Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Kıyafetleriyle sergilendiğinde görüyoruz, buradaki geyikler ve o döneme ait doğal yapı,
00:14ağaçlar ve deniz icaretini anımsatan kayıkları görmek mümkün.
00:20Bu görselde evimiz Akrotiri kentinin kazı çalışma alanına şahit oluyoruz.
00:31Antik Yunan'da tera diye geçiyor.
00:35Büyük tera patlaması için insanların daha çok yaşadığı felaketi nasıl değerlendirdiği
00:41ve sonuçları hakkında derin bir izlere rastlamak mümkündür.
00:46Bunlar arasında biz Mısır kayıtlarında şunları görüyoruz.
00:51Hava sıcaklığının düştüğünü ve gökyüzünün karardığını,
00:56Santorini Kaldiras'ın çöküntüsünün yükselerek dev dalgalara sebep olduğunu
01:02ve bu dalgalarla kıyıya nasıl yansıdığını onların verilerinden ulaşıyoruz.
01:08Özellikle tarımsal faaliyetlerin düşüşe geçtiğini,
01:14deniz icaretiyle ün salan Minos uygarlığının maalesef sekteye uğradığını görüyoruz
01:22ve bu Minos uygarlığının büyük bir ekonomik çöküntüye sebep oluyor.
01:27Siyasi olarak bir otoriteye karşı inançlarını yitirmeye başlıyorlar
01:34ve dolayısıyla Minos uygarlığının Miken uygarlığına karşı savunmasız hale geldiğini söyleyebiliriz.
01:43Santorini patlaması modern tarihçilik açısından bakıldığında ise
01:48tabii ki Minos uygarlığının çöküşüyle ilişkilendirilebilir.
01:52Ancak bu Minos uygarlığının bu büyük ekonomik çöküşe yol açtığı yatsınamaz bir gerçek.
01:59Ancak bizim bugünkü Batı uygarlığı dediğimiz,
02:03Mikenlerin onların yerine geçmesiyle oluşan yeni bir Batı uygarlığının oluşmasına da etki etmiştir.
02:12Akrotiri kenti neredeyse 6 ila 11 metre kül tabakasının altında kalmış.
02:20Santorini patlaması en meşhur Pompeyi patlamasıyla kıyas edilir.
02:25Pompeyi İsa'dan sonra 79 yılında yaşandığı düşünülürse
02:30aslında Santorini ile karşılaştırılmasının sebebi Santorini'nin büyüklüğünü ortaya çıkarmak açısından değerlendirilmiştir.
02:38Ve buradaki patlama insanların Pompeyi'deki o toplumsal,
02:45yani kamusal alanda özellikle kül bulut, kül tabakasının altında kalan insan bedenlerine rastlıyoruz Pompeyi'de.
02:52Ama Akrotiri'de böyle bir bulguya rastlamamızın en temel ve belki de sebebi
02:59insanların o Santorini patlaması öncesindeki yaşadıkları ufak sarsıntılar
03:06ve bunların üzerine kendilerince adayı terk etmek üzerine aldıkları tedbirden kaynaklanıyor olabilir.
03:12Akrotiri bize bugünkü manzarayı, bugünkü senaryoyu anlatıyor.
03:16Tıpkı o patlamadan önceki adanın boşaltılması gibi terk edilmesi,
03:23bu tahliye günümüzde de aynı şekilde yaşanıyor.
03:37Akrotiri'nin çok büyük bir depremselle sahip olduğu konusunda uzun süren Türk hakimiyeti dönemine ait hatırı sayılır miktarda elimizde veri mevcut.
04:04Hatta buradaki depremselliğin bölgedeki politik gelişmeler üzerinde son derece belirleyici etkiler uyandırdığını düşünmemize yetecek kadar da veriye sahibiz.
04:13Bununla birlikte bugünkü yaşadığımıza benzer deprem fırtınalarıyla ilk defa karşılaşmıyoruz.
04:21Hemen Türklerin kaderinin Ege'yle buluştuğu 14. yüzyılda benzer bir deprem fırtınasıyla karşılaşıyoruz ki
04:32özellikle 1354-1417 yılları arasında bir düzi deprem yaşanıyor.
04:37Bunlar Batı Anadolu'da da hissediliyor, bunlar Rodos, Midilli gibi çok önemli adalarda da hissediliyor ama
04:44eldeki kayıtlar spesifik olarak depremlerin merkezinin Santorini mi, Yanardağ kaynaklı mı olduğunu söylemeye ne yazık ki yetmiyor.
04:53Bununla birlikte benzer bir deprem fırtınasını 15. yüzyıl sonlarında ve 16. yüzyıl başlarında da görüyoruz ki
05:00aslında bu dönem Ege denizinde Osmanlı hakimiyetinin kalıcı bir şekilde kurulduğu döneme de tesadüf ediliyor.
05:08Bilhassa 1463-1520 yılları arasında bir dizi deprem yaşandığını biliyoruz.
05:12Osmanlı hakimiyeti döneminde ise Ege'de yine çok sayıda deprem yaşanıyor.
05:16Bunlardan bir kısmı yine Santorini merkezinde olması son derece olası.
05:20Bu depremlerin Kahire'ye kadar, Girit'e kadar etkilerinin olduğunu söylemek mümkün.
05:26Osmanlılar depremlerle mücadele veya deprem öncesinde alınan tedbirlere ilişkin etkin kurumlar tabii ki geliştirememişlerdi.
05:34Fakat bilhassa kamu binalarının onarımı deprem sonrasında ya da bölgedeki Osmanlı hakimiyetinin müdafası için
05:42çok kritik yerler olan kalelerin tamiri ve tadili için, tadilatı için hatırı sayılır miktarda çabayı ortaya koyduklarına
05:50ve bunu belgelediklerini ifade etmek mümkün.