Για το κατά πόσο θα επηρεαστεί η ελληνική οικονομία μετά τις απανωτές κρίσεις αλλά και τους δασμούς που επιβάλλει η κυβέρνηση Τράμπ, μίλησε στα αναλυτικά γεγονότα του STAR με τη Λένα Παρασκευά, ο Καθηγητής Οικονομικών Πανεπιστημίου Yale, Κώστας Μεγήρ.
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Καλησπέρα σας.
00:01Καλησπέρα σας, ευχαριστώ πολύ για την τιμή που μου κάνετε.
00:04Και μέρα και σας ευχαριστώ διπλά γιατί ήσασταν στους Δελφούς.
00:07Γυρίσατε στη Νέα Υόρκη, βρήκατε λίγο χρόνο να τα πούμε απόψε
00:10και ελπίζω να είναι μια αρχή αυτή για συζητήσεις και στο μέλλον,
00:15γιατί και οι τηλεθεατές έχουν μεγάλη ανάγκη από σωστή και έγκυρη ενημέρωση
00:18και πρέπει να ακούνε τους ειδικούς.
00:20Στην Ελλάδα συνηθίζουμε να γινόμαστε όλοι ανάλογα την περίσταση
00:23γιατροί, οικονομολόγοι, υπουργοί.
00:27Ας επικεντρωθούμε όμως σε αυτούς που ξέρουν τα πράγματα.
00:30Θέλω να συζητήσουμε λίγο για αυτό το ζήτημα της πολιτικής τραπ, τους δασμούς.
00:35Εσείς ζήτητε και στις ΗΠΑ, ξέρετε τα πράγματα εκ των έσω
00:39και το που μπορεί να μας οδηγήσει.
00:41Πήραμε μια ανάσα πριν λίγες ημέρες με τις 6 αφήξεις αποφάσεις του.
00:46Πώς ξεκίνησε αυτή η εβδομάδα.
00:50Πρέπει να σας πω ότι δεν έχουμε βγει ακόμα από το δάσος και το χάος
00:58γιατί δεν είναι σαφής η πολιτική της αμερικάνικης κυβέρνησης.
01:04Μπαίνουν μέτρα και μερικές ώρες μετά, μερικές μέρες μετά
01:07αλλάζουν τα μέτρα.
01:10Ένα μέλος της κυβέρνησης λέει αλφα, όπως για παράδειγμα
01:12τα ηλεκτρονικά δευπόκειντες ευδασμούς.
01:15Δεύτερο μέρος της κυβέρνησης λέει ότι αυτό είναι προσωρινό.
01:19Οπότε δυστυχώς δεν μπορεί να σας διαφωτίσω ιδιαίτερα
01:23γιατί και κανείς δεν μπορεί να σας διαφωτίσει ιδιαίτερα.
01:26Νομίζω ούτε οι ίδιοι κυβερνήτες μπορεί να σας διαφωτίσουν.
01:29Ούτε αυτοί νομίζω δεν ξέρουν τι σκοπέρον να ακούνε.
01:33Αυτή η προβληματική ιδιαίτερη όπως και να τη χαρακτηρίσουμε
01:36στάση και πολιτική.
01:38Πόσο επικίνδυνη μπορεί να είναι κυρία καθηγητά
01:40και για όλο τον κόσμο και για την Ευρωπαϊκή Ένωση μέλος της οποίας είμαστε ως χώρα.
01:46Πάρα πολύ επικίνδυνη.
01:48Διότι θα μπορείς να φανταστεί κανείς κάποιο σενάριο
01:54όπου η κυβέρνηση έβγαινε και έλεγε ότι από εδώ είξε το εξής
01:57εμείς βάζουμε δασμούς σε όλα τα προϊόντα, σε όλο τον κόσμο
02:02ας πούμε 15-20%, το οποίο θα ήταν πολύ κακό για την οικονομία
02:07αλλά θα το ξέραμε.
02:09Αυτό το οποίο έχει γίνει αυτή τη στιγμή και αναστατώνει τις αγορές και τον κόσμο
02:14δεν είναι μόνο το γεγονός ότι προτείνουν πάρα πολύ ψηλούς δασμούς
02:21το οποίο από μόνο του κάνει την όλη οικονομική διαδικασία
02:27πολύ δυσχερέστερη και αναποτελεσματική
02:29είναι και το τεράστιο επίπεδο αβεβαιότητας το οποίο έχει μπει στο σύστημα
02:34το οποίο τι σημαίνει, ο μεγάλος εχθρός του επενδυτή είναι η αβεβαιότητα
02:40οπότε όταν δεν ξέρεις τις παραμέτρους της οικονομίας
02:44δεν επενδύεις, περιμένεις.
