Youtube kanalımıza abone olun: ►https://goo.gl/USTWfS
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00:00İndirişin hemen şurayı uzakta ederken...
00:00:02Akın ve saldırıların sürdüğü Irak'ta...
00:00:04Gir buraya, gir buraya!
00:00:07İndirişin topraklarında bir insanlık buramı yaşattı.
00:00:1127 Aralık 2008, yılbaşına 4 gün.
00:00:19Tatvimler 2007'nin 27 Aralık'ını gösterirken,
00:00:22Pakistan'ın sürgünden dönen eski başbakanı Benazir Butto bir suikaste kurban gidiyordu.
00:00:3028-27 Aralık'ta, İsrail'in Gazze şeridine yönelik operasyonlarının başladığı gün olarak tarif edilmiştir.
00:00:54Allah Allah!
00:00:55Gel, gel!
00:00:56Allah Allah!
00:00:57Allah!
00:00:58Allah!
00:01:00Allah!
00:01:01Allah Allah!
00:01:02Allah!
00:01:09Tavzim!
00:01:10Allah!
00:01:11Yahudiler için kutsal hanı kanın sona erişiyle birlikte İsrail yine kutsal gün Şabat'ta Hamas'ı bitirmeye yönelik havadan operasyonlarına başladı.
00:01:31Gazze şeridine yönelik operasyonun ilk gününde Gazze kenti Refah ve Han Yunus hedef alındı.
00:01:37Havadan gelen ölüm 225 kişiyi buldu.
00:01:4128 Aralık 2008 yılbaşına üç gün.
00:01:55Ölümlerin sayısı giderek artarken İsrail havadan başlattığı operasyona denizden düzenlediği saldırılarla kapsam genişletti.
00:02:03Cevariye, Yapma mülteciği kampı Refah ve Han Yunus'a saldırıldı.
00:02:07Ayrıca Mısır ile Gazze şeridi arasındaki tünellerin bulunduğu Değrel Balaht'a hedef alındı.
00:02:1529 Aralık 2008 yılbaşına iki gün.
00:02:25Sivil kayıplar giderek artıyor.
00:02:32Gazze şeridinde İzole Hamas'ın İçişleri Bakanlığı ile Tel El Hava'daki İslam Üniversitesi vurulan yerler arasında.
00:02:4030 Aralık 2008 yılbaşına bir gün.
00:02:50Saldırılar Beyt Hanun ile Gazze kentinde yoğunlaşırken Hamas karşı saldırıları sürdürüyor.
00:03:00Katjuşalara da hedef olan İsraillerin sayısı 3'e yükselirken yaralı İsrailliler televizyon ekranlarına yansıyordu.
00:03:14Bu saldırıların önemli unsuru Hamas'ın ilk kez füzelerini Berşeba'ya kadar ulaştırması oldu.
00:03:21Bu Filistin tarafından atılan bir roketin İsrail içinde ulaştığı en uzak nokta.
00:03:3031 Aralık 2008 yılbaşı.
00:03:41Bütün dünya 2009 için geri sayım yapıp havai pişeklerle yeni yılın gelişini kutlarken Gazze yine ateş altındaydı.
00:03:50İsmail Hania'nın bürosuyla Hamas'ın faaliyet gösterdiği çok sayıda bina hedef alındı.
00:03:55Ayrıca İsrail uçakları Mısır sınırındaki tünelleri de vurmaya devam etti.
00:04:001 Ocak 2009
00:04:05Yeni yıl
00:04:07Yeni yıl Gazze şeridine eskisinin son günlerinde yaşadıklarından farklı bir şey getirmedi.
00:04:19İzolasyon, şiddet ve saldırılar tüm hızıyla devam etti.
00:04:23Hamas'ın Adalet ve Eğitim Bakanlıkları'yla meclis ve sivil savunma binaları saldırılarda vuruldu.
00:04:29Cebaliye'ye yönelik saldırıda da üst düzey bir Hamas yetkilisi Nizar Rayyan öldü.
00:04:35Hamas'ın karşılığı İsrail topraklarına atılan 30'un üzerinde füze oldu.
00:04:422 Ocak 2011
00:04:44İsrail saldırılarında sivil ve özellikle çocuk can kayıpları atarken İsrail uçakları ilk kez Cebaliye'de de silah deposu olarak kullanıldığını ve terör yuvası olduğunu öne sürdükleri bir camiyi hedef aldı.
00:05:003 Ocak 2009
00:05:14Saldırılar birinci haftasında
00:05:167 gün boyunca havadan ve denizden harabeye çevrilen ve acıya boğulan Gazze şeridine yönelik kara operasyonu başladı.
00:05:25Günlerdir Gazze şeridi sınırında bekleyen tanklar bölgeye doğru ilerlemeye başlarken Hamas'ın da karşı ateşi sürdü.
00:05:32İsrail operasyonlarında Hamas'ın askeri kanat liderlerinden Ebu Zekeriya El Cemal öldürüldü.
00:05:52Ayrıca Beytlahiya'da bir camiye yönelik saldırıda da 10 kişi hayatını kaybetti.
00:06:32İzrail'in kara operasyonu sürerken Filistinlilerle Beythan'ın, Beytlahiya ve Cebaliye mülteci kampı dışında şiddetli çatışmalar yaşanıyor.
00:06:40İzrail'in kara operasyonu sürerken
00:07:10İzrail'in kara operasyonu sürerken virg Р�'in kara operasyonu sürerkenyty wikocama
00:07:12İzrail'in kara operasyonu sürerken Lady Altyazı M.K.
00:08:43Hz. İbrahim'in cariyesi Hacer'den doğan Hz. İsmail'in torunlarıyla Hz. İbrahim'in karısı Sare'den doğan Hz. İshak'ın torunları arasındaki anlaşmazlık ilk hatırlanması gereken hadise.
