Bundan 33 yıl önce Karabağ'daki Hocalı kenti Ermeni güçleri tarafından kuşatılmış, 613 Azerbaycan Türkü Ermenistan tarafından katledilmişti. CNN TÜRK ekibinden Fulya Öztürk, Azerbaycan’da Hocalı’nın tanıklarıyla konuştu, Azerbaycan İstanbul Başkonsolosuyla röportaj yaptı. Bütün detayları mini bir belgeselde topladı. İşte 92 yılında gerçekleşen Türk dünyasının en büyük acılarından biri olan Hocalı Katliamı...
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00AYKARABAĞ DENESEN DENEM KALDIK
00:20Bir anamın, bir atamın, cebanımın gebreği kaldı.
00:50AYKARABAĞ DENESEN DENEM KALDIK
01:11Fikrimden geceler yatar bilmirem.
01:20Dünyanın gözü önünde olduğu her şey.
01:2213 yaşında bir kız çocuğunun derisini yüzüp kaç dakika içinde ölebileceğinin deneyini yaptılar.
01:29Masum insanları kurşuna dizdiler.
01:31Gözlerini kırpmadan 613 Azerbaycan Türk'ünü işkenceyle öldürdüler.
01:37Bizim çocuklara kıydılar.
01:39Kadınlara kıydılar.
01:41O bizim çocuklarımıza, kadınlarımıza, kıyanlara, özlerine kahraman eylediler.
01:47Karabağ'ın göz bebeği Hocalı.
01:50Ermenistan 26 Şubat 1992'de Hocalı'da katliam yaptı.
01:55Azerbaycan Türklerini Hocalı'dan göndermek için şehri kuşattı, işgal etti, yaktı, yıktı, cinayetler işledi.
02:04Türk dünyasının en büyük acılarından birinin adı oldu.
02:08Ermenistan 26 Şubat 1992'de Hocalı'dan göndermek için şehri kuşattı, işgal etti, yaktı, yaktı, cinayetler işledi.
02:18Şubat ayı, Şubat ayındayız.
02:20Şubat ayı gelince Azerbaycanlıların acısı da tazelenir.
02:24O masum hayatların kaybından doğan acıyı biz hiçbir zaman unutmadık.
02:29Hep içimizde, kalbimizde yaşıyor.
02:31613 kişiyi bir gecede kaybettik.
02:35Onlar acımasızca katledildiler.
02:38Çünkü bu bir planlanmış da diyebiliriz, önceden düşünülmüş bir cinayetti.
02:44Hakikaten o gece insanlığın önem verdiği bütün değerler ihlal edildi.
02:50Azerbaycan'da hiçbir zaman unutmadı, Türk dünyası unutmadı o kara geceyi, tarihi.
02:55Hiçbir zaman unutmadı.
02:57Türkiye her zaman, Türk devletleri de ve Türkiye her zaman Azerbaycan'ın acısını paylaştı.
03:03Bu konuda o zaman gazetelerde bu çok geniş ışık almıştı, ışıklandırılmıştı, hatırlıyoruz.
03:11Bu acıda da yanımızda oldu Türkiye ve evet hiçbir zaman unutulmadı.
03:15Ve bunu hala yaşatıyoruz bu hatıraları ki bizden sonra gelen genç nesil de unutmasın o gece yaşananları.
03:22Cengiz Mustafayev meslektaşımızda Azerbaycanlı bir kameramandı.
03:28Birinci Karabağ Savaşı'nda şehit düştü.
03:31Ermeni güçleri onu sırtından vurdu.
03:34O dönem Hocalı katliamının yaşandığı gün o acılarıysa böyle kaydetmişti.
03:41Ne oldu, niye geldiniz, niye çıktınız?
03:43Ermeniler kovdu.
03:45Kovdu.
03:47Refika hanım ayaklarında ne oldu kızım?
03:49Meşe'de kaçtım.
03:51Ne oldu ayaklarında?
03:53Üç gün yukarıdaki içinde kaldım.
03:57Buzlardı ha yavrum.
03:59Şimdi ne diyorsun öyle?
04:01Yok şey.
04:021992 yılındaki Hocalı soykırımının tanıkları anlatacak.
04:06Yıllardır hem ruhen hem bedenen yara içindeler.
04:13Oradaki Ermeniler biz esir düşmeyi on defa ölmekten ağır bilirdik.
04:27Salman Kasımov Hocalı'dan Ermeni zulmünden ailesiyle kaçarken günlerce kar altında kaldı.
04:35O zaman 14 yaşındaydı.
04:37O günleri anlatırken zorluk çekti.
04:39Gözleri hep doldu.
