Gece Haberleri, 24 saatin tüm gelişmelerini ekrana getiriyor.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00İzlediğiniz için teşekkürler.
00:30Suriye'de ne yapmaya çalışıyor?
00:32Konuklarımızla birlikte konuşacağız.
00:34Güngör Yavuz Arslan ve Cihan Günyel stüdyoda bizimle birlikte.
00:38Hoş geldiniz.
00:39Hoş bulduk. Merhabalar.
00:40Güngör Bey sizinle başlayalım.
00:42Özellikle bölgeyi Suriye'yi yakından tanıyan bilen bir isim olarak Suriye'de neler yaşanıyor?
00:47Size sormak istiyorum.
00:49Çünkü Suriye'de yeni yönetim Suriye'nin kontrolünü ele geçirdikten sonra yeni bir devlet yapısı oluşturmaya çalışıyor.
00:56Aslında çok zor bir işi devraldılar.
00:59Uluslararası kabul en önemli çalışma alanlarından biri düzeltilmesi gereken ekonomi var.
01:05Halkın yerlerine evlerine geri dönmesi ki Suriye yönetimi bir buçuk milyon insanın devrimden sonra Suriye'ye evlerine geri döndüğünü de açıkladık.
01:18Çok önemli konular var ama bazı karışıklıklar da zaman zaman söz konusu oluyor.
01:25Bunlardan biri son yaşanan dürzilerle bir çatışma söz konusu Suriye'de neler oluyor? Size soralım.
01:31Birincisi Suriye'de bir geçiş dönemi oluyor.
01:34Her şeyden önce Suriye'de sular durulmuş değil.
01:37Hala güvenlik riskleri ki işte Süveyda, Dera ya da diğer bölgelerde olduğu gibi bazı gerginlikler ve kırılganlıklar devam ediyor.
01:47Şimdi dürzi gruplar olarak adlandırdığımız silahlı bir yapı var.
01:54Bunlar yapılan anlaşma gereği silahlarını Şam yönetimine Suriye'nin yeni ordusu da teslim etmeleri gerekiyordu.
02:01Ama bunların konu başlığımız olan bölgede olduğu gibi Saranama bölgesi ve diğer bölgelerde olduğu gibi silahlarını teslim etmedikleri ve Şam otoritesine karşı bir kalkışmaları olduğunu görüyoruz.
02:13Tabii çatışmalar oldu.
02:16Özellikle Şam ve çevresinden buraya yeni askerler sevk edildi.
02:20Ve bölgede hala kısmı de olsa bir gerginlik devam ediyor.
02:25Aslında büyük fotoğrafa bakmak lazım.
02:27Bu dürzi toplumu ne?
02:288 Aralık'tan sonra devrim sonrası dürzilerin pozisyonu nedir?
02:34Bunlar neler yapıyor?
02:35Orta Doğu'da dürziler 3 ülkede yaşıyor.
02:37Biri Lübnan, ikincisi Suriye.
02:40Üçüncüsü de işgal altındaki Filistin toprakları.
02:43Yani İsrail'in kontrol ettiği Golan bölgesi de görürüz.
02:46Dürzilerin diğer bir özelliği de ülkelerini saydığımızda bir kısmı Lübnan vatandaşı, bir kısmı Suriye vatandaşı.
02:53Burada asıl dikkat edilmesi ve Suriye'de neler oluyor sorusunun cevabı olacak.
02:58Olacak da az bir kısımda olsa İsrail vatandaşı.
03:01Vatandaşı 1967'de Golan'ı işgal ettikten sonra bazı bölgede bulunan dürzü toplumlar İsrail işgalinde kalmak istemediklerinde Suriye'nin kontrol ettiği alana geçerken bazıları Golan'da kaldılar ve İsrail'le belirli bir pozisyon alak iş birliği içine girdiler.
03:19Bu İsrail vatandaşlarının bir kısmı da şu anda Suriye'de.
03:21Yani Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşı olan dürziler var.
03:25Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşlarının yanı sıra İsrail vatandaşları da çifte vatandaşları olan var.
03:31Bunun dışında da Golan bölgesinde yaşayanlar üzerinde söylüyorum sadece İsrail vatandaşı olanlar var.
03:37Şimdi yeni otoriteyi diyelim yani 8 Aralık'tan sonra Suriye devriminden sonra yeni yönetimi kabul etmeyen özellik, öz yönetim, hüküm zatilik kafasına göre hareket etmek olarak adlandıracağımız
03:50işte askeri meclisleri ilan ediyorlar, belirli çalışmalar yapıyorlar.
03:54Ahmet El Şahra ve ekibi bunlarla defaatte görüştü, belirli anlaşmalar yapıldı.
03:59İşte ellerindeki silahlı grupların silahları bırakıp yeni orduya entegrasyon olması için de bir anlaşma yapıldı.
04:08Bunun uygulanmadığını görüyoruz.
04:11Şöyle bir şey söyleyebiliriz.
04:14Aslında elimdeki notun da başlığı çok güzel anlatıyor.
04:16Devrim sonrası dürziler ve İsrail bakış açısı.
04:20Şimdi Cumhurbaşkanı Erdoğan kısa bir süre önce ne dedi?
04:23Terörist İsrail devleti Suriye'nin içinde etnik ve mezhepsel farklılıkları kaşıyarak bazı hain planlar yaptığını atıfta bulundu.
04:33İşte bu günlere söyledi.
04:35İsrail dürziler üzerinden bir sistem kurmaya çalışıyor.
04:40Şöyle diyebiliriz.
04:41Dürzileri kullanarak bir vekalet savaşı yapmaya çalışıyor.
04:45İsrail Başbakanlık Ofisi'nin açıklaması var.
04:47Dürzileri koruyacağız diyor.
04:49Bakın bu çok önemli.
04:50Dürzileri koruyacağız diyor.
04:51İşte uyarı uçuşları yaptıkları, Ahmet El Şahra'nın sarayın üzerinde drone ya da siyayı uçurdukları vs. vs. sahadan bilgi geliyor.
04:59Bir de sah gerçekliğini anlatayım.
05:01Şam merkezle Hermon Dağı'ndaki İsrail tanklarının, İsrail'in konuşlandığı, yani 8 Aralık'tan sonra İsrail, Golan Tepe'lerindeki işgal hattından geçerek Suriye'nin içine girdi.
05:13Tekrarlıyorum.
05:148 Aralık'ta biri oldu bittiyle, Golan Tepe'lerinde işgal etti, ben işgal hattı diyorum.
05:19İşgal hattını geçerek Suriye topraklarının daha da içine girdi.
05:24Peki bu girdiği bölgelerde kim vardı?
05:26İlk girdiği bölgelerde dürziler vardı.
05:28Dürzi toplumları, belirli işbirlikler ve sistem kuruldu.
05:32Yanlış anlaşılmaya mahal vermemek için şunu da söyleyeyim Erhan Bey.
05:36Bütün dürzi toplumlu İsrail'le işbirliği yapmıyor.
05:40Bunlar çok az dediğimiz, sayılarını tam analiz edemediğimiz bir kısım.
05:45İsrail'le birlikte hareket eden bir grup var.
05:48Bu çatışmalarda da silahlı olarak bunlar baş başa çekiyor.
05:53Bir görüntü de Anadolu Ajansımızın geçtiği bir görüntü de çok dikkatimi çekti.
05:57Cihan Hoca ile de paylaşayım onu.
05:59Bu İsrail işgal ettiği bölgelerde hemen bariyerler, dikenli teller bir bölge oluşturuyor.
06:07Dürziler ve İsrail askerleri oradan geçiriyorlar kapılar açarak, demir kapılar açarak, sahaya sürükler ve silahlı olarak.
06:16Bu da bir çalışma yaptıklarını gösteriyor.
06:18Bu kriz biraz daha devam edecek.
06:20Ne kadar karşılıklı açıklamalar, Şam Valiliğinin bir açıklaması var.
06:24Ateşkes sağlandı, sular duruldu dese de İsrail'li dürzi toplumunun üzerinde,
06:29Üç tane, ben yeni Suriye'de, üç tane Suriye'nin yumuşak karnı olduğunu görüyorum.
06:36Bu dürziler başlığı, başlığı Şam'ın güney kısmı, sahil kısımdaki Tartus ve Laski'ye,
06:42elbette ki ABD ve terör örgütü'nün, PKK'nın varlığı.
06:46Güvenlik başlıklarında siyasi birliği, toprak bütünlüğü için bu üç risk hala devam ediyor.
06:51Peki, tabii Suriye nüfusu içerisinde dürzilerin oranını da altına çizmek gerekiyor.
06:58kaynaklarda yüzde üç olarak görünüyor.
07:01Şimdi, Suriye genelinde demografik yapı içerisinde yüzde üçlük bir yer edinen dürzilerin,
07:09İsrail'in bu kışkırtmalarıyla bir sonuç elde edebilmeleri mümkün mü?
