Dolar/TL'de gün nasıl başlıyor? Geçen hafta Fed başta olmak üzere dünyanın önemli merkez bankalarının yöneticilerinden gelen faiz indirimi sinyalleri, altın fiyatlarındaki yükselişe hız kazandırdı. Aynı zamanda borsa da toparlayamadı, dün değer kaybetti. Peki piyasalarda yön nasıl olacak? Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdulkadir Develi CNN TÜRK'TE değerlendirdi.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Piyasalarla başlayalım dedik. Dolar-TL'de bugün nasıl olacak?
00:06Tabii dövizde böyle son günlerde yavaşta olsa yukarı doğru bir seyir durumu söz konusu.
00:13Geçen haftalardaki o bilgi kirliliğinin getirmiş olduğu piyasalardaki baskının devamını biz bu şekilde yorumlayabiliriz.
00:20Çünkü şu anki yuluslararası ölçekte baktığımız zaman
00:24merkez bankalarının faiz indirim sürecine girmesinin arifesinde gelişmekte olan ülkelerin para birimleri değer kaybetmez.
00:33Çünkü faiz indirimi yapan gelişmiş ülkeler olduğu zaman gelişmekte olan para birimleri daha değerli hale gelir.
00:41Çünkü burada bulunan sermaye, fon, portföy yatırımları gelişmekte olan ülkelere doğru gelir. Beklenti bu yöndedir.
00:48Dolayısıyla zaten aylardan beri özellikle insan başından beri yatay seyreden bir döviz kuruyla biz karşı karşıyaydık.
00:55Daha çok böyle 31-32 bandında bir seyir durumu söz konusuydu.
01:00Fakat son süreçte 34 bandına kadar geldi.
01:03Bu artışa rağmen biz döviz reki artışı real olarak tanımlayamıyoruz.
01:08Çünkü enflasyonun gerisine kaldı.
01:11Yani burada döviz yatırımcısı enflasyonla mükaise edildiğinde real olarak kaybetmiş durumda.
01:16Şimdi bu süreçte de yani Merkez Bankaları FED olsun, AB Bankası olsun, diğer merkez bankalarının faiz indirime sürecine girecek olması
01:28az önce söylemiş olduğum gibi gelişmekte olan Türkiye gibi ülkelerin para birimlerinin daha değerli hale getirecektir.
01:36Bu buralarda bulunan fonlar, portföy yatırımları gelişmekte olan ülkelere bu noktada kayacaktır.
01:41Dolayısıyla ben burada bu geçtiğimiz haftadan oluşturulan iklimle beraber bir miktar belki yukarı doğru seyir durumu söz konusu olabilir.
01:52Fakat bu çok ufak olacaktır diye tahmin ediyorum.
01:55Sonrasında bir durulma, bir yavaşlama gelecektir.
01:58Çünkü hani böyle döviz nereden artar?
02:00Döviz talebi arttığı için artar.
02:02Peki Türkiye'de döviz talebi artıyor mu?
02:04Bakın büyüdüğümüz zaman bizim döviz talebimiz artıyordu.
02:06Büyüdüğümüz zaman cari açık artıyordu.
02:09Fakat şu anda döviz getireceği faaliyetler ile daha sağlıklı büyüme modeli üzerinde.
02:15Şu an Türkiye'de ekonominin gidişatı veya büyümenin gidişatı bu yönde.
02:21Çünkü burada özellikle ithalatın daha rasyonel hale gelmesi,
02:26ihracatın, ithalatın karşılama oranının artmasıyla beraber
02:29ve aynı zamanda da borçlanma ki bakın burada borçlanma ihtiyacı arttığı zaman da
02:34senin para biriminiz değer kaybeder ve daha yüksek faizle bu borcu kapatma ihtiyacı duyarsınız.
02:44Özellikle bütçe açılışı yıl sonu itibariyle tahmin 6.7 ki beklenti Sayın Bakan'ın ifade ettiği gibi 4.7 civarında.
02:52Yine cari açık 3.1 civarındaki beklenti yüzde 2 ile kapanması.
02:56Yani bunlara bakıldığı zaman aslında dövizin böyle yukarı seyrini destekleyecek içeride bir faktör yok.
03:02Dışarıda da söylemiş olduğum faiz indirimi süreci var.
03:06Dolayısıyla burada belki enflasyon ile beraber okuduğumuz zaman yukarı doğru bu seyri birazcık daha anlamlandırabiliriz.
03:15Biz ama söylemiş olduğum gibi yine halen enflasyonun gerisinde artış gösteren bir döviz kuruyla karşı karşıyayız.
03:22Şimdi geçtiğimiz hafta FED başta olmak üzere dünyanın önemli merkez bankalarının yöneticilerinden gelen faiz indirimi sinyalleri.
03:31Yıl sonuna doğru işaret edildi.
03:34Özellikle buradan devam edecek olursak altın fiyatlarındaki yükselişe de bu hız kazandırdı bu sinyallerin gelmesi.
03:41Gram altın 2.763 liraya çıkarak rekor gördü aslında rekoru da gördü diyebiliriz.
03:48Şimdi şöyle devam edelim.