00:08:57Ardından Hristiyanlığın doğuşu ve Kudüs'ün bu din için kutsallığına dayanan M.K. 400'lü yıllardaki kutsal kenti ele geçirme mücadelesine tanıklık etti Orta Doğu.
00:09:11Hristiyanların hacı 25 kez yürüdü Kudüs'e. Yahudilerle Müslümanlar aynı saftaydı.
00:09:26Bazen haç yükseldi Kudüs'ün duvarlarının ardından bazen de hilal.
00:09:31Selçukluların efsanevi komutanı Selahattin Eyyubi ile İngiltere'nin efsanevi kralı Aslan Yürekli Richard'ın savaşmadan karşı karşıya geldiği o günden beri Kudüs Müslümanların olmuştu.
00:09:52Kudüs 1517'de Yavuz Sultan Selim'in fethiyle Osmanlı'nın oldu.
00:09:57Ve Orta Doğu'da barış dolu 400 yıl başladı.
00:10:04Derin bir nefes almıştı Orta Doğu. Daha da özel inersek Filistin.
00:10:09Artık haçlılar gelmeyecekti. Artık bu topraklar kanla ıslanmayacaktı.
00:10:16Herkes barış içinde yaşayacaktı.
00:10:20Ya da öyle sanılıyordu.
00:10:57İkinci Dünya Savaşı'nda 6 milyon Yahudinin katledilmesi ertesinde,
00:11:21onlara bir vatan verilmesi hedefiyle İsrail'in kurulması Orta Doğu'da göngeleri bir kez daha sarsıdı.
00:11:28Yaklaşık 50 yılda yaşanan savaşlar ve arda arda yapılan barış girişimleri hep tarih sayfalarında yerini aldı.
00:11:35Ama Orta Doğu'ya beklenen, özlenen barışı bir türlü sağlayamadı.
00:11:40İşte böyle girdi 2009'un ilk günlerine ortadığı.
00:11:462007 Kasım'da güç gela başlayan barış görüşmelerinin yerine,
00:11:49atış yerindeki Afrika ve İsrail'in Gazze şeridine düzenlediği operasyon aldı.
00:11:54Artık barış sağlanır mı değil, ateşkes sağlanır mı bu konuşuluyor bölgede.
00:11:58Ve barış seslerini yerine, Gazze'deki patlama sesleri almış akıllı.
00:12:16Çanakkale'de hezimete uğrayan İngilizler, rotayı güneye, Orta Doğu'ya çevirmiştir.
00:12:22Mısır üzerinden Filistin'e ilerlemek için hazırlıklar başlar.
00:12:34Demir yolları döşenir, su hatları kurulur, Sina çölünü 6 ayda geçerler.
00:12:45Osmanlı 4. ordusuysa düşmanı Gazze-Berşeba hattında beklemektedir.
00:12:52Gazze'de kanlı bir savaş yaşanır.
00:12:58Az sayıdaki Türk askeri, başta mühimmat olmak üzere,
00:13:02her türlü sıkıntıya karşın düşmanı Gazze'den 2 kez püskürtür.
00:13:07İngilizler büyük kayıplar vermiştir.
00:13:09Haziran 1917'de İngiliz Komuta Akademisi'nde yapılan bir değişiklikle,
00:13:20General Edmund Allenby komutayı devralır.
00:13:24Ve Londra'ya şu telgrafı geçer.
00:13:26Destek gelmedikçe, Gazze'ye kesinlikle hareket etmeyecek.
00:13:30Beklenen destek, yazın kavurucu sıcağında gelir.
00:13:37Gazze'yi 9 ay boyunca elinde tutan Osmanlı kuvvetlerinin,
00:13:41taze güç ve yeni komutana karşı gücü sınırlıdır.
00:13:46Ve Gazze düşer.
00:13:48Kudüs'e gider yol, İngilizlere açılmıştır.
00:13:50Bu, Osmanlı İmparatorluğu için bölgede sonun başlangıcı olarak da tarife geçer ama,
00:13:57Arap'ları daha kötü vuracaktır bu gelişme.
00:14:00Çünkü 400 yıllık Osmanlı barışı sona ermektedir.
00:14:11Büyük ölçüde sorunların yaşanmadığı, 400 yıllık bir Osmanlı hakimiyeti dönemiydi bu.
00:14:17Hiç sorun yaşanmadı mı? Yaşandı.
00:14:1919. yüzyılın sonuna 1860'lara geldiğinizde,
00:14:22yine Fransızların ve İngilizlerin müdahalesiyle,
00:14:24Lidyan'da, Maruniler ve Dürziler arasında çatışmaların yaşandığını görüyoruz.
00:14:28İşte Suriye'de küçük çaplı ayaklanmalar, isyanlar.
00:14:31Fakat bu 400 yılı aslında Orta Doğu açısından son derece yumuşak geçen,
00:14:37son derece sorunsuz geçen bir dönem olarak isimlendirmek herhalde yanlış olmayacak.
00:14:42Fakat maalesef bugün, özellikle 1950'lerde itibaren Arap milliyetçileri,
00:14:46bu Osmanlı dönemini kendileri açısından geri bırakılmışlık dönemi olarak ifade edildi.
00:14:52İngiltere Başbakanı David Lloyd George,
00:15:07tüm Hristiyanlar için bir hayali şu kelimelere döktüğünde,
00:15:11kimse bunun Orta Doğu için sonu gelmeyen acıların başlangıcı olacağını tahmin etmiyordu.
00:15:17Bu sözler, kutsal topraklara yönelik düzenlenen son haçlı seferinin habercisi oldu.
