:21Odell kamp altıda Mallory ve Irvine'ın geri dönmediği ve hiçbir belirti görülmediği ertesi gün saat 16'ya kadar bekledi.
00:20:30Kimse görünmüyordu.
00:20:32Kamp altıda sadece bir çadır olduğundan ve ona da sadece iki kişi sığdığından Mallory, Odell'a ayrılmasını ve kuzey tepesindeki kamp 4'e geri dönmesini tavsiye etmişti.
00:20:43Odell kamp altıdan saat 16.30'da ayrıldı ve saat 18.45'te kamp 4'e vardı.
00:20:49Mallory ve Irvine o gün veya ertesi gün görülmediği için Odell iki taşıyıcı eşliğinde tekrar dağa tırmandı.
00:20:56Kamp 5'e ulaştılar ve orada bir gece kaldılar.
00:21:00Ertesi gün Odell yalnızca kamp 6'ya gitti ve hiçbir şeyin değişmediğini gördü.
00:21:06Yaklaşık 8200 metre yüksekliğe tırmandı.
00:21:10İki dağcıdan eser yoktu.
00:21:14Kamp 6'da Odell altı battaniyeyi bir haç şeklinde karın üzerine serdi ve ileri üst kampını işaretledi.
00:21:21Hiçbir işares bulunamadı, umutlar boşa çıktı, emir bekleniyor.
00:21:26Ardından kamp 4'e indi.
00:21:2811 Haziran'ın sabahında ekip kuzey sırtın buzlu yamaçlarına inmeye başladı ve resmi olarak keşif gezisini tamamladı.
00:21:391920'lerde Everest'te hayatını kaybeden dağcıların anısına keşif gezisi üyeleri tarafından bir anı piramidi inşa edildi.
00:21:48Mallory ve Irvine ulusal kahramanlar ilan edildiler.
00:21:52Cambridge Magdalen Koleji ile Oxford Üniversitesi dağcıları onları onurlandırmak için anı taşları koydular.
00:22:01St. Paul Katedrali'nde gerçekleşen törene Kral 5. George, yetkililer ve dağcıların aileleri ve arkadaşları katıldı.
00:22:09Keşif gezisinin resmi filmi olan Everest Destanı adlı film John Noel tarafından yönetildi ve dans eden lama olayı olarak bilinen bir diplomatik skandala yol açtı.
00:22:20Sonuç olarak Dalai Lama bu olay ve keşif gezisi sırasında izinsiz yapılan eylemler nedeniyle 1933 yılına kadar yeni keşiflere erişimi kapattı.
00:22:38Dağcı topluluğundaki insanlar, Odell'ın Mallory ve Irvine'ı gördüğünü iddia ettiği konumu sorguladı.
00:22:44Birçok kişi Odell'ın onları gözlemlediği kısa süre içinde zorlu ikinci adımın aşılamayacağına inanıyordu.
00:22:51Ancak Odell ve Norton zirveye ulaştıklarını düşünüyordu ve Odell bu görüşünü gazetelere açıkladı.
00:22:57Keşif gezisi raporunda ünlü dağcı Martin Conway tarafından desteklenen Mallory'nin becerilerine ve konumlarına dayanarak zirveye ulaşıldığını öne süren bir teori de önerildi.
00:23:08Baskı altındaki Odell anlatımını birkaç kez değiştirdi.
00:23:14Çoğu dağcı onların daha kolay olan birinci adımda görüldüğünü düşünüyor.
00:23:19Odell'ın tanımladığı hava koşulları ile ilgili tutarsızlıklar ortaya çıktı.
00:23:24Gözlemlerinin kesin yeri belirsizdi ve Odell kendisi ölmeden önce bunu kabul etti.
00:23:30Odell Kamp 5 ve Kamp 6'da Mallory ve Irvine'ın tırmanışlarıyla ilgili önemli kanıtlar buldu.
00:23:37Bu kanıtlar oksijen ekipmanlarında olası sorunları ve gecikmeyi gösteriyordu.
00:23:41Bu da tırmanışlarını engellemiş olabilirdi.
00:23:46Birkaç yıl sonra Rottweiler Expedition tarafından kampta el jeneratörlü çalışan bir elektrik lambasının bulunması herkesi şaşırttı.
00:23:561933'te Percy Wynn Harris Irvine'ın buz baltasını birinci adımın doğusunda buldu.
00:24:03Bu ölümcül bir kazaya veya kaymaya ya da ellerin serbest olmasını gerektiren bir duruma işaret ediyor.
00:24:121975 yılında Çinli bir dağcı 8100 metre yükseklikte ölü bir İngiliz gördüğünü iddia etti.
00:24:20Bu büyük bir ilgi uyandırdı.
00:24:24George Mallory'nin cesedi 1999 yılında Amerikalı dağcı ve araştırmacı Conrad Anker tarafından Everest dağında bulundu.
00:24:33Bu olay Mallory ve Andrew Irvine'ın 1924 yılındaki tırmanışları sırasında kaybolmalarından yaklaşık 75 yıl sonra gerçekleşti.
00:24:43Ceset donmuş bir haldeydi ve kısmen buz ve karla kaplıydı.
00:24:48Mallory'nin giydiği giysiler ve ekipmanlar hala nispeten iyi durumdaydı.
00:24:53Bedende düşüş izleri ve bazı yaralanmalar vardı.
00:24:57Cesedin yanında oksijen ekipmanının olmaması ve kar gözlüğünün eksik olması zirveye ulaşmış olmaları olasılığını zayıflatıyordu.
00:25:07Andrew Irvine'ın cesedi hala bulunamamıştır.
00:25:12Mallory ve Irvine'ın 1924 tırmanışının sonucu ve başarısı konusundaki bilinmezlik devam etmektedir.
00:25:20Bir dönem Mallory ve Irvine'ın 1924'te ilk kez Everest'te ulaştıkları söylentileri ve iddiaları dolaştı.
00:25:27Bazıları giysilerinin düşük kaliteli olduğunu ve Odell'ın raporlarının tırmanışları yansıtmadığını iddia ettiler.
00:25:34Ancak 2006 yılında Graham Hoyland tarafından giysilerin yeniden oluşturulması onların yüksek rakımlarda işlevsel ve rahat olduğunu kanıtladı.
