YAŞANAN DEĞİŞİĞİM İNSAN HAYATINI NASIL ETKİLİYOR? “DÜNYA DEĞİŞTİKÇE”
Başarılı sunucu Eda Özdemir’in sunduğu “Dünya Değiştikçe”, her geçen gün küreselleşen dünyanın toplum üzerindeki etkilerini masaya yatırıyor. Popüler kültürden teknolojik gelişmelere, alternatif tedavi yöntemlerinden tıp alanındaki gelişmelere kadar birçok konuyu uzmanlarına soran Dünya Değiştikçe, izleyenleri için önemli bilgiler paylaşıyor.
Dünya Değiştikçe’de; alışkanlıklar, yaşam tarzları, sağlıklı gıda tüketmenin önemi, ekolojik dengedeki değişiklikler gibi pek çok konu, uzmanların değerlendirmeleri ışığında ele alınıyor. Dünya değiştikçe neler değişiyor? Bu değişim insanların yaşamını nasıl etkiliyor? Değişime ayak uydurmak için neler yapmalıyız? Tüm bu sorular, Dünya Değiştikçe ile Ülke TV ekranlarında yanıt buluyor.
Dünya değiştikçe insanların hayatında yaşanan değişimi gözler önüne seren program “Dünya Değiştikçe” her pazar 15:15’te Ülke TV’de…
Başarılı sunucu Eda Özdemir’in sunduğu “Dünya Değiştikçe”, her geçen gün küreselleşen dünyanın toplum üzerindeki etkilerini masaya yatırıyor. Popüler kültürden teknolojik gelişmelere, alternatif tedavi yöntemlerinden tıp alanındaki gelişmelere kadar birçok konuyu uzmanlarına soran Dünya Değiştikçe, izleyenleri için önemli bilgiler paylaşıyor.
Dünya Değiştikçe’de; alışkanlıklar, yaşam tarzları, sağlıklı gıda tüketmenin önemi, ekolojik dengedeki değişiklikler gibi pek çok konu, uzmanların değerlendirmeleri ışığında ele alınıyor. Dünya değiştikçe neler değişiyor? Bu değişim insanların yaşamını nasıl etkiliyor? Değişime ayak uydurmak için neler yapmalıyız? Tüm bu sorular, Dünya Değiştikçe ile Ülke TV ekranlarında yanıt buluyor.
Dünya değiştikçe insanların hayatında yaşanan değişimi gözler önüne seren program “Dünya Değiştikçe” her pazar 15:15’te Ülke TV’de…
Kategori
📺
TV ve DiziDöküm
00:00Müzik
00:16Ülke TV ekranlarından herkese mutlu bir gün diliyorum.
00:19Dünya değiştikçe programına hoş geldiniz değerli izleyiciler.
00:22Oyun sektörü küresel aranada hızla değişen ve her geçen gün
00:26farklı bir boyut kazanan dinamik bir ekosistem olarak karşımıza çıkıyor.
00:30Türkiye'de bu küresel başarıdan payını alarak oyun sektöründe önemli bir oyuncu haline geldi.
00:37Ve oyun sektöründe yaşanan gelişmeler ve tehlikeler nelerdir?
00:41Navras Akademi Kurucusu Sayın Özbey Doğan Karstoğlu bizlerle hoş geldiniz.
00:45Hoş bulduk.
00:46Nasılsınız görüşmeyeli?
00:48İyiyim sağ olun sizler nasılsınız?
00:49Çok teşekkürler eksik olmayınız.
00:51Şimdi hızla büyüyen ve gelişen bir sektör aslında oyun sektörü ama
00:54sadece bir oyundan ibaret değil yanlış bilmiyorsam eğer teknolojiye de hizmet veriyor.
00:59Biraz sizden dinleyelim mi?
01:00Tabii ki biz son kullanıcı olarak genelde buzluğanın gözüken kısmıyla ilgileniyoruz ama
01:04buzluğanın gözükmeyen kısmında çok büyük bir ekosistem var.
01:08Bu ekosistemin içerisinde de gerek mobil piyasa olsun gerek PC ve platform olmak üzere
01:14birçok oyun modülü bulunuyor.
01:16Bu modüller üzerine bizler de çalışmalarımızı sürdürüyoruz ve
01:19bu süreçte ne şekilde bir ilerleme kayıtacağımızı hep beraber gözlemliyoruz.
01:25Evet aslında dijital oyun sektöründe gençler var.
01:28Gençlerin yetişmesine ve yaratıcı fikirlerin hayata geçmesine de yardımcı oluyorsunuz.
01:32Aslında çok büyük bir potansiyele sahip.
01:35Sizin de gençleri desteklediğinizi biliyorum oyun kuluçka merkezi değil mi?
01:40Böyle bir merkeziniz var kendi oyunlarını hazırladıkları biraz buradan başlayalım mı?
01:44Tabii ki. Şöyle söyleyeyim açıkça söylemek gerekirse oyun sektörü dallara ayrılıyor.
01:50Mobil oyun sektöründe bizim Cagel dediğimiz bir yapı söz konusu.
01:55Bu gündelik oyunlar diyebileceğimiz Hyper Cagel ve ilerlemeli içerisindeki karakterleri
02:02modülleri geliştirmeli bir modül olan Hybrid Cagel olmak üzere iki bölüme ayrılıyor.
02:09Onun dışında PC ve platform tarafında da bizim bağımsız stüdyoların geliştirdiği indie gameler.
02:15Onun dışında AAA ve AA olmak üzere yüksek bütçeli yüksek maliyetli oyunlar söz konusu oluyor.
02:21Bu oyunların genelinin yapılması için ekiplere ve insanlara bir destek verilmesi gerekiyor.
02:29Bizim de burada kuluçka merkezi dediğimiz yapı aslında burada ortaya çıkıyor.