00:15:29Tarihler 11 Aralık 1917'yi gösterdiğinde,
00:15:33İngiliz General Allenby gösterişli bir törenle Kudüs'e giriyordu.
00:15:38Allenby ile birlikte çatışma, kan ve gözyaşı dolu yıllarda giriyordu Filistin'e.
00:15:44Orta Doğu'yla ilgili planlarsa daha önce başlamıştı.
00:16:00Birinci Dünya Savaşı'nda Almanlara karşı ikinci bir cephe peşinde olan İngiltere,
00:16:06burayı Orta Doğu olarak belirledi.
00:16:08Cephe önce derinden açıldı.
00:16:12İngiliz genç subay Thomas Lawrence ya da daha iyi bilinen adıyla Arabistanlı Lawrence,
00:16:19İngilizlerin Orta Doğu ajanı olarak Kahire'deydi.
00:16:25Arabistanlı Lawrence, Arapları örgütlemesi için bölgeye gönderildi.
00:16:29Umutsuzdur Londra, çünkü 19. yüzyılın ortalarında Hindistan'da acı bir deneyim yaşamışlardı.
00:16:42Ardından da Sudan'da.
00:16:45Müslümanların kendilerine boyun eğmeyeceğini düşünüyorlardı.
00:16:50Yine de girişimlere başladılar.
00:16:52Araplara çeşitli sözler verildi.
00:16:54Verilen ama daha sonra yerine getirilemeyecek en büyük söz,
00:16:59bağımsız olmalarına yardım etmektedir.
00:17:06Her ne kadar geniş kitlelerle ayaklanmasa da,
00:17:10Arapların bir bölümü,
00:17:11Lawrence'ın örgütlediği Şerif Hüseyin ve İngilizlerle işbirliği yaptı.
00:17:17Aslında İngilizler Filistin'e ilk geldiklerinde,
00:17:19Arapların kendilerine destek verip vermeyeceklerini bilmiyordu.
00:17:24Zira Osmanlı'yı sarsan ve Balkanları kaybetmesine yol açan milliyetçilik hareketleri,
00:17:31burada kendini göstermemişti henüz.
00:17:33Çünkü bir Arap milletinden bahsedebilmek mümkün değildi.
00:17:39Bölgede tarihin akışını değiştiren,
00:17:41İngilizlerin kışkırtmaları ve işgalcilerle iş birliğine hazır bazı Araplar olacaktı.
00:17:48İngiltere bir yandan Sykes-Picot,
00:17:59Saint-Jean de Moren gibi gizli anlaşmalarla,
00:18:02müttefikleriyle bölgeyi paylaşırken,
00:18:05bir yandan da Osmanlı'ya karşı ayaklanma başlatmak için,
00:18:09Şerif Hüseyin önderliğindeki Arap milliyetçilerine toprak var ediyordu.
00:18:13Şerif Hüseyin'in oğlu Faysal'la temasa geçen Longans,
00:18:18beraberindeki bir grup Arap'la birlikte,
00:18:21Hicaz Demiryolu ve diğer lojistik hatlar başta olmak üzere sabotajlara başladı.
00:18:26Amaç Osmanlı'nın güney cephesine takviye göndermesini engellemekti.
00:18:37Başarılı da olundu.
00:18:40Şerif Hüseyin'le İngilizler aslında ilk olarak savaş öncesinde,
00:18:441912'de Kahire'de bir araya gelmişti.
00:18:48Osmanlı'nın güç kaybetmesiyle cesaretlenen Şerif Hüseyin,
00:18:51tüm Arap milletini temsil ettiğini,
00:18:55Büyük Arap ayaklanmasını gerçekleştireceğini
00:18:58ve bölgede Osmanlı'yı kendisinin çökerteceğini iddia ediyordu.
00:19:04Karşılığında istediği ise,
00:19:07Adana'da Mersin dahil olmak üzere,
00:19:10Türkiye'nin güney ve güneydoğusundan,
00:19:12Basra, Kızıldeniz ve Hint denizine kadar,
00:19:16tüm Arabistan'ın kralı olmaktı.
00:19:21İngilizler önce bu desteği vermiyorlar Şerif Hüseyin'e.
00:19:31Fakat Şerif Hüseyin ne zaman önem kazanıyor İngiltere'nin gözünde?
00:19:36İşte Osmanlı, Almanya'nın yanında savaşa girmeye karar verdiğinde,
00:19:42birdenbire Şerif Hüseyin çok önem kazanıyor.
00:19:45İngiliz ordusunda çok sayıda Müslümanın da yer aldığını düşünürseniz,
00:19:48mesela Hindistan kökenli ya da Mısır kökenli.
00:19:52İngiltere, Osmanlı'nın ve Padişah'ın halifeliğini de kullanarak,
00:19:58bu Müslüman askerler üzerinde etkisi olabileceğinden korkuyor özellikle.
00:20:03Ve bu bağlamda birdenbire Şerif Hüseyin ve onun teklifi önem kazanıyor.
00:20:07Bir başka örgütlenme de bugünkü Suudi Arabistan topraklarında yaşandı.
00:20:14Suud ailesi, savaştan bir yıl önce, 1913'de İngilizlerle temasa geçerek,
00:20:21bölgedeki Osmanlı vesayetine son vermek üzere icazet aldı.
00:20:25Ve İngiltere'nin silah ve altın desteğiyle,
00:20:29Necd bölgesinde ayaklanıp,
00:20:32rakip kabileleri ve sonrasında da Haşimileri yenerek,
00:20:36Hicaz'ın tamamına sahip oldu.
00:20:38Bu büyük Arap ayaklanması,
00:20:41savaşın ikinci yılında,
00:20:43Haziran 1916'da başlardı.
