İstanbul’u ve çevresindeki illeri vuran 6,2 şiddetindeki depremin şokunu hala üstümüzden atamadık. İstanbulluların çok uzun zamandır görmediği bir şiddetteki deprem az hasarla atlatıldı. 6,2'den büyük bir deprem olsaydı ne olacaktı? CNN TÜRK Muhabiri Merve Tokaz ve Can Şahiner AFAD'ın deprem simülasyonunda test edecek.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Biz bir deprem ülkesiyiz ve deprem bizim gerçeğimiz ki nitekim geçtiğimiz günlerde İstanbul'da yaşanan 6.2 büyüklüğündeki depremle biz bu gerçekle bir kez daha yüzleştik.
00:13Geçmişimiz depremlerle dolu, hala yaşamaya da devam ediyoruz depremlere ama ne yapacağımızı biliyor muyuz?
00:20O depremler anında, sallandığımız anda nasıl bir sarsıntı meydana geliyor ve neler yapmalıyız?
00:26Tüm bunları bugün adım adım izleyicilerimiz için adım adım uygulamaları olarak anlatacağız.
00:32İstanbul AFAD eğitim merkezinden gerçekleşiyoruz yayınımızı.
00:36AFAD'ın çok değerli uzmanları yanımızda ve şu anda biz de bir evi anım satan aslında deprem simülatöründeyiz.
00:456.4 büyüklüğünde bir milyolde 2003 yılında deprem meydana gelmişti.
00:51İstanbul'daki depremde 6.2 büyüklüğündeydi.
00:53Aslında birbirine çok yakın depremler.
00:55O anlarda önce neler yaşadığımızı dilerseniz değil mi?
00:58Bir görelim ve sonrasında o an içinde ne yapmalıyız, ne yapmamalıyız?
01:04Bunları gösterelim, dilerseniz.
01:06Evet, öncelikle AFAD'e dirençli yapılarda ikamet edin diyoruz.
01:10Yapımız AFAD'e dirençli olsa bile yapı içerisinde yapısal olmayan risklerimiz olabiliyor.
01:16Tabii bunlar neler? Sabitlenmemiş eşyalarımız.
01:18Öncelikle AFAD'ın da daha doğrusu deprem anında üzerimize devrilip düşebilecek nesneler olabilir.
01:25Bunların tamamını sabitleme aparatlarıyla sabitlememiz önem arz etmekte.
01:30Dilerseniz beraber bir bakalım.
01:31Şimdi dilerseniz önce simülatörü bir simülasyonu yapalım, sonrasında eşyalarımıza bakalım.
01:37Tamam, öncelikle o zaman 6.4 büyüklüğünde 2003 yılında meydana gelen Büngöl depremini beraber deneyimleyeceğiz.
01:45Deprem anında doğru davranış biçimimiz olan çök-kapan-tutun hareketini yapacağız.
01:49Ve bu hareketi yaparken yanında çöktüğümüz nesnenin sağlam ve güvenilir bir nesne olmasına dikkat etmemiz önemli.
01:57Camlardan, cam bölmelerden uzak bir alanda çök-kapan-tutun hareketi yapacağız.
02:02Sarsıntı anında merdivenlerden, asansörlerden ve balkonlardan uzak durmamız gerekiyor.
02:08Evet, hemen sağlam ve güvenli bulduğumuz bir nesnenin yanına...
02:126.4'te sağlanıyoruz şu an.
02:14İki dizimizin üzerine çekiyoruz.
02:16Bir elimizle sağlam nesneden tutunurken diğer elimizle de kapanıyoruz.
02:24Çök-kapan-tutun hareketini yapıyoruz. Bir kez daha anlatabilir miyiz?
02:27Evet, hemen sağlam ve güvenli bulduğumuz bir nesnenin yanında...
02:32İki dizimizin üzerine çöküyoruz. Bir elimizle sağlam nesneden tutunurken diğer elimizle de kapanıyoruz.
02:39Sarsıntı tamamen bitinceye kadar çök-kapan-tutun hareketine devam etmemiz önemli.