07:13Biraz da oradan bakalım.
07:15Aslında açıkçası mümkün müdür?
07:18Yani bu olasılığı ben çok dışlamak istemem Herhan Bey.
07:22Çünkü sonuç itibariyle baktığımızda İsrail'in hem Suriye üzerinde hem de bölgesel politikalarına
07:27ve yanında da bu politikalarını uygularken Amerika'yı da aldığını unutmamak gerekiyor.
07:32Bunun altını çizmek lazım.
07:34Şimdi birincisi, demin Güngör Bey önemli bir noktadan bahsetti.
07:39Sekiz Aralık sonrası artık yeni bir devrimin olduğunu, yeni bir Suriye hükümetinin,
07:45rejiminin ortaya çıktığını görüyoruz.
07:47Fakat bunun ana zorluklarından birisi ki bu Suriye'nin kendi geçmişinden gelen,
07:52aslında o bazı rejimi döneminde de bir ortak kimlik yaratılmaması,
07:57yani daha doğrusu etnik ve mezhepsel veyahut da dini kimlikler çerçevesinde
08:01tamamen dağılmış bir ulus kimliğinde bir araya gelememiş bir Suriye halkından bahsediyoruz ki,
08:08burada şimdi süreç noktasında şunu belirtmek gerekir.
08:12Zaten en zor kısmı bu.
08:14Yani neydi bu?
08:15Kendi sınırlarının içerisinde egemenliğini tesis etmek,
08:18bir merkezi hükümeti kurmak, bununla beraber de ortak kimliği inşa etmek gitti.
08:23Ki şimdi farklı kimliklerin olması, bu işte demin de söylediğim gibi,
08:27ister mezhepsel, ister etnik kimlikler veya dinsel kimlikler olsun,
08:32bir anlamda da kaşınmaya ve bunun üzerinden de Suriye'nin istikrarsız bir halde kalarak
08:37parçalanma sürecinin bir, nasıl söyleyelim, doğrultuda hedeflenmesi noktasında da okumamız gerekir.
08:43Tabii bu hedeflemeyi yapanın kim olduğuna baktığımızda,
08:46elbette şimdi bir numaralı şüpheli de ortaya İsrail olarak çıkıyor.
08:52Ki bunu doğrulayan açıklamalarda,
08:54Netanyahu'dan da geliyor, Soğumma Bakanı'ndan da geliyor, örnek veriyorum,
08:58ki İsrail Genel Kurmay Başkanı'ndan geliyor.
09:01Bir onun yaptığı açıklamaya baktığımızda, İsrail Genel Kurmay Başkanı'nın,
09:05ismi de Eyal Zamir, eğer diyor Suriye hükümeti, hükümet güçleri,
09:10dürzileri saldırmaya devam ederse, oraya emir verdim,
09:14onları korumak için saldırıya geçeceğiz diyor.
09:18Hazırlık talimatını verdim.
09:20Örneğin bugün çok ilginç bir şekilde,
09:22İsrail Maliye Bakanı biliyorsunuz aşırı sağcı,
09:25pek de akıl sağlığıyla ilgili de sürekli şüphe duyduğumuz,
09:29Bezel Al-Smotrich'te mesela aslında bir hedeflerinin ne olduğunu açıklıyorlar.
09:35Genel bir konsept üzerinden konuşuyor.
09:37Suriye'nin parçalanana kadar,
09:39Hamas'ın yok edilene kadar Gazze'de ve hatta Gazze'lilerin sürülerek,
09:45Filistinlilerin, Lübnan'da Hizbullah'ın gelinene kadar mücadeleye devam edeceğiz diyor.
09:50Şimdi bu açıklama bile aslında başta başına hedefin ne olduğunu bize gösteriyor.
09:54Şimdi yine demin Güngör Bey çok önemli bir noktaya bahsetti.
09:58Sadece dürziler yok.
10:00Sahil hattına baktığımızda burada hem rejim kalıntıları vardı,
10:03bir ara bundan bir ay, iki ay önce hükümet buraya müdahale etmek zorunda kaldı.
10:08Ki burada da belki baktığımızda yine sivillerin öldüğü
10:14ve bunun üzerinden de yine hükümetin çok zora düşürmek isteyenler,
10:19yani uluslararası kamuoyunda, uluslararası kurumlarda yaklaşımlar ortaya dökülmeye çalışıldı.
10:24Yine Fırat'ın doğusunda bir sorun vardı ki aslında orada ilerleme kaydedildiğini görüyorduk.
10:31Yeni Suriye hükümeti şara ve orada SDG terör örgütüyle aslında bir anlaşma,
10:36bir mutabakata varıldı.
10:37Bir sene içinde de orada da aslında entegrasyon sürecinin tamamlanması bekleniyordu.
10:43Şimdi Suriye hükümetinin evet işte ana noktadaki problemi bu.
10:47Bir altyapı inşa edeceksiniz, devleti inşa edeceksiniz.
10:50Biz ekonomi gerçekten de bir iç savaştan çıkmış.
10:54Baz dönemini de düşündüğümüzde zaten ekonomik olarak,
10:58yapısal olarak hep problemler, zorluklar yaşamış.
11:00Bunun üstüne kötü bir ekonomiyle gelmiş.
11:02Savaşla beraber hemen hemen tamamen yok olmuş bir aslında Suriye'den bahsediyoruz.
11:08Ve bununla beraber aslında yine geçmişe gittiğimizde,
11:13geçmişinden aslında yine iç savaş sürecini,
11:15Erhan Bey hatırlarsanız Rusya'nın sahada olduğunu biliyorduk.
11:18Esad rejiminin yanındaydı Hizbullah milisleri buradaydı.
11:21İran tüm gücüyle buradaydı.
11:23Fırat'ın doğusunda Amerika vardı.
11:25Amerika ile beraber uluslararası koalisyon.
11:27Zaten İsrail'in işgal ettiği yerler her ne kadar şu an için
11:30İran ve Rusya sahada olmasa da bu baktığımızda
11:34sanki biraz İsrail'in biraz da Amerika'nın isteyebileceği bir noktaya getirmiş oluyor.
11:41Bu da İsrail'in kendi hedeflerini hayata geçirme noktasında önemli bir pozisyon.
11:45Şimdi şunu söylüyoruz, bu da bilinen bir gerçek.
11:48Suriye'nin kendi sınırları içerisinde egemenliğini kurması,
11:52bir istiklara kavuşması demek ve bunun yanında Türkiye ile beraber iş birliği
11:57ve bunu askeri alanda yansıtmaları noktasında yapmaları durumunda
12:01şu ortaya çıkacak Erhan Bey,
12:03İsrail'in karşısında bu sefer aslında caydırıcı bir güç bulacak.
12:07Şimdi caydırıcı bir güç bulursanız karşınızda,
12:09bugün işte Gazze'de yaptığınızı, Batı Şehir'e de yaptığınızı
12:11veyahut da Lübnan'da işgal ettiğiniz yerleri,
12:15bu politikaları hayata geçirmeniz mümkün değil.
12:17Çünkü karşınızda artık size dur diyecek bir güç olacaktır.
12:21Şunu biliyoruz ve hep söylüyorum, bu bir gerçeklikti.
12:24Yani Lübnan'ın bugün tamamen başarısız bir devlet haline getirilmesi,
12:28Suriye'nin hakeza öyle, yanında Irak üç parçalı hale getirildi,
12:32Ürdün ve Mısır'ın anlaşmalarla ve ekonomik yardımlarla
12:36Amerika'ya bağımlı olup İsrail'i tanıması,
12:39açıkçası etrafında kendi istediği şekilde bir Amerika'nın desteğiyle
12:43dizayn eden aslında İsrail görüyoruz.
12:46Böyle bir gerçeklik var.
12:47O yüzden de şimdi Suriye'nin bütünlüğünü sağlaması,
12:50egemenliğini sağlaması, bir ulus devleti inşa etmesi demek,
12:53karşısında bir gücün konumlanması demek.
12:56Peki ne yapmamız gerekir o noktada?
12:57O zaman sizin sürekli olarak kuzeyinizi, yani İsrail'in kuzeyine düşen kısmı
13:02istikrarsız bir sahaya çevirmeniz gerekir.
13:04Çünkü bu istikrarsızlık içerisinde, İsrail kendisini istikrar içerisinde buluyor.
13:08Çünkü Lübnan başarısız bir devlet.
13:10Devlet altı aktörler var.
13:11Benzer şekilde Suriye'de, üç dört parçalı ve bu kimliklerin bir ulus kimliğe evrilmemesi,
13:16bir üst kimlikte buluşmaması ve bu istikrarsızlığın sebebi,
13:20bir devletin kendisini hayata geçirememesi,
13:23aynı zamanda işte o caydırıcı gücün hayata girememesi demek.
13:26Keza Irak aynı şekilde.
