Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alpaslan Bayraktar, Tarafsız Bölge programında Ahmet Hakan'ın sorularını yanıtladı. Bayraktar, Akkuyu'da ilk nükleer reaktörün yüzde 90 oranda bittiğini açıkladı. Bakan ayrıca Gabar'da yıllık petrol üretiminin 71 bin varile çıktığını söyledi.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00:00Hepinize iyi akşamlar, tarafsız bölge özel, hoş geldiniz.
00:00:12Bu akşam Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Alparslan Bayraktar'la konuşacağız, sohbet edeceğiz.
00:00:19Enerjide neredeyiz sorusuna cevap arayacağız, hoş geldiniz.
00:00:23Çok teşekkür ediyorum, hoş bulduk.
00:00:25Yoğun musunuz?
00:00:26Yoğunuz, enerji 85 milyon vatandaşımıza 7.24 enerjiyi kaliteli, kesinsiz bir şekilde götürebilmek için gece gündüz yoğun bir mesainin içerisindeyiz.
00:00:39Enerji işi normalde her şey olağan akışındayken hiç kimsenin fark etmediği bir şey ama en küçük bir sıkıntı da hepimizin hayatını doğrudan etkiliyor.
00:00:52Siz normal akışı sürdürmek için çaba sarf ediyorsunuz aslında.
00:00:57Evet.
00:00:58O akış hiç dinmesin istiyorsunuz.
00:01:01Tekrar hoş geldiniz.
00:01:02Teşekkür ederim.
00:01:03İsterseniz son günlerde sizin bakanlığınızın adının çok zikredilmesine neden olan konu biraz Suriye'deki enerji açığı.
00:01:14Evet.
00:01:15Suriye'de müthiş bir imar sorunu var, enerji sorunu var, işte yeni bir yapılanmaya gidiliyor filan.
00:01:24Cumhurbaşkanı Erdoğan da çok önem veriyor ilk etapta enerjinin, enerji sorununun çözülmesi için.
00:01:32Evet.
00:01:33Ne yaptınız siz bir heyet mi gönderdiniz Suriye'ye bir durumu incelemek için?
00:01:39Evet Suriye'deki durum tabii şöyle bizi de çok yakinen ilgilendirdiği için yoğun bir şekilde üzerine çalıştığımız bir konu.
00:01:49Cumhurbaşkanımızın bu konuda sizlere de açıkladığı daha sonra da bizlere talimat olarak verdiği konu özellikle Suriye'de yaşamın tekrar normale dönmesi.
00:02:00Oradaki insanların en temel evrensel ihtiyaçlarının karşılanabiliyor olması.
00:02:06Elektrik de bugünün dünyasında olmazsa olmaz bir kaynak.
00:02:11Elektrik olmayınca su yok, hijyen yok.
00:02:14Dolayısıyla ve rejimin devrilmesinden sonra tabii 13 yıl süren iç savaş, onun getirdiği büyük tahribat.
00:02:22Dolayısıyla şu anda Suriye'de aslında enerji anlamında elektrik altyapısı, enerji altyapısı anlamında her şey eksik.
00:02:30Her şey eksik.
00:02:31Her şey eksik.
00:02:32Enerji üretiminden iletimine iletiminden dağıtma kadar birçok alanda yapılması gereken işler var.
00:02:38Dolayısıyla bizim şu anda üzerinde odaklandığımız aslında Suriye'nin bu enerji altyapısını bir master planla çalışarak
00:02:45neye ihtiyaç var, bunlar için neler yapılabilir kısa, orta ve uzun vadeli bu planlamalar için geniş bir heyeti oraya yılbaşından önce göndermiştik.
00:02:55Bakanlıktan.
00:02:58Bakanlıktan ilgili kurumlarımız.
00:03:00Uzmanlar.
00:03:01Uzmanlardan oluşan bir heyeti oraya gönderdik.
00:03:03Bu hafta yine bir heyeti tekrar gönderdik.
00:03:07Onlar da bugün Türkiye'ye dönüyorlar.
00:03:09Dolayısıyla şu anda biz biraz önce ifade ettiğim gibi ihtiyaçları tespit edebilmek ve dolayısıyla Suriye'de tekrar yaşamın normalleşmesi,
00:03:19bu anlamda Türkiye'deki Suriyelilerin vatanlarına dönebilmesi,
00:03:24hep diyoruz güvenli, gönüllü, onurlu, düzenli bir şekilde dönebilmesi birçoğu dönmekle alakalı aslında oradaki bu gelişmeleri takip ediyor.
00:03:33Bu anlamda da bizim orada istikrara kavuşmuş bir Suriye olması Türkiye için fevkalade önemli.
00:03:39Yani o zaman şöyle diyorsunuz anladığım kadarıyla.
00:03:42Öncelikle ülkenin bir enerji sorunu var, elektrik sorunu var, bu sorunu.
00:03:49Altyapı sorunu var.
00:03:50Altyapı sorunu var.
00:03:51Bu sorunların çözümünde katkıda bulunalım biz Türkiye olarak ki gönüllü dönüşler daha da artsın.
00:03:58Daha da artsın.
00:03:59Suriye'de de bu anlamda şu andaki yönetimin de istikrarı sağlayabilmesi için,
00:04:07oradaki insanların memnuniyetini tesis edebilmesi bu anlamda da önem arz ediyor.
00:04:11Dolayısıyla biz istikrarına kavuşmuş, bütünlüğünü korumuş bir Suriye'den yanayız.
00:04:16Dolayısıyla bu anlamda onlara yardımcı olmak amacıyla Suriye ile ilgileniyoruz
00:04:22ve ajandamızı birinci gündem maddesi haline getirmiş durumdayız açıkçası.
00:04:26Giden heyet gönderdiğiniz, sizin ekibiniz geldiğinde verdikleri bilgi ne doğrultuda?
00:04:36Çok kötü, orta kötü, az kötü hangisi?
00:04:40Yani şöyle, belli bölgeler hakikaten çok kötü.
00:04:44Neredeyse hiçbir altyapıdan söz edemeyeceğimiz kadar kötü.
00:04:48Ama belli yerlerde de mevcut altyapı var.
00:04:51Onların rehabilite edilmesi lazım, onların güçlendirilmesi lazım.
00:04:55Dolayısıyla ilave yatırım ihtiyaçları var.
00:04:57Kapasiteler yetersiz.
00:04:59Şu anda insanlar günün büyük bir kısmında elektriği erişimleri yok.
00:05:03Çok iptidai çözümlerle, mobil jeneratörlerle elektrik üretmeye gayret ediyorlar.
00:05:11Dolayısıyla bütün bunlarda iyileştirme yapabileceğimiz alanlar mevcut.
00:05:15Siz gidecek misiniz Suriye'ye?
00:05:17Suriye'deki yönetimin belli bir şeyi kazanmasına, olgunluğu kazanmasından sonra
00:05:23inşallah bizim muhataplarımız orada netleştikten sonra biz de üst düzey bir ziyareti düşünüyoruz.
00:05:29Yani henüz daha orada enerji bakanı yok değil mi?
00:05:32Evet.
00:05:33Sonra sizin muhatap olabileceğiniz bir bakanlık yok.
00:05:36Bu yapacağınız, Suriye'de yapılacak olan, yapılması gereken altyapı çalışmaları bir maliyet de gerektiriyor.
00:05:45Evet.
00:05:46Siz o maliyeti karşılayabilecek durumda mısınız?
00:05:48Yoksa uluslararası yardımlarla mı karşılanacak bu maliyet?
00:05:52Şimdi açıkçası yani biz bugüne kadar aslında şu anda bizim Suriye'yle devam eden bir enerji ilişkimiz var.
00:06:00Biz özellikle harekat bölgeleri…
00:06:03Eskiden mi?
00:06:04Tabi 2017'den itibaren aslında biz Suriye'ye hem elektrik hem akaryakıt ürünlerini ihraç ediyoruz.
00:06:12Afrin'e?
00:06:13Afrin, İdlib, Operasyon Bölgesi, Kuzey Suriye'de.
00:06:17Biz şu anda günlük 210 megavatlık bir elektriği zaten 7 ayrı noktadan Suriye'ye veriyoruz.
00:06:23Öyle bir şey var zaten.
00:06:24Tabi zaten yürüyen bir iş var.
00:06:26İhraç ediyoruz.
00:06:27Orada yerelde firmalar var.
00:06:30Bunu bizden alıyorlar, satın alıyorlar ve onlar da dağıtımı da o bölgelerde yapıyorlar.
00:06:35Ama tabi biz bunu daha güneye, işte Halep'in durumu biraz daha kötü, oralara nasıl götürebiliriz?
00:06:41O arayışın içerisinde olacağız.
00:06:43Bunu yaparken sizin de ifade ettiğiniz gibi yapılması gereken konulardan bir tanesi,
00:06:48tabi öncelikli olarak Suriye'deki yaptırımların kalkması.
00:06:52Suriye'ye tatbik edilen…
00:06:54Uluslararası yaptırımların.
00:06:55Uluslararası yaptırımların kalkması.
00:06:57Onu da yavaş yavaş gevşetiyorlar galiba.
00:06:59Ülkelerin beyanları gelmeye başladı.
00:07:01Bunun isabetli olacağını düşünüyoruz.
00:07:04Bunun yanı sıra uluslararası bir konferansla, bir donörler konferansı olabilir.
00:07:09Burada farklı ülkeler, civardaki ülkeler katkı sağlayabilirler.
00:07:14Sağlamayı düşünenler var, bunları dile getirenler var.
00:07:17İş modelleri üzerinde çalışıyoruz.
00:07:20Yani yatırım yapıldıktan sonra belli imtiyazlarla, uzun dönemli imtiyazlarla bu yatırımlar oraya yapılabilir.
00:07:27Özel sektör burada devreye girebilir mi?
00:07:29Özel sektörün tamamen aslında devrede olduğu bir süreçten bahsediyorum.
00:07:32Dolayısıyla bütün bunlar…
00:07:34Masada.
00:07:35Masada.
00:07:36Kaynaklarını da bu şekilde üreterek kurgulamaya çalıştığımız bir süreci işletiyoruz.
00:07:41Sayın Bakanım şu açıdan soruyorum.
00:07:43Bizim vatandaşlarımız diyorlar ki bizim zaten kendi sıkıntılarımız var ülkemizin.
00:07:49Şimdi bir de Suriye'ye enerji yatırımları falan deyince sanki Türkiye hiç karşılıksız
00:07:55Suriye'deki bütün bu yatırım sorunlarının üstlenmiş ve onların maliyetlerine de katlanacakmış gibi bir hava estiriliyor.
00:08:04Halbuki siz diyorsunuz ki öyle değil bir sürü yöntem var o yöntemleri deneyeceğiz diyorsunuz.
00:08:10Aynen onu söylüyorum.
00:08:12Şurası da Halep.
00:08:16Bu tabii sizin enerji işi ayrı bir iş de Halep'in durumu da hakikaten görüntülerde…
00:08:24Burada aslında altyapı anlamında ne ararsanız o eksik.
00:08:27Dolayısıyla bütün bunların bir arada kurgulanması gerekiyor.
00:08:30Burada elektrik yoktur herhalde.
00:08:32Elektrik yok, elektrik hatları yok.
00:08:34Ama biz özellikle Halep özelinde söyleyeyim.
00:08:37Bizim Elbey Halep arasında aslında geçmişte savaş öncesi dönemde tesis ettiğimiz iletim hatları vardı.
00:08:47Bunların elbette ki bizim kontrolümüzdeki olan bölümde halen bunlar ayakta.
00:08:52Ama biz şuna inanıyoruz.
00:08:54Önümüzdeki 6 aylık süreç içerisinde biz Halep'e yaklaşık 500 MW'a kadar bir elektrik ihracına başlayabilecek çalışmayı yapabiliriz.
00:09:05Dolayısıyla Halep'i bu anlamda rahatlatabiliriz.
00:09:09Şu anda hali hazırda biraz önce bahsettiğim o 210 MW Şubat ayında 300 MW'a çıkarmayı hedefliyoruz.
00:09:16Yine İdlib, Afrin o civardaki bölgeleri desteklemek için.
00:09:20Dolayısıyla biraz önce ifade ettiğim gibi kısa vadeli, orta vadeli belki birkaç yıla yayılacak.
00:09:26Mesela Halep'teki enerji santrallerinin ihtiyacı olan doğalgazı Türkiye'den oraya boru hattıyla sevk edebiliriz.
