• evvelsi gün
Sosyal Medya Hesaplarımız...

Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00Konuğumuz akademisyen, yazar, doktor Abdülkadir Şen beyefendi, kendisi Muş-Alparslan Üniversitesi öğretim üyesi.
00:08Şu sıralar Doha'da akademik çalışmalarını sürdürüyor.
00:12Kendisinin birçok makaleleri ve kitap çalışmaları var.
00:16Onlardan bazılarını aktararak hoş geldiniz diyeceğim kendisine.
00:20Öncelikle bugünkü gündemimizle de alakalı olan kitabı Yüzyıl'ın en uzun tiyatrosu Tüm Yönleriyle Suriye Devrimi başlığını taşıyor.
00:29Çok hacimli bir kitap ve Türkiye'nin en uzun gecesi 15 Temmuz kitabını görüyorum ve darbenin arkasındaki dış dinamikler.
00:37Son kitabı galiba Bir Din Kurgulamak, Sasani'lerden Safevi'lere kadar Şia'nın tarihi Abdülkadir Şen beyefendi hocamın kitaplarından.
00:48Bu kadar mı hocam daha var mı?
00:50Yok şu anda yakında çıkacak bir doktora tezimiz var.
00:53Bir doktora tezi var peki.
00:54Hoş geldiniz çok teşekkür ediyoruz vakit ayırtınız için.
00:57Sağ olun teşekkür ediyorum.
00:58Aynı zamanda Şam'daydınız yakın zamanda döndünüz ayağınızın tozuyla stüdyomuza geldiniz desek de galiba yeridir.
01:05İlk Cuma'da oradaymışız.
01:07Suriye'de bir devrim gerçekleşti yeni bir dönemin kapıları aralandı.
01:14Herkes sevince adeta gark oldu o günden bugüne ama şu günlerde bazı pürüzler çıkarılmaya çalışılıyor sanki.
01:25Bunların hepsini konuşacağız ama önce sizin şahsi düşüncelerinizi merak ediyorum.
01:31Suriye'de gerçekleşen devrimle ilgili neler hissediyorsunuz?
01:35Daha sonrasında derinleştirelim neler söylersiniz?
01:38Tabii kaygılar var bundan sonra ne olacak diye.
01:41Çeşitli çevrelerin kaygıları var.
01:43Haklı kaygılar mı bu arada?
01:46Evet birbirinden haklı kaygılar var paranoyak derecede korkulara kapılan korku neticesinde oluşan kaygılar var.
01:55Politik ajandaların yarattığı kaygılar var.
01:59Yani bir takım çevreler bu devrim sürecinden rahatsızlar mutlu değiller ve onlar da bir takım yapay kaygılar üretiyorlar.
02:07Bu kaygı o zaman Suriye halkının işine yaramıyor.
02:10Tabii ki yaramıyor hiçbiri yaramıyor esasında.
02:13Temkinli olmakta elbette fayda var.
02:16Bu yaşanan devrimin bundan sonra sürdürülmesi önemli ama şöyle düşünüyorum.
02:22Mesela Suriye'de nasıl bir rejim kurulursa nasıl bir yönetim kurulursa ya da ne olursa Beşşar Esed döneminden daha kötü olur diye merak ediyorum doğrusu.
02:32Yani Beşşar Esed rejimi yeryüzündeki bir cehennemdi.
02:37On binlerce insan hapishanelerdeydi, yüz binlerce insan şu an toplu mezarlardan çıkarılıyor.
02:43Beşşar Esed döneminde hiç gittiniz mi Suriye'ye?
02:46Tabii ki 2008 yılında gittim Suriye'ye.
02:48Nasıl ama o zaman baharı başlamamıştı tabii ki.
02:52Yok başlamamıştı şöyle ifade edeyim.
02:54Şam'da mı bulunmuştunuz?
02:56Hem Şam'da, Busra'da, Hama'da, Halep'te bulundum.
02:59O zaman tabii biraz daha yaşım bugüne göre gençti.
03:04Suriye'yi bilmiyordum, bir Bağız Partisi duymuştum.
03:07Bir tur şirketiyle gittik Şam'a.
03:10Orada naif bir soru sordum.
03:14Yani mesela beraber gidiyoruz, bize rehberlik eden kişiler de bizle birlikte geliyor ve beraber namaz kılıyoruz.
03:21Sonra otobüse biniyoruz ve yeni turistik bölgelere gidiyoruz.
03:25Herkes soru soruyor Suriye ile ilgili.
03:28Ben de dedim ki Bağız Partisi nedir dedim.
03:31Dedi ki Bağız Partisi bizim Rabbimiz ve dinimizdir.
03:34Beşşar bizim Rabbimizdir.
03:36Biz günde beş vakit Bağız'a ibadet ederiz dedi.
03:38İronik bir şekilde mi söyledi?