04:41Bunu gösterelim, bunu görsün insanlar.
04:44Ayak parmaklarınız yok.
04:48Soğuktan dondu.
04:52Ermenilere esir düşmemek için 12 gün yol geldik.
04:58Karların altındaydı.
05:00Don oldu. Dördüncü derece don vurma oldu.
05:02En son derece.
05:04Ezalar çürüyordu.
05:06Çürüyüp koparıldı.
05:08Bu acılar geçer.
05:10Ben unutmuşum bu acıları.
05:12Ama manevi acı hiç zaman geçmez.
05:16Melahat Aliyeva Hocalı'dan Ermeni zulmünden kaçarken,
05:198 yaşındaki kızını ve eşini gözünün önünde vurdu Ermeni askerleri.
05:24Ama ağamızda da damaşlıydı.
05:26Evde geyriye bununla.
05:28Bununla çıkmıştık.
05:30Onlar kayaların arasından bizi öldürürdü.
05:32Bizden üzüldü, ölürdü onlar.
05:34Uzandım ki bu saat kalsın ben ölürüm.
05:37Ama aslında öyle olmadı.
05:39Ben kaldım, o öldü.
05:41Çocuğunuz mu?
05:43Evet. Yoldaşım da kızım da.
05:46Uşak öldü mü benim altımda.
05:48Ama ben onu korudum.
05:50Ben yaralandım ama o öldü.
05:52Uzandım bunun üstüne böyle.
05:54Onu koydum ben altımda.
05:56Ama buradan böylesini koymadım.
05:58Burasını.
06:00Burasını örttüm ki
06:02esas yerleri üreydi.
06:04Ağzıma öyle geldi.
06:06Bilmedim ki buradan da öldürürmüş.
06:08Neyse uzandım.
06:10Uzananda pis atışma düştü.
06:12Ben de yaralanmıştım.
06:14Ermenilerin yanında.
06:16Her 26 Şubat'ta ne hissediyorsunuz?
06:20O günü yaşıyorum.
06:22Hemen hadiseni yaşıyorum.
06:24Unutulması şey değil.
06:26Hiç vakit daha unutulmayacak.
06:28Onu biz yaşamışız.
06:30Onu da bilmiyoruz.
06:38Her yıl 26 Şubat'ta
06:40Bakü'de Hoca Lanıt'ın önüne
06:43binlerce kişi geliyor.
06:45Ellerinde karanfillerle
06:47Hocalı şehitleri anılıyor.
06:49Aslında Hocalı'nın intikamı
06:51alındı Karabağ zaferiyle.
06:53Acılar dinmese de
06:55o zafer yüreklere
06:57su serpti.
06:59Kara gecenin üzerinden geçen 30 yılın ardından
07:012. Karabağ Savaşı ile
07:03Azerbaycan, Ermenistan işgalindeki
07:05toprakları kurtardı.
07:07Özgürleştirdi.
07:09Hocalı da
07:11işgalden tamamen kurtarıldı.
07:13Ermeni çeteler bölgeden çıktı.
07:15Hocalı yeniden özgürlüğüne kavuştu.
07:17Bugün geldiğimiz bu noktada
07:19işgalden kurtarılmış
07:21Hocalı'ya dair
07:23son durum nedir?
07:25Hocalı'da neler oluyor, neler yapılıyor?
07:27Yaşamın yeniden başlayabilmesi için.
07:29Zannediyorum göç yavaş yavaş başlıyor.
07:31Azerbaycan Türkleri yerleşmeye
07:33başlayacak Hocalı'ya.
07:35Başlayacak Hocalı gibi
07:37birkaç diğer şehirlere de
07:40yaşam yeniden dönüyor.
07:42Altyapı yapıldıktan sonra binalar,
07:44inşaat biliyorsunuz çok hızla gidiyor.
07:46Binalar, okullar, yollar,
07:48tüneller hepsi inşa ediliyor.
07:50Yavaş yavaş vatandaşlarımız
07:52o toprakları
07:54dede babaları
07:56zamanında kaçmışlar.
07:58Onların torunları,
08:00çocukları yeniden
08:02o topraklara dönüyor.
08:04Hocalı alındığında
08:06düşünüyorum ki Hocalı kurbanlarının
08:08onların yakınlarının, ailelerinin
08:10biraz da olsa
08:12onlara teselli oldu.
08:14Bizim bayrağımızın orada dalgalanması,
08:16yeniden oraya sancılması
08:20çok az da olsa
08:22belki onları sakinleştirmiştir
08:24ve tabi ki kurbanların da
08:26ruhu şad olmuştur buna.