02:45Her arçı sarsıntıda mutlaka çök-kapan-tutun hareketini devam ettireceğiz.
02:50İnanılmaz bir sarsıntı yaşadık gerçekten.
02:55Ve devam ediyoruz şu an durmaya. Değil mi?
02:58Evet, sarsıntının tamamen bittiğinden emin oluncaya kadar çök-kapan-tutun hareketine devam edeceğiz.
03:04Şu an kalkmayalım mı?
03:07Hayır, kalkmayın. Tamamen bitmedi.
03:10Ağaçı sarsıntılar devam edebilir.
03:13Evet, tam da şu an yaşadığımız gibi bir arçı sarsıntı gelebilir.
03:18Bu yüzden çök-kapan-tutun hareketine devam ediyoruz.
03:21Evet, bir bakalım.
03:22Tamamen bittiğinden emin olduktan sonra...
03:25Bir bakıyoruz, bir yaralanmamız var mı?
03:28Evet.
03:29Bakınca o çöktüğümüz yerden ayağa kalktık ama bunu bittiğine emin olduğumuz anda...
03:35Tabii, tamamen bittiğine emin olduktan sonra kalktık.
03:37Herhangi bir yaralanmamız yoksa...
03:39Bir bakıyoruz, etrafta bir doğalgaz kaçağı var mı?
03:42Bir doğalgaz kokusu alıyor muyuz?
03:44Eğer böyle bir durum varsa, hiçbir aksana dokunmadan hızlıca afet acil durum çantamızı alıp terk edeceğiz.
03:50Ama böyle bir durum yoksa hemen doğalgaz vanasına doğru yöneliyoruz.
03:56Evet, hızlı bir şekilde hemen...
03:57Saydanlık devrilmiş evimizde mesela, devrilebilen eşyalar.
04:00Tabii ki.
04:01Hızlı bir şekilde kapattık.
04:03Doğalgaz vanamızı devam ediyoruz.
04:06Hemen elektrisik ortalarını kapatıyoruz.
04:08Şu an izleyicilerimiz için deprem sona erdi.
04:11Deprem sona erdikten sonra hızlı bir şekilde ne yapıyoruz?
04:14En son su vanamızı da kapatıyoruz.
04:16Genelde binalarda tahliye olurken dışarıya doğru oluyor su vanalarımız.
04:21Evet.
04:21Su vanamızı da kapattık.
04:23Hızlı bir şekilde merdivenleri kullanarak...
04:26Ama almamız gereken bir şey var yanımızda.
04:29Afet acil durum çantamızı aldık.
04:30Ve hızlı bir şekilde tahliye oluyoruz.
04:32Tahliye oluyoruz.
04:35Şu an biz güvenli bir şekilde yaşadığımız yerden çıktık.
04:40Daha önce E-Devlet üzerinden öğrendiğimiz toplanma alanlarımızda afet acil durum çantamızı aldık.
04:44Ve hızlıca toplanma alanlarımıza geçiş yapıyoruz.
04:48Peki.
04:49Gerçekten çok ciddi de bir sarsıntıydı.
04:51Yani o geçen gün yaşadığımız depremin benzeri bir depremdi.
04:54Ki Bingöl zaten 2003 yılında bizzat bunu yaşadı.
04:58Şimdi daha büyüğü de olabilir ama değil mi?
05:00Tabii ki.
05:01Şimdi daha büyüğü olabilir.
05:03Bu da Gölcük depremiydi.
05:0599 yılında hem Gölcük, Marmara bölgesi o 7.4 büyüklüğündeki depremle sarsıldı.
05:12Şimdi dilerseniz hocam onu simüle edelim.
05:16Siz burada kalacaksınız.
05:18Biz siz içeride olacaksınız.
05:22İlerleyeceğiz.
05:24Ronay hocamız içeride olacak.
05:27Biz Ali hocamızla burada olacağız.
05:29Şimdi 7.4 büyüklüğündeki bir deprem meydana gelecek simülasyon aracında.
05:34Ve o anları saniye saniye gösterirken Ali hocamız da bize anlatacak neler yaşandığını.