00:25:44Bir teori Odell'ın dağcılar olduğunu sandığı şeylerin aslında kuşlar olduğunu öne sürer.
00:25:51Böyle bir durum 1933 yılında Eric Shipton tarafından gözlemlenmişti.
00:25:56Yüksekteki kamp altıdan zirveye olan büyük mesafe gün doğarken başlayan bir tırmanışın karanlık çökmeden önce zirveye ulaşmasını olasılıksız kılar.
00:26:06Benzer bir başarıyı ancak 1990 yılında Ed Wisters gerçekleştirdi.
00:26:12Ama o rotayı önceden biliyordu.
00:26:15Mallory ve Irvine bilinmeyen bir bölgeye gitmişlerdi.
00:26:201924 Everest İngiliz Keşifkesisi tırmanıcılık tarihinde unutulmaz bir başyapıt olarak kalır.
00:26:28George Mallory ve Andrea Irvine'ın tırmanışları sırasındaki sonları tam olarak bilinmese de cesaretleri ve kararlılıkları sonraki nesil dağcılara hala ilham vermektedir.
00:26:39Keşifkesisinin yenilikçi ruhu zorluklara ve zaman kısıtlamalarına rağmen dünyanın en yüksek zirvesine gelecekteki çabaların temelini atmıştır.
00:26:491924 Everest İngiliz Keşifkesisinin mirası yaşamaya devam ediyor ve Irvine'ın cesedi veya kamerası bulunana kadar gerçekten zirveye ulaşıp ulaşmadıklarını belki de hiçbir zaman bilemeyeceğiz.
00:27:08MÜZİK
00:27:13MÜZİK
00:27:24Mayıs 1973'te Hanelora ve kocası Gerhard Schmatz deniz seviyesinden 8163 metre yüksekte bulunan dünyanın 8. en yüksek dağ zirvesi olan Manaslu'ya başarılı bir keşifkesisinden döndüler ve Katmandu'ya gittiler.
00:27:40Hız kesmeden bir sonraki iddialı tırmanışlarının ne olacağına karar verdiler.
00:27:45Nedenleri bilinmeyen bir şekilde çift dünyanın en yüksek dağı olan Everest'i fethetmenin zamanının geldiğine karar verdiler.
00:27:53Nepal hükümetinden dünyanın en ölümcül zirvesine tırmanma izni talep ettiler ve yoğun bir şekilde hazırlıklara başladılar.
00:28:01O zamandan beri çift her yıl yüksek irtifada uyum sağlama yeteneklerini geliştirmek için dağ tırmandı.
00:28:08Yıllar geçtikçe tırmandıkları dağlar daha da yükselmeye başladı.
00:28:20Haziran 1977'de dünyanın dördüncü en yüksek dağı Lhotse'ye bir kez daha başarıyla tırmandıktan sonra sonunda Everest izninin onaylandığına dair haber aldılar.
00:28:31Onu keşif ve ekspedisyon malzemelerini arama ve taşıma konusundaki deha olarak adlandıran eşi tarafından yönetilen Hanelora,
00:28:39Everest'e gitme yolculuklarının teknik ve lojistik hazırlıklarını denetledi.
00:28:441970'lerde Katmandu'da uygun tırmanma ekipmanı bulmak hala zordu.
00:28:50Bu nedenle Everest'in zirvesine üç aylık bir keşif için kullanmayı planladıkları bütün ekipmanı Avrupa'dan Katmandu'ya getirmek gerekiyordu.
00:28:58Hanelora Schmatz birkaç ton ağırlığındaki ekipmanlarını depolamak için Nepal'de bir depo ayırttı.
00:29:05Ekipmanlarının yanı sıra keşif ekibini de kurmaları gerekiyordu.
00:29:09Hanelora ve Gerhard Schmatz dışında Everest gezisine katılan altı deneyimli dağcı daha vardı.
00:29:16Hanelora gruptaki tek kadındı.
00:29:19Temmuz 1979'da her şey hazırdı ve 8 kişilik grup yol açmalarına yardım etmek için yerel Himalaya dağ rehberleri olan 5 Sherpa ile birlikte yola çıktılar.
00:29:31Tırmanış sırasında grup deniz seviyesinden yaklaşık 7500 metre yüksekliğindeki bir seviyeye, Sarı Kuşak olarak adlandırılan seviyeye ulaştı.
00:29:41Daha sonra Cenevre sırtını geçerek 7900 metre yüksekliğindeki Lhotse ve Everest arasındaki en düşük noktadaki Güney Seddi kampına ulaştılar.
00:29:51Grup son kampı Güney Seddi'nde 24 Eylül 1979'da kurmaya karar verdi.
00:29:57Ancak birkaç gün boyunca devam eden fırtına bütün kampı geri dönmeye zorladı ve bu sefer 2'şer kişilik gruplar halinde tekrar Güney Seddi'ne dönmeye çalıştılar.
00:30:07Çift birbirinden ayrılmıştı.
00:30:09Hanelora Schmatz, diğer dağcılar ve 2 Sherpa ile bir grup oluştururken diğerleri eşiyle başka bir grupta bulunuyordu.
00:30:17Gerhard'ın grubu önce Güney Seddi'ne geri döndü ve 3 günlük bir tırmanışın ardından vardılar.
00:30:32Gecelemek için kamp kurmak üzere durdular.
00:30:35Güney Seddi'ne ulaşılması 3 kişilik gruplar halinde zorlu dağ manzaralarını geçen grubun Everest zirvesine tırmanışın son aşamasına başlamak üzere olduğu anlamına geliyordu.
00:30:48Hanelora Schmatz'ın grubu hala Güney Seddi'ne dönüşteyken Gerhard'ın grubu 1 Ekim 1979 sabahı erken saatlerde Everest zirvesine doğru tırmanışa devam etti.
00:30:59Gerhard Schmatz'ın ekibi yaklaşık olarak saat 14 civarında Everest'in güney zirvesine ulaştı ve Gerhard Schmatz dünyanın en yüksek dağını 50 yaşında tırmanan en yaşlı insan oldu.
00:31:11Grup kutlama yaparken Gerhard, güney zirvesinden ana zirveye olan tehlikeli koşulları anlatarak ekibin güçlülükleri hakkında şunları söyledi.
00:31:20Diklik ve kötü kar koşulları nedeniyle defalarca düşmeler yaşandı.