13:28Ürdünün bağımlı bir halde tutulması, bunları düşündüğümüzde İsrail'in bir politikaları olarak hayata geçiyor.
13:34Dikkat edilirse, 8 Aralık o zamanki muhalifler iktidarı aldığında,
13:41İsrail'in yaptığı ilk iş, Esad döneminden, rejiminden kalma,
13:45bazı döneminden kalma bütün askeri tesisleri vurdu.
13:49Yani burada hava araçlarını vurdu, baktığımızda deniz kuvvetlerine ait araçları vurdu.
13:53Halbuki bunların hepsi, Erhan Bey, normalde şöyle, bazı rejiminin değil Suriye halkınında.
13:58Fakat bunları vurarak, tamamen yok ederek, yeni rejime bir anlamda da aslında elini kolunu kırarak,
14:06askeri noktada da güçlenmesini engellemeye çalıştığını görüyoruz.
14:10Bugün de devam ettirdiği nokta bu.
14:13Bir yandan dürziler, bundan 1-2 ay önce hatırlarsanız,
14:16sürekli olarak da resmi olarak SDG ile temasa geçtiler,
14:19orayla ilgili açıklamalar yaptılar.
14:24Akdeniz'de yani Hümeyn-Tarsus tarafına doğru açıklamalar var.
14:27Hatta İsrail'in şu iddialar arasında da yine konuşuluyordu.
14:32Amerika ile Netanyahu'nun görüşmesinde,
14:35Hümeyn ve Lasky'deki Rus üslerinin boşaltılmaması,
14:38Rusya'nın burada kalması.
14:40Sebep, Türkiye'nin gelmesini engellemek için Rusya'nın sağda kalmasını istemesi.
14:44Ya maalesef şimdi böyle bir süreç yaşıyoruz.
14:47Bu noktada da şunu görmezden gelemeyiz.
14:50Bu bir gerçeklik.
14:51Nasıl ki Gazze'de soykırım yapıyorsa,
14:54Filistin topraklarını işgal ediyorsa,
14:56bugün Suriye'de de bu kadar parçalanma insanların birbirini öldürmesi,
15:02İsrail'in çok umursucuğu bir şey değil.
15:04Tamamen kendi çıkarları doğrusunda bir bölge dizayn etmeye çalışıyor.
15:09Bir şey ekleyerek uzatmak istemem ama,
15:11demin çok dikkatimi çekti Güngör Bey bahsediyordu.
15:13Bu yeni işgal ettiği yerlerde tel örgüler yapması,
15:17oradan yine baktığımızda geçişler yapması,
15:21geçtiğimiz günlerde yanlış hatırlamıyorsam,
15:23Yahudi Bayramı, Hamursuz Bayramı'nda burada yeni işgal ettikleri yerleri,
15:28Ürdün ve Lütman'ı da kapsayacak şekilde turistik geziler düzenlediler Erhan Bey.
15:33Yani kendi vatandaşlarını aldı İsrail,
15:35o bölgeleri gezilerek turistik bir gezi düzenledi.
15:38Böyle de bir akıl tutulmasıyla aslında karşı karşıyayız.
15:42Bir başkasının toprağındasınız.
15:44Hatta bir ülkede değil, iki ülkenin toprağını işgal etmişsiniz ve buraya turistik gezi düzenletiyorsunuz.
15:49Bu İsrail'in tasarladığı bir plan açıkçası,
15:53Amerika'yı veyahut da batılı güçlerine kadar yanına alabilse de,
15:56o kadar da cesaretlenip o politikaları hayata geçirmek için elinden geleni yapıyor.
16:01Şimdi dürzilerle ilgili mesele noktasından birisi de bu.
16:04Bu temelde aslında Suriye'yi parçalamak, istiklarsız bir hale getirmek.
16:09Bu bir türlü baz döneminden beri gelen o ortak kimliği yaratamamış fakat şimdi yaratmaya çabası gösteren rejime karşı da,
16:18işte o kimlikleri kullanarak, parçalayarak bir araya getirmemek, bu istiklarsızlığın devam etmesini sağlamak.
16:24İsrail'in bu stratejisini de aslında konuşuruz ne kadar doğru.
16:27Çünkü İsrail tarihine baktığımız zaman her zaman için etrafındaki ülkeleri istiklarsızlaştırma,
16:34onlarla sürekli bir savaş, savaş olmasa soğuk savaş, gerginlik halini sürekli yukarıda tutma stratejisi var.
16:42Ama İsrail tarihi dediğimizde de 1948'den bugüne çok uzun zaman oldu.
16:47Ve aslında bu istiklarsızlık, bu stratejinin İsrail devletine ve İsrail halkına da çok büyük zarar verdiği de çok net bir şekilde ortada
16:56ve tarafsız gözlemciler, uluslararası yorumcular da bunun son döneminde çok fazla altına çiziyor.
17:01Yani bu 1 yıl, 5 yıl, 10 yıl sürdürülebilir bir strateji olabilir ama 70-80 yıl sürdürülebilir bir strateji olmadığını birçok kişi ortaya koyuyor.
17:12Ama sanıyorum İsrail'i yönetenler, yöneten akıl henüz bunu fark edemedi.
17:17Ve bu noktada etrafındaki bu karmaşanın kendisi için daha iyi olduğunu düşünüyor.
17:23Ama baktığımız zaman İsrail'de bir adım ileri gidemiyor ve kendi iç huzurunu bir türlü sağlayamıyor.
17:31Bu taraftan baktığımız zaman da bu stratejinin aslında çok sakat bir strateji olduğu ortaya çıkıyor herhalde değil mi Güngör Bey?
17:37Aslında o stratejinin arkasında da Arzu Mühud dediğimiz işgal planı var.
17:42Yani etrafında istikrarsız bir ada ve bölge oluşturmak.
17:46Bunun en güzel örneği Lübnan'dır.
17:48Ve Lübnan Hizbullah'ına karşı yaptığı adımlardır.
17:51Bunu defaatle, saldırılarla ya da başka bir şekilde uyguluyor.
17:55Ama şimdi Güngör Bey, yani Lübnan Orta Doğu'nun en zayıf, en istikrarsız ekonomik olarak da en geri kalmış ülkelerinden biri.
18:06Ve İsrail'in Lübnan'a bile diş geçiremediğini tam anlamıyla görüyoruz.
18:11Tabii ki daha üstün gelebiliyor ama istediği her şeyi de yapamıyor.
18:14Şimdi Arzu Mehud'dan bahsediyoruz.
18:16Bütün bu coğrafyaya hakim olma ideolojisi ortaya atılıyor, konuşuluyor ama çok uygulanabilir olmadığı, çok net bir şekilde ortaya atılıyor.
18:25Şimdi Lübnan'ı defaatle işgal etmeye çalıştılar.
18:28Hatta Beyrut'a kadar gitmeye çalıştılar ve Hizbullah'la çatıştılar.
18:31En son Hizbullah çatışmasında da bir anlaşmayla çekildiler.
18:35Ama ilginç bir şey var.
18:37Çekilse bile işgal alanını genişletiyor.
18:391 kilometre, 2 kilometre ya da 3 kilometre tampon adı altında mesela Hizbullah-İsrail savaşları sonrasında Şatila çiftlikleri dediğimiz bölgeyi işgal ettiler.
18:49Hala kontrollerinde.
18:50Gelelim bu tarafa.
18:51Arab-İsrail savaşından sonra Suriye Golan'ı İsrail'e kaptırdı.
18:56Golan vilayetiydi onun.
18:59Yani Suriye'nin toprağıydı.
19:01Savaşla kaybetti.
19:02Şimdi 8 Aralık'tan sonra az önce...
19:04İçerisi hukuka göre hala Suriye toplandı.
19:06Tabii işgal etti.
19:06İşgal etti.
19:07Yani işgal altındaki Filistin toprakları, işgal altındaki Suriye toprağı Golan.
19:13Şimdi ama 8 Aralık'tan sonra ilginç açıklamalar var.
19:17Siz anlatırken buradan notlarımdan tuttum.
19:20Özetle şunu diyorlar.
19:21Şam'ın güneyinde.
19:22Yani bakın ben size yeni krizin ve işgal planı ne olduğunu anlamamayacağız.
19:27Şam'ın güneyinde ordu olmayacak, askeri varlık olmayacak diyorlar.
19:31Bölünmüş bir Suriye'ye gidecek söylemleri var İsrail'in.
19:34İsrail'in.
19:35Hatta şöyle, İsrail uzun süredir bölünmüş bir Suriye'nin ve zayıf bir Şam'ın kendi güvenliği için daha avantajlı olduğunu düşünmekte.
19:44Bunun için de stratejiler oluşturuyor.
19:45Ne yapıyor?
19:48O ülkedeki dürzü örneğinde olduğu gibi azınlıklarla ya da belirli gruplarla işbirliği yapıyor.