03:40Yok ironik değil korktuğu için bu soruyu da kasıtlı sorulmuş olabileceğini düşündü.
03:47Acaba bunu muhaberat mı sorulurdu diye mesela.
03:52Orada ben hem soruyu sorduğuma pişman oldum.
03:55Hem de böyle bir kasıtla zaten sormamıştım.
03:59Bunu ben hiç anlayamadım.
04:01Bağız bizim Rabbimizdir diyor.
04:04Bağız bizim dinimizdir, Beşşar Esad bizim Rabbimizdir.
04:08Günde beş vakit biz ona ibadet ederiz.
04:10Bunu yüceltmek için mi söylüyor hakikaten mi?
04:12Yok yok öyle değil.
04:14Beş vakit namaz kılan bir adam bu.
04:16Çok korkmuş yani muhtemelen ya Sednaya yüzü görmüş ya çevresinde insanlar Sednaya görmüş.
04:22Oradaki rejimin ne derece insanlara korku saldığının önemli bir işaretiydi.
04:30Yine şöyle bir olay biliyorum.
04:322009 yılında ben mazlumlar için insan hakları raporu hazırladım.
04:36O raporda bir gencin peşine düştük.
04:38Bu gencin babası 1982 Hama olaylarında biliyorsunuz bir katliam yaşandı.
04:4440 bin kişi öldürüldü o zaman baba Esad döneminde.
04:46Bu gencin babası da öldürülmüş.
04:48Genç o zaman henüz doğmamış tabii ki.
04:52Adam öldürülüyor eşi hamile.
04:54Eşi de Irak'a gidiyor ve çocuk orada doğuyor.
04:56Çocuk 25 yaşına gelmişti 2007 yılında ve mektup yazmıştı.
05:02Ne mektubu?
05:04Ben ülkeme geri dönmek istiyorum.
05:06Babam öldürülmüş ama ben zaten Irak'ta doğdum.
05:08Bu olayları bilmem, ilgilenmem de ben ülkeme dönebilir miyim diye.
05:12Tabii dönebilirsiniz demişlerdi ama 2009'da bu 7'de dönüyor biz 9'da bu çocuğu keşfettik.
05:18O zaman şimdi onun da peşine düşeceğim.
05:20Nerede bu çocuk diye.
05:22Belki yaşıyordur.
05:24Yaşıyorsa gidip onunla tanışacağım.
05:26O zaman idamla yargılanıyordu bu çocuk.
05:28Niçin?
05:30Çünkü babası o çocuk doğmadan önce Suriye'de olaylara karışmakla suçlanıyor.
05:34İlginç şeyler değil bunlar.
05:3640 yaşındaki bir kadın 83 yaşında Sednaya'dan çıkarıldı.
05:40Bazı insanlar devrilmiş.
05:4243 yıl orada kalmış öyle mi?
05:44Evet 40 yıl 45 yıl kalan çok kişi var.
05:47O yüzden Hıristiyanlarından, Lübnan Sünilerinden var.
05:49Kürtlerden var, Türkmenlerden var.
05:51Batmanlı, Tuncelili insanlar bile çıktı 10-15 yıl sebepsiz yere.
05:57Hatını kaybeden birçok insan var.
05:59Yok yani mesela bazı insanlar hapishaneden çıktılar ve Saddam'ı bizi kurtardı dediler.
06:06Saddam Hüseyin'in öldüğünü bilmiyorlar.
06:08Allah Allah.
06:10Yani ben Sednaya'ya girdim.
06:12Sednaya bir laboratuvar aslında.
06:14Herkes Sednaya'yı konuşuyor ama Sednaya Tedmür Cezaevi'nin yanında 5 yıldızlı otel olabilir herhalde.
06:20Tedmür'ü kimse konuşmuyor.
06:22Tedmür nerede?
06:24Tedmür Humus taraflarında.
06:26Palmyra bölgesi var.
06:28Meşhur antik kent o bölgede.
06:30Halep'te mi dediniz?
06:32Hayır hayır Humus taraflarında ve Irak sınırında Tedmür.
06:36Daha kötü.
06:38Pires makinesi varmış orada daha nasıl kötü?
06:40İşte yani mesela Sednaya'yla ilgili yazılmış kitaplar var normalde.
06:45Bizim Türkiye kamuoyu pek bilmiyor ama Sednaya 90'lı yıllarda Sednaya'yla ilgili yazılmış kitaplar da var.
06:51Yani oradaki işkence ile alakalı.
06:53Tabii ki çok korkunç.
06:55Yani ben o az evvel verdiğim hani Bağız bizim dinimizdir, Beşer Esed bizim Rabbimizdir.
07:00Biliyorsun Suriye savaşı sırasında La İlehe İlle Beşer, Beşer'den başka ilah yoktur demediği için
07:08Diri diri gömülen insanların videolarını izledik biz.
07:10Birçok böyle olay var.