00:31:24Kar yeterince güvenli bir seviyeye ulaşmak için çok yumuşak ve çekicilere buz bulmak için çok derin.
00:31:31Bu o kadar ölümcül bir şey ki buranın dünyanın en baş döndürücü yerlerinden biri olduğunu söylemek mümkün.
00:31:42Gerhard'ın grubu hızla geri dönerken tırmanış sırasında yaşadıkları zorluklarla karşılaştı.
00:31:48Güney Seddi kampına aynı günün akşam saat 19 civarında sağ salim döndüklerinde Hanelora'nın grubu da aynı zamanda Güney Seddi'ne ulaşmış ve tırmanışlarına hazırlanmak için kamp kurmuştu.
00:32:00Gerhard ve grubun diğer üyeleri Hanelora'yı ve diğerlerini gitmemeleri konusunda uyardılar.
00:32:06Ancak kocasının anlattığına göre Hanelora inanılmaz derecede kızgın ve hırslı görünüyordu.
00:32:12Bir şekilde zirveyi fethetmek istiyordu.
00:32:18Hanelora Schmatz ve ekibi Everest'in zirvesine ulaşmak için Güney Seddi'den tırmanışa başladı ve yaklaşık saat 5'te zirveye ulaştı.
00:32:32Hanelora ilerlerken eşi Gerhard hava koşullarının hızla kötüleşmesi nedeniyle 3. kamp tabanına geri indi.
00:32:40Yaklaşık olarak saat 18 civarında Gerhard dağcılar ekibinden radyo aracılığıyla aldığı bir mesajla eşinin zirveye ulaştığını öğrendi.
00:32:49Hanelora Schmatz Everest'in zirvesine tırmanan dünyadaki 4. kadın dağcı olmuştu.
00:32:55Ancak Hanelora'nın dönüşü tehlikelerle doluydu.
00:33:00Ekip üyelerinin ifadesine göre Hanelora ve Amerikalı dağcı Ray Janet her ikisi de deneyimli dağcılardı.
00:33:07Ancak devam edemeyecek kadar yorgunlardı.
00:33:11İnişe devam etmeden önce bir bivak kurup dinlenmek istediler.
00:33:15Ancak Hanelora ve Janet'le birlikte olan Sherpa Sungtare ve Ang Jang Bu dağcıları böyle bir karar almaktan kaçınmaları konusunda uyardılar.
00:33:23Onlar ölüm bölgesi olarak adlandırılan bir bölgede bulunuyorlardı.
00:33:29Buradaki tehlikeli koşullar nedeniyle dağcılar ölüme en açık haldeydiler.
00:33:34Sherpalar dağcıların yollarına devam etmelerini söylediler.
00:33:38Böylece dağın daha aşağısındaki temel kampa geri dönebilirlerdi.
00:33:42Ancak Janet dayanma gücünü kaybetmişti ve kalmakta ısrar etti.
00:33:47Ama bu ısrarı hayatına mal oldu.
00:33:50Janet o gece donarak öldü.
00:33:54Janet'in kaybıyla sarsılan Hanelora ve diğer iki Sherpa yola devam etmeye karar verdiler.
00:34:00Ancak iş işten geçmişti.
00:34:03Hanelora'nın vücut ısısı düşmeye başlamıştı.
00:34:06Bir süre sonra bilinci gidip gelmeye başladı ve sonunda o da oturdu.
00:34:11Orada sırt çantasına dayanmış halde öldü.
00:34:18Hanelora Schmatzen ölümünden sonra bir Sherpa onun cesediyle bir süre birlikte kaldı ve bu sırada donma sonucu elinin ve ayaklarının parmaklarını kaybetti.
00:34:28Hanelora Schmatzen 39 yaşındaki trajik ölümünden sonra ekip eve döndü.
00:34:34Kocası şunları yazdı.
00:34:36Neyse ki ekip geri döndü.
00:34:38Ama ben yalnız döndüm.
00:34:40Sevgili Hanelorasız.
00:34:45Bulunduğu yer itibariyle indirilmesi ve taşınması imkansız olduğundan Hanelora'nın cesedi son nefesini verdiği yerde kaldı.
00:34:53Yoğun soğuk ve kar onu korkunç bir şekilde mumyaladı.
00:34:58Tırmanışçı kıyafeti ve elbiseleri hala üzerindeydi.
00:35:02Gözleri açıktı ve saçları rüzgarda savruluyordu.
00:35:06Yıllar boyunca güney rotasından tırmanan birçok tırmanışçı onun yanından geçti.
00:35:12Bu nedenle de zamanla dağcılar arasında kötü bir üne kavuştu.
00:35:161981 seferi sırasında Songta Reşerpa yine yeni bir dağcı grubunun rehberi oldu.
00:35:23Başlangıçta 1979'daki keşif gecesinde el ve ayak parmaklarını kaybettiği için bunu reddetti.
00:35:30Ancak tırmanışçı Chris Kopchinski ona fazladan para ödedi.
00:35:35İniş sırasında Schmatz'ın cesedinin yanından geçerken onun bir çadır olduğunu sanan Kopchinski sonradan şok oldu ve şunları yazdı.
00:35:44Ona dokunmadık.
00:35:46Hala görevde olduğunu gördüm.
00:35:471984 yılında polis müfettişi Jogendra Bahadur Thapa ve rehberi Ang Dorje Nepal polis operasyonu sırasında Schmatz'ın cesedini almaya çalışırken düşerek öldüler.
00:36:03İngiliz dağcı Chris Bonington 1985 yılında Schmatz'ı uzaktan fark etti ve daha yakından bakana kadar onu çadır zannetti.
00:36:13Everest'in zirvesine ulaşan ilk İskandinav kadın olan Lene Gemmelgaard, Norveçli dağcı ve keşif lideri Arne Nes Junior'ın Schmatz'ın kalıntılarıyla karşılaşmasını Yüksek Tırmanış Bir Kadının Everest Trajedisinden Hayatta Kalma Hikayesi adlı kitabında aktarıyor.
00:36:31Nes'in açıklaması şöyleydi.
00:36:33Kamp dördün yaklaşık 100 metre yukarısında sanki dinleniyormuş gibi sırt çantasına yaslanmış oturuyor.
00:36:41Gözleri fal taşı gibi açık, saçları her rüzgarda uçuşan bir kadın.