05:42Daha büyük depremler her zaman yaşanabilir.
05:44Bu bir gerçek değil mi?
05:45Evet.
05:45Kesinlikle.
05:47Tehlikeli bir coğrafyada yaşıyoruz.
05:48Deprem üreten bir coğrafyada yaşıyoruz.
05:51Maalesef ülkemizin kaçınılmaz gerçeği bu.
05:53Mutfaktayken bir anda depreme yakalandı.
05:57Eğer depreme mutfakta yakalandıysanız başvurabileceğiniz en güvenli mekanı daha önceden belirlemiş olduğunuz mekana çöp kapan tutun hareketini deprem bitinceye kadar yapmanız icap eder.
06:08Buradaki en güvenli alanı gördüğünüz gibi masanın yanı hem tutunacak hem de hayatı organlarını gizleyebilecek bir alan olduğu için masanın altını seçti.
06:20Deprem bitinceye kadar hem sağa sola savrulmaktan hem de başına ya da vücudunun hayatı organlarına düşebilecek tehlikeli nesnelerden korunmak için çök kapan tutun hareketini yapmakta şu anda.
06:33Çök kapan tutun hareketi de aslında 3 adımdan oluşuyor değil mi hocam?
06:36Önce çöküyoruz.
06:36Hedef küçültüp önce çöküyorsunuz mümkün olduğu kadar hedef küçültüyorsunuz sonra herhangi bir tutunabileceğiniz alana savrulma ve kaymayı engellemek için tutunuyorsunuz ve hayatı organlarınızı var olan diğer elinizle de kapatıp tehlikelerden koruyorsunuz.
06:57En önemli nokta burada o il korumak. Hayati organlarımızın bize zarar veriyor.
07:02Hala devam ediyor bu arada.
07:04Evet çizgi bir deprem. Gözcük depremini simüle eden bir deprem. Halen devam ediyor. 45 saniye süren bir deprem.
07:12Dolayısıyla da depremin ne zaman biteceğini bilemediğimiz için en yapacağımız mantıklı hareket çök kapan hareketine devam etmek.
07:19Peki hocam yeri seçerken mesela ben 6.2'de dinlemiştim. Kendim de deprem bölgesinde görev yaptım.
07:28Mesela direkt mutfaktaydım ve masanın altına aynı hocamız gibi direkt çökme hareketini yaptım.
07:35Bu yerin ne olduğu önemli mi? Sehpa yanı mı? Koltuk yanı mı? Onunla ilgili kargaşaları da giderelim.
07:40Tavsiye edilen şudur. Mutfakta çok eğer eşyalarınız sabitlenmemişse düşebilecek eşyalardan kendinizi korumak için imkanınız var ise farklı bir odada çök kapan tutun hareketini yapmanız.
07:51Ama ona baktiniz yok. İlla da mutfakta çök kapan tutun hareketini yapacaksanız düşebilecek eşyalardan uzakta masanın ya da sağlam bulduğunuz bir nesnenin yanına çök kapan tutun hareketini yapmanız en doğru hareket olacaktır.
08:03Peki şimdi Ronay hocamız çıktı. Acil durum yine afet çantası ile birlikte çıktı.
08:09Peki şunu sormak istiyorum ben. Bir kez de Ronay hocamıza gideceğim bir kez daha. Aldınız çantayı çıktık dışarı. Artık güvende miyiz?
08:18Evet güvende olabilmemiz için hızlıca toplanma alanlarımıza intikal etmemiz gerekiyor. Bizim için güvenli yapılar, toplanma alanlarımız.
08:26Tabi buraya geçerken afet ve acil durum çantamızı da geçmeye özen gösteriyoruz.
08:30Bizim için altın saatler dediğimiz ilk 72 saati kavrayan saatlerimiz var.
08:35Neydi altın saatler, ilk 72 saat ne anlama geliyor bu ilk 72 saat?
08:40Evet bu ilk 72 saatte şunu öngöreceğiz. Nelere ihtiyacımız olabilir bireysel olarak?
08:46Tüm aile bireylerimizle önce toplanıp bir toplantı yapacağız ve biz bu toplantıyı yaparken aslında buna aile afet acil durum planlarını hazırlama toplantısı adını veriyoruz.
