Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00İNTRO
00:14Cumhuriyet TV ekranlarından merhaba sevgili izleyenler.
00:17Bu yayında sıkça sizler için Gazze meselesinde İsrail'in Gazze'ye yönelik soykırmandıran saldırılarını konuştuk.
00:23Orada aslında yeni bir sürece girilmiş gözüküyor.
00:26Aylardır ABD, Katar ve Mısır'ın ara buluculuğunda ateşkes için görüşmeler sürüyordu.
00:31Anlaşmaya varıldığı söyleniyor.
00:33Üç aşamalı bir plan yapıldı.
00:35Planın ilk aşamasında silahların susmasıyla, ateşkesin başlamasıyla aslında sürecin başlayacağına ilişkin bir anlayış var.
00:42Ama ilerleyen günlerde ne olacak çok da belli değil.
00:45Çünkü bazı maddelerde hala anlaşamadığı, ateşkesin kalıcı olup olmamasının da tartışıldığı bir ortam var.
00:51Bugün konuşacağız.
00:52Uluslararası İlişkiler Uzmanı Arif Keskin bizimle.
00:55Hoş geldiniz.
00:56Hoş bulduk. İyi yayınlar İrem Hanım.
00:59Şimdi 15 ay sonra bir ateşkes üzerinde anlaşıldığını söyleyebiliriz.
01:03Bir plan yapılmış.
01:04Anladığım kadarıyla planın ilk aşaması Hamas'ın rehineleri bıraktığı ve bunun karşılığında da İsrail'in işgal ettiği bazı bölgelerden çekildiği şeklinde.
01:16Silahlar susacak gibi gözüküyor.
01:18Eğer İsrail kabinesi onaylarsa 19 Ocak'tan itibaren başlayacak ama anlaşılamayan maddeler de var.
01:24Siz nasıl görüyorsunuz orada ateşkesin kalıcı bir biçimde sağlanması şu anda mümkün mü?
01:31Aslında bu konuda dünyadaki yorumlara bakıldığında olumsuz veya olumlu, iyimser veya kötümser yorumlar da var.
01:52Çünkü süreç 3 aşamalı olarak tasarlanmış durumda ve aslında ilk aşama başarılı olunursa 2. aşama ve daha sonra 3. aşamaya geçileceğini söyleniyor.
02:14Ve bu nedenden dolayı bazılarına göre özellikle İsrail'deki azınlık bir radikal gruplar var.
02:25Onlar bu anlaşmaya karşılar.
02:29Onlar bu anlaşmayı İsrail'in kaybı ve yenilgisi olarak nitelendiriyorlar.
02:36Hatta Netanyahu'nun bakanlar kurulunda da böyle o insanlardan var.
02:44Ve ayrıca 2. ve 3. aşamada daha kritik kararlar var.
02:52Mesela İsrail'in Gazze'yi tam anlamıyla boşaltıp boşaltmayacağı kollar var.
02:59Bu nedenden dolayı bazılarına göre bu geçici süreç belki daha sonra işlemeyebilir ve biz yeniden bir çatışmaya dönebiliriz diyorlar.
03:16Tabi ki buradaki temel mesele aslında İsrail'in ve Netanyahu'nun tavrı.
03:24Çünkü Hamas'a bakıldığında Hamas açıkça ateşkesi destekliyor.
03:32Ve hatta ateşkesi bir fırsat olarak ve bir şekilde de zafer olarak nitelendirerek bu süreci sürdürmekten yana olduğunu açık şekilde gösteriyor.
03:47Hatta bazılarına göre Hamas'ın zaten başka bir çaresi de başka bir yolu da yok.
03:54Ama Hamas bunu istiyor.
03:57Burada problem olan Netanyahu'dur.
04:00Dünyaya baktığımız zamanla aslında azınlık, İsrail'deki azınlık o radikal grupların dışında,
04:11dünyada ise bu anlaşmayı destekliyor, sevinçle karşılıyor, doğru buluyor.
04:20Amerika'dan Avrupa'dan tutun Arap devletlerine hatta oradan İran'a kadar uzanan hatta bakıldığında bütün açıklamalar olumludur.
04:33Ve bir türde sevinçle karşılaşıyorlar.