07:12Yani bu korkunç bir firavunluk derecesi.
07:14Korkunç bir baskıdan bahsediyoruz.
07:16Bu Suriye'de hep böyle miydi?
07:18Babasıyla başlayan bir süreç mi Esed'in?
07:20Hafız Esed ile başlayan bir süreç mi acaba?
07:22Evet evet 1936 yılında Fransızlar Suriye'yi birkaç parçaya bölmek istediler.
07:27Olmadı.
07:29Ondan sonra Suriye'de azınlıkların çoğunluğa karşı egemen olduğu bir rejim kurmaya çalıştılar.
07:34O dönem Armide Levant vardı.
07:36Fransızların kurduğu Levant ordusu.
07:38O orduya özellikle nusayirileri subay olarak aldılar.
07:43Nüfusları %7 olmasına rağmen %55 oranında o dönemin rakamlarıyla nusayiri subaylar vardı.
07:50Ayrıldıkları vakitte onların bir darbe yapması garanti altına alındı.
07:55Onlar dürziler, hıristiyanlar, kürtler diğer inanışlar da dahil olmak üzere
08:00ve tabi ki çoğunlukla sünniler de dahil olmak üzere elitist mezhepçi bir sistem kurdular.
08:05Nusayirilikten de çok kısa bahseder misiniz?
08:08Tabi genel manada Şia kendisine Ali taraftarlı olarak isim verse de
08:16Şia kelime manasında taraftar, tarafkir, partizan, yer yer holigan manaları taşıyor.
08:25Hz. Ali'nin diğer bütün ashabdan gayri olarak peygamberden sonra egemen olması gerektiği,
08:33iktidar olması gerektiği ama bütün bir ashabın, peygamberin ve İslam'ın emirlerine haşa ihanet ederek
08:40müşterek bir komplo ile Hz. Ali'nin bu hakkını Allah tarafından verilmiş bu hakkı
08:45bunu gasp ettiğini, gasip olduğunu iddia ediyor.
08:48Ama bu Şia dediğimiz vakit, genel manada Nusayirlik Şia'dan bir kol ama
08:56Şia'nın altında pek çok alt kol var yani onlarca alt kol var.
09:02Bu alt kollarda mesela dürzilik de bir şiiliktir, hazaralık, nusayirilik.
09:08Çok pardon ya bu dürzi kelimesi bizim Anadolu'da falan hakaret olarak dürzü derler mi?
09:15Tabi öyle ama herhangi bir inanışın hakaret olarak kullanılması Anadolu'da da asla doğru değil.
09:22Ama bu şekilde imalar var.
09:25Nusayirlik ise Arap Aleviliği olarak da tanımlanıyor.
09:29Nusayir isimli bir din adamının Şiiliğe yeni bir form katmasıyla ve Ali'ye de ilahi bir takım nitelikler,
09:37Ali radiyallahu anh Hz. Ali'ye ilahi bir takım nitelikler, öz nitelikler atfetmesiyle oluşan bir...
09:45O zaman mitolojik bir forma mı büründürüyor?
09:47Tabi içerisinde agnostizm ve batinilik de bulunuyor.
09:51Yani şu bazı şeyler vardı dediğiniz birçok fraksiyon var aklıma gelen şu oldu
09:57işte Cebrail aleyhisselam yanlışlıkla Hz. Muhammed'e inzal etti Kur'an'ı.
10:02Tabi bu tarz fikirler de var evet maalesef.
10:04Mitolojik bir düşünce diyebiliriz ya da efsaneleşmiş şeyler.
10:08Çok konuşuluyor ama işte nusayirilik hep böyle şey olarak aşırılıkçı bir grup olarak algılanıyor.
10:14Esasında bir mezheptir burada şunu vurgulamakta fayda var.
10:19Yani özellikle ülkemizin son dönemde Türkiye'de de Alevilik üzerinden bir şey oluşturulmaya,
10:26bir fay hattı oluşturulmaya çalışılıyor.
10:29Ve bir takım siyasal Alevi olarak da tanımlayabileceğimiz kesimler mesela onlar işte Suriye'de
10:37Alevi katliamı yapıldığı yönünde bir takım muhayyal söylemler, muhayyal olaylar üzerinden gerçekleşmeyen.
10:44Tabi hiçbir zaman gerçekleşmesini de kimsenin istemeyeceği olaylar üzerinden bir provokasyon gerçekleştirmeye.
10:50Evet bunu oradaki krizi buraya ithal etmeye çalışıyorlar.
10:54İran'ın bir etkisi olabilir mi bununla?
10:56Tabi ki Türkiye'de çok güçlü, baskın bir İrancı retorik var.
10:59Bu İrancı retorik ciddi manada tartışmalara nüfuz edebiliyor.