08:56Şimdi çantamızın içini dilerseniz tek tek şöyle çantamızın dolu hali. Şöyle gösterelim izleyicilerimiz için. Bakın bizzat AFAD ekipleri tarafından hazırlanan ve olması gereken şekilde olan bir çanta. Bu bizim evden çıkarken almamız gereken çanta. İçinde ne var hocam?
09:13Evet içerisinde mutlaka bir ilk yardım çantasının bulunması gerekiyor. Radyo, yedek piller haberleri dinleyebilmemiz için radyodan bütün bülteni takip edebileceğiz.
09:23Mutlaka el feneri, hijyen malzemeleri, kuru gıda ve su. Kuru gıda ve suyu koyarken her 6 ayda bir mutlaka son kullanma tarihlerini kontrol edip yedeklerini koyacağız.
09:35Düzenli kullandığımız ilaçlarımız varsa bunların yedeklerini, önemli evraklarımız varsa fotokopilerini su geçirmez bir poşete koyup bu çantamıza dahil edebiliriz.
09:44Bir adet yağmurluğumuz var içerisinde. Yine çocuklarınız varsa bunlar için oyun aktivite malzemelerini, bebek bezlerini, mamaları, evci hayvanlarınız varsa bunlar için yine aynı şekilde yedek mamaları bu çantanın içerisine koyacağız.
10:01Aslında yapmanızı istediğimiz şey şu, tüm aile bireylerinizle toplandığınızda 72 saat boyunca nelere ihtiyacınız olabilir?
10:07Bunları düşünerek bu çantanın içerisine bütün bu malzemeleri eklemeniz.
10:12Tabi hava şartları soğuk olabilir, yedek battaniyeler koyabilirsiniz.
10:16Bu sayede yaşadığımız konutlardan güvenli bir şekilde toplanma alanlarına geçtikten sonra yaşadığımız yerleri geri dönüşümüzü sağlayacak herhangi bir hususu ortada bırakmamış olacağız.
10:26Bir de kalem kağıt görüyorum ben orada.
10:28Evet, burada da olası bir durumda bir not alabilmeniz için ya da ilk yardım yaptığınız sırada neler yaptığınızda o şok anıyla kaydedemeyebilirsiniz.
10:37Burada bunları not edip tekrardan kontrol edebilirsiniz.
10:41Bu çanta her zaman evimizin bir köste nereye koymalıyız?
10:44Mesela şöyle evi düşündüğümüz zaman hani çoğu evde bir hol, bir giriş bölümü var. Nereye koyulmalı bu çanta?
10:49Evet, burada dikkat ettiğinizde kaçış noktamız merdivenimizin yanına koymuştuk.
10:53Bir kez daha gösterelim. Kaçış noktamız şurası, evin burası girişi.
10:56Evet, hemen evden çıkarken en kolay nasıl alabilirim dersek, holde kapıya yakın bir güzergahta tutmamız bizim için önemli olacak.
11:06Hemen talih olurken hızlı bir şekilde afet ve acil durum çantamızı da yanımıza almış olacağız.
11:11Peki hocam sizinle birlikte Ali hocamla şöyle simülasyon aracına doğru bir geçelim istiyorum.
11:15Hangi eşyalar o anda yani deprem öncesinde bizim hangi eşyalarımızın sabit olması bizim ve ailemizin can güvenliğini sağlar?
11:24Bunu bir madde madde aktaralım.
11:26Evet, şimdi biz riskleri yapsal ve yapsal olmayan riskler olarak ikiye ayırıyoruz biliyorsunuz.
11:32Yapsal riskler bizim için binalarımız oluyor.
11:35Yani binalar dışındaki eşyaları bize zarar verebilecek her eşyaları yapsal olmayan hasar olarak adlandırıyoruz.
11:42Yapsal olmayan hasarlardan da ölümlerin %3'ü gerçekleşmekte.
11:45Dolayısıyla da evinizde hareket edebilecek, düşebilecek, kayabilecek, size zarar verebilecek bütün eşyaları sabitleme aparatlarıyla sabitlemeniz gerekmekte.
