Oynatıcıya atlaAna içeriğe atlaAltbilgiye atla
  • 02.04.2025
STRATEJİ VE AKLIN BİRLEŞTİĞİ PROGRAM “ODAK NOKTASI”

Strateji ve akıl Odak Noktası’nda birleşiyor. Gazeteci Mustafa Yıldız’ın moderatörlüğünü yaptığı , Dr. Eray Güçlüer ve Güngör Yavuzaslan’ın daimi konuğu olduğu Odak Noktası’nda, alanında uzman kişilerle ülke gündemine dair olayların perde arkası ele alınıyor.

Ülke TV ekranlarının başarılı ismi Mustafa Yıldız, Dr. Eray Güçlüer ve Gazeteci Güngör Yavuzaslan dünyada yaşanan olayları Odak Noktası’nda masaya yatırıyor. İzleyicilerin soru ve görüşleri ile katılım sağladığı program Odak Noktası’nda güncel olayların takibi, güvenlik ve strateji konuları, yapılan algı operasyonları ve asıl amaçlarının ne olduğuna ilişkin kritik değerlendirmeler yapılıyor. Türkiye ve Dünya gündemini meşgul eden olayların hangi amaca hizmet ettiği, kimler tarafından belirlendiği, yönetildiği ve bu yolla verilmek istenen mesajların analiz edildiği program Odak Noktası’nda; Mustafa Yıldız, Eray Güçlüer, Güngör Yavuzaslan ve uzman konukları ile gündeme ve perde arkasına dair önemli tespitlerde bulunuyor.

Mustafa Yıldız’ın sunumu, Dr. Eray Güçlüer ve Gazeteci Güngör Yavuzaslan’ın katılımıyla Odak Noktası her pazartesi 21:00’de Ülke TV ekranlarındaki yerini alıyor.

Odak Noktası programının son bölümünü bu videodan izleyebilirsiniz.

Kategori

🗞
Haberler
Döküm
00:00:00Odak Noktası'na hoş geldiniz efendim. Ben Mustafa Yıldız. Bu bayram gününde biz de
00:00:21Odak Noktası'na özel bir programla efendim bir katkı sunalım istedik. Bugün Milli Savunma
00:00:27yöntemlerimizi irdeleyeceğiz. Odak Noktası programında. İlk olarak insansız hava araçlarımıza göz atacağız.
00:00:34Savunma sanayimizin göz bebeği. Hepimizin gururlandığı ürünleri. Birçok savunma sanayi ürününün arkasında olan ve bu ürünleri
00:01:04üretim aşamasında, geliştirme aşamasında da bulunan Havelsan'ın kalbindeyiz efendim.
00:01:10Havelsan'ın Ankara'daki merkezindeyiz ve robotik ve otonom sistemler üretim atölyesinin önündeyiz.
00:01:16Şimdi içeri gireceğiz. İçeride neler olduğunu gözlemleyeceğiz. Sizlerle paylaşacağız efendim.
00:01:21Şimdi içeri giriyoruz. Merhabalar. Hoş bulduk. Siz tanıyabilir misiniz?
00:01:27Can Akyürek ben. Havelsan'da ürün entegrasyon takım öneticinde görev alıyorum. Hoş geldiniz.
00:01:33Peki o zaman biraz gezelim içeri.
00:01:43Peki Can Bey. Şimdi biz tabii heyecanlıyız. Siz sürekli burada çalışıyorsunuz ama biz buraya ilk kez geliyoruz.
00:01:49Şimdi Baha'yı göreceğiz. Doğru mu?
00:01:53Evet doğrudur. Baha'ya birlikte beraber bakalım.
00:01:55Hadi bakalım o zaman. Burası Baha'nın entegrasyon alanı.
00:01:59Evet arkadaşlarımızla burada Baha'nın entegrasyon süreçlerini tamamlıyoruz.
00:02:03İşte şuraya baktığımız zaman insan şöyle baka baka doyamıyor.
00:02:09Tabii bizler açısından bu da tabii bu işin bir teknik altyapısı var.
00:02:14Şimdi onu sizden dinleyelim. Baha ne?
00:02:16Baha bulut altı otonom insansız hava aracıdır.
00:02:20Baha'nın görev konsepti aslında keşif gözetlemedir.
00:02:23Baha iki saat havada kalış süresi var. 50 kilometre menzili var.
00:02:27Ve iki kişiyle çok basit bir şekilde kurulup görev icra edebiliyor.
00:02:31Şimdi baktığımız zaman boyutuna bakıyorum ben küçük.
00:02:36Küçük olmasının avantajı var mı? Dezavantajı var mı mesela?
00:02:42Dezavantaj aslında şu avantajdan bahsedeyim.
00:02:44Avantaj aslında iki kişinin bir arabaya koyup hatta hızlı bir şekilde görev bölgesine icra edebilmesi.
00:02:50Yaklaşık 10 dakika içerisinde kalkış verebiliyorsunuz uçağa.
00:02:55Çok hızlı bir şekilde kurum yapabiliyoruz.
00:02:56Mesela diyelim ki biz deprem felaketi yaşadık. Bu depremde de siz de oradaydınız tabii.
00:03:02Böyle bir felaket olduğunda hızlı bir şekilde bir hasar tespiti yapılması noktasında Baha görev alıyor değil mi?
00:03:09Tabii ki. Mesela deprem bölgesinde biz de destek için oraya gittik.
00:03:13Koordinasyon merkezine canlı görüntü aktarımı sağladık.
00:03:17Bilinçlendirmiş olduk oradaki hasar durumunu keşif olarak.
00:03:21Orada da güzel bir görev icra etmiş olduk.
00:03:24Peki menzile ne?
00:03:25Menzil 50 kilometre.
00:03:27Hangi hızla gidiyorlar?
00:03:30Hızı yaklaşık 20-30 metre bölge saniyesinde hızla gidiyorlar.
00:03:35Yani 50 kilometre dediğimiz zaman mesela biraz daha nasıl diyelim mobil çalışabileceğiniz bir insansıza varırız değil mi?
00:03:45Tabii tabii yani kısa 50 kilometrelik alan içerisinde bir gözetleme olacağı zaman link menzilinde istediğiniz şekilde görev yapabiliyorsunuz.
00:03:55Bir de şu çok merak edilir kameraları. Kamera sisteminde ne var? Şu değil mi kamerası?
00:04:01Evet kamerası bu. Faydalı yükümüz bu oluyor. Gözetme zaten bu kamerayla beraber yapıyoruz.
00:04:06Kamerada gündüz ve gece kamerası var. Ayrıca LRF sistemi var. Koordinat hesaplaması için LRF sistemini kullanıyoruz.
00:04:14Hem ne kadar görüyor? Bizim anlayacağımız gibi. Kaç metreden ne kadar görebiliyor? Biz nasıl anlarız?
00:04:20Şöyle aslında bu genel olarak gece özellikle ön plana çıkıyor.
00:04:24Gece 2-3 kilometre görüş hattındaki bir insanı tespit edebiliyorsunuz aslında.
00:04:31Kimlik tespit edebilecek kadar net görebiliyor mu?
00:04:34Teşhis. Teşhis yapılıyor evet.
00:04:36Yani yaralı mı değil mi ya da işte atıyorum bir terör bölgesi ise silahlı mı değil mi onu görebiliyor mu gece de olsa?
00:04:43Gece de olsa görebiliyor evet.
00:04:45Çok güzelmiş. Çok güzel. Peki şurada bir şey var. Şu ne?
00:04:49Bu bizim BAHA'nın yer kontrol istasyonu. Tüm otonom uçuş görev konseptini bununla yapıyoruz.
00:04:55Biz şimdi hani filmlerde falan böyle bir şey görürüz ya böyle kapalı bir alan vardır da işte merkeze derler şuradan uçur buradan uçur.
00:05:04Ben öyle bir şey bekliyordum da bu bir çanta hani kapattığınız zaman bir çanta oluyor.
00:05:07Tek kişinin taşıyabileceği zaten şöyle hani şurada bir sandık var. Bu sandık ve çantayla beraber aslında BAHA'nın görev konsepti.
00:05:14Sol ekranda görev planlama ekranı işte operatörümüz hangi bölgeye gitmek istiyorsa koordinatlara girerek görev planını yapıyor.
00:05:23Otonom şekilde de uçuş icra ediyor.
00:05:25Sağ ekranda da aslında faydalı uçucu personelimiz duruyor.
00:05:29Faydalı uçucu personelimiz de kamera görüntülerini anlık olarak merkeze aktarıyor.
00:05:33Ben şöyle biraz çevresinde dolaşmak istiyorum şöyle müsaade ederseniz.
00:05:36Şöyle geçeyim.
00:05:38Bir kere insan gurur duyuyor gördüğü zaman.
00:05:43Bu insansız hava aracının benim açımdan en önemli özelliği şu yani gördüğüm zaman beni en çok etkileyen dikey iniş kalkış yapabilmesiydi.
00:05:52Bunu nasıl yapıyor?
00:05:53Bunu işte görüyorsunuz toplam BAHA'da 5 adet motor var.
00:05:574 tanesi drone dediğimiz motorlar.
00:06:01Bir tane de etki tarafında motorumuz var.
00:06:03Bu da uçağın sabit kanat geçmesini sağlıyor.
00:06:05Operatöre göre istenilen şekilde işte 20 metre, 30 metre, 40 metreye pist ihtiyacı olmadan kalkış yapıyor.
00:06:12Ardından da 5. motoru çalıştıktan sonra sabit kanata geçiyor.
00:06:15Ondan sonradan 50 kilometrelik menzilde 2 saat uçuşunu icra edebiliyor.
00:06:20Bu arada biz bunu konuşuyoruz tabii.
00:06:22Biz özellikle insansız hava araçları noktasında dünyada sayılı ülkelerdeniz ama ben şimdi Can Bey'i dinlerken aklıma ister istemez Yunanistan geliyor.
00:06:33Yunanistan biz de üretmeliyiz falan deyip bizim çok daha gerimizde bir teknoloji yapabildi.
00:06:41Ondan sonra da hani neredeyse havlu attılar.
00:06:44O yüzden buraya geldiğim zaman hani benim hissettiklerimi anlatmak adına buraya geldiğim zaman farklı bir gurur duyuyorum.
00:06:51Yani yapabilirliği görüyoruz.
00:06:54Çünkü biz Can Bey özellikle sınır bölgesinde Mehmetçiğimizle birçok çekim yaptık.
00:07:00O çekimler sırasında birebir hani Mehmetçi'nin o yükü yüklendiğini gördük.
00:07:05Hani meşhur bir görüntü vardır ya o 40 kiloluk yükü taşır falan.
00:07:09Artık belki ilerleyen süreçte öyle bir şeye gerek kalmayacak.
00:07:12Baha'yla veya işte başka insansız hava aracıyla gidecek o yükler oraya taşınacak.
00:07:17Belki Mehmetçi'ye bile orada gerek kalmayacak.
00:07:19Bütün bu sistemlerle terörle mücadele yapılacak.
00:07:23Bu terörle mücadele noktasında peki özellikle keşif gözetleme alanında var değil mi Baha?
00:07:30Baha birçok kara kuvvetleri envanterinde ve diğer birliklerimizde.
00:07:34Onlar oradaki operasyonelik ısıtılış şekilde kullanabiliyorlar.
00:07:38Peki Baha ihraç ediliyor mu?
00:07:41Ya da edilecek mi?
00:07:42Evet şu an iki ülkeye aktif olarak ilacatımız var zaten.
00:07:45İki ülkeyle beraber çalışıyoruz şu an.
00:07:47Bu noktada tabii bizim gurur duyma durumumuz var ama işin bir de maddi boyutu var.
00:07:55Yani bu ürünleri üretmek bir, Türkiye'nin kendi ihtiyaçları açısından önemli.
00:08:02Biz savunma sanayine şimdiye kadar harcadığımız milyarlarca doları artık kendi ülkemizde tutuyoruz.
00:08:10İki, işte az önce Can Bey'in de ifade ettiği gibi bunu ihraç ederek üstüne bir de ülkemize bir gelir sağlıyoruz, katkı sağlıyoruz.
00:08:18O açıdan baktığımız zaman Baha, Bulut ki Bulut'tan fazla bahsetmedik şimdi.
00:08:24Bir de Bulut var değil mi?
00:08:26Evet bir de Bulut insansız aracımız var.
00:08:29Farkı ne ya da benzerliği ne?
00:08:32Kısaca kritik farklılıktan bahsedeyim.
00:08:35Bulutta benzinli motoru var.
00:08:386 saate kadar havada kalma süresi var.
00:08:40Link menzili Baha'ya göre daha uzun.
00:08:43Kritik olarak farklılıklar bunlar.
00:08:46Bulut dediğimiz insansız hava aracı ki birçoğumuz bilmiyoruz ismini.
00:08:50Bu noktada da kendimizi biraz eleştirelim.
00:08:55Baha'dan daha uzun süre havada kalıyor.
00:08:58Daha uzun mu gidiyor menzil olarak?
00:09:00Menzil olarak daha uzun gidiyor.
00:09:01Ne kadar?
00:09:0280 kilometre.
00:09:0380 kilometre gidebiliyor.
00:09:04Havada ne kadar mesela kalabilir?
00:09:076 saat mi?
00:09:086 saat kalıyor evet.
00:09:10Bulut nerede kullanılıyor?
00:09:13Bulut veya Baha neye göre hangi ihtiyaca binayen üretiliyor?
00:09:17Bulut hem de Baha keşif gözetleme amacıyla üretiliyor.
00:09:22Uçuşları ona göre yapılıyor.
00:09:23Ama operasyon olarak kuvvetimizin istediği şekilde de değerlendirilebiliyor.
00:09:29Benim bir ihtiyacım var.
00:09:34Devlet kurumuyum.
00:09:36Bulut mu kullansam Baha mı kullansam?
00:09:38Buna neye göre karar veriliyor?
00:09:39Aslında bu devlet kurumunun nasıl bir operasyonel yetkinlik istediğine bağlı olarak değişiyor.
00:09:44Devlet kurumu operasyon yetkinliği bize söylediği zaman ya da kendi tercih ediyorlar.
00:09:50Görev konseptine göre Baha veya Bulut'u kullanabiliyor.
00:09:52Bir arama kurtarma çalışması yapılacak.
00:09:54O bölgenin durumuna bakılacak.
00:09:56Hatta geçen günlerde bir toprak kayması olmuştu.
00:09:59O çok büyük bir alandı.
00:10:02Diyelim ki orada bir çalışma yapılacak.
00:10:04Hangisi lazım?
00:10:05Baha mı gönderilirse daha iyi olur?
00:10:07Bulut mu?
00:10:08Baha ve Bulut'a göre daha sessiz çalışan bir platform.
00:10:12Bu da bir farklılık olabilir görevin konseptine bağlı olarak.
00:10:16Uzun sürede havada kalması gereken bir operasyonel varsa Bulut da tercih edilebiliyor.
00:10:21Ben şöyle biraz çevresinde müsaade ederseniz dolaşmak istiyorum, görmek istiyorum.
00:10:25Çünkü takdir edersiniz insan burada çok farklı duygularla yaşıyor.
00:10:32Neden?
00:10:34İlk kez bir sınır bölgesinde bir drone görmüştük.
00:10:38Drone yani şey değil, çok fazla büyütmeye gerek yok.
00:10:41O drone'u gördüğümüzde o kadar heyecanlanmıştık ki.
00:10:44Uçan bir, deriz ya uçan bir cisim diye askeri amaçla kullanılan bir drone'du.
00:10:51O bile bizi heyecanlandırmıştı.
00:10:53Ama şimdi biz Havelsan'ın geliştirdiği, yazılımını yerli milli olarak ürettiği
00:10:59bu ürünü burada gördüğümüz zaman, şöyle bir dokunduğumuz zaman,
00:11:02şöyle en azından fiziki olarak da dokunabildiğimiz zaman düşünün hangi duyguları hissettiğimizi.