11:05Ayetullah Hamani'nin önceki gün Suriye'de bir isyan, gençler isyan edecek şeklindeki mezhepçi açıklamaları da
11:13pek tabidir ki Suriye'de yankı buldu.
11:17Nusayirlere ait bir dini mekanın yakıldığı üzerine sahte görüntüler ardından olaylar çıktı.
11:25Ve bu olaylarda yeni yönetimin polislerine yönelik saldırılarda da 14 polis şehit edildi.
11:33Dolayısıyla bu bağlamda bir oyun oynanıyor.
11:37Siz de bir paylaşım yapmışsınız aslında, hoş da bir paylaşımdı.
11:41O türbeyi yaktı iddialarına karşılık sokağa dökülen heyecanlı gençlere mi?
11:49Ali Tümen'i gönderildi.
11:51Evet tabi şöyle bir algı var.
11:53Bizim camilerimize girdiğinde Hazreti Ebu Bekir, Ömer, Osman ve Hazreti Ali'nin yanında
12:02Hazreti Hasan'ın ve Hüseyin'in de isimleri olur.
12:06Bu bağlamda her daim Hazreti Hüseyin'in mazlumca katledilmesinin karşısında olmuşuzdur.
12:14Ve Hazreti Hüseyin'e, Hazreti Hasan'a çok ayrı bir muhabbetimiz bulunur.
12:18Kaynaklarımız onların faziletleriyle alakalı çokça rivayet barındırır.
12:24Dolayısıyla orada yani Ali ismini kullanarak mesela bir milyon insan katledildi Suriye'de.
12:34Bu kimselerin bence Şiilik ve hatta Nusayirlilerin kendisi de büyük oranda bu söylemin ve bu
12:43ideolojinin bir kurbanıdır.
12:45Onlar da kurban ediliyor.
12:47Birçok azınlık da bu savaşın bu şekilde taraftarı olmaktan mutlu asla değiller.
12:55Nusayirlilik Türkiye'de de var mı?
12:58Tabii var yani Türkiye'de de Güneydoğu illerinde bazı yerlerde bulunuyorlar.
13:04Burada mezhep üzerinden meseleyi ifade etmek, açıklamak ya da tek düze basma kalıp bir
13:14şekilde işte bu taraflara bakmak doğru değildir.
13:17Asla doğru değildir.
13:18Yani Nusayri ise şöyledir, böyledir.
13:20Kabul edilebilir yargılar değildir.
13:22Bu mezhebin şimdi bazı dinlerde olabiliyor ya da bazı anlayışlarda o dinin ya da anlayışın
13:30insanı yönelttiği bazı noktalar var ki suç sayılabiliyor ya da işte insan haklarını
13:38aşan konular olabiliyor.
13:40Yahudilerin kendilerini üstün görmesi gibi başka konular.
13:43Nusayirilikte böyle bir dini referans alınan herhangi bir yanlış tutum ve davranış var mı?
13:49Ben şöyle bakıyorum bütün bu meselelere.
13:53Gerek bu bahsettiğiniz mezhepler olsun gerek hatta ehli sünnetin kendisi olsun bunlar
14:01bu kavramlar kimin elinde nasıl şekil alıyor bakmak gerekir.
14:05Tabii çoğu zaman politik ajandalarla bu tarz söylemler, bu tarz mezhepler,
14:11bu tarz farklılıklar bir silaha dönüştürülebiliyor.
14:14Bunun çok bariz bir örneği de eşittir.
14:16Mesela İslam dünyasında İslam dünyasının çoğunluğu eşit sünnidir.
14:20Öyleyse biz eşit sahiplenelim asla dememiştir.
14:23Onları tard etmiştir, onları cemiyetten kovmuştur, Adem'e mahkum etmiştir.
14:28Her inanış çeşitli çevreler tarafından yönlendirilebilir, nesneleştirilebilir,
14:34araç sağlaştırılabilir.
14:36Hele bir de azınlıklı.
14:39Şimdi Alevilik konusuna biraz daha değinip oradan devam edelim.
14:43Türkiye'deki Alevilik biraz zannediyorum Kemal Kılıçdaroğlu'nun da
14:47genel başkan olmasından sonra Cumhuriyet Halk Partisi'ne vermek istediği yönle
14:53seçmen kitlesini biraz daha genişletmek, sağ kesimlerinde oy almak gibi düşüncelerle
15:00ve işte Alevilerin haklarını almasıyla alakalı çalışmalar yapmak gibi gibi çalışmalar neticesinde
15:07Özgür Özel'e devrederken değişmiş bir parti bıraktı.
15:10Muhakkak ne kadar değiştiği tartışılabilir belki ama
15:13Alevilik konusunun kaşınması Türkiye'de acaba arkası gelecek bir
15:20tahsoi bir ortamın hazırlanması için olabilir mi?
15:23Evet elbette ben bu tartışmaları bu bağlamda tehlikeli buluyorum.