19:54Orada kendine bir sosyoloji oluşturuyor.
19:56Mesela Türkiye'de kaç kişi, az önce sizle konuşurken yanlış vermemek için buradan notlarıma baktım.
20:03130 bin dürzinin İsrail vatandaşı olduğunu biliyor.
20:07Yeniliyordu, yutulur bir rakam değil.
20:09Bunlar askerlik yapıyorlar.
20:10Bunlar İsrail ordusunda askerlik yapıyorlar.
20:13Gazze'deki Vahşet'te, İsrail'li Yahudilerle birlikte bu dürzü...
20:17Bir altına çizelim, Türk vatandaşı mı dediniz?
20:19Hayır, İsrail vatandaşı olan.
20:22Hem Türk hem İsrail vatandaşı mı?
20:24Hayır, Türk değil.
20:25Ben diri sürtmesi olsa özür dilerim, öyle bir şey mi dedim?
20:27Bunu netleştirelim.
20:28Ya, diri sürtmesi olmuştur.
20:31Ben Suriye ve Lübnanlı, 130 bin dürzi aynı zamanda İsrail vatandaşı.
20:35Hayır, sadece İsrail vatandaşı olan dürzülerin sayısı 130 bin.
20:41Onu belirtiyorum.
20:42Türkiye dediysem yanlış bir dil sürtmesi olmuş.
20:45İsrail'deki dürzü nüfusunun sayısı 130 bini aşmakta, ülkenin yaklaşık 1.7'sini oluşturmakta.
20:52Çoğunlukla ülkenin kuzeyinde yaşayan dürzüler, İsrail vatandaşa ve uzun yıllardır bu şekilde kalırlar.
21:00Çoğu Güngör Bey 67'i Golan'ı işgal edince, Golan'da kalıp İsrail'e...
21:06Artı sonradan gelenler de var.
21:08O dönem hala bildiğim kadarıyla bazı dürzülerse vatandaşlığı kabul etmiyorlar.
21:13Hala kendilerini Suriyeli olarak görüyorlar.
21:16Suriye için de 600 bin civarında olduğunu söyleyebiliriz.
21:20Evet.
21:20Hep kendini İsrail'i hissetmiyor.
21:22Yani Suriyeli hissedenler var ve İsrail'in verdiği vatandaşlığı da kabul etmediler.
21:27Hatırlarsanız, Golan'a düşen bir füze olmuştu geçen sene ki o olayı da bahane ederek orada dürzüler o zaman hayatını kaybetmişti.
21:35Sanırım çocukların oynadığı futbol sahasına düşmüştü.
21:38Halı sahanın yanına.
21:40Halı sahanın ve hatta Hizbullah yapmadığını belirtmesine rağmen...
21:45O bahaneyle Hizbullah'a saldırdı tekrar.
21:47Hizbullah'a tekrar saldırdı.
21:49Böyle bir durum var.
21:50Burada bu arada şunu da söyleyelim.
21:52Tabi bu dürzülerle yaşanan çatışmada İsrail'in arka planda yer aldığını söyledik.
21:59Bu daha net gelişmeler de var.
22:01Onu da söyleyelim.
22:02Suriye Resmi Haber Ajansı'nın bildirdiğine göre Suriye'de Şam'ın Sahneye semtinde hava saldırısı gerçekleştirdi.
22:11İsrail 5 savaş uçağıyla 9 hava saldırısı gerçekleşmiş.
22:16Ve tabi ölü yaralı bilgisi net bir şekilde verilmemiş.
22:21O Şaynay'a da ne yapıyor?
22:23Şunu da söyleyeyim.
22:23İsrail de bunu kabul etti.
22:25İsrail'in gerekçesi de dürzülere saldırı hazırlığında olduğunu bir grup silahlı bir grup dürzülere önceki gün saldırı hazırlığında olduğunu öne sürerek bu grubu bombaladığını duyurdu.
22:39Yani aslında İsrail bu işe müdahil olduğunu resmen de kabul ediyor.
22:44Bombaladığı grup kim?
22:46Yeni Suriye ordusu.
22:47Evet.
22:48Yani Suriye ordusu Saitnaya'ya ve Dera'ya yani sıkıntılı olan bölgelerle sevkiyatlar yaptı.
22:53Kontrol noktaları kurdu.
22:55İşte bu silahlı dürzü gruplarla da görüşme gerçekleştirdi.
22:59Bu arada İçişleri Bakanlığı, Suriye İçişleri Bakanlığı da güvenlik güçlerinin toplandığı bir alanın bombalandığını söylemiş.
23:06Sizin de dediğiniz gibi Suriye.
23:07Yani aslında bu açıklamalar dışında toplanan grup değil.
23:11Şunu diyeceğiz.
23:12İsrail bir gerçeklik, bir daha gerçekliği.
23:15İsrail yeni oluşan, yeni kurulan Suriye ordusunun bazı birliklerini vurdu.
23:21Bu olaylara müdahale için gelen grupları vurdu.
23:23İyi de muhtaç ama videoları da sosyal medyaya...
23:26Suriye İçişleri Bakanlığı'nın saldırı teyit ettiği için söylüyorum.
23:31Evet ve İsrail'in yaptığı ikinci saldırıdır.
23:34Burada yapmak istediğine İsrail'in bu çatışmalarda müdahale etmek,
23:39Şam'dan ve çevreden gelen yeni kuvvetlerin silahlı dürzü gruplara müdahalesini engellemek.
23:44Yani oradaki yerlere hava desteği veriyor.
23:47Bunun bundan başka bir özeti yok.
23:49Yalnız birçok noktada Suriye milli ordusu, Suriye yeni ordusu daha doğrusu kontrolü sağladı.
23:54Ciddi bir askeri sevk ettiler.
23:55Şimdi Saitnaya'nın belirli bölgelerine de konuşlanıyorlar.
23:59Konuşlanıyorlar.
24:00Aslında giderek el yükseltiliyor.
24:03Onu da söyleyeyim.
24:04Biz bunu gördük iki tarafın açıklamalarından.
24:07İsrail buradaki silahlı eylemlerin baş sorumlusu, yani Suriye'nin içine elini uzatmış durumda.
24:13Eğer bu kriz belirli bir noktada bir ateşkesle o silahlı grupların yeni Suriye yönetimiyle, anlaşmasıyla sonuçlanmazsa,
24:22biz zaman zaman düşük yoğunluklu, çok yoğunluklu olmasa bu çatışmayı görürüz.
24:26Şimdi bakın Şam'da bir hassasiyet var.
24:29Yeni Şam yönetimi yeni bir cephe açmak istemiyor.
24:31Yani 13 yıl Suriye iç savaşı yapmış bir devlet diyelim, bir ülke.
24:37Ülke tekrar ülkenin güneyinde, işte bu dürziler başladığında ya da Laskiye ve Tartus bölgesinde,
24:44Nusayri ya da Alevi nüfuslar, Alevi toplumu üzerinden bir çatışma.
24:49Bu sefer ne vardı?
24:50Bundan önceki iç savaş neydi?
24:52Diktatörü devirmek için.
24:53Silahlı grupların, farklı silahlı gruplar Esad'ı devirmek için savaşıyorlardı.
24:57Sonra 8 Aralık'ta başkentin kontrolünü etti.
25:01Şimdi bu silahlı gruplar, mezhep üzerinden oluşturulan dürziler ya da nüserler üzerinden dış destekle oluşturan
25:07ve dışarıdan da Avrupa tarafından da, dünya tarafından da bir mezhep savaşı olarak okunacak.
25:13Aslında İsrail'in ve başka ülkelerin de, işte Hakan Fidan'ın açıklamasında var.
25:18Hangi istihbaratın sahada ne yaptığını çok iyi biliyoruz diye bir açıklaması var.
25:22Evrildiği bir savaş istemiyor.
25:24Ondan dolayı önümde var, isimlerini vermiyorum.
25:26Bu dürzü toplumunun İsrail yanlısı olanları ya da olmayanlarıyla birçok görüşmeler yapıldı.
25:31Anlaşmalar yapıldı ama uygulanmıyor.
25:34Ne görüyoruz?
25:35Nereye gidecek diye takip ederken bir çatışma.
25:37Nereye gidecek derken İsrail toplanan grupları vurdu diye açıklamalar görüyoruz.
25:42O açıdan İsrail dürzü kartını sahada oynuyor.
25:46Peki soru ne bundan sonra?
25:48Başka kartları var mı elinde?
25:50Buna çok dikkat etmemesi lazım.
25:52Hala bir güvenlik riski var.
25:54Hala toprak bütünlüğünü ve milli birliğini sağlayamamış bir Suriye'den söz ediyoruz.
25:59Ordusu yeniden kuruluyor.
26:01Gördüğümüz kadarıyla İsrail bir ordu kurmasına izin vermek istemiyor.
26:05Açıktan söylediler.
26:07Net bir şekilde söylediler.
