Evler, hem yeni yılı hem de Noel bayramını kutlamak isteyenler tarafından yılbaşı veya bir diğer adıyla Noel ağaçlarıyla süsleniyor. Sosyal medyadaysa ağaç süsleme geleneğinin türkler tarafından yapıldığına dair iddialar var. Gösterilen örneklerse nahıl ağaçları. Peki, bu ağaçlar cidden yılbaşı ağaçlarının atası mı? CNN TÜRK ekibinden Buse Türkücü ve Alper Öztürk, o sorunun yanıtını aradı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Tormu neticesinde hani biraz dikkat çekiyor ve ne olduğunu soruyorlar ama aslında
00:10bakınca da yılbaşı ağacına da benziyor.
00:12Sosyal medya yeni bir tartışmanın adresi oldu.
00:15Idealar Osmanlı'nın yılbaşı kutlamalarına yönelikti.
00:18Eleştirenlere cevap verenler örnek olarak nağla ağaçlarını gösterdi.
00:22Türkler geçmişten beri yılbaşı kutluyor denildi.
00:25Osmanlı'da yeni yıl kutlamalarında böyle bir ağaç süsleme geleneği yoktur ki
00:291 Ocak itibariyle Osmanlı'da yeni yıl kutlamaları da yoktur.
00:33Nahıl ağaçlarının aslında yılbaşı ağaçlarının atası olduğuna dair söylentiler var.
00:38Ancak tarihçilere göre bu doğru bilinen yanlışlardan biri.
00:42Nahıl ağaçlarını gördüğümüz zaman aklımıza Osmanlı'da yılbaşı kutlamaları değil
00:47Osmanlı'da şenlik kutlamaları gelmeli.
00:50Nahıl ağaçları şenliğin habercisidir.
00:53Padişahın çocuklarının sünnetini haber verir.
00:56Kızlarının düğün törenlerini haber verir.
00:58Bunlar düğün geleneklerindeki ağaçlardır.
01:01Üzerlerindeki bereketli semboller de ailenin gücünü ve bereketini temsil eder.
01:08Nahıl ağaçları Prikler'den Anadolu medeniyetlerine kadar gelmiş.
01:11Arapça'da nahıl hurma denir.
01:13Hurma ise bereketin sembolü.
01:14Bu nedenle nahıl ağaçları Osmanlı döneminde imparatorluk gücünün bir temsili olmuş.
01:19Bu ağaçların Osmanlı sokaklarından geçebilmesi için bazen konaklar yıktırılmıştır.
01:25Evler derdest edilmiştir.
01:28Cumbaları kırılmıştır.
01:29Bunlar öyle büyük ağaçlardır.
01:31Halka ne kadar bereketli olduğunu, güçlü olduğunu göstermek için imparatorluğun bir sembolüdür.
01:39Osmanlı'da kurulma nedenleri ise yılbaşı değil, imparatorluktaki önemli kutlamalar.
01:43Osmanlı padişahlarının kızlarının düğünlerinde, oğullarının sünnet düğünlerinde kullanılan sembolik tasarımlardır.
01:51Ve bunlar çok pahalı ağaçlardır.
01:54Yani bir köşk parası ödenir, 60 bine yakın üzerinde tasarım kullanılır bu ağaçların.
02:001720 şenliklerinde Sultan 3. Ahmet'in oğulları adına nahıllar yaptırılmış 4 çocuğunun sünnetini görmekteyiz.
02:08Ve kızları da evleniyor bu şenliklerde.
02:11Onların bereketini, gücünü halka göstermek adına tasarlanıp sokaklarda gezdirilmiş.
02:17Altı çizilen husus ise
02:18Ağaç süsleme geleneği Osmanlı'da yoktur.
02:21Bu gelenekteki ağaçları biz sosyal ortamlarda gördüğümüzde aklımıza şunu getirmeliyiz.
02:26Bu ağaçlar şenlik ağaçlarıdır.
02:28Nahıl ağaçlarındaki süslemeler ise gelir seviyesine göre değişmiş.
02:31Şimdi bu şenliklerde kullanılan ağaçlar imparatorlukta ayrı görüntüleri var, halk tarafında ayrı.
02:39Yani halkın 25 metrelik büyük, değerli süslemelerin olduğu ağaç formlarını yaptırması mümkün değil.
02:46Bu nedenle daha Taşra'da, Anadolu içerisinde insanlar kurdeleler bağlamış,
02:51Konyileri bir araya getirmişler.
02:53Anadolu'da örneklerine en çok Kayseri, Konya ve Kapadokya'da rastlanıyor.
02:57Hatta Süha Arı'nın bir belgeseli var Erciyes'in gölgesinde diye.
03:01Nahılların kullanıldığı, nahıllara bazı şiirler yazıldığı da görülmektedir.
03:07Hatta Anadolu'da bazı düğünlerde hala bu nahıl ağaçlarının sembolik görüntüleri yapılıp
03:13gelin evinden çıkarılırken, geline önderlik ettiğinde görebiliriz.
03:17Geçmişten günümüze kalan bir örneği ise yok.
03:19Çünkü bunlar toplama 60 bin parçadan oluşan tasarımlar olduğunu söylemiştik.
03:26Bu tasarımların yan yana gelmiş olması çok mümkün değil.
03:29Günümüze ulaşması mümkün değil.
03:31Ancak bu yeni ağaçların kurulmasına engel olmamış.
03:33İlk olarak dünya gününde kurulmaya başlanmış.
03:36Bir tanesi İstanbul, bir tanesi Mudrunlu olmak üzere.
03:39Nahıl ağacının Osmanlı geleneği olarak da üstüne bir takım hediyelikler, meyveler,
03:43küçük lokumcuk, lokum paketleri gibi şeyler konulmuş.
03:47Bu geleneği yaşatmak adına bazı kuruluşlar var.
03:50Oteller zincirleri var.
03:51Nahıl ağaçlarını tasarlayan bazı gruplar bunların tasarımlarını yapıp caddelerde gezdiriyorlar.
03:58Kadın kuruluşları nahıl ağaçlarını yaşatmak için nahıl konseptli tasarımlar yapıyorlar.
04:04Bu da yabancı misafirlerimiz tarafından dikkat çekiyor.
04:07Onunla fotoğraf çektiriyorlar, bizlere soruyorlar.
04:09Biz de kendi geleneğimizi bu anlamda hem korumuş hem de anlatmış oluyoruz.
04:13Peki böyle bir geleneğin var olduğu gerçeği bize nasıl miras kaldı?
04:17Osmanlı resim sanatında sünnet görüntülerini 1582-1720 şenlikleri özelinde görmekteyiz.
04:24Şenliklerde özellikle Sultanahmet Meydanı'nda ve Ok Meydanı'na doğru giden yolda
04:30bu nahılların taşındığı görülmekte.
04:32Bu resimleri de Nakkaş Osman, Nakkaş Levne, Nakkaş İbrahim ve Fransa'dan Osmanlı topraklarına gelen Vanmur'un resmettiğini görmekteyiz.