Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Tabii, dün Ürdün Kralı İkinci Abdullah Washington D.C.'ye vardığında, Beyaz Saray'a geldiğinde Donald Trump çoktan planının birçok parçasını zaten açıklamış durumdaydı.
00:11Neydi bunlar? Yani Gazze'liler hiçbir şekilde Gazze'ye geri dönemeyecek, burası Amerika Birleşik Devletleri toprağı olacak ve Ürdün ile Mısır'ın bu gaz verileri alacağını düşünüyorum demişti.
00:23Burada Kral Abdullah'ın tutumu nasıl olacak? Burada kameralar önünde en azından Donald Trump'ın planına karşı çıkacak mı diye beklerken kameralar önünde böyle bir şey söylemedi.
00:32Hatta Donald Trump'ın barış yapıcı bir adam olduğunu, bölgeye barışı sadece Donald Trump'ın getirebileceğini, kendisine çok güvendiğini söyledi.
00:40Ürdün Kralı Abdullah oldukça övgüyle bahsetti Donald Trump'tan ve fikirlerinden.
00:45Ancak tabii onu Gazze'lilerin alınıp alınmamasına, sürülüp sürülmemesine geldiğinde bir, biz Mısır'ın da kararını bekleyelim, Mısır'ın da planını bekleyelim dedi, herkesin çıkarına olacak bir çözüm bulmalıyız dedi.
00:59Daha sonra görüşmeden ayrıldı, kameralar önünde söylemediği şeyleri X isimli platform üzerinden yalıyla söyledi.
01:07İşte Trump'a karşı çıktım, bu plana kesinlikle uymayacağımızı söyledim, bunun doğru olmayacağını belirttim diye ama kameralar önünde biz onun ağzından böyle bir şey duymadık, daha çok gittikten sonra böyle bir şey internet üzerinden yayınlandı.
01:22Tabii o görüşmede neler konuşuldu, onları şu an bilmiyoruz. Donald Trump'ın çok ciddi bir baskı yapacağını mı tahmin edebiliyoruz? Çünkü hem Ürdün hem de Mısır için alacaklar, alacaklar, merak etmeyin demişti.
01:33Donald Trump'a, bu Ürdün ve Mısır'a yapılan yardımlar kesilecek mi? Bununla tehdit edecek misiniz? Sorsun eyse Trump, biz yılda milyarlarca dolar para veriyoruz ve biz uzun süredir birlikteyiz, dost iki ülkeyiz, biz bu seviyenin üstündeyiz, biz öyle tehditle ilerlemeyiz dedi ama tabii bu döne kadar söylediklerinden sonra o görüşmede herhangi bir tehdit gelmemiş olması bence daha düşük bir ihtimal, yüksek ihtimal olmasına göre.
02:00Tabii burada %99 Mısır'la kesin anlaşırım diyor Donald Trump, Ürdün için ise %100 diyor ki onlarla bir çözüm bulacağımızı biliyorum diyor. Yani Mısır %99 ama Ürdün'le biliyorum bir çözüm bulacağımızı dedi, yine aynı söylediklerini tekrar etti, Gazze'nin bir cehennem olduğundan, Gazze'deki insanların aslında bir alternatifi olsa oradan ayrılmak için can atacağından bahsetti, bütün bunları Donald Trump yine söyledi, bu noktada fikrinde bir değişiklik görülmeyecek.
02:30Tabii Macron ya da diğer dünya devletleri bu karara çok sert karşı çıktı ama Donald Trump bir dediğini iki ettirmeyen bir insan, her dediğine uyulmasını isteyen bir insan. Bundan dolayı bunları çok dinleyecek mi sorusuna herhalde hayır cevabına doğru daha fazla yaklaşıyoruz Büşra.
02:49Bu noktada bu hafta cumartesi günü ateşkes gerçekten de tamamen biterse ki başbakan Neveten Yahu dün 4 saatlik bir güvenlik kabinesi toplantısından sonra Gazze'nin içinde ve etrafında İsrail ordusu askerleri sayısının arttırıldığını ve oraya bir yığılma gerçekleştirildiğini şu an söyledi, yani bütün hazırlıklar tamamlanmış gibi duruyor, Donald Trump da bunun yeşil ışığını yaktı, burada amaç Ürdün'e kapıyı açtırmak mı?
03:19Mısır'a kapıyı açtırmak mı? Burada insanları bombalarken kaçıştıklarında onların en azından yüz binlercesinin boşaltılmasını sağlamak mı? Çünkü Trump öyle bakıyor da olabilir olaya Büşra, yani 1.8 milyon dedi ya hani bombalamaya başladık 500 bininden kurtulsak 500 bin 500 bindir yani bu şekilde bakabilecek bir başkandan bahsediyoruz, ondan dolayı bu hafta o ateşkesin bozulma ihtimali hatta büyük ihtimalle artık ateşkes diye bir şey de yok.