26:08Suriye'nin güçlü bir ordusu olmayacak dediler.
26:10Buna izin vermeyeceğiz dediler.
26:11O açıdan Şam güney hattını yani bir ülke düşünün çok basit bir örnek vereceğim.
26:17Herhangi bir ülkenin başkenti Şam olsun bu konu başlığımızı olan tehdit olan düşman 20 kilometre de tanklarıyla duruyor.
26:24Bu ne demek?
26:26Hermon Dağı ile.
26:27Şimdi Hermon Dağı ile Şam arasında kuş bakışı.
26:30Bakıyoruz 20 kilometre ortalama.
26:3118-20 kilometre açısına göre değişiyor.
26:35Görüş alanı hatta o bağ üzerinden baktığımızda Güney Suriye'nin hemen hemen hepsi artık açıkçası İsrail'in kontrol etki sahası altına giriyor.
26:45Oradan tüm gözlemleri yapabiliyor.
26:47Böyle de bir problem var.
26:48Fakat şunu hep unutuyoruz aslında Eren Bey.
26:52Şimdi Amerika geçtiğimiz günlerde hatırlarsanız 3 tane üstünden çekildi.
26:56Kuzeye doğru gitti.
26:57Bunu konuştuk ama mesela şunu konuşmak da gerekirdi.
27:01El Tanaf üssü var.
27:03Aslında Güney Suriye'de.
27:05Ve burada da Amerika'ya yakın Suriye için özgür ordusu var.
27:11Ve bunlar Palmira kente ve birçok yere kadar da ilerlediler.
27:14Kendi kontrolleri altına aldılar.
27:16Örneğin burada hala Amerika'nın aslında sadece Fırat'ın doğusunda değil Fırat'ın batısında ama Suriye'nin güneyinde yer alıyor.
27:24Kendisine yakın burada hala tuttuğu muhalif güçler de var.
27:28Şu an için yine tekrardan bir arka planda veyahut da sesleri bir aktif durumları yok ama birçok faktörü değerlendirmek gerekiyor.
27:37Tanaf üssünün sadece Suriye için değil Irak ve Üniversitesi'ndeki bu üç ülkenin tam birleştiği sınır noktasında yer alıyor.
27:44Kritik üçgen deniyor ona.
27:46Herhalde.
27:46Bölgede öyle anlatılacak.
27:47Bu da en son Amerika Birleşik Devletleri'nin terk edeceği üslerden biri olabilir.
27:51Çünkü geçmişte de stratejik bir yer edinmişti.
27:55Sanıyorum oradan en son ayrılacak Amerika Birleşik Devletleri.
27:59Elbette çok büyük bir üsü aslında orada ağır zırhlı bildiğim kadarıyla helikopterlerin de bulunduğu bir üsü.
28:05Aynı zamanda yine İngiliz ve Fransızlar da orada yer alıyor.
28:08Şimdi Suriye'deki mesele gerçekten de çok nasıl söyleyelim bir istikrarsız yapının devam etmiş.
28:15Zaten İsrail yeni Suriye hükümetini tanımadı.
28:18Yani sürekli olarak tırnak içerisinde söylüyorum terörist olarak adlandırdı onları.
28:23İsrail'in stratejilerinden biri de uluslararası tanınırlığının önüne geçmek aslında.
28:28Bunun içinde faaliyet gösteriyor olabilir.
28:30Şimdi Suriye Dışişleri Bakanlığı'nın yaptığı bir açıklama var.
28:33Aslında burada da onun altı çiziliyor.
28:35Çok net bir şekilde Suriye Arap Cumhuriyeti içişlerine yönelik her türlü dış müdahaleyi net şekilde reddetmektedir.
28:42Suriye topraklarında şiddet eylemlerine katılan ve yasa dışı faaliyetlerde bulunan grupların uluslararası koruma talep eden son çağrılarını yasa dışı ve tamamen reddedilen talepler olarak görmekteyiz.
28:53Aslında burada amaç uluslararası koruma talebiyle birlikte Suriye topraklarına uluslararası bir gücün müdahalesiyle yeni Suriye yönetiminin topraklar üzerindeki hakimiyetini kırma çabası da diyebiliriz.
29:08Elbette bu açıklamayı şunun üzerine yapmışlardı.
29:11Yine Dürzi önde gelen kendi dini liderlerinin birisinin yaptığı bir açıklamaydı.
29:20Uluslararası müdahale çağrısında bulunmuştu.
29:23Yine İsrail'e ve aslında Batı kamuoyuna yaptığı bir çağrıydı.
29:28Bunun üstüne de aslında Suriye Dışişleri Bakanlığı bu açıklamayı yapmak zorunda kaldı.
29:33Şunu görmek gerekir.
29:34Aslında geçtiğimiz aylarda nasıl ki Tartus Yemeğim tarafında yaşanan olaylar olduysa,
29:41şimdi bugün de Dürziler üzerinden yaşanan olaylara baktığımızda ki o dönemde yine yeni Suriye hükümeti çok ciddi ithamlarda bulundu.
29:51Hatta üstüne bunun yıprattığı da ifade edildi.
29:56Şimdi o sorunlarla uğraşırken diğer taraftan şimdi Dürzilerin de baktığımızda benzer şekilde yine Batı kamuoyunda yaratılan algılar şunu gösteriyor.
30:06Yeni hükümetin üstündeki baskıları gösteriyor.
30:09İşte bu yine hala etnik, dini veya mezhepsel kimlikler çerçevesinde Suriye'nin istiklarsızlaştırılması hedefleniyor.
30:16Şimdi biz Lübnan'ı konuşurken gerçekten de şimdi Lübnan benzeri bir yaklaşımın ortaya konmak istendiğini de görüyoruz.
30:24Hatta belki birebir kopyası yapılmak istiyor.
30:27Şimdi Lübnan'da şöyle bir durum var Eren Bey.
30:29Biliyorsunuz orada Cumhurbaşkanı Hristiyan oluyor, Başbakan işte Sünni mezhebinden oluyor, Meclis Başkanı da Şii mezhebinden.
30:38Yani böyle yine dini ve mezhep şeklinde bölünmüştü.
30:42Fakat şöyle bir durum var.
30:44İşte örneğin Lübnan'ın tüm ordusunun baktığımızda masraflarını veyahut da tehcizatını sağlayan Amerika.
30:51En son olarak da Lübnan Genelkurmay Başkanı alındı ve Cumhurbaşkanı yapıldı.
30:58Hatta Meclis'te Başbakan da yine Batı'ya yakın bir şekilde seçildi.
31:02Şimdi benzer bir senaryonun da burada yaratılması gerekiyor.
31:05İki buçuk yıl kadar Cumhurbaşkanı seçemediler.
31:07Evet.
31:08Yani bu sistemin işlemediği çok net bir şekilde ortaya ki Irak'ta da benzer bir sistem var ve onun da çok ülkeye faydasının olup olmadığı tartışıyor.
31:16Zaten Erhan Bey sisteminin işlemesini istemiyorlar ki.
31:19Ülkelerin o halde olmasını istiyorlar.
31:21İstikrarsız, devlet yoksunu, siyasi kriz, kriz, kriz özür dilerim ve büyük bir ordusu olmayan güçlü.
31:28Şimdi Lübnan'ın bir ordusu var mı?
31:29Yani o ordu dediğiniz şöyle bir şey.
31:33Avrupa Birliği'nin göçmen geçişini engellemek için yardımda bulunduğu,
31:38Amerika'nın veyahut da Avrupalıların benzinini koymadığı zaman ki yakıtı bulamayan, onu hareket ettiremeyen bir Lübnan ordusu var.
31:46Zaten dikkat edilirse hava savunma sistemleri diyor.
31:48Mesela örneğin izin verilmiyor.
31:49Şöyle bir durum var Güngör Bey.
31:51Aslında hani biz hep ordu asker deyince kendi ordumuzu hatırlayınca hava savunma sistemi baktığımızda işte birçok nasıl söyleyelim uzmanlaşmış ihtisas alanından savaş gemileri
32:03veyahut da baktığımızda uçaklarımız, tanklarımız aklımıza göre.
32:07Ama bugün Lübnan ordusu dediğinizde bu tür bir uzmanlaşmaya gidilmiş veyahut da ihtisaslaşmış bir ordu değil.
32:14Hava savunma sistemleri.
32:15Tamamen dibelere muhtaç vaziyetteler.
32:17Yani savaş gemisi yok, hiçbir şey yok.
32:18Yani şey gibi bir şey nasıl söyleyelim ismi asker ama sadece hafif piyade tüfeğinin olduğu, benzinli Avrupalıların koyduğu, parasını yine dışarıdan Avrupalıların, Amerikalıların ödediği bir ordundan bahsediyoruz.
32:31Şimdi benzer bir şekilde de Suriye'de yaratılmaya çalışıldığı çok açık.
