Suriye'de yaklaşık 14 yıl süren iç savaş Esad rejiminin ülkeyi terk etmesiyle son buldu. Türkiye bu süreçte bölgedeki istikrarın sağlanması ve terör tehdidinin son bulması için yoğun mücadele verdi. Peki Türkiye parçalara bölünmüş Suriye'deki denklemi nasıl değiştirdi? CNN TÜRK Muhabiri Serdar Er ve Kameraman Yasin Kamaloğlu'nun haberi.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00İNTRO
00:00Suriye coğrafyası Türkiye üzerinde kurulan büyük tuzaklarla doluydu.
00:19Bu meselenin aslında 100 yıldır devam eden büyük güçler arasındaki Science-Picot Anlaşması'ndan bu tarafa Orta Doğu'dun nasıl paylaşılacağı kavgasının en yoğun çalışmasıdır.
00:31İç savaş, terör örgütlerinin saldırıları, Suriye rejimi ve destekçilerinin sivil katliamları.
00:41Bakın Rusya, ABD, Çin, bir yandan komşumuz İran ve bu koalisyon gücü dediğimiz özellikle Suriye'yi istikrarsızlaştırmak isteyen ve Suriye'yi başka bir istihbarat operasyonu üzerinde istikrarsız destabilize etmeye çalışanlara karşı Türkiye tek başına direndi.
00:59Şimdi bunun en büyük şey neydi kozları oynadıkları Türkiye'ye karşı PKK ve onun doğal uzantılı olan SDG, YPG gibi terör örgütü unsurları.
01:072011 yılında başlayan Suriye'deki iç karışıklıklar yaklaşık 14 yıl boyunca devam etti.
01:13Türkiye, bölgede istikrarı ve barışı destekledi.
01:18Suriye'de Esad döneminde biz bu terörü sonlandırmak için çok ciddi girişimlerde bulunduk.
01:22Hatta iki ülke ortak hareket edelim.
01:25Zaten senin ülkene de tehdit olan bu belayı bölgeden savuşturalım dedik ama maalesef Esad görevde bulunduğu süreye kadar bu teklife hiç sıcak bakmadı ve zaten sonunu hazırladı.
01:35Evet, aslında Esad o fırsatları değerlendirseydi Suriye bu noktada olur muydu ve Esad böyle bir savrulma yaşar mıydı?
01:42Bunu Esad'ın sorgulaması lazım.
01:44Tebrikler.
01:46Kimsenin yapmayı başaramadığını, 2000 yıl boyunca yapmayı başaramadığını yaptınız.
01:51Suriye'yi aldınız.
01:53Tabii aracılar üzerinden aldınız dedim.
01:57Yo yo yo ben değilim dedi.
01:58Ancak ben ona hayır sendim ama sorun değil dedim.
02:01Sonra da dedi ki evet belki de benimdir dedi.
02:03Bakın güçlü bir adam, çok akıllı bir adam.
02:09Kimsenin yapmayı beceremediği bir şeyi yaptı.
02:12Hakkını vermek lazım.
02:13Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, Türkiye'nin Suriye'deki rolünü bu sözlerle anlattı.
02:20Peki Türkiye Suriye'de neyi başardı?
02:24Daha önce Suriye'de nasıl bir ortam vardı?
02:27Ne değişti?
02:27Türkiye neyi başardı?
02:29Bir, Suriye'de Esad gibi Batı ile iş birliği içerisinde kendi halkına kimyasal silah kullanacak kadar gözü dönmüş bir kişinin
02:37istediği noktaya gelmeyince dolaylı olarak tasfiyesine etkisi oldu.
02:43Yani bugün Suriye ilk defa o Bağız rejimi 60 yıllık rejimi yıkıp kendi ayakları üzerinde duracak bir devlet yapısına dönüştüyse
02:52bunu şüphesiz Türkiye'ye borçlu. Verdiği o yakın desteğin Türkiye'nin Şara'ya verdiği desteğe borçlu.