02:33Ve oyun kuluçka merkezi olarak biz sektöre yeni giriş yapmak isteyen ekiplere
02:38başka kimsenin tanımayacağı büyük olanakları sağlayarak bu şekilde bir destek süreci başlatıyoruz aslında.
02:45Oyun sektörü de kendi içinde özelliklere sahip oluyor.
02:48Çok geniş bir sektör baktığımızda sadece oyun demiştik ama işte öyle oyundan ibaret değil.
02:52Genel olarak hep böyle belli bir yaşa hitap ediyormuş gibi ya da işte onlar tercih ediyormuş gibi dışarıdan gözlemlediğimiz bunlar.
02:59Siz bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
03:02Açıkçası söylemek gerekirse mobil ve platform oyunu olmak üzere çok farklı yaş skalaları var.
03:08Şimdi mobil oyun dediğimiz vakit mobil telefonlar artık herkesin ulaşabileceği,
03:13gündelik hayatta herkesin kullandığı bir ürün olduğu için ulaşılması çok rahat ve hızlı bir şekilde oluşuyor.
03:20Dolayısıyla bu çocuklara da yansıyor.
03:23Ve mobil oyun neredeyse 3-4 yaşındaki çocukların bile rahatlıkla artık oynamaya başlayabileceği bir sürece.
03:30Dahil olmalarını sağlıyor.
03:32Ve özellikle Cagel dediğimiz Hyper Cagel oyunları 3-4 yaşındaki çocuklar bile rahatlıkla oynanabilir hale geliyorlar.
03:40Tabi burada olay PC ve platforma kaydığı vakit yaş skalası istesemez büyüyor.
03:46Çünkü o 3-4 yaşındaki çocuklar bir dokunmatik ekranı istedikleri gibi kontrol edebilirlerken
03:52bir klavye mouse veyahut da bir joystick'e geçtiğimiz vakit biraz daha deneyim sürecinin artmış olması gerekiyor.
03:58Dolayısıyla yaş burada 6 ve 8 bandına çıkıyor.
04:02Mobil oyunlarda yaş skalası çok çok aşağıda ama platform ve PC oyunlarında istesemez yaş skalası biraz daha yukarıya doğru çıkıyor.
04:13Ama şimdi oyunları sadece çocuklar oynuyor diyoruz ama yaşlı insanların da çok fazla oyun oynadığını görüyoruz.
04:18Burada ana hedef kitlesi nedir ve paydaşları kimler oluyor?
04:21Açıkçası şöyle bir durum söz konusu.
04:23Bizim Hyper dediğimiz oyunlar 7'den 70'e herkesi kapsayan oyunlar.
04:27Yani burada bir çiftlik oyunu veyahut da benzeri bir şeker oyunları bunlar bizim her yaştan yani 7 yaşındaki insanın da ilgisini çekiyor.
04:3970 yaşındaki insanın da ilgisini çekiyor.
04:41Hatta ufak bir araştırma yaptığınız vakit 50 yaş üstündeki insanların bile o oyunlara para vermeye başladıklarını görüyorsunuz.
04:50Ama çok ufak bir meblağ işte haftada 100 lira haftada 150 lira gibi.
04:54Hatta 60 yaş üstü insanlar bile bu ödemeleri bazen yapıyor oluyorlar.
04:58Ama çok ufak bir meblalar olduğu için çok göze çarpmıyor.
05:02Ama aslında oyun sektörünün büyük kaynağı bu 100 liralardan 150 liralardan geliyor.
05:07Ve işte bir bölümü geçti takıldıkları vakit o bölümü geçmek için veya işte 2 saat beklememek için o paraları verdiklerini biz sonradan öğreniyoruz.
05:15Veya hiç tahmin etmediğimiz insanlar bile o paraları 150 lira vermiştim zamanında diyebiliyorlar.
05:21Aslında hedef kitle 7'den 70'e herkes oluyor.
05:24Level atlamak için yapıyorlar.
05:26Aynen.
05:27Paydaşları kimler yani sosyal medya mı oluyor, yayın platformları mı, içerik üreticileri mi oluyor?
05:31Oyun platformlarında, oyun sektöründe.
05:33Yani şöyle açıkça söylemek gerekirse ekosistemin belli başlı birçok myenk taşı var, birçok noktası var.
05:41Bunlar işte sosyal medya reklamlarından görüp alanlar.
05:44Veyahut da bir minibüste giderken ön tarafta kişinin oynadığı oyunu görüp daha sonra da oyunu indirenler.
05:50Yani burada bir yayılma söz konusu.
05:52Tabii oyunların içerisindeki ekstra reklamlar.
05:55Mesela çocukları gözlemliyorsunuzdur.
05:57Çocuklar bir oyun oynarken o oyunun arasında veya yandığı vakit başka bir oyunun reklamı devreye giriyor.
06:03Ve bir anda çocuk o oyunu indirmeye başlıyor.
06:06Ben bunu oynayacağım diyor.
06:08Reklam içi, oyun içi reklam gösterimleri veyahut da oyun içi satın alma modülleriyle
06:13bu sürecin maddiyatı, bu ekosistemin ihtiyacı olan kaynaklarda son kullanıcıya ödetilmeye başlanıyor.
06:21Şimdi bütçe açısından az önce de ifade ediyorsunuz ama büyüme potansiyeli ve geleceğiyle ilgili neler ifade edeceksiniz?
06:27Yani şöyle söyleyeyim.
06:29Türkiye açısından baktığımız vakit, Türkiye 2022 yılında İngiltere'den sonra en çok yatırım alan ülke.
06:372022 yılında yakaladığımız bu dalgayı, bu yükselişi tabii ki bu mobil oyun sektöründe oluyor.
06:46Tekrardan katlayarak büyümeyi hedefliyoruz.
06:49Çünkü Türkiye çok büyük potansiyel olan bir ülke.
06:52Genç nüfusunun yanında çok zeki bir nüfus söz konusu.