32:36Çünkü Suriye şu bir gerçeklik var.
32:38Mesela gözden kaçmaması gereken durumlardan birisi de şu.
32:41Orta Doğu'daki tüm iktidarlara veyahut da gelenlere baktığımızda ya bir monarşi, kraliyet ailesi veyahut da askeri darbeyle gelmiş iktidarları görüyoruz.
32:53Şimdi bunun tam tersi bir durum var Suriye'de.
32:55Aslında Erhan Bey korkutucu olan kısımlarından birisi de o.
32:57Aslında bu diğer ülkeleri de korkutan bir durum.
32:59Çünkü halkının desteğini alarak iktidara gelmiş bir devrim yapmış hükümetten bahsediyoruz.
33:05Bu İsrail'i de korkutuyor.
33:06Bu aslında belki diğer bölgedeki güçleri de korkutuyor.
33:10Dikkat edelim.
33:10Suudi Arabistan ve aslında Katar geçtiğimiz günlerde, Dünya Bankası'yla yanlış hatırlamıyorsam, Suriye'nin bütün borçlarını 15 milyon dolar da yanlış anlıyorsam ödeyerek kapattılar.
33:21Bunu da çok böyle sevdiklerinden veyahut da burada...
33:25Milyon dolar mı, milyar dolar mı?
33:27Yani yanlış hatırlıyor olabilir.
33:28Milyar dolar da olabilir, 15 milyar dolar.
33:31Yanlış hatırlıyorsam da kusura bakmayın.
33:32Geçtiğimiz günlerde...
33:33Suudi Arabistan ve...
33:34Birleşmiş Milletler olan borcu.
33:36Milyon dolar.
33:37Milyon dolar.
33:37Bir milyar değil, milyon dolar.
33:39Şimdi şöyle bir durum var.
33:41Gerçekten Suriye'de o kadar altyapı artık gitmiş ki, ülkeler de kendi açılarından burada yer alıyorlar.
33:48Yani yeni kurulacak hükümetin kendileri tarafından kontrolünde kalması.
33:53Birçok güç var sahada aslında Erhan Bey.
33:55Yani yeni hükümetin işi de zor değil.
33:56Bir yandan altyapıyı toparlayacaksınız.
33:59Devleti, merkezi devleti, otoriteyi kuracaksınız.
34:02Geri dönenler var.
34:03Ülkeye geri dönenleri döndüreceksiniz.
34:05Elbette.
34:0610 milyona yakın nüfusu ortalama ülke dışında.
34:09Tüm sınırlarda egemenliği sağlayacaksınız.
34:12Yani meşru güç tekeli dediğimiz merkezi otoritenin kolluk kuvvetlerini bunu yapacaksınız.
34:18Ve bu arada istiklara tekrar getirmeye çalışacaksınız.
34:21Ama bölgesel İsrail, Amerika veyahut da işte bölge güçlerine baktığımızda İran belki şu an sahada değil ama mücadele edecektir.
34:30Rusya yine burada kalmak için mücadele içerisine gidecektir.
34:33Birçok gücünde savaş alanına döndüğü, birer böyle nasıl söyleyeyim santranç oynamaya çalıştığı ve kendi politikalarını hayata geçirmek istediği bir süreci yaşıyoruz.
34:43Birçok zorluğu da beraberinde maalesef getiriyor.
34:46Burada Suriye yönetiminin, yeni Suriye yönetiminin en önemli sınavlarından biri, yaşadığı belki de en büyük zorluklardan biri, uluslararası kabul, tanınma.
34:55Burada önemli bir adım atıldı.
34:57Ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından da doğrulanan bir görüşme bu.
35:0129 Nisan'da Amerika Birleşik Devletleri'nin New York kentinde Suriye Geçici Hükümeti temsilcileriyle Amerikan, Amerikalı yetkililer bir araya gelmiş.
35:15Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı yetkililerinden biri Anadolu Ajansı'na ismini vermemek kaydıyla bir açıklama yapmış ve bu görüşmeyi doğrulamış.
35:25Suriye Geçici Hükümeti yetkilileriyle bir araya geldiklerini ifade etmiş ve Suriyeli yetkililerin ülkenin vatandaşları için istikrarı pekiştirecek, komşularıyla barışı sağlayacak, ekonomiyi geliştirecek ve uluslararası toplumla iyi niyetli bir iş birliği sonuçlanacak politikalar seçmeye teşvik edildiğini belirtilmiş.
35:43Ve iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi ya da yaptırımların kaldırılmasının geçici hükümetin makamlarının eylemlerine bağlı olduğu kaydedilmiş.
35:52Şimdi bu görüşme ve bu irade ortaya konduktan sonra bu gelişmelerin yaşanması ve İsrail'in bu dokunuşu müdahalesi tam da Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin son cümleleriyle net bir şekilde örtüşüyor.
36:07Yani bizim yeni Suriye hükümetini tanımamız, onlara yardımcı olmamız, uluslararası kabulü konusunda destek vermemiz ve tabii ki yaptırımların kaldırılması Suriye hükümetinin yapacağı eylemlerle doğru orantılı ifadesi kullanılıyor.
36:24Bu görüş onlara iletiliyor.
36:26Sonra da dürzilerle birlikte İsrail'in kışkırtmasıyla bu yaşananlar oluyor.
36:30Yani İsrail bunun farkında ve bu şartların oluşmaması için gayretli bir çok net.
36:37Şimdi ABD esas zamandan kalan Sezar yaptırımları dediğimiz yaptırımları kaldırmadı.
36:43Şu anda ekonomik olarak ve dışı açılım olarak yeni Şam yönetimin en büyük sorunu sorunlarından bir tanesi bu.
36:52Birçok büyük sorunu var.
36:54Ekonomik en büyük sorunu bu.
36:55Şimdi ülkenin uluslararası tanını ve uluslararası ekonomik zincire entegrasyon için bu ambargoların kalkması gerekir.
37:04Şimdi orada ne diyor?
37:06Kaldırırız diyor o açıklamaya bakarsan.
37:08Sizin yapacağınız adımlara bağlı.
37:11Peki bu adımlar ne?
37:12Komşularla iyi geçinmek.
37:14ABD'ye göre komşulardan biri ne?
37:16İşgalci İsrail.
37:18ABD dolaylı olarak diyor ki İsrail'in senden bazı talepleri var.
37:22İsrail'in senden bazı işleri var.
37:23İlk önce onları hallette bana gel diyor.
37:26Bunun bu açıklama bu.
37:2729 Ekim'de Suriye Dışişleri Bakanlığı New York'ta hem Birleşmiş Milletler'de bakan Suriye...
37:3529 Nisan'da.
37:3529 Nisan'da bakanın başkanlığı heyet gitti.
37:40Resmi görüşme olmayacağı söylendi.
37:42Ben takip etmiştim onu.
37:43Demek resmi olmayan gayri resmi görüşmeler gerçekleşti.
37:46Bakın detay ne biliyor musunuz?
37:47Neden Suriye Dışişleri Bakanı ile resmi olarak görüşmüyorlar?
37:51Ya da heyetiyle?
37:52Tanımadığı için.
37:53Sessizli diyorlar daha o düzeye gelmediniz.
37:56Gelmediniz.
37:57Bu aslında nedir?
37:58Bir baskı kurmaktır.
38:00Yani şu anda Şam'a bir baskı...
38:01Devrim sonrası başlangıç aşamasında çok heveslilerdi.
38:04Hatta görüşme de gerçekleşti biliyorsunuz.
38:06Şimdi ama orada ilginç bir durum var.
38:07SDG elebaşı Şahin Abdi ile yaptığı anlaşma da ABD etkili oldu.
38:12Helikopterle getirdiler Şam anlaşma yaptırıyorlar.
38:14Sağda kendi menfaatleri neyse ama uluslararası tanınır ekonomik ambargoların kalkması, yeni Suriye'nin, Suriye Arap Cumhuriyeti Devleti'nin uluslararası kabulü konusunda adım atmıyorlar.
38:25Şimdi burada biraz da hep ABD yönünden, Tel Aviv yönündendir.
38:30Bir de Şam yönünden bakalım.
38:32Yapalım.
38:32Asıl konu başlığımız Suriye olduğu için.
38:34Şimdi Hakan Fidan'ın CNN Türk'te Hande Fırat'a verdiği röportajda ilginç bir detay var.
38:40Sonuçta dedi devlet oldum demekle devlet olunmuyor.
38:43Hatırlıyor musunuz?
38:43Suriye'deki yeni yöntemi diyor ki daha yiyeceğiniz 40 fırın ekmek var.
38:48Yani atmanız gereken adımlar var.
38:50Ama Türkiye ABD gibi emperyal bir dille değil dostane söylüyor.
38:54İkincisi de Hakan Fidan'ın bir uyarısı var.
38:56Terör örgütünün söz verip de sözünü tutmadığını çok gördük diyor.