00:36:46Bu 1979 Alman Seferinin liderinin eşi Hanne-Lore Schmatz'ın cesedi.
00:36:52Zirveye tırmandı ancak iniş sırasında öldü.
00:36:55Yine de sanki ben geçerken gözleri beni takip ediyormuş gibi geliyor.
00:37:00Onun varlığı buranın ne kadar tehlikeli bir bölge olduğunun kanıtıdır.
00:37:07Schmatz'ın cesedi ultra ince oksijen seviyelerinin dağcıların 24 bin fit yükseklikte nefes almasını imkansız hale getirdiği ölüm bölgesinin bir parçasıydı.
00:37:19Bir gün Everest Hanne-Lore'nın cesedini koynuna sakladı.
00:37:24Şiddetli bir rüzgar onu yuvarlayarak Kanshung duvarının kenarına düşürdü.
00:37:29Böylece karlı zirvenin ürkütücü bekçisi gözlerden sonsuza dek uzaklaşmış oldu.
00:38:00Rob Hall neredeyse yürümeye başladığından beri tırmanmayı seviyordu.
00:38:05Hall Yeni Zelanda'da doğup büyümüştü ve kaya tırmanışına karşı doğal bir tutku geliştirmişti.
00:38:12Güney Alpler bütün ülkeyi kapsıyor ve Hall genç yetişkinliğinin çoğunu burada geçirdi.
00:38:18Gençliğinde neredeyse bütün yüksekliklere tırmandı, dağcılığı daha fazla sevdi ve profesyonel bir dağcı olarak kariyerinde kendisine yardımcı olacak bir dizi değerli beceri elde etti.
00:38:301988'de Rob Hall Gary Ball ile tanıştı ve kısa sürede arkadaş oldular.
00:38:36Ortak bir dağcılık, doğa sevgisi ve macera duygusuyla birbirlerine bağlandılar.
00:38:42Tanışmalarından birkaç ay sonra Hall ve Ball aşina oldukları Güney Alplerinden daha heyecan verici bir yere tırmanmak istediklerine karar verdiler.
00:38:51Böylece ikili daha önce yalnızca bir kez yapılmış bir şeyi yapmaya koyuldu.
00:38:56Yedi zirveye tırmanmak.
00:38:59Yedi zirve ilk kez 1985'te tamamlanan bir dağcılık yarışmasıdır.
00:39:04Yedi zirve her kıtadaki en yüksek dağları ifade eder ve kural her birine başarılı bir şekilde tırmanmaktır.
00:39:12Bas versiyonu olarak bilinen en popüler versiyon her standart kıtada deniz seviyesinin üzerindeki en yüksek dağdan bahseder.
00:39:20Asya'daki Everest, Güney Amerika'daki El Concagua, Kuzey Amerika'daki Denali, Afrika'daki Kilimanjaro, Avrupa'daki Elbrus, Avustralya'daki Kosciusko ve Antarktika'daki Vinson.
00:39:35Bas'ın yedi zirvesine daha önce tırmanılmış olduğundan Rob Hall bu rekoru bir üst seviyeye taşımak istiyordu.
00:39:42Görevi sadece tamamlamak yerine onu rekor bir sürede, yedi ayda tamamlayacak hatta belki de listedeki en zor aşama olan Everest ile başlayacaklardı.
00:39:53İki dağcının o zamanlar imkansız olan şeyi başarmak üzere olduklarını duyduktan sonra kurumsal sponsorlardan bağışlar yağmaya başladı ve bu da geziyi gerçeğe dönüştürdü.
00:40:03Nihayet 1990 yılında yola çıktılar.
00:40:07Mayıs ayında Everest'in zirvesine ulaştılar ve ardından listeye devam ederek Aralık ayında Vinson masifiyle son buldular ve tırmanışı son tarihinden sadece birkaç saat önce tamamladılar.
00:40:19Ne yazık ki kurumsal sponsorların baskısı onları profesyonel tırmanıştan vazgeçmeye zorladı.
00:40:25Yine de hırsları galip geldi.
00:40:27İmkansızı mümkün kılarken sponsorları daha cesur, daha tehlikeli maceralar istiyordu.
00:40:33Ancak yaptıklarından daha tehlikeli olan herhangi bir şey ölümcül de olabilirdi.
00:40:38Böylece Rob Hall ve Gary Ball hayatlarını riske atmak yerine kendi işlerini kurmaya karar verdiler.
00:40:451992 yılında ikili boş zamanlarında tırmanmalarına ve dağcılık sevgisini başkalarıyla paylaşmalarına olanak tanıyan lider bir keşif gezisi yönetim şirketi olan Adventure Consultants'ı kurdu.
00:40:58İşbirliği sırasında hem turlarda hem de solo maceralarda birlikte 16 dağa tırmandılar.
00:41:05İlk gezileri 1992'de Everest'te yapıldı ve bunu ertesi yıl başka bir gezi takip edecekti.
00:41:13Ne yazık ki Ball, Hall ile Himalayalara tırmanırken beyin ödemi geçirdi ve öldü.
00:41:20Bu da Hall'u arkadaşını dağın yamacındaki bir yarığa gömmeye zorladı.
00:41:25Olayın travmatik olmasına rağmen Hall kendisinin ve Ball'un kurduğu şirketten ayrılmayı reddetti.
00:41:33Sonraki 3 yıl boyunca tırmanma gezilerini tek başına yönetti ve grupların çok kalabalık olması durumunda ara sıra başka rehberler de getirdi.
00:41:42Everest'te tırmanmanın maliyeti yaklaşık 65 bin dolar olmasına rağmen dünyanın her yerinden talepler gelmeye devam etti.
00:41:501996 yılında Rob Hall yine düzenli bir rehberli keşif gezisine çıktı.
00:41:57Ancak bunca yıldır flört ettiği felaket bu kez galip gelecektir.
00:42:0310 Mayıs'ta Hall 8 müşteri ve 3 rehberle bir tura çıktı.
00:42:08Müşteriler arasında yürüyüşü dergisine haber yapmayı ümit eden gazeteci John Krakauer ve Hall gibi 7 zirveye tırmanmayı isteyen Amerikalı Beck Weathers de vardı.
00:42:19Grup tırmanışa oldukça kolay başladı ancak birkaç saat sonra her şey değişti.