00:11:09O açıdan da ben biraz duygusallık belki konuşmuş olabilirim ama
00:11:14bütün bu ürünler, bütün bu savunma sanayinin ürettiği bütün ürünler
00:11:19bizler için çok değerli, çok gerçekten kıymetli.
00:11:22Hem de büyük bir yatırım.
00:11:25Öyle değil mi Can Bey?
00:11:26Bunların her biri aynı zamanda da bir yatırım bizim için.
00:11:29Tabii tabii yatırım. Zaten bizim de milli duyguyla biz aslında bu işi yapıyoruz.
00:11:35Bizim en büyük gurur kaynağımız hem de bizim en büyük motivasyonumuz bu.
00:11:40Devlet millet için biz gece gündüz demeden tüm çalışmalarımızla devam ediyoruz.
00:11:47Çok sormayacaktım ama böyle dediğin için sorayım.
00:11:50Bu savaştaki saldırıdan sonra siz de aynı duygulara mutlaka kapılmışsınızdır.
00:11:55Tabii tabii hepimiz aynı şey için çalışıyoruz.
00:11:57Aslında bu Havelistan, Asyaistan, Tursaş çok birbirinden farklı firmalar.
00:12:02Hepsi göz bebeğimiz.
00:12:03Evet hepsi göz bebeğimiz. O gün çok üzüldük.
00:12:05Şimdi tekrardan milletimizin başı sağ olsun o konuda.
00:12:08Hiç durmadan devam ediyoruz ama durmak yok.
00:12:11Biz de teşekkür ediyoruz sizlere.
00:12:14Sağ olun.
00:12:16Türkiye savunma sanayi alanında birçok noktada atılımlar yaparken belki de medyada çok fazla yer almayan bir konu var.
00:12:24Denizaltı.
00:12:25Denizaltı teknolojisinde de Türkiye önde gelen ülkelerden biri olma yolunda.
00:12:31Peki hangi çalışmalar yapılıyor?
00:12:33Onu da VTR'mizden izleyeceğiz.
00:12:46Havelistan'ın kalbindeyiz diye tam da öyle bir yerdeyiz.
00:12:50Havelistan'ın kalbinde en önemli noktalardan birindeyiz.
00:12:53Nerede olduğumuzu birazdan söyleyeceğim.
00:12:55Öncelikle merhaba diyelim.
00:12:56Merhaba.
00:12:57Merhaba.
00:12:58Merhaba.
00:12:59Merhaba.
00:13:00Merhaba.
00:13:01Merhaba.
00:13:02Merhaba.
00:13:03Merhaba.
00:13:04Merhaba.
00:13:05Merhaba.
00:13:06Merhaba.
00:13:07Merhaba.
00:13:08Merhaba.
00:13:09Merhaba.
00:13:10Merhaba.
00:13:11Merhaba.
00:13:12Merhaba.
00:13:13Merhaba.
00:13:14Merhaba.
00:13:15Merhaba diyelim.
00:13:16Merhaba.
00:13:17Hoş geldiniz.
00:13:18Hoş bulduk.
00:13:19Sizi tanıyabilir miyiz?
00:13:20İsimim Ahmet Muhtar Erdoğan.
00:13:21Havelistan'da Denizaltı projelerinde proje üyesi olarak görev yapmaktayım.
00:13:23Peki.
00:13:24Dolayısıyla burası deniz altı projelerimizin geliştirildiği bir merkez doğru söyledim
00:13:29herhalde.
00:13:30Şimdi isterseniz şöyle şuraya doğru gidelim.
00:13:33Çünkü burada sizin ürettiğiniz bir ne.
00:13:37Ne bu?
00:13:39Burası aslında reis sınıfı denizaltılarının için üretilmiş karaya końortunuşu.
00:13:43üretilmiş karaya konuştu test sistemi.
00:13:45Biz kısaca buraya aslında
00:13:47Havelistan'da, Ankara'da
00:13:49bir denizaltı diyoruz.
00:13:51Burada denizaltına yüklenecek
00:13:53tüm yazımları, önce yüklenmeden
00:13:55önce burada testleri yapılıyor, geliştiriliyor.
00:13:57Mühendislerimiz tarafından
00:13:59testleri yapılıyor. Burada senaryolar
00:14:01üzerinde denizaltıda
00:14:03olabilecek her türlü senaryo test ediliyor
00:14:05ve tamamen
00:14:07burada onaylandıktan sonra
00:14:09gidiliyor Gölcük'te, denizaltılara
00:14:11kuruluyor ve artık orada
00:14:13deniz testlerine başlanıyor.
00:14:15Şu anda burada bizim gördüğümüz,
00:14:17görüntülediğimiz sistem
00:14:19tam olarak bir denizaltıda
00:14:21kullanılan bir sistem değil mi? Aynısı.
00:14:23Aynen, birebir şu anda gördüğünüz
00:14:25tüm ekranlar, tüm sistem
00:14:27birebir denizaltında kullanılan sistemlerdir.
00:14:29Peki
00:14:31Havelistan ne yapıyor?
00:14:33Şu anlamda soruyorum.
00:14:35Bunun yazılımını mı geliştiriyor
00:14:37ya da baştan bir sistem
00:14:39mi üretiyoruz? Burada
00:14:41yaptığınız işi bize bir tarif eder misiniz?
00:14:43Havelistan
00:14:45sualtı konusunda çok şey yapıyor.
00:14:47Sadece yazılım geliştirme değil,
00:14:49sistem analizden başlayarak tüm
00:14:51sistemin tasarlanması,
00:14:53savaş yönetim yazılımının geliştirilmesi,
00:14:55bu yazılımın donanımla
00:14:57entegre edilmesi, testlerinin
00:14:59yapılması, hem entegrasyon hem
00:15:01fabrika kabul testlerinin yapılması
00:15:03ve gidip denizaltında kurulup
00:15:05orada entegrasyon testlerinin
00:15:07yapılması dahil her aşamada Havelistan var.
00:15:09Yani bizim bu noktada bir
00:15:11tecrübemiz de var değil mi? Bir tecrübe
00:15:13ve isteğimiz var gibi ben hissediyorum dışarıdan.
00:15:15Tabii Havelistan
00:15:17özellikle sualtı dünyasına bundan
00:15:1915-20 sene önce girdi.
00:15:21O günden burada adım adım
00:15:23biz şu anda
00:15:25o zaman daha yeni yazılım geliştirme olarak
00:15:27girdik. Şu anda komple bir
00:15:29denizaltında kullanılacak sistem tasarlanmasından
00:15:31başlanıp yazılım geliştirip kurulmasına
00:15:33dahil
00:15:35gerek Yentip Denizaltı Projesi'nde
00:15:37Reis Sınıfı Denizaltıları için gerek diğer
00:15:39projelerde ve Pakistan'a
00:15:41ihraç ettiğimiz Agosta
00:15:43Sınıfı Denizaltı Modernizasyonu
00:15:45projesi dahil bu projelerde yaptığı
00:15:47çalışmalarla
00:15:49bir tecrübeye sahip.
00:15:51Şimdi peki
00:15:53yani şu geliyor insanın aklından.
00:15:55Siz bunu yapıyorsunuz, bunu ürettiniz.
00:15:57Şu mu?
00:15:59Bu sistemi aldık,
00:16:01devlet dedik ya benim acil bir denizaltı
00:16:03yapmama ihtiyacım var.
00:16:05Acilen bana denizaltı üretin.
00:16:07İşte ilgili
00:16:09yerlere söylendi.
00:16:11Habersen şu anda hazır mı? Yani yarın
00:16:13öbür gün bir ay sonra denizaltı
00:16:15üreteceğiz dediğimizde sizin hazırlığınız
00:16:17tam mı?
00:16:19Aslında dediğiniz şey milli denizaltı.
00:16:21Şu anda zaten hala hazırda yürütülmekte
00:16:23olan bir milli denizaltı projesi var.
00:16:25Biz de bu proje içerisinde farklı
00:16:27aşamalarda tabii denizaltı çok büyük
00:16:29bir platform çok büyük parçaları
00:16:31var, değişik sistemleri var.
00:16:33Habersen'in ilgilendiği sistemlerle ilgili
00:16:35komuta kontrol sistemi olsun,
00:16:37veri dağıtım sistemi olsun,
00:16:39diğer sistemlerle ilgili biz
00:16:41gerek analiz aşamasında,
00:16:43gerek tasarım aşamasında ve tüm geliştirme aşamasında
00:16:45yer almaya hazır vaziyetteyiz
00:16:47ki yer alıyoruz zaten.
00:16:49Peki şunu da merak ediyorum.
00:16:51Yani ister istemez soruyorum
00:16:53merakımı celb etti.
00:16:55Biz dünyada
00:16:57bu noktada neredeyiz?
00:16:59Ya da
00:17:01hangi ligdeyiz
00:17:03bu noktada?
00:17:05Şu anda aslında
00:17:07biraz övünmek gibi olacak da gerçekten
00:17:09habersen olarak yani sadece habersen'e
00:17:11Türkiye olarak biz dünyada su altı konusunda
00:17:13denizaltı tasarlanmasından
00:17:15başlayan üretimi,
00:17:17komuta kontrol sistemi geliştirmesi konusunda
00:17:19biz dünyada
00:17:21büyük ülkelerle
00:17:23yarışır vaziyetteyiz. Zaten
00:17:25bunu da yurt dışına
00:17:27denizaltı modernizasyon
00:17:29projelerinde geldiğimiz
00:17:31başarıdan da bunu görebiliyoruz.
00:17:3320 yıldır diyorsunuz yani 20-25 yıldır
00:17:35bu işle ilgilenen bir ülke nasıl
00:17:37ön plana
00:17:39çıkıyor bu konuda?
00:17:41Bu konuda bir
00:17:43heves diyelim,
00:17:45istek diyelim ve
00:17:47mühendislerimizin
00:17:49geldiği bir nokta var,
00:17:51bir seviyesi var.
00:17:53Biliyorsunuz Türkiye'de çok genç mühendislerimiz var
00:17:55ve bu konuda normalde
00:17:57büyük ülkelerin uzun
00:17:59zamanda aldığı,
00:18:01kat ettiği mesafeyi biz daha
00:18:03kısa sürede kat ettiğimizi düşünüyoruz.
00:18:05Ama daha önümüzde daha çok şey var,
00:18:07üzerine katacağımız daha çok da şey var,
00:18:09onu da biliyoruz.
00:18:11Şimdi tabii insan konuştuğu zaman
00:18:13ve bunları gördüğü zaman
00:18:15akla şu geliyor,
00:18:17yani tabii bizim denizaltı serüvenimiz
00:18:19Sultan Abdülhamit Han zaman
00:18:21dönemine dayanıyor ama
00:18:23nasıl diyelim
00:18:25bir duraksama dönemi de yaşamışız,
00:18:27bir şekilde bir imkansızlık dönemi
00:18:29yaşamışız. Bunu sizin haricinizde
00:18:31anlatıyorum,
00:18:33biraz böyle yorum gibi olduğu için.
00:18:35Fakat şu,
00:18:37Ahmet Bey'in de dediği gibi son 20-25
00:18:39yıldır kat edilen bir
00:18:41mesafe var. Bu mesafeyi de iyi
00:18:43değerlendirmek lazım. İşte tam da bu noktada
00:18:45Ahmet Bey'e şunu soracağım,
00:18:47çünkü bu işin bir matematiksel
00:18:49boyutu da var. Biz TCG
00:18:51yoluyla işte övünüyoruz.
00:18:53Yeni uçak gemimiz de
00:18:55yolda, diğer gemilerimiz
00:18:57o Milgen projemizdeki diğer gemiler
00:18:59de işte Mavi Vatanda
00:19:01görevlerini sürdürüyorlar.
00:19:03Bunun denizaltıyla da
00:19:05desteklenip bir entegrasyon
00:19:07içerisinde yani işte insansız deniz
00:19:09araçlarımız var, bir entegrasyon
00:19:11içerisinde olması önümüzdeki süreçte
00:19:13mümkün mü ya da böyle bir şey
00:19:15çalışması var mı?
00:19:17Çalışması var. Zaten
00:19:19ADVENT dediğimiz sistem
00:19:21Deniz Kuvvetleri Komutanlığı
00:19:23tüm platformlar için
00:19:25geliştirdiği bir sistem. Şu anda söylediğiniz
00:19:27suüstü gemilerin hepsinde ADVENT
00:19:29komuta kontrol sistemi var. Zaten var yani.
00:19:31Komuta kontrol sistemi dediğimizde
00:19:33gemilerin, denizaltıların zaten
00:19:35beyni. Yani bu beyin zaten
00:19:37suüstü gemilerinde var. Şu andaki
00:19:39hedefimiz şu anda gerçekleşiyor.
00:19:41Artık denizaltılarında da
00:19:43ADVENT tabanlı komuta kontrol sistemi
00:19:45geliştirilmesi konusu. Şu anda
00:19:47zaten halihazırda çalışmaları
00:19:49var Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nın ve
00:19:51Savunma Sanayi Başkanlığımızın
00:19:53koordinasyonunda.
00:19:55Dediğiniz gibi
00:19:57tüm platformlarımız
00:19:59aslında sadece suüstü
00:20:01sualtı değil, hava-kara
00:20:03platformları da
00:20:05benzer bir alt yapıyla
00:20:07donatılıp full entegre
00:20:09çalışabilecek vaziyete gelecekler.
00:20:11Çok detaylı
00:20:13değil ama
00:20:15ne işe yarıyor? Ben uzaktan
00:20:17sadece ekran görüyorum, birkaç tane
00:20:19joyistik görüyorum ama ne işe yarıyor?
00:20:21Basitçe, benim anlayabileceğim tarzda
00:20:23anlatacak olursanız, arkadaşların çalıştığı
00:20:25şeyler nedir? Bir tanıtabilir misiniz bize?
00:20:27Şu anda az önce
00:20:29söylediğim gibi denizaltının beynini
00:20:31görüyoruz. Beyin nedir?
00:20:33Duyulardan alan verileri alıp
00:20:35işleyip ve bunu yorumlayan
00:20:37buna
00:20:39bilgi katan, mantık katan
00:20:41ve kullanıcıya
00:20:43operatörlere, subaylarımıza
00:20:45asubaylarımızın karşısına
00:20:47anlayabileceği, net bir şekilde
00:20:49gösterebileceği bir görüntü
00:20:51sunan bir sistem.
00:20:53Burada gördüğünüz, yani
00:20:55bu denizaltının sensörlerinden
00:20:57duyu organlarından aldığı
00:20:59verileri yorumlayarak size
00:21:01gemileri,
00:21:03diğer platformları, sualtı-sualtı
00:21:05üstü platformları, harita üzerinde görüntüleyen
00:21:07bir sistem. Sadece
00:21:09bununla kalmıyor.
00:21:11Sensörlerden aldığı verileri
00:21:13yorumluyor, kullanıcılar tarafından
00:21:15kullanılıyor. En sonunda silaha
00:21:17kadar, yani denizaltının ana silahı olan
00:21:19torpidonun ateşlenmesine kadar
00:21:21tüm işlemler bu komuta kontrol
00:21:23sistemi yazılımı üzerinden gerçekleştiriliyor.
00:21:25Burada gördüğünüz
00:21:27değişik konsollarda, değişik
00:21:29yazılımlarda
00:21:31bu amaca hizmet eden
00:21:33yazılımlar. Bu yazılımları da
00:21:35zaten savaş yönetim yazılımı
00:21:37Havelsan tarafından geliştiriliyor.
00:21:39Peki, yani şu
00:21:41bunu başka bir ülkeden
00:21:43hazır yazılımını
00:21:45alsak, bunun
00:21:47ne riski var? Ya da biz niye yapıyoruz
00:21:49bunu? Kendimiz üretmemizin
00:21:51anlamı ne?
