Category
🗞
NewsTranscript
00:00 Witam Państwa bardzo serdecznie. Dzisiaj w naszym redakcyjnym studiu jest ze mną Pan Paweł Palcat, reżyser, aktor, autor.
00:11 Panie Pawle, mamy dzisiaj bardzo miły pretekst do rozmowy, to jest najbliższa i najważniejsza w tym roku premiera w Bałtyckim Teatrze, czyli "Macbeth".
00:21 I od razu mam takie pytanie. Ten "Macbeth", jak gdzieś wyczytałam, jest najczęściej wystawianą sztuką na świecie. Mnóstwo interpretacji, mnóstwo też przeniesień na duży ekran.
00:32 Czy jako twórcy to Pana nie paraliżuje dużo materiału porównawczego?
00:38 Oczywiście, że dużo materiału porównawczego. Jako twórcy nie, zdecydowanie nie. Myślę, że każdy twórca ma w sobie właściwą dla samego siebie wrażliwość i też potrzebę wystawienia danego tekstu,
00:55 a także okoliczności, w których dany tekst jest wystawiany, więc siłą rzeczy te "Macbethy" od siebie się różnią. Wystarczy spojrzeć na realizacje filmowe z 2015 i z 2021 roku.
01:07 To jest raptem 6 lat, a te dwie realizacje są diametralnie różne. Mówię tutaj o "Macbethie" z Michaelem Fassbenderem w roli Macbetha i z Denzelem Washingtonem w roli Macbetha.
01:21 Już sama obsada jest drastycznie inna. Macbeth, podobnie jak cały Szekspir, inspiruje od stuleci. On skodyfikował w swoich sztukach, mówię o Szekspirze, zachowania ludzkie, które są uniwersalne niezależnie od tego, w jakich czasach żyje. Dlatego tak inspiruje.
01:46 To jest zastanawiające, że historia próby krwawego przejęcia tronu w Szkocji jest do dziś tak popularna. Na czym polega właśnie jej uniwersalizm?
01:57 Myślę, że to przede wszystkim nie tyle na warstwie fabularnej, czyli tego królobójstwa, przejęcia, zamachu stanu tak naprawdę, tylko ambicji. Ambicji, która jest, ona sama w sobie jest uniwersalna.
02:14 I ona dotyczy nie tylko polityki, najwyższych sfer w polityce, ale ona dotyczy też firm, w których się pracuje, wszelkich relacji. Rządzą nami emocje, chcemy piąć się coraz wyżej.
02:31 Jeśli coś jest niemożliwe, jakiś sufit jest nie do przebicia, to robimy wszystko, żeby to zrobić, nawet kosztem niszczenia czyjejś kariery albo utraty życia. I o tym jest "Macbeth".
02:44 W tej sztuce dla mnie równie ważne jak te chore ambicje jest też kwestia naszej pewnej wrażliwości. Mówię tutaj o przepowiedniach, o tym, że jesteśmy gotowi wierzyć w różne rzeczy, które wydają się irracjonalne.
03:03 To prawda, zadaliśmy sobie takie pytanie, czy, wspaniałe pytanie jeden z aktorów zadał, Jacek Zdrojewski, który gra "Banka", czy doszłoby do tego wszystkiego, gdyby "Banko" i "Macbeth" nie spotkali Wiedźm na rzasowiskach?
03:19 Oczywiście, żeby do tego doszło.
03:21 Czyli oni tak naprawdę usłyszeli to, co im w duszy grało. Oni potrzebowali tylko pretekstu, żeby zrealizować swoje ambicje?
03:28 To był katalizator działań pewnych. Tak budujemy Duncana, czyli króla, tak budujemy Macbetha, tak budujemy Banka, całą tę wierchuszkę, która tam jest, że coś i tak by się wydarzyło.
03:44 W "Tronie we krwi" Akira Kurosawy, w filmie, który został zrobiony na motywach Macbetha, pada taka kwestia z ust Lady Macbeth, jeśli nie ty jego, to on ciebie zabije.
03:59 I tak w rzeczywistości jest, że gdyby Macbeth nie zabił Duncana, to prędzej czy później Duncan pozbyłby się Macbetha, ponieważ zaczął się robić zbyt silny dla niego, zaczął go przerastać. Proste.
04:14 Znam dobrze Koszaliński Teatr, pan również, bo to nie jest pana pierwsza realizacja w Koszalinie.