00:09:34Kilis'te doğalgaz hatlarımız mevcut. 36 inç boru hatlarımız var.
00:09:38Çok yakın.
00:09:39Çok yakın. Yani orada bir 12 ay içerisinde, bir sene içerisinde bir boru hattıyla beraber Halep'teki santral beslenebilir.
00:09:47Dolayısıyla hem doğalgazda hem elektrikte üretimden iletime, iletimden dağıtma kadar böyle bir plan üzerinde çalışıyoruz.
00:09:54Özel sektörü burada mutlaka işin içerisinde.
00:09:57Hem Türkiye'deki yatırımcıları hem de farklı ülkelerden gelebilecek şirketleri açıkçası bu anlamda oyuna teşvik ediyoruz.
00:10:07Oyuna sokma gayreti içerisindeyiz.
00:10:09Şimdi ben sizi anlatınca bir eylem planınız var öyle anlıyorum.
00:10:13Sizin aslında kısa vadeli, orta vadeli, uzun vadeli bir eylem planı oluşturacaksınız.
00:10:18Yani biz burada şunu bir Suriye'nin şu andaki fotoğrafını çektik, bunu tespit ettik.
00:10:27Bu tespitler doğrultusunda neler yapılması lazım?
00:10:29Üretimde rehabilitasyonlar onlar için gerekli, onlar için bunu yapabilecek şirketlerimiz kimler olabilir?
00:10:36İletimle alakalı, dağıtımla alakalı, bizim elektrik iletim hatlarımızdaki biraz önce Halep örneğindeki gibi
00:10:42doğalgaz boru hatlarını nasıl daha güneye indirebiliriz?
00:10:46Bu çalışmalı çünkü Halep'ten sonrasında mesela doğalgaz şebekesi var Suriye'de şu anda.
00:10:51Kendi şebekeleri var.
00:10:53Evet kendi şebekeleri var.
00:10:54Dolayısıyla Halep'e ulaştığınız zaman aslında sizin gazınızın Şam'a kadar daha güneye inmesi de söz konusu olacak.
00:11:00Bir de Halep çok önemli çünkü Türkiye'ye göç eden sığınmacıların çok önemli bir bölümü Halep'ten geldi.
00:11:07Halep biraz imara kavuşur, enerji ihtiyacı karşılanırsa Türkiye'deki sığınmacıların büyük bir çoğunluğunun oraya dönme ihtimali olur.
00:11:19Sadece şeyi merak ettim.
00:11:21Şimdi ben diyelim ki bir enerji yatırım firmasının sahibiyim.
00:11:25Bana siz diyorsunuz ki gel burada yatırım yap.
00:11:28Ben paramı kimden alacağım?
00:11:30Şöyle şimdi uluslararası finansman buraya gelmesi söz konusu.
00:11:36Onun için yaptırımların kalkması.
00:11:38Dolayısıyla şu andaki yönetimin desteklenmesi bu açıdan önemli.
00:11:43Ama özel sektör bu finansmanı dışarıdan bulduğu zaman uzun dönemli biraz önce onu söylemeye çalıştım.
00:11:50İmtiyazlarla yani biz bir santral yapacaksınız.
00:11:53Yeni santrale ihtiyaç var.
00:11:548 bin 9 bin megavatlık bir kurulu güç şimdilerde 4-5 bin megavatlara düşmüş yani geriye düşmüş durumda.
00:12:00Dolayısıyla bunu tekrar eski seviyesine getirebilmek için yeni santrale ihtiyacımız var.
00:12:05O yeni santral sizin oraya 20 yıl 25 yıllık bir elektrik alım garantisiyle.
00:12:10Suriye ödeyecek yani onu.
00:12:13Evet.
00:12:14Tamam anladım şimdi imtiyazla verilebilir diyorsunuz.
00:12:16Orada insanlar şu anda elektriği nasıl sağlıyorlar?
00:12:19İşte mobil jeneratörlerle efendim dizel jeneratörlerle sağlıyorlar.
00:12:23Onlara ödedikleri bedelden daha da ucuza aslında olabilecek ama böyle bir iş modeliyle
00:12:28yerli yabancı yatırımcılarımızın içinde olabileceği bir yapıyı tesis edebiliriz diye düşünüyoruz.
00:12:34Ama herhalde bunun için en önemlisi Suriye'de yeni hükümetin bir an önce oluşması gerekiyor.
00:12:41Sizin oradaki muhatabınızın ortaya çıkması gerekiyor ki oturup bunları konuşabilesin.
00:12:48Konuşulabilecek hukuki altyapısını bu anlamda tesis edebilecek.
00:12:52Oraya girecek şirketlerimize bu anlamda da bir anlamda güvence oluşturabilecek.
00:12:57Yani o hukuki altyapıyı tesis edebilmek önemli.
00:13:00Dolayısıyla bu hazırlıkları işte biz o gün gelecekmiş gibi hazırlıklarımızı açıkçası yapıyoruz.
00:13:07Benim gerçekten aklıma çok yattı bu söyledikleriniz.
00:13:11Yani ben hep karamsardım.
00:13:14Ya nasıl olacak bu ülke yerle bir olmuş, elektrik yok, altyapı gitmiş falan.
00:13:21Hani şimdi siz anlatınca olabileceğine bir parça daha ikna olmuşum.
00:13:27Tabii biz şu anda enerjiyi konuşuyoruz.
00:13:29Tabii işin enerji kısmı.
00:13:31Ama işte havalimanları, yollar işte ekranda görüyoruz yani şehirlerin durumu, binaların durumu.
00:13:38Dolayısıyla aslında Suriye'nin altyapısı için Birleşmiş Milletler'in yakın zamanda yaptığı bir çalışma var.
00:13:44Yani yaklaşık 400 ila 500 milyar dolarlık aslında bir altyapı yatırımına Suriye'nin tekrar ayağa kalkması için ihtiyaç var.
00:13:52Dolayısıyla bunlar farklı alanlarda diğer ihtiyaçların da yapılması söz konusu.
00:13:57Tabii kaynak olarak hani iş modeli konuştuk, kaynakları konuştuk, dışarıdan getirilebilecek finansmanı konuştuk.
00:14:04Bir de tabii Suriye'nin istikrarı kazanmasıyla beraber Suriye'nin kendi kaynaklarını aslında ekonomiye kazandırmakla konuşulabilir.
00:14:11Yani Suriye 2002 yılında 630 bin varil günlük petrol üreten bir ülke.
00:14:16Büyük müdür bu yüksek mi?
00:14:18Bu çok ciddi bir rakam.
00:14:20Türkiye ihtiyacının neredeyse yüzde 60'ı diyebileceğiniz bir rakam.
00:14:23Bu rakam tabii zaman içerisinde düştü.
00:14:26Savaş öncesinde 300 bin variller yine önemli bir miktar.
00:14:30Dolayısıyla Suriye'nin diğer kaynakları işte madenleri olabilir bizim ilgi alanımız için söyleyeyim.
00:14:36Diğer kaynaklarını aynı zamanda ekonomiye kazandırmakta bütün bu altyapı çalışmaları için fevkalade önem arz ediyor.
00:14:43Yani bu şeyi de ne kadar önemli olduğunu gösteriyor bu söylediğiniz.
00:14:47Şimdi ülkenin petrolü YPG kontrolünde biliyorsunuz.
00:14:52Evet.
00:14:53Biz bunu konuşuyoruz sürekli programlarda.
00:14:56Yani YPG'nin orada kendine kurduğu devletçik petrolün üstüne konmuş Amerika ile birlikte o petrolü sahip çıkıyor.
00:15:07Şimdi o yapı bozulmadığı müddetçe Suriye devleti o petrolden mahrum kalacak.
00:15:14Ve Suriye halkı o petrolü gelirinden mahrum kalacak.
00:15:18Suriye'nin yeniden inşası ve Suriye'nin bu anlamda yapması gereken, vatandaşlarına sunması gereken hizmetler için gerekli kaynakların
00:15:28önemli bir kısmı aslında sisteme dahil olmayacak.
00:15:32Olmayacak.
00:15:33Hep işte dışarıdan gelebilecek kaynaklara bakılacak.
00:15:35Onların da belli sınırları olduğunu düşünmek lazım.
00:15:39Bu sürecin hızlı gelişmesi için açıkçası oranın da çözülmesinde hallolması lazım.
00:15:44Yani ben bu kadar bilmiyordum. Bir daha söyler misiniz?
00:15:47Suriye'nin savaş öncesi ne kadar da en fazla ürettiği?
00:15:52Şöyle Suriye şu anda hali hazırda yaklaşık 8 milyon metreküplük bir doğal gaz üretimi var.
00:15:59Suriye'nin ama özellikle bu petrol yani kontrolünün YPG'de olduğu sahalarda
00:16:06geçmişte 2000'li yılların başında ki bu zaman içerisinde azalarak
00:16:12savaş öncesi döneminde 300 bin varillere gelmiş bir rakamdan bahsediyoruz.
00:16:17Ama 600 bin varilleri bulan petrol üretiminin olduğu bir ülke.
00:16:20Peki şimdi mesela ciddiyetle petrol üretiminin üzerinde durulsa yine 600 bin varile çıkabilir mi?
00:16:28Şimdi biz malum Türkiye'de de petrol arıyoruz, petrol üretiyoruz.
00:16:32İyi bir saha etüdü çalışmayla, sismik çalışmalarla yani Suriye'deki diğer potansiyel,
00:16:38ekonomiye kazandırılmamış, üretilmemiş potansiyel elbette ki artabilir.
00:16:42Şu anda bir rakam telaffuz etmek zor olur yani bu çalışmaları yapmadan.
00:16:46Ama geçmişteki potansiyeli ve gerçekte ürettiği rakam buydu.
00:16:51Bu şimdi azalmış durumda. O sahalardaki tabii ki bakımlar, o sahaların işletilmesi,
00:16:57buralarda yani çok profesyonel bir elle buralar işletilmedi elbette ki.
00:17:01İşte siz de söylediniz yani terör örgütü eliyle işletilen sahalardan bahsediyoruz.
00:17:05Dolayısıyla buraların bu anlamda daha ehil ellerde işletilmesiyle bu rakamlar yukarı gidebilir.
00:17:14Ve ciddi bir kaynak oluşturabilir.
00:17:15Çok önemli bir kaynak. Ülkenin, bütün vatandaşlarının kaynağı bu yani.
00:17:21Petrol kaynağı ve çok ihtiyaçları var şu anda.
00:17:24Yani çok önemli. Genelde bizdeki uzmanlar küçümsüyorlardı.
00:17:29Çok fazla petrol yok Suriye'de. Önemli değil o kadar falan diyorlardı ama
00:17:33sizin bu anlattıklarınızdan sonra önemsenmesi gerektiğini düşünüyorum ben.
00:17:37Yani çok önemli. Genelde uzmanlar küçümsüyorlar.
00:17:41O kadar çok üretim yok, petrol yok falan diyorlardı. Demek ki öyle değilmiş yani.
00:17:46Peki madem petrolden açıldı. Biraz isterseniz bu gabar petrolüne bir bakalım.
00:17:55Şimdi sayın seyirciler ben hayatımda hiç şey görmedim.
00:18:04Ham petrol.
00:18:05Ham petrol. Hayatımda görmedim. Nereden göreceğiz? Bizim işimiz değil.
00:18:09Bizim Onur gabardan çıkan petrolü getirmiş. Bu ham petrol değil mi?
00:18:18Evet.
00:18:20Yerin altından çıkan petrol bu. Şu gabardan çıkardığımız petrol.
00:18:24Böyle sıvı mı olur?
00:18:26Evet. Özellikle gabar petrolü Türkiye'nin en kaliteli petrolü.
00:18:30Kaliteli midir?
00:18:31Evet. API son derece yüksek. Yani bu petrolün kalitesini gösteren önemli bir indikatör.
00:18:37Önemli bir gösterge.
00:18:39Sayın Bakanım gerçekten kusura bakmayın ben bilmediğim için soruyorum.
00:18:43Akışkanlık kaliteyi mi gösteriyor?
00:18:45Yani biliyorsunuz ham petrol böyle olduğu gibi açıkçası kullanılmıyor.
00:18:49Ham petrol rafinerilerde mutlaka işlendikten sonra araçlarımızda kullanmaya başlanabiliyor.
00:18:54O işlem geçirirken bu petrol çok daha hızlı bir şekilde benzine veya dizele dönebilen bir halde.
00:19:03Onun için petrolün kalitesi fiyatını da belirleyen bir husustur.
