Gazeteci Ece Sevim, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2021 yılında yayınlanan “İstanbul Senin” telefon uygulamasıyla ilgili korkunç açıklamalarda bulundu.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Şimdi İBB yaptığı ihalelerle İstanbul Sen'in adlı bir uygulama, mobil aplikasyon yazılımı için bir ihale açmıştı.
00:09Bununla ilgili de işte çeşitli firmalardan serverlarının yani işte uygulamanın barındırılacağı sonucunun işte hizmetinin alınması, uygulamanın yazılması, geliştirilmesi bir sürü ihale açmıştı.
00:20Şimdi burada bunu yapmasının sebebi, bu İstanbul Sen'in uygulamasının sebebi İstanbullulara rahat, konforlu, tüm İBB'nin fayda ve etkinliklerine ulaşabilecekleri, bir arada bulabilecekleri bir şey hazırlamaktı, uygulama hazırlamaktı.
00:38Bu uygulama neticesinde de insanlar gerçekten indirdi, kullandı. İşte orada hangi konsere gidecek, CRR'de bir konsere gidecek mesela oradan gördü.
00:47Alt uygulamalar vardı pek çok, kullanıcı dostu olmayan. Onları tek uygulamada birleştirdi.
00:53Mesela otobüsüm nerede? Belki içinizde kullananlar vardır İstanbul'da olup da.
00:58Yani mesela giriyorsunuz işte otobüsüm nerede? 500T otobüsün var diyorum.
01:05Oradan bakıyorum işte otobüsüm şu anda şuradaymış. Ben de sinyal veriyorum bu duraktan.
01:10Otobüsümün gelmesine ortalama 5 dakika var falan diye düşünüyorum. Çok güzel bir şey.
01:14Sonra başka ne yapıyorum? İşte o otobüs diyorum ki otobüse giderken de hangi duraktayım onları da görebiliyorum.
01:20Çünkü sinyalizasyonlarımız çakışıyor. Otobüsün sinyali, benimkisi işte server'a giden sinyaller falan.
01:26Sonra COVID oluyor. COVID'de ne oluyor? HES kodu hayatımıza giriyor biliyorsunuz.
01:35HES kodu, TC kimlik numaram, benim sağlık verilerim vesaire hepsi.
01:39İşte diyor ki bana İstanbul Büyükşehir Belediyesi bu HES kodunu gir.
01:43HES kodunu ben burada senin kimlik eşleştirmeni yapmam lazım ki ben senin sağlığını koruyabileyim.
01:50Onun için ancak öyle yolculuk yapabilirsin. Herkes HES kodunu giriyor vesaire.
01:56Şimdi bu her şey çok güzel. Burada mesela başka ne var?
02:01İBB'nin ücretsiz Wi-Fi hizmeti var. Yani ücretsiz internet.
02:05Meydanlarda, işte kütüphanelerde, işte kafelerde vesaire yakın alanlarda.
02:11Belli alanlarda İBB vatandaşa ücretsiz internet sunuyor.
02:15Burada ne yapıyorsun? İşte giriyorsun. Ona girebilmen için de uygulamayı indirmen gerekiyor internetten faydalanabilmen için.
02:22Bunun gibi bir sürü güzellik var içinde.
02:26Peki bu kadar güzel olmayan kısım ne?
02:29Bu kadar güzel olmayan kısım bu soruşturma kapsamında yargılanan Murat Ongun ve Serdar Taşkın'ın ses kaydı.
02:39Şimdi bu ses kaydı soruşturma dosyasına girdi ve internette yayınlandı.
02:45Haberler de çıktı.
02:47Ben ses kaydını yine kişisel veriye de bir saygıdan dolayı yazımı eklemedim ama internetten dinleyebilirsiniz.
02:55Fakat dinleseniz de oradaki konuşmaları çok anlamayabilirsiniz.
02:59Konu biraz teknik olduğu için ben de buradan size işte yazımda aktarmaya çalıştım o teknik kısımları.
03:06Çünkü yıllar boyunca zaten gazetecilik yapamadığım dönemde de marketing üzerine çalıştım.
03:12Marketingin, dijital marketingin, pazarlamanın nasıl olduğunu biliyorum.
03:18Çok çok iyi isimlerle de çalıştım.