00:21:53Savunma sanayinin bir önemli
00:21:55hedeflerimizden biri yerlilik ve millilik
00:21:57biliyorsunuz zaten.
00:21:59Nedeni kendinizin
00:22:01ürettiği bir sistemi
00:22:03idame ettirmek
00:22:05yine kendisi tarafından çok daha kolay.
00:22:07Sonuçta
00:22:09dış ülkelere bağımlı kalmıyorsunuz.
00:22:11Kendi içinizde üretiyorsunuz.
00:22:13Bunu idame ettiriyorsunuz.
00:22:15Kendinizi bakımlı tutumunu
00:22:17yapıyorsunuz ve üstüne
00:22:19istediğiniz geliştirmeleri yine kendiniz
00:22:21yapıyorsunuz. Yani hiçbir ülkeye
00:22:23hiçbir dış ülkeye
00:22:25bağımlı kalmadan bunu yapabilecek
00:22:27seviyeye gelmek çok önemli bir şey.
00:22:29Bir sistemde herhangi bir
00:22:31aksaklık görüldü diyelim.
00:22:33Bizim mühendisler geliyor.
00:22:35O aksaklığı bizim mühendisler gideriyor.
00:22:37Ya da bir bozulma,
00:22:39bir arıza, bir şey olduğu zaman yine bizim
00:22:41teknisyenlerimiz yapıyor.
00:22:43Dolayısıyla biz
00:22:45hakim oluyoruz. Budur herhalde değil mi?
00:22:47Kesinlikle. Ana sebebi bu.
00:22:49Onun dışında bir sürü
00:22:51stratejik, siyasi
00:22:53avantajları da var.
00:22:55Ama ben düz mühendisim.
00:22:57Çok mühendislik kısmını konuşuyoruz zaten.
00:22:59Onu da ben anlatayım.
00:23:01Bir kere en önemlisi
00:23:03ihracat meselesi.
00:23:05Biz bunları ihraç ediyoruz. Az önce Pakistan
00:23:07dediniz eğer yanılmıyorsam.
00:23:09Bunları ihraç ediyoruz. Bir başka
00:23:11önemli nokta biz
00:23:13yurt dışına aktardığımız paraları
00:23:15kendi içimizde
00:23:17değerlendiriyoruz. Biz şimdi bu yazılımı
00:23:19satın almaya kalksak ya da geliştirmeye kalksak
00:23:21bakımını yaptık.
00:23:23Dediğim gibi ben mühendis olarak
00:23:25daha çok teknik boyutundan bahsettim.
00:23:27Teknik olarak benim
00:23:29geliştirdiğim ürünü
00:23:31ilerletmem,
00:23:33idame etmem daha kolay.
00:23:35Ama tabii bunun mali boyutu bambaşka
00:23:37zaten. Kendi param
00:23:39kendi ülkem içerisinde kalıyor.
00:23:41Bunun vergisi de dahil. Sonuçta dışarıya bir para
00:23:43çıkmıyor. Hatta
00:23:45bu geliştirdiğim ürünü öyle bir seviyeye
00:23:47getiriyorum ki yurt dışı ülkeleri
00:23:49Pakistan örneğinde gördüğünüz gibi
00:23:51gidip
00:23:53büyük ülkelerden, Avrupa'dan,
00:23:55Amerika'dan almıyor. Direkt Türkiye'den
00:23:57alıyor. İhraç ediyorum.
00:23:59Yani bu başlı başına önemli
00:24:01bir şey. Şu anda
00:24:03Agosa sınıfı denizaltılarının
00:24:05modernizasyonu
00:24:07Türk firmaları tarafından yapıyor.
00:24:09Yani işte STM olsun, AVAS olsun
00:24:11bir STM altı genetik olarak tüm
00:24:13komuta kontrol sisteminin geliştirilmesinden
00:24:15sorumlu bir mesele. Ve şu anda
00:24:17iki tane denizaltımız görev yapıyor
00:24:19Pakistan'da.
00:24:21Hatta ilk denizaltı 2-3 yıldır
00:24:23görev yapıyor. İkinci denizaltı 2 yıldır görev yapıyor.
00:24:25Ve gayet
00:24:27çok memnunlar. Şu anda da
00:24:29üçüncü denizaltı için
00:24:31modernizasyon çalışmaları devam ediyor.
00:24:57Evet Ahmet Bey, burası ne peki?
00:25:07Şöyle şurayı göstereyim.
00:25:09Evet.
00:25:11Az önce hep denizaltının
00:25:13beyni dedik, komuta kontrol sistemi dedik. Yine
00:25:15komuta kontrol sisteminin bir parçası olan
00:25:17Denizaltı Bilgi Dağıtım Sistemi
00:25:19DBDS dediğimiz. Bu da
00:25:21%100 Havasan tarafından
00:25:23hem donanım hem yazılım olarak tasarlanmış
00:25:25ve üretilmiş. Ve şu anda
00:25:27da Reis Sınıfı Denizaltıları'nda, Preveza Sınıfı
00:25:29Denizaltıları'nda bizzat
00:25:31kullanılan bir sistem. Buna da
00:25:33denizaltının kalbi diyoruz.
00:25:35Orası beyni, burası kalbi. Burası da kalbi.
00:25:37Bu denizaltının
00:25:39sensörlerinden gelen verileri alıp
00:25:41bunları işleyip
00:25:43ihtiyacı olan tüm alt sistemlere
00:25:45dağıtan, bunları
00:25:47kontrol eden, takip eden, doğruluğunu
00:25:49test eden ve
00:25:51yedekli olan bir sistem.
00:25:53Burası da gerçekten
00:25:55denizaltı için önemli bir sistem
00:25:57ve tamamen %100 Havasan
00:25:59tarafından tasarlanmış ve üretilmiş
00:26:01yazılım ve donanım olarak bir sistemdir.
00:26:09Bu konu bir gurur
00:26:11kaynağı. Sonuçta
00:26:13bir Türk olarak,
00:26:15Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak öncelikle
00:26:17gurur duyuyoruz.
00:26:19O gurur
00:26:21hepimize ait. Çok güzel.
00:26:23Bizler de sizlerle gurur duyuyoruz.
00:26:25Gerçekten burada gözlerinde
00:26:27ışık parlayan
00:26:29genç insanlar gördük.
00:26:31Orta yaşlı insanlar da var ama
00:26:33onlar da yine o
00:26:35genç ruhu taşıyorlar.
00:26:37Çok teşekkür ediyoruz. Kolaylıklar
00:26:39diliyoruz size. Çok sağ olun. Çok teşekkürler.
00:26:51Şimdi bir başka gurur kaynağımız
00:26:53Sancar'la tanışmanın zamanı.
00:26:55Türk mühendislerinin
00:26:57ürettiği bir ürün olan
00:26:59insansız deniz aracı
00:27:01Sancar, denizlerde
00:27:03önümüzdeki yıllarda çok iş yapacak.
00:27:21Havelsan'ın kalbinde gurur projelerimizin bulunduğu noktada Havelsan'ın içerisinde bulunan gösterim merkezi ya da işte showroom diyebileceğimiz merkezdeyiz.
00:27:45Burada bir şey göstereceğim size.
00:27:47Burada
00:27:49insansız kara aracımız Barka'nın
00:27:51bir prototipini görüyorsunuz.
00:27:53Mesele şu. Mesele
00:27:55karada
00:27:57ve havada bir entegrasyon
00:27:59sağlanması. İhaların
00:28:01bir işte yukarıda bakın
00:28:03Havelsan'ın yine altyapısıyla
00:28:05daha önce
00:28:07göstermiştik. Baha ve Bulut
00:28:09ihalarımız vardı.
00:28:11O ihalarla yerdeki kara araçlarının
00:28:13ve hatta askerlerin
00:28:15üzerinde bulunan yine
00:28:17Havelsan'ın ürettiği sensörlerin
00:28:19de birbirleriyle entegre olduğu
00:28:21bir sistem. İşte bu
00:28:23sistemi oluşturabilmek zaten
00:28:25mesele. Yavaş yavaş savaş konsepti
00:28:27de buna doğru gidiyor.
00:28:29Tabi bu sistem sadece havada ve karada değil.
00:28:31Şimdi bir detay daha vereceğiz.
00:28:33Öncelikle merhaba diyelim.
00:28:35Merhaba efendim. Siz tanıyabilir miyiz?
00:28:37Teşekkür ederim. Ben Mehmet
00:28:39Gölgülü. Havelsan Komuta
00:28:41Kontrol Savunma Teknolojilerinde
00:28:43Sualtı Komuta Kontrol Sistemlerinin
00:28:45direktörüyüm.
00:28:47Sancar'ı ben ilk defa
00:28:49bu kadar yakından görüyorum. Daha önce
00:28:51fuarlarda gidememiştim. O yüzden
00:28:53ilk defa böyle sizden de
00:28:55dinlemek bizim için heyecan verici olacak.
00:28:57Bir kere şunu soracağım.
00:28:59Sancar ne? Peki.
00:29:01Teşekkür ederim. O sorunuzu hemen kenarda
00:29:03bir 10 saniye tutmak isterim.
00:29:05Biraz önce gayet güzel bir şekilde bizim
00:29:07kara ve hava tarafındaki insansız
00:29:09platformlarımızı gösterdiniz.
00:29:11Aslında şu anda birazdan size anlatacağım.
00:29:13Sancar bizim dijital birlikler
00:29:15dediğimiz bunların hepsinin
00:29:17entegre olarak çalışabildiği
00:29:19bir ürün ailesinin
00:29:21deniz tarafındaki insansız aracı.
00:29:23Dolayısıyla...
00:29:25Bizim deniz tarafındaki
00:29:27araçlarımız da olacak değil mi?
00:29:29Doğrudur efendim. Bunların hepsi birbiriyle entegre
00:29:31çalışabilecek. Yani aynı anda kendisine verdiğimiz
00:29:33bir görevi kara
00:29:35platformu, hava platformu
00:29:37ve aynı zamanda bizim Sancar dediğimiz
00:29:39bu suüstü tarafındaki insansız
00:29:41araçlar birlikte yönetebilecekler.
00:29:43Dolayısıyla ben öyle diyerekten
00:29:45konuyu açayım. Şimdi
00:29:47Sancar hakkında kısa bir bilgi
00:29:49verecek olayım. Sancar
00:29:51yaklaşık 13 metre boyunda
00:29:53ve
00:29:55platform olarak Yonca
00:29:57Tersanesi ile beraber
00:29:5912.7 metrelik
00:30:01onların MRTP
00:30:0312 dedikleri
00:30:05daha önceden sahada
00:30:07denilmiş olan bir platformun üzerine koyduğumuz
00:30:09görev yüklerinden oluşan
00:30:11bir insansız
00:30:13suüstü aracı. Görev tipleri
00:30:15itibariyle bu genelde
00:30:17suüstü harbi
00:30:19keşif, gözetleme
00:30:21veya kıymetli bir birliği
00:30:23koruma maksatları ile kullanılabiliyor.
00:30:25Görev yüklerine bağlı olarak
00:30:27aynı zamanda bu arka tarafta
00:30:29gördüğünüz görev sistemi
00:30:31bir yandan taramalı sonarla da değiştirilerek
00:30:33mayın tespit
00:30:35ve avlama maksatları da
00:30:37kullanılabiliyor.
00:30:39Ben de şuraya da
00:30:41bakmak istiyorum çünkü. Hem de
00:30:43görüntü almamız açısından da güzel olur.
00:30:45Sancar'ın bu tabii bir maketi
00:30:47diyebileceğimiz bir ürün değil mi?
00:30:49Ne kadar boyu Sancar'ın?
00:30:51Uzunluğu ne kadar? Yaklaşık 13 metre.
00:30:53Su üstündeki sürati de
00:30:5540 knot yani rahat
00:30:57anlaşılabilsin diye çok yuvarlak bir rakamla
00:30:5980 kilometre hıza kadar su üstünde
00:31:01çıkabilecek bir
00:31:03hıza sahip. Hızlı diyebileceğimiz bir ürün.
00:31:05En hızlı. Biraz önce söylediğim gibi
00:31:07aslında MRTP 12 denilen
00:31:09hızlı su üstü platformlarının
00:31:11tasarımları burada aslında kullanılmış durumda.
00:31:13Dolayısıyla hızlı bir platform.
00:31:15Buranın önemini
00:31:17şöyle anlatabiliriz. Zaten
00:31:19HVS'a dikkat ederseniz bir
00:31:21akıl koyan, platformlara akıl katan
00:31:23yer olarak tanımlıyoruz.
00:31:25Buradaki hususta iki tane
00:31:27otonomiden bahsetmemiz lazım
00:31:29aslında. Bir tanesi
00:31:31seyir otonomisi. Yani
00:31:33deniz platformlarının da
00:31:35İMO dediğimiz Uluslararası
00:31:37bir kurumun
00:31:39koyduğu kurallar var. Denizde çatışmayı
00:31:41önleme tüzüğü. Denizde çatışmayı
00:31:43önleme tüzüğünün kurallarına uygun olarak
00:31:45kendisi seyir otonomisi yapabiliyor. Yani
00:31:47bir noktadan bir noktaya giderken
00:31:49o etraftaki seyir yapan diğer
00:31:51platformlardan o kurallara göre
00:31:53kendisi seyrederken kurallara uyabiliyor.
00:31:55Kendimi karar veriyor buna.
00:31:57Yani o merkezdeki
00:31:59teknisyen değil
00:32:01kendi de buna karar verebiliyor.
00:32:03Yani önüne gelen
00:32:05kendisinin aslında yol vermesi gereken bir
00:32:07tekni varsa ona da yol verebiliyor.
00:32:09Yani dolayısıyla bu aklı şu anda sahip.
00:32:11Bu her halükarda
00:32:13seyir güvenliği için lazım olan bir
00:32:15yetenek. Ama bunun kadar daha önemli
00:32:17olan bir taraf da aynı zamanda hareket
00:32:19otonomisi. Şimdi bu tür platformlar
00:32:21Havelsa'nın tüm dünyaya da
00:32:23kendi deniz kuvvetlerimizle beraber
00:32:25sattığımız bir değer var
00:32:27ki o da ADVENT dediğimiz
00:32:29savaş yönetim sistemi. ADVENT savaş
00:32:31yönetim sistemi bir ağa destekli
00:32:33yeteneğe sahip bir ve
00:32:35sadece suüstü
00:32:37platformlarında değil aynı zamanda
00:32:39deniz hava platformlarında
00:32:41denizin kara platformlarında
00:32:43insansız araçlarda
00:32:45ve deniz platformlarında ve
00:32:47denizaltılarda kullanılan bir ortak yetenek.
00:32:49Bu
00:32:51platformlarımızda da ADVENT
00:32:53Rota adı altında
00:32:55ADVENT'in insansız
00:32:57platformlar
00:32:59için kullanılan versiyonu konuldu.
00:33:01Bu akıl şunu sağlıyor
00:33:03bir
00:33:05ortak bir görevin yapılması
00:33:07esnasındayken
00:33:09bütün veriler karşılıklı değiştirilebiliyor
00:33:11bütün hava, suüstü, kara
00:33:13denizaltı arasında ve
00:33:15görevini yaparken o ortak
00:33:17aklı kullanabiliyor.
00:33:19Bir sanki
00:33:21farklı yerlerdeki
00:33:23silahlar ve sensörler ortak
00:33:25bir akıllı tarafından yönetilebiliyor.
00:33:27ADVENT'in bu özelliği gereğince.
00:33:29Dolayısıyla buna da hareket otonomisi diyoruz.
00:33:31Bu yetenekte kazandırılmış durumda.
00:33:33Yani
00:33:35sancarı biz ilk duyduğumuzda
00:33:37biz derken
00:33:39sokaktaki sıradan vatandaş
00:33:41benim gibi herhalde onlar da düşünmüşlerdir
00:33:45insansız bir deniz aracı.