00:19:06Türkiye'nin farklı yerlerinden işte Raman'dan, Batman'dan farklı yerlerden çıkan petrolün kalitesinde farklılıklar var.
00:19:14En kalitelisi bu mu?
00:19:15En kalitelisi diyebileceğimiz petrol evet şu anda Gabar'dan üretiyoruz.
00:19:19Dünya standartları açısından bakıldığında da kaliteli.
00:19:22Dünya standartlarında da çok kaliteli bir petrol.
00:19:24Peki açıp koklayabilir miyim? Siz kokladınız mı hiç?
00:19:30Evet.
00:19:31Tam bir şey benzin istasyonlarında duyduğumuz koku. Biraz daha ağır böyle.
00:19:38Onur daha fazla koklamayayım kafayı bulacağım Bali gibi bir şey oldu bu ya böyle.
00:19:43Evet.
00:19:44Evet yani çok acayip.
00:19:46Peki bu şu anda Gabar'da bu petrol ne kadar üretiliyor şu anda?
00:19:54Gabar bugün itibariyle yaklaşık 71.000 varile geldik günlük üretimimiz.
00:20:0071.000 varil.
00:20:0271.000 varil.
00:20:03Bu iyi bir rakam mıdır?
00:20:04Şöyle bir mukayese etmek belki daha şey olur.
00:20:09Türkiye petrolleri 2016 yılında yaklaşık 35-36.000 varil günde petrol üretiyordu.
00:20:18Bütün Türkiye'de üretilen.
00:20:21Bütün Türkiye için söylüyorum.
00:20:23Bugün sadece Gabar'da bunun iki katına çıkmış durumdayız.
00:20:27Müthiş.
00:20:28Evet.
00:20:29Ve daha çarpıcı bir rakam da sizlerle paylaşayım.
00:20:3275 kuyuda biz 71.000 varil üretiyoruz.
00:20:3575 kuyuda.
00:20:36Yani kuyu başı ortalamamız aşağı yukarı 900 variller civarında.
00:20:41Her kuyudan bazı kuyular 1000 bir kısmı 800 ama ortalaması 75 kuyu.
00:20:4671.000 varil yaklaşık 900 varil civarında.
00:20:50Bu Türkiye'nin geri kalan kuyularında 40-50 varillerde.
00:20:55Yani neredeyse onun 20 kat daha verimlisi bir sahanın ne kadar verimli olduğunu anlatıyorsunuz.
00:21:01Bir daha rakamları verebilir misiniz?
00:21:03Şöyle Türkiye'nin geri kalanında ürettiğimiz petrolde kuyu sayımız ve üretimimize baktığımızda
00:21:09ortalamamız 40-50 varillerdi bizim günlük bir kuyudan üretimimiz.
00:21:14Gabar'da bu rakam 9-1000 varillere gelmişti.
00:21:17Dolayısıyla petrol kaliteli, kuyu verimliliği çok yüksek.
00:21:22İnşallah böyle devam eder.
00:21:24Biz 71.000 varile geldik.
00:21:26Geçtiğimiz yıl 1 Ocak'ta bu rakam 29.000 varildeydi.
00:21:29Yani bu bir yıl içerisinde 71.000 varile gelecek üretimi gerçekleştirdik.
00:21:34Bilmediğim için soruyorum.
00:21:35Bu varilin bu kadar artması yani 21.000'den 71.000'e çıkmasının şeyi nedir?
00:21:44Neden artıyor mesela?
00:21:46Şöyle başlayalım.
00:21:49Gabar bizim 2021 yılında yaptığımız bir keşif.
00:21:53Cumhuriyet tarihinin en büyük petrol keşfi.
00:21:56Ve yani her yıl yeni rekorlar kırılıyor.
00:22:00Bu seneki üretimimiz Cumhuriyet tarihinin en yüksek üretimi.
00:22:0329 Aralık itibariyle günlük yurt içi üretimimiz 127.000 varil oldu.
00:22:09Tüm Türkiye'den bahsediyoruz.
00:22:11Gabar dahil.
00:22:12Evet Gabar dahil.
00:22:13İşte orası 70.000 geri kalan Türkiye'nin diğer yerleri.
00:22:15Ama esas şuraya geleceğim.
00:22:17Gabar Keşfi ile beraber ki Gabar terörle adlanan o bölgeyi çok iyi biliyorsunuz.
00:22:22Besler, dereler, silah sesleri, sürekli baskınlar.
00:22:26Dolayısıyla gidilemeyen, girilemeyen adeta bölgeler.
00:22:30Ve bugün çok daha net ortaya çıkıyor.
00:22:33Bütün yani vatandaşlarımızın, insanımızın çok iyi anladığını düşünüyorum.
00:22:36Neden Türkiye'yi terörle yıllarca, on yıllarca meşgul edilmiş?
00:22:41Açıkçası işte buralarda arama yapılmasın.
00:22:44Oralarda her zaman için insanların hayata dair hayali, umudu, beklentisi olmasın.
00:22:51Şırnak bugün Türkiye'nin en genç nüfusuna sahip illerden bir tanesi.
00:22:55Ve 2024 yılı, geçtiğimiz yıl Türkiye'de ekonomisi en çok büyüyen ile.
00:23:00Şırnak.
00:23:01Şırnak.
00:23:02Gabar nedeniyle mi?
00:23:03Gabar nedeniyle.
00:23:04Onun ortaya çıkardığı ekosistem nedeniyle.
00:23:07Dolayısıyla şimdi oradaki insanlarda artık umut var, hayalleri var.
00:23:13Oradaki gençlerimiz.
00:23:14Kaç kişi çalışıyor Gabar'da?
00:23:163000'in üzerinde şu anda o dağlarda bizim çalışanımız var.
00:23:19Şırnaklılar mı çalışıyor?
00:23:21Çoğunluğu o bölgeden elbette ki.
00:23:23Tabii ki buradan giden mühendis arkadaşlarımız veya çevreye illerden gelenler de var.
00:23:28Ama şu anda artık Şırnak bir petrol kenti haline dönüşmeye başlamış durumda.
00:23:34Dolayısıyla yani işin sadece bir ekonomik ve petrol boyutu yok.
00:23:40Onun ötesinde çok ciddi bir sosyal boyutu var.
00:23:42İktisadi boyutunun yanında.
00:23:44Yani ben Şırnak'a gitsem burası petrol şehridir diyebilir miyim?
00:23:48Yavaş yavaş demeye başlarsınız.
00:23:50Çünkü o dağlara baktığınız zaman geçmişte gidilemeyen o dağlarda şimdi 540 kilometre yol yaptık.
00:23:57Yani Ankara'dan İzmir'e kadar gidecek adeta bir yol ağıyla o dağları.
00:24:02Çünkü oralarda bu üretim nasıl hani 71 bine nasıl geldik 29 binden.
00:24:07Lokasyonu hazırlıyoruz, o bölgelere kulelerimizi çıkarıyoruz, yolu yapıyoruz önce.
00:24:13Dolayısıyla o bölgelerde bu çalışmalarla beraber üretim bu noktaya gelmiş durumda.
00:24:17Peki siz bu çalışmalarınızı sürdürdükçe üretim kapasitesi artacak mı?
00:24:22Artacak evet.
00:24:23Mesela 2025 yılının için bir hedefiniz var mı?
00:24:26Hani 100 bin varıyla mı çıkacak?
00:24:28Şu andaki Gabar'daki keşifte biz 100 bine çıkabileceğimizi düşünüyoruz.
00:24:33Ama mutlaka bizim yeni keşifler yani Gabar büyük bir bölge aslında.
00:24:39Gabar'ın biraz daha kuzey batısına doğru baktığımız yeni bölgeler var.
00:24:43Yeni arama yaptığımız lokasyonlar var.
00:24:45Hakkari'de aramalarımız var.
00:24:47Dolayısıyla Türkiye'nin her yerinde bu arada arama faaliyetlerimiz yoğun bir şekilde devam edecek.
00:24:52Ve inanıyoruz ki üretim inşallah daha da artacak.
00:24:55Yeni keşiflerle birlikte artabiliriz.
00:24:58Ama hani Gabar 100 bini bulur diyorsunuz.
00:25:01İnşallah evet.
00:25:02Yani hedefimiz odur.
00:25:03Hedefiniz o.
00:25:04Evet.
00:25:05Yani 100 bin varili Gabar karşılayabilecek bir potansiyelde gözüküyor şimdi.
00:25:10Gözüküyor.
00:25:11Bu anlaşılmaz bir şey mi?
00:25:13Şimdi şöyle yani yaptığımız operasyon yerin yer yer 2000 metre, 3000 metre, 4000 metre.
00:25:23Yani 4 kilometre yerin altındaki bir operasyon.
00:25:26Dolayısıyla biz bu arada Gabar'ı biraz daha farklı çalıştık.
00:25:30Yani normalde seismik çalışmalarınızı yaparsınız.
00:25:33Arama faaliyetlerinizi belli bir noktaya getirdikten sonra daha net şeyler söylenebilir.
00:25:39Biz şu anda adeta her arama kuyumuz üretim kuyusu haline geliyor.
00:25:45Yani Gabar'da nereyi katsak oradan petrol üretir haldeyiz.
00:25:50Dolayısıyla ama bu sene 2025 için daha yani endüstrinin standartlarına uygun sismiği de yaparak,
00:25:59efendim arama sondajlarını da yaparak bölgenin tüm potansiyelini açıkçası ortaya çıkarabileceğiz.
00:26:04Daha net bir şey söyleyebiliriz.
00:26:06100 bin mi olur daha ötesine mi geçebiliriz?
00:26:08Onu o anlamda daha net söyleyebiliriz.
00:26:10Yani şeyi diyorsunuz sistemi biraz daha oturtarak gideceğiz bu sefer.
00:26:16Yani açıkçası bizim Türkiye olarak en önemli açmazlarımızdan bir tanesi bu dışa bağımlılık meselesi.
00:26:22Enerjideki dışa bağımlılık hadisesi.
00:26:24Türkiye bugün her gün mevsimleri eşit kabul ederek söyleyelim.
00:26:31140 milyon metreküp doğal gaza ihtiyaç duyuyor.
00:26:34Her gün 1 milyon varilin üzerinde petrole ihtiyacı var.
00:26:39Dolayısıyla biz şu anda bunu hangi takvimde ne kadar hızlı düşürebilirsek diye açıkçası
00:26:44Gabar'daki üretimi hızlandırmaya gayret ediyoruz.
00:26:47Sakarya gaz sahasındaki üretimi daha arttırmaya gayret ediyoruz.
00:26:50Dolayısıyla biraz yaklaşımımız böyle geleneksel yaklaşımların,
00:26:54endüstrinin yaklaşımlarının ötesine daha ankonvansiyonel yöntemlerle konuya yaklaşıyor.
00:26:59Ha devrimci yaklaşıyor.
00:27:00Mesele budur açıkçası yani.
00:27:01Çok iyi anladım.
00:27:02Yani şimdi tabii ihtiyaç diyorsunuz 1 milyon varil günde.
00:27:0870 bin onun yanında yani çok az.
00:27:13Yani 35 binden 2016-2017'de milli enerji ve maden politikamızı yeni stratejimizi açıkladık.
00:27:21İşte denizlerimizle kendi gemilerimizle arama yapacağız.
00:27:23Türkiye'de gidilmedik hiçbir lokasyon bırakmayacağız dedik.
00:27:27Tabii terörden bölgeyi temizledikçe terörü ülke sınırlarının dışına attıkça bunları yapabildik.
00:27:3235 binden 71 bin.
00:27:3435 bine 70 bine geldik.
00:27:362 kat büyük büyüme ama Türkiye'nin ihtiyacına baktığınızda
00:27:39Türkiye üretimimiz bugün 127 bin varil ihtiyacımız 1 milyon.
00:27:45Onun için diyoruz ki Türkiye'de aramalara devam.
00:27:48Karalarda denizlerde ama Türkiye olarak biz mutlaka dışarıdaki coğrafyada aramalarımızı yoğunlaştırmamız lazım.
00:27:55Onları konuşacağız.
00:27:57Bu yine de 71 bin varil ekonomik açıdan baktığınızda önemli midir?
00:28:03Karşılığı nedir? Parasal karşılığı nedir?
00:28:06Bugünkü rakamları söyleyeyim 2 milyar dolar yılda.
00:28:09Bir daha söyler misiniz?
00:28:102 milyar dolar.