06:56Ve bu genç nüfus bu yatırımlarla, bu desteklerle, bu teşviklerle,
07:01bu bacasız fabrika dediğimiz oyun sektöründe çok daha büyük ürünler verebilirler.
07:06Tabii burada gençlerimizin şöyle bir özelliğinin ön plana çıkması gerekiyor.
07:11Gençlerimiz çok oyun oynuyor.
07:13YouTube'a baktığınız vakit yüzlerce oyun inceleme kanalı var, yüzlerce oyun inceleme videosu var.
07:19Ama bu oyunların nasıl yapıldığı, bu oyunların nasıl ortaya çıkartıldığı,
07:23bu oyunları ortaya çıkartırken yaşanılan süreçlerin nasıl olduğunu merak etmeyin.
07:30Ve oynamaktan ziyade daha çok yapmaya biraz daha kendilerini yönlendirmeliler ki
07:36hem geleceğin meslek dalları arasında ilk üçe giren game developer ve benzeri mesleğe ilerleyen süreçlerde sahip olsunlar.
07:44Hem de ortaya çıkarttıkları ürün ve o ürünü kullanan kullanıcıların nasıl bir dönüş yaptığını görerek
07:52yaşamdan biraz daha keyif alsınlar.
07:55İstediğimiz şey aslında bu.
07:56Yani yaptıkları, ürettiği şeyden keyif alsınlar.
07:59Biz daha çok gençlerin bu alana yönlenmesini istiyoruz ve potansiyel olarak da Türkiye olarak çok büyük bir potansiyelimiz var.
08:05Bunu hala ön plana çıkartamadığımızı düşünüyoruz.
08:08Yani bunu sadece ben söylemiyorum, resmi kaynaklarla rakamsız olarak söylüyor.
08:12Hala büyük bir potansiyel var ve bu sürecin ilerleyen süreçte daha da ivmelenmesi gerekiyor.
08:18Öğrencilerle mi çalışıyorsunuz daha çok, üniversite öğrencileriyle?
08:22Biz akademi olarak şöyle söyleyeyim, daha çok kendi öğrencilerimizle çalışıyoruz.
08:26Yani öncelikle onlara imkan tanıyoruz.
08:28Aralarındaki yetenekli arkadaşları belirli firmalara yönlendiriyoruz.
08:32O noktalarda staj yapıyoruz.
08:34Ya da şu anda yeni kurulan arena sisteminde paket eğitim programlarını bitiren katılımcılarımızı
08:40Kuluçka hizmetine alıp Kuluçka merkezine yönlendirip bu şekilde bir oluşum sağlıyoruz.
08:45Şimdi Kuluçka merkezinin şöyle bir farklılığı var.
08:48Siz bugün bir publisher'a gittiğinizde, ürününüzü çıkartıp bunu yayınlamak istediğinizde
08:54publisher'ın bu ürüne odaklanıp bu üründen bir kar elde etme süreci başlar ve size bu şekilde yatırım yapar.
09:02Ama siz bir venture firmasına gittiğinizde, venture firması ise şirkete adapte olur ve şirketin hisselerini büyütüp
09:10bunu ekstradan kendisine bir avantaj sağlamak için eksit eder
09:14veyahut da farklı yöntemlerde şirkete ekstra bir değer kazandırmaya sürecine girer.
09:19Ama buna baktığımız vakit şöyle bir durum söz konusu.
09:22İkisi de var olan ürünlere, ikisi de var olan firmalara ve deneyimli insanlara yöneliyor.
09:29Biz ise Kuluçka merkezinde ilk defa bu işi yapacak insanlara yöneliyoruz.
09:33İlk defa bu işi altına girebilecek, bu işin yükünü sıtlanacak olan insanlara yardımcı oluyoruz
09:39ve orada yepyeni bir kariyer kapısı aralamayı hedefliyoruz.
09:42Potansiyeli olan gençleri de seçiyorsunuz yanlarında.
09:46Şimdi her ekonomik kriz pek çok sektöre etkiliyor ama bazıları bunlara fırsatı çeviriyor.
09:51Ki bu sektörlerden biri de eğlence ve hizmet sunan sektörler ve onun dışında yine online iletişim.
09:57Siz bu olumlu durumla ilgili neler ifade edeceksiniz?
10:00Yani online oyun sektörü bu büyümeden olumlu mu etkilendi?
10:04Tabii özellikle pandemi sürecinde hepimiz evdeydik ve pandemi sürecinde mobil oyun sektörü inanılmaz bir şekilde büyüdü.
10:11Türkiye'de de bunun çok büyük bir yansıması oldu.
10:14Tabii burada çok fazla oyun şirketi açıldı.
10:17Dolayısıyla daha sonra bu köpük biraz eridi ve birçok oyun şirketi kapandı.
10:21Aslında bu iyi bir şey oldu.
10:23Çünkü bu sektörün köpüğü alındıktan sonra geriye gerçekten bu işi yapmaya gücü ve imkanı olan esas firmalar ayakta kaldı.
10:34Bu noktada biz de akademi olarak pandemide çok şey öğrendik ve bu öğrendiğimiz şeyleri de öğrencilerimize aktardık.
10:43Şu anda sektör tekrardan ivmelenme aşamasında.
10:46Hani dünyada rakamlara baktığımız vakit 2024 yılının 187 milyar dolar gibi bir büyük ciroyla oyun sektörünün kapatılması söz konusu.
10:58Çok ciddi bir rakam.
10:59Tabii ve bu 2025 yılında da sektörün ortalama %14 bir büyümeye ulaşması bekleniyor.
11:082027 yılındaysa ortalama 307 milyar dolarlık bir genel oyun sektörünün cirosundan bahsediliyor.
11:17Şimdi burada baktığımız vakit 2 yıl içerisinde 120 milyar dolarlık bir büyüme var.
11:23Bu 120 milyar dolarlık büyümenin biz % kaçından bir pastayı alacağız.
11:29Bu pastanın % kaçından bir dilimi alacağız.