02:46Τι σημαίνει δεν επενδύεις και δεν περιμένεις
02:48σημαίνει πάμε για ύφεση ή κινδυνεύουμε να πάμε για ύφεση
02:52οπότε αυτή τη στιγμή είναι σαν να έχουν παγώσει όλα
02:56επειδή δεν ξέρουμε τους κανόνες του παιχνιδιού
02:58αν τους ξέραμε ακόμα και αν ήταν κακοί οι κανόνες του παιχνιδιού
03:02θα μπορούσαν οι επενδυτές να προσαρμοστούν
03:06αλλά εδώ είναι το πρόβλημα, η αβεβαιότητα που είπεις
03:10η αβεβαιότητα και η ύφεση που φαντάζομαι θα επηρεάσει περισσότερο
03:13τις αδύναμες οικονομίες όπως είναι και η ελληνική
03:16βέβαια εμείς εδώ δεν έχουμε μεγάλο επενδυτικό πεδίο
03:21δυστυχώς δεν παράγουμε, δεν εξάγουμε
03:23και ακριβώς είναι το πρόβλημα
03:26αυτό είναι μία από τις παθογένειες της ελληνικής οικονομίας
03:31η οποία δεν έχει αναπτύξει ένα γερό παραγωγικό τομέα
03:37είναι αυτό το ένα από τα ζητήματα που συζητήσαμε στους Δελφούς
03:41δηλαδή είμαστε επικεντρωμένοι
03:44ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της οικονομίας
03:46είναι επικεντρωμένο σε δραστηριότητες πολύ χαμηλής υπαραγωγικότητας
03:50δηλαδή ο τουρισμός και τα αγροτικά προϊόντα
03:54και αυτό βέβαια το λέμε εδώ και χρόνια
03:58αλλά τώρα αυτή η επικίνδυνη εθνής κατάσταση
04:02αναδεικνύει πόσα σημασία έχει η Ελλάδα
04:06να μπορέσει να αναπτύξει ένα παραγωγικό μοντέλο
04:10το οποίο να μην βασίζεται μόνο σε μια καλλιέργεια
04:13στον τουρισμό να μην είναι μια μονοκαλλιέργεια
04:16αλλά να επεκταθεί σε τομείς πολύ πιο παραγωγικούς
04:22οι οποίοι μπορούν βέβαια να αυξήσουν και το βιωτικό επίπεδο
04:26να μας εξασφαλίσουν μια μεγαλύτερη σταθερότητα
04:28και ιδιαίτερα να προσφέρουν καλές ευκαιρίες στους νέους μας
04:32αντί να σηκώνται και να φεύγουν και να πηγαίνουν στην Ευρώπη
04:37Σας άκουσα με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στους Δελφούς
04:42υπόθηκε ότι τα διεθνή κεφάλαια εγκαταλείπουν την Αμερικάνικη αγορά
04:47και καταυθύνονται προς τα πού, προς την Ευρωπαϊκή αγορά
04:50Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχουμε και εμείς ως Ελλάδα
04:52κέρδος από αυτή τη μετακόμιση, να το πω, από αυτή τη διαδικασία τη μεταφορά
04:57και η Ευρώπη είναι ικανή να απορροφήσει θετικά τους αρνητικούς Αμερικανικούς κραδασμούς
05:05Πολλά ενδιαφέρονται ερωτήματα
05:08Καταρχήν αυτές οι μετακινήσεις κεφαλαίου αυτή τη στιγμή
05:11είναι προσωρινές, είναι χρηματιστηριακές κατά βάση
05:15Δεν σημαίνει ότι έχουν αλλάξει οι παράμετροι των παραγωγικών επενδύσεων
05:20Αν θέλετε να πούμε
05:22Αλλά εσείς βάλετε ένα πιο σημαντικό ερώτημα
05:24Πόσο μπορεί να εκμεταλλευτεί η Ευρώπη μια αδυναμία
05:33Αυτή την αναστάθωση που υπάρχει
05:36Ναι, αυτή τη μετακίνηση κεφαλαίων και τα λοιπά
05:39Αυτή την αστάθεια
05:40Η Ευρώπη πάσχει εδώ και χρόνια