03:50Yıl sonu için 3.750 liralar konuşuluyor altınla ilgili gram altınla ilgili katılıyor musunuz?
03:57Tabii öncelikle bu faiz indirimi sürecini iyi okumak gerekiyor.
04:02Bunun dozajı nasıl olacak ne kadar hızlı olacak buna bakmak lazım.
04:07Şimdi artık dünya zirveyi gördü enflasyonda ve küresel ölçekte de dezenflasyon süreci var.
04:142'nin çeyrekli küresel enflasyon %6.9 olması bekleniyor.
04:184'ün çeyrekli %4.5'i düşmesi bekleniyor ve 2025 yılı son itibariyle nihayetinde %3.2.
04:24Yani artık enflasyon birinci öncelik olmaktan çıkıyor ülkelerin ekopolitiği açısından.
04:31Bu ne anlama geliyor? Artık genişleyici politikalar dünyada yer almaya başlayacak.
04:36Ne de bu genişleyici politikalar faiz indirim süreci başlayacak ki Avrupa Merkez Bankası zaten hala hazırlamaya başlamıştır.
04:44Ve şu anda da ABD Merkez Bankası da Eylül ayında faiz indirimi hazırlanıyor gibi.
04:49Tabi burada net bir ifade kullanamıyoruz fakat beklentiler bu yönde.
04:54Peki bu piyasaları nasıl etkileyecek?
04:56Şimdi biz altını konuşurken belli parametrelere bakarız.
05:00Nedir bunlardan bir tanesi? Küresel altın talebi ne yönde?
05:03Ki bu yıl altının altını yıldıyoruz biz.
05:07Hindistan olsun, Çin olsun, oradaki hane halkı olsun, merkez bankaları ciddi anlamda altın depoladılar.
05:14Neden? Çünkü bir gördüler ki rezerv para birimi olarak değerlendirilen dolar enflasyonla eriyor.
05:21Böyle bir risk durumu söz konusu.
05:23Daha güvenli olan, daha garanti olan altına buradaki milyonlarca insan yönelmiş gibi duruyor.
05:29Diğer taraftan küresel altın talebinin artmasına bağlı olarak aynı zamanda jeopolitik ısınma da altın yükselişini bu noktada destekliyor.
05:37Rus yüklenme savaşı devam ediyor.
05:39Ortadoğu ısınmaya devam ediyor.
05:41Bu ısınmaya bağlı olarak da altın yukarı doğru serin devam ediyor.
05:44Üçüncü faktör ise burada faiz indirim süreci.
05:47Canlı ülkelerin uygulamış olduğu para politikaları.
05:49Siz burada faiz indirdiğiniz zaman bu geleneksel bir teoridir zaten.
05:54Altına olan talep de artar.
05:57Değerli metallere olan talep artar.
06:00Bu üç parametre aynı anda gerçekleştiği zaman altında 2513 doları gördük.
06:07Sizin söylemiş olduğunuz gibi gram altında da ciddi bir artış durumu söz konusu.
06:12Şu anki konjöktür en azından altını bu yüksek düzeyli destekleyecektir ve koruyacaktır.
06:19Hatta bu faiz indirimlerin hızlı ve kısa sürede gerçekleşir ise altındaki seyir daha hızlı olacaktır yukarı doğru.
06:26Fakat şunun altına çizmek istiyorum.
06:29Altın şu an hala hazırda.
06:31Geleneksel ortalama çok üzerinde.
06:34Yüksek seyirde fakat bunu koruyacak parametreler sahip.
06:37Hatta daha da öteye yükseğe taşıyacak olan faiz indirim süreçleri bu noktada bekleniyor.
06:43Siz ifade ettiniz burada.
06:45Merkez bankaları bir araya geliyor.
06:47Başkanları bir araya geliyor ve artık şunu konuşmaya başlıyor.
06:49Bizim artık birinci önceliğimiz enflasyonla mücadele idi.
06:52Fakat şu anda daha çok büyüme ve istihdam üzerine yoğunlaşacaklar.
06:58Bu da nasıl olacak?
07:00Polka faizlerinin inmesiyle beraber daha düşük borçlanma kabiliyetinin geliştirilmesi.
07:05Büyümeye burada daha düşük maliyetli borçlanma ile destek olunması.
07:10ABD'nin istihdak rakamı yüzde 4.3, 4.9, 4.4 bandına çıktık.
07:14Bu okuduğumuz zaman aslında hala çok düşük bir işsizlik oluyordu.
07:18Fakat buraya 3.8'lerden, 3.7'lerden geldiler.
07:20Yani burada biz artık bundan sonra özellikle Avrupa Çeşitleri Ananı'nda
07:24biz istihdam rakamlarına bakacağız, büyüme rakamlarına bakacağız.
07:28Ve burada geliştirici yönde politikalar oluşacaktır diye düşünüyorum.
07:31Tabii tüm bu değerlendirmeleri yaparken de göz kulaklığıyla aynı zamanda enflasyonda da olacak.
07:37Çünkü bir taraftan tekrar enflasyonda bir artış durumu söz konusu olursa
07:41bu tekrar sil başlat anlamına gelecektir.