03:20En başından başlayarak ilerlemiştim öyle söyleyeyim.
03:23O yüzden durumun vehametinin farkındayım.
03:26İstanbul senin uygulaması üzerinden bizim topladıkları kişisel verilerimiz bunlar nedir?
03:34Adımız, soyadımız, TC kimlik numaramız, oturduğumuz yer İKDAŞ'ta çünkü adresimiz şuyumuz buyumuz.
03:42İSKİ'de şurada burada.
03:44Ondan sonra telefon numaramız, sağlık verilerimiz, hangi hastaneye gittiğimiz raporlar, her şeyimiz.
03:53Her şeyimiz bu verilerin içerisinde.
03:54Ve bunun haricinde kullandığımız internet, orada kullandığımız trafik, hangi sitelere girdik, ne yaptık, ne ettik.
04:04Bunların da verileri içerisinde.
04:05Şimdi şöyle bir plan yapıyorlar bu ses kaydında, korkunç bir şey.
04:12Diyorlar ki, bakın biz bu verilerini, sizin topladığınız bu verileri siyasi maksatla kullanalım.
04:20Şöyle kullanalım.
04:21Mesela, işte vatandaş Ahmet amca, işte ben onu takip ediyorum.
04:28Çünkü Akbil basıyor, Akbil'den.
04:30İşte Taksim metro durağında, Akbil'ini bastı, indi, ben biliyorum işte geri aldı filan parasını.
04:36Oradan çıktı, ben de tam Ekrem Başkanı'nın oraya bir afişini asmışım.
04:41İşte emeklilere bir şey söylemişim, işte şu kadar yardım yaptık bilmem ne.
04:46Orada, işte Ahmet amca oradan geçerken tabeladan 5 saniye baktı.
04:54Ben nereden biliyorum Ahmet amcanın tabelaya 5 saniye baktığını.
04:57Çünkü İBB'lik kameraları da çekiyor beni, tüm meydanı çekiyor güvenlik gerekçesiyle.
05:04Biz öyle bir teknoloji kullanalım ki, oradaki yüz tarama sistemi aracılığıyla,
05:10senin telefonundaki İstanbul senin uygulaman aracılığıyla,
05:15senin topladığın verileri eşleştireyim, bu kimlik eşleştirmesi neticesinde de sana uygun propaganda yapabileyim.
05:25Sana uygun propaganda ne demek?
05:28Şimdi biraz bu konuya girelim.
05:31Belki haberdar olanlar vardır, ilgilenenler vardır ama bilmeyen izleyiciler, okurlar için de bunu aktarmış olalım.
05:37Facebook'ta, Instagram'da ya da işte YouTube'da, LinkedIn'de vs. sosyal platformlarda sizin bir gölge profiliniz vardır.
05:51Mesela Facebook ve Instagram kullanıcısınız ve kimleri beğeniyorsunuz, kimlerin riyasında kaç saniye kalıyorsunuz,
06:02işte kimi hızlıca geçiyorsunuz ya da hangi oradan linke tıklıyorsunuz, reklama tıklıyorsunuz,
06:10ne kadar süre geçiriyorsunuz, hangi konumdan giriyorsunuz, nerelerde etiket paylaşıyorsunuz,
06:15işte kafede mi, okulda mı, şu mu, bu mu?
06:21Her biri bunların, her bir hareketiniz izleniyor.
06:25Eğer ki siz bir şeyi ücretsiz kullanıyorsanız, orada ürünsizsiniz demektir.
06:31Bu çok eski bilden bir marketing hikayesi fakat hala öyle.
06:35Ücretsiz kullandığınız her uygulamada ürünsizsinizdir.
06:38Nasıl ki İstanbul senin uygulamasında ürünsizseniz, Facebook'ta, Instagram'da da ürünsizsiniz.
06:42Ürünsizsiniz. Meta, yani ikisinin birleşimi Facebook, Instagram birleşimi Meta olarak geçiyor.
06:50Meta şöyle para kazanıyor.
06:52Diyor ki, ben Ahmet amca Instagram'dan yaptığı hamlelerle onun profilini çıkarmış durumdayım Ahmet amcanın.
07:01Ahmet amca, işte 55-70 yaş arası erkek, işte aile babası, emekli, hani bu kadar detaylıyı daha böyle Amerika'da çıkarabiliyorlar.