00:42:25Gece olduğunda Weathers geçirdiği korneye ameliyatı nedeniyle görme yetisini kaybetti.
00:42:31Mükemmel görüş açısına sahip olsa bile tırmanışın ne kadar tehlikeli olduğunu bilen Hall, Weathers'a o dönene kadar patikanın kenarında kalmasını emretti.
00:42:40Tırmanış ekibin birkaç saat içinde geri dönmesini sağlayacak kadar kolay olmalıydı.
00:42:46Bir kişiyi geride bırakan ekip felaketin eksik olmadığı dağa tırmanmaya devam etti.
00:42:52Hall çok geçmeden tırmanıcılarına liderlik ettiği yolun sabit bir çizgisi olmadığını keşfetti.
00:42:58Bu da bu yolu kendisinin yapması gerektiği anlamına geliyordu.
00:43:02Kabloların döşenmesinden kaynaklanan gecikme ekibin değerli zamanına mal oldu ve ekibin akşam karanlığında kampa ulaşabildiği son saat olan 14'e kadar hala zirveye ulaşamadılar.
00:43:13Ancak ekip Hall'un yeteneklerine inanarak ilerlemeye devam etti.
00:43:18Saat 15'e itibariyle zirveye ulaştılar ve inişe başladılar.
00:43:23Aşağı inerken Hall, oksijeni biten başka bir tırmanıcı olan Doc Hanson'la karşılaştı.
00:43:29Sherpa'lar diğer dağcıların aşağı inmesine yardım ederken Hall, yardımı beklemek için Hanson'la geride kaldı.
00:43:36Ancak iki saat sonra yardımın gelmeyeceği anlaşıldı.
00:43:39Saat 17 civarında saatte 150 mil hızla esen rüzgarla kar fırtınası yaşandı.
00:43:46Görünürlük sıfıra indi.
00:43:48Ancak fırtınaya rağmen Hall'un rehber arkadaşlarından biri geri döndü ve ek oksijen ve suyla tekrar tırmanmaya başladı.
00:43:5612 saat sonra, neredeyse sabah 5'te, ana kamp Hall'dan ilk mesajı aldı.
00:44:02Bir rehber arkadaşı ona ulaşmıştı ama şimdi kayıptı.
00:44:06Hanson ise ölmüştü.
00:44:13Hall kendisinde oksijen bulunduğunu ancak maskesinin, regülatörünün donmuş olduğunu ve havayı sirküle edemediğini söyledi.
00:44:21Sabah 9'da her şeyi tamir etmişti ama elleri ve ayakları donduğu için dağdan aşağı inemeyeceğini biliyordu.
00:44:30Karısını ana kamp aracılığıyla, uydu telefonuyla aradı ve ona bir mesaj iletmeyi başardı.
00:44:37İyi uykular canım, lütfen fazla endişelenme.
00:44:44Birkaç saat sonra Hall artık hayatta değildi.
00:44:48Cesedi bugüne kadar dağda duruyor.
00:44:54Hall bunu başaramasa da ekibinin bir kısmı hayatta kaldı.
00:44:58En önemlisi tırmanışı Outside dergisi için belgelemeyi ümit eden John Krakowa,
00:45:03bunun yerine Hall'ın uykusunu önce bir dergide ardından bir kitapta yayınladı.
00:45:09Hall'ın keşif gezisinin uykusu Krakower sayesinde kurulmuştur.
00:45:28Scott Fisher 24 Aralık 1955'de doğdu ve ünlü bir dağcı ve rehberdi.
00:45:35Fisher, oksijen takviyesi olmadan dünyanın en yüksek zirvelerini fethetmesi
00:45:39ve ilk ticari rehberlik şirketlerinden biri olan Mountain Madness'ı kurmasıyla ünlenmişti.
00:45:47Scott Fisher'ın gelişim yılları New Jersey'de,
00:45:501970 yılında Ulusal Açık Hava Liderlik Okulu'nda dağlara olan tutkusu daha da ateşlendi.
00:45:56O yaz bu tutku onu Wyoming'deki Wind River Sıra Dağları'na götürdü.
00:46:01Bunun sonucunda dağlarla hayatını şekillendirecek güçlü bir bağ kurdu.
00:46:08Fisher, Charlie Mace ve John Krakowa,
00:46:11bu dağlarla hayatını şekillendirecek güçlü bir bağ kurdu.
00:46:14Fisher, Charlie Mace ve Ed Fisters ile birlikte,
00:46:17oksijen desteği olmadan K-2'nin zirvesine ulaştı.
00:46:21O ve Wally Burke, dünyanın dördüncü en yüksek zirvesi olan
00:46:25Lhotse'nin zirvesine çıkan ilk Amerikalılar olduklarında,
00:46:28tarihi bir dönüm noktasına ulaşıldı.
00:46:31Sonunda Fisher, 1994'de Everest'i de kazandı.
00:46:36Fisher, Everest'te toplam 5 kez tırmandı.
00:46:39Ne yazık ki 1996'daki tırmanışı sonuncu oldu.
00:46:451984 yılında Scott Fisher, Wes Krause ve Michael Ellison üçlüsü
00:46:50Mountain Madness'ı kurdu.
00:46:53Fisher, 1970 yılında Mountain Madness adında bir rehberlik hizmeti başlatmayı planlasa da,
00:46:58şirket 1984 yılına kadar mevcut değildi.
00:47:02Fisher, şirketin Seattle'daki operasyonun sonunda
00:47:06Fisher, şirketin Seattle'daki operasyonlarını devralırken,
00:47:10Krause dikkatini Afrika'daki operasyonlara odakladı.
00:47:14Ellison, kısa süre sonra hissesini kurucu ortaklarına satarak
00:47:17alternatif çıkarlar peşinde koşmasına ulanak tanıdı.
00:47:2140 yaşındaki Michigan yerlisi ve Seattle'da yaşayan Scott Fisher,
00:47:25şirketi Mountain Madness ile dağcılık ve dağcılık maceraları organize ederek bir servet kazandı.
00:47:32Her tırmanıcının katılmak için 50 bin dolar gibi devasa bir miktar ödemesi gerekiyordu.
00:47:38Maddi kazanç arzusunun yanı sıra dünyadaki büyük dağ sıralarının saflığını koruma arzusu da onu harekete geçirmişti.