00:28:11Yani yaklaşık 75-80 milyar TL.
00:28:15Bugünkü ekonomik değeri.
00:28:17Yıllık.
00:28:18Yıllık ekonomik değeri.
00:28:19Evet.
00:28:20Çok iyi yani.
00:28:21Yani bunu bir fabrika gibi düşünün.
00:28:24Biz buraya yatırımımızı yaptık.
00:28:27Ve buradan yılda 2 milyar dolar 3 bin kişinin üzerinde insana istihdam sağlıyoruz.
00:28:33Elbette ki tedarikçilerimiz var.
00:28:36Onlara yani işin ticari ekosistemi çok büyük.
00:28:40İktisadi katkısı farklı.
00:28:42Sosyal katkısının zaten ayrı bir program konusu olabilecek o bölgeyi çok iyi bildiğimiz için.
00:28:49Onu gidip görmek lazım orada.
00:28:50Dolayısıyla şunu söylemek istiyorum.
00:28:52Ama bugünkü ekonomik değeri şu anda 70 bin var elin 2 milyar dolardır.
00:28:57Biz bu 2 milyar doları dışarıya vermiyoruz.
00:29:00Vermiyorsunuz.
00:29:01Hem içeride kalıyor hem de orada böyle bir ekonomik değer üretmiş oluyor.
00:29:05Hem de sosyal tarafları da var işte anlattığınızda istihdam yaratıyor.
00:29:08Yani geçmişte terör neden var ve terör neden besleniyor?
00:29:12İnsanların herhangi bir hayali yok, beklentisi yok, ümidi yok.
00:29:16O gençler dağlara çıkıyordu.
00:29:18Şimdi o gençler dağlarda petrol üretiminde çalışıyorlar.
00:29:21Ne güzel ya. Şahane bir şey.
00:29:23Bir şey merak ediyorum.
00:29:25Şimdi ben sizin anlattıklarınızdan şöyle çıkarttım. Doğru mu?
00:29:30Gabar'da petrol var.
00:29:34İşte günlük 71 bin varil petrol üretiyor Türkiye.
00:29:40Bu artabilir.
00:29:42Diyorsunuz ki Gabar bereketli bir alan gibi gözüküyor.
00:29:46Diğer alanlarına da bakıyoruz.
00:29:48İnşallah oralardan da petrol keşifleri yapabiliriz.
00:29:53Denizlerde yapıyoruz.
00:29:55Karada yaptığımız yerler var diyorsunuz.
00:29:59Her yerde bir petrol arama durumu mu var?
00:30:02Çizdiğiniz şeyden onu çıkartın.
00:30:05Bu konu adeta bizim için bir seferberlik konusu.
00:30:09Ve temel hareket noktamız şu.
00:30:12Türkiye'yi enerjide bağımsız kılabilmek.
00:30:14Hedefimiz, bizim nihai hedefimiz, bizim kızıl elmamız bu.
00:30:18Türkiye mutlaka enerjide bağımsız olmalı.
00:30:21Bunun için günde 1 milyon varil petrol üretmeniz lazım.
00:30:24Üretmemiz lazım.
00:30:25Bunu biraz önce ifade ettiğim gibi inşallah konuşuruz.
00:30:28Türkiye'den üretemeyebiliriz.
00:30:30Topraklarda petrol ve doğal gazın sınırları olabilir.
00:30:36Ama bugün dünyadaki en büyük şirketlerden
00:30:42İtalyan Eni, Fransız Total şirketi
00:30:45Fransa'da 1 varil petrol üretmiyor.
00:30:491 metreküp total orada doğal gaz üretmiyor.
00:30:52Ama 2.6 milyon varillik dünya genelinde üretimi var.
00:30:57Afrika'da üretiyor, Meksika Körfezi'nde üretiyor,
00:31:00Brezilya'da üretiyor, Libya'da üretiyor.
00:31:03Dolayısıyla Türkiye'de, ha biz bu arada yurt dışında bizim de üretimimiz var.
00:31:07Irak'ta var, Azerbaycan'da var.
00:31:09Türkiye'de 127 bin varil üretiyoruz.
00:31:11Dışarıda da 41 bin varil üretiyoruz.
00:31:13O da bizim petrolümüz.
00:31:15Türkiye petrollerinin kendi petrolüdür.
00:31:19Ama yine de az.
00:31:21Yani işte 160, 170, 180 bin varillerin üretildiği yerde
00:31:26geri kalan 1 milyona gidecek daha epey şeyimiz var.
00:31:29Onun için biz dışarıda da daha aktif bir,
00:31:32yani o seferberlik anlayışı içerisinde
00:31:35Türkiye'yi enerjide bağımsız kılabilecek bütün adımları
00:31:38yoğun bir şekilde.
00:31:39Buradaki aramalar, dışarıdaki…
00:31:41Sayın Bakan, o zaman şu rakamı verin.
00:31:43Hem içeride, hem dışarıda, Gabar dahil, eski şeyler dahil,
00:31:48günlük kaç varil petrol üretiyor Türkiye?
00:31:51Türkiye şu anda yaklaşık 170 bin varil petrol üretiyor.
00:31:55Günlük?
00:31:56Evet.
00:31:57170 bin varil?
00:31:58Evet.
00:31:59Bunu duydun mu?
00:32:00Bak bunu yaz bence.
00:32:01Günlük Türkiye hem içeride hem dışarıda 170 bin varil.
00:32:05Evet.
00:32:061 milyon ihtiyacı var, 1 milyon varili ihtiyacı var.
00:32:11Biz de 20'lere yaklaşıyoruz.
00:32:1310 yıl önce böyle değildi.
00:32:14Değildi.
00:32:15Dolayısıyla mutlaka tabii bunu artırmamız gerekiyor.
00:32:19Onun için de çalışıyoruz.
00:32:21Somaliye'ye gidiyoruz onun için.
00:32:22Libya'da, Irak'ta daha aktif olmalıyız.
00:32:25Farklı coğrafyalarda da arayışlarımız devam ediyor.
00:32:29Yani bu anlamda enerji diplomasisini de
00:32:31çok yoğun bir şekilde çalıştırmaya gayret ediyoruz.
00:32:33Benim çok hoşuma gitti.
00:32:34Bir fotoğraf öyle bizim bir gemimiz Boğaz'dan, İstanbul Boğazı'ndan gidiyor.
00:32:40Siz varsınız.
00:32:42Evet.
00:32:43Cumhurbaşkanı var.
00:32:44Onu böyle uğurluyorsunuz.
00:32:45Evet.
00:32:46Hatırlıyorsunuz değil mi o günü?
00:32:47Evet, evet.
00:32:48Neydi o geminin adı?
00:32:49Oruç Reis.
00:32:50Oruç Reis.
00:32:51Bizim sismik gemimiz.
00:32:52Onu 5 Ekim'de Somaliye'ye uğurladık.
00:32:55Somaliye'ye gidiyoruz.
00:32:56İstanbul'dan Dolmabahçe'den.
00:32:57Ha şu görüntü, şu gemi.
00:32:59Evet.
00:33:00Evet.
00:33:01Dolmabahçe'ye, Somaliye'ye gitti.
00:33:03Cumhurbaşkanımız burada.
00:33:05Evet siz de varsınız.
00:33:06Orada Somali yetkililer de var galiba.
00:33:08Şimdi Sayın Bakanım şunu merak ediyorum.
00:33:10Bu Türkiye'nin Somali'de petrol ve doğal gaz arama gemisi midir?
00:33:17Evet.
00:33:18Bu Türkiye'nin Somali'de ağırlıklı petrol,
00:33:22yani düşüncemiz o, petrol olduğunu düşündüğümüz
00:33:26ve ilk arama faaliyetimiz 3 boyutlu sismik yapacak.
00:33:31İlk nedir? İlk olan hangisi?
00:33:34İlk olan bir kere Türkiye ilk kez sınırlarının dışında,
00:33:37mavi vatanın dışında böyle bir operasyonu kendi başına yapıyor.
00:33:41Hani diyorsunuz ki siz Türkiye dışarıda da petrol üretiyor diyorsunuz.
00:33:45Evet.
00:33:46Ondan farkı ne bunun?
00:33:47Farkı şu.
00:33:48Biz Irak'ta 3 tane sahada uluslararası ortaklıklarla arama ve üretim yapıyoruz.
00:33:54Oralarda operatör biz değiliz.
00:33:57Orası deniz operasyonu değil kara operasyonu.
00:34:02Dolayısıyla burada Türkiye Petrolleri operatör kendisi bu işlemi yapıyor.
00:34:07Sahaların tek sahibi Türkiye Petrolleri.
00:34:09Dolayısıyla bu ve açıkçası çok daha uzak bir coğrafyada mavi vatanın dışında.
00:34:15Bu ilk bence yani.
00:34:16Evet.
00:34:17Tabii doğru. Güzel.
00:34:18Tümüyle kendi Oruç Reis'in bir özelliği açıkçası.
00:34:21Oruç Reis tamamen Türkiye tersanelerinde yapılmış da bir gemi aynı zamanda.
00:34:26O da önemli.
00:34:27Yani dizaynı bize ait, tasarımı bize ait.
00:34:29Burada yapılmış ve nihayetinde bu faaliyeti de orada inşallah yürütüyoruz.
00:34:33Peki Oruç Reis Somali'de petrolü buldu diyelim.
00:34:37Bunun yarısı Somali'nin yarısı bizim mi olacak?
00:34:40Yani oradaki ticari anlaşmamızı burada ifade etmememe anlayış gösterin.
00:34:47Ama biz Somali'ye de katkı sağlayacak ama ülkemize de katkı sağlayacak.
00:34:52O böyle biraz sır gibi bir şey mi?
00:34:54Tabii yani bunun bir ticari sır tarafı var.
00:34:56Ama gemi oraya 25 Ekim'de ulaştı.
00:35:00Ben de o vakit oraya gittim.
00:35:02Siz de gittiniz Somali'ye.
00:35:03Evet. Somali'de karşılamasına da gittik.
00:35:05Muazzam bir ilgi Somali halkının tabii en üstü Somali Cumhurbaşkanı başta olmak üzere
00:35:12insanların bu konudaki heyecanını gerçekten görmek önemliydi.
00:35:16Cumhurbaşkanımıza karşı besledikleri, Türk halkına karşı, ülkemize karşı besledikleri muazzam bir sevgi vardı.
00:35:23Zira Somali'yi dünyanın terkettiği gün 2011 yılı hatırlayın Cumhurbaşkanımız oraya gitti.
00:35:30Biliyorum evet. İç savaşı.
00:35:31Yani havalimanının olmadığı uçağın inemeyeceği bir atmosferde adeta canı pahasına oraya indi.
00:35:37Ve o insanlar onu hiç unutmadılar.
00:35:39Şimdi Türkiye yaklaşık 13 yıl sonra bu sefer çok daha farklı bir şekilde oraya gidiyor.
00:35:46Sismik gemi oraya gidiyor.
00:35:49Bu çok büyük bir gemi mi?
00:35:50Evet. Bu yaklaşık 100 metre boyunda bir gemi.
00:35:54Dolayısıyla orada Nisan ayı sonuna kadar sismik arama yapacak.
00:36:00Yani MR çekecek. Somali denizlerinin MR'ını çekecek.
00:36:03Burada çok sayıda personel görevli mi siz bu araştırmalarıyla?
00:36:10Elbette ki burada hem gemi personelimiz var hem jeologlarımız, jeofizikçiler, mühendislerimiz var.
00:36:17İki tane donanmamıza ait Fırka Tentürk gemimize eşlik ediyor.
00:36:22Koruma maksatı.
00:36:23Deniz kuvvetlerimiz de burada var.
00:36:26Dolayısıyla orada çok uyum içerisinde insicamlı güzel bir çalışma yürütüyoruz.
00:36:30Şu ana kadar çekilen MR'lardan bir şey geldi mi? Bir bilgi size. Güzel bilgi.
00:36:35Şimdi açıkçası biz bu işi bu çalışmalar bitmeden bir şey söylemek erken.
00:36:42Bir şey söylemek için erken çalışmalarımızın üçte biri tamamlanmış durumda.
00:36:47Yani bizim sismik çalışma yapacağımız belirlediğimiz bir saha var.
00:36:52Kilometre kare var. Bunun üçte biri bitmiş durumda.
00:36:56Geri kalan kısmını tamamlanıp o data, o veri, oradan aldığımız şeyleri analiz etmeden bir şey söylemek erken oldu.