07:13Oradaki çünkü Facebook biraz daha farklı, buradaki daha o kadar değil.
07:17Sadece Meta üzerinden konuşuyorum.
07:19İşte emekli, işte şu gelir grubuna ait, işte şu vergi diliminde bir adam.
07:25Peki kişisel özellikleri, işte mavi gömlek sever, işte şöyle bayanlarla ilgilenir, işte şu tipte insanlar dikkatini çeker, şöyle müzik dinler, böyle yerlere gider vs.
07:42Şimdi senin öyle bir profilini çıkarıyor ki, bu profili neden çıkarıyor?
07:46Öncelikle ticari amaçla çıkarıyor.
07:49Şöyle ki, sen mesela ben Ahmet amcaya mavi gömlek satmak isteyen bir insanım.
07:56Fakat Ahmet amcaya ulaşamıyorum.
07:58Meta'ya doğru hedef kitleleri giriyorum ve diyorum ki beni al şu kadar para karşılığında Ahmet amcanın önüne çıkar.
08:05Meta'da reklam böyle çalışıyor.
08:07Meta'da benden para alıyor ve Ahmet amcanın önüne çıkarıyor.
08:11Ahmet amcaya satış yapıyorum ben.
08:13Yani orada ürün ve hedef kitle net bir şekilde eşleşiyor.
08:19Şimdi bunu şöyle düşünün.
08:22Buradaki ses kaydında şu çıkıyor ortaya.
08:26Adform diye bir yabancı platform var.
08:29Burası hedef kitleleri inanılmaz derecede iyi yapan bir firma.
08:36Ve orada Doğurcan Atmaca diye bir gençlik kollarından, CHP gençlik kollarından bir çocuk var.
08:42Onun firması reklamist üzerinden şöyle bir şeye girişiyorlar.
08:47Diyorlar ki şu planı yapıyorlar.
08:49Yani biz bu Adform'dan aldığımız işte verileri programatik aracılığıyla şöyle bir şey yapacağız.
08:57Sizin İBB verilerinizle İstanbul Selin'in vatandaştan topladığınız verileri birleştireceğiz ve direkt olarak ona reklam yapacağız.
09:05İşte Ahmet amca Taksim metrodan çıktığı anda akbilini basıp da Ekrem Başkanı'nın ne kadar kaç saniye baktığını görecek o reklama.
09:14Beş saniye mi baktı.
09:15Ooo ilgilendi baya diyecek.
09:17Bu sefer işte oradan çıkıp da otobüse bindiğinde oradaki medya aşı ekranları var ya görüyorsunuz reklamlar dönüyor.
09:24Orada Ahmet abinin ilgilendiği reklamları göstermeye devam edecekler.
09:28Ta ki Ahmet abi vay be bu Ekrem Başkan da ne kadar güzel emekliyip düşünüyor diyene kadar.
09:37Oyunu iradesini etkileyene kadar.
09:39Şimdi bu korkunç bir şey.
09:41Algı yönetimi ve manipülasyon tüm dünyada tartışılıyor.
09:45Bunu yapan aslında bir de Google'da programatik diye bir araç var.
09:51O da teknik bir detay olduğu için şöyle kısaca geçeceğim.
09:54Çünkü ses kaydını duyduğunuzda DMP diye geçen bir olay var.
09:59O nedir tam algılayamayabilirsiniz.
10:01Data Management Platform diye geçiyor.
10:04Yani veri yönetim sistemi.
10:07Şöyle Google bunu yapıyor.
10:09Google programatik bazen siz fark edersiniz.
10:12Mesela arkadaşınıza sohbet ediyorsunuz.
10:15Diyorsunuz ki ya duydun mu Erzincan'da ters lale açmış.
10:20Pat böyle telefonunuzu alıyorsunuz bir mail geliyor.
10:23Erzincan'da otellerde yüzde bilmem kaç indirim.
10:26Şaşırıyorsunuz.
10:27Diyorsunuz ki beni mi dinliyorlar ne oluyor falan.
10:30Evet seni dinliyorlar.
10:32Çünkü bir sürü uygulama aracılığıyla zaten sen orada bildirimlerini açıyorsun.
10:37Uygulamaya izinler veriyorsun.
10:38Mikrofon açıyorsun.
