Suriye iç savaşı için iki kritik öneme sahip ve tüm bu olanları özetleyen iki fotoğraf... Dera'lı gençler, Şubat 2011'de okullarının duvarına "Ey doktor şimdi sıra sende" yazarak yaklaşık 14 yıl sürecek halk devriminin kıvılcımını ateşleyen isimler olmuştu. O gençler, hikayeyi tamamlayarak "Doktor kaçtı" yazdı. Konunun ayrıntılarını CNN TÜRK Haber Müdürü İdris Arıkan anlattı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Şimdi Suriye için Suriyeliler için aslında iki tane önemli görselimiz var İdris Arıkan'la birlikte onları size aktaracağız.
00:06İlk görsel 2011 yılından. O dönemde deralı gençler 2011'de okullarının duvarına bir yazı yazdılar.
00:14Dediler ki ey doktor sıra şimdi sende ve 14 yıl sonra 2024 yılında da aynı gençlere aynı duvara doktor kaçtı diye yazdılar.
00:25Tarihi önemli iki görsel İdris Arıkan. Ne demek bu? Konuşalım ne demek bu iki görsel?
00:31Şimdi şöyle bir şey var. Burada Arap Baharı dönemindeki işte büyük çatışmaların başladığı önemli ülkelerden bir tanesi Suriye'ydi.
00:4113 yıl 8 ay boyunca iç savaş sürdü. Esad'ın bir şekilde devrilmesine varan süreci tanımlayan görseller bunlar.
00:50Niye öyle diyoruz? Çünkü Arap Baharı döneminin ilk işte duvar yazılarının yapıldığı anda işte ilk böyle isyanın çıkarıldığı anlardan bir tanesi Dera'daydı.
01:00Dera Şam'ın hemen güneyinde işte Ürdün sınırına yakın bir bölgedeki bir kent ve büyük bir kent.
01:06O bölgedeki gençlerin bu kıvılcımı şey yapabilmek için gösterebilmek için ortaya koyduğu bir görsel.
01:16Beşer Esad'ı işte tanımlayarak Beşer Esad biliyorsun aynı zamanda doktorluk unvanı olan bir isim.
01:22Gençler ona seslenmiş ey doktor diyerek.
01:24Sıra sende. Niye? Çünkü o dönemde işte hatırlarsınız işte Mısır lideri Hüsnü Mübarek'in gönderildiği bir dönem.
01:31İşte Kaddafi'nin sıkıntı yaşadığı bir dönem. O dönemde bu duvar yazısının oraya yazılması önemliydi.
01:37Sonrasında ne oldu? Aslında sonrasında hikayenin sonrasında aslında Esad bu duvar yazısı Mart'ta yazıldı.
01:44Şubat 2011.
01:46Mart'ta olaylar çıktı. 2011'de bu yazılıyor. Mart'ta olaylar çıkıyor.
01:51Mayıs ya da işte Haziran Temmuz gibi Esad'ın düşmesi bekleniyordu. Ne oldu?
01:58İşte o dönemde Esad ilk önce devre Hizbullah'a soktu.
02:02Sonra arkasından işte 2012'de tekrar düşme ihtimali belirdi. İranlı ministerin o bölgeye akın ettiğini gördük.
02:10Hemen arkasından o da yetmedi. Bölgeye bir terör uçurumunun içerisine getirildi.
02:17DAEŞ gönderildi. Çok net bir şekilde emperyal güçlerin DAEŞ'i o bölgeye gönderildiğini,
02:23orta bölgede toplattığını biliyoruz artık.
02:26Hatta işte Obama ve Clinton DAEŞ'i kurdu demişti. Daha sonra Trump.
02:32Sonrasında o bölgede de büyük bir kan dökümlemesi yaşandı. O bölgede de durumlar çok kötüye gitti.
02:40Sonra Rusya el verdi bu sefer Esad'a. Esad her şeye rağmen varil bombalarıyla,
02:47işte kimyasal bombalarla halkı bombalayarak ayakta kaldığını düşündü.
02:52Ama hayat devam etti ve devam etti ve devam etti.
02:56Gördük ki Esad aslında hayatta değilmiş. Aslında ülkeyi yönetemiyormuş.
03:00Çünkü 13 yıl 8 ay süren o kanlı dönem bir şekilde muhalif güçlerin kuzeyden güneyi 12 günde,
03:0913 günde bugün ayın 27'si, tam 1 ay oldu.
03:15Tam 1 ay önce bugünlerde oradan bir ülkenin kuzeyinden, İtlik bölgesinden ve kuzeyindeki Afrin bölgesinden
03:24muhalif güçlerin akınını gördük. 12-13 günde 13 yıl 8 ay boyunca kan döken Esad bir şekilde ülkesinden gönderildi.
03:35Sonrasında işte bu hikaye kalıyor aklımıza. Nedir bu hikaye?
03:39İşte sıra sana doktor geldi sırası. Fakat işte o doktorun sırasının gelmediğini düşünenler oldu.