02:59Türkiye bunu başardı. Şu an yeni bir devlet yapısı oluşuyor ama bu devlet yapısının yardım almadan kendi başına ayakları üzerine durması mümkün değil.
03:08Asıl mesele burada Suriye ile Türkiye ilişkileri mi yoksa Orta Doğu'nun yeniden şekillenmesi mi?
03:15Bana göre Orta Doğu'nun yeniden şekillenmesi, burada bakıldığında Suriye iç savaşının Esad rejiminden sonraki değişimi
03:23Türkiye için bir avantaj olmuştur. Bu avantajın en önemli, sıklet merkezi AKK'nın belinin kırılmasıdır.
03:30İşte bizi övmesinin o anlamda bir şey demiyorum. Aman bizi Trump övdü ne kadar güzel demiyorum.
03:35Hatta kisincinin sözüyle cevap vereyim. Amerika'nın düşmanlığı tehlikeli ama dostluğu daha tehlikelidir.
03:39Ama şunu görüyor Donald Trump. Hani para politikan hareket eden bir lider olarak görürsek herhalde ticari zekası varsa
03:44benim için önemli olan Türkiye ile işbirliği yapmak mı yoksa PKK gibi bir terör örgütünü hala Türkiye'ye karşı kışkırtmak mı?
03:51Bunu gördü aslında.
03:52Bölgede terör yuvalanması ve Türkiye'ye saldırı tehdidi bardağa taşıran damlalar oldu.
03:57Terör örgütlerine karşı ilk harekat 2016 yılında gerçekleşti.
04:01Terörün siyasi bacağını oluşturmak üzere Suriye'de bir takım kirli işler olurken tarihi bir hamleyle Fırat Kalkan Harekatı'nı gerçekleştirdik.
04:08Sınır ötesi operasyonlarla biliyorsunuz Fırat Kalkan'ın, Zeytin, Dalı, Barış Pıran'ı gibi.
04:12Sınır ötesi operasyonlarla oradan terör örgütünü temizlediğimiz her aşamada İran ses yükseltti.
04:18Türkiye işgalci dedi, Türkiye müdahaleye Türk askeri oradan çekilsin dedi.
04:21Biz de dedi ki hayır bizim Suriye'de toprağında gözümüz yok.
04:25Biz iridentist değiliz, biz işgalci değiliz.
04:27Ama yanı başımızda bir garnizon kukla terör yapılanmasına da asla müsaade etmeyiz.
04:32Çünkü onların düşüncesi bu terör koridorunu Doğu Akdeniz'e çıkarmak.
04:36Doğu Akdeniz'den bunu Kıbrıs'a uzandırmak ve Türkiye'yi mavi vatandan silmek.
04:40O zaman nereye giriyoruz biliyor musunuz?
04:42Suriye'nin toprak bütünlüğü, Türkiye'nin mavi vatandaki su bütünlüğüdür.
04:47Bu çok önemli.
04:48Yani biz evet Suriye için mücadele ediyoruz ama bir yandan da denizlerdeki misak-ı milliğimiz,
04:54yani mavi vatan ve mavi vatanın arka kara bülüğü olan Anadolu'nun güvenliği için mücadele ediyoruz.
05:00Görüldüğü gibi burada yeni Suriye'nin içerisinde federal bir devlet mi kurulacak?
05:05Yeni bir Suriye nasıl kurulacak?
05:08Türkiye sınırda bir şekilde en büyük kazancı PKK'yı geri püskürtmesidir.
05:14Ve esas ikinci resim ise PKK'nın buradaki su ve petrol kaynaklarını kontrol etmesinin önüne geçilmesi
05:23ve Amerika'nın bu konudaki silahlanmasının önüne geçilmesidir.
05:28İç karışıklık sebebiyle milyonlarca Suriyeli evlerinden oldu.
05:32Savaştan kaçan siviller başta Türkiye olmak üzere çevre ülkelere sığındı.