15:28Hassas tartışmalar, geçtiğimiz dönemlerde bu ve buna benzer tartışmalar nedeniyle
15:37çeşitli mağduriyetler yaşandı, insanlar şey yapılmadan neyi kastettiği anlaşılmadan
15:42ya da anlaşılmak istenmeden yargılandılar, hedef alındılar her taraftan insanlar.
15:47Dolayısıyla bu meseleler çok dikkatli ele alınmalı ama Türkiye'de
15:54politik manada sırtını belirli ideolojilere, inançlara, mezheplere dayayarak siyaset yapmak
16:01bilinen bir olaydır ve bunun özellikle CHP'de bu konudaki pratikler çok aşikar ve bilinir.
16:11Yani maalesef dedirtiyor bazı konular şimdi aklıma bir sürü şey geliyor.
16:173-5 gündür hatta Şam'ın Şam'a girilmesinden sonra ben 3 kez 4 kez de söyledim bunu
16:25birçok gazeteci gitti geldi oraya siz de oradaydınız.
16:27Siz orada gittiğinizde neler yaptınız birazdan soracağım size ama
16:32mesela giden bir gazeteci şunu yapmış dün de ben yayında sordum 2 gün önce de sordum bir konuğuma
16:38bir gazeteci gidiyor dolaşıyor haber yapıyor falan sonra
16:42insanlar Sedna'ya işkence görmüş çok kötü bir halde öldürülmüş olan bedenleri
16:52tefrik etmek için bekliyorlar orada hangisi bizim acaba cenazemiz diye
16:56öyle bir ortam hatta videodan toplu mezar keşfetmeye çalışıyorlar
17:00şuramı buramı diye o videoyu görmüştü.
17:02Google Earth'ten.
17:03Değil mi yani hatta o öldürülen toplu mezara işte ateş edilip öldürüp atılan insanların o videosunu izleyerek
17:10burayı kazın falan şeklinde taş çeviriyorlar etrafında böyle bir ortamda
17:14gidiyor Şam sokaklarında falanca yerde diyor gezerken diyor
17:17bir tane bayan gördüm bar var mı buralarda diye sordum diyor.
17:20Yani insanlar bununla uğraşıyorlar sen gidiyorsun bar var mı diye soruyorsun.
17:26Bir başka gazeteci gidiyor orada sosyal medyasına fotoğraf paylaşırken baş açık paylaşıyor
17:32buradaki ekrana muhabirlik yaparken başını böyle yarı kapatarak veriyor.
17:38Sanki öyle bir algı oluşturulmaya çalışılıyor gibi bir şey var.
17:42Ama mesela bu isimler genelde aynı isimler.
17:44Evet bu isimler.
17:46İki isim de çok bilinen isimler.
17:48Afganistan'da da benzer roller işlendiler başka yerlerde de.
17:52Ben şöyle düşünüyorum.
17:5414 yıl boyunca Suriye'de Ahli Sünnet Müslümanlar İran'ın mezhepçi politikaları gereği
18:02ve Suriye'deki mezhepçi azınlık elitist rejim tarafından günü birlik katledildiler.
18:09Canlı yayında 1 milyon kişi katledildi.
18:1110 bin, 10 bin, 1000 bin, 2000 bin, 5000 bin katledildiler.
18:15200 küsur kimyasal saldırı düzenlendi.
18:19Canlı yayında 120'nin en büyük soykırımı gerçekleşti.
18:22Ama nedense bu kesimlerden bu çoğunluğun katliamıyla ilgili hiç ses çıkmadı.
18:29Ama şimdi hiç olmayan bir olay üzerinden Lazkiye'de, Tartus'ta katliam yapılıyor diye
18:35bir şey söz konusu, fevran etme söz konusu.
18:39Bunlar insanlıklarını nerede kaybettiler bilmiyorum.
18:43Ya da nasıl, nerede sattılar bunu bilmiyorum.
18:47Bunların da nasıl bir şey var?
18:49Tarafkirlik ya da kircikli bir vicdan var mı?
18:52Muhtemelen biraz duygusal ve parasal ilişkilerle de alakalı olabilir bu tarz şeyler.
18:56Çünkü artık ben bu tarz meselelere naif bakmaktan çok uzağım.
19:02Bütün bunların belirli grupların, belirli ülkelerin ajandalarına hizmet etmek istiyorum.
19:07Öyle değildir düşünüyorum.
19:08O bahsettiğimiz isimlerin imkanlarına...
19:10Çünkü bu çelişkiler açıklanabilir.
19:12Hayatın olağan akışı içerisinde açıklanabilir bir tarafı yok.
19:16Mesela yıllardır Suriyelilere ensarlık yapıyoruz.
19:22Kendi paramızla onlara sahip çıkıyoruz.
19:25İslami STK'lar yardım götürüyor.
19:27Bizim götürdüğümüz bir una bile niye un götürüyorsunuz diye
19:31durmadan yorumlar yazılıyor.