05:45από πολλές στρευλώσεις
05:47διότι εμένει σε ένα κοινωνικό μοντέλο
05:52το οποίο δεν ενθαρρύνει αρκετά την επιχειρηματικότητα
05:56Βέβαια υπάρχουν διαφορές από ευρωπαϊκή χώρα σε ευρωπαϊκή χώρα
06:01Είναι πολλών ταχυτή των οικονομίες μας
06:03Ναι, αλλά γενικότερα υπάρχει ας πούμε μια εικόνα
06:07Το βλέπουμε δηλαδή
06:08Αν σταματήσουμε στον Ιανουάριο
06:11Μέχρι τον Ιανουάριο η Αμερικάνικη οικονομία
06:14έφευγε μπροστά με φοβερή δύναμη
06:17και άφηνε πίσω την Ευρώπη
06:18κατά πολύ όλα αυτά τα χρόνια
06:21Άρα πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί
06:23Και αυτή η διαφορά που βλέπουμε
06:26είναι αυτή η οποία ακριβώς θα αντισχεράνει
06:28την Ευρώπη να εκμεταλλευτεί την κρίση
06:33εκτός αν πάρει μέτρα
06:36τα οποία θα τις επιτρέψουν να καλυτερεύσει το παραγωγικό της μοντέλο
06:39Έχει προβλήματα παρόμοιο με την Ελλάδα
06:42αλλά όχι βέβαια σε αυτή την έκταση
06:43Οι Ελλάδες είναι πρωταθλήτρια στις στρεβλώσεις δυστυχώς
06:48Μπορούμε να πούμε ότι
06:50εδώ έχουμε έναν εμπορικό πόλεμο
06:51μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας
06:53με θύμα την Ευρωπαϊκή Ένωση
06:56και όλες τις υπόλοιπες περιοχές του κόσμου
07:00είναι έτσι ουσιαστικά
07:02και πίσω από αυτό κρύβονται όλα
07:04Μακάρι να μπορούσα να σας πω
07:09τι ακριβώς συμβαίνει
07:10αλλά
07:11αν παρακολουθεί κανείς
07:15το πρόεδρο Τραμπ
07:16από νέο άνθρωπο εδώ
07:19και από 30-40 χρόνια
07:20πάντα μιλούσε για δασμούς
07:22πάντα πίστευε στον προστατευτισμό
07:24Έχει μια άποψη
07:26τις οικονομίες που λέμε
07:28στα αγγλικά zero sum
07:29δηλαδή και του εμπορίου
07:31δηλαδή ότι εάν εγώ κερδίζω
07:33εσύ ανακαστικά θα χάσεις
07:34ενώ η κανονική
07:37αντίληψη του εμπορίου
07:40είναι ότι και οι δύο κερδίζουμε
07:42διότι ο ένας πουλάει κάτι
07:44που δεν θέλει ας το πούμε
07:46για να αποκτήσει κάτι άλλο που θέλει
07:49και αυτό πάει πίσω
07:51στον Άνταμ Σμιθ
07:52Τώρα πιστεύω ότι
07:54εάν η αμερικάνικη κυβέρνηση
07:57είχε συγκεκριμένη άποψη
07:59ότι υπάρχει κάποια στρέβλωση
08:01του εμπορίου με την Κίνα
08:03π.χ. διότι η Κίνα επιδοτεί
08:05κάποιες τομείς που τους επιδοτεί
08:07ή που έχει κλειστές τις αγορές
08:09σε αμερικάνικα και ευρωπαϊκά προϊόντα
08:12που είναι και αυτό αλήθεια
08:14τότε θα βλέπαμε μια πολιτική
08:16η οποία θα αντιμετώπισε
08:17ακριβώς αυτό το πρόβλημα
08:19ενώ δεν βλέπουμε
08:20βλέπουμε και αυτό
08:22αλλά βλέπουμε μια γενικότερη
08:24ένα γενικότερο προστατευτισμό
08:26που κλείνει την αμερικάνικη οικονομία
08:29στο διεθνές εμπόριο
08:32η αμερικάνικη οικονομία
08:34θα βλαφτεί δραματικά
08:36από αυτό το πράγμα
08:39οι υπόλοιπες οικονομίες
08:41και αυτές θα υποστούν ζημιά
08:44μακροπρόθεσμα
08:45εάν πράγμα τη συνεχίσει αυτό το πράγμα