39:00Yani Şahin Abdi ile yaptığın anlaşmayı dikkat et diyor Şam'a.
39:04Türkiye o anlaşmanın uygulanmasını savunuyor.
39:07Peki Hakan Fidan'ın bu uyarılarından sonra, öngörülerinden sonra ne geldi Erhan Bey?
39:12Kamışlı'daki toplantı.
39:13Adı özellik olmayan ama özellik talebidir o.
39:16Yani açıktan şimdi özellik istiyoruz deseler yer yerinden oynayacak.
39:20Oynayacak var.
39:22Onun için ABD'nin tavrı, İsrail'in yıkıncı etkisi,
39:26Dürzüler üzerinden bir vekalet savaşı başlatmaya çalışıyor.
39:30Yaptığı etki.
39:31SDG, YPG, PKK adını nasıl tanımlarsanız tanımlayın.
39:36Elinde silah tutan teröristler diyelim.
39:39Teröristlerin silah bırakma.
39:40Ve Fırat'ın kuzeydoğusu, Dera-Süveyd-Kuneytra hattı, yani Şam'ın güneyi,
39:47sahil kesimlerinin, istikrarının ve tamamen kontrolünün sağlanmasına kadar,
39:52kadar bir yığın sorun Ahmet El Şahra'nın masasının önünde ve burnunun dibinde duruyor.
39:58Ben işte 10 gün önce falan 23 Nisan'da Şam'daydık.
40:0423-24'ünde döndük.
40:06Benim gözlemim var.
40:07En büyük sorunları para.
40:08Kaynak yok ülkede.
40:10Yani bu çok ciddi bir sorun.
40:11İşte Fransa'yla bir anlaşma yaptılar.
40:13Laskiye Limanı'nın işletmesiyle.
40:15Anlaşma metnini baktığımda Fransızlara imtiyaz vermişler.
40:19Yani liman işletmesi adı altında.
40:20Osmanlı'da da Fransız kapıda vermişler.
40:25Yani eğer onu o şekilde...
40:25Bağımlı hale getirmek için.
40:26Getirdiler.
40:27O açıdan Suriye'yi iyi okumak lazım.
40:31Peki biz sadece biz mi Suriye'yi iyi okumaya çalışıyoruz?
40:34Hayır.
40:35Siyonist İsrail de Suriye'yi iyi okuyor.
40:37Yumuşak noktalarını biliyor.
40:39Şimdi şöyle düşünelim.
40:41İsrail direkt kendine Suriye toprakları bir işgal planı yapsa.
40:45Gazze'ye saldırdı gibi saldırsa.
40:47Karşısında kumuniyetin Suriye halkını bulacak.
40:49Yani bir Hamas'ın verdiği mücadele gibi bütün Suriye aşağı yukarı mücadele edecek.
40:54Ama Suriye'li olan dürziler üzerinden sözde dürzilerin hakları özellik.
40:59İşte onları koruyacağız diye gelince bu sefer fotoğraf değişiyor.
41:02Çünkü o konuştuğumuz konu başlıkta olan bölgelerde dürzü nüfusunun yoğunluğu var.
41:07İşte Araplar yaşıyor, dürziler yaşıyor.
41:10Kola'nın aslında baktığımızda tarihte Türkmenlerin de yaşadığı bir bölge.
41:13Onlar bakın çok önemli bir noktaya geldik Erhan Bey.
41:16Türkmenler dürziler gibi yapmadılar.
41:19Kola'nda kalmadılar.
41:21İsrail vatandaşlığını kabul etmediler.
41:22İsrail hekomanyasını kabul etmediler.
41:24Şam'a, Halebe başka bölgelere geldiler.
41:27Şu anda bazıları da Dera bölgesinde duruyor.
41:30Ben bu gittiğimde onlardan bazı ailelerle de görüştüm.
41:33Mesela işgalden sonra Dera'da kalmışlar.
41:35Neden?
41:35Orası Atatoprağımız yakın olalım diye.
41:38Ama İsrail'in işgalini kabul etmemişler.
41:40Bakın bu çok ince.
41:41Amazonca sayı verdik.
41:42110-130 bine aşkın İsrail vatandaşı dürzü toplumundan söz ediyoruz.
41:47Bu da ne demek?
41:48İsrail'in bir planı var.
41:50Bir planı var.
41:51Zaten bunu açıktan Netanyo söylüyor.
41:55Yani bunu Netanyo'nun koruma vaadi diyor.
41:59Koruma vaadi.
42:00Yani oradaki dürzüleri koruyacağız.
42:02Şimdi soracağız hangi hakla koruyorsun?
42:04Sen kimsin?
42:05Sen işgalci, Siyonist İsrail devletisin.
42:08Bu ne demek?
42:09İsrail'in, İsrail Genel Kurmay Başkanı'nın
42:12işte 10-15 gün önce Hermon Dağı'na gidip
42:14tankları arkasına alıp
42:16Suriye'ye bakarak
42:17her türlü savunma ve saldırı planımız hazır.
42:20Hazır.
42:21Yani bu açıdan
42:22İsrail'in yıkıcı heyetlerini ve tehditini
42:24iyi düşünmemiz lazım.
42:26Yeni Şam yönetimine,
42:27yeni Suriye devletine
42:28yeniden inşa edilen bir devlet olduğunu
42:30düşündüğüm için
42:31sahip çıkıp
42:32ayağa kalkılması lazım.
42:33Bakın terörsüz Türkiye istiyoruz değil mi?
42:35Terörsüz Türkiye olması için
42:37istikrarlı bir Suriye'nin olması gerekir.
42:40Terörsüz bir Türkiye istiyorsak
42:42istikrarlı bir Irak'ın olması gerekir.
42:44En azından güvenlik başlıklarında
42:46bize tehdit olmayacak bir şekilde.
42:50Şunu da önceden söyledim.
42:52Sizin yayınızda da söyledim.
42:5313 yıllık
42:54Suriye'de iş savaş ve istikrarsızlığın da
42:57kimse 10 ayda bitmesini beklemesin.
42:59Tekrarlıyorum.
43:0013 yılda iş savaş yaşayan,
43:02istikrarsız yaşayan bir ülkenin
43:0310 ayda,
43:041 yılda düzelmesini beklemesini
43:06Ahmet Erşar'a 4 yıl dedi
43:07geçiş dönemini.
43:08Zaten onlar da biliyor.
43:10O açıdan
43:10bu tür,
43:11bu ikinci ciddi kriz
43:13bu dürzüller üzerinden.
43:15Bunun yanında
43:17Laske ve Tartus'taki o gerginlikler diyelim çatışmalar da aklımızda.
43:22Bu da neyi gösteriyor?
43:23Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın
43:26terörist İsrail devleti
43:28sahadaki mezhepsel ve etniksel
43:30olgular üzerinden
43:32Suriye'yi tehdit ediyor.
43:34Gerçeği karşımıza.
43:34Elbette.
43:36Şimdi hep
43:37ana nokta bu ki
43:39işte o kimlik inşa edebilmek,
43:41kimliği inşa ederken de
43:42devleti inşa edebilmek.
43:43Bu da sahada
43:44olan aktörlere baktığımızda
43:46işte meşhur güç tekenini elinde
43:48tek bir merkez hükümetli
43:50bulundurabilme
43:51kapasitesi veyahut da
43:53potansiyeli de
43:55her geçen gün
43:56birileri tarafından
43:57nasıl söyleyelim Erhan Bey?
43:59Sabote edilmeye çalışılıyor.
44:00Şimdi aslında bu görüşmeden
44:02bahsettiğim için
44:03bundan kısa bir süre önce de
44:04Trump'ın aslında bir mektup yazarak
44:07Suriye yönetimine gönderdi.
44:08Onun içinde de
44:09mesela örneğin
44:10maddelerin oldu.
44:12İşte baktığımızda
44:14nükleer silahlarla
44:15İran'la ilgili özellikle
44:16bununla ilgili istekleri var.
44:18Yine baktığımızda
44:19biyolojik silahların tamamen
44:21kontrol altına alınması
44:23ve Birleşmiş Milletler
44:24çerçevesinde teslim edilmesi.
44:26Yine baktığımızda
44:2714 yanlış hatırlamıyorsam yine
44:29Amerikan vatandaşı
44:30Esad dönemi boyunca
44:32Suriye'de kaybolmuş.
44:34Onlarla ilgili çalışmaların
44:35yapılması
44:36baktığımızda
44:37yine
44:38aslında çok
44:40enteresan istekleri var.
44:42Yine Amerikan'ın
44:42yabancı savaşların
44:43savaşçıların
44:45Suriye'den
44:46çıkartılması
44:47bunlarla ilgili böyle böyle
44:48bildiğim kadarıyla
44:508 madde var.
44:51Şimdi bunlarla
44:52bunları yaparsan
44:53yaptırımların hafifletilebileceği
44:55atacağın adımlara göre de
44:56seni tanınma sürecine
44:58demin ne olduğu gibi
45:00gideceğimiz yöne.