11:31Şimdi dünyada çok büyük oyun şirketleri var ve zaten ciroları ön safhalarında bu firmalar var.
11:38Ama Türkiye'nin potansiyeli ve gençlerimizin insanımızın durumu düşünüldüğünde neden daha yüksek bir ciroya elde etmeyelim?
11:47Niye oyun sektöründe daha büyük bir pastayı dilimine sahiplenmeyelim?
11:51Biz şu an bu aşamadayız.
11:53Yani 2027 yılına kadar Türkiye'deki oyun sektörüne yapılan yatırımların ve oyun sektöründen kazanılan paraların daha yüksek bir ilmeğe sahip olması için mücadele ediyoruz.
12:05Oyunlar en çok mobilden mi oynanıyor?
12:08Yani genele baktığımız zaman herkesin elinde bir cep telefonu var ve bütün telefonlar zaten oyundan kilitleniyor.
12:14Nasıl değerlendiriyorsunuz?
12:16Dinamik ve yenilikçi bir sektör aslında.
12:18Tabii dinamik ve yenilikçi bir sektör ama avantajları da var dezavantajları da.
12:23Nelere dikkat edeceğiz oraya gelince?
12:25Yani şöyle mobil sektörün şöyle bir sıkıntısı var.
12:28Kullanıcı çok fazla bağımlı kalmıyor.
12:32Yani bugün baktığınız vakit bir oyun hype yaptıktan sonra çok yüksek bir kullanıcı sayısına ulaşsa da bir anda o kullanıcı sayısının %30-%40'ı birkaç gün içerisinde eriyor.
12:46Çünkü kullanıcı bağımlılığı çok az.
12:48Yeni bir şey çıkıyor.
12:50Herkes ona bir şekilde deneyimliyor.
12:52Daha sonra eğer kullanıcı bağımlılığı elde edemezsek, mobil sektörü çok karşılaştırmaz bir şey.
12:57İndirme sayıları bir anda düşüyor ve trend başka bir yere döndüğü anda o oyun şirketleri de o oyunu birazcık absorbe edip o oyuna yeni trend olan oyunlara yönelik ürünler çıkartıyor.
13:07Benzerleri de oluyor onlara da kayıyorlar galiba.
13:09Tabii tabii zaten bir şekilde birbirini kopyalamakla sektör maalesef uğraşıyor.
13:15Tabii burada şöyle bir durum var.
13:17Türkiye'de mobil oyun sektörü çok daha gelişmiş aşamada.
13:21Bu hepimiz için çok güzel.
13:23Harika firmalar var.
13:24Harika exitler de mevcut.
13:26Ama burada şöyle bir durum söz konusu.
13:28Ülke olarak platform ve PC ürünlerine çok daha fazla özen gösterebiliriz.
13:34Çünkü burada çok daha büyük bir potansiyel var.
13:37Özellikle birçok oyun motoru bizim bunu çok daha hızlı yapmamızı sağlıyor.
13:42Yani özellikle hazır oyun motorları bizim milyonlarca dolar RG vermeden ürünümüzü hemen çıkartmamızı sağlıyor.
13:51Biz akademi olarak açıkçası mobil piyasaya ve özellikle PC ve platform ürünlerine biraz daha fazla ağırlık vermeye çalışıyoruz.
14:01Çünkü ülke olarak çok fazla bir mobile kayma var.
14:04Biz onu biraz daha PC ve platforma nasıl çekebiliriz diye düşünüyoruz açıkçası.
14:09Bu PC ve platform oyunları dedikleriniz engellerden atlıyorlar, düşmanları yeniyorlar, paralar topluyorlar.
14:15Bu tarz oyunlar mı oluyor?
14:17Açıkçası klavye, mouse veya joystick ile oynanan oyunlar.
14:20Yani tamamen mobil cihazların dışında oynanan oyunlar.
14:23Mobil daha keyifli gelmiyor mu?
14:25Toplu taşımalara baktığınız zaman herkes oyun oynuyor.
14:28Tabi mobilin artıları var, eksileri var.
14:30Tabi PC ve platformun da artıları ve eksileri var.
14:34Yan yana koyduğunuz vakit açıkçası üretim süreçlerinde biraz daha farklılık var.
14:39Mesela bir mobil oyunun çıkış noktası, yani çıkış üretim bandı çok daha hızlı oluyor.
14:44Siz bir hyper cagel oyunu ortamda 3 ila 6 ay içerisinde çok iyi bir şekilde geliştirebiliyorsunuz.
14:50Tabi bu hibrit cagel bir oyun olduğu vakit bu süre biraz daha artabiliyor.
14:54Hatta 2 ayda bile oyunu geliştirip markete koyabiliyorsunuz.
14:58Tabi burada üretim maliyeti düşük ama kullanıcı bağımlılığı az.
15:03Mobilde?
15:04Mobilde.
15:05Şöyle bir şey mi oluyor?
15:06Yani level atlıyorlar, atlıyorlar, atlıyorlar.
15:08İşte limit diyelim 5000.
15:105000'e geliyor, hiçbir kazanımı yok, sıkıldım deyip başka bir oyuna mı geçiyorlar?
15:14Açıkçası şöyle bir durum söz konusu.
15:16Mobilde birçok oyun, oyun için satın alma modülü ve reklam modülüne dayanıyor.
15:21Dolayısıyla kullanıcı ilk etapta para verip o oyunu almadığı için
15:27oyunun içerisindeki yükseltme modüllerinden ve en çok da reklam modüllerinden kendisi o oyunu oynamasını sağlıyor.
15:36Dolayısıyla oyunu oynarken o oyunun içerisinde başka bir oyun reklamı görüyor.
15:41Ve o oyunun reklamını gördüğü vakit o ona cazip gelip o oyunu bırakıp diğer oyuna çok hızlı bir şekilde geçebiliyor.
15:46Ama PC ve platform oyunlarında oyun için reklam modülleri yok.