00:33:47Tamam bu kulağa hoş geliyor.
00:33:49Güzel bir şey insansız bir deniz aracı olması.
00:33:51Ama şunu biraz açmamız
00:33:53lazım belki.
00:33:55İnsansız deniz aracının
00:33:57bize katkısı ne olacak?
00:33:59Nerelerde kullanacağız insansız deniz aracını?
00:34:01Evet. Şimdi biliyorsunuz artık
00:34:03dünyanın şu andaki
00:34:05yaşadığı birçok harfler şunu gösterdi ki
00:34:07klasik orduların
00:34:09birbirleriyle çatıştığı
00:34:11bir ortam yerine
00:34:13insansız platformların
00:34:15oyun değiştiği hale geldi.
00:34:17Dünyadaki düzeni yaşıyoruz.
00:34:19Şimdi böyle bir çatışma ortamında
00:34:21insansız araçlar tek başına da değil
00:34:23aynı zamanda biraz önce bahsettiğim gibi
00:34:25bir dijital birlikler gibi
00:34:27beraber koordineli çalışabilecek
00:34:29bir şekilde olmalı. Bu da
00:34:31Deniz tarafındaki bizim
00:34:33bu akla sahip olan bir
00:34:35insansız platformumuz.
00:34:37Dolayısıyla aslında o gözle bakmak lazım.
00:34:39Dolayısıyla game changer dediğimiz yani
00:34:41oyun değiştirici bir
00:34:43yapısı var. Silah olarak ne var üstünde?
00:34:45Silah olarak şu anda
00:34:47Roketsan'ın umtası konulabiliyor.
00:34:49Ona entegre olarak yapılabiliyor.
00:34:51Seyir sistemlerinden
00:34:53bahsetmiyorum. 12.7'lik bir tane
00:34:55suüstü makinalı
00:34:57tüfeği var ama bu görev
00:34:59sistemi değiştirilebiliyor. Arka taraftaki
00:35:01roket sistemi değiştirilip
00:35:03onun yerine eğer bir mayın avlamayla alakalı
00:35:05insansız bir şey yapmak istiyorsanız
00:35:07çünkü mayının olduğu yerler biliyorsunuz çok tehlikeli.
00:35:09Oraya insanlı bir platformu
00:35:11koyduğunuz zaman o bir riske
00:35:13sokuyorsunuz. İnsan canını riske sokuyorsunuz.
00:35:15Bunlarla hem çok hızlı
00:35:17hem de koordineli bir harekatla
00:35:19mayın avlama harekatı
00:35:21yapabiliyorsunuz.
00:35:23Yanlışlamada düzeltin lütfen.
00:35:25Bir deniz mayınlarının
00:35:27olduğu bir arazi var ki
00:35:29Rusya-Ukrayna savaşında
00:35:31mayın hadisesiyle ilgili çok
00:35:33sıkıntı yaşadı bütün ülkeler.
00:35:35Gönder sancarı. Şöyle bir
00:35:37mayın taraması yapsın.
00:35:39Patlasa ne olur? Sancar gider en fazla.
00:35:41İnsan kaybımız olmaz.
00:35:43Ama zaten sensörleriyle
00:35:45buluyor. Patlatmadan da
00:35:47buluyor.
00:35:49Böyle mi oluyor bu?
00:35:51Şimdi dediğim gibi
00:35:53mayın avlamayla alakalı konu
00:35:55bir görev. Bu görev tanımını
00:35:57kendisine şu alanda
00:35:59şu tür mayınlar olması bekleniyor.
00:36:01Dolayısıyla şu kadarlık tarama
00:36:03ile bunu tamamla diye görev verebiliyorsunuz.
00:36:05Ondan sonra tamamen otonom olarak
00:36:07kendisi o bölgeyi tarıyor.
00:36:09Bütün verileri kendi
00:36:11bağlı olduğu birliğe aktarabiliyor.
00:36:13Diğer gemilerimizde
00:36:15konuşlandırılıp görev alıyor mu?
00:36:17Mesela TCG Anadolu gibi
00:36:19ya da diğer gemilerde
00:36:21bulunuyor mu? Bu söylediğiniz aslında
00:36:23o platformun sahaya nasıl götürüleceğiyle
00:36:25alakalı bir konu. Bu mümkün.
00:36:27Özellikle LHD gibi
00:36:29yani bizim Anadolu, TCG Anadolu gibi
00:36:31platformlarımızda hatta
00:36:33sadece mayın avlama için değil, o kendi
00:36:35platformun kendisini korumak maksadıyla
00:36:37birden fazla insansız
00:36:39deniz aracının olması önemli bir görev
00:36:41mümkün aslında. Şimdi o zaman
00:36:43Sancar'la ilgili konuşmaya devam
00:36:45ederiz ama şurada da bir
00:36:47prototipimiz daha var.
00:36:49Nedir o? Öncelikle
00:36:51şöyle söyleyeyim, bu Sancar
00:36:53tarafında kazandığımız çok büyük bir yetkinlik
00:36:55var. Biz burada kazandığımız
00:36:57o üzerine koyduğumuz akıl, seyir
00:36:59otonomisi olsun, hareket otonomisi
00:37:01olsun, bunu farklı platformlarda
00:37:03yurt dışında da uygulayacak şekilde
00:37:05savaş gemisi platformları
00:37:07uygulayacak şekilde pazarlıyoruz.
00:37:09Onları da bir kenara koymak lazım.
00:37:11Kazandığımız çok büyük bir yetkinlik var.
00:37:13O yetkinliğin içerisinde bu platform
00:37:15böyle bizim
00:37:17aynı bulutaltı ihalarımızda
00:37:19olduğu gibi, dikkat ederseniz stratejik
00:37:21seviyedeki ihalar üretmiyoruz biz
00:37:23çünkü onları üreten yerler var zaten.
00:37:25Orası tam böyle ara noktada
00:37:27ihtiyacın en fazla da aslında sahada
00:37:29olduğu yerde bulutaltı ihalarla ilgileniyoruz.
00:37:31Bu da aslında deniz tarafında
00:37:33onun gibi bir şey düşünmek lazım.
00:37:35Bunun tamamen
00:37:37bulutaltında giden bir birim değil.
00:37:39Bu aslında...
00:37:41Doğru söylüyorsunuz, Chaka Daikida.
00:37:43Chaka amiralimizden gelen isim.
00:37:45Daikida'da dalış yapabilen
00:37:47insansız kamikaze
00:37:49deniz aracı.
00:37:51Evet, doğrudur efendim.
00:37:53Bu, şöyle bir
00:37:55konsepti var bunun.
00:37:57Aslında temel görevi
00:37:59üzerindeki yüksek patlayıcılı
00:38:01bir şeyle, kendisi bir silah aslında.
00:38:03Ama su üstünde çok hızlı
00:38:05gitmek için tasarlanmış durumda.
00:38:07Fakat saklanabiliyor denizin
00:38:09altına dalarak. Deniz altı değil.
00:38:11Hiç orada karışmıyor.
00:38:13Saklanıyor deyince ben şunu sorarım.
00:38:15Deniz altında benim bildiğim
00:38:17kadarıyla iletişim olmuyor.
00:38:19Bir terssiz iletişim,
00:38:21internet olmuyor. Deniz altına
00:38:23nasıl gidiyor bu?
00:38:25Bir kere zaten bu bir hareket
00:38:27konseptiyle çözülen bir konu.
00:38:29Bu, eğer kendisinin
00:38:31risk altında olduğunu veya
00:38:33kendisine verilen görev nedeniyle
00:38:35dalması gerektiğini biliyorsa,
00:38:37dalıp saklanıyor.
00:38:39Ve o süre içerisinde
00:38:41şu anda öngörülen
00:38:43bir iletişim yapmak değil,
00:38:45o görev profiline uygun olarak da
00:38:47tekrar sata çıktığında iletişim yapacak
00:38:49şekilde planlanıyor şu anda.
00:38:51Dolayısıyla da iletişim esas olarak su üstünde.
00:38:53Ve görevini de su üstünde yapıyor.
00:38:55Yani aslında sata çıktıktan sonra
00:38:57üzerindeki silahı
00:38:59yüksek, çok yüksek süratle,
00:39:01yine hedefe yaklaştırabiliyor.
00:39:03Daha doğrusu götürebiliyor.
00:39:05Esas maksadı caydırıcılık.
00:39:07Bunun yani her seferinde
00:39:09gidip patlasın, görevi yapsın
00:39:11diye değil, tam tersine
00:39:13düşünün ki siz bir bölgeye
00:39:15birliklerinizle beraber gidiyorsunuz
00:39:17ve sizi engelleyebilecek
00:39:19bir yönden de gelecek olan
00:39:21düşmanı engellemeye çalışıyorsunuz
00:39:23su üstüyle alakalı. Eğer bunu
00:39:25zamanında gösterip, zamanında
00:39:27daldırarak, ortadan kaybettirerek
00:39:29bir alanda bulunduruyorsanız
00:39:31size o yönden gelen tehdit
00:39:33kesinlikle ve kesinlikle o bölgeden
00:39:35geçmek için ya çok büyük bir zaman
00:39:37harcayacaktır ya da geçemeyecektir.
00:39:39Bunların sayesinde.
00:39:41Ben şimdi dinlerken
00:39:43tabii Sancar başlı başına bir
00:39:45hani teknoloji harikası
00:39:47ve bizim de hani birazdan
00:39:49o ihracat boyutunu da konuşmak isterim.
00:39:51Bizim için çok önemli bir ürün ama
00:39:53Çaka dediğimiz, bu Çaka
00:39:55Daikida dediğimiz
00:39:57hayata geçtiğinde
00:39:59beni çok daha heyecanlandıran
00:40:01bir özelliği oldu.
00:40:03Su altında da karar verebilmek,
00:40:05gitme, durma, saklanma
00:40:07hadisesi çok önemli.
00:40:09İnsan da şunu söylemeden edemiyor.
00:40:11Çok üst düzey ürünler bunlar ama
00:40:13ya şu Şile'de
00:40:15boğulan insanlara da
00:40:17bunun gönderilen bir versiyonu
00:40:19olsa da oradaki insanlara da
00:40:21şöyle insansız bir araçla müdahale
00:40:23edilse mesela ya da işte
00:40:25bir denizden
00:40:27ürün taşıyabilinebilir mi bunlarla?
00:40:31Onu da bilmiyorum. Olabilir yani
00:40:33Sancar'la belki ama
00:40:35gerçi öyle ürünlerimiz var ama asker taşıma anlamında.
00:40:37Yani şu
00:40:39biz sadece bu
00:40:41iki ürünü baz alsak dahi
00:40:43dünyada neredeyiz?
00:40:45Yani bu noktada neredeyiz dünyada?
00:40:47Onu öğrenmek istiyorum.
00:40:49Şöyle aslında insansız araçlar konusunda
00:40:51dünyada
00:40:53süperlikteyiz. Bir kere orası kesin.
00:40:55Kesinlikle. Çok iddialı ama bunu
00:40:57açmanızı isteyeceğim. Neden yani böyle söylüyorsunuz?
00:40:59Çünkü neden?
00:41:0115-20 yıldır biz bu işin içindeyiz. Nasıl
00:41:03birden süperliğe çıktık diyebiliyoruz.
00:41:05Şimdi aslında teknolojiye
00:41:07en son noktadan başlamanın bazı
00:41:09avantajları da var. Yani zamanında
00:41:11belki yıllarca yapılmış olan
00:41:13bu alt
00:41:15yapıyı mühendisleriniz
00:41:17öğrendiği zaman bir kere üstlüke direkt başlayabiliyorsunuz.
00:41:19Ama bence burada esas şey
00:41:21sahada biz çok
00:41:23hızlı prototipleme ve aynı zamanda
00:41:25da ürün çıkartma konusunda
00:41:27hızlı davrandık.
00:41:29Dolayısıyla bu sayede
00:41:31üstlüke çıktık. Ve daha da güzel tarafı
00:41:33yani hani yerlerini anmak istemiyorum
00:41:35ama bizim hem insansız
00:41:37suüstü araçlarımız hem
00:41:39özellikle hava platformlarında savaş
00:41:41ortamında kullanıldı. Hala bizim
00:41:43kara aracımızla alakalı yani
00:41:45Türkiye'de ve Türkiye'nin dışında
00:41:47çeşitli yerlerde de hala
00:41:49kullanımı devam ediyor. Dolayısıyla sahadan da
00:41:51çok çok geri besleme alabiliyoruz.
00:41:53Bunların hepsi birleşince hızlı
00:41:55prototipleme, hızlı mühendislik
00:41:57zaten mühendislik gücümüz çok yetkin durumdaydı.
00:41:59Bunların hepsi birleşince de
00:42:01gerçekten üstlüke çok hızlı bir şekilde
00:42:03tırmandık.
00:42:05Şimdi tekrar şöyle sancağının önüne
00:42:07sizi almak istiyorum.
00:42:09Şunu soracağım.
00:42:11Hep konuştuğumuz şey, savunma sanayimizle
00:42:13ilgili konuşurken, bu işi
00:42:15bilen insanlara sorarken, bir
00:42:17kendi paramız cebimizde kalıyor.
00:42:19Yani onlarca örnek
00:42:21var. Bize işte
00:42:23sen üretme ben yarı fiyatına sana vereyim
00:42:25dedikten sonra kendi üretimimize
00:42:27bakıyoruz. Yüz katı daha ucuza
00:42:29ürettiğimizi öğreniyoruz.
00:42:31O açıdan hani
00:42:33yerli, milli savunma sanayinde
00:42:35cebimize kalması bir
00:42:37mesele, bir özellik
00:42:39artı ama aynı zamanda
00:42:41da biz bunları ihraç ediyoruz.
00:42:43Değil mi? Yani bu ihraçat kalemi
00:42:45olarak da
00:42:47söylüyoruz. Ben hep şunu söylüyorum. Öğrenciler
00:42:49bizim küçüklüğümüzde yerli mal haftası vardı.
00:42:51Elma, portakal getiriyorduk.
00:42:53Hatta bazıları kola getirirdi.
00:42:55Ya dalga geçerdik.
00:42:57Bu getirilir mi diye. Şimdi
00:42:59gerçekleşti. Geçen gün,
00:43:01geçen en son yerli mal haftasında
00:43:03bir tanesi tok getirmiş.
00:43:05Bir tanesi işte İHA maketi
00:43:07getirmiş. Bir tanesi uçak getirmiş.
00:43:09Biz üretmedik ama getirmiş olsun.
00:43:11Yani artık yerli mal haftası da
00:43:13buna döndü. İhraçat noktasında,
00:43:15yani bu işin mali noktasında
00:43:17neler anlatabilirsiniz bize?
00:43:19Efendim genel olarak savunma sanayiyle
00:43:21alakalı zaten hani basında da
00:43:23çok yaygın olarak oluyor. Hakikaten
00:43:25şu anda Sancar'ın
00:43:27direkt eksportu yapılmadı.
00:43:29Yani bir ihraçatı yapılmadı. Ancak
00:43:31bununla alakalı bir sürü yerde
00:43:33yurt dışında dahil olmak üzere
00:43:35hem tekliflerimiz, hem çok ciddi tekliflerimiz
00:43:37hem de çalışmalarımız şu anda devam ediyor.
00:43:39Türkiye'de insansız araçlarla
00:43:41alakalı yurt dışına satışların yapıldı.
00:43:43Çünkü başka biliyorsunuz
00:43:45beraber savunma sanayi içerisinde
00:43:47çalıştığımız firmalar da var.
00:43:49Fakat genel olarak savunma sanayinde gerçekten
00:43:51ticari ihraçat
00:43:53konusunda hele özellikle son
00:43:552-3 senedir büyük bir patlama yaşandı.