11:56Hangi eşyalar o zaman?
11:56Bu nedir?
11:58Televizyondur, düşebilecek dolaptır, yatak odasıdır.
12:01Şu dolap herhalde bu sağ.
12:02Bu bir dolaptır evet sabitlenmesi gerekir.
12:05Televizyon kesinlikle sabitlenmesi gerekir.
12:07Kayma ihtimali olan sizin çıkışınıza engel olabilecek gardolap tarzı eşyaların kesinlikle sabitlenmesi gerekir.
12:14Açılabilecek mutfakta şöyle gösterelim, dolapların iç kapaklarına mutlaka sabitleme aparatları konulması gerekir.
12:21Genelde mutfak aletlerini üst raflara koyar insanlar.
12:25Hatta işte temizlik malzemeleri, insana zarar verecek detaylıkta olan malzemeler olabilir.
12:31Yani şöyle söyleyelim kısaca, size zarar verme ihtimali olan tüm eşyaları sabitleyin.
12:36Camlarınızı kalın perdelerle ya da cam filmleriyle kaplayın diye söyleyebiliriz kısaca.
12:44Yani mesela şey yapılabilir mi tekrar 6.4 tekrar o sarsıntıyı verme imkanımız söz konusu olursa eğer.
12:52O sarsıntıyı bir kez daha yaşayalım, bir kez daha izleyicilerimiz için aktaralım.
12:56Deprem anında değil bunlara deprem öncesinde bu bilgilere sahip olmamız gerekiyor.
13:01Simülasyon aracı tekrar çalışabiliyorsa ki çalışıyor galiba şu an bir kez daha gösterelim.
13:08Hocam sizinle birlikte evin salonundayız, oturuyoruz diyelim.
13:11O anda deprem meydana geldi.
13:13Oturduğum koltuktan mesela o an şok geldi.
13:17Kalkmasam olur mu?
13:19Uyuduysan eğer deprem hissettiyseniz evin içerisinde daha önceden belirlemiş olduğunuz benim için bu alan güvenlidir diye tabir edilen alanda
13:27çök kapan tutun hareketini deprem bitene kadar yapmanız doğru olan davranış şeklidir.
13:32Yani bu şekilde oturur vaziyette değil de mutlaka çök kapan tutunu yapmamız gerekiyor.
13:38Koltun hareketini de rahat kaçabiliriz.
13:40Sallanalım hemen.
13:46Sallanıyoruz şu an.
13:48Evet şu anda hem çöktük hedef küçülttük ve diğerden destek olarak...
13:54Tut gittiği de beni sarsın.
13:59Savrulmayı engelledik evet.
14:02Savrulmamamız gerekiyor o an.
14:04Evet.
14:05Çünkü deprem esnasında kayabilen, düşebilen eşyalardan korunmak kadar bir de sağa sola savrulmamak önemli bizim için.
14:12Tutunabileceğiniz, savrulmanızı engellebilecek bir alan var ise mutlaka çök kapan tutun hareketinin üçüncü aşaması dediğimiz tutunmayı da yapmanız gerekir.
14:21Mesela ben o gün hocam deprem olduğu gün çoğu vatandaş da o an panikle bunu yapmış olabilir.
14:26Bitti zannedip hemen kalktım tekrar başladı.
14:29Evet. Yanlış bir hareket.
14:31İyice emin olmadan lütfen çök kapan tutun hareketini sonlandırmayın.
14:35Bu şekilde beklemeye devam ediyoruz.
14:37Beklemeye devam edin.
14:38Çünkü göreceksiniz burada da öyle.
14:40Deprem bitti sanacağız ama tekrar devam edecek ve sallantının bitmediğini daha net göreceğiz.
14:46Evet.
14:47Evet.
14:48Burada da daha net görüyoruz.
14:50Gerçekten önemli.
14:51O an ayağa kalktığımızda şu yanlışı da bir kez daha vurgulayalım.
14:55Bazı vatandaşlar var ben birinci katta oturuyorum zaten o kadar sürede ben kaçarım diyor.