00:20:47Ancak bir süre sonra,
00:20:48ayaklanmanın topyekun bir Arap ayaklanması değil,
00:20:51sadece Şerif Hüseyin ve oğullarının liderliğinde,
00:20:562-3 bin kişiyle gelişen bir hareket olduğu ortaya çıkar.
00:21:00Büyük Arabistan hayalleri içindeki Şerif Hüseyin,
00:21:05büyük bir oyunun piyola olduğunu bilmeden,
00:21:07ayaklanmayı başlatırken,
00:21:10çok önemli bir gelişmeden habersizdir.
00:21:13Orta Doğu'yu bugün kana buluyan olayların temeli olan bir gelişmeden.
00:21:21İngilizlerin Araplara bağımsızlık sözü vermesinden,
00:21:37yalnızca 2 ay sonra,
00:21:39Ocak 1916'da,
00:21:41Fransız ajan Fransuva George Picot,
00:21:44Londra'ya hareket etti.
00:21:45Burada İngiliz hükümetinin temsilcisi Mark Sykes'la görüştü.
00:21:51Ve 5 ay sonra,
00:21:5316 Mayıs 1916'da,
00:21:55Sykes-Picot adlı gizli anlaşma imzalandı.
00:22:05Gizli anlaşmadan haberi olmayan Araplar için,
00:22:081917 yılı,
00:22:10aslında hiçbir şeyin vaat edildiği gibi olmadığını gösterecekti.
00:22:15Kuzey'de Çar'ı devirerek yönetimi ele geçiren Bolşevikler,
00:22:20savaştan çekilince,
00:22:22bazı kağıtlar ve haritalar da bir anda ortaya çıkıverdi.
00:22:33Haritalara göre,
00:22:34fazla Suriyeli,
00:22:36İngilizler Filistin'i alıyordu.
00:22:38Tek bir iktidarın yönetimde olduğu bir Arap devleti yoktu.
00:22:43Her şey büyük bir oyundan ibaretti.
00:22:47Araplar da bunun bir parçasıydı.
00:22:50Araplara göre İngiltere kendi çıkarlarını onuruna tercih etmişti.
00:22:55Arap milliyetçiliği ağır bir ihanete uğramıştı.
00:23:00Sykes-Picot anlaşması,
00:23:02İslam dünyasını parçalara ayırıyordu.
00:23:04Faşimiler bu gizli paylaşımdan ancak Rusya'daki 1917 Ekim devriminden sonra Bolşevikler aracılığıyla haberdar olacaktı.
00:23:22İngilizler için zafer kazanılmıştı.
00:23:37Ama Orta Doğu ısınıyordu.
00:23:41Orta Doğu'da bir milyon kişilik bir işgal ordusu bulunduran İngiltere,
00:23:46masa başında planladığının çok da kolay olmadığını anlamaya başlamıştı.
00:23:50Zafer için herkese sözler verilmişti.
00:23:54Ve şimdi herkes kendine vaat edileni istiyordu.
00:23:59Vaat edilenler ise birbirleriyle çakışıyordu.
00:24:04Masa başında açılan bu sorun yine masa başında çözüldü.
00:24:08Birileri haritayı önlerine çekti ve cetvelle işe girişti.
00:24:14Ve Orta Doğu'yu bugün bile birleşemeyecek şekilde böldü.
00:24:22Hemen her ülkede ya mezhepsel ya da etnik farklılıklar göze çarpıyordu.
00:24:39Ama bununla sınırlı değildi derin oyun.
00:24:41Arapların bilmediği bir söz daha vardı.
00:24:52Balthor deklarasyonu.
00:24:55Yahudilere tarihi topraklarını geri verme sözü yani.
00:24:59Orta Doğu'ya oynayan, yeraltı kaynaklarını sömürmeyi hedefleyen haç değildi yalnızca.
00:25:11Altı köşeli yıldız da 1800 yıllık özlemini dindirmenin yollarını arıyordu.
00:25:20Dini motifler ön plandaydı onlar için.
00:25:2319. yüzyılın sonlarında özellikle Avrupa'daki Yahudi düşmanlığındaki artış dağınık halde yaşayan on binlerce Yahudi'yi çeşitli arayışlara itmişti.
00:25:49Bu arayış ve tartışmalar arasından sıyrılan, 1896'da gazeteci Theodor Herz tarafından kaleme alınan Yahudi Devleti isimli kitapdaki fikirler oldu.
00:26:02Bir yıl sonra İsviçre'nin Bazar şehrinde toplanan 1. Siyonizm Kongresi'nde ulaşılan mutabakat,
00:26:11Filistin'de bir Yahudi vatanının kurulması ve Dünya Siyonizm Teşkilatı'nın bu amaca ulaşmak için faaliyete geçirilmesini öngörüyordu.
00:26:19Filistin o dönemde Osmanlı İmparatorluğu'nun parçasıydı.
00:26:26Önce geri dönüşler organize edilmeye başlandı.
00:26:301914 yılına gelindiğinde bölgedeki Yahudi sayısı 70.000'i bulmuştu.
00:26:35İsrail'in ilk cumhurbaşkanı Haim Weizman, İngiliz dolanmasında çalışan bir kimyagerdi.
00:26:48Buradaki başarıları özellikle Dışişleri Bakanı Bağfur'la yakın ilişki kurmasını sağladı.
00:26:55Öte yandan Filistin'deki bir Yahudi oluşumu İngiltere için Akdeniz'e bir başka çıkış kapısı olabilirdi.
00:27:03Dolayısıyla Filistin topraklarında bir Yahudi yurdu kurmayı amaçlayan Siyonist hareketle iyi geçinmek o dönemde İngilizlerin çıkarınaydı.
00:27:15İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur Bağfur ise Yahudi halkları için bir vatan kurulması sözü vermişti.