00:37:05Peki. Ben bilmediğim bir şey bu.
00:37:07Sanki ben diyorum ki MR çekilir, oradaki görür ekranda hemen sizi arar.
00:37:15Bulduk Sayın Bakanım bulduk diye bağırır.
00:37:18Sanki böyle oluyormuş gibi geliyor ama bir analize ihtiyaç var galiba.
00:37:23Jeofizik ve jeologlar genelde böyle derler.
00:37:27Yani o meslekte çalışan arkadaşlarımız lütfen kusuruma bakmasınlar.
00:37:34Ama biz açıkçası bunun devamında bir sondajla bunu kesinleştirmeden,
00:37:41bulunduğu düşünülen, olduğu düşünülen varlığın ekonomik değerini görmeden bulmuş olabilirsiniz.
00:37:50Ama çıkarmaya değmeyecek büyüklükte olabilir.
00:37:54Ekonomikliği olmayabilir.
00:37:56Dolayısıyla onu tespit etmek için de mutlaka bir sondaja ihtiyaç duyulur.
00:38:00Benim ümidim ve beklentim inşallah bu seismikten sonra biz bir sondaj kararı da,
00:38:05evet burası mümbit gözüküyor, burası bereketli, iyi gözüküyor ve biz sondajımızı yapıyoruz.
00:38:11Kararı bence önemli bir şey olur yani.
00:38:13Önce MR çekilir, peki sondaj yapmak pahalı bir iş midir?
00:38:21Sondaj elbette ki özellikle denizdeki sondaj fevkalade pahalı bir iş.
00:38:25Önce diyorsunuz o sondajı gerektirecek bir potansiyel olup olmadığını bilmem ne.
00:38:31Görmemiz lazım.
00:38:32Görmemiz lazım.
00:38:33Siz hep zaten temkinli ve ihtiyatlı konuşuyorsunuz sürekli.
00:38:37O güzel bir şey yani görmeden konuşmamak gerekiyor.
00:38:41Şunu söyleyeyim yani yeri gelmişken ifade etmemizde yani vatandaşlarımızın bilmesinde fayda görüyorum.
00:38:47Bu da açıkçası yani Türkiye'de petrol ve doğalgaz aramacılığının ve enerjide geldiğimiz noktayı göstermesi açısından önemli.
00:38:56Maliyet dediniz, pahalı bir iş mi bu iş? Çok pahalı bir iş.
00:39:00Ama şunu ifade edeyim, biz kendi gemilerimizle Fatih, Yavuz, Kanuni ve Abdülhamid Han gemilerimizle yaptığımız sondajlarda
00:39:09geçmiş dönemlerde uluslararası ortaklıklarla yaptığımız sondaj maliyetlerini yaklaşık yüzde 80-90 azalttık.
00:39:17Bir de öyle bir durum var.
00:39:19Yani o kabiliyeti çok şükür kazandık.
00:39:21Mesela şimdi bu Oruç Reis orada sondaja değer bir durum tespit ettiğinde sondaj yapıldığında
00:39:29evet sondaj kendisi pahalı ama biz onu daha ucuza mal ediyoruz.
00:39:33Yani bunu bir başka şirket yapsa operatör olarak biraz önce ifade ettiğim yenilik ilk olan ne burada?
00:39:40Türkiye Petrolleri denizde artık operatör olarak bütün operasyonunu kendisi yapan bir şirket farklı bir coğrafyada.
00:39:47Şimdi bunu yaparken başka bir şirketle anlatsanız gel arkadaş bana buradaki sondajı yap şurayı kaz deseniz size bir fatura gönderecek.
00:39:54Ben diyorum ki biz bunu özellikle Karadeniz'de Akdeniz'de yaptığımız aramalarla bu kabiliyetimizi çok ciddi anlamda geliştirdik.
00:40:02Ve o maliyetleri de çok büyük oranda düşürdük.
00:40:04Bu kabiliyeti geliştirmek teknolojik bir şey mi?
00:40:08Teknolojik, bilgi isteyen, tecrübe isteyen bir iş.
00:40:12Yani özellikle deniz kısmı tabii çok daha sofistike bir iş, çok daha zor bir iş.
00:40:18Şöyle düşünün bizim Sakarya gaz sahasında keşif yaptığımız şu anda üretim yaptığımız saha karadan 170 km mesafede.
00:40:28Şöyle filyos.
00:40:30Filyosa bizim üretim sahamızın mesafesi 170 km.
00:40:34Deniz derinliği 2100 metre yani 2 km denizin derinliği var.
00:40:40Deniz tabanına geldikten sonra da 2000 metre yer yer 2500 metre 3000 metre daha sondaj yapıyoruz, kazıyoruz.
00:40:48Ve oradaki doğalgazı çıkarıyoruz deniz tabanına ve oradan boruyla filyosa ve oradan da evlerimize.
00:40:56Bugün 3 milyon hanenin doğalgaz ihtiyacı şu anda filyostan geliyor.
00:41:00Yani o Sakarya gaz sahasındaki üretimden geliyor.
00:41:03Dolayısıyla bu anlamda çok zor bir iş yani.
00:41:05Çok zor evet.
00:41:06Bu anlattığınız şey akıl alır bir şey değil yani.
00:41:10Deniz tabanında çalışan kimse yok yani.
00:41:13Deniz tabanında tamamen robotlarla çalışıyorsunuz.
00:41:16Oradaki bir vananın açılması, kapanması, orada oluşabilecek arızaya müdahale her şey
00:41:21tamamen yukarıdan operatör arkadaşlarımızın orada robotlarla yaptığı bir operasyondan bahsediyoruz.
00:41:27Karadeniz'deki durum nedir doğalgazda?
00:41:31Ne kadar üretiliyor Türkiye şu anda?
00:41:33Karadeniz'de 7 milyon metreküp günlük üretime geldik.
00:41:37Bunun hani herkesin anlaması açısından neye tekabül eder bu iş?
00:41:42Bu işlerden bir tanesi.
00:41:44Bu işlerden bir tanesi.
00:41:46Bu işlerden bir tanesi.
00:41:48Bu işlerden bir tanesi.
00:41:50Bu işlerden bir tanesi.
00:41:52Bunun hani herkesin anlaması açısından neye tekabül eder bu gazla biz ne kadar ihtiyacımızı karşılıyoruz derseniz
00:42:00biraz önce ifade ettiğim gibi yaklaşık 3 milyon hanenin,
00:42:03Türkiye'deki 3 milyon hanenin doğalgaz ihtiyacı şu anda Sakarya gaz sahasından geliyor.
00:42:083 milyon hane ne demek yani?
00:42:10O ne demek?
00:42:11Türkiye'de 2002 yılından bugüne yani AK Parti iktidarı döneminde
00:42:17bizim en önemli aslında enerjide geliştirdiğimiz devrimlerden bir tanesi
00:42:23Cumhurbaşkanımızın o dönem ortaya koyduğu
00:42:255 ildeki doğalgazı 81 ile bütün vatandaşlarımıza özellikle kadınlarımıza
00:42:31yani bu işin bir anlamda cefasını çeken o kömürle uğraşan sobayla uğraşan insanımıza
00:42:36biz bu temiz çevreci yakıtı götüreceğiz.
00:42:39Bu konforlu yakıtı götüreceğiz hedefini biz hayata geçirdik.
00:42:435 ildeki doğalgaz bugün 81 ilde var.
00:42:46Şırnak'ta var, Türkiye'nin bütün illerinde var.
00:42:49900'ün üzerinde yerleşim yerinde var.
00:42:51Şimdi gittiğimiz bazı yerlerde artık beldelerden, köylerden doğalgaz talepleri gelmeye başladı.
00:42:59Bugün itibariyle nüfusumuzun yüzde 85'ine doğalgaz ağlarımız gitmiş durumda.
00:43:04Yüzde kaçına?
00:43:05Yüzde 85'ine yani 72 milyon insanın doğalgaza erişimi var.
00:43:11200 bin kilometrenin üzerinde doğalgaz şebekesi döşenmiş durumda.
00:43:16İllerimizde, ilçelerimizde, mahallelerimizde ve toplam konut sayısı olarak söyleyeyim
00:43:2219,5 milyon konutta şu anda doğalgaz var.
00:43:25İşte bunun 3 milyonu Karadeniz gazıyla.
00:43:2820 milyon diyelim o konutun.
00:43:3020 milyon diyelim bunun 3 milyonu.
00:43:32Çünkü o 19,5 milyon her gün artıyor.
00:43:35Her yerden doğalgaz talebi var.
00:43:37Hiç fena değil o zaman.
00:43:39Evet.
00:43:40Bu 7 milyonu biz 2025 yılı bu yılın ilk çeyreğinde inşallah 9,5 milyon metreküp'e çıkaracağız.
00:43:47Çanakkale'de şu anda hazırlanan bir yüzer platform var.
00:43:51Deniz üstünde bir adeta yüzer sanayi tesisi.
00:43:57Onun 2026'da devreye girmesiyle beraber iki katına çıkacağız.
00:44:0220 milyon metreküp güne ulaşacağız.
00:44:04Yani 20 milyon metreküp'e çıktığımız zaman da 8 milyon abonemiz, 8,5 milyon abonemiz,
00:44:10konut abonesi artık kendi gazımızla ısınıyor olacak yemeğini pişiriyor.
00:44:15Neredeyse yarısı Türkiye'nin.
00:44:16Neredeyse yarısı evet.
00:44:17Ama hedefimiz şudur.
00:44:19Bu da çok uzak vade değil yani.
00:44:21Değil. 2026 şu anda 3. çeyrek gibi hedefimiz.
00:44:25O yüzer platformu oraya gönderme hedefimiz.
00:44:28Ve orada 20 yıl boyunca bu gazı üretecek.
00:44:33Bizim kullanımımıza gönderecek.
00:44:34Oradaki potansiyel buna uygun mu?
00:44:36Buna uygun.
00:44:37Ona göre planlamalarımızı yapıyoruz.
00:44:39Ama hedefimiz şudur.
00:44:402028 yılında inşallah bizim dönemimiz içerisinde Türkiye'nin konutlardaki tüm ihtiyacını
00:44:46Karadeniz'den Sakarya gaz sahasından ürettiğimiz gazla sağlayabilmek.
00:44:51Bir daha söyleyin.
00:44:522028 yılında inşallah biz Karadeniz'deki üretimimizle Türkiye'deki tüm konutları…
00:44:5820 milyon.
00:44:59Evet.
00:45:0019,5 milyon.
00:45:01Muhtemelen 2028'e geldiğimizde biraz daha artabilir bu rakam.
00:45:04Biraz daha artacak.
00:45:05Ama en azından konut ihtiyacımızı kendi gazımızla karşılar hale gelmeye hedefimiz.
00:45:09Müthiş bir şey olur ya böyle bir şey olursa.
00:45:11Evet.
00:45:12Gerçekten önemli yani.
00:45:13İnşallah.
00:45:14Çünkü bu bizim enerjideki dışa bağımlılığımızın en önemli kalemlerinden biri değil mi burası?
00:45:18Bir tanesi. Evet.
00:45:19Doğalgaz.
00:45:20Doğalgaz.
00:45:21Doğalgaz da öyle.
00:45:22Vallahi çok güzel haberler yani bunlar.
00:45:24Evet.
00:45:25Bir de siz şimdi bunları söyleyince yani afaki söylemiyorsunuz.
00:45:30Zaten aşırı ihtiyatlı ve temkinli konuşuyorsunuz.
00:45:33Bir de 2026'dan bahsediyorsunuz.
00:45:37Uzak vadeli bir şey değil yani.
00:45:40Çok yakın vadeli.
00:45:41Yüzer platformu biz Türkiye'ye getirdik.
00:45:43Çanakkale'de şu anda onun hazırlama çalışmaları devam ediyor.
00:45:47Bu sene Mayıs ayında Filios'a götüreceğiz onu.
00:45:50Hani o karadan 170 kilometre ötede mi olacak bu?
00:45:53Karadan 170 kilometre ötede onu biz orada sabitleyeceğiz.
00:45:5720 yıl boyunca denizin üzerinde o alttan gelen gazı alacak, işleyecek ve sonra tekrar kareye basacak.
00:46:04O operasyonu kolaylaştırıcı bir unsuru mu olacak?
00:46:06Evet.
00:46:07Evet. Şimdi anladım.
00:46:08Yani bu üretim platformu olacak.
00:46:11Ona o yüzden önem veriyorsun.
00:46:12Evet.