15:50Yani birçok oyunda mevcut değil.
15:53Dolayısıyla orada kullanıcı bağımlılığı daha yüksek oluyor.
15:56Fakat mobil oyunlarda söylediğim gibi çok hızlı bir sürüklasyon var.
15:59Ya da dediğiniz gibi işte belli bir level'a kadar geliyor ondan sonra geçemiyor.
16:03Tekrar da başa dönmek istemediği için para verip bir sonraki oyuna geçiyor.
16:07Tabi burada kullanıcı deneyiminin farklı yönleri var.
16:09Kullanıcı deneyimi her halükarda kişiye göre değişen bir şey.
16:12Ama genel olarak baktığınız vakit burada oyundan oyuna sıçramaların büyük bir nedeni diğer oyunların reklamını göre koyuyor.
16:22Kaç saatimizi alıyor?
16:23Nasıl?
16:24Bir oyunlar kaç saatimizi alıyor?
16:26Kafamızı kaldırmadan oynuyoruz ya sürekli.
16:28Ne kadar meşgul ediyor bir kişiyi?
16:30Çok tehlikeli.
16:32Yani aslında burada şöyle bir durum söz konusu.
16:35Hani kişinin vaktini buna ayırması, işte desyajlı olması veya kafa dağıtması bunlar gerekli olan şey.
16:41Hepimiz günlük hayatta birçok şeyle uğraşıyoruz ve stres altındayız.
16:45O stresten uzaklaşıp o yoğunluktan biraz uzaklaşıp kendi zamanımızda o oyunlarla kafa dağıtmak aslında çok güzel.
16:53Ama bunu uzun vadeli yaptığınız vakit bu sefer iste istemez hayatınızdan çalmaya başlıyor.
16:59Yani biz hobi olarak işte metroda, otobüste veyahut da benzeri yerlerde bu şekilde oyunların oynanması hepimiz için çok güzel.
17:08Ama mesai saatlerinde veyahut da o anda başka bir şeye zaman ayırmamız gerekirken buna kaniniz olmak ve buna kitlenmek iste istemez ekstradan bir zorluk getiriyor hayatımıza.
17:19Özellikle böyle eşler sohbet ederken biri oyun oynuyorsa o anda da sıkıntı oluyor.
17:24Şimdi Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi'nin hazırlamış olduğu Vilya Oyun Enstitüsü raporunda Türk oyun sektörü yatırımda Avrupa'nın zirvesinde.
17:34Rapor sonucu bu. Siz bu konuyu nasıl değerlendiriyorsunuz? Türkiye oyun sektöründe hangi noktada?
17:39Şimdi şöyle başta da söylediğimiz gibi çok genç bir nüfusumuz var. Çok da dinamik bir nüfusumuz var.
17:46Birçok ülkeden de daha donanımlı, daha zeki ve üniversitelerdeki öğretilerden yola çıkarak bu sektöre çok daha çabuk ısınan bir kitlemiz var.
17:59Bu kitlenin burada olması dolayısıyla birçok şeyi tetikliyor.
18:04Ama burada şöyle bir şey var. Bu ülkede çok iyi noktalara gelen arkadaşlarımız maalesef yurt dışındaki şirketlerde çalışma süreçleri oluyor.
18:13Ama bizim iş modülümüz uzaktan çalışma olduğu için yurt dışında da bir şirkette çalışsa sonuçta bu ülke içerisinde bu hizmeti sağlayabiliyor.
18:25Yani herhangi bir şekilde illa ofise gitmesine gerek yok. Uzaktan da çok rahatlıkla bu süreçleri ilerletebiliyorlar.
18:33Ama söylediğim gibi ülkenin potansiyeli çok yüksek olduğu için bu tarz sonuçlar almamız gayet normal.
18:40Potansiyellerimiz neler?
18:42Potansiyelerimiz açıkçası şu anki potansiyele baktığımız vakit harika firmalar var.
18:47Harika unicornlar ortaya çıktı. Harika exitler de oluyor. Harika firma satışları, yüksek bedelli süreçler de mevcut.
18:57Ama söylediğimiz gibi biz bu noktada herhangi bir şekilde tam performansı hala gösterebildiğimizi düşünmüyoruz.
19:04Peki siz akademi olarak kendi özelliklerinizden ve iş modelinizden bahsedebilir misiniz?
19:09Tabi biz akademi olarak 2014 yılında başladığımız maceraya 2019'da Maxon Yetkin Eğitim Merkezi olarak devam ettik.
19:182020 yılında Realigion, 2023 yılında da Unreal Engine Yetkin Eğitim Merkezi olarak uluslararası sertifikasyon süreçlerini başlattık.
19:27Birçok markaya, birçok kurumsal firmaya profesyonel eğitimler verdik. Son kullanıcılarda dahil olmak üzere.
19:34Onun dışında birçok oyun şirketine çalışan yönlendirdik. Birçok oyun şirketinde staj kapsamında birçok öğrencimizi yönlendirdik.
19:45Şu anda da oyun şirketlerine eğitim veriyoruz. Bazı oyun şirketleri mevcut oyun motorlarından,
19:51farklı oyun motorlarına geçmek istediklerinde bizlerle iletişime geçiyorlar ve bizden eğitim alıyorlar.
19:56Burada bizim diğer firmalardan arılan en büyük özelliğimiz sadece bu alanda uzmanlaşmış olmamız ve sadece bu ürünleri ortaya çıkartıp
20:07bunlarla kendimizi var etme çabasında olmamız.
20:11Bunu yaşadığımız için özellikle görsel iletişim ve oyun programlama süreçlerinde ülkedeki insanımıza değerli bilgileri paylaşabiliyoruz
20:22ve onların iş akışlarında da artı değer yaratabiliyoruz.
20:25Hedefleriniz neler bu anlamda?
20:27Şimdi hedeflerimiz şu, birincisi profesyonel eğitim.