03:46Bu gidişat için çok önemli olacak, Trump'ın planının ilk ayağı olabilir.
03:51Aslında dünkü gördüğümüz tavır bizim sizinle uzun zamandır konuştuğumuz belki de sürekli tekrar tekrar ettiğimiz bir tavrın tezahürü diyebiliriz.
04:00Çünkü kameraların önünde işte iç kamuoyuna farklı bir şekilde seslenirken Trump'ın yanındayken çok farklı bir tavır takınıyorlar.
04:07Aslında direnme şanslarının da ne kadar olup olmayacaklarını bilmiyorlar ama şu an Trump'la kendi toplumlarının öfkesi arasında sıkışmış liderlerden bahsediyoruz ve bu sıkışmışlığın içerisinde ben özellikle Mısır'ın da işte Ürdün'ün de farklı ülke liderlerinin de yarın öbür gün bir tercih yapmak zorunda kalacağını söylüyorum.
04:25Nitekim şu anda Mısır'a topu atmış olması ve Arap ülkelerinin ne söyleyeceğini bir dinleyelim demiş olması geçen gün yayında söylemiştim işte o Abraham anlaşmalarının karşısına bir İbrahim anlaşması koyulması lazım ama bu da tehdit edici olmaması gerekiyor.
04:40Çünkü Trump böyle bir tiple değil Trump'ın diplomatik belki de ticari jestlerle tekrardan mutlu edildiği farklı bir senaryo oluşturulabilir ama burada bir üst akıl gerekiyor işte o konuda da Türkiye'de Sayın Nuh Yılmaz'a dışarı bakan yardımcımıza atfedilen bir şey var açıklama var ne kadar doğru bilmiyorum ama Türkiye'nin de Trump'ın olası bir işgali konusunda hazırlıkları var tadında bir açıklama sosyal medyada gördüğüm için bazı haber sitelerinde ben de paylaşıyorum.
05:07Ama en azından ben Cumhurbaşkanımızın bir inisiyatifi ortaya koyup özellikle Arap ülkelerinin liderleriyle beraber ortak bir tavır konusunda kendileriyle irtibatta olacağını ve yakın zamanda Trump'la Sayın Cumhurbaşkanımızın bir ihtimal görüşebileceğini düşünüyorum.
05:22Çünkü İslam dünyası ve Arap ülkeleri bütün kozlarını oynadılar. Şu ana kadar kamuoyunun önünde açıklamaları net olan ama Trump'la direkt olarak bu meseleyi konuşmamış olan taraf Türkiye tarafıydı. Sizinle o gün Furkan Hoca ile Yunus Bey de vardı konuşmuştuk. Bu bir intihar girişimi bu net bir şekilde intihar girişimi ve Trump'ın beklediği sonuçları doğuracağına da ben çok kuşkuyla yaklaşıyorum.
05:46Bir defa bir devlet aklı yok ortada, bir lider aklı yok. Amerikan başkanlarının zaten seviye olarak en son Trump'la öncesinde Biden'la falan geldiği nokta zaten ortada. Bu bölgenin tarihinden, dinamiklerinden, olası ihtimallerden hiçbir haberler. Şu anda yani bu intihar senaryosunun içerisinde ben şunu görüyorum.
06:05Eğer birincisi ben hep Netanyahu ile devam etmeyeceklerini söylüyordum. Hala da bir yerde yol ayıracaklarını düşünüyorum ama Netanyahu benim beklediğimden daha çok Trump'a biat etmiş gözüküyor bir defa. Sanırım ayakta kalabilmek adına kendisi de bir yöntem farklılığına gitti ve Trump'a tam anlamıyla biat etmiş durumda ki bu İsrail iç basınında bile birazcık konuşulmaya başlandı.
06:27Bir diğer taraftan da sizinle hep konuştuğumuz bir husus vardı. Şimdi peki Gazze'de orada bir bombalamaya başladın. Bu fikri de kabul ettiremedin. Birincisi artık bu bir hayra vesile olursa yani bu kaostan bir düzen çıkarsa Filistin'de çeşitli fraksiyonlar artık Mahmut Abbas gibi kuklaları bir kenara bırakıp hep beraber kolektif bir direniş sergilerse üzerine İsrail'in kendi içerisinde işte Batı şeriada biliyorsunuz yarın öbür gün Mescid-i Aksanlı da yıkılmasıyla.
06:57Bu iş kolektif bir intifadaya dönüşürse Amerika Birleşik Devletleri istikrara kavuşturmaya çalıştığı ve kendince tırnak içerisinde barışçıl çözüm sunduğu bu coğrafyada bir daha hiç var olamazsa ne yapacak? Bunu düşünüyorlar mı? Ben artık bunu da düşünmediğimi düşünüyorum. Tam bir intihar girişimi olacağını düşünüyorum Amerika Birleşik Devletleri.