00:27:23Siyonistlerin önderlerinden Lord Rothschild'a gönderilen mektupta yer alan bu vaat bugün Bağfur deklarasyonu olarak anılıyor.
00:27:33Her ne kadar dönemin süper gücü İngiltere'nin Siyonizme verdiği bu güvence Filistin'in bir Yahudi milli yurdu olacağını değil,
00:27:46Filistin'de bir de Yahudi milli yurdu kurulacağını vurgulasa da gelişmeler tersini ortaya koyacaktı.
00:27:54Arapların tepkileri 1936'da geniş çaplı uygulanan genel grevle birlikte sivil itaatsizliğe dönüştü.
00:28:14Öbür yanda ise Militan Irgun örgütü Filistinli ve İngilizlere ait hedeflere saldırılarının şiddetini arttırıyordu.
00:28:24İşte bu ortamda 1937 yılının Temmuz ayında İngiltere'nin Hindistan'dan sorumlu eski devlet bakanı Lord Peel'in başkanlığındaki bir kraliyet komisyonu,
00:28:35bu bölgeyi Yahudi ve Arap devletleri arasında ikiye bölmeyi önerdi.
00:28:41Yahudi devletçi İngiliz mandasındaki Filistin'in üçte birini kaplayacaktı ve Celile deniziyle sahildeki düzlükleri içine alacaktı.
00:28:51Bu masaya konan ilk sınır önerisiydi.
00:28:56Ama Filistinli ve Arap temsilciler teklifi reddetti.
00:28:59Göçün durmasını ve azınlık haklarına saygılı bir üniter devlet kurulmasını istiyorlardı.
00:29:06İstediklerini elde edemediler.
00:29:08Bölgedeki şiddet ortamı devam etti.
00:29:111947 yılında yeni bir dönemece gelinmişti.
00:29:15Artık top İngiltere'de değil, Birleşmiş Milletler'deydi.
00:29:27Ama bölge çok değişmişti.
00:29:29Yahudiler artık nüfusun üçte birini oluşturuyordu.
00:29:32Ve Avrupa'daki nazi zulmünden kaçanlarla birlikte sayıları her gün daha da artıyordu.
00:29:40Toprakların yüzde altısına sahiptiler.
00:29:43Birleşmiş Milletler'in kurduğu özel komite yeni bir planı gündeme getirdi.
00:29:49İki devlet esasına dayalı bu plan, Filistin'in yüzde elli altısını Yahudi devletine ve Arap devletine bırakıyordu.
00:29:57Kudüs, uluslararası bir idare altında olacaktı.
00:30:02Filistinliler red, İsrail'ler kabul dedi.
00:30:06Genel kuruldaki oylamada ise denge vardı.
00:30:09On üç red, on çekinser, on kabul.
00:30:12Plan, tozlu raflar da yok oldu.
00:30:18Çatışmalar ise şiddetini daha da artırdı.
00:30:21Özellikle Yahudi minis güçlerinin Arap köylerindeki temizlik operasyonları,
00:30:27uluslararası kamuoyunun da tepkisini çekiyordu.
00:30:31Çatışmalardan en çok etkilenen ülke ise İngiltere'ydi.
00:30:34Kamuoyu, oradaki askeri varlığın sona ermesini istiyordu.
00:30:39Hükümet bu baskıya direnemedi.
00:30:42İngiliz birlikleri hızla çekilmeye başladı.
00:30:45Çekilme 13 Mayıs 1948'de tamamlandı.
00:30:49Bir gün sonra Tel Aviv'den yükselen açıklama yeni bir dönemin başlangıcıydı.
00:30:57İsrail Devleti'nin açıklamasıydı bu.
00:30:59İki bin yıldır kurulan ilk Yahudi devletinin.
00:31:03O gün İsrailliler için bayram, Filistinliler içinse El Nakba, yani felaket günüydü.
00:31:17O günün ardından Filistinliler için aslında her gün bir felaket günü olacaktı.
00:31:24İsrail Devleti ilan edildikten bir gün sonra Arap Birliği bu ülkeye savaş açtı ve Ürdün, Mısır, Lübnan, Irak ve Suriye orduları İsrail'e saldırdı.
00:31:51Dört Arap ülkesinin kuvvetleri savaşta ilk aşamada önemli ilerlemeler kaydetti.
00:31:59Ancak batılı güçlerin İsrail'i desteklemesi üzerinde savaş Arapların aleyhine döndü.
00:32:05Üstelik İsrail, Sovyetler Birliği'nden de yardım aldı.
00:32:10İsrail'in Ürdün ve Suriye'nin başkentlerine düzenlediği saldırılarda çok sayıda sivil öldü.
00:32:16Savaşın ardından ortaya çıkan ateşkes hatları İngiltere mandasındaki Filistin'in çoğunluğunu İsrail'e bırakıyordu.
00:32:27Mısır, Gazze şeridini elinde tuttu.
00:32:30Ürdün ve Kudüs çevresindeki toprakları ve bugün Batı Şeria denen bölgeyi ilhak etti.
00:32:37Bunlar İngiltere mandasındaki toprakların yüzde yirmi beşine denkti.
00:32:46Yahudi güçleri Filistin topraklarında sürekli ilerledi.
00:32:51Özellikle Kudüs yakınlarındaki Deir Yasin köyünde çok sayıda Filistinli'nin katledilmesi dehşet yarattı.
00:32:59On binlerce Filistinli, Lübnan, Mısır ve şimdi Batı Şeria denen bölgeye kaçtı.
00:33:07Bu mücadelede dikkat çekici bir yön vardı.
00:33:15Filistinliler olayları seyirci konumundaydı.