10:39Kamera açıyorsun.
10:40Farkında olmadan yapıyorsun bunları.
10:42Ve senin sesli komutundan ilgili kelimeleri çıkararak oradan arkada bir CRM sistemi çalışıyor.
10:49Ve içinde Erzincan geçen mailin de temayülün de yani Erzincan'a gitme eğilimi olduğunu hissettikleri anda bunu gönderiyorlar.
10:57Yani bu kategoriyle hedeflendirilmiş analize edilmiş bir veri seti.
11:03Şimdi bunu Google yapıyor.
11:06Yani benim bir ayakkabı firmam var.
11:08Ayakkabı satmak istiyorum.
11:10Ve internet sitem üzerinden satış yapıyorum.
11:14Ali de geldi.
11:15Bu ayakkabıyı satın almak maksadıyla benim internet siteme girdi.
11:19Orada baktı beğendi işte sepetini ekledi.
11:22Üf dedi istemiyorum şimdi çıkardı sepetinden ya da çıkarmadı.
11:26Kapattı siteyi gitti.
11:27Öyle bir girdi baktı vazgeçti.
11:29Sonra o Ali bir internet sitesine giriyor.
11:34Aa aynı site aynı ayakkabı.
11:36Oradan çıkıyor başka işte YouTube'a geçiyor bir daha aynı ayakkabı falan.
11:39Ali artık dördüncü beşinci görünce alıyor bu ayakkabıyı.
11:43Zaten niyetliydi çünkü.
11:45Yani kafası karışıktı.
11:46Yani en çok kafası karışık olan hedef kitleyi manipüle edilmesi amacıyla yapılan bir uygulamadır bu programatik reklamcılık.
11:57Google bunu yapıyor.
11:58Fakat Google bunu yasal sınırlar çerçevesinde yapıyor.
12:03Hani etik mi?
12:06Tüm dünyada tartışılıyor bu durum.
12:07Etik mi değil mi?
12:08Fakat yasal.
12:09Burada İBB'de planlanan hem de Medya AŞ Genel Müdürü, Kültür AŞ Eski Genel Müdürü
12:15ve bunların böyle beraber iş yaptıkları yine partiden bir genç üzerinden kurulan bir firma başka şeylere de aracılık ettiği soruşturma dosyasında konuşuluyor.
12:26Ben daha o kadarına hakim olmadım.
12:28Sadece ses kaydı üzerinden yorumluyorum.
12:29Bu firmalar aracılıkla bir araya geliyorlar.
12:33Gizli bir kayıt yaparak bir toplantı yapıyorlar.
12:35Ve bu toplantıda diyorlar ki biz bunu yapalım.
12:38Hem de yasal olmayan biçimde.
12:40Biraz tedirgin oluyor hatta.
12:41Diyor ki yani acaba işte sorun olur mu filan.
12:44Ya Burak Ongun da diyor ki ben bunu ticari maksatla istemiyorum.
12:48Siyasi maksatla istiyorum.
12:50Gençlik kollarındaki çocuk da güvence veriyor.
12:52İşte biz bunu yaptık.
12:53Akbank'ta da yaptık.
12:54BDDK'ya medya diye yutturduk.
12:56Kimse anlamadı vesaire.
12:58Şimdi bunlar korkunç.
13:02İnanılmaz ötesi iddialar.
13:04Muhakkak soruşturulması lazım.
13:05Ben de merakla bekliyorum.
13:08Bir İstanbullu olarak da marketingin özellikle kitle iletişiminin dijital boyutta nasıl bir manipülasyona dönebileceğini bilen bir insan olarak, bir gazeteci olarak satır satır takip edeceğim.
13:23Dosyalın detayları vesaire ortaya çıktığında da bunları inceleyeceğim.
13:26Size bu bağlamda bu detayları paylaştıktan sonra hani dijital veri güvenliğini çok önemsemenizi tavsiye edebilirim.
13:37Yani girdiğiniz siteler, verdiğiniz izinler ya da işte kullandığınız uygulamalar.
13:43Öncelikle ücretsiz pek çok uygulamadan elinizden geldiğince vazgeçmeye çalışın.
13:49Çünkü gerçekten bu kadar kişisel verinin ortaya saçıldığı ülke azdır.