03:45Ülkesinde 1 milyondan fazla kişinin ölümüne neden olan insanın ayakta kalma ihtimali üzerinden siyasi yatırımlar yapıldı.
03:53Ama baktığımızda bu yazı hemen ilerisine geldiğimiz noktada bir şekilde gerçekleşti. Ne oldu?
04:01Beşer Esad, o kendi ülkesinde bir şekilde kan dökerek ayakta kalacağını düşünen Beşer Esad bir şekilde ülkesinden gönderildi.
04:11Aynı duvara, o ünlü duvara bugün de muhalifler, o bölgedeki Esad muhalifleri şu anda yönetime ele geçiren güçler,
04:20şimdi de işte doktor kaçtı yazdı. Yani şimdi sıra sende yazısı 13 yıl 8 ay sonra bugün 9. ay gerçek oldu.
04:32Asıl o ayaklanmayı başlatan gençler.
04:34Tabii o şimdi Dera'da o duvara bu şekilde yazılarını yazdılar. Zaten tarihte koymuşlar gördüğün gibi.
04:41Bir de bu anlamda bir açıklama vardı. Beşer Esad'ın kullandığı o açıklamayı da arkadaşlar hazırladığıyla
04:48bilmiyorum çok emin değilim ama o açıklamada da Beşer Esad'ın şöyle bir ifadesi vardı.
04:53Diyor ki işte ülkesinden kaçan haindir, ülkesinden kaçan suçludur. Minvalinde bir açıklaması vardı.
05:03Bugün baktığımızda 13 yıl 8 ay süren meseleyi baktığımızda işte bak şu açıklama.
05:09Dinleyelim İdris Arıkan dinleyelim.
05:18Vatanseverlerin ülkesinden kaçmayacağını söylemişti ama geldiğimiz noktada şu görüntüler üzerinden baktığımızda
05:40ülkesinden kaçan bir Beşer Esad'ın açıklamasını dinliyoruz. Bu hikaye bu hikaye burada bitmiyor tabii.
05:48Bu hikaye ülkenin kuzey tarafındaki terör grubunun da yok edilmesiyle bitecek.
05:53Oradan da PKK kaçacak ve bölge istikrar anlamında hani önce şimdi sıra sana geldi.
06:01Şimdi sıra sana geldi işte terör örgütü yazıp bugün de belki bundan birkaç ay sonra da işte bu duvarda PKK terör örgütünün YPG terör örgütünün de o bölgeden süpürüldüğünü göreceğimiz günler yakın diyebilirim Burçak.
06:18Yani mesele bu bölgede huzursuzluk istikrarsızlığı kim getiriyorsa ülkesine kim ihanet ediyorsa halkını kim bombalayasa onun o bölgeden bir şekilde çıkarılması meselesi.
06:30Bugün devralı gençler başarılarının fotoğrafını koyuyor. Belki yarın öbürsü günde işte ülkenin kuzeyindeki o bölgedeki Haseke'deki Rakka'daki o gençler de PKK YPG güçlerinin o bölgeden atıldığını bir şekilde ilan edecek.
06:46O zaman da duvarlara işte buradan terör örgütü atıldı denilecek.
06:50Gençler tarihe kazıdı aslında o kaçışı değil mi İdris Hakan?
06:54Çünkü bu hikaye aslında bir halkın kendisini ezmeye çalışan bir diktatörle mücadelesiydi.
07:01Halk bunu unutmamış. 13.08 ay 14 yıla yakın bir yıl olmasına rağmen işte doktor sıra sana gelecek ifadesi doktor kaçtıya dönmüş.
07:11Bu da önemli bir ayrıntı olarak karşımıza çıkıyor.
07:14Bu açıklamaya baktığımızda 2012 yaklaşık 12 yıl önce yapıldı. Bu yazı yazılmadan bir yıl önce yazmışlar. Bir yıl sonra da böyle bir açıklaması var.
07:23Ben kaçmayacağım diyor. Vatansever ülkesinden kaçmaz diyor. Ben rüşvet mi yedim diyor. Oysaki baktığımda bugün Rusya'ya kaçtığını hatta kimseye haber vermeden en yakınlarına dahi haber vermeden Rusya'ya kaçtığını biliyoruz.
07:36Nerede dedik? Uçak nereye gitti?
07:39Nasıl yapıldı? Nasıl kaçtı meselesi üzerinden baktığımızda şöyle bir şey görünüyor.
07:46Uçak Şam'dan kalkıyor. Transpondörünü kapatıyor. Hümeymi Ülse'ye iniyor. Oradan da Rus uçaklarıyla Moskova'ya kaçtığını artık biliyoruz ki bu durum Beşer Esad'ın geldiği sürecin aslında nereye vardığını gösteriyor.
08:00Bir şekilde şunu söylemek lazım. Sonuç itibariyle halkınızın kanını döküyorsanız, bölgenizde istikrarsızlık nedeni oluyorsanız, bugün olmaz, yarın olmaz, öbürsü gün olur. Bir şekilde halk mükafatını ya da size olan cezasını bir şekilde verecektir. Onu da söylemek lazım.