00:46:13O iki katına çıkaracak.
00:46:14Evet.
00:46:15Yani bu yıl içerisinde önümüzdeki bir iki ay içerisinde 9,5 milyon metre küpe çıkacağımız faz biri bitirmiş olacağız.
00:46:22Faz iki dediğimiz kısımda 9,5'u 20'ye çıkaracak kısımda da bu yüzer platformla bunu yapmış olacağız.
00:46:29Biz ikinci fazla alakalı yine kısa bir süre önce Boğaz'dan geçti ve Karadeniz'e çıktı.
00:46:36Şu anda biz bu ikinci faz için borularımızı Karadeniz'in tabanına döşemeye başladık.
00:46:41Çok güzel.
00:46:42Sayın Bakan bir şeyi merak ediyorum.
00:46:45Bunun bütün bu çabaların yani petrolde, doğalgazda özellikle doğalgazda bu Karadeniz doğalgazında ki bu çabaların ekonomiye katkısı ne?
00:46:56Yani rakamsal bir şey çıkarabiliyor musunuz?
00:46:59Çıkarabiliriz elbette ki.
00:47:01Tabii bu petrol ve doğalgaz emtiyalar da öyle, madenler de öyle.
00:47:06Dünyada farklı zamanlarda farklı fiyatlar karşımıza çıkıyor.
00:47:10Şimdi 2022 yılı Ahmet Bey gerçekten bizim için aslında bütün dünya için o pandemiden çıkışla beraber dünyada emtiya fiyatlarının anormal artışlar gösterdiği bir yıl oldu.
00:47:25Yani dünyada petrol fiyatı yukarı gitti, gaz fiyatları Avrupa'da iyice çığırından çıktı ve Türkiye 2022 yılında 96,5 milyar dolar enerji faturası ödedi.
00:47:36Bir yıl için söylüyorum bunu.
00:47:38Dışarıya?
00:47:39Dışarıya.
00:47:40Bu rakam 2023'te 70 milyar dolarlara geldi.
00:47:452024'ü ben 70 milyar doların biraz altında bitirdiğimizi yani nihayet rakamlar Ticaret Bakanlığı tarafından açıklandı.
00:47:52Şimdi Türkiye her yıl hani 2022 çok istisnai bir yıl olarak alalım ama her yıl 60 milyar dolar, 70 milyar dolar petrol, doğalgaz, kömür ithalatıyla
00:48:05Türkiye'nin aslında ekonomideki bu orta gelir tuzağı, Türkiye'nin ekonomideki bu cari açık döviz enflasyon sarmalığından çıkması çok mümkün değil.
00:48:15Onun için biz enerjideki bağımsızlığı bir milli güvenlik meselesi olarak görüyoruz.
00:48:21Yaşamsal.
00:48:22Çok önemli görüyoruz.
00:48:23Dolayısıyla burada yapacağımız her katkı işte sadece Gabar'ın şu andaki bize getirisi 2 milyar dolar.
00:48:28Hem dışarı para ödemiyoruz.
00:48:30Tamam. Sayın Bakanım ben şunu merak ediyorum.
00:48:32Bu 70 milyar, 60 milyar dediğiniz rakam bütün bu çabalarla inmiyor mu, inmeyecek mi?
00:48:39İniyor ama bir taraftan da ülkemize şöyle bir gerçekle karşı karşıyayız.
00:48:43Türkiye enerji talebi artan bir ülke.
00:48:45O da var.
00:48:46Yani bir taraftan açığı arttırma yönünde giden bir talep var.
00:48:49Yani Türkiye'nin elektrik talebi son 20 yılda 3 kat büyüdü.
00:48:53Bu sene de büyüdü.
00:48:54Hani ekonomimiz işte biraz durağan gidiyor işte 2,5-3 büyüyen bir ekonomiden bahsediyoruz ama Türkiye'nin elektrik talebi devam ediyor.
00:49:01Türkiye'nin doğalgaz talebi artmaya devam ediyor.
00:49:03Dolayısıyla bir taraftan artan talep var.
00:49:05Bir taraftan da bunu işte ikame edip yerli şekilde karşılamayla alakalı çabalarımız var.
00:49:10Petrol, doğalgaz bu anlamda bize katkı sağlıyor yaptığımız çalışmalar.
00:49:15Onun ötesinde elektrik üretiminde biz şimdi yenilenebilir kaynaklarımızı, rüzgarımızı, güneşimizi kullanıyoruz.
00:49:21Ve bugün gelinen noktada yine orada bence sessiz bir devrim gerçekleşti.
00:49:26Türkiye hem çevreci yakıt anlamında yani çevreci sıfır emisyon üreten rüzgarı ve güneşiyle bugün yine konutlarımızdaki bütün elektrik ihtiyacını karşılar hale geldi.
00:49:37Yani şu geçtiğimiz 14-15 yılda.
00:49:40Bir dakika yani Türkiye'deki mevcut bütün konutlarda kullandığımız elektriğin kaynağı...
00:49:49Rüzgar ve güneş.
00:49:50Şu anda?
00:49:51Evet.
00:49:52Ne zaman oldu bu?
00:49:53Bu geçtiğimiz 10-15 yıl içerisinde oldu.
00:49:56Bu yatırım yapıldı o zaman rüzgara.
00:49:58Rüzgarda yaklaşık 13 bin megavatları bulan, güneşte yaklaşık 20 bin megavatları bulan kurulu güçlere eriştik biz şu anda.
00:50:05Yani 33 bin megavat var.
00:50:07Bunun ürettiği elektrik de açıkçası yaklaşık konutların tüm ihtiyacını karşılar vaziyette şu anda.
00:50:14Bu çok önemli yani.
00:50:15Çok önemli.
00:50:16Biz bunu güneş ve rüzgardan üretmeseydik örneğin doğal gazı ithal ederek üretseydik yaklaşık 14 milyar metreküp doğal gazı ithal edecektik.
00:50:27Onun fiyatı ne olacaktı?
00:50:29Onun fiyatı bugünkü rakamlarla ifade edeyim minimum 8 milyar.
00:50:32Bugünkü rakamlarla 8 milyar dolar yılda para ödememiz gerekiyor.
00:50:36O 70 milyarın üstüne koy bir 10 milyar daha yani.
00:50:39Yani tabii bunun tedariği de ayrı bir sorun.
00:50:43Yani biz doğal gazımızı işte Rusya'dan alıyoruz, İran'dan alıyoruz, Azerbaycan'dan çok ciddi yatırım yaptık, elenci olarak alıyoruz.
00:50:50Ama bunların tedariğinde her zaman problem yaşama riski olabilir.
00:50:54Yani arz güvenliğinizde problem olabilirdi.
00:50:57Bir taraftan da ekonomik anlamda da bu kadar kaynağınız dışarı gitmiş olurdu.
00:51:01Peki yani güneş mi daha çok bizde?
00:51:05Güneş mi rüzgar mı?
00:51:07Güneş kurulu gücümüz şu anda daha fazla.
00:51:0920 bin megavatı bulduk.
00:51:10Rüzgarda da 13 bin megavattayız.
00:51:12Güneşi ve rüzgarı teşvik ediyor musunuz? Artıracak mısınız daha da?
00:51:17Cumhurbaşkanımız COP'da, Bakü'de 29. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği taraflar konferansında Türkiye'nin 2035 hedeflerini dünyaya ilan etti.
00:51:29Oldukça yankı bulan, benim çünkü hemen ondan sonra bir Almanya ziyaretimi oldu.
00:51:35Hemen Londra ziyaretimi oldu.
00:51:36Orada hem yatırımcılarla buluştuk, hem ilgili muhataplarımızla görüştük.
00:51:40Türkiye'nin bu yenilenebilir rüzgar ve güneş hedeflerine, 2035 hedefleri herkes tarafından büyük bir takdirle karşılandı.
00:51:50Çok ideal bir program açıkladığı Cumhurbaşkanımız.
00:51:52Ve dedi ki biz Türkiye olarak bugün işte o gün 31 bin megavatlarda olan rüzgar ve güneş kurulu gücümüzü 2035'te 120 bin megavata çıkaracağız.
00:52:04Yani 30 binden 120 bine dört kata artıracağız dedi.
00:52:08Bu ne demek? Bizim her yıl 7 bin 500, 8 bin megavat yeni kurulu güç ortaya koymamız gerekiyor.
00:52:15Bu hedefe ulaşabilir mi Türkiye?
00:52:16Bu hedefe inşallah ulaşacağız.
00:52:18Çünkü bunun göstergesi öncüsü gelmiş durumda.
00:52:212024'ü söyleyeyim size.
00:52:232024'te biz 6 bin 200 megavatın üzerinde yeni güneş ve rüzgar santrali yaptık.
00:52:29Yaptınız.
00:52:30Evet 2024 rakamları netleşir. Hani 3 aşağı 5 yukarı ama 6 bin megavatın üzerinde kurulu gücü yaptık.
00:52:37Her yıl bu performansı gösterirseniz ulaşırsınız.
00:52:39Ulaşırız. Onun için de aslında şimdi üzerinde çalıştığımız bir reform paketi var.
00:52:44Yani Türkiye'yi biz 2025'te enerjide reform ve yeni yatırım dönemi olarak tanımlıyoruz.
00:52:50Bu yıldan.
00:52:51Bu yıldan başlayarak.
00:52:52Orada da diyoruz ki bizim rüzgarımız için güneşimiz için izin süreçlerini yani yatırımcıların çok uzun süreler kaybettiği süreleri kısaltmamız lazım.
00:53:03Şikayet de vardı o konuda.
00:53:05Var çünkü birçok farklı kurumdan, yerel de belediyelerden izin süreçleri bunlar çok uzuyor.
00:53:12Çok uzadığı için de yatırımın ekonomisine etkisi olabilir ve bunlar gecikmeli devreye girmeleri söz konusu olabilir.
00:53:21Dolayısıyla biz reform paketlerimizden bir tanesi bunun üzerine ama onun dışında özellikle sanayicilerimizin,
00:53:28sanayici olması şart değil işte kendi tüketimi yüksek olan oteller,
00:53:32Antalya'daki birçok otel mesela kendi tüketimlerini karşılamak için Türkiye'nin farklı köşelerinde güneş santrali kuruyorlar.
00:53:40Onları teşvik ediyoruz. Onlara belli alım garantileri veriyoruz.
00:53:44Dolayısıyla bunlarla Türkiye elektriğini hem çevreci, emisyonu olmayan,
00:53:49karbonsuz bir şekilde kendi kaynaklarından da dışa bağımını düşürerek üretmeye çalışıyor ve bunu başarıyoruz yani.
00:53:57Valla bunlar çok güzel ama tabii bizim vatandaşın kafasında hep şey vardır.
00:54:02Elektriğe ve doğalgaza zam gelecek mi yakın zamanda faturayı ödeyen vatandaş.
00:54:09Ekonomide de biliyorsunuz sıkıntılar var. O konuda ne diyorsunuz?
00:54:13Şimdi şöyle biz özellikle pandemi süreci sonrasında işte biraz önce ifade ettiğim özellikle 2022 yılında
00:54:21bu enerji fiyatlarındaki anormal artışlarla ilgili devlet olarak Cumhurbaşkanımız,
00:54:27vatandaşlarımızı biz bu artan enerji ve emtia fiyatlarına ezdirmeyeceğiz.
00:54:32Onları destekleyeceğiz kararı doğru olsun da.
00:54:34Aslında birçok destek paketiyle vatandaşlarımızın enerji yüklerini almaya gayret ediyoruz.
00:54:42Neler yapıyoruz? İki tane temel destek konumuz var.
00:54:47Bir tanesi dar gelirli vatandaşlarımız için işte asgari ücretin üçte birine evinde kişi başı geliri olan vatandaşlar için
00:54:56Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımız üzerinden bu vatandaşlarımız tespit edilmiş durumda 4.1 milyon hane var.
00:55:04Böyle elektrik anlamında desteklediğimiz onları hanede yaşayan kişi sayısına göre
00:55:11iki kişi yaşıyorsa 75 kilowatt saat, üç kişi yaşıyorsa aylık 100 kilowatt saate kadarki tüketimleri bedava.
00:55:19Hiçbir bedel ödenmiyor.
00:55:21Onun üzerindeki kısmı da bizim yine desteklediğimiz rakamlar üzerinden fatura ediliyor.