00:43:57Özellikle bu pandeminin olması
00:43:59aslında bize bir
00:44:01avantaj getirdi. Çünkü tabii
00:44:03pandemide tüm dünya kendi
00:44:05evine kapanırken biz direkt olarak
00:44:07müşterimizin yanında, sahada
00:44:09bulunabildik. Tüm Türkiye olarak, tüm
00:44:11savunma sanayi olarak. Ve üstelik de bize
00:44:13bir zamanlar sıkıntı olarak
00:44:15yaşanan global
00:44:17yakın çevremizdeki
00:44:19karışıklıklar, savaş ortamı
00:44:21orada sağladığımız ürünlerin
00:44:23bize geri döngülerini
00:44:25biz o dönemde de
00:44:27müşterilerimize sunabildik. Dolayısıyla
00:44:29o aslında bize bir avantaj olarak da getirdi.
00:44:31Ve savunma sanayinde
00:44:33rakamları söylemeye gerek yok ama
00:44:35gerçekten çok yüksek bir atlama
00:44:37seviyesini yakalamış olduk.
00:44:39Tabii bu bize müşteri
00:44:41tarafında da güveni de getirdi.
00:44:43Yani biz zor zamanlarında da kendilerinin
00:44:45yanında olabilmenin de gayret içerisinde
00:44:47olduğumuzu görmek onlar için çok büyük bir
00:44:49avantaj oldu.
00:44:51Konuşmak isterim. Daha önce
00:44:53bir başka savunma sanayi
00:44:55firmasının üst düzey yetkilisiyle
00:44:57bir röportaj gerçekleştirdik. Orada
00:44:59şunu anlattı. Çok basit bir
00:45:01ham madde,
00:45:03çelik bir leva alınacak
00:45:05ve vermiyor
00:45:07ülke. Türlü türlü bahaneler
00:45:09sunuyor. İşte en son hatırlayacaktır
00:45:11izleyicilerimiz de Kanada'dan
00:45:13bir
00:45:15elektroptik alacaktık. Vermeden
00:45:17biz ürettik.
00:45:19Mesela bu ürünlerde de bu tür
00:45:21zorluk çıkaranlar
00:45:23oluyor mu ya da bizim teknolojimizi
00:45:25illaki
00:45:27kıskanıyordur bazıları. Yani bunu
00:45:29almaya, engellemeye
00:45:31çalışanlar da oluyor mu?
00:45:33Ve tabi artık bunlar bence teknolojinin
00:45:35son safhası. Bu söylediklerimizi yaşayıp
00:45:37bir sürü üründe kendi
00:45:39yerli ve milli hale geldikten
00:45:41sonraki o tecrübemiz
00:45:43ve o potansiyelimizle başladığımız
00:45:45için bunlarla alakalı öyle bir
00:45:47sıkıntımız yok. Çünkü zaten
00:45:49çok çok büyük bir kısmı
00:45:51yerli. Geriye
00:45:53işte belki elektronik komponentler
00:45:55kalıyor. Yani onun dışında aklıma gelen herhangi
00:45:57bir şey yok. Çünkü bir tarafı Roketsan, yine
00:45:59yerli sanayilerimizin ürettiği elektroptik
00:46:01sistemler, yine yerli sanayimizin ürettiği
00:46:03muhabire cihazları, yine yerli sanayimizin
00:46:05anlattığı tekne yani ve en önemli
00:46:07ise tabi bunlara akıl katan, yazılım tarafını
00:46:09sağlayan yerli, milli sanayimizin
00:46:11bizlerin sağladığı hizmetler.
00:46:13Dolayısıyla bunların çerçevesine bakıldığında
00:46:15çok şükür bu platformlarla
00:46:17alakalı öyle bir şey
00:46:19olmasına ihtiyaç kalmadı.
00:46:21Asıl mesele de bu. Yani hani yüzde
00:46:23yüz yerli falan diye biz anlatıyoruz ya
00:46:25yerli olmasının hadisesi bu.
00:46:27Roketini, efendim
00:46:29ham maddeni ya da işte
00:46:31kameranı kendin yaparsan
00:46:33Havel sana da getirirsin dersin.
00:46:35Buna bir akıl koy. Havel sana da getirir o
00:46:37aklı koyar. Peki çok teşekkür ediyorum.
00:46:39Ben teşekkür ederim efendim. Çok sağ olun.
00:46:41Sağ olun.
00:46:59Şimdi kısa bir aramız var.
00:47:01O arayı verelim.
00:47:03Ardından yerli savunma sistemlerimizi
00:47:05incelemeye devam edelim.
00:47:11Ve odak noktasının
00:47:13ikinci dilimine de hızlı bir şekilde
00:47:15başlıyoruz. Şimdi
00:47:17Barkan'ı bilmeyenler
00:47:19için tanıştıracağız.
00:47:21Bilenler için de bir kez daha
00:47:23izlemelerine fırsat vereceğiz.
00:47:25Barkan tam bir
00:47:27savaş sihirbazı
00:47:29ve aynı zamanda
00:47:31sınır bölgelerinde ve
00:47:33yine meskun mahallerde
00:47:35gösterdiği başarıyla
00:47:37göz dolduracak. Birkaç ülkenin
00:47:39elinde var. O ülkelerden biri de
00:47:41Türkiye.
00:47:57Aslında
00:47:59odak noktasında sizlere
00:48:01tanıtmıştık. Barkan.
00:48:03Barkan öyle bir araç ki
00:48:05hem meskun mahallede
00:48:07terörle mücadelede
00:48:09hem sınır güvenliği noktasında
00:48:11çok işimize yarayacak.
00:48:13Ve bir özelliği daha var.
00:48:15Şimdi tabii teknik özelliklerini dinleyeceğiz ama
00:48:17dünyada
00:48:19sayılı, bu alandaki
00:48:21sayılı araçlardan biri
00:48:23bir teknoloji harikası.
00:48:25Hadi gelin isterseniz biz de
00:48:27Havelsan'ın merkezinde
00:48:29tam da
00:48:31yerli, milli
00:48:33savunma sanayimizin
00:48:35üretim tesislerinden biri olan
00:48:37Havelsan'ın tam da kalbinde
00:48:39bu işin efendim aslını
00:48:41öğrenelim. Kolay gelsin.
00:48:43Hoş bulduk.
00:48:45Emre Cankür adım.
00:48:47Havelsan'da otonoma araçlar operatörlüğü yapıyorum.
00:48:49Kolay gelsin.
00:48:51Şimdi bir kere şunu anlamaya çalışıyoruz.
00:48:53Karşımızda Barkan
00:48:55duruyor. Ben etkilendim şahsen ama
00:48:57Barkan ne? Bunu bize mi
00:48:59anlatabilir miyiz? Barkan insansız
00:49:01kara aracımız. Otonom şekilde görevlerini yapabilen
00:49:03bir araç. Şu anda aktif olarak da
00:49:05çeşitli yerlerde kullanılıyor.
00:49:07Aynı zamanda Türk Silahlı Kuvvetlerimizle de
00:49:09kullanmış olduğu bir araçtır
00:49:11Barkan.
00:49:13Barkan'ın özelliklerinden bahsedebilirim size.
00:49:155 km. Tabii ki hemen
00:49:17bahsedeyim. Öncelikle 5 km'ye
00:49:19kadar haberleşmemiz mevcut. Buradaki
00:49:21kumandasıyla.
00:49:23Siz buradan Barkan'ı
00:49:255 km ileriye gönderebiliyorsunuz.
00:49:27Evet. 5 km ileriye gönderebiliyoruz.
00:49:29Tabii bu sayıyı arttırabiliyoruz.
00:49:31Fiber optik çeşitli kablolarla
00:49:33daha çeşitli haberleşme sistemleriyle.
00:49:35Şu anda görmüş olduğunuz, elimde
00:49:37görmüş olduğunuz kumandası aracımızın
00:49:39yer kontrolü istasyonu. Aracımızı
00:49:41tamamen bu kumandayla istersek manuel
00:49:43istersek otonom şekilde kullanabiliyoruz.
00:49:45Zaten aracımızın en büyük özelliklerinden biri
00:49:47otonom şekilde hareket edebilmesi. Bizim
00:49:49daha önce göndermiş olduğumuz
00:49:51araç planını otonom şekilde
00:49:53hareket... Onu bir anlatır mısınız
00:49:55bize? Yani otonom dediğiniz
00:49:57bize şöyle
00:49:59anlatıldığında şöyle anlamaya çalıştık.
00:50:01Bir harita var hafızasında.
00:50:03O haritaya göre gidiyor. Öyle mi
00:50:05oluyor bu iş? Nasıl oluyor? Biz daha önceden
00:50:07o haritanın üzerine
00:50:09bir plan çiziyoruz. Daha sonra
00:50:11aracı o planı otonom şekilde
00:50:13gidip gelmiş oluyor.
00:50:15Bu hani Mars görevi yapan uzay araçlarının
00:50:17bir benzerini mi aslında
00:50:19kullanmış oluyoruz? Yani gittiğimizde
00:50:21sınır bölgesine bir yer haritasını
00:50:23yükledik ve araç
00:50:25orada kendisi de hareket ediyor. Aynen.
00:50:27Yani otonom şekilde devriyesini
00:50:29atabiliyor aracımız. Otonom şekilde de
00:50:31eğer bağlantımız kaybolursa
00:50:33herhangi bir şey... Mesela 5 km dedik ya
00:50:35o 5 km'nin üzerine çıktık.
00:50:37Herhangi bir şekilde bağlantımız kesildi araçla.
00:50:39Otonom şekilde de geri dönüş yapabiliyor bize.
00:50:47Peki yani ne işe yarıyor?
00:50:49Üzerinde bir silah görüyorum. Bir silah sistemi görüyorum.
00:50:51Şu anda görmüş olduğunuz silah sistemi
00:50:53Sarp-L silah kulesi.
00:50:557.62 mermi kullanılıyor.
00:50:57Daha sonra
00:50:59bu faydalı yüklerimizi değiştirebiliyoruz.
00:51:01Şu anda görmüş olduğunuz Sarp-L
00:51:03ama buna istersek
00:51:05bir bomba atarda
00:51:07takabiliriz. Eğer istersek
00:51:09buna bir yük taşıyıcı sepetle takabiliriz.
00:51:11Eğer istersek
00:51:13bir bomba atarda takabiliriz.
00:51:15Buna bir yük taşıyıcı sepetle takabiliriz.
00:51:17Bu faydalı yükleri
00:51:19değiştirebiliyoruz. Robotik kolda takabiliriz.
00:51:21Bomba imhalarına vesaire
00:51:23kullanılması için. Aynı zamanda
00:51:25yaralı sedyesi, yaralı tahliyeleri için de
00:51:27sedye kullanımı sağlayabiliyoruz.
00:51:29Faydalı çeşitlerimiz mevcut.
00:51:31Paletleriyle demek ki her türlü
00:51:33arazi şartına da uygun olur.
00:51:35Kesinlikle. Özellikle zaten paletli olması bizim için
00:51:37çok büyük bir avantaj. Aracımız
00:51:3940 cm suya kadar
00:51:4125 cm engeli aşabiliyor.
00:51:43Daha sonra 60 derece dikey
00:51:45tırmanış yapabiliyor. 40 derece yatay
00:51:47alanda gidebiliyor.
00:51:4970 cm derinlikteki
00:51:51hendeklerin üzerinden
00:51:53geçiş yapabiliyor. Peki şunu
00:51:55soracağım. Tabi
00:51:57buradaki bir prototip diyebiliriz
00:51:59herhalde.
00:52:01Bir terörle mücadele
00:52:03faaliyeti var.
00:52:05Bir zarar verildi. Şu anten
00:52:07mesela kırıldı. Diğeri kopartıldı
00:52:09vesaire. Araç
00:52:11ne yapıyor? Kendi kendine bir karar mı veriyor?
00:52:13Ya da işte geri mi dönüyor? Nasıl?
00:52:15Aracımız işte herhangi bir
00:52:17problem olduğu zaman, bağlantımızın gitme
00:52:19durumunda vesaire, otonom şekilde
00:52:21elimizde geri dönüyor. Biz
00:52:23şu anda dediğiniz gibi
00:52:25bu aracı sürekli olarak geliştirmeye de devam
00:52:27ediyoruz. Bu konuda sürekli yoğun
00:52:29çalışma içerisindeyiz. Tempomu
00:52:31yüksek. Gerçekten
00:52:33sürekli olarak gelişmekte olan bir aracımız var.
00:52:3524 çalışıyoruz diyorsunuz.
00:52:37Şimdi şöyle ben biraz gördüklerimi
00:52:39hazır sizi bulmuşken sormak
00:52:41isterim. Şimdi şurası silah
00:52:43bölümü mü oluyor? Evet. Silah bülesi.
00:52:45Silah bülesi dediğim gibi. Şu ne? Şuradaki
00:52:47bölüm ne? Bu tarafta kamerası
00:52:49mevcut. Aynı zamanda
00:52:51şu kamera. Aynı
00:52:53zamanda burada işte
00:52:55mühimmatı aldığı kısım var. 7.62'lik
00:52:57mermi alıyor. Daha sonra da
00:52:59atışları sağlayabiliyoruz otonom şekilde.
00:53:01Bu da mı kamera? Bu kamera mı?
00:53:03Teleskopik kameramız. Bu hareketli
00:53:05nesne takibi sağlayabiliyor bize.
00:53:07Görmüş olduğunuz kamera
00:53:09teleskopik bir kameradır. Yükselebiliyor.
00:53:11Hareketli nesne takibi ve
00:53:13insan tespiti sağlayabilen
00:53:15bir kameramız. Aynı zamanda göstermek
00:53:17isterim. Aracımızın karşısına herhangi
00:53:19bir engel çıktığı zaman burada görmüş
00:53:21olduğunuz lidar sistemleri sayesinde engeli tanıyor
00:53:23ve çarpışmayı kendisi otonom şekilde
00:53:25engelliyor. Nasıl oluyor?
00:53:27Görmüş olduğumuz sensörler
00:53:29sensörler sayesinde
00:53:31lidar sensörü sayesinde
00:53:33oradaki engeli kendisi
00:53:35tanıyor ve çarpışmayı engelliyor.
00:53:37Şunlar ne?
00:53:39Aracımızdaki çeşitli olan sensörlerimizden
00:53:41burada ön tarafta görmüş olduğunuz
00:53:43aracımızın ön tarafında
00:53:45led aydınlatmaları mevcut. Herhangi bir
00:53:47meskum mahallede karanlık bir ortamda yine
00:53:49görev yapabilmemiz adına mağara gibi
00:53:51ortamlarda da görev yapabilmemiz adına
00:53:53bunlar gerekli. Bu mağara
00:53:55deyince ben önemsedim. Bu Kuzey Irak'ta
00:53:57işte o inha edilen mağaralar var. Onların
00:53:59da mesela içinde bunlar
00:54:01aktif şekilde görev yapabiliyor değil mi?
00:54:03Görev yapabilmesi için tabii ki istendiği takdirde
00:54:05görev yapabilir.
00:54:07Herhangi bir şekilde dediğimiz gibi fiber optik kablolarla
00:54:09da desteklenebilen bir haberleşme sistemine
00:54:11sahip ve aydınlatması da
00:54:13çok yüksek. İstenilen şekilde, istenilen
00:54:15şartlarda bizim de
00:54:17gerçekten destek sağlıyoruz. İstenilen şekilde
00:54:19RG'mizi her seferinde
00:54:21kendimiz geliştiriyoruz. İstenilen şartlarda
00:54:23görev yapılabilecek hale de getirmek için.
00:54:25Peki bir şey soracağım. Bu neyle
00:54:27çalışıyor? Yani benzinle mi mazotla mı
00:54:29elektrikle mi? Neyle çalışıyor? Aracımız
00:54:31elektrikli itki sistemine sahip, tamamen
00:54:33elektrikli motor. 5 saat
00:54:35ve üzeri görev yapabiliyor. Görev
00:54:37süremizde aracımızın üzerinde bulunan faydalı
00:54:39yükün ağırlığına, o dönem
00:54:41aracın hareket ettiği yerin, arazinin
00:54:43zorlu şartlarına göre değişiklik
00:54:45sağlayabiliyor. Bense mesela
00:54:475 saat atıyorum, 10 saate
00:54:49de yükseltilebiliyor mu?