07:16Türkiye bu konuda az önce bahsettiğim husus içerisinde yani o diplomatik anlamda Trump'ı belli bir rasyonaliteye getirme konusunda en mahir ülkelerden birisi. Çünkü sağ tecrübesi çok yüksek. Şimdi biz Mısır'la ilişkiler çok gerildiğinde belki anlamlandıramamıştık ama sonrasında anlamlandırmıştık ama 2018'de normalleşme işte istihbari düzeyde falan başladığında son 4-5 senedir Türkiye'nin neleri öngördüğünü ve farklı coğrafyalarda neleri inşa etmeye çalıştığını anlayamıyorduk.
07:43Şimdi şu anda bizim Malezya, Endonezya gezimizle işte Güneydoğu Asya ülkeleri oradaki yeni denklemin içerisinde yine Türkiye'nin nüfusunun olacağı bir ülkelerle ve popülasyonla beraber tekrar liderler düzeyinde irtibata geçmesi aslında sadece tok hediye etmekten ya da ikili anlaşmalardan ibaret değil.
08:02Şimdi Türkiye özellikle normalleşme sürecine başladığından beri hem körfez ülkeleriyle hem Mısır'la tabi ki onların yaptığı her şeyi onaylamıyor ama yarın öbür gün zannediyorum ki olması muhtemel senaryolarda en azından diplomatik anlamda bir araya getirebileceği bazı köprüler inşa etmiş gibi görünüyor.
08:21Şu anda bunun Asya kısmını yaptığını görüyoruz. Türk devletleri teşkilatını zaten yaptığını biliyoruz. Yani Türkiye çok geniş bir coğrafyada Amerika için kaybedilmesi çok ağır bir bedele sebep olabilecek bir aktör. O yüzden ben sayın cumhurbaşkanımızın sözünün ağırlığının ya da iki liderin olası bir görüşmesinde şu Arap zirvesinden çıkacak sonuçla da beraber Türkiye hem orada bu fikirlerini çünkü Türkiye şöyle bir öneri sunmuştu biliyorsunuz biz ortak bir Müslüman barış gücü oluşturalım olmadı falan gibi zamanında.
08:50Kamuoyuna çok yansımadı ama bunun yerine Suud Birleşik Arap Emirlikleri arka planda farklı senaryoları hesaplıyorlardı. Şu an hepsinin içinden çıkamadığı bir senaryo var ve Türkiye hem bu liderleri bu sıkışmışlık arasında bir nefes aldırabilir onları konsolide edebilir hem de Trump'a karşı ortak bir tavır olarak kendi fikirlerini beyan edebilir.
09:10İşte burada o rasyonaliteyi oluştururken Trump'a kaybedeceklerini ve kazanacaklarını sayın cumhurbaşkanımız zaten fazlasıyla izah edecektir. Bu denklemin içerisinde Trump bence yine kazanan olmayı seçecek ama işte yani önümüzde çok kırılgan bir hikayelik bir süreç var. Ben ya çok büyük bir kaosun ya da Türkiye'nin ve bölge ülkelerinin isteyeceği şekilde bir çözümün gerçekleşeceğini bunun ortasının artık mümkün olmadığını düşünüyorum.
09:35Orada Batı şeriali alakalı yaptığı açıklamayı siz de görmüşsünüzdür. Yunus Bey zaten takip etmiştir biliyordur. Orada Batı şeriali alakalı süreçleri hatta bununla alakalı Cumhuriyetçi Parti'deki bazı kişilerin hazırlıklara başladıklarını falan yani Batı şerianın kanun dışı bir defa ilhakını tekrardan destekleyeceklerini bununla alakalı ABD iç makamlarında yazışma süreçlerine bile bir hazırlık olduğuna dair şeyler okuyorum Amerikan basınında.
10:02Bir defa bunu göz önünde bulundurunca Trump'ın dediğim gibi Netanyahu'yu kendisine bağlamasıyla beraber burada bu planı uygulamaya çalışacağını bir koz aradığını ama ancak o bahsettiğim ortak duruş sert ve çok kararlı bir duruş sergilenirse diplomatik anlamda da uygun bir dille ifade edilirse Trump'ı da kaybetmeden yapılabileceğini düşünüyorum ama düşük bir ihtimal.
10:23Çünkü bugüne kadar biz bölge ülkelerinden bu tavrı görmedik yani her şeyi Türkiye'nin omzuna yıkmak diplomatik anlamdaki bütün bu cebelleşmeyi Türkiye'den beklemek çok hakkaniyetli de değil. Ortak bir inisiyatif ve irade ortaya konursa mümkün yoksa Trump gözüne koyduğu şeyleri ne yazık ki yapmaya çalışacak.