00:47:45Ayrıca 40 yıldır biriken çöplerin toplanması için oluşturulan girişim olan
00:47:501994 Everest Çevre Programı'nı da destekledi.
00:47:54Ekibi dağdan 5000 pound'dan fazla enkazı ve 250 oksijen tankını kaldırdı.
00:48:011996 sezonunda Mountain Madness, Scott Fisher liderliğinde
00:48:06Everest'te tırmanmayı amaçlayan bir keşif gecesi koordine etti.
00:48:10Başarılı bir zirve girişimi düzenleme görevinin yanı sıra Fisher,
00:48:14kendisini macera danışmanı Rob Hall ile rekabet halinde buldu.
00:48:18Geriye dönüp bakıldığında birçok dağcı artık her iki rehberin aldığı kararları bu rekabete bağlıyor.
00:48:25Zirve teklifinden bir gün önce Fisher, bir tırmanıcının kamp birden inmesine yardım etmekle meşguldü.
00:48:33Hem Everest'te hem de K2 gibi diğer dağlarda başkalarına yardım etmek için yaptığı sürekli girişimler
00:48:39ona Bay Kurtarıcı lakabını kazandırdı.
00:48:42Ancak bu aynı zamanda onun ölümüne yol açtı.
00:48:46Bay Kurtarıcı'nın dağcılara yardım etmesi nedeniyle kamp 2 ve 3'e doğru ilerlemesi beklenenden daha yavaştı.
00:48:53Ancak ekip tavsiye edilen güvenli iniş olan 14'ten neredeyse 2 saat sonra,
00:48:5810 Mayıs günü saat 15.45'te Everest'in zirvesine ulaşmayı başardı.
00:49:04Benzer bir durum son teslim tarihinden çok sonra zirveye ulaşan Rob Hall'un grubunda da yaşandı.
00:49:1010 Mayıs 1996 Cuma günü tırmanışından kısa bir süre sonra zirveden inen birçok dağcı,
00:49:16Everest'in yükseklerinde şiddetli bir fırtınaya yakalandı.
00:49:21Dağdaki en ölümcül felaket olarak kabul edilen olayda bir günde 8 kişi hayatını kaybetti.
00:49:28Everest'in dünyada tırmanılması en tehlikeli 6. dağ olarak kaydedilmesine neden oldu.
00:49:34Scott Fisher o gün Everest'te ölen 8 kişiden biriydi.
00:49:39Bukreyev nihayet Fisher'ın cesedini bulduktan sonra 2010 yılına kadar Everest balkonunun yakınında bir daha bulunamadı.
00:49:47Bukreyev arkadaşının cesedini kurtarmaya çalıştı ama bu imkansızdı.
00:49:52Bunun yerine onu yüzüne bir torba bağlayarak kayanın üzerinde yatar halde bıraktı.
00:49:58Daha sonra bıçağını, buz kıracağını ve kamerasını aldı ve bunları Fisher'ın 9 yaşındaki oğluna verdi.
00:50:07Fisher hayatının son birkaç saatini Everest'in üst yamaçlarını kasıp kavuran korkunç bir fırtınanın içinde geçirmişti.
00:50:14Aşağıya doğru inmiş, güneydoğu sırtına doğru yönelmişti ve siper bulmak için balkon olarak bilinen 8430 metre yüksekliğindeki düz platforma doğru ilerlemişti.
00:50:25Bu noktada hayatta kalması için tek şansı güney tarafta kendisinden 450 metre aşağıda bulunan Camp 4'e inmekti.
00:50:33Kısa süre sonra balkonun yaklaşık 50 metre altındaki karda bitkin halde düştü.
00:50:38Bir süre sonra oksijensizlik nedeniyle kafa bulanıklığı yaşayan Scott Fisher eldivenlerini ve solunum maskesini çıkardı ve kaz tüyü ceketinin düğmelerini açtı.
00:50:48Yapayalnız kalan Fisher'ın durumu sonraki 15 saat içinde daha da kötüleşti.
00:50:54Ölüm nihayet onu balkonun hemen altında yaklaşık 8400 metre yükseklikte yakaladı.
00:51:00Bazı insanlar bu kadar deneyimli bir dağcının Everest'te nasıl öldüğünü merak ediyor.
00:51:062010 yılında Scott Fisher'ın cesedi bulunduğunda ailesi hayranlık duyduğu dağlarda kalabilmesi için cesedinin sonsuza kadar bulunduğu yerde bırakılmasını istedi.
00:51:18Dağcılar Scott'un müşterilerini yönetmek için kamplar arasında gidip gelmekten yoruldu.
00:51:23Durum böyle olabilir ancak başka bir teoride sonunda şiddetli irtifa hastalığına yenik düştüğü yönündedir.
00:51:54David Sharpe daha önce İngiltere'de Roseberry Topping'e tırmanmıştı ve üniversite yıllarında Dağcılık Kulübü'nün aktif bir üyesiydi.
00:52:022001 yılında Sharpe Karakoram Sıra Dağları'nda bulunan 8035 metrelik bir dağ olan Gasher Broom'a yapılan bir keşif gezisine katılmıştı.
00:52:11Henry Todd liderliğindeki ekip olumsuz hava koşulları nedeniyle ilerlemeye başlamıştı.
00:52:16Ertesi yıl Sharpe Himalayalar'da 8201 metrelik bir zirve olan Cho Oyu'ya yapılan bir keşif gezisine katıldı.
00:52:24Richard Duggan ve Jamie McInnes liderliğindeki bir grup dağı başarıyla fethetti.
00:52:29Ancak ne yazık ki ekipten biri bir yarığa düştü ve öldü.
00:52:33Böylece Sharpe'ın Everest'te yapılacak sonraki gezisinde yeri boşaldı.
00:52:36Duggan, Sharpe'ın Everest keşif gezisine katılmasına izin vermesine ve tırmanma yeteneklerini tanımasına rağmen...
00:52:42...Sharpe'ın soğuk havada dağcılık için kritik olan zayıf fiziğine ve önemli miktarda vücut yağı eksikliğine dikkat çekti.
00:52:49Sharpe 2003 yılında İngiliz dağcı Richard Duggan liderliğinde ilk keşif gezisine katılmıştı.
00:52:56Bu keşif gezisine katılmasına izin vermesine ve tırmanma yeteneklerini tanımasına rağmen...
