Suriye'deki Hicaz Demiryolu, Osmanlı İmparatorluğu'nun son büyük projelerinden biri olarak tarihe geçti. CNN TÜRK Haber Müdürü İdris Arıkan ve Kameraman Emir Ünlü o demiryoluna gitti, tarihe yolculuk yaptı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Çam'ın İmparatorluk coğrafyası, yani Osmanlı İmparatorluk coğrafyası ve İslam alemi için önemli olan mekanlarından bir tanesindeyiz.
00:08Hem Osmanlılar hem de o dönemdeki süreç içerisinde baktığımızda İslam alemiyle ilişkili bir yerindeyiz.
00:15Hicaz Demiryolları'nın olduğu yer, yani buranın adı aslında Hamidiye Hicaz Demiryolu'da diyebiliriz.
00:21Çünkü 1900'lerin başında başlıyor, 1908'lere kadar süren bir süreç var burada.
00:31Tabii çok çetrefilli bir süreç.
00:32Niye öyle diyoruz?
00:33Çünkü Yüce Dünya Savaşı koşullarına kadar etrafı, yani Mekke'den Şam'ı birleştirmek isteyen bir demiryolu projesi burası.
00:42Ve oranın tam ortasında, işte tam böyle istasyondayız.
00:47Böyle 96 istasyon olacaktı bu projede.
00:50200'den fazla, hatta 300'e yakın köprü yapıldı.
00:54O dönemdeki işlemlere bakılırsa iş yürüyordu.
00:58Bir taraftan da baktığımızda şunu görüyoruz o dönemde.
01:02Birinci Dünya Savaşı koşulları var, bir tarafta Almanya var, bir tarafta İngiltere var.
01:06İngiltere özellikle demiryolunun bu bölgeye yapılmaması için büyük çaba gösterdiği yönünde iddialar da var.
01:13Niye öyle diyoruz? Çünkü Almanya özellikle kanal, Suez kanalında etki göstermek için açısından bu demiryolunu önemsiyor.
01:21Osmanlı ile birlikte bir işbirliği yapıyor.
01:23Ayrıca Abdülhamit, ikinci Abdülhamit burayı çok önemsiyor ve o önemsemeden dolayı da birçok yatırım yapıyor.
01:30Hatta Abdülhamit'i kendisi ilk bağışı yapanlardan bir tanesi.
01:34Yani 50 bin lira değerinde bir paradan bahsediliyor.
01:38Buranın yapılması için Abdülhamit'in ödediği bir para.
01:41Şimdi baktığımızda şu görseli gördüğümüzde burası bir istasyon ama aslında Osmanlı İmparatorluğu'nun bitişiyle sona eren bir projeden kalan bir görüntü aynı zamanda.
01:52Çünkü Şam'la Medine arasındaki o Hicaz demiryolu asla birleşemedi.
01:58Nasıl peki bu süreç sona erdi?
02:02Nasıl birleşemedi?
02:04Çünkü o dönemde yapılan propaganda ile özellikle bölgedeki Arap kabilelerinin bir kısmının tepkisini yol açan bir projeydi burası.
02:13Ve o proje sonrası bir türlü o kutsal topraklarla İstanbul'un birleşmesi sağlanamayınca,
02:21buradaki dozistik de doğru düzgün ortaya konulamayınca bir süreç yaşandı.
02:26Ve süreçin sonunda geldiğimiz noktada bugün yine aynı aşamalara gelmiş gibi görünüyoruz.
02:33Niye öyle diyoruz?
02:33Çünkü şunu görmek lazım, Türkiye ile Suriye'nin birleşmesi yani ekonomik olarak da birleşmesi bu tür demiryollarına da bağlı.
02:43Bugün geldiğimiz noktada Ulaştırma Bakanı Sayın Abdülkadir Uraloğlu da burada görüşmeler yapıyor.
02:49Tarih aslında tekerrürden idare et sorusu da gündeme gelmiş durumda.
02:53Niye?
02:54Bir tarafta işte Çişicaz demiryolları var.
02:57Bugün geldiğimiz noktada Türkiye ile Suriye arasında gelen bir iş birliği var.
03:02Ve sonrasında ne olacak sorusu hala gündemde.
03:06Kameraman arkadaşım Emir Ünlü ile Şam'da görüşlerimizi aktarmaya devam edeceğiz.