00:54:517-8, şu an testlerimiz devam ediyor
00:54:53o konuda. 7 saati daha önce
00:54:55görmüştük ve bu arttırmayı da git gide
00:54:57çalışıyoruz. Yani bu arttırılabilir bir şey.
00:54:59Bu faydalı yükün
00:55:01azalmasıyla, işte aracın
00:55:03yükünün azalmasıyla, o
00:55:05arazi şartlarına göre değişebilecek bir şey.
00:55:07Yani şöyle bir şey mi? Ben doğru mu
00:55:09anladım? Şimdi bu Barkan'ı
00:55:11kullanıyor işte ilgili
00:55:13birim. Kimse artık arama-kurtarma
00:55:15amacıyla da olabilir, terörle mücadeleyle
00:55:17ilgili de olabilir. Meskum Mari
00:55:19operasyonuyla ilgili de olabilir. İlgili birim
00:55:21kullanırken gönderdi.
00:55:23Buradan 5 kilometre ileriye
00:55:25gitti. Orada işte ya
00:55:27bir çatışma ya bir yaralı taşındı ya da
00:55:29işte bir malzeme
00:55:31taşınması gerekti gitti. O sırada
00:55:33bağlantı koptu. Evet. Barkan
00:55:35kendi kararını
00:55:37veriyor. Kesinlikle. Orada
00:55:39haritala, harita vasıtasıyla
00:55:41kendi kararlarını verip
00:55:43ondan sonra işlemi gerçekleştirip
00:55:45geri geliyor. Böyle mi oluyor? Evet, kesinlikle öyle oluyor.
00:55:47Nasıl oluyor bu? İşte bunun için
00:55:49gerçekten çok çalışıyoruz.
00:55:51HVSAN üretimi bir aracımız ve
00:55:53HVSAN'ın da gerçekten üst düzey
00:55:55yazılımcılarımızla çalıştığımız bir araç.
00:55:57Yani bu sistemi geliştirmek için sürekli olarak
00:55:59çalışıldığı gerçekten çok büyük bir argesi
00:56:01var. Yani yedirilir,
00:56:03çalışmanın sonucu oluyor diyebilirim.
00:56:05Elinize sağlık diyoruz. Elinize
00:56:07kolunuza sağlık. Allah
00:56:09ayağınıza taş değdirmesin.
00:56:11Efendim Barkan.
00:56:25Sevgili
00:56:27seyirciler, HVSAN'ın
00:56:29ürettiği yerli parmak izi
00:56:31tanıma programı
00:56:33önümüzdeki yıllarda adından
00:56:35sıkça söz ettireceğe benziyor.
00:56:37Nitekim şimdiye kadar
00:56:39verilerimizi sürekli
00:56:41yurt dışına göndermek zorunda kalıyorduk.
00:56:43Ama artık durum böyle
00:56:45değil.
00:56:47Hepimizin
00:56:49hayatında özellikle
00:56:51emniyete ya da işte
00:56:53nüfus vatandaşlık işleri
00:56:55müdürlüğüne gittiğiniz zaman
00:56:57karşılaştığınız bir mesele
00:56:59parmak izi vermek. HVSAN'ın
00:57:01merkezindeyiz. Bir başka merkezindeyiz
00:57:03şimdi ve parmak
00:57:05iziyle ilgili çok önemli bir gelişme
00:57:07oldu. Yeni bir yerli yazılımdan
00:57:09bahsediyoruz. Biz de bu yazılımın
00:57:11üretildiği merkezdeyiz efendim.
00:57:13Hoş geldiniz
00:57:15Mustafa Bey. Teşekkür ederiz.
00:57:17Sizi tanıyabilir miyiz? Şöyle
00:57:19Mehmet Burhan Tuncel
00:57:21Parmak izi tanıma projelerinin,
00:57:23milli parmak izi tanıma projelerinin proje müdürü
00:57:25olarak görev yapıyorum.
00:57:27Peki şimdi şunu öğrenmek
00:57:29istiyorum. Bizler
00:57:31günlük hayatımız
00:57:33içerisinde bir
00:57:35devlet dairesinde bir ihtiyacımız olduğu zaman
00:57:37gidiyoruz işte parmak izini veriyoruz.
00:57:39Ama ben öğrendim ki parmak izi
00:57:41programı aslında yabancı menşeli
00:57:43bir programmış ve
00:57:45biz bu programı artık kendimiz üretiyormuşuz
00:57:47doğru mu? Evet.
00:57:49Öncelikle ülkemizde
00:57:51yabancı menşeli parmak izi tanıma sistemleri
00:57:53kullanılıyordu.
00:57:552019 yılında
00:57:57İçişleri Bakanlığımızla imzaladığımız bir
00:57:59protokol kapsamında
00:58:01yerli ve milli parmak izi tanıma
00:58:03sistemlerini geliştirmek üzere
00:58:05çalışmalara başladık. İlk olarak
00:58:072021 yılında Göç İdaresi
00:58:09Başkanlığında yerli sistemimizi
00:58:11kullanıma aldık. Ardından
00:58:132022 yılında
00:58:15Nüfus ve Vatandaşlık İşleri
00:58:17Müdürlüğü'nde tüm Türkiye çapında
00:58:19sistemimizi kullanıma aldık.
00:58:21Tabi bu süreçte ekibimiz
00:58:23hep bu konuları milli
00:58:25bir dava olarak gördü ve
00:58:27her aşamada sistemin
00:58:29kapasitesini ve
00:58:31yeteneklerini
00:58:33büyük bir titizlikle geliştirdi.
00:58:35Peki bunun bize faydası ne?
00:58:37Yani parmak izi tanıma
00:58:39sistemimizin yerli milli oluşu
00:58:41bize ne katıyor? Şöyle aslında
00:58:43biyometrik verilerimiz çok özel veriler.
00:58:45Ülke güvenliği açısından da
00:58:47kritik veriler.
00:58:49Yerli sistemimizi geliştiriyor olmamız
00:58:51bu verileri aslında kendimizin
00:58:53koruma altına alması ve güvence
00:58:55altına alması anlamına geliyor. En
00:58:57kritik kısmı bu.
00:58:59Diğer kısım bazen
00:59:01ambargalar olabiliyor
00:59:03ya da teknik kısıtlamalar
00:59:05olabiliyor yurt dışı kaynaklı.
00:59:07Böyle milli güvenliği
00:59:09ya da kamu güvenliğini etkileyen
00:59:11faaliyetlerin hiçbir zaman kesintiye
00:59:13olmaması gerekiyor. Yerli bir
00:59:15sistemimizin olması bunu da güvence
00:59:17altına alıyor. Kesintisi
00:59:19olarak hizmet verebiliyoruz.
00:59:21Bir de bizim
00:59:23şu anki yazılımımız ki birazdan
00:59:25bakacağız.
00:59:27Özellikle kriminal olaylarının
00:59:29aydınlatılmasında
00:59:31yabancı sistemlere göre daha
00:59:33başarılı. Doğru mu? Evet.
00:59:35Şöyle göç ve nüfusu söyledim
00:59:372024 yılında da
00:59:39Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma
00:59:41Komutanlığı'nda yerli sistemimizi
00:59:43kullanıma aldık.
00:59:45Tabi bu önemli bir aşamaydı.
00:59:47Çünkü
00:59:49artık olay yerlerinden alınan
00:59:51parçaları çok az olan
00:59:53silik izler üzerinde
00:59:55milyonlarca veri üzerinde bir suçluyu
00:59:57tespit etmeniz gerekiyor.
00:59:59Havelistan'ın geçmişe dayanan
01:00:01teknik bilgisi ve
01:00:03güncel teknolojilerin
01:00:05kullanılımıyla biz bu
01:00:07sistemi de
01:00:09eski yabancı sistemlerin
01:00:11seviyesinin ötesine
01:00:13taşımayı başardık. Mesela nasıl
01:00:15bir karşılaştırma yapabiliriz?
01:00:17Öncelikle şunu anlayalım.
01:00:19Hatta şöyle anlatayım.
01:00:21Devlet dairelerinde görürsünüz
01:00:23buna benzer bir
01:00:25parmak izi aleti. Gelirsiniz parmağınızı
01:00:27bastırırsınız. Bir iz çıkar.
01:00:29Bu parmak izinde
01:00:31bir çalışma
01:00:33yapmak için ne lazım? Parmak izi
01:00:35neye göre belirleniyor? Biz bu
01:00:37noktada hani dediniz ya biz daha ilerdeyiz diye.
01:00:39Hangi konuda ilerdeyiz?
01:00:41Aslında buraya bastığınız zaman parmağınızın
01:00:43aslında bir fotoğrafı bilgisayara
01:00:45gidiyor. Bu parmak izini
01:00:47ayırt eden özellikler var.
01:00:49Burada çizgilerin bitim noktaları,
01:00:51çizgilerin ayrışma noktaları
01:00:53her insanda farklı.
01:00:55Böyle bir temiz izde
01:00:57120'ye yakın böyle ayırt edici
01:00:59özellik bulunabiliyor.
01:01:01Kriminal tarafa geçtiğimizde de
01:01:03bu sayı çok az. Yani bir
01:01:05suç mahallinden alınan bir izde
01:01:07belki 4 tane, belki 5 tane
01:01:09ayırt edici özellik var.
01:01:11Bu da bu işin matematiğini
01:01:13çok zorlaştırıyor.
01:01:15Biz buralar kriminal tarafta
01:01:17kullandığımız derin öğrenme
01:01:19tabanlı algoritmalarla
01:01:21bu başarımı çok üst seviyeye çıkarttık.
01:01:23Şöyle bir örnek verebilirim.
01:01:25Yani eski sistemlerin
01:01:27bulamadığı havuz içerisinde
01:01:29biz tespit edilemeyen suçluları
01:01:31tespit etmeye başladık.
01:01:33Evet.
01:01:35Yani orada da yaklaşık %20'lik
01:01:37bir ekstra
01:01:39başarım elde etmiş
01:01:41durumdayız.
01:01:43Peki burada bir örneği olduğunu söylemiştiniz.
01:01:45Onu görebilir miyiz?
01:01:47Burada aslında bizim bir geliştirme ortamımız var.
01:01:49Kısıtlı sayıda verimiz var ama
01:01:51anonimleştirmiş bazı veriler üzerinden
01:01:53size bir olay yeri izin
01:01:55sorgulama sürecini anlatabiliriz.
01:01:57Şimdi bir olay yeri izi
01:01:59sistemimize
01:02:01aktaracağız.
01:02:03Şöyle bir iz gelecek.
01:02:05Bu. Evet. Bakın zaten
01:02:07izde gerçekten
01:02:09tespiti
01:02:11zor bir iz.
01:02:13Ne yapıyor bunu
01:02:15bizim sistem? Bizim sistem
01:02:17bunu okuduktan sonra
01:02:19bu izin belli
01:02:21özelliklerini
01:02:23tespit ediyor.
01:02:25Demin bahsettiğim işte o ayırt edici
01:02:27özellikler dediğim.
01:02:29Bununla birlikte
01:02:31buradaki emniyet ya da jandarmadaki
01:02:33kıymetlendirme uzmanına
01:02:35bazı görüntü işleme
01:02:37kabiliyetleri sunuyor.
01:02:39Bu izle ilgili yapabilme
01:02:41izi geliştirmek amacıyla.
01:02:43Şimdi biz
01:02:45bu izi
01:02:47sorguya gönderdik değil mi?
01:02:49Sorgulama süreci
01:02:51başladı.
01:02:53Sorgulama süreci mi? Evet.
01:02:55Sorgulama süreci başladı.
01:02:5920 saniye geçti.
01:03:01Sanırım bitti
01:03:03sorgulama süreci.
01:03:05Yaklaşık bir 20 saniye civarı mı sürüyor?
01:03:07Şöyle aslında bu milyonlarca
01:03:09veride dahi bizim bir
01:03:11bilişim altyapımız var.
01:03:13Bu ne şimdi mesela? Eşleştiğini mi gösteriyor?
01:03:15Tabii. Şimdi soldaki iz
01:03:17olay yerinden alınmış bir iz.
01:03:19Sağdaki iz de bakın şurada hani
01:03:21cihazda parmağımızı bastığımızda
01:03:23bastığımız muhtemelen
01:03:25bu suçlu bir şekilde pasaport
01:03:27alırken ya da başka bir işlem esnasında
01:03:29parmak izini vermişti.
01:03:31Bu olay
01:03:33yeri iz buradaki izin
01:03:35özellikleriyle eşleşti.
01:03:37Burada hangi
01:03:39noktalarla
01:03:41eşleştirdiğini de sistem
01:03:43gösteriyor. Daha sonra
01:03:45kıymetlendirme uzmanı bunu kontrol ediyor
01:03:47doğruluk olmadığını ve
01:03:49bir rapor hazırlamak üzere
01:03:51dosya mukayese tablosu hazırlıyor.
01:03:53Ardından bunu adli birimlere
01:03:55göndererek suçlu ile
01:03:57ilgili gerekli işlemlerin yapılmasını sağlıyor.
01:03:59Yani şimdi ben bunu
01:04:01görünce biraz daha
01:04:03hatta şöyle geçeyim biraz daha
01:04:05kafamda netleşti.
01:04:07Parmak izi programını
01:04:09neden biz kendimiz yapmalıyız?
01:04:11Bir,
01:04:13yabancı ülkeye ben niye vereyim
01:04:15biyometrik bilgimi yani parmak izini
01:04:17yüz biyometrisini. İkincisi de
01:04:19bu kriminal noktada siz şu anda
01:04:21benim anladığım kadarıyla
01:04:23artık
01:04:25dünyada sayılı ülkelerden biri olabilir miyiz?
01:04:27Şöyle bu teknolojiyi kullanan
01:04:29sayılı ülkelerdeniz. Kendi
01:04:31teknolojisini kullanan. Bunu çok net
01:04:33diyebiliyoruz. Demin
01:04:35bahsettiğiniz konuya da bir örnek vermem gerekir.
01:04:37Bir terörist faaliyet olur, bir
01:04:39milli güvenliği yetkileyen faaliyet olur.
01:04:41Çok gizli yürütülmesi gereken bir konu olur.
01:04:43Şimdi bu sistem yerli sistemimiz
01:04:45olduğu için bu konuyla ilgili hiçbir
01:04:47kaygımız kalmadı artık.
01:04:49Peki çok teşekkür ediyoruz.
01:04:51Sağ olun.
01:04:53Sevgili seyirciler, belki de
01:04:55diğer yerli
01:04:57milli savunma sistemleri kadar
01:04:59ön planda olmasa da
01:05:01boğazlardan geçen gemilerin
01:05:03trafiğinin kontrol edilmesi noktasında
01:05:05Türk mühendislerinin geliştirdiği
01:05:07yazılım artık
01:05:09Türkiye'nin hizmetinde.
01:05:11Ve bu sayede
01:05:13gemilerin hem
01:05:15gemi trafiğini kontrol edebiliyoruz
01:05:17hem de gemilerin veri güvenliğini
01:05:19sağlayabiliyoruz. Gelin şimdi bu
01:05:21sistemin ayrıntılarına göz atalım.
01:05:41Şimdi
01:05:43Havelsa'nın içerisinde
01:05:45Havelsa'nın yani showroom diyebileceğimiz
01:05:47bir gösterim merkezi var.
01:05:49Oraya geldik ve
01:05:51size burayı tanıtacağız.
01:05:53Etkileyici bir yer. Etkileyici
01:05:55ürünler de var gerçekten.
01:05:57Hepsini göstereceğiz ama bir ürün var
01:05:59çok kritik, gerçekten kritik.