00:33:19İsrail'le mücadelenin bayraktarlığı için Arap devletleri rekabet içindeydi.
00:33:24Bu durum 1964'te değişti.
00:33:28Filistin Kurtuluş Örgütü'nün kuruluşuyla.
00:33:31Arap devletleri ilk başta Filistin Kurtuluş Örgütü'nün esasen kendi kontrollerinde kalmasını istiyordu.
00:33:41Filistinliler ise gerçekten bağımsız bir örgüt özlemindeydi.
00:33:461969'da İsrail'e karşı operasyonlarıyla ün kazanan El-Fekih Örgütü'nün lideri Yasir Arafat'ın Filistin Kurtuluş Örgütü Başkanlığı'na gelmesiyle süreç hızlandı.
00:33:58Tabi bu arada yaşanan bir savaş etkisini bugün de sürdüren bir dizi gelişmeye yol açtı.
00:34:095 Haziran 1967'de başlayan 6 gün savaşları Orta Doğu Anlaşmazlığı'nın çehresini değiştirdi.
00:34:18İsrail uçaklarının daha başlangıçta güçlü Mısır Hava Kuvvetleri'ni havalanamadan vurması savaşın sonunu da aslında ilk günden belirledi.
00:34:32İsrail Mısır'dan Gazze ve Sina Yarımadası'nı Suriye'den de Golan Tepelerine aldı.
00:34:55Ürdün güçlerini de Batı Şeria ile Doğu Kudüs'ten çıkardı.
00:34:59Yaklaşık 500 bin Filistinli daha Mısır, Lübnan, Ürdün ve Suriye'ye göç ederek mülteci haline geldi.
00:35:10Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 242 sayılı kararla İsrail'in ele geçirdiği yerlerden çekilmesini istedi.
00:35:17Ama İsrail uzun yıllar kararı uygulamadı.
00:35:28Savaşta kaybettikleri toprakları diplomatik yollardan geri alamayan Mısır ve Suriye 1973'te bir savaşa daha geldi.
00:35:39Harekat Yahudilerin en önemli dinsel bayramı Yom Kipur yani Kefaret gününde başladı.
00:35:46Yahudilerin herhangi bir cihazı kullanma yasağı olduğu o gün Mısır ve Suriye önemli ilerlemeler sağladı.
00:35:56Ama bayramı sona erdiren boruların çalmasıyla işler tersine döndü.
00:36:023 hafta sonra ateşkes imzalandığında İsrail pek çok yerde 1967'deki ateşkes hattının da ötesine geçmişti.
00:36:25Savaşın hemen ardından bu kez Suriye Arabistan, İsrail'i destekleyen ülkelere petrol ambargosu başlattı.
00:36:34Petrol fiyatları bütün dünyada hızla yükselirken küresel nitelikte bir ekonomik kriz baş gösterdi.
00:36:41Bu kriz uluslararası kamuoyunu bölgeye daha duyarlı ve bilinçli hale getirdi.
00:36:47O güne kadar uluslararası kamuoyu genelde Filistinlilerden yana bir tavır içindeydi.
00:37:02Bu tavır 1972 yılında önemli bir kırılma yaşadı.
00:37:06Kara Eylül diye de bilinen Ebu Nidal'in örgütü 1972 Münih olimpiyatlarında 11 İsrailli sporcuyu öldürdü.
00:37:36Bu eylem Filistin davasını kamuoyunun gündemine bir kez daha getirdi ama Filistinlilerin haklılığına büyük gölge düşürdü.
00:38:04Bu havadan yararlanan İsrail, iktidara gelen sağ ideolojinin de etkisiyle Gazze ve Batı Şeria'da yerleşimler kurmaya başladı.
00:38:15Bu yerleşimler toprak ihtilaflarını daha da arttırdı.
00:38:21Yom Kipur Savaşı'ndan 4 yıl sonra dünya bir anda şaşkına döndü.
00:38:26Mısır Cumhurbaşkanı Emmer Sedat İsrail'e gitti, Mesep'te yani parlamentoda bir konuşma yaptı.
00:38:35Mısır ve İsrail bir yıl sonra bu kez Kemp David'de Orta Doğu'da barışın çerçevesini çizen bir dizi anlaşmaya imza atacaktı.
00:38:45Filistinlilere sınırlı özellik verilmesini öngören anlaşmayla Mısır'da Sina Yarımadası'nı geri alıyordu.
00:38:59Ama anlaşma Mısır'a pahalıya patladı.
00:39:03İsrail'e kendi başına pazarlığa giriştiği için Arap devletleri tarafından boykota uğradı.
00:39:09Emmer Sedat ise 1981'de kendi ordusundaki İslamcı unsurlar tarafından öldürüldü.
00:39:17Mısır'la barış işin bir kısmıydı.
00:39:36Sina'daki son İsrail birliklerinin geri çekilmesinin üzerinden daha iki ay bile geçmemişken,
00:39:44Ebu Nidal örgütünün İsrail'in Londra Büyükelçisi'ne suikast girişimi üzerine İsrail birlikleri Lübnan'a girdi.
00:39:53Hedef Lübnan sınırına yakın yerleşim birimlerini saldırılardan korumaktı.
00:39:57Ama gerçekte amaç Filistin Kurtuluş Örgütü'nü bu ülkeden çıkarmaktı.
00:40:10Ordusunu başkent Beyrut'a kadar götüren dönemin savunma bakanı Ariel Sharon sonunda bu amaca ulaştı.
00:40:19Ama bu bir trajediye yol açtı.
00:40:21Filistin Kurtuluş Örgütü milisleri çekilince, Filistin mülteci kampları savunmasız kalmıştı.