00:53:02Sharpe 2003 yılında İngiliz dağcı Richard Duggan liderliğinde ilk Everest seferine çıktı.
00:53:08Terence Bannon ve Jamie McInnes de dahil olmak üzere ekibin yalnızca iki üyesi zirveye ulaşmış olsa da...
00:53:15...Sharpe iklime iyi uyum sağladı ve ekibin en güçlü üyesi olarak kabul edildi.
00:53:20Tırmanış sırasında donma tehlikesi geçiren grubun çoğu Sharpe ile dayanışma göstererek geri dönmeye karar verdi.
00:53:27Ne yazık ki Sharpe donma nedeniyle birkaç ayak parmağını kaybetti.
00:53:32Ayrıca David Sharpe'ın zor durumdaki İspanyol dağcıya ekstra oksijen sağlayarak yardım ettiği de kaydedildi.
00:53:40Everest'in kuzey tarafında bir Fransa-Avusturya keşif gezisine katılan Sharpe 8500 metreye tırmandı ancak zirveye ulaşamadı.
00:53:49Takımın geri kalanını ayak uydurmakta zorlandı ve ilk adıma yetişemeden durdu.
00:53:54Hugo de Bacht liderliğindeki keşif gezisi başarılı oldu ve 17 Mayıs'ta zirveye ulaştı.
00:54:00Tek başına tırmanma ve oksijen takviyesi kullanma konusundaki farklı görüşlere rağmen Sharpe keşif gezisinde 4 dağcıya katıldı.
00:54:08Tırmanış sırasında Sharpe'ın parmaklarında yine donma meydana geldi.
00:54:13Sonuçta bu deneyimler David Sharpe'ın dağcılık kariyerini şekillendirdi ve bu kariyeri 2006 yılında Everest'te tek başına tırmanma girişimiyle Doru'a ulaştı.
00:54:242006 yılında David Sharpe, Asian Trekking'ın düzenlediği sola tırmanış için Everest'e döndü.
00:54:32Fakat ilave oksijen ve Sharpe'a olmadan zirveye çıkma kararı doğru değildi.
00:54:38İlgili risklere rağmen Sharpe, Everest'te oksijen takviyesi olmadan tırmanmayı bir sorun olarak görmüyordu.
00:54:45Sharpe'a başlangıçta arkadaşı McGuinness tarafından düzenlenen bir keşif gezisinde indirimli bir yer teklif edildi.
00:54:51Ancak kendi hızını korumak için kendi başına tırmanmaya karar verdi.
00:54:56Gelişmiş ana kampta 5 günlük iklimlendirme sürecinin ardından Sharpe, daha yüksek kamplar kurmak ve rakıma daha da alışmak için birkaç gezi yaptı.
00:55:0613 Mayıs akşamı geç saatlerde zirveye çıkmak için yüksek kamptan ayrıldı.
00:55:12Zirveye mi ulaştığı yoksa yakınından mı döndüğü bilinmiyor.
00:55:15İniş sırasında Sharpe ilk adım yakınında yeşil ön yükleme mağazası olarak da bilinen bir gölgelik alanda yaklaşık 8500 metrede bir kamp kurmak zorunda kaldı.
00:55:27Oksijen desteğinden yoksundu.
00:55:30Ekipman sorunlarıyla karşılaşmış olabilir ve muhtemelen oksijen eksikliğinden dolayı irtifa hastalığından bitkin düşmüştü.
00:55:38Sharpe yeşil çizmenin sağında kollarını bacaklarına dolamış halde otururken bulundu.
00:55:44Mağara benzeri çıkıntı zirvenin yaklaşık 350 metre altında ve yüksek kampların özellikle ABC'nin üzerindeki kamp dördün 250 metre yukarısındaydı.
00:55:5615 Mayıs 2006'da sabahın erken saatlerinde yani gece yarısından hemen sonra Sharpe ile karşılaşan ilk dağcılar o günün ilerleyen saatlerinde zirve tırmanışını gerçekleştirenlerdi.
00:56:08Pek çok dağcı ya karanlıkta Sharpe'ı fark etmedi veya onu genellikle Everest'te bulunan başka bir ölen dağcıyla karıştırdı ya da onun neredeyse cansız olduğuna ve bu kadar tehlikeli bir yükseklikte kurtarılamayacağına karar verdi.
00:56:22Everest'in Kuzey Tibet tarafındaki dağcılar Sharpe'ın hareketsiz halde kaldığı mağaranın yanından geçtiklerinde daha sonra uluslararası medyanın ilgisini çeken ve Sharpe'ın ve onunla karşılaşan dağcıların ölümüne ışık tutan bir dizi olayı bildirdiler.
00:56:38Sharpe'ın durumu çeşitli nedenlerden dolayı fark edilmedi.
00:56:44Dağcıların yerlerini takip eden keşif gezisinin bir parçası değildi.
00:56:49Tırmanma girişimi hakkında kimseye bilgi vermemişti ve hiçbir iletişim imkanı yoktu.
00:56:55Aynı sıralarda grubundan iki dağcı daha ortadan kayboldu.
00:56:59Bazı üyeler Sharpe'ın dönmeyince kayıp olduğunu fark etse de başlangıçta onun daha yüksek bir kampa sığındığına veya başka bir yerde kamp kurduğuna inanıyorlardı.
00:57:09Başlangıçta bu durum ciddi bir endişe kaynağı olarak görülmedi.
00:57:14Ölümü mağarada otururken yanından kırktan fazla dağcının geçmesi nedeniyle tartışmalara neden oldu.
00:57:21Bu ekiplerden biri Türk'tü.
00:57:24İlk grup onun mola veren bir tırmanıcı olduğunu düşünerek el sağladı.
00:57:29Daha sonra onun çoktan öldüğünü düşündüler.
00:57:32Oysa Sharpe o sırada henüz yaşıyordu.
00:57:36Bazı Türk dağcılar zirveye ulaşırken bazıları zorluklar nedeniyle geri döndü.
00:57:42Türk grubun lideri Serhan Poçan öğleden sonra Sharpe'ın hayatta olduğunu ve başının belada olduğunu anladı.
00:57:49Sharpe'ın oksijeni yoktu ve şiddetli uzuv donmaları vardı.
00:57:53İki Türk dağcı yanında kaldı.
00:57:55Ona sıvı verdiler ve hareket etmesine yardım etmeye çalıştılar.