20:31Ne istediğini bilen zamanı ve parası çok kıymetli olan niş bir kitleye eğitim vermeyi her zaman için planladık
20:39ve bu noktada da özellikle profesyonellerden çok güzel dönüşler aldık.
20:43İkinci hedefimiz ise bu verilen eğitimlerin sonrasında akabelerinde arena tarafında oyun geliştirme,
20:51ürün oluşturma süreçleri ve bu ürünlerin ekosisteme girmesi, yatırım alması ve benzeri unsurlarla bu ekosistem içerisinde son kullanıcıyla buluşturulması.
21:03Biz şu anda tamamen eğitim ve öğretim faaliyetlerinden sonra üretim bandını da aktif ederek artık bu sürece öğrencilerimizi dahil etmiş oluyoruz.
21:14Peki, az önce söylemiştik tehlikeleri de var diye özellikle çocuklar için, çevrim için oyunlarda çok ciddi tehlikeler olabiliyor.
21:22Nelerdir bu tehlikeler? Bir siber zorbalık var çünkü çocuklar birbirlerine karşı çok acımasızlar maalesef.
21:28Ve onun dışında anne babalara düşen görevler neler?
21:31Şimdi yeni jenerasyon zaten dijital dünyada bu dijital zorbalık dediğimiz süreçlerin başka insanları nasıl etkilediğini maalesef bilmiyor.
21:40Ama açıkçası oyunlarda şöyle riskler var. Birincisi yaş skalası.
21:46Bugün çocuklar yani bunlar 3 yaşından 10 yaşına 15 yaşına kadar olan skaladan bahsediyorum.
21:54Kendi telefonlarını kullanmıyorlar.
21:56Dolayısıyla annelerinin ve babalarının telefonlarını ele geçirip onların telefonlarıyla, oyunlarla gidiyorlar.
22:03Şimdi yalnız burada anneleri ve babaları 18 yaşından büyük oldukları için telefonların market place'lerine giriş yaparken,
22:11orada kullanıcı adı, isim, soy isim ve doğum tarihlerine giriş yaptıkları için orada birçok 18 yaş üstü oyunu da bu çocuklar oynayabilir duruma geliyorlar.
22:23Yani ebeveynler 5 dakikalığına çocuğa o telefonu verdiği vakit çocuk orada annesinin kimliğiyle hareket ettiği için
22:31orada korku oyunları da indirebilir. Orada gazine oyunları da indirebilir.
22:36Veyahut da kendi yaşından çok çok üst yaş limitlerine hitap eden oyunları da indirebilir.
22:42Dolayısıyla burada psikolojik ve sonrasında doğacak mental problemlere maruz kalabilir.
22:49Bu birincisi yani ebeveynlerin çocuklarına kendi telefonlarını vermedikleri birinci problem.
22:55Yani zaten çocukların telefonda olması da ayrı bir mesele ama orada yaş skalası yüksek olan bir kişinin kimlik bilgileriyle bir download sürecinin başlaması çocuklar için çok riskli.
23:08İkincisi bilinç altına hitap eden oyunlar.
23:11Şimdi hani herkesin bir şekilde ismini bildiği veyahut da bir kere şekilde ekranın ara yüzünü gördüğü oyunlara baktığımız vakit şöyle bir sıkıntı var.
23:22Bu oyunlar bizim gazino diye tabir ettiğimiz bu slot makineleri vardır ya bu gazinoda hepimiz işte filmlerde görürüz böyle.
23:31Açarsınız da tık tık tık tık tık armut düşer elma düşer işte elmaslar düşer birbirleriyle artık nasıl bir eşleşme olursa bir kazan olur.
23:39Bu şekilde oyunların hepsi açıkçası göğsel algı olarak bu slot makinelerinin birebir kopyası.
23:45Ve çocuklar 5 yaşında 10 yaşında 15 yaşında hani bu bir şeker olur bir elmas olur nasıl size kendini daha tatlı gösterebilirse
23:55bu slot makinesinin bildiğiniz göğsel iletişim sürecine benzer bir oyun oynadıkları vakit ister istemez bu onların benliğine kazanıyor.
24:04Daha sonra bu şekilde bir gazino ortamı bu şekilde bir slot makinesi veyahut da benzeri bir ürün gördükleri vakit ister istemez orada bir ısınma yaşanabiliyor.
24:15Bugün en basiti çevir kazan gibi çarklar bile bu rolet makinelerinin benzeri sisteme dayanıyor.
24:24Ve ister istemez bu taze savunmasız beyinlerin kendi içerisinde yer edilebiliyor.
24:30Ve bu ilerleyen süreçlerde zaten kumar bağımlılığı ve benzeri süreçlere de yol açabiliyor.
24:36Hani bugün Türkiye rakamlarına baktığımız vakit işte kumar yüzünden dağılan bir sürü aile kumar yüzünden yıkılan bir sürü yuva görüyoruz.
24:45Ve dolayısıyla bunların aslında tohumları maalesef bu çok can canlı ışıklı oyunlarda gizli.
24:53Çok büyük tehlikeler var aslında içinde.
24:55Çok var ama işin en garip kısmı da Türkiye'de en çok satılan oyunlar Unicorn diyebileceğimiz firmalarda bu tarz arayüzleri kullanıyor.
25:04Peki çocuğa nasıl anlatılacak, nasıl bilinçlendirilecek?
25:07Şimdi her yaş grubuna farklı farklı anlatmak gerek elbette bunu.
25:11Şimdi açıkçası bu çocuklardan ziyade önce ebeveynleri bilinçlendirmekten geçiyor.
25:16Öyle diyorsunuz ama lafınızı balla kestim.
25:18Şimdi dijital yeterliye sahip olmayan bir ebeveyn çocuğunu nasıl koruyacak?
25:23İşte burada öncelikle çocuklara verilecek eğitimden ziyade ebeveynlere bir eğitim verilmesi gerekiyor.