00:40:29Hristiyan Falange milislerin lideri Beşir Cemayel'in bir bombalı saldırıda ölmesiyle,
00:40:35intikam için harekete geçen Falangeistler,
00:40:39Ariel Sharon'un desteğinde tarihin en kanlı katliamlarından birini gerçekleştirdi Sabra ve Şatila kamplarında.
00:40:48İsrail'in bu katliamdaki rolü bugün bile tartışmalı.
00:40:54Ama bir gerçek kesin.
00:40:56Ariel Sharon'un katliamı durdurmak için hiçbir çaba göstermediği.
00:41:01Bugün hala makineye bağlı yaşayan Sharon,
00:41:26tüm dünya Müslümanlarının adını nefretle andığı bir kişi bu yüzden.
00:41:321987 yılına gelindiğinde ise,
00:41:42Arapça bir kelibe, uluslararası politika literatüründe yerini aldı.
00:41:47İntifada.
00:41:48Arapçada genel olarak bir başkaldırıyı, isyanı tanımlamak için kullanılan intifada,
00:41:54Orta Doğu'da Filistinlilerin varoluş mücadelesi,
00:41:59yaşadıkları işgal, ayrımcılık ve şiddetle,
00:42:02İsrail tanklarına karşı sapanlı çocuklarla özdeşleşen bir sembol oldu.
00:42:10Gazze şeridinde başlayan, kısa sürede Batı şeriaya yayılan bu direnişin gücü herkesi şaşırttı.
00:42:18Genel grevler düzenlendi,
00:42:29İsrail ürünleri boykot edildi,
00:42:31duvarlara yazılar yazıldı ve yollarda barikatlar kuruldu.
00:42:35Ama sembolleşen eylem,
00:42:38ağır silahlarla donanmış İsrail askerlerine taş atan Filistinli çocuklardı.
00:42:486 yıl süren bu dönem,
00:42:56bini aşkın Filistinlinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlandı.
00:43:00Ama uluslararası kamuoyu,
00:43:03Filistin davasını Filistinlilerin gözleriyle ve sempatiyle görmeyi başardı.
00:43:10Yine bu dönemde Filistin Kurtuluş Örgütü'nün 1988'de Cezayir'de toplanarak,
00:43:19iki devlet çözümünü kabul etmesini de anımsamak gerek.
00:43:22Bu girişim somut bir sonuca ulaşamasa da,
00:43:26Filistinlilerin Amerikalı yetkililerle diyaloğa başlamasına vesile oldu.
00:43:31Bu diyalog, 1991 Madrid zirvesinin altyapısını oluşturacaktı.
00:43:351991, Orta Doğu için daha çok 1. Körfez Savaşı boyutuyla anımsanan bir yıldır.
00:43:46Körfez krizinin Filistinlilerle ilgili pek de bilinmeyen bir boyutu,
00:43:51aslında önemli bir dönemece de işaret eder.
00:43:54Çünkü işgal sırasında Irak'a destek veren Arafat,
00:44:00savaşın ardından Körfez ülkelerinden aldığı ciddi mali yardımları kaybetmiş durumdaydı.
00:44:07Çıkış yoluysa Körfez krizinin ardından,
00:44:10Amerika'nın barış arayışı içine girmesiydi.
00:44:13Sonunda taraflar Madrid'de bir araya gelmeyi kabul etti.
00:44:17Konferansa, Ürdün ve Golan tepelerini geri alacak müzakerelere girmek isteyen Suriye'de katıldı.
00:44:24Ancak İsrail, terörist olarak gördüğü Filistin Kurtuluş Örgütü ile doğrudan muhatap olmak istemiyordu.
00:44:33O yüzden Filistin Kurtuluş Örgütü'nden olmayan Filistinlilerden oluşan bir Filistin-Ürdün karma heyeti oluşturuldu.
00:44:43Firminin ilginç bir yanı da,
00:44:45Amerika-İsrail ilişkilerinin pek de alışılmamış bir şekilde gergin olduğu bir döneme rastlamasıydı.
00:44:51Konu, Amerika'nın yerleşim birimleri inşa etmeye devam eden İsrail'in alacağı 10 milyar dolarlık kredi garantisini askıya almasıydı.
00:45:0130 Ekim'de başlayan tarihli zirveyi dünya izledi.
00:45:11Taraflar, 45'er dakikalık konuşmalarda yaklaşımlarını ortaya koydu.
00:45:15Filistinliler, İsrail'le paylaşılan bir gelecek umudunu, İsrail'liler Yahudi devletinin meşruiyetini anlattı.
00:45:25Suriye Dışişleri Bakanı Faruk Elşara ise, İsrail Başbakanının terörist geçmişini.
00:45:33Somut bir sonuç yoktu ama en azından kartlar masaya ilk kez ciddi olarak konmuş oldu.
00:45:39Ve 2 yıl sonra başlatılan süreç bugün hala etkisini sürdürüyor.
00:45:45Oslo barış süreci.
00:45:48Haziran 1992'de İsrail'de sol kanadın, yani işçi partisinin iktidara gelmesi çok kuvvetli bir barış sürecini başlattı.
00:45:58Şahin rolünde Başbakan Nizak Rabin ve Güvercin rolündeki Şimon Peres, İsrail adına Filistinlilerle barışı konuşacak uygun bir ekibi oluşturuyordu.
00:46:11Karşıda, tabii ki Şahin de Güvercin de Arafat'tı.
00:46:16Umutlar çok değildi ama tahminlerin çok ötesinde ilerlemeler sağlandı.
00:46:39Filistinliler, işgal topraklarından aşamalı çekilmeye başlaması karşılığında İsrail devletini tanımayı kabul ediyordu.
00:46:48Bir ilkeler deklarasyonu hazırlandı.
00:46:51Bu belge Washington'da imzalanırken, Arafat'la Rabin arasındaki tarihi tokalaşmayı 400 milyon insan canlı izledi.