01:06:01Neden olduğunu da şimdi hep beraber
01:06:03öğreneceğiz. Kolay gelsin.
01:06:05Merhabalar.
01:06:07Sizi tanıyabilir miyiz? Ece Burcu Bedük ben.
01:06:09Havelsa'nda proje müdürü olarak
01:06:11görev alıyorum. Peki
01:06:13şimdi bu nedir? Siz hangi
01:06:15projeyi bize anlatacaksınız? Burada
01:06:17görmüş olduğunuz sistem Türkboğazları
01:06:19gemi trafik hizmetleri sistemi.
01:06:21Denizdeki
01:06:23araçların seyir güvenliğinin arttırılmasına
01:06:25yönelik olarak
01:06:27en etkin ve verimli şekilde
01:06:29sağlamak için Havelsa'nın
01:06:31gemi trafik hizmeti sistemlerini
01:06:33üretti. Daha öncesinde
01:06:352018 yılında
01:06:37Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü ile imzalamış
01:06:39olduğumuz sözleşme kapsamında da
01:06:41artık Türkboğazları'nın
01:06:43deniz trafiğinin yönetimi
01:06:45bu sistemle yapılmakta.
01:06:47Hangi yıldan beri kullanılıyor bu sistem?
01:06:492023 yılından beri
01:06:51şu anda eş zamanlı
01:06:53olarak kullanılmakta.
01:06:55Bu sistem ben doğru mu
01:06:57anlıyorum? Boğazdan
01:06:59geçen gemilerin
01:07:01biz artık kaydını kendimiz
01:07:03tutuyoruz. Hangi geminin, hangi
01:07:05ülkeye ait olduğunu biz kendimiz biliyoruz.
01:07:07Bu trafiğe
01:07:09intikal etmiş olan bütün gemilerin
01:07:11bilgileri kendi ülkemizde
01:07:13tutulmakta. Daha önce yabancı menşeili
01:07:15bir ürün kullanılmaktaydı
01:07:17ve dolayısıyla bu bilgiler de
01:07:19yurt dışında
01:07:21tutulduğu için
01:07:23bu ulusal güvenliğin
01:07:25sağlanması amacıyla da artık sistemimiz
01:07:27yer almakta. Biz
01:07:29zaten şöyle düşünelim
01:07:31yani evimiz
01:07:33evimize giren çıkanı
01:07:35biz kendimiz bilmek isteriz. Bir başkasından
01:07:37öğrenmek istemeyiz.
01:07:39Bu da çok güzel olmuş aslında
01:07:41o açıdan. Kamuoyunda çok fazla
01:07:43bilinmeyen ama çok kritik
01:07:45bir mesele bu. Çünkü
01:07:47biz bu boğazlardan
01:07:49geçişin ne kadar önemli olduğunu
01:07:51Montreux'ü tartıştığımız Rusya-Ukrayna
01:07:53Savaşı var daha geçen gün gibi.
01:07:55Yani
01:07:57boğazlardan gemi trafiği, hangi gemiler
01:07:59geçiyor, efendim o gemi ne taşıyor
01:08:01bütün bunlar tartışılmıştı.
01:08:03Dolayısıyla bu sistemin o açıdan da
01:08:05çok önemi var. Yarın öbür gün
01:08:07Allah muhafaza sadece savaşı olarak da değil
01:08:09barış durumunda da
01:08:11hangi geminin
01:08:13ne iş yaptığı, neden geçtiği hepsi bizde
01:08:15ne taşıdığı.
01:08:17Bütün o seyir bilgileri
01:08:19sivil gemi, askeri gemi
01:08:21hangi yük taşınıyor
01:08:23hangi rotaları takip ediyor
01:08:25bu bilgiler bizde bulunmakta.
01:08:27Peki
01:08:29sadece boğazlarda mı kullanılıyor?
01:08:31Çanakkale ve İstanbul boğazında mı kullanılıyor?
01:08:33Evet, Çanakkale ve İstanbul boğazında
01:08:35kullanılmakta. Şimdi bu aynı
01:08:37sistem Kuzey Kıbrıs
01:08:39Türk Cumhuriyeti içinde geliştirilmekte.
01:08:41Bu nerede kullanılacak?
01:08:43Yine Doğu Akdeniz'deki
01:08:45deniz trafiğinin
01:08:47yine sağlanması,
01:08:49güvenliğinin sağlanması
01:08:51gemi seyir bilgilerinin
01:08:53bizde tutulması amaçlı
01:08:55bu sistem kullanılacak.
01:08:57Peki şunu soracağım, buradaki
01:08:59bilgiler nasıl alınıyor? Yani gemilere
01:09:01bilgilerini ver mi deniyor?
01:09:03Ben basitçe soruyorum. Yoksa geçen
01:09:05bir geminin bilgisi otomatik olarak
01:09:07bu sistemle mi alınıyor?
01:09:09Evet, farklı sensörler
01:09:11kullanıyoruz. Hem radarlarımızdan
01:09:13hem elektro-optik kameralarımızdan
01:09:15gelinen veriler var.
01:09:17Aynı zamanda
01:09:19telsiz haberleşmesi için kullanılan
01:09:21telsizlerimiz var. Buradaki
01:09:23veriler birleştiriliyor
01:09:25ve sisteme aktarılıyor.
01:09:27Yani şunun için sordum
01:09:29bunu. Biz mesela Doğu Akdeniz'de
01:09:31deyince siz düşündüm
01:09:33Doğu Akdeniz'de ne işimize yarar?
01:09:35Boğaz'da anlıyoruz ama
01:09:37şimdi siz böyle anlatınca
01:09:39Doğu Akdeniz'de de çok işe yarayacağını
01:09:41görüyoruz. Çünkü belki
01:09:43önümüzdeki süreçte biz Doğu Akdeniz'de çok
01:09:45konuşacağız. Hatta ve hatta
01:09:47Rusya-Ukrayna Savaşı
01:09:49bitip işler normale
01:09:51döndüğünde Karadeniz'de de
01:09:53bunun çok büyük faydasını göreceğiz
01:09:55muhtemelen. O yüzden
01:09:57çok müthiş bir iş.
01:09:59Evet, kıymetli. Özellikle bu
01:10:01deniz güvenliğinin sağlanması,
01:10:03ileri teknolojilerle desteklenmesi
01:10:05ve bu güvenliğin korunması
01:10:07çok kritik. Bu noktada da
01:10:09bu sistemler bunun
01:10:11anahtarı. Peki, çok teşekkür ediyoruz.
01:10:13Ben teşekkür ediyorum.
01:10:29Odak noktasında
01:10:33şimdi de Özel Kuvvetler
01:10:35Komutanlığı'nın eğitimlerine göz
01:10:37atacağız. Arkadaşımız Fevzi Özgür
01:10:39Altın, o koruma
01:10:41görevlerinin nasıl gerçekleştirildiğini
01:10:43yerinde görüntüledi.
01:10:45Müzik
01:10:57PSK'nın göz bebeği,
01:10:59teröristlerin korkulu rüyası
01:11:01Özel Kuvvetler. Özel Kuvvetler
01:11:03Komutanlığı kapılarını ülke
01:11:05televizyonuna açtı.
01:11:09Koruma eğitiminin tüm detayları
01:11:11tek tek
01:11:13an ve an aktarıldı.
01:11:19Özel Kuvvetler Komutanlığı'nda
01:11:21hızlı silah çekme refleksleri
01:11:23kapsamında bir hafta boyunca
01:11:25kursiyerlere eğitim de veriliyor.
01:11:27Şu anda o eğitimi görüyorsunuz.
01:11:29Kameraman arkadaşım Furkan
01:11:31Taşçıoğlu özellikle koruma
01:11:33eğitimi kapsamında kursiyerin
01:11:35daha hızlı bir şekilde reflekslerini
01:11:37geliştirmesi için neler yaptığını
01:11:39tek tek size gösteriyor.
01:11:41Şimdi hareketleri de size göstereceğiz.
01:11:43Evet bakın görüyorsunuz.
01:11:51Kursiyerlerimiz bir hafta süreyle
01:11:53kasa hafızası çalışmalarına alınmaktadır.
01:11:55Bu bir hafta gece eğitimleri dahil
01:11:57uzun bir şekilde yorucu
01:11:59olarak sürmektedir.
01:12:05Bu eğitimlerin ardından biz
01:12:07atışa alıyoruz.
01:12:09Bu kasa hafızası oluşmadan
01:12:11atışa geçtiğimiz zaman
01:12:13kursiyerlerin tehlikeli durumlarda
01:12:15ani müdahale refleksleri tam gelişmemiş oluyor.
01:12:17Bu burada kazandırdıktan sonra
01:12:19artık tehlikeli durumlar için kursiyerlerimiz
01:12:21hazır oluyorlar.
01:12:25Özellikle kasa hafızasının
01:12:27gelişmesi için atış poligonunda
01:12:29çeşitli eğitimler de gerçekleştiriliyor.
01:12:37Kasa hafızası eğitimlerinin ardından
01:12:39derinlik algılama atışları gerçekleşiyor.
01:12:41Kurslarda derinlik algılama
01:12:43atışı eğitimi de veriliyor.
01:12:47Her hedefe iki tane atım yapılıyor.
01:12:49Toplamda beş hedefe
01:12:51on atım gerçekleşiyor.
01:12:55Hedefler her zaman sabit olmuyor.
01:12:57Kursiyerlere hareketli
01:12:59hedef atışı eğitimi de veriliyor.
01:13:01Silahlı eğitimlerde
01:13:03yerli ve milli silahlar kullanılıyor.
01:13:13Özel Kuvvetler Komutanlığı'nın
01:13:15eğitimleri gerçekten
01:13:17nefes kesici eğitimler.
01:13:19Ama aynı zamanda
01:13:21bir yaşam mücadelesine de
01:13:23sahne olabiliyor.
01:13:25Şimdi sizlere filmleri aratmayan
01:13:27sürüş, ileri sürüş eğitiminden
01:13:29kesitler izlettireceğiz.
01:13:59Kuvvetler Komutanlığı'nda araçla ilerlerken
01:14:01özellikle bir saldırı gerçekleşirse
01:14:03buna karşı senaryolarda
01:14:05burada eğitim de
01:14:07veriliyor.
01:14:15Koruma eğitimi kapsamında
01:14:17üç araç bulunuyor. Ortadaki araçta
01:14:19makam var. Makam korunacak
01:14:21ve burada bizde ilk
01:14:23eğitimi görmüş olacağız.
01:14:29Peki korunan kişinin tahliyesi
01:14:31nasıl yapılıyor? Şu anda
01:14:33aracımız saldırıya uğradı ve
01:14:35şoförümüz aracımızı kullanamayacak
01:14:37durumda. Peki ne olacak?
01:14:39Evet görüyorsunuz şu anda
01:14:41araç tahliyesi
01:14:43eğitimi gerçekleşiyor.
01:14:45Gerçek mermilerle yapılıyor bu eğitimde.
01:14:47Gördüğünüz gibi araçtan
01:14:49çıktık. Aracın etrafında
01:14:51bulunan terör unsurları
01:14:53net bir şekilde görüyorsunuz.
01:14:55Kameraman arkadaşım Furkan
01:14:57Taşçıoğlu size araç içerisinde
01:14:59saldırıya uğradığımızda
01:15:01özel kuvvetler komutanlığında
01:15:03nasıl bir eğitim verildiğini
01:15:05canlı canlı gösterdi.
01:15:07Gördüğünüz gibi aracın içinde başladık.
01:15:09Şoförümüz aracı
01:15:11kullanamayacak durumdaydı. Hemen
01:15:13yanımızda özel kuvvetler komutanlığına
01:15:15bağlı personel aracın
01:15:17etrafında bulunan terör
01:15:19unsurlarını etkisiz hale getirdi.
01:15:21Bizde onu takip ettik ve ardından da
01:15:23diğer tarafta bulunan terör
01:15:25hedefleri tek tek etkisiz hale getirildikten sonra
01:15:27burada artık
01:15:29güvenlik anlamında tüm
01:15:31şartlar oluşmuş durumda. Buradan da
01:15:33yavaş yavaş tahliye edileceğiz.
01:15:35Eğitimlerde boyalı mühimmat
01:15:37kullanılıyor. Her eğitim sonucu
01:15:39titizlikle raporlanıyor ve kurs sonuna
01:15:41kadar veri olarak tutuluyor. Eğitimlerde
01:15:43yeterli seviyeye ulaşanlar ise
01:15:45kursu tamamlamış sayılıyor.
01:15:47Ve
01:15:49Bordo bereliler ne
01:15:51keskin rüzgarlar
01:15:53ne yağan şiddetli yağmurlar
01:15:55ne de kar ne de kızgın güneş
01:15:57onları hiçbir şey
01:15:59durduramıyor. Bordo bereliler
01:16:01kapılarını ülke TV'ye açtı.
01:16:05Haydi acele acele acele!
01:16:11En zor görevlerin
01:16:13en ön saflarındalar.
01:16:15Onlar Türk Silahlı Kuvvetlerinin en özel
01:16:17gücü.
01:16:1912'den defa!
01:16:21Bordo
01:16:23bereliler kritik hedef operasyonlarını
01:16:25yanı sıra önemli kişilerin korunmasında
01:16:27da en etkili güç. O yüzden
01:16:29kursiyerler koruma eğitiminden de
01:16:31geçiyor. Cadde ve sokakta
01:16:33saldırı gerçekleşirse tehlikeli
01:16:35bölgeden tahliye işlemi
01:16:37nasıl gerçekleşiyor eğitimi
01:16:39de işte böyle veriliyor.
01:16:47Ayrıca korunan kişinin farklı alanlarda
01:16:49saldırıya uğrama durumu da düşünülmüş.
01:16:51Örneğin kapalı bir konferans
01:16:53salonunda sözlü veya yabancı
01:16:55cisimde saldırı gerçekleşirse senaryosu
01:16:57da eğitimlerde işleniyor.
01:16:59Konuşmacı kürsüde saldırıya uğrarsa
01:17:01özel kuvvetler komutanlığının
01:17:03koruma eğitimi kapsamında
01:17:05anında reaksiyon gösteriliyor.
01:17:07Tabii saldırı
01:17:09kesici, delici, alitli veya fiziki
01:17:11olarak da gerçekleşebilir.
01:17:13İşte bu durum içinde özel kuvvetler
01:17:15komutanlığı koruma eğitiminde
01:17:17her şey düşünülmüş durumda.
01:17:23Kursiyerler başta ata sporumuz güreş
01:17:25olmak üzere onlarca farklı savunma
01:17:27sanatını da öğrenebiliyor.
01:17:29Kısa bir süre sonra
01:17:31saldırıya uğramaya başlıyor.
01:17:33Kısaca ileri sürüş eğitimi,
01:17:35silah kullanımı,
01:17:37saldırı anında neler yapılacağı gibi
01:17:39birçok alanda özel kuvvetler
01:17:41komutanlığı en iyileri yetiştiriyor.
01:17:49Sevgili seyirciler şimdi de
01:17:51yerli milli savunma sistemlerini
01:17:53konuştuğumuz silah tanıtımı
01:17:55bölümümüzle devam edelim.
01:18:03Efendim şimdi bu hafta
01:18:05tabii Atmaca'yı izleyeceğiz.
01:18:07Atmaca'nın özelliklerini dinleyeceğiz
01:18:09ama bir şey oldu.
01:18:11Geçen hafta Gökberk'i konuşmuştuk.
01:18:13Eray Bey.
01:18:15Gökberk'i sizden dinlemiştik.
01:18:17Lazer silahımız.
01:18:19Bugün Amerika Gökberk'i konuşuyor.
01:18:21Çok ilginç bir şey.
01:18:23Savunma sistemini
01:18:25dinlemiştik.
01:18:27Bugün
01:18:29Amerika Gökberk'i konuşuyor.
01:18:31Çok ilginç bir şey.