19:33Sanki onların parasıyla götürüyormuşuz.
19:35Bu ülkenin dindar insanları camilerden paralarını topladılar,
19:39zekatlarını verdiler, hayırlarını topladılar.
19:42Vermeyenler onlarla alakalı yorum yapamazlar.
19:44Ama sürekli biçimde Alevinde besle denildi.
19:47Şimdi ise mesela Laskere'lileri buraya getirelim diyorlar.
19:50Yani böyle yorumlar vardı.
19:52Baktım bazıları şöyle demiş.
19:54Alevinde besle öyleyse.
19:56Çok doğal değil mi yani?
19:58Evet.
19:59Hocam Esed'in Sünnilere yaklaşımı nasıldı?
20:02Bu şeyler, İran şebyaları vesaire onlar gelmeden evvel,
20:06Arap baharından önce diyelim.
20:07Her şey normaldi.
20:08Şimdi tabii İran her zaman oradaydı.
20:10Öyle mi?
20:121980'li yıllardan itibaren yani İran.
20:15Devrimden sonra.
20:17Evet. Devrimden sonraki süreçte özellikle İran oradaydı.
20:21Ve Suriye ile İran her zaman müttefikti.
20:25Beşşar Esed rejimi de İran'la her zaman Hafız Esed döneminden beri
20:30ilişki içindeydi.
20:31Suriye Anayasası'nın ilk üçüncü maddesinde
20:35Müslüman kardeşler üyesi olmak idam sebebidir.
20:38Şeklinde yazılır.
20:39Rejim ta o zamandan beri sabah namazına giden gençleri fişlemektedir.
20:43Biliyorsunuz büyük listeler çıktı.
20:45İl il her yerde sabah namazına giden gençleri, insanları fişlemişler.
20:50Şöyle düşünüyorum.
20:52Muhalifler herhalde bu sabah namazına giden gençleri toplasalar,
20:55onlarla bir devlet inşası yapsalar,
20:58tersel bir istihbarat çalışması olmuş olur.
21:01Yani bir nizam düşünün, bir rejim düşünün.
21:04Mesela imamlar camide Beşşar Esed'e ve Hafız Esed'e
21:07Fatih'e okudular mı? Dua ettiler mi? Etmediler mi? diye çeteleler tutuyor.
21:11Sabah namazına kimler katılıyor? Camiye kaç kişi katılıyor?
21:14Bütün bunların çeteleleri tutuluyor.
21:16Her zaman orada çok büyük baskılar var.
21:19Nusayirlilik hep azınlık mıydı orada?
21:21Bazı rejimleri düşünüldüğünde de.
21:24Evet burada tabi nusayirliğe odaklanıyoruz ama
21:27belki sadece oraya odaklanmamamız gerekir.
21:30Rejim şöyle yaptı çünkü özellikle son olaylarla birlikte
21:35azınlıkları korkuttu ve azınlıkları kendine mahkum etti.
21:38Mesela dürziler var.
21:40Rejim normalde onlarla pek geçinemez ama
21:43bu savaşta rejim onları yanına çekmek için intihar bombacıları gönderdi.
21:47Yani bombalı araç saldırıları düzenlendi.
21:49Yani sünniler yapmış gibi mi gösterdi?
21:51Evet sünniler yapmış gibi gösterdi.
21:53Ondan sonra Kürtlere eğer bunlar gelirse bunlar cihatçıdır,
21:57katildir, bunlar gelirse sizi katlederler.
22:00Şiilere bunlar sizin türbelerinizi yıkacaklar.
22:03Hayır ben şimdi Zeynep Türbesi'ne gittim.
22:06Türbede herhangi bir saldırı yok,
22:09güvenlik tedbirleri alınmış vaziyette ziyaretçiler gidiyor geliyor.
22:13Bugünden itekim nusayiri aşiret reisleri ve
22:17nusayiri din adamları açıklama yaptılar.
22:19Yeni rejimin kendilerine bir tehdit göstermediğini,
22:22olayların kontrolü altında olduğunu,
22:25olayları çıkaran bir takım müfrit kimselerin olduğunu ifade ettiler.
22:28Dolayısıyla sahaya bakmak gerektiğini düşünüyorum.
22:32Ciddi bir tuzak kurulmaya çalışılıyor.
22:34Bu tuzağın başarılı olmayacağını düşünüyorum.
22:36Şah döneminde de İran'ın Suriyeli ilişkisi var mıydı?
22:40Yok elbette İran'ın da...
22:42Şah ilgileniyor muydu yani mezhebi konularla?
22:44Hayır Şah seküler bir adamdı.
22:46Dolayısıyla Şah'ın ilgi alakası Irak'a da daha fazlaydı.
22:50Çünkü Irak'ta Şii havzalar vardı o havzalarla alakalı.