25:29Dolayısıyla ebeveynlerin bu tarz cihazların yayabileceği problemleri sorunları bilip ona göre ilerlemeleri lazım.
25:39Hani burada devletimiz burada kamu spotları veyahut da benzeri iletişim araçlarıyla televizyon izleyicisine, kitlesine ve belirli bir yaş üzerine bunu mesajı yayabilir.
25:52Ama çocuklara da bu işte kreşlerde, yuvalarda veya okullarda ekstra bilgilendirici bir ders veyahut da ekstra bilgilendirici bir seminer tarzında muhakkak verilmelidir.
26:04Çünkü bu insanlar şu anda tamamen savunmasız.
26:08Yani biz nasıl çocukları yabancılara karşı veyahut da tehlikeli olabilecek insanlara karşı uyarmaya başlıyoruz.
26:16Aynı şekilde bu içeriklere karşı da bu dijital ürünlere karşı da uyarmalıyız ki ilerleyen süreçlerde bilinçaltlarında veyahut da davranışlarında bu şekilde bir enkazla karşılaşmasınlar.
26:29Ya somut örnekler gösterecekler o zaman ya da işte çocuğun yaş grubuna göre çeşitli hikayelerle, senaryolarla bunu anlatmaya çalışacaklar.
26:38Ama dediğiniz gibi önce anne ve baba dijital yeterliye sahip olacak yani kendisi araştıracak.
26:43Yoksa mümkün değil bunun önüne geçmek.
26:45Maalesef yani burada sonuçta devletimizin de söylediğim gibi farklı kanallardan ebeveynleri bilgilendirmesi ve özellikle kamu spotu ve benzeri iletişim araçlarıyla
26:56bunların süreçlerin ne şekilde ilerleyen süreçlerde sıkıntıya atabileceğini kitlelere aktarması çok önemli.
27:04Kişisel bilgilerin gizliliği de burada ihlal ediliyor değil mi? Böyle riskler de var.
27:09Yani burada şöyle bir durum söz konusu yani bugün baktığınız vakit birçok markanın ister istemez kullanıcı bilgilerini çaldırdığını görüyoruz.
27:20Şu anda ismini burada veremeyeceğimiz en büyük markalar hatta bunlar internet sağlayıcıları bile oluyor.
27:26Biliyorsunuz geçtiğimiz haftada aynı süreç yaşandı.
27:29Burada zaten kullanıcı bilgileri çok rahatlıkla çalınabiliyor ve başka yerlere geçirilebiliyor.
27:37Burada açıkça söylemek gerekirse market storlarda biraz daha işler garanti altında diyebiliriz.
27:45Çünkü Android'de değil de iOS sistemlerinde biraz daha SDK süreçlerinin gizliliği ön planda.
27:52Tabi bu dijital süreçlerde ne olacağını kimse bilmiyor.
27:56Hani bugün bile baktığınız vakit çok güvenilir bazı saldırılara maruz kalarak ünlülerin bile farklı süreçlere ortaya çıkabiliyor.
28:07Hani o yüzden hiçbir şeyin kesinliği yok.
28:09Hani bu noktada önemli olan şey veri güvenliği ve ebeveynlerin bu süreçlerde bilgilenilmesi
28:17ve sonraki süreçlerde yaşanacak sorunları en azından önceden bir tahmin etmesi.
28:23Doğrusu o zaman ebeveynlere çok büyük iş düşüyor.
28:26Oyun sektörüne giriş yapmak isteyen gençler.
28:29Gençlerle çalışıyorsunuz genç bir yöneticisiniz neler söyleyeceksiniz önerileriniz neler olur?
28:34Şimdi oyun sektörü dışarıdan çok toz pembe, çok eğlenceli, çok keyifli gelebilir.
28:40Öyle, öyle olduğunu aksine iddia etmiyoruz.
28:43Fakat bu yola çıkacak arkadaşların gerçekten deneyimli ve uzman bir kadroyla ilerlemesi çok önemli.
28:50Zira ilk deneyimlerinde herhangi bir şekilde bir sıkıntı yaşarlarsa biz buna derin dalış diyoruz.
28:57Şimdi mesela ilk baş siz iki metreye dalabilirsiniz.
29:01Nefesinizi iki metreye kadar tutarsınız.
29:03Sonrasında beş metre, on metre, on beş metre.
29:05Şimdi bu profesyonel bir danışmanla yürütüldüğü vakit biz mesela öğrencilerimize önce iki metreye dalacakları özel uygulamalar veriyoruz.
29:14Ondan sonra beş metre, ondan sonra on metre.
29:16Yani biz program eğitimlerimizde katılımcılarımıza yavaş yavaş bir bilgi ve deneyim kazandırdığımız için
29:24onlar yapacakları çalışmalarda edindikleri deneyimlerle ortaya çıkacak ürünleri belirleyip ona göre ilerliyorlar.
29:31Ama daha farklı bir yaklaşım olduğunda, daha farklı bir bilgi edinme süreci olduğunda o katılımcı bir anda direkt on metre ile başlayabiliyor.
29:41Ve on metre ile başladığı vakit yani çok ileri seviye bir teknikle karşılaştığı vakit orada bir sıkılabiliyor.
29:48Orada beklediğini umamıyor ve diyor ki ya bu iş zormuş.
29:53İşte biz burada profesyonel bir bakış açısıyla hareket edilmesinin gerektiği bu mentor ve menti işbirliğinin yapılması konusunda çok önemli bir rol oynadığını fark ediyoruz.
30:05Ve katılımcılarımıza edindirdiğimiz bilgi ve tecrübeyle step step profesyonel olarak ürünleri nasıl ortaya çıkartacaklarını gösteriyoruz.
30:15Hani yeni başlayan arkadaşlar bizim en büyük önerimiz gerçekten bu işi bilen profesyonel insanlarla çalışmaları,
30:22gerek kendi potansiyellerini en hızlı şekilde ortaya çıkartmaları, gerekse ilerleyen süreçte bir problem yaşamamaları.