08:48θα υπάρχει μια προσαρμογή των υπόλοιπων οικονομιών
08:50θα υπάρχει ένα πλησίασμα
08:53ουσιαστικά αναγκαστικό
08:55της Ευρώπης και της Κίνας
08:56το οποίο δεν ξέρω πώς θα το διαχειριστούμε
08:59Απέναντι στον κοινό εχθρό
09:01δηλαδή που στην περίπτωση αυτή
09:02οι Ενωμένες Πολιτείες
09:04θα ενωθούν δυο επίσης εχθροί
09:06γιατί η Ευρώπη εχθρικά αντιμετωπίζει
09:09το εμπόριο και την Κίνα
09:10και με πολύ σκεπτικισμό και προβληματισμό
09:14Θα δυσκολευόμαστε να χρησιμοποιήσω
09:16τον όρο εχθρό για την Αμερική
09:19διότι της χρωστάμε πάρα πολλά
09:21εδώ και 60 χρόνια
09:23αλλά θα το βάλουμε καλύτερα
09:26ανταγωνιστία
09:27Ωραία
09:28Η Κίνα είναι μεγάλο πρόβλημα
09:33για εμάς οικονομικό τουλάχιστον
09:35διότι έχει μια τεράστια παραγωγή
09:38Η Κίνα έχει τεράστιες ανισορροπίες
09:41έχει καταστήλει την εσωτερική κατανάλωση
09:46και απλώς έχει ένα εξαγωγικό μοντέλο
09:49υπάρχει μια τεράστια ανισορροπία εκεί πέρα
09:52δηλαδή η Κίνα πρέπει να τονώσει τη δική της κατανάλωση
09:56για να απορροφήσει μερικά από τα προϊόντα τα οποία παράγει
10:00έτσι όπως είναι τα πράγματα τώρα
10:02και αυτό έχει δημιουργήσει ένα από τα προβλήματα
10:04και πιστεύω ότι είναι έναυσμα
10:06και αυτό της πολιτικής της Αμερικής
10:09ανεξάρτητα δεν έχει πολύ νόημα αυτά που κάνουν αυτή τη στιγμή
10:13λέει παράγει όλα αυτά τα πράγματα τα οποία πρέπει να τα πουλήσει κάπου
10:17οπότε πλημμυρίζει την υπόλοιπη φύλιο με προϊόντα
10:22αν κλείσει στους Κινέζους θα έρθουν στην Ευρώπη όλα αυτά τα πράγματα
10:27και τι θα γίνει τότε
10:28Το είδαμε και με τα Κινέζικα αυτοκίνητα
10:31που αναγκάστηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
10:33να λάβει μέτρα γύρω από αυτό
10:35Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν ανέτοιμη και έως προς την εξέλιξη
10:40του εμπορικού μοντέλου της Κίνας
10:43Ανέτοιμη και με τις εξελίξεις τώρα των δασμών από πλευρά ΣΥΠΑ
10:48Υπάρχει μια γενικότερα μεγάλη αστάθεια
10:51την οποία φαντάζομαι εσείς οι οικονομολόγοι
10:52παρακλουθείτε με πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον
10:55Θέλω γιατί ο χρόνος μας περιορίζει πολύ
10:57να σταθούμε λίγο στο παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας
10:59Είναι το ερώτημα που θέτω πάντα στο δημόσιο διάλογο
11:03με υπουργούς, με μέλη των όποιων κυβερνήσεων
11:05Αν έχουμε παραγωγικό μοντέλο και ποιο είναι αυτό
11:08ανάλογα τον κλάδο ευθύνης του καθενός
11:11Εσείς είστε μέσα σε εισαγωγικά και ίσως και εκτός εισαγωγικών
11:15Στους σοφούς που έχετε ασχοληθεί με την ελληνική οικονομία
11:19Έχετε κάνει εκθέσεις, ήσασταν μέλος της Επιτροπής της Έκθεσης Πισαρίδη
11:24Και έχω ένα ερώτημα όλα αυτά τα χρόνια
11:26Αν αυτή η έκθεση έχει ληφθεί υπόψη