15:01Çıkarım diyor.
15:01Yani kendimizi evin dışına atmak mı o an güvenli olan yoksa bulunduğumuz yerde kendimize güvenli bir alan yaratmak.
15:10Genelde eğer evinize güveniyorsanız sağlam bir evde oturuyorsanız kaçmayın diyoruz.
15:15Çünkü bir şekilde çök kapan tutun hareketini evin içerisinde sağlam bir yerde yaptıysanız size bir hayat boşluğu oluşturacaktır.
15:22Ama deprem oluştuğunda eğer 7-8 saniyeye kadar kaçma imkanınız var ise kaçma yolunu da çıkış yolunu.
15:30Mesela özellikle dükkanlarda giriş kattaki hemen çıkışa yakın bir yerdeyseniz onu da deneyebilirsiniz diyebiliriz.
15:38Hocam şöyle bir durum da yaşandı bu depremde.
15:42Yüzlerce vatandaşımız yaralandı.
15:44Neden?
15:44Şu camdan atladılar çünkü.
15:47Yani düşünün 4. katta oturan vatandaşlar 5. katta oturan vatandaşlar camdan atladılar.
15:54Buna ne dersiniz?
15:55Ona da panikanı diyelim, panikanını yönetememek diyelim. Daha önce depremanını yaşayan ya da bu korkuyla yüzleşen insanlardaki davranış şeklidir o da.
16:04Maalesef bizde de herhangi bir can kaybına neden olmasa bile camdan atlayarak, balkondan atlayarak ölümcül ya da sakatlanma gibi durumlara sebep olan davranış şekilleri de yapabiliyoruz.
16:16Peki hocam toparlamam söylendi ama sizinle birlikte şöyle ilerleyip birer cümle, bir mesaj niteliğinde vatandaşımız buraya gelip eğitim alabilir mi?
16:25Tüm bunları öğrenebilir mi bizim ekranlara getirdiğiniz gibi?
16:28Tabi ki burası bir eğitim alanı. Uzun yıllar burada eğitimler devam etti. Sürekli biz vatandaşlarımıza, öğrencilerimize, talep eden herkese burada eğitimler ve simülasyonda bu işi daha rahat canlandırmak amacıyla yapıyoruz, devam da ediyoruz.
16:48Son olarak size de mikrofonu uzatmak isterim. Ne söylemek isterseniz vatandaşlara? Burada eğitim alabilirler gelip değil mi?
16:56Tabi ki tüm vatandaşlarımız Afet Eğitim Merkezimize gelip talepte bulunduğu takdirde Afet Farkındalık Eğitimlerimiz, gerekirse de Sekafat Gönüllü Eğitimlerimiz, ekip eğitimlerine katılabilirler.
17:07Çok teşekkür ediyoruz. Kıymetli bilgiler paylaştılar. İstanbul Afat Eğitim Müdürlüğü'nden, merkezinden gerçekleştirdik yayınımızı. Çok değerli bilgiler anlattılar.
17:18Deprem öncesinde farkındalık bilinciyle ancak atlatılabilecek bir afet ne yazık ki. Sonrasında bazı şeyler için çok kısa olabiliyor, çok geç olabiliyor.
17:30Çünkü o an yaşamla ölüm arasındaki zaman sadece saniyelerle ölçülüyor. Biz de vatandaşlar için, izleyicilerimiz için bir deprem anında 6.4'ü ve 7.4'ü simüle ettik burada.
17:44Nasıl sarsılıyoruz? O an ne yapmamız gerekiyor? Çök, kapan, tutun diyoruz. Nasıl yapılıyor bu hareket?
17:50Acil durum çantamızda ne olmalı? Altın saatlerde de hocamız, 72 saat ne anlama geliyor bu?
17:57Tüm bunları mercek altına aldık. Uygulamalı olarak gösterdik.
18:01Elbette ki temennimiz hiç yaşanmaması ama yaşandığında ne yapacağımızı bilmek de bizi hayata bağlayacak şey burçak.
18:09aktaracaklarımız böyleydi şimdilik.