00:58:00Ancak oksijen kaynakları bitince daha fazla oksijenle geri dönmek için ayrılmak zorunda kaldılar.
00:58:06Geri kalan Türkler ve Himex seferinin bazı üyeleri daha sonra Sharpe'a yardım etmeye çalıştılar.
00:58:14Sharpe'ın trajik ölümünden yaklaşık iki hafta sonra Avustralyalı bir dağcı dağın çok daha yüksek bir noktasından kurtarıldı.
00:58:23Everest'te 15 kurtarma görevini organize eden veya bu görevlere katılan Russell Bryce,
00:58:28yardım etmek için çok geç olana kadar Sharpe'ın durumundan habersiz olduğunu iddia ediyor.
00:58:34Dağcılar neden hiç kimsenin nefes almasını teşvik etmek ve potansiyel beyin çişmesini hafifletmek için yüksek irtifa ilaçları vermeye çalışmadığını sorgularken,
00:58:43Sharpe'ın ölümüyle ilgili sorgulamalar ve suçlamalar devam ediyor.
00:58:48Birkaç saatlik yoğun oksijen onu hareket edebilecek kadar canlandırabilir miydi?
00:58:53Nasıl oluyor da Sharpe'la birkaç dakika arayla karşılaşan insanlar onun durumu hakkında tamamen farklı görüşlere sahip oluyor?
00:59:02Tırmanma camiasından bazıları David Sharpe'ın o gün kurtarılabileceğine inanıyor.
00:59:07Diğerleri ise onun ölümü arzuladığını ve kurtarılmak istemediğini söylüyor.
00:59:13David Sharpe'ın cesedi yaklaşık bir yıl boyunca mağarada kaldı.
00:59:17Ancak daha sonra çıkarıldı.
00:59:202007 yılında ailesinin isteği üzerine Sharpe'ın cesedi mağaradan çıkarılıp dağa gömüldü.
00:59:26O artık sonsuza dek Everest'in ünlü gökkuşağı yamaçlarında dinlenecek.
00:59:501996 yılında Tsevang Paljor adlı Hintli bir dağcı Everest'in zirvesine tırmanırken kaybolmuştu.
00:59:59Yıllar sonra cesedi zirvenin kuzeydoğu sırtında bulundu.
01:00:03Ya da arama ekibi cesedin ona ait olduğunu düşündü.
01:00:07Cesedin ayaklarında bir çift yeşil ayakkabı vardı ve aslında bu ceset uzun yıllardır gizemli bir şekilde orada yatıyordu.
01:00:13Botlarının rengi nedeniyle cesede Everest'in yeşil botlusu adı verildi.
01:00:19Bugün bile birçok kişi cesedin Paljor'a ait olduğuna inanıyor.
01:00:23Ancak cesedin aslında ona ait olmadığını öne süren başka teoriler de var.
01:00:28Everest'in yeşil çizmelisi ilk kez 2001'de görüldü.
01:00:32Sharpeler daha sonra cesedin yaklaşık 6 ay önce ölen Çinli bir dağcıya ait olduğunu söylediler.
01:00:37Daha sonra cesedin aslında 1996'daki Everest felaketinde zirvede 8 dağcının ölümüne yol açan çığda ölen bir adama ait olduğu keşfedildi.
01:00:46Hint ekibi 6 kişiden oluşuyordu.
01:00:49Onlar zirveye doğu sırtından tırmanmayı deneyen ilk Hintlilerdi.
01:00:54Tırmanış sırasında ekip kar fırtınasına yakalandı.
01:00:586 kişiden 3'ü fırtına ölümcül olduğu için geri dönmeye karar verirken
01:01:02Paljor'da dahil olmak üzere geri kalan 3 kişi dirençli olduklarını kanıtladılar ve yollarına devam edip ne pahasına olursa olsun zirveye ulaşmaya karar verdiler.
01:01:173'ü de hayatını kaybetti.
01:01:20Kötü hava koşullarından dolayı ölümlerinin nedeni bilinmiyor.
01:01:24Aynı zamanda bir Japon keşif ekibi zirvedeydi.
01:01:28Ve onları zirveden yaklaşık 150 metre uzakta dinlenirken fark etti.
01:01:33Ancak görünürlük zayıf olduğundan bunların aynı kişiler olup olmadığından emin değillerdi.
01:01:39Paljor'un yanı sıra o gün ölen diğer 2 kişi Dorje Morup ve Tsevang Samanlaydı.
01:01:45The Himalayan Journal'da yayınlanan bir makale Everest'in yeşil çizmelisinin aslında Dorje Morup olduğunu iddia ediyor.
01:01:53Çeşitli tarafların açıklamalarına rağmen bu adamın tam olarak kim olduğunu kesin olarak söylemek mümkün değil.
01:02:002014 yılında bu cesedin orijinal konumundan kaybolduğu bildirildi.
01:02:05Cesedin muhtemelen kar altında gömülü olduğuna inanmaya başladılar.
01:02:09Daha sonra 2017 yılında kayanın üzerinde bir ceset göründü.
01:02:14Onun orijinal konumundan sırtın bu kısmına sürüklenen yeşil çizmeli olduğu öne sürüldü.
01:02:19Ancak genel olarak emin olmak zordu.
01:02:31Geçtiğimiz yıllar boyunca Everest'te yaklaşık 280 kişi öldü.
01:02:37Bunların hepsi de ölüm bölgesi olarak adlandırılan bölgede.
01:02:412007 yılına kadar dünyanın en yüksek sirvesine tırmanmaya cesaret eden her 10 kişiden biri geri dönemedi.
01:02:50Everest'teki ölümlerin yaygın nedenlerinden biri yorgunluktur.
01:02:54Tırmanışçılar efordan, oksijen eksikliğinden ya da çok fazla enerji harcamaktan dolayı zirveye ulaştıktan sonra aşağıya inemeyecek kadar yoruluyorlar.
01:03:04Yorgunluk koordinasyon eksikliğine, kafa karışıklığına ve tutarsızlığa yol açar.
01:03:10Beyin içeriden kanayarak durumu daha da kötüleştirebilir.
01:03:19Yüksekliği 7300 metreye aşan ölüm bölgesinde devam edemeyecek kadar zayıfsanız daima Everest kazanır.

Önerilen