05:36Türkiye, Suriye'den gelecek olan göçü önlemiştir.
05:40Bir, iki, memleketimizde bulunan 4 milyon Suriye'nin tekrar geri dönüşü için Şam rejimiyle anlaşmaya varmıştır.
05:49Hala hazırda 850 bin Suriye'nin geri dönüşü sağlanmıştır.
05:52Bu Türkiye'deki iç barışı desteklemiştir.
05:55Üçüncüsü, Türkiye'nin Suriye'den gelebilecek tehditleri, askeri tehditleri ve saldırı tehditleri ortadan büyük ölçüde kaldırılmıştır.
06:03Dördüncüsü ise, bu bahsettiğim 100 yıl önceki planlamanın içerisinde Suriye'nin Türkiye'ye karşı bir tehdit unsuru ve saldırı üssü olarak
06:13İsrail hava kuvvetlerinin kullanılmasını önüne geçirmiştir.
06:17Türkiye, terörden arındırdığı bölgelerde sivil hayatını korumaya aldı.
06:21Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beşar Esad yönetimine açık çağrı yaptı.
06:26Bölgenin istikrara kavuşması için destek mesajı verildi.
06:29Özellikle Esad rejiminin halkına yapmış olduğu zulüm, halkına uygulamış olduğu yanlış politikalar
06:34ve Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da her seferinde Esad'i konuşmaya çağırarak, diyaloğa çağırarak
06:41burada bir şeyler başarılabilir ama halkın sesini dinlemek zorundasın.
06:44Halkın sesini duymazsan eğer, o halk bir gün seni devirir dedi.
06:48Esad yönetimi birçok çabaya rağmen müzakereye yanaşmadı.
06:51Suriyeli muhalifler, 27 Kasım 2024 tarihinde Beşar Esad yönetimini devirmek için harekete geçti.
06:588 Aralık 2024'te muhalif güçler Şam'a ulaştı.
07:02Esad rejimi son buldu.
07:04Şu an Şam merkezi, önceki günlerde ama da Humus'ta olduğu gibi, Halep'te olduğu gibi
07:11şu an Şam merkezi kutlamalar gerçekleştiriliyor.
07:14Türkiye, resmi olarak Suriye geçici hükümetiyle görüşmelere başladı.
07:23Terör örgütleriyle mücadele başta olmak üzere, yerlerinden edilmiş sivillerin geri dönüşüyle ilgili çalışmalar için anlaşmaya varıldı.
07:30Bir takım tabanda siyasi oluşumlar hep Türkiye'nin gayretleriyle oldu.
07:33Ve nihayetinde, Trump'ın da deyimiyle, Suriye'nin anahtarını ele alacak şekilde Türkiye süreçte çok şu an yaşananlara katkı sağlayacak hamleler yaptı.
07:48Ayrıca Türkiye, Suriye ile askeri anlaşmaların çalışmalarına da başladı.
07:53Suriye ile askeri anlamda çok iş yapacağız daha.
07:56Üst bölgelerinin teşkilinden tut, teşkilatlandırmaya kadar.
07:59Bunun da yapmanın tek yolu bölgedeki huzur ve güven.
08:01Ona da tek engel İsrail.
08:03Onu şu an için durdurduk.
08:05Zannederim önümüzdeki günlerde Suriye'nin hızla ayağa kalktığı, o SDK konusu dahil birçok sorun da çözüldüğü ve daha böyle şekil, ele avuca gelen, ete tırnağı, ete kemiğe bürünmüş bir Suriye tablosunun ortaya çıkacağını düşünüyorum.
08:20Türkiye, sağdaki etkinliğinin yanı sıra masada da aktif rol oynamasıyla dünya ülkelerinin dikkatini çekti.
08:26Tebrikler, kimsenin yapmayı başaramadığını, 2000 yıl boyunca yapmayı başaramadığını yaptınız, Suriye'yi aldınız.
08:35Bu, Türk diplomasinin önemli başarısıdır.