01:18:33Savunma Sanayi dergilerinde
01:18:35Gökberk'in Türkiye'de
01:18:37üretildiğini ve lazer teknolojisiyle
01:18:39Türkiye'nin savaş konseptini
01:18:41değiştirdiğini anlatan bir makale yayınlandı.
01:18:43O da ironikti yani.
01:18:45Anlattık.
01:18:47Bizi takip ediyor Amerika.
01:18:49Takip etmeye devam etsin.
01:18:51Bir cümle söyleyeceğim.
01:18:53Türkiye'deki lazer silahlarının gelişimi
01:18:55Amerika'nın sinir uçlarına
01:18:57dokunuyor.
01:18:59Önce 750 metre olan
01:19:01lazer silahıyla vuruş
01:19:03menzili şimdi 1500 metreye çıktı.
01:19:05Buradan
01:19:07off record söyleyeyim ben.
01:19:09Aslında bu 1500
01:19:11metre üzerinde testler yapılıyor.
01:19:13Bir de vuruş hassasiyeti
01:19:15çok yüksek.
01:19:17Radar sistemiyle bu lazer silahını
01:19:19entegre etti Türkiye.
01:19:21Hiç kaçmıyor. Sıfır atayla vuruyor.
01:19:23Dolayısıyla hakikaten
01:19:25geleceği muharebe sahasını
01:19:27Türkiye şekillendiriyor efendim.
01:19:29Çok farklı önümüzdeki 5 yıl içerisinde
01:19:31çok farklı silah sistemleriyle
01:19:33Türkiye sahada çok daha güçlü
01:19:35şekilde var olacak.
01:19:37Sıfır hata yani. Vuruş hassasiyeti.
01:19:39Peki atmaca da yenilikler var demiştiniz.
01:19:41Atmaca inanılmaz.
01:19:43Atmaca uçuyor. Atmaca nedir diye
01:19:45sordular. Atmaca dedim bir kuştur ama
01:19:47bizdeki atmaca
01:19:49kapsüllü atmaca.
01:19:51Atmaca daha önce
01:19:53birkaç kere
01:19:55anlatmıştım. Aslında bir gemi savar füzesi.
01:19:57Yani deniz füzesi bu.
01:19:59Ama bunun kara versiyonu da var.
01:20:01Gemiden atılabiliyor.
01:20:03Karadan atılabiliyor.
01:20:05Gemiden karaya atılabiliyor.
01:20:07Gemiden gemilere atılabiliyor.
01:20:09Ama bir şey var. Başka bir şey var.
01:20:11Onun için örnek veriyorum.
01:20:13Gemiden gemilere. Gemiden karaya.
01:20:15Karadan gemilere atılabiliyor.
01:20:17Tamam mı? Ama şimdi
01:20:19bu kapsüllü atmaca dediğimiz
01:20:21olay deniz altından
01:20:23atılıyor. Bak.
01:20:25Deniz altında. Bu deniz altında.
01:20:27Bu deniz altında. Kapsül dediğiniz şey bu.
01:20:29Kapsül aslında bir torpido.
01:20:31Torpidonun içerisine atmaca füzesini
01:20:33yerleştirmişler.
01:20:35Birazdan tekrar gelirse. Şimdi bakın
01:20:37burada çok enteresan bir ayrıntı var.
01:20:39Deniz altı herhalde. Preveze deniz altısı.
01:20:41Adı da bu. Bizim
01:20:43Preveze deniz altısı.
01:20:45Preveze deniz altısı hatırlarsanız. Bu da mı yerli milli hocam?
01:20:47Preveze
01:20:49deniz altısını hatırlarsanız daha önce
01:20:51gezgin füzesini de
01:20:53ateşleyen. Anlatmıştık. Evet.
01:20:55Gezgin füzesini hatırlayalım.
01:20:57Gezgin blok 3 1600 km
01:20:59menzili. Şimdi bakın.
01:21:01Buradan torpido yani bir kılıf içerisinde
01:21:03kapsül içerisinde atmaca
01:21:05füzesi gidiyor. Bakın şimdi.
01:21:07Şuraya dikkat edin. Şurada
01:21:09Hayır. Bakın tam çıkarken
01:21:11kapsül şurada patlıyor.
01:21:13Parçalanıyor. Neden?
01:21:15Çünkü füzenin suyla
01:21:17temas etmemesi lazım.
01:21:19Temas edersen olur.
01:21:21Patlamaz. Elektronik sistem
01:21:23Yani şöyle çok önemli bir dakika.
01:21:25Geminin deniz altının içinden çıktığı andan itibaren
01:21:27suya değmiyor mu? Değmiyor.
01:21:29Kapsül içerisinde ve
01:21:31torpidonun menzili kadar da
01:21:33yaklaşık 50 km onu da söyleyeyim.
01:21:35Atmaca bu mu? Atmaca bu.
01:21:37Atmaca bu. Roketsan tarafından.
01:21:39Bunu kapsülün içine koyuyorlar.
01:21:41Kapsülün menzili de
01:21:43deniz altından ne kadar mesafe?
01:21:45Yaklaşık 50 km. İstediği yerden
01:21:47ve düşünün
01:21:49şöyle düşünün.
01:21:51Gemiden gemiyi görebiliyorsunuz.
01:21:53Peki kapsül
01:21:55füzeyle birlikte mi çalışıyor?
01:21:57Evet. İlk başta kapsül çalışıyor.
01:21:59Arkasında pervanesi var.
01:22:01Güdümlü bir sistem.
01:22:03Yani ben anladım da suyun altında uçuyor bu.
01:22:05Suyun altında gidiyor.
01:22:07Ve şöyle düşünün.
01:22:09Asker olduğum için ben bunun heyecanını çok yaşıyorum.
01:22:11Şimdi şöyle düşünün.
01:22:13Bir muharebe sahası düşünün.
01:22:15Roketsan gemileri var.
01:22:17Türk gemileri var.
01:22:19Şimdi gemiler birbirini görüyor.
01:22:21Fakat bir anda bir tane füze çıkıyor.
01:22:23Bak bunu göremiyorlar işte.
01:22:25Kapsül görünmezliğidir.
01:22:27Deniz altında görünmüyor çünkü.
01:22:29Tespit edemiyorlar.
01:22:31Özel bir alaşım mı?
01:22:33Bu tabii çok farklı bir teknoloji.
01:22:35Normalde torpido
01:22:37atışlarında görebiliyorlar
01:22:39diye biliyorum.
01:22:41Torpido atışlarında
01:22:43yani tespit edebilmeleri için
01:22:45belli bir mesafeye yaklaşmış olmalar lazım.
01:22:47Ama siz bunu
01:22:49açık denizlerde hiç ummaz...
01:22:51Denizaltı şunu yapıyor.
01:22:53Gidiyor bir yere duruyor, sabitleniyor. Bütün motorları kapatıyor.
01:22:55Hiçbir şey yok.
01:22:57Düşman gemileri geliyor.
01:22:59Yüzeydeki gemiyi görebiliyor.
01:23:01Ama sabit bütün motorlarını durdurmuş bir denizaltıyı
01:23:03tespit edemiyor.
01:23:05Bir anda bir tane torpil çıkıyor.
01:23:07Ve o suyun yüzeyine çıkıyor.
01:23:09Suyun yüzeyinden de kaç kilometre gidiyor?
01:23:11400 kilometre.
01:23:13Bu mu? Evet.
01:23:1550 kilometre
01:23:17suyun altında gidiyor. Artı 50 kilometre.
01:23:19450 kilometre.
01:23:21Mustafa Kemal Bey sizin var mı bir soracağınız bir şey?
01:23:23Konu ile ilgili.
01:23:25Belki Ankara'dan da bir sorun.
01:23:27Şimdi bu
01:23:29anladığım kadarıyla denizaltıda
01:23:31bizim bildiğimiz klasik torpiller var.
01:23:33Yani torpili işte bir
01:23:35denizaltıya veya gemiye karşı kullanılıyor.
01:23:37Bu denizaltıdan bildiğimiz
01:23:39bu Amerika'nın, Rusya'nın
01:23:41kullandığı kıtalar arası
01:23:43balistik füzeler gibi denizaltıdan
01:23:45havaya doğru hareket
01:23:47edip hava veya
01:23:49kara hedeflerini imha eden bir sistem
01:23:51mi Eray abi?
01:23:53Hava hedefleri değil
01:23:55deniz hedeflerini ve kara hedeflerini vuruyor.
01:23:57Bu bir hava savunma füzesi değil.
01:23:59Ama oraya kadar
01:24:01söylediklerine aynen doğru. Yani
01:24:03torpido içerisinde
01:24:05ona kılavuz
01:24:07diyelim. O torpido
01:24:09içerisinde fırlatılıyor.
01:24:11Asır içindeki
01:24:13atmaca füzesinin suyla teması yok.
01:24:15Ve belli bir yere kadar gidiyor. Bakın
01:24:17bir de denizin altında yönlendiriyorsunuz
01:24:19bunu. Bakın. Yani bu
01:24:21nereden yüzeye çıkacak?
01:24:23Yüzeye çıktıktan sonra
01:24:25bu füze hangi hedefe nasıl gidecek?
01:24:27Bunlar güdüm sistemleri tabii.
01:24:29Türkiye'nin teknolojik üstünlüğünü
01:24:31göstermesi. Tomahawk füzesi. Yani Amerika'nın
01:24:33denizaltıdan attığı Tomahawk
01:24:35füzesinin bir şeyini yapmışız.
01:24:37İşte bu.
01:24:39Şimdi orada tabii bu bir ara
01:24:41sistem. Bizimkilerin geliştirdiği
01:24:43ara sistem. Normal şartlarda
01:24:45gemilerin, denizaltıların
01:24:47üzerinde dikey atım lançerleri
01:24:49bulunur. Bu kapaklar açılınca
01:24:51bir hava balonu çıkar.
01:24:53Bu hava balonunun içerisine füze girer.
01:24:55Ondan sonra su yüzeyine kadar çıkar.
01:24:57Ama bu dikey gitmek zorundadır.
01:24:59Bakın yatay gidemez.
01:25:01Yani denizaltı
01:25:03buraya attı.
01:25:05O hava balonuyla birlikte yukarıya
01:25:07çıkması lazım. Yani yatay
01:25:09gidemez torpido gibi.
01:25:11Dolayısıyla burada hem yatay
01:25:13belli bir menzil gidip istediği
01:25:15yerden çıkabiliyor. Bakın bunu tespit
01:25:17etmek de zor. Bir anda düşman
01:25:19bir sürü atma tepkisiyle
01:25:21karşı karşıya kalıyor. Yani bu
01:25:23belirsizlik düşman üzerinde
01:25:25sürpriz etkisi
01:25:27harekatta inanılmaz bir avantaj
01:25:29sağlıyor. Yani bu gerçek. Bir de şöyle
01:25:31şey var. Bir iki cümle söyleyeyim bitireyim.
01:25:33Füze atılması da ayrıca bir şey.
01:25:35Yalnız bunu Yunanlar duymasın. Çok üzülecek.
01:25:37Şimdi bakın. Bir
01:25:39ülkenin Birleşmiş Milletler
01:25:41Deniz Hukuku sözleşmesine göre
01:25:43haftaya gündem maddesini verdik.
01:25:45Arkadaşlar bir ülkenin
01:25:47Deniz Hukuku sözleşmesine göre kıta
01:25:49sahanlığı kaç kilometredir?
01:25:51370 kilometre. Biz bu sınırı
01:25:53aştık. 400 kilometre diyorum. Artı
01:25:5550 kilometrede.
01:25:57İkincisi biz
01:25:59hava savunma füzesinde kaç kilometre
01:26:01şu an elimizde? S400'ler var.
01:26:03Buradan söylüyorum. Ya bu
01:26:05yıl ya da en geç önümüzdeki yıl
01:26:07siper füzesinin menzili 400
01:26:09kilometreye aşacak. Ne demek olacak yani bu?
01:26:11Yani S400 ile eşitleniyor.
01:26:13S400'ü geçeceğiz.
01:26:15Yani ya bu yıl
01:26:17ya da en geç önümüzdeki yılın ortasında
01:26:19inşallah siper füzesinin
01:26:21menzili, hava savunma füzesinin menzili
01:26:23S400'ü geçiyor.
01:26:25Şimdi bak. 400
01:26:27400. Şimdi
01:26:29şeye geçin, balistik füzelere
01:26:31geçin Tayfun. 1000 kilometrenin üzerinde
01:26:33gezgin füzesi, seyir müzesi
01:26:351600 kilometre. Bakın artık
01:26:37Türkiye aşılamaz denen sınırları aştı.
01:26:39Ve bunların
01:26:41hepsinin bir de çelik, bizim
01:26:43çelik kubbeye
01:26:45entegre olduğunu düşünün. Yani
01:26:47ülkemiz üzerinde hem gök vatanda
01:26:49hem mavi vatanda
01:26:51hem de ana vatanda, kara vatanda
01:26:53artık aşılmaz bir duvar
01:26:55oluşmuş vaziyette.
01:26:57Altın kubbe mi kuruyordu Trump?
01:26:59Öyle bir şey kuracağım diyordu ya.
01:27:01Gördüğünüz gibi bu işin jeopolitik
01:27:03etkileri de son derece önemli.
01:27:05Bir denizaltı düşünün. Görünmüyor.
01:27:07Gidiyor. Ne ediyor?
01:27:09Mesela Hafter milli güçlere
01:27:11saldırmış. Somali'de bizim
01:27:13sismik araştırma yapan
01:27:15gemimize taciz var.
01:27:17Bir anda düşünsene 10 tane atmaca
01:27:19çıkıyor suyun üstüne.
01:27:21Düşman bu riske giremez.
01:27:23Yani inanılmaz bir caydırıcılık.
01:27:25Düşman gemisinin yanına bile bir atılsa
01:27:27o mesajı verebilir. Yani Roketsan'a
01:27:29gerçekten şükranlarımızı
01:27:31sunuyoruz. İnanılmaz
01:27:33bir ve bunu burada bakın
01:27:35şurada çok net görünmüyor ama
01:27:37o şey kapsül patlıyor
01:27:39ayrılıyor. İşte özür
01:27:41diliyorum. Bakın bu zamanlama var ya o kadar
01:27:43kıymetli ki şimdi anlatıyorum
01:27:45tabii ben asker olduğum için işin
01:27:47hassas yönünü biliyorum. Yani o
01:27:49sudan çıktığı an hemen
01:27:51akıllanması lazım ki füze
01:27:53içinden çıksın yoksa
01:27:55ne olur biliyor musun? Füze kapsülün içinde
01:27:57patlaşır. Yani bu zamanlamayı
01:27:59yapabilmek işte Türk mühendisliği.
01:28:01Bize de yazık. Her hafta anlatıyorsunuz
01:28:03biz bunları nasıl takip edeceğiz?
01:28:05Yani her hafta bir şey. Maşallah ya.
01:28:07İşimiz bu yani. Allah
01:28:09nazardan saklasın.
01:28:11Ülkemize gurur duyuyoruz. Özellikle Roketsan
01:28:13ailesine. Roketsan'ımızda
01:28:15gurur duyuyoruz. Milletimiz adına
01:28:17gurur duyuyoruz. Var olsunlar
01:28:19Türkiye devleti
01:28:21Türkiye Cumhuriyeti devleti
01:28:23her zamankinden daha güçlü ve
01:28:25Türk Silahlı Kuvvetleri ordumuz
01:28:27kahraman ordumuz her zamankinden
01:28:29daha büyük bir caydırıcılığı
01:28:31sahip. Şehitler böyle gururlandırır.
01:28:33En iyisini yapacaksın ki onlar gurur duyacak.
01:28:35Ve böylelikle
01:28:37odak noktasının
01:28:39bugün de sonuna gelmiş bulunuyoruz efendim.
01:28:41Tekrar buluşuncaya dek hoşçakalın
01:28:43diyoruz. Hayırlı bayramlar.