13:54Yani evet görüyoruz pek çok leaks durumlar var bir sürü ülkede, demokratik ülkede de var.
14:01Fakat bunlar soruşturma konusu oluyor.
14:03Yani bizde de olmalı.
14:05Hani bakın bunun siyasi bir duruşla alakası yok.
14:08Eğer ki bir ülkede bu kadar ciddi bir veri ihlali varsa bu soruşturma konusu olmalı.
14:16Benim Sağlık Bakanlığımdaki verilerim de çalındıysa bu AKP hükümetindeki sorumlu kimse onlar tarafından da soruşturulmalı.
14:23Onlar da o soruşturmaya uğramalı.
14:25Eğer ki devletten bir veriler çalınacaksa bir şey olur.
14:29Yani siyasi parti ya da hükümet ya da ittifak ayrımı yapmadan, mahalle ayrımı yapmadan benim çocuğumun, ailemin ve vatandaşlarımın kişisel verilerinin peşine düşmek gerekir.
14:45Yani bir gazetecinin görevi budur.
14:48Bunu yaptığınızda size de yakın çevrenizde eğer ki böyle yaklaşımlar varsa hani ama işte sen bunu söylüyorsun da şucu musun, bucu musun?
14:59Hani ben yıllardır bunlarla işte artık etkilenmediğim için maruz kaldığımdan dolayı bu dönem çok yükseldi.
15:07Affedersiniz.
15:09Sizin de maruz kaldığınızın farkındayım.
15:11Çünkü kamplaşma inanılmaz keskin durumda.
15:14Hani size tavsiyem o noktada o kamplaşmayı biraz böyle görmezden gelin, işte ignore edin ve doğru çizgide durmaya odaklanın.
15:24Hani ben en azından öyle yapmaya uğraşıyorum.
15:27Çünkü çok da böyle vasatın ne düşündüğünün de bir önemi yok.
15:32Ben çizgimin farkındayım, neyin ne olduğunun farkındayım.
15:36Ve eğer ki bu ihlal varsa soruşturulması gerektiğini de sonuna kadar söylüyorum.
15:41Çünkü okuduğum masak raporlarında da çok ciddi iddialar var.
15:45Ve ilk yapacağımız yayında da o raporlardan bazıları üzerine değerlendirmelerde bulunalım.
15:52Bu ülkede senin hırsızın benim hırsızım olmasın.
15:56Her türlü soruşturmanın arkasında hukuka güvenin altı doldurularak durabilelim vatandaş olarak.
16:03Çünkü yoksa öbür türlü o hukuk hiçbir zaman tecelli etmemiş olacak.
16:10Her gelen başka tarafın hırsızı üzerinde bir tahküm kuracak.
16:15Ve olan da sadece bu vatandaşın malına, mülküne, canına, hakkına, hukukuna olacak.
16:20O yüzden ilkemiz, çizgimiz bu noktada çok belli.
16:24Her ne bu konuda somut iddia varsa, ciddi delil varsa ve soruşturma konusuysa yargılansın, ortaya konulsun ve araştırmacı titiz masumiyet karinesini, insanların hakkın hukukunu koruyabilecek bir anlayışla, algı yönetiminden, manipülasyondan uzak bir anlayışla, gazeteciler de bu konunun takipçisi olsun.
16:48Benden bu kadar uzun bir dönemin ardından sizlerden de çok güzel mesajlar geliyordu.
16:54Yıllar boyunca hani dön dediniz, gel dediniz.
16:57Vakti oldu, nasip oldu, geldik.
17:00Sizlerle birlikte olmak beni çok mutlu etti.
17:02Bunları konuşabilmek, her birini değerlendirebilmek ve orada beni dinleyen, anlayan, birilerinin olduğunu bilmek.
17:10Sizlere yüksek frekanstan seslenebilmek beni inanılmaz mutlu etti.
17:14İyi ki varsınız.
17:15Hepiniz tekrar hoş geldiniz.
17:18Tabii çok yeniyiz.
17:19Kanalı beğenmeyi ve bildirimleri açmayı unutmayın.
17:23Ayrıca Patreon'u da aktifleştirdim.
17:24Patreon üzerinden bağımsız gazeteciliği desteklemek amacıyla da katkılarınızı sunabilirsiniz.
17:30İyi ki varsınız, kendinize dikkat edin.