45:01Tabii bunların her birini
45:02Amerika açıkçası
45:03yeni hükümeti
45:04kendi kontrolünde
45:06tutmak, kendi istediği noktaya
45:08etmek.
45:08Bunun içine baktığımızda
45:10şimdi
45:10İsrail'in de
45:12istekleri de giriyor,
45:13batılıların da
45:14giriyor.
45:14saydığınız istekler de
45:16yapılamayacak istekler değil.
45:17Belki son madde dışında
45:19yabancı savaşçılar
45:21çünkü
45:21Suriye Milli Ordusu
45:22içerisinde de
45:23bu unsurların
45:24olduğu konuşuluyor,
45:25söyleniyor.
45:25Evet şimdi
45:25lafınızı böldüm
45:27kusura bakmayın.
45:28Şimdi orada da
45:29şöyle bir zorluğu var.
45:30Yani
45:30Şara
45:31Suriyeli
45:32kendisi
45:33yani
45:34Suriye vatandaşı
45:35doğma, büyüme
45:36oranın
45:37bir insanı olabilir.
45:38Fakat bu
45:39gittikleri süreçte
45:41muhalifler
45:41içerisinde
45:42şimdi o da
45:42muhacir olarak
45:44adlandırdıkları
45:45Suriye'yi savaşına
45:46dışarıdan müdahale
45:47olan gruplardan
45:48söz ediyor
45:49Erhan Bey.
45:49Orada gelip
45:50savaşanlar var.
45:51Onlara vatandaşlık
45:52veriliyor.
45:53Ben onu doğru
45:53bulmuyorum mesela.
45:54Onlar var.
45:55Onun dışında diyor
45:56Suriyeli insanlarla
45:57evlenmiş savaşçılar
45:58var diyor.
45:59Bu da
46:00bir yandan
46:01aslında belki
46:02zorlayan kısmı.
46:03Yani Trump'ın
46:04saydığınız istekleri
46:05Suriye Milli
46:06Yeni Yönetimini
46:07zorlayacak istekler mi
46:09aslında bana
46:10pek öyle gelmedi.
46:11Buradaki ana
46:12zorluklardan
46:12bir de
46:13şu isteniyor.
46:14İşte bu
46:14aslında onunla
46:15biraz bağlantılı
46:16bir durum.
46:16Yani yabancı
46:17savaşçıların
46:18gönderilmesi
46:19aslında bir de
46:20şu olarak
46:21istiyorlar onu
46:21radikal unsurlar
46:24olarak
46:24yani
46:24terörist olarak
46:26betimledikleri var.
46:27Onların tamamen
46:28gönderilmesi
46:29bununla
46:31beraber
46:31daha
46:32nasıl söyleyelim
46:33aslında böyle bir
46:34kapsayıcı
46:35anayasa noktasında
46:36bahsediyorlar ki
46:37aslında bu
46:37şu an için biraz
46:38yumuşak karnı olarak da
46:40kalıyor.
46:41Şara ve hükümetini
46:42şundan dolayı
46:43şimdi birincisi
46:44kendi yanında
46:45savaşmış bir sürü
46:47onlarca grup var.
46:48Yani sadece bir
46:48gruptan oluşmuyor.
46:49Örneğin Suriye Milli
46:50Ordusu'nun içerisinde de
46:51yani Amerika'nın
46:53kimi neyi tanımladı
46:54nasıl tanımladı
46:54veyahut da
46:55kim size göre
46:56yani terörist
46:57diyorsunuz ama
46:58bu insanlar burada
46:59baktığımızda
47:00Şara'nın yanında
47:01savaşmış
47:02hükümeti almıştı
47:02veyahut da
47:03evlenmiş
47:03bu bir ayrı
47:04problem.
47:06Yani Şara için
47:07zorlayıcı bir
47:08unsur istekleri.
47:09İkincisi bununla
47:09bağlantılı olarak da
47:10yumuşak karnı olarak
47:11kullanıyorlar.
47:12O da şu
47:13mesela biliyorsunuz
47:14bir geçiş anayasası
47:15yapıldı
47:15bununla ilgili de
47:16eleştiriler geldi.
47:17Yani çok fazla
47:18kapsayıcı olmadığı
47:19tamamen hani bir
47:20açıkçası nasıl
47:21söyleyelim bir din
47:22ve onun
47:23yaklaşımı
47:23çerçevesinde
47:25ele alındığı
47:26noktasında
47:26eleştiriler geliyor.
47:27Peki uluslararası
47:28kabul için
47:29bir geçici hükümet
47:31kuruldu.
47:31Bir geçiş döneminden
47:32bahsediliyor ama
47:33bir seçimle yeni yönetimin
47:35meşru hale gelmesi
47:37uluslararası
47:37alenada
47:39önemli bir noktası.
47:41Şöyle anladım.
47:41Suriye Arap
47:42Cumhuriyeti
47:43Devleti
47:44uluslararası kabulü var.
47:45Birleşmiş Milletler
47:46Eflam.
47:47Yeni yönetimin
47:47uluslararası kabulünde
47:48bir sorun var.
47:50Yani birleşmiş.
47:50Yeni yönetimin
47:51meşruiyeti
47:52içinde
47:52bir seçimle
47:54yani
47:54Suriye halkının
47:55seçtiği bir yönetim
47:57olarak
47:57mesela bir örnek vereyim.
47:59Göz önüne çıkmasına
48:00aslında bir
48:00uluslararası
48:01sizin de alanınıza
48:02giriyor.
48:03Mesela Afganistan'daki
48:04yeni yönetim
48:04Afganistan geçici
48:06Taliban hükümeti
48:06olarak tanımlanıyor.
48:08Tanımlanıyor.
48:08Şimdi Suriye'deki de
48:09geçici.
48:10Ahmet Elşar'a
48:11geçici Cumhurbaşkanı.
48:12Çünkü ne yaptılar?
48:13Hocam daha iyi anlatır.
48:15Esad'ın
48:15anayasası
48:15askıya alındı.
48:16Esad'ın
48:17parlamentosu
48:17fes edildi.
48:18Fes edildi.
48:19Bir geçiş dönemi.
48:20İşte dört yıl içinde
48:21dediği
48:22onların dediği
48:23rakamla söyleyeyim.
48:24Bir anayasa.
48:25Şu anda da
48:26ortaya koydukları
48:27aslında bir taslak.
48:28Bir anayasa
48:28ortaya koydukları.
48:29İlan ettiler
48:30gerçi onu.
48:32İşte güvenlikten
48:33anayasaya kadar
48:33ekonomiden
48:34birçok karşıya kadar
48:35bu geçiş dönemi
48:36iyi yönetilmesi lazım.
48:38Çünkü yeni
48:38Suriye'nin yumuşak
48:39karnı çok.
48:40Yani dezavantajları
48:41çok.
48:42Riskleri çok.
48:42O açıdan
48:43ben
48:44yani biraz daha
48:45bu işi
48:46sıkıntılı bir şekilde
48:47gideceğimi söylüyorum.
48:48ben bir yazımda
48:51yazdığımı söyleyeyim.
48:52Suriye'nin savaşının
48:52bitmesi için
48:53Suriye'ye ait olmayan
48:55insanların
48:55Suriye'den gitmesi
48:56gerekir.
48:57Ya da unsurları
48:57dedim.
48:58İsrail Suriye'ye
48:58ait değildir.
48:59İran Suriye'ye
49:00ait değildir.
49:01PKK Suriye'ye
49:01ait değildir.
49:02ABD Suriye'ye
49:03ait değildir.
49:03Rusya Suriye'ye
49:04ait değildir.
49:05O yabancı savaşçı
49:06ya da bizim yabancı
49:07hem savaşçı
49:08ya da terörist olarak
49:10tanımladığımız
49:10kısımların da
49:12Suriye'den
49:12gitmesi lazım.
49:13Bunlardan biri de
49:14YPG ve PKK'lı.
49:15Evet.
49:15süremizi tamamladık.
49:18Sizin de sözünüzü
49:19tamamlayamamıştık ama
49:20bu ya şu şekilde
49:21bir eleştiri var.
49:22Şu andaki
49:23geçiş
49:23anayasasının
49:24tamamen
49:25kapsayıcı olmadığı
49:26üzerinden bir eleştiri geliyor.
49:28Ve bunu da
49:28Batılılar Amerika
49:29hatta İsrail
49:30işte dürüstler üzerinden
49:31kullanarak
49:32kendi çıkarlarını
49:34devreye sokmak istiyorlar.
49:35Cihan Günyel
49:36Güngör Yavuz Arslan
49:36çok teşekkür ediyoruz.
49:37Saygılar sevgiler.
49:39Katkılarınızdan dolayı
49:40noktaladık efendim.
49:41İyi geceler.