00:55:26Bu dar gelirli vatandaşlarımız için doğalgazda 600 binin üzerindeki konuttaki vatandaşlarımız bu anlamda
00:55:33Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımız diyor ki şu kriterlere uyan vatandaşlara biz bu destekleri veriyoruz.
00:55:39Bu bir dar gelirli vatandaşlarımız için destek grubu.
00:55:43Bir de siz dahil ben dahil bütün Türkiye'deki vatandaşlarımıza uyguladığımız
00:55:49işte elektrikte düşük kademede %60'ını devletin karşıladığı, yüksek kademede %40'ını devletin 240 kilowatt saatinin üzerinde tüketimleri.
00:55:58Doğalgazda %65'ini devletimizin karşıladığı bir genel destek programı da uyguluyoruz.
00:56:06O devam ediyor mu şu anda?
00:56:08O devam ediyor.
00:56:10Burada sadece bu yıl içerisinde destek tüketim rakamları belli bir şeyin üzerinde
00:56:182024'te evdeki tüketiminiz 5000 kilowatt saat oldu.
00:56:22Size diyoruz ki siz yüksek tüketim grubundasınız artık siz bizim desteklediğimiz grubun dışına çıkmış oluyorsunuz.
00:56:29Bunlar toplam abonelerin %3'ü.
00:56:32Yani %97 için hayat değişmeyecek devam edecek bu desteklere biz devam edeceğiz.
00:56:38Çok tüketene zaten o diyorsunuz iyice artık onun için önemli değil o fatura zaten %3.
00:56:44Zaten sorduğum zaman birçok kişi faturasını bilmiyor.
00:56:47Bilmez bile evet.
00:56:48Yani bugün su faturalarının işte elektrik faturalarının geçtiği bir dönemdeyiz.
00:56:54Dolayısıyla biz bu desteklere...
00:56:55%3 dedikten sonra artık konuşacak bir şey yok.
00:56:57Dolayısıyla bu desteklere devam edeceğiz ve enerji maliyetlerini en az nasıl yansıtabiliriz?
00:57:03Enflasyonu mutlaka dikkate alarak yani bunun enflasyona etkisi,
00:57:07fiyatlama davranışlarındaki farklılığı da göz önünde bulundurarak
00:57:12belki yıl içerisinde bir ayarlamayla bir düzenlemeyle yani bir kerelik bir düzenleme olabilir.
00:57:19Ama öbür tarafta bu %3'lü kesimle alakalı...
00:57:22Zam olacak mı yani?
00:57:24Yani maliyetlerimize dünyadaki gelişen maliyetlere bakarak bir değerlendirmeyi yapabiliriz.
00:57:31Yakın bir zamanda?
00:57:33Muhtemelen yani beni çok zorladığınız farkındasınız herhalde.
00:57:39Ama muhtemelen ilk çeyreği böyle geçirmeyi düşünüyoruz.
00:57:46Ama dediğim gibi yani makro dengelere de bakmamız lazım.
00:57:49Çünkü bunun bütçeye yansıması var.
00:57:51Yaklaşık 2024'teki destek rakamımız doğalgaz ve elektriği bir arada tutarsanız 430 milyar lira.
00:57:58Bunun finansmanını da koyduğunuzda neredeyse 600 milyar liralık bir kaynaktan bahsediyoruz.
00:58:04Bütün bunları enflasyon hedefleri, vatandaşlarımızın alım güçleri...
00:58:09Birçok parametre var diyorsunuz.
00:58:12Onlara bakacağız diyorsunuz.
00:58:14Bu bor üretimi önemli mi Türkiye'de?
00:58:19Türkiye'nin çok fazla konuşmadığımız önemli alanlarından bir tanesi madenleri.
00:58:24Yani sadece bor demeyelim.
00:58:26Aslında Türkiye'nin altın üretimi, Türkiye'nin bakır üretimi, Türkiye'nin krom, nikel, diğer metalik madenler, kömür üretimi...
00:58:33Bunların hepsi yer altı kaynaklarımızı biz diyoruz ki çevreyi ve insanı iş sağlığı ve güvenliğini önceliklendirerek...
00:58:40...ekonomiyi mutlak surette hızlı bir şekilde kazandırmamız lazım.
00:58:43Çünkü aslında maden tarafına baktığınızda yine net ithalatçı bir Türkiye var.
00:58:48Hep ithal mı ediyoruz?
00:58:50Hep ithal etmiyoruz ama net ithalatçıyız.
00:58:52Yani biz ihraç yapıyoruz.
00:58:546 milyar dolarlık 2024'te maden ihracatımız var.
00:58:57Ama neredeyse 12 milyar, 12.5 milyar dolar ithalatımız var.
00:59:01Net ithalatçıyız derken onu test ediyorsun.
00:59:03Dolayısıyla biz maden çeşitliliğinde Türkiye çok önemli bir ülke.
00:59:0890 madenin, bilinen 90 madenin 70'i bu ülkede var.
00:59:11Ülkemizde var.
00:59:13Dolayısıyla bu zenginliği bizim ekonomiye katmamız lazım.
00:59:17Ama biraz önce ifade ettiğim gibi çevreyi asla göz ardı etmeden...
00:59:21...iş sağlığı, güvenliği, madencimizin sağlığını göz ardı etmeden bunları yapmamız lazım.
00:59:27Bor bizim için çok önemli.
00:59:29Zira bizim en önemli ihracat kalemimiz.
00:59:31Bugün bir rekor yılı 2024 yılı için söyleyelim.
00:59:351.3 milyar doları aşan bir ihracat rakamına ulaştık.
00:59:39Borda.
00:59:40Borda.
00:59:41Dünyadaki en büyük üreticiyiz.
00:59:44En büyük rezerv sahibiyiz.
00:59:46Ve bu sene bir rekor geldi.
00:59:48İhracat rakamlarına yansıdı bu.
00:59:50%97'sini borun ihraç ediyoruz.
00:59:53Ama şimdi oradaki stratejimizde yani aslında son birkaç yıldır geliştirdiğimiz strateji...
00:59:59...boru katma değerli hale getirerek aslında sadece bor demeyelim...
01:00:04...madenlerimizi de katma değerli hale getirerek ihraç etmeliyiz.
01:00:08Borda işte bor karbür fabrikamız Balıkesir Bandırma'da şu anda devrede üretim yapıyoruz.
01:00:14Boru 500 dolara satıyorsunuz tonunu.
01:00:17Bor karbür olunca bu 25 bin dolara çıkıyor.
01:00:20İşleyince.
01:00:21İşleyince belli bir katma değer içerisine koyunca.
01:00:24Benzer şekilde diğer madenlerimizde de bunları zenginleştirerek...
01:00:31...yarı mağmule, uç ürüne dönüştürerek ihraç etme konusunda.
01:00:36Madenlerimizde inşallah önümüzdeki ay...
01:00:39...Türkiye'nin yenilenebilirdi açıkladığımız bu 120 bin megavat hedefi...
01:00:44...ona benzer bir şekilde madenlerle alakalı bir 2035 vizyonunu açıklamayı hedefliyoruz.
01:00:51Şimdi siz şeyi söylediniz yani daha ben konuyu açmadan...
01:00:57...çevreyi madenle çevre.
01:01:00Maden ve insan hani çalışanların güvenliği.
01:01:04Evet.
01:01:05Bu konularda çok iyi sınav veremedik biz Türkiye olarak.
01:01:08Yani bunları sizin böyle öncelikli konular olarak ortaya koymanız güzel.
01:01:14Yani orada daha dikkatli bir mekanizmanın oluşturulması gerekiyor galiba.
01:01:18Şimdi şöyle yani bu söylediğinizde haklılık payı var.
01:01:22Ama bir taraftan da ortaya konulan tepkiler veya zaman zaman eleştirilerde...
01:01:31...haksızlık yapılan durumlar da var.
01:01:33Şimdi bizim madenleri ya maden burada olsun deme şansımız yok.
01:01:38Maden neredeyse bizim oraya gitmemiz lazım.
01:01:41Dolayısıyla dünyada madencilikte ileride ülkelere baktığınızda bunlar da maden neredeyse...
01:01:46...ormandaysa ormanda efendim başka bir sahadaysa başka bir sahada...
01:01:50...çevreye rağmen değil çevreyle birlikte çözebilmek maharet.
01:01:54Yoksa efendim orada ben herhangi bir tahribat olmasın diye maden yer altında kalsın...
01:01:59...o ekonomiye kazandırılmasın.
01:02:01Bu da bir seçimdir.
01:02:02Ama Türkiye gibi yani ekonomisi büyüyen işte nüfusu ihtiyaçları büyüyen bir ülkenin...
01:02:07Öyle bir lüksü yok.
01:02:08Öyle bir lüksünün olmadığı kimsenin bunu olmadığını görüyoruz.
01:02:12Avrupa'da var mı böyle bir?
01:02:14Kanada, Avustralya, Amerika, Avrupa bunların hepsi aslında şu anda dünyada çok büyük bir mesela...
01:02:20...en önemli şu anda konuşulan strateji konulardan bir tanesi nadir toprak elementleri veya kritik madenler.
01:02:27Şu anda yeni ekonomik savaş Çin'le yürüyen arkadaki o büyük arkadaki...
01:02:32...ve öndeki herkesin gözünün önünde olan savaşın içerisinde bu kritik madenlerin, minerallerin...
01:02:37...kimin kontrolünde olacağı bunları ekonomiye nasıl kazandırılacağı aslında mücadelesi var.
01:02:43Dolayısıyla şimdi buna kimsenin sırtını dönmesine imkan yok.
01:02:46Onun için biraz önce tekraren ifade etmek istiyorum.
01:02:50Yani çevre hassasiyetini göz önünde bulundurarak.
01:02:52Ama bu iş kardeşim uluslararası standartta nasıl yapılıyorsa biz de onu yapacağız.
01:02:57Bir maden sahası ekonomik ömrünü tamamladı.
01:03:00Rehabilitasyonunu mutlaka yapılarak orayı öyle terk etmeyerek, terk ettirmeyerek...
01:03:06...devlet olarak bizim bunları yaptırdığımız yani çevreyle birlikte de demekteki gayem, maksadım bu.
01:03:12Ve tabii ki maden kazalarının olmadığı, efendim herhangi bir işçimizin burnunun kanamadığı bir süreç.
01:03:19Geçen yıl maalesef Erzincan-İliç'i yaşadık.
01:03:22Biliyorsunuz 13 Şubat'lı işte onun sene devriyesi geliyor.
01:03:25Orada 9 madencimiz maalesef hayatını kaybetti.
01:03:29Dolayısıyla işte bir Amerikalı şirketin işlettiği bir maden aslında.
01:03:35Yani hani biz bazen kendimizi çok eleştiriyoruz ama burada böyle bir kaza meydana geldi.
01:03:40Bunları da tabii ki çevre ve insan diyoruz.
01:03:43Yani öncelikli olarak buna dikkat etmek suretiyle...
01:03:46Yani siz böyle biz maden konusunda hiç iyi sınav vermedik gibi bir genelleme yapınca...
01:03:54...iyi yaptığımız yerler de var.
01:03:56Onlara haksızlık ediyorsunuz anlamında mı söylüyorsunuz?
01:03:59Onlara haksızlık ediyoruz ve bunun kamuoyu desteğini de bu şekilde daha da arttırarak devam ettirmemiz lazım.
01:04:07Şimdi bakıyorsunuz muhalefet diyor ki işte efendim kömür Akbelen ormanı diyor.
01:04:12İşte efendim buraları ya bunun hani ekonomiye katkısı, Türkiye'nin elektrik üretimine katkısı...
01:04:18...bunlarla alakalı hadi onların böyle bir düşüncesi yok.
01:04:21Ya hiç değilse oradaki 3500 madenceyi düşünün.
01:04:24Öyle değil mi?
01:04:26Yani orada çalışan bu işten ekmek evine götüren insanlar var.
01:04:30Onları düşünmemiz lazım.
01:04:32Madenceyi, işin sosyal boyutunu düşünmemiz lazım.
01:04:35Biz elbette ki...
01:04:36Ormanı düşünmeyecek miyiz?
01:04:38Ormanı da düşüneceğiz.
01:04:39Ormanı da düşüneceğiz.
01:04:40İşte ifade ettiğim gibi yani bunu biz böyle yaparken biz böyle yapıyoruz da...
01:04:44...işte diğer ülkelerde iktisadi olarak daha kalkınmış ülkelerde neyse oradaki standartlar biz de onu uygulayalım.
01:04:51O standartları uygulamak.
01:04:52Uygulayalım.