04:38Çünkü aslında dünyanın da insani olarak ahlaki, siyasi, jeopatik birçok gerekçelerle böyle bir anlaşmaya ihtiyacı var.
04:49Bu hem Amerika'nın, Avrupa'nın veya Arap devletlerinin, Hamas'ın kendisinin ve hatta İran'ın da bu anlaşmaya ihtiyacı var.
05:00Bu nedenle dolayı aslında ateşkesi bölgedeki ve uluslararası alanında ciddi bir destek söz konusudur.
05:14Bazı yerlerde de toplumsal gösterileri de yaşandı.
05:19Diğer en önemli mesele burada, Trump da bunu destekliyor.
05:25Sonuç itibariyle hatta bazılarına göre bu Trump'ın bir başarısı.
05:31Trump gelmeden önce etkisini gösteriyor.
05:35Ve doğal olarak bu nedenle dolayı bütün bu uluslararası Trump'ın da bunu desteklemesi.
05:45Ve ayrıca bölgedeki gelişmeler açısından bakıldığında da bazılarına göre bu anlaşma geçici olsa da ama bu sağlıklı bir yörüngedir.
06:01Bu sürdürülebilir.
06:04Çünkü şöyle de bakıldığında şu an itibariyle tabloya baktığımız zaman Suriye'de Beşer Hasar yönetimi yıkılmış durumda.
06:18Lübnan'da Hizbullah zayıflatılmış ve köşeye sıkıştırılmış bir vaziyette.
06:26İran belli derecede zayıflatılmış.
06:30Irak'ta İran'a yakın milislere özellikle de Haşdo Şahab'ın lavi vefası ciddi bir biçimde gündemde.
06:41Diğer taraftan da Trump geliyor.
06:45Bu açıdan da bakın İsrail direniş ekseni olarak adlandırılan o yapıyı zayıflatmış durumda.
06:55Suriye'den Irak'a kadar uzanan İsrail'in lehindedir.
07:01Bu nedenle dolayı aslında bu ateşkesin bu anlamda da sürdürülebilir düşünüyor.
07:14Doğal olarak biz aslında olumlu desteklediği kabul ettiği bir süreç ancak öngörülmesi çok zor bir süreçle karşı karşıyayız.
07:32Bunun öngörülmezliğin en önemli nedeni Netanyahu ve radikallerin istekleri veya hatta bu süreçten önce önlerine koydukları o amaçlar.
07:46Tabii ki bunların da belirsizliği ve doğal olarak aslında biz olumlu ihtiyacımız olan, ahlaki, insani, siyasi olan, bölgemiz açısından, dünya açısından gerekli olan ve ciddi de bir desteğe sahip olan ama belirsiz öngörülmesi kolay olmayan bir sürecin içindeyiz.
08:13Sayın Keskin şimdi aslında sizin söylediklerinizi böyle düşünüyorum.
08:17Bütün olaylar da Hamas'ın 7 Ekim saldırısıyla beraber bir domino taşı etkisi yarattı.
08:22İşte oradan Hamas'a yönelik harekat başlattı İsrail sonra Lübnan, Hezbollah'ı Hamas'a destek veriyor dedi.
08:29Hezbollah'a yönelik onları çok ciddi şekilde zayıflatan komuta kademelerini yok eden saldırılar düzenledi.
08:35Bunun ardından Suriye'de yaşananlar HTS'nin ilerleyişine 2014'te olduğu gibi Lübnan, Hezbollah'ı destek veremedi.
08:42Orada İran'ın, Rusya'nın da desteğini görmeyince Suriye sahası karıştı.
08:45İsrail orada da ilerledi.
08:47Bütün bu tabloya bakıyoruz bu süreçte 40 bini aşkın insan öldü.
08:51Dediğiniz gibi direniş ekseni dediğimiz şey artık ne kadar kaldı ne kadar kalmadı tartışılır.
08:56Bir Filistin davası kaldı mı kalmadı mı tartışılır.
08:59Bugün bile yani 19 Ocak'ta başlayacak diyorlar ateşkes.
09:03İsrail bugün bile sivilleri vurdu.
09:05Şimdi şu anda da ne Hamas'ın Gazze'yi yönetmesini ne de eskisi gibi Filistin yönetiminin Batı şer'ayı yönetmesi kabul etmeyeceği söyleniyor.
