Türk bilim insanları tarafından yapılan araştırmada, 6 Şubat 2023'te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Şanlıurfa ve Adıyaman’da görülen aşırı yağışların, Kızıldeniz’den gelen bir atmosferik nehirden kaynaklandığı tespit edildi.
https://haberglobal.com.tr/gundem/6-subat-depremlerinin-ardindan-goruluyor-atmosferik-nehir-430195
https://haberglobal.com.tr/gundem/6-subat-depremlerinin-ardindan-goruluyor-atmosferik-nehir-430195
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Burada bir atmosferik nehrin taşıdığı su buharını görüyorsunuz, egzezele edilmiş.
00:08Kuzeye doğru Suudi Arabistan üzerinden Bağdat'a ondan sonra da Adıyaman'a ulaştığını görüyorsunuz.
00:15Bu kırmızıyla ifade ettiğimiz alan buradaki eksende.
00:19Şu beyazla ifade edilen yer ana ekseni, bu hareket eden kütlenin.
00:23Bu kırmızı alan gördüğünüz gibi toroslara çarpınca bu alanda da asıl bu yağışın düştüğü üst havza ve aşağı kısmında bulunan Şanlıurfa'da.
00:34Çalışma bunun bir yağışın kökenini inceleyen bir çalışma ve özellikle depremden sonraki ardışık etkilere dikkat çeken bir çalışma.
00:49Çalışmanın sonucunda biz buradaki olayın aslında bir atmosferik nehir olduğunu ortaya koyduk.
00:58Bu atmosferik nehrin getirdiği iki günlük yağışlar sonucunda ta Kızıldeniz'den yani 5-6 bin kilometre öteden bu yağışları bölgeye taşıdığını belirledik.
01:09Ve son dönemde özellikle iklim değişikliğinin etkisiyle birlikte 10-15 yıllık bir süreçte bunların hem frekanslarını arttırdığını ortaya koyduk.
01:18Bu atmosferik nehirler sadece tabii su buharı taşımıyorlar bazen de enerji ve ısı transferini gerçekleştiriyorlar özellikle tropikal bölgelerden.
01:27Bu da bizim gibi ülkelerde bazen ani kar erimelerine sebep oluyor.
01:32Aslında bunun da etkilerini çalışıyoruz bu ani kar erimelerinin neden olduğu işte sel taşkın ve heylan olaylarında çalışıyoruz.
01:40Biz Adıyaman TUT bölgesinde bazı alanlarda özellikle çalışırken bir takım vatandaşlarımız bize şunu söylediler.
01:50Biz Adıyaman'da evlerimizin çoğu ağır hasar gördü.
01:54TUT'ta daha dağlık bir alanı olması nedeniyle artışı veya sonraki depremlerden daha az zarar görürüz düşüncesiyle tek katlı bağ evlerimize geldik.
02:04Burada da bu başka bir afete yakalandık.
02:07Dolayısıyla aslında bunun zaman ve mekanda anlaşılması için de çünkü burada gerçekleşen depremden sonra gerçekleşen ikinci lafetlerin etkisi
02:18bütün bölgeyi çok yoğun şekilde deprem sarsığı için daha hassas hale geliyor.
02:24Dolayısıyla buradaki aşırı derecede akma tipindeki etkinlikler sizin öngöremeyeceğiniz çok daha şiddetli daha büyük olaylara neden olabiliyor.
02:38Bunlardan bir tanesi tabii ki doğrudan vatandaşlarımızın hayatıyla etkin hale gelirken
02:46bir diğer unsur da verdiği ekonomik zararlar konusunda.
02:50Çünkü siz bir bölgeyi sarstığınızda açığa çıkan bizim moloz dediğimiz heylanla birlikte açığa çıkan moloz taşınmaya başladığında başka sediment problemlerine sebep oluyor.
03:01Örneğin barajların ömürlerini kısaltabiliyor.
03:03Örneğin bu bölgedeki işte tarımsal bir takım ürünlere zarar verebiliyor.
03:09İşte burada bildiğiniz gibi işte antep fıstığı gibi, badem gibi bir takım Türkiye'de coğrafi izi olan ürünler var.
03:18Bu ürünlerin hem fiyat marjına hem yetişmesine ve diğer unsurlara da ciddi ve uzun kalıcı bir dönemde zarar verebiliyor.
03:28Görüyorsunuz Adıyaman'a doğru arka planda bizim heylan yoğunluğu var.
03:33Heylanın yoğun olduğu ilçelerinde etkinlik gösteren bu yağış.
03:38Daha sonra ilerleyen günlerde akarsık kanalı aracılığıyla daha sonra bu kar yağışıyla birlikte özellikle bazı nehirleri bloklayan akarsuların
03:49fakat belirttiğimiz gibi 37 gün sonra 14 ve 15 Mart tarihlerinde gelen bu atmosferik nehirler sonucu