22:56O da herhalde politik gündemle alakalı.
22:59İran'la arkadaşlarım vardı onlara sorardım.
23:02Ama onlar da seküler insanlardı.
23:04Şah özel günlerde türbeleri ziyaret ederdi falan.
23:09Bu hep doğaldır yani giderler bunu yaparlar.
23:12Bunu dindarlık olarak ifade ediliyordu.
23:15Şimdi Suriye'ye dönelim.
23:17Arap baharını biraz konuşup sonra
23:213 hafta 1 ay önce yaşanan sürece geleceğiz.
23:25Arap baharı nasıl başladı Suriye'de?
23:28Nasıl ilerledi?
23:29Hemen mi bastırdı Esed?
23:31Nasıl karşılık verdi?
23:33Halkı ilk uyandıran şey neydi?
23:35Çok kısa bir bahsedeceğim.
23:37Biz tabi mezhebi meseleler üzerinde de odaklandık.
23:42Bunun da aşikar edilmesi ortaya konması gerekir.
23:46Çünkü mesela şöyle bir durum vardı.
23:48Beşer Esed'in etrafındaki bakanlar, güvenlik çemberi,
23:52ilçeleri, bakanları, dışları, bakanları, istihbaratları, liderleri
23:55hepsinin üzerine olmak zorundaydı.
23:58Çok önemli bir nokta.
23:59Anayasal olarak mı yoksa geleneksel olarak mı?
24:02Böyle olması sağlanıyordu.
24:04Ben bunların uzun uzun listelerini yıllara göre oluşturdum.
24:07O yıllara göre listelerde de bir dönüşüm yok.
24:10Gizli bir anayasa gibi bir şey yani.
24:12Tabi öyleydi.
24:13Ama bununla birlikte Suriye'de
24:17Kürt'ü, Türk'ü hatta Nusayri'yi ayırmayan bir diktatöryal rejim vardı.
24:22Yani bakın Beşer Esed'in fotoğrafını saraya asmak için
24:28bir sandalyeye çıkıyor genç, Alevi bir genç yani Nusayri bir genç
24:31ve yanlışlıkla o sandalyede de bir bezden Beşer Esed'in resmi varmış.
24:36Ona basıyor ve ayağını kesiyorlar bu genç.
24:39Nusayri olmasına bakmadan.
24:41Böyle bir rejimden bahsediyoruz.
24:43Yani bu tarz rejimler bizatihi kendi mezheptaşlarını bile
24:48o çatışmanın bir nesnesi olarak görüyorlar.
24:51Diktatörlüklerinin bir yapı malzemesi olarak görüyorlar.
24:55Bunu ifade etmek lazım.
24:56Saniyen Suriye'de Kürtlere hiç bir şekilde kimlik verilmiyordu.
25:01Kürtler vatansız sayılıyorlardı, memur olamıyorlardı.
25:06Bunun sebebi neydi acaba?
25:08Çünkü Arap milliyetçiliğine dayalı,
25:10hatta Arap ırkçılığına dayalı bir söylemi vardı bazısının.
25:14Bazı partisi biliyorsunuz Arap milliyetçisi bir partidir.
25:18Bununla birlikte şöyle de bir durum vardı.
25:21Şimdi bu rejim aslında doğarken ölü doğdu.
25:27Çünkü doğduğu günden bu yana zulüm üzerine kaim olmaya çalıştı.
25:31Zulüm ile abat olunmayacağının bir örneğidir bu rejim.
25:352011 yılında o zaman Arap Baharı başladı.
25:38Bu Arap Baharı her tarafa yayılır korkusu tabii ki vardı.
25:41Suriye'de de işte El Cezire'den başka başka televizyonlardan,
25:47internetten Eşşâb-ı Hürid İskat-ül Nizam diye
25:50halk rejimin yıkılmasını istiyor şeklinde ünlü Arap Baharı sloganı atılıyordu.
25:56Hamza Hatip isimli bir genç, 12 yaşında bir genç.
25:59O da beş arkadaşıyla birlikte derada duvarlara Eşşâb-ı Hürid İskat-ül Nizam yazmış.
26:05Hamza Hatip'i götürdüler ve onun başını matkapla deldiler.
26:09Başını göğsünü matkapla deldiler.
26:1212 yaşındaymış.
26:13Vücudunun uzuvlarını keserek ona işkence ettiler.
26:17Ve bu Hamza Hatip yani Google'a yazıldığında resmi çıkar.
26:21Çok güle temiz yüzlü bir genç, 12 yaşında.
26:24Onun matkapla delilmiş görüntüleri de var.
26:28Çocuklarını istedikleri zaman ailelere hakaret ettiler.
26:31Ve bir yıl boyunca Suriye'de hep barışçıl eylemler oldu buna rağmen.
26:36Silaha kimse sarılmadı.
26:38İlk ÖSO'nun silahlı eylemi bir yıl sonra ancak gerçekleşti yani.