04:20 On ma ograniczone możliwości techniczne, ma skromny zespół, tymczasem Macbeth to pięcioaktowa sztuka z rozbudowaną fabułą, wieloma postaciami, scenami takimi jak uczta, albo jak trzymanie lasu. Jak pan chce to opowiedzieć korzystając z tych skromnych środków?
04:41 Przede wszystkim gwarantuję państwu, że nie dopisałem ani jednego słowa do mojej adaptacji Macbetha. Jest to 100% Szekspira w Szekspirze. Wyszedłem z założenia, że oczywiście mógłbym, idąc z duchem współczesnych wystawień, dopisywać coś swojego.
04:59 Tym bardziej w takiej a nie innej interpretacji postaci, którą państwu pokażemy już 23 marca. Natomiast tak naprawdę chodziło o to, żeby ten zespół, który mam, żeby pod ten zespół skroić adaptację.
05:18 Cała moja praca z tekstem polegała na tym, żeby pod obsadę, którą skompletowałem, czy połączyć niektóre postaci, czy być może postać, która mówi dany tekst, a jest postacią marginalną, epizodyczną, nie wiem, kapitan, czy jakiś sługa, który wchodzi.
05:42 Być może tę samą kwestię mogłaby powiedzieć postać, która funkcjonuje w większej przestrzeni. Magda w Banco, czy być może któraś z Wiedźm. Zdradzę państwu, że u nas nie ma trzech Wiedźm, bo normalnie w Macbethie są trzy Wiedźmy, u nas Wiedźmy są dwie.
06:01 I to też spełniają taką dosyć specjalną rolę, ponieważ ja pozbyłem Wiedźmy metafizyki. One są postaciami, które po prostu znają mechanizmy, które rządzą ludźmi i potrafią odczytywać sygnały wysyłane przez przyrodę.
06:23 I być może ta ich nadwrażliwość powoduje, że przez innych postrzegane są jako czarownice.
06:28 Czyli nie ma magii, jest intuicja.
06:33 Nie ma magii, jest wiedza. Jest wiedza i są emocje, przede wszystkim są emocje. Tych emocji na pewno nie zabraknie. Ale wracając jeszcze do tego tekstu.
06:45 Macbeth ma w sobie kilkadziesiąt postaci. Ja musiałem skroić to do dziewięcioosobowej obsady. Role się nie dublują. Nie dubluje ról. To nie jest tak, że ktoś gra dwie role czy trzy role.
06:59 Że się przebiera na zapleczu.
07:01 Raczej jest taki jeden zabieg, który ja stosuję i on jest z pogranicza metafizyki. Natomiast to nie jest tak, że ja dubluję role.
07:13 Ale nie mogę więcej konkretów powiedzieć, żeby nie zwracać niespodzianek.
07:18 Wiem, że pracujecie z choreografem, więc spodziewam się tutaj paru jakichś zabiegów. Słyszałam o tym, że będą też wykorzystane elementy wideo.
07:32 Ja jestem zaintrygowana. Zastanawiam się, co na to powiedzą ci bardziej tradycyjni widzowie, których Koszański Teatr ma wielu, którzy może idąc na Macbetha będą jednak oczekiwali tej klasyki.
07:45 I tę klasykę dostaną. To jest najnowsze tłumaczenie Piotra Kamińskiego.
07:50 Wydaje mi się, że jest najbardziej zrozumiałe dla współczesnego widza. Jest to nadal wiersz.
08:05 Ci bardziej tradycyjni widzowie dostaną klasykę. Ja nie dopisuję niczego do Szekspira. Jedynie co to go przycinam do takiej interpretacji, do takiej obsady.
08:19 Jeśli chodzi o formę spektaklu, tak, ona ma być nowoczesna, ale to nie jest tak, że włączamy wideo dla samego wideo.
08:29 Nie, rozszerzamy po prostu opowieść i tu mogę państwu zdradzić jedno, że to będzie opowieść wpisana w ten region, po Morze Środkowe, które staram się, żeby być może było podobne do Szkocji.
08:48 Może niekoniecznie średniowiecznej, ale jednak są to morza północne i od takiej myśli wyszliśmy pracując nad tym makbetem.
08:59 Mam nadzieję, że rozpoznacie państwo miejsca bardzo charakterystyczne dla tego regionu.
09:06 Ja już się nie mogę doczekać. Na pewno usiądę na widowni 23 marca. Państwa też do tego zachęcam. Spektakl przez jakiś czas na deskach teatru będzie, więc koniecznie sobie odświeżcie tę historię w nowej koszalińskiej wersji.
09:23 Dziękuję.
09:24 [muzyka]
09:26 [muzyka]