01:04:53Rehabilitasyon, biraz önce ifade ettiğim o izin süreçleri Türkiye'de özellikle rüzgar ve güneşte...
01:04:59...iyileşme ve yeni bir reform olarak anlattığım şeyi madenlerde de yapmak istiyoruz.
01:05:03Hem orada izin süreçlerini geliştiriyoruz, iyileştirelim diyoruz.
01:05:07Yatırımları bu anlamda biraz hızlandıralım.
01:05:09Ama beraberinde yani inşallah meclisimize bunu kısa bir süre sonra götüreceğiz.
01:05:14Önemli bir rehabilitasyon paketi içerisine koyuyoruz.
01:05:17Yani rehabilitasyonla ilgili...
01:05:19Böyle zorlayıcı bir şey.
01:05:20Zorlayıcı, finansal yükümlülükler getiriyoruz.
01:05:23Bunların tatbik edilmesi, denetimiyle alakalı güçlü bir paketi inşallah meclisimize götürüp...
01:05:29...bu ilk çeyrekte bunun yasalaşmasını hedefliyoruz.
01:05:33Sayın Bakanım, son olarak şeyi merak ediyorum.
01:05:36Bu Akkuyu'da durum nedir?
01:05:38Akkuyu nükleer santralinde.
01:05:40Akkuyu'da durum...
01:05:42Yoğun bir çalışma var.
01:05:4430... Siz geldiniz mi Akkuyu'ya?
01:05:46Gelmedim.
01:05:47Yani bir Akkuyu'yu görmenizi isterim.
01:05:49Bütün insanlarımızın görmesini isterim.
01:05:51Neden görmemizi istersiniz?
01:05:52Şimdi Akkuyu Türkiye'nin aslında 70 yıllık hayali.
01:05:56Yani Türkiye'nin nükleer enerjiden elektrik üretme hayali.
01:06:011950'lerden rahmetli Menderes hükümetlerinden başlayarak...
01:06:06...Türkiye uluslararası anlamdaki bütün nükleer anlaşmalara taraf olmuş bir devlet.
01:06:12Ve nükleerle alakalı aslında birçok aşamada 50'ler 60'lar...
01:06:19...bu niyetini de açıkça ortaya koymuş bir ülke.
01:06:231970'lerde İstanbul Teknik Üniversitesi Akkuyu sahasını...
01:06:26...evet burası nükleer sahadır diye tespit etmiş.
01:06:29Böyle her yere nükleer yapma şansınız yok.
01:06:31Kim tespit etmiş?
01:06:33İstanbul Teknik Üniversitesi.
01:06:34İTÜ anladım.
01:06:35Ve işte 70'ler, saha orada, 80'ler, 90'lar, 2000'ler...
01:06:41...ve AK Parti iktidarlarında Cumhurbaşkanımız 2010 yılında...
01:06:46...Rusya Federasyonu ile bir hükümetler arası anlaşma imzaladık.
01:06:52Bu meclisten geçen bir anlaşma.
01:06:54Bugün meclisin web sitesinden görebileceğiniz kamuoya açık bir anlaşma.
01:06:59Ve orada tamamen Rusya Federasyonu'nun yatırımı...
01:07:03...yani onların kaynakları ile yapılan bir santral.
01:07:074800 megawatt toplam kapasitesi olacak.
01:07:104 tane reaktörden oluşuyor. Her biri 1200 megawattlık.
01:07:13Şu anda görüyoruz.
01:07:15Bu birinci reaktör. Şu anda ekrandaki birinci reaktör.
01:07:19Tamamlanmış mı bu?
01:07:20%90'ların üzerinde şu anda inşaatı bitmiş durumda.
01:07:23Yani kubbesi kapanmış görüyorsunuz.
01:07:25Çok görkemli görünüyor.
01:07:27Bu büyük bir şey değil mi?
01:07:29Bu bayağı büyük bir şey.
01:07:31Çok önemli bir tesis.
01:07:34Bakın yan tarafta da işte hemen sağında ikinci santral, üçüncü santral ve dördüncü santral.
01:07:40Burası şu anda ekranda gördüğünüz santral...
01:07:42...dünyadaki en büyük nükleer enerji santral şantiyesi.
01:07:46Şantiyesi.
01:07:47Evet. Yani bu inşaat dünyanın en büyük nükleer santral.
01:07:50Çünkü 4 reaktörü aynı anda yapıyoruz.
01:07:5230 binin üzerinde insan şu anda Mersin Akkuyu'da çalışıyor.
01:07:56Ve işte en kısa zamanda ilk reaktörden başlayarak...
01:08:00...2028 sonuna kadar biz 4 reaktörü de üretime geçirmeyi hedefliyoruz.
01:08:06Hani 4'ü bitsin öyle değil.
01:08:08Biten faaliyete geçecek.
01:08:10Evet. Bir faaliyete geçecek.
01:08:12Devamında 2-3 peyderpey bunlar.
01:08:142028'e kadar tamamı geçecek şekilde bir planlama ve çalışmanın içindeyiz.
01:08:19Türkiye'nin elektrik ihtiyacının ne kadarını karşılayacak?
01:08:22%10'unu tek başına karşılayabilecek bir santral bu.
01:08:25O zaman yine bu da dışa bağımlılıkta bir %10 düşecek miyiz buradan?
01:08:31Şöyle hesap etmemiz lazım.
01:08:33Biz elektriği Akkuyu Nükleer Santrali'nden değil de doğalgazla üretseydik...
01:08:40...7.2 milyar metre küp doğalgaz ithal etmemiz gerekiyordu.
01:08:44Yani 3 milyar dolar bizim doğalgaza para ödememiz lazımdı.
01:08:49Elbette ki burada nükleer yakıt var.
01:08:52Burada nükleer yakıt da dışarıdan gelecek.
01:08:55Ama nükleer yakıtla doğalgazı mukayese ettiğinizde arada böyle onda bir falan bir fark var yani.
01:09:00Birisi 3 milyar dolarsa burası 300-400 milyon dolardan bahsediyorum.
01:09:05Sayın Bakanım bütün bu çabaların aslında hepsi o gelip dayanıyor.
01:09:10Bizim neydi yılda enerji ihtiyacımız verdiğimiz para?
01:09:14Yaklaşık 70 milyar dolar.
01:09:16O 70 milyar doları...
01:09:17O sene için öyle.
01:09:182 sene önce bu 96 milyar dolardı.
01:09:20Bunu indirmek istiyoruz diyorsunuz.
01:09:22Yani biz bunu ne kadar indirebilirsek o kadar ekonomimiz için ve Türkiye için iyi olacak.
01:09:30Kesinlikle.
01:09:31Hem ekonomimiz için hem milli güvenliğimiz için dışa bağımlılık ne kadar az o kadar iyi.
01:09:38Çünkü bu enerjiyi bizim her gün tedarik etmemiz lazım.
01:09:41Siz programın başında çok güzel ifade ettiniz.
01:09:44Yani bu doğalgazı, petrolü, akaryakıtı, elektriği bizim her gün vatandaşımıza sunmamız lazım.
01:09:53Öyle bir hizmet.
01:09:54Bunun için binlerce insan çalışıyor.
01:09:56Arka tarafta bu kadar büyük bir operasyon var.
01:09:59Ama bunları kendi kaynağımızla yapabilmek bizi birçok açıdan çok daha kuvvetli hale getirecek.
01:10:06Akkuyu'da ilk reaktör ne zaman faaliyete girecek?
01:10:09Bir tarih verebiliyor musunuz?
01:10:11Yani 2025 yılında biz Akkuyu'da ilk test üretimini, ilk elektriği inşallah üretmeyi hedefliyoruz.
01:10:182025'te.
01:10:19Evet.
01:10:204'ü 1'den ne zaman?
01:10:212028 sonunu bulur.
01:10:232028 sonunu bulur.
01:10:24Evet.
01:10:25İnşallah.
01:10:26Vallahi bütün bunlar...
01:10:27Çok zorluklarla uğraşıyoruz burada.
01:10:29Üstü açık, kapalı, örtülü, doğrudan, dolaylı bir sürü yaptırım, engellemeler var.
01:10:36Ama kararlılıkla gidiyoruz inşallah.
01:10:39Türkiye gerçekten nükleer lig'e girmiş bir ülke inşallah olacak yani.
01:10:45Şu gerçekten çok görkemli bir şantiye tabii.
01:10:49Yani bilemiyoruz.
01:10:50En büyük şantiye derken neyi kastettiniz?
01:10:534 reaktörü aynı anda yapan...
01:10:554'ünü aynı anda yapan yok.
01:10:58Evet.
01:10:59Yani 1-2 reaktörün aynı anda yapıldığı tesisler var Dünya'da.
01:11:04Dünya'da şu anda 15 ülkede 63 reaktör inşası devam ediyor.
01:11:09Çin'de, Hindistan'da, Bangladeş'te, Mısır'da devam ediyor şu anda.
01:11:13Bu 63'ün 4'ü Türkiye'de.
01:11:16Dolayısıyla...
01:11:17Bu petrol krizinden, pardon doğal gaz krizinden sonra Rusya ile Avrupa arasındaki,
01:11:23Avrupalılar da nükleere böyle biraz daha şey yapmaya eğilmeye başladılar.
01:11:29Mesela Fransa'nın başının çektiği bir grup,
01:11:31şimdi Macaristan nükleer santral yapıyor.
01:11:34Çok kısa bir zaman önce Çekler, Korelilerle anlaştılar.
01:11:37Onlar bir nükleer santral yapmak istiyorlar.
01:11:40Ama onun ötesinde yine bu bahsettiğimiz Taraflar Konferansı'nda Bakü'de,
01:11:44Bakü'nün öncesinde geçtiğimiz yıl Dubai'de 28. Taraflar Konferansı'nda
01:11:50dünyadaki 25 ülke dedi ki dünyanın iklim değişikliğiyle mücadele edebilmesi için
01:11:56mutlaka mevcut nükleer kurulu kapasitesini 3 katına çıkartması lazım 2050 yılında.
01:12:02Bu 25 ülke içinde Avrupa ülkeleri var mı?
01:12:04Çoğunluğu Avrupa ülkesi, Amerika var, Kanada var, Japonya var, Fransa var.
01:12:10Biz şimdi muhalefete anlatamıyoruz.
01:12:14Onlar diyorlar ki işte dünyanın sırt çevirdiği nükleerden bahsediyorlar.
01:12:18Daha bu 25 ülke, efendim gelişmiş ülkelerin sırt çevirdiği nükleerden bahsediyorlar.
01:12:25Tam tersine gelişmiş ülkelerin büyük bir şeyle dünyayı deklare ettikleri.
01:12:30Türkiye de bu arada o 25 ülkenin arasına dahil oldu bu sene.
01:12:33KOP'ta biz de o deklarasyonu imza attık.
01:12:3531 ülkeye çıktı bu.
01:12:37Siz muhalefete Amerikalılar da istiyor derseniz ikna edici olabilir belki.
01:12:42Evet belki olabilir ama.
01:12:44Sayın Bakanım çok teşekkürler.
01:12:46Ben çok teşekkür ediyorum.
01:12:48Gerçekten heyecan verici.
01:12:50Şimdi böyle siz sakin sakin anlatıyorsunuz ama bunlar hep Türkiye'nin önemli dönüm noktaları.
01:12:57Yani nükleer, güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, doğalgaz, gabar petrolü filan.
01:13:04Yurt dışı operasyonlarımız.
01:13:07Yurt dışı operasyonlar.
01:13:08Hepsi böyle heyecan verici.
01:13:10Devrim niteliğindeki işler son derece sakin anlatıyorsunuz ama önemli bir hizmet görüyorsunuz.
01:13:18Çok teşekkürler.
01:13:20Ben teşekkür ediyorum.
01:13:21Somali'den inşallah çok güzel bir haber alırsınız ya da gelişme olur.
01:13:26Onu da konuşuruz sizinle mutlaka.
01:13:28Çok teşekkürler.
01:13:29Sağ olun.
01:13:31Sayın seyirciler bu akşam böyle bir tarafsız bölge özel programı yaptık.
01:13:36Sayın enerji bakanımız, enerji ve tabii kaynaklar bakanımız Alparslan Bayraktar'la birlikte konuştuk.
01:13:43Ben sordum o cevapladı.
01:13:44Bizden sonra Hande'nin programı var.
01:13:48Onunla baş başa bırakıyoruz sizi.
01:13:50Hepinize iyi akşamlar.