09:13Hatta şöyle bir endişe bile var.
09:15Rehineler ilk aşamada bırakıldıktan sonra İsrail ateşkesten vazgeçer diye.
09:20Baktığımda ben mi çok olumsuz yorumluyorum tabloyu yoksa sizin de böyle endişeleriniz var mı?
09:25Tabii ki hepimizin böyle bir endişeleri var.
09:30Aslında 7 Ekim Hamas'ın saldırısını İsrail kendi lehine çevirmeyi başardı.
09:43Yani bunu kabul etmemiz gerekiyor.
09:47Aslında 7 Ekim Hamas'ın saldırısı hangi söylemle başlanmıştı?
09:55Siyonizmi haritadan sileceğiz, yok edeceğiz bir selüganla, bir mottoyla dillendiriliyordu.
10:04Ama İsrail süreci ters çevirmeyi özellikle de Amerikanın da desteğiyle, Batılı güçlerin de desteğiyle süreci kendi lehinde çevirmeyi başardı.
10:21Hem biz bunu Suriye'de gördük, bunu Lübnan'da, Irak'ta ve önümüzdeki süreçte belki Yemen ve İran'da da buna tanıklık edeceğiz.
10:35Yani bu açıdan bakıldığında, özellikle Netanyahu ve İsrail'e belki farklı bir özgüven gelmiş durumda.
10:47Bu özgüvenle zaten Suriye'deki sorunu çözdük.
10:52Yizbullah'ı belli bir derecede pasifleştirdik.
10:58Irak'ta onları köşeye sıkıştırmış durumdayız.
11:03İran etki yürek edebilecek bir noktada değil.
11:07Hamas'ın en önemli etkin liderlerini zaten öldürülmüş durumda.
11:14Ve doğal olarak böyle bir fırsat çerçivesinde daha farklı ve belki de daha tehlikeli ve korkunç hayaller kurmalarına sebebiyet verebilir.
11:29Zaten de bu nedenle dolayı ilk başta da bunu dillendiriyorlar.
11:37Ve bu nedenle dolayı korkunç olan da budur.
11:41Yani korkunç olan şudur.
11:43İsrail'in elinde bir eylem planı var.
11:46Ve bu eylem planının bugün tam olarak Gazze'yle ilgili bu eylem planında ne kadar geri adım atacak açısından biz bunu net olarak bilmiyoruz.
12:00O nedenle dolayı tabii ki burada kötümser olmak için elimizde neden var.
12:10Ama burada önemli olan husus şu anda önemli olan husus bu var olan bu fırsatın bu kısa sürede olmuş olsa insani olarak bölgede herkesin ihtiyacı olan bir süreçtir.
12:29Sonuçta 46 binden fazla insan öldürüldü.
12:35120 bine yakın insanın yaralandığını ve neredeyse Gazze yerine bir edildi.
12:45Ve doğal olarak çok insan yerinden edildi.
12:51Aileler dağıldı.
12:53Ve şu anda da orada elektrikten tutun sudan tutun gidaya kadar ciddi zorluklar yaşanıyor.
13:03Ve doğal olarak oradaki kuşatma ve oradaki insani ahlaki sorun başlı başına bizi insan olarak ilgilendiriyor.
13:14Ve hatta kendi durumumuzu sorgulamakla birlikte birçok devletin de problemi durumdadır.
13:23Bakınız şu anda Gazze'nin durumu aynı zamanda Suudi Arabistan'ın kamuoyuyla olan sorunların biridir.
13:33Bu Mısır'dan tutun Mısır'dan tutun Irak'a kadar bütün her yerde toplumun en önemli sorunlarından biridir.
13:44Bu nedenden dolayı şu anda gelen haberlere göre Basra Körfez'de en önemli ülkelerin birisi İsrail'den olan rahatsızlıkları.
13:54Çünkü İsrail'in yayılmacı ve İsrail'in şiddet bağlamında sınır tanımaması bir yönüyle de onların da problemi olarak da görüyorlar ve bunu da sunuyorlar.
14:11Ve bu açıdan bakıldığında aslında Gazze, Ateşkes bölgemizdeki bu sıkışmışlığın, bölgemizdeki bu birikmiş enerjiyi de belli bir derecede yumuşatabilir, rahatlatabilir.