30:30Çünkü söylediğimiz gibi doğru bir bakış açısı ve doğru bir eğitim modülü ile ilerlenmezse o kişinin potansiyeli bir noktada tıkanabiliyor.
30:38Anladım her şey adım adım ilerleyecek yani.
30:41Şimdi yeni bir yazılımcıyım üniversiteyi bitirdim oyun sektörüne de ilgim alakam var deyip başlamıyoruz.
30:47İlla bir danışandan destek alıyoruz sizler gibi.
30:50Şöyle çok güzel eğitim veren üniversitelerimiz var fakat bazı noktalarda bazı deneyimler her zaman üniversitelerde verilmiyor.
30:59Bu noktada biz akademi olarak devreye giriyoruz ve o kişinin potansiyelini ortaya çıkartmak için mevcut bilgisinin üzerine yeni bilgiler ekleyerek bir yapı oluşturuyoruz.
31:09Şimdi yazılım sektöründen geliyorsa zaten işimiz çok daha kolay çünkü o yapıyı zaten bilerek geliyor.
31:14Biz onun üzerine bir ekstradan inşa ediyoruz.
31:17Ama mesela bizim eğitimlerimize hiç yazılım üzerine çalışmayan insanlar da geliyor.
31:22Mesela atıyorum öğretmen de geliyor, mühendis de geliyor ama yazılımla iş alakası olmayan insanlar da geliyor.
31:28Burada şöyle bir durum söz konusu bizim görsel kodlama dediğimiz blueprint sistemleri ile bunu yapıyoruz.
31:35Şimdi blueprint sistemleri hiç hayatında kodlama yapmamış insanların bile kendi oyunlarının yapabilecekleri görsel bir kodlama sistemi.
31:43Siz tek satır kod yazmadan tamamen blueprint bloklarla kendi oyunlarınızla yapabiliyorsunuz.
31:48Tabi bu arada bu blueprint blokların içerisinde de bir şekilde kodlar var ama siz onu görmüyorsunuz.
31:53Özellikle görsel iletişim süreçlerinden gelen insanlar görsel kodlama blueprint sistemleri ile kendi oyunlarını çok rahat programlayabiliyorlar
32:02ve yaptıkları ürünleri gördükleri vakit kendileri de şok oluyorlar.
32:05Çünkü mesela diyor ki hocam ben hayatımda hiç kodlama yapmamıştım, şu an kendi oyunumu yapıyorum.
32:10Yani bu çok güzel bir dediğim, bu çok güzel bir süreç.
32:13Biz de buna vesile olduğumuz için ekstradan seviniyoruz.
32:17Biz 2022 yılında no code diye bir slogan başlattık.
32:22Bu no code dediğimiz şey tamamen görsel kodlama tekniğiydi ve hayatında hiç kodlama yapmamış insanların
32:30sadece bu süreçlerde bu blok sistemleri ile kendi oyunlarını oluşturabilme süreciydi.
32:37Şu anda da 3 yıldır da tamamen bunların meyvelerini burada görüyoruz.
32:41Oyun sektörü de buna kayıyor.
32:43Yani C++ ile kod yazan arkadaşların yeri ayrı, onların uzmanlık alanları da çok keyifli.
32:49Fakat yeni gelen jenerasyon blueprint ile de multiplayer oyun sistemlerinden tutup birçok oyun modülüne rahatlıkla yapacak hale geliyor.
32:56Peki bunların PR'ını kim yapıyor?
32:58Valla bunun PR'ını biz yapıyoruz.
33:00Çünkü elde çok güzel bir ürün var. Bunu da göstermek lazım.
33:05Tabii, tabii yani şöyle söyleyeyim size.
33:08Hayatında hiçbir şekilde kodlama yapmamış bir insan bile bugün blueprint ile çok rahatlıkla kendi oyununu yapabilir.
33:15Sonra PR'ını da efendim Özbey Doğan Karstoğlu yapar.
33:18PR'i şöyle, kendi oyunun PR'ı mı?
33:20Tabii tabii kendi oyunu göstersin ki talep görsün.
33:22Açıkçası orada gerçekten çok önemli bir ekosistem var.
33:26Bizim bu noktada gerçekten büyük işbirliklerine ihtiyacımız var.
33:30Çünkü bir ürünü çıkartmaktansa o ürünü satmak başlı başına bir meziyet.
33:35Bugün baktığınız vakit siz dünyanın en iyi oyunu çıkartsanız bile onu kitlelere ulaştıramıyorsanız,
33:41onu kitlelerle buluşturamıyorsanız, o ürünü satamıyorsanız hiçbir anlamı yok.
33:45Biz de burada akademi ve areni olarak bu ekosistemi kurarak tamamen bu ürünleri aslında son kullanıcıların oluşturduğu ürünleri
33:54kendi kitlemize iletiyoruz ve oradaki etkileşim, iletişim süreçleri bu şekilde çok daha hızlı ilerliyor.
34:01Çünkü reklam maliyetlerini baza aldığınız vakit inanılmaz reklam maliyetleriyle karşılaşabiliyorsunuz.
34:07İnşallah o güzel oyunları da efendim çocuklarımıza ulaşır, yetişkinlere ulaşır bence.
34:12Onlar çok daha fazla oynuyor.
34:14Çok teşekkür ediyorum geldiğiniz için.
34:15Ben teşekkür ederim.
34:16Yolunuz açık, başarınız daima olsun.
34:17Sağ olun, çok teşekkürler.
34:18Efendim Ülke TV'de Dünya Değiştikçe programının sonuna geldik.
34:22Navras Akademi Kurucusu Sayın Özbeydoğan Karstoğlu bizlerle beraber de haftaya farklı bir misafirimiz de sizleri Ülke TV ekranlarına bekliyorum.
34:29Mutlu günler diliyorum, hoşçakalın.