11:28Αν κάποιες παράμετροι έχουν υιοθετηθεί
11:30Αν οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών έχουν συμβουλευθεί
11:33Εσάς και τους συναδέλφους σας που έχετε ασχοληθεί
11:36Και έχουμε υιοθετήσει κάποια μοντέλα για να αναπτύξουμε αυτό το παραγωγικό μοντέλο
11:40Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ότι εμέσως επιδοτούμε τον τουρισμό
11:50Δηλαδή το γεγονός ότι έχουμε τόσο ψηλό τουρισμό
11:53Δεν είναι απλώς ένα συγκριτικό πλεονέκτημα
11:55Δηλαδή ότι έχουμε μια πάρα πολύ όμορφη χώρα με ήλιο και καταπληκτικό κλίμα κλπ
12:00Οφείλεται στο γεγονός ότι είναι πιο εύκολο να επενδύσεις στον τουρισμό
12:03Από ότι είναι επενδύσεις σε βαριά βιομηχανία ή γενικότερα μεταποίηση
12:08Υψηλής τεχνολογίας στομής κλπ
12:10Και γιατί αυτό
12:11Ένα μικρό παράδειγμα
12:12Οι εργαζόμενοι στον τουρισμό είναι εποχιακοί
12:17Οπότε τι κάνουν τον υπόλοιπο χρόνο
12:18Ουσιαστικά επιδοτούνται από το Ταμείο Ενεργείας
12:22Άρα τι σημαίνει αυτό
12:24Ότι εμείς επιδοτούμε εργατικό δυναμικό το οποίο πάει στον τουρισμό
12:27Ο άλλος ο οποίος τρέχει μια εταιρεία τεκ δεν έχει τέτοιο προνόμιο
12:32Επίσης όλοι οι περιβαλλοντολογικοί
12:34Ας το πούμε
12:36Το περιβαλλοντολογικό κόστος
12:38Όταν οφείλεται στον τουρισμό
12:41Δεν αποζημιώνεται από τις εταιρείες που χρησιμοποιούν αυτό το περιβάλλον
12:46Άρα είναι πάλι σαν να τους δίνουμε μια προώθηση
12:50Αυτό το οποίο εμείς λέμε όλοι μας οι ομάδες
12:54Αλλά και εγώ προσωπικά μιλάω για τον εαυτό μου
12:56Είναι ότι πρέπει να βάλουμε όλους τους τομείς τους παραγωγικούς στην Ελλάδα
13:02Σε ίση μοίρα
13:04Και τότε θα αναπτυχθούν και οι άλλοι
13:07Διότι υπάρχει πολλή δυνατότητα
13:09Και ζήτηση από το γεωγραφικό μας χώρο και λοιπά
13:13Και ανθρώπινο κεφάλαιο
13:15Αλλά αυτή τη στιγμή έχεις να σπίσουμε ένα νέο ή νέα
13:18Η οποία τελειώνει ξέρω το πολυτεχνείο
13:20Και που πάει φεύγει στο εξωτερικό
13:23Καταρχήν πάει για ένα μεταπτυακό
13:25Και όταν τελειώνει το μεταπτυακό της
13:27Μένει σε αυτή τη χώρα γιατί βλέπει πολύ καλύτερο εργασιακό
13:29Και όχι μόνο περιβάλλον
13:31Άρα αυτό είναι ένα τεράσιο πρόβλημα για μας
13:34Πρέπει να αναπτυχθούν οι ευκαιρίες μέσα στη χώρα
13:38Και για να αναπτυχθούν οι ευκαιρίες μέσα στη χώρα
13:40Πρέπει οι τομείς να μπουν στο ίδιο επίπεδο
13:45Με τις ίδιες ευκαιρίες
13:47Νομίζω έχουν πολλά να μάθουν και οι φοιτητές σας εκεί στο ΓΕΙΛ
13:50Με όλες αυτές τις εξελίξεις
13:52Μιας και θα είναι οικονομολόγοι των επόμενων γενεών
13:54Θέλω πολύ να σας ευχαριστήσω για απόψε
13:56Και ελπίζω να επαναλάβουμε σύντομα το διάλογο
13:59Σας ευχαριστώ θερμά
14:00Εγώ σας ευχαριστώ
14:02Γεια σας
14:02Καλή συνέχεια και καλή δύναμη σε ό,τι κάνετε
14:04Υπότιτλοι AUTHORWAVE