14:27Ve belli ülkeler üzerindeki baskıyı da azaltabilir. Bu Mısır'dan Ürdün'e kadar uzakta o ülkelerin üzerinde özellikle de kendi toplumlarından ciddi bir baskı olduğu açık şekilde gözüküyor.
14:47Biz bunu mesela nerede gördük? Lübnan'da gördük. Biz burada Ateşkes imzaladıktan sonra İran'la İsrail arasındaki süreç belli bir derecede yumuşadı.
15:01Bir yönüyle de aslında Gazze'deki ateş, Orta Doğu'daki sürecin de belli bir derecede yumuşamasına sebebiyet verebilecek.
15:15Ve hatta devletlerin orta, Suriye dahil daha farklı sorunlara yönelmesi veya orada daha yapıcı olabilmelerini başlatabileceği de beraberinde getirebilir.
15:33Ve hatta bazılarına göre de aslında bir yönüyle de Araplara şu baskı yapılıyor. Evet burada bir ateşkes olacak ama İsrail anlaşmasını devreye sokacak.
15:51İsrail'le yakınlaşma gibi tartışmaların da önümüzdeki bu çerçivede gündeme gelebilir. Özellikle de Trump'ın en önemli isteğinin birisi Gazze burada bir ateşkesin sağlanması ve ayrıca İran'a sınırlamaları, ayrıca yeniden o İbrahim anlaşmalarını devreye sokabilir.
16:18Bunun açısından da Gazze'de ateşkese ihtiyaç duyuluyor. Bütün bunlara bakıldığında Gazze'de bir ateşe ihtiyaç var.
16:31İsrail açısından bakıldığında tabi ki Netanyahu ve radikalileri bir tarafa bıraktığımız zaman bugün görüyoruz ki dünyada İrem Hanım antisemitizm ciddi bir biçimde yükselmiş durumda.
16:48Yani bu süreçten önce bu böyle değildi. Şimdi batıların verdiği rakama göre Yahudi karşıtı %50'ye aşmış durumda. Bu şimdi İsrail karşıtlığının çok daha yukarılarda ve doğal olarak şu anda Avrupa'da ve Amerika'da ciddi bir Yahudi karşıtlığı başlamış durumda.
17:13Verilen rakamlara göre %50'nin üzerinde ve düşünün Holocaust tartışması dahil olmak üzere Yahudi soykırım tartışması olmak üzere çok farklı tartışmayı da gündeme beraberinde getiriyor.
17:28İsrail kendisi de ve hatta Yahudileri de çok farklı bir tehlikeye attığı görülüyor. Bu aynı zamanda İsrail toplumu açısından da önemli bir sorun. O nedenle İsrail toplumunun önemli bir bölümünde bu ateşkesten yanadır ve rehinelerin gerine dönmesi bu açıdan bakıldığında bir zorunluluk ve gereklilik olarak karşımıza çıkıyor.
17:56Sayın Keskin çok teşekkür ediyorum analizleriniz için. İlerleyen günlerde sonucun ne olacağını aslında olumlu mu olumsuz mu konuşmaya devam edeceğimizi de göreceğiz. Sizlerle yeniden konuşuruz. Hoşçakalın.
18:09Teşekkür ederim. Sağolun.
18:11Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri 15 ayın ardından 46 bini aşkın insan öldükten sonra İsrail ile Hamas arasında ateşkest imzalandı. ABD, Katar ve Mısır'ın ara buluculuğunda görüşmeler sürüyordu.
18:25Yarın İsrail kabinesinin sabah saatlerinde onaylaması halinde 19 Ocak'tan itibaren ateşkest yürürlüğe girecek ve 3 aşamalı planın ilk aşaması uygulanmaya başlayacak.
18:36İlk aşamada Hamas'ın elindeki rehineleri bırakması, İsrail'in ise Gazze'de ve Batı Şeria'da işgal ettiği bölgelerden yavaş yavaş çekilmesi öngörülüyor. İlerleyen günlerde gelişmeleri sizlerle paylaşmayı sürdüreceğiz. Şimdilik noktalıyorum. Hoşçakalın.