26:42Şeyden ayaklanmadan.
26:44Tabi bazı insanlar şöyle bir algı yapıyor işte.
26:48Daha olaylar olur olmaz işte hemen şey başladı.
26:52Silahlı bir mücadele başladı.
26:54Herkes silaha sarıldı, örgütler devreye girdi.
26:57Bunlar doğru değil.
26:58Halk bir yıl boyunca silmiye silmiye, sevratını silmiye şeklinde
27:03protestolar gerçekleştirdi.
27:05Ama silaha sarılmadılar.
27:07Rejim ise keskin nişancılar getirdi.
27:10Irak'tan, Suriye'den, Lübnan'dan, Hizbullah'tan.
27:13Kimi Hindu, kimi yamyam, kimi bilmem ne bela her taraftan Şii milisleri oraya yığdı.
27:18Keskin nişancılar protestocuları öldürmeye, çocukları, kadınları öldürmeye başladı.
27:23Sonra bazı kentler kuşatıldı.
27:25İnsanlar açlıktan kedi eti yemek fetvaları aldılar.
27:30Eşlerimizi öldürebilir miyiz tecavüze uğramasınlar diye.
27:33Bu yönde çok büyük katliamlar ve dramlar yaşandı.
27:37Akabinde rejim onları katledeydi onları silaha sarılmaya zorladı.
27:42Rusya ile ilişkisi daha öncesinden var mıydı Esed rejiminde?
27:46Tabi başından itibaren Rusya ile Esed yani Sovyetler döneminden itibaren
27:50Suriye rejimi Soğuk Savaş'ta Sovyet bloğunda yer almıştı.
27:57İran yani Rıza yönetimi ise uzun zaman Amerikan bloğunda yer aldı.
28:03Böyle bir ilişki biçimi vardı.
28:06O zamandan beri Laskiye'de, Tartus'ta, Meymim'de Rus limanları vardı.
28:10Rusya'nın orada Akdeniz'de çıkarları bulunuyordu.
28:13Bu rejimde bütün bir sistemini Rus sistemine göre inşa etmişti.
28:19Peki İran bir taraftan etkin Suriye'de Rusya bir taraftan etkin.
28:24Bu üçü anlaşıyorlar mı yoksa İran koparabildiğini koparıyor,
28:27Rusya koparabildiğini koparıyor öyle bir şey mi var?
28:29İşin bidayetinde rejim ayakta duramıyordu.
28:39Muhalifler ciddi manada ilerlediler.
28:41İlk anında mı?
28:42İlk anlarda yani.
28:43Arap anını ilk başlangıcı.
28:44Tabi tabi protestolarda bile rejim çok ciddi kontrolü yitirdi.
28:51Ardından Hizbullah devreye girdi.
28:55Çünkü Kürüb'den çok yakındı.
28:57Sonrasında da diğer Şii gruplar girdi.
28:59Önce İran devrim muhafızları uzman boyutunda alana indiler.
29:04İnceleme için.
29:05Evet yani destek vermek için Esed rejimine.
29:07Ama bu devrim muhafızları personelleri belirli yerlerde yakalandı.
29:12Muhalifler onları yakaladı.
29:14İran onlara hacıdır onlar dedi.
29:17Onların hacı olduğu masum hacılar olduğunu söyledi.
29:20Tabi kimlikleri var her birinin subay olduğuyla ilgili filan.
29:24Akabinde takaslarla ilk postalar serbest bırakıldı.
29:28İlk posta esirler.
29:29Ama ardından baktı ki İran rejim devriliyor.
29:32Direkt İran devrim muhafızları Tugay bazında sürece dahil oldu.
29:372012'den itibaren 2013'e kadar 14'e kadar.
29:41Buna rağmen hatta IŞİD'i çıkardılar.
29:43Yani IŞİD işte PKK ile anlaştı rejim.
29:46PKK'ya bölgeleri teslim etti.
29:47Böylece Türkiye'ye karşı da bir kart olarak kullandı.
29:50Hem de Kürtleri devrimden ayırmış oldu.
29:52Çünkü Kürtler bidayetinde devrime destek veriyorlardı.
29:55Onlar da bu rejimin çok ciddi mağduruydular.
29:58Ve dindar olan Kürtleri de özellikle bölgeden sürdüler.
30:02Akabinde tabi Rusya'yı çağırdı İran.
30:05Yani bütün bu çabalarına rağmen yine de devrim ilerliyordu.
30:09Ve Şam'a girmek üzereydi ki bu sefer Rusya Temmuz ayının 2015'te Rusya devreye girdi.
30:17Rusya'yı da İran çağırdı.
30:19Kasım Süleyman'ı gidip Rusya'ya davet etti.
30:23Nasır Allah da bir konuşmasında benimle Putin'i ikna ettik demişti.
30:28Gidip