00:47:01Deklarasyonun nasıl uygulanacağı konusundaki müzakereler iki yıl sürdü.
00:47:08Sonunda Kahire'de imza altına alındı.
00:47:12İsrail, Gazze şeridinin çoğunu terk edecekti.
00:47:16Sadece Yahudi yerleşimleri ve etraflarındaki arazilerde İsrail varlığı sürecekti.
00:47:22Batı şeriyada ise Eriha kenti Filistinlilere bırakılacaktı.
00:47:31Pazarlıklar güçlükle yürütülürken, Batı şeriyanın El Halil kentinde düzenlenen bir katliam neredeyse görüşmelerin kesilmesine yol açıyordu.
00:47:48Tarihi İbrahim Camii'nde sabah namazı kılan Filistinlilerin üzerine, makineli tüfekle ateş açan Yahudi bir yerleşimci, 29 kişiyi öldürdükten sonra öldürülmüştü.
00:48:00Anlaşmanın kendisi de zorluklarla doluydu.
00:48:25İsrail ordusu 5 yıl içinde aşamalı olarak geri çekilecekti.
00:48:30Ama bu aşamalar Filistin devletinin kuruluşu, Kudüs'ün statüsü, işgal edilmiş topraklardaki Yahudi yerleşimlerinin durumu ve sayısı 3,5 milyona aşkın Filistinli mülteciğinin ne olacağı gibi konulara bağlıydı.
00:48:45Yaser Arafat, Temmuz ayında Filistin topraklarına geri dönerken, coşkulu kalabalık tarafından muzaffer bir edayla karşılandı.
00:48:56Filistin Kurtuluş Ordusu, İsrail birliklerinin boşalttığı yerlere konuşlandırıldı.
00:49:03Filistin Ulusal İdaresi, yani Özel Yönetimin Başkanı olarak Yaser Arafat vardı artık.
00:49:101996'da yapılan seçimler de bunu tescil etti.
00:49:14Genel hava barış kokuyordu ama aslında bölgede barut kokusu daha yoğundu.
00:49:28Filistinli militanların bombalı eylemlerinde onlarca İsrailli öldü.
00:49:34İsrail de yeni yönetiminin topraklarına giriş çıkışları engelliyor, militanlara suikastler ifleniyordu.
00:49:44Yeni yerleşim inşaatları yükselmeye devam ediyordu.
00:49:48Bu atmosferde Mısır ve Washington'da imzalanan anlaşma, Batı şeriayı 3'e bölerek somut adımlara zemin hazırlıyordu.
00:50:04Anlaşma Filistinlilerde pek bir heyecan yaratmadı ama İsrail'e etkisi dramatik oldu.
00:50:11Yahudi toprağının teslim edilmesine yükselen öfke, Başbakan İzak Rabin'in bir aşırı dinci Yahudi tarafından öldürülmesine neden oldu.
00:50:23Rabin'in ölümünün ardından gelen Netanyahu iktidarı, gerilim politikasını arttırdı.
00:50:37Netanyahu, Oslo anlaşmalarına karşı çıkıyor, güvenlik içinde barış tezini işliyordu.
00:50:43Gerçi Netanyahu, Amerika'nın artan baskısı sayesinde El Halil şehrinin %97'sini Filistinlilere devretti ama
00:50:52yerleşim inşaatlarına yeniden başlayarak ve hepsinden önemlisi El Aksa Camii'nin altına
00:50:59alkeolojik amaçlarla bir tünel kazılması girişimiyle Oslo'daki havayı tamamen tercih etti.
00:51:074 Mayıs 1999'da Oslo anlaşmalarında öngörülen 5 yıllık geçiş süresi sona ermişti.
00:51:22Barılan hiçbir nokta yoktu.
00:51:24Kudüs'ün durumu, mülteciler, yerleşimler ve sınırlar gibi nihai statü pazarlıkları sonuçsuz kalmıştı.
00:51:32Bu dönemde Amerika'da iki kere White River'da bir araya geldi taraflar ama yine somut sonuç alınamadı.
00:51:41Bu dönem Orta Doğu'daki tek olumlu gelişme Ehud Barak iktidarının İsrail'in 21 yıllık Lübnan macerasına son vermesiydi.
00:52:03Sonuçsuz kalan görüşmeler iki tarafta da umutsuzluk havasını iyice artırmıştı.
00:52:12Bu tabloyu gören dönemin Amerikan Başkanı Bill Clinton yeni bir strateji öngördü.
00:52:19Kademeli barış görüşmeleri yerine bütün konularda toptan sonuç almayı amaçlayan nihai pazarlığa girmek.
00:52:28Görsel malzeme güzeldi ama sonuç yine alınamadı.
00:52:33Ama genel bir eğimsellik dalgası hakim olmuştu.
00:52:38Bu hava da kısa sürdü.
00:52:40İsrailli bir Şahin'in tahrikine kadar.
00:52:45Ariel Sharon'un Mescid-i Aksa'nın bulunduğu Harim-i Şerif'i ziyaret etmesi
00:52:50önce protestolarda, protestolarda kısa sürede El Aksa İntifadası diye anılan ayaklanmaya dönüştü.
00:52:57Özellikle intihar saldırıları, dehşet ve korku saçtı.
00:53:15Ve İsrail'de halk sandığa gitti, iktidarı Ariel Sharon'a verdi.
00:53:34Mesaj açıktı.
00:53:36İsrail halkı Filistin sorununa daha katı bir yaklaşımı savunuyordu artık.
00:53:41Ama Sharon'un sertlik politikaları sadece kanı arttırdı, güvenliği sağlayamadı.
00:53:50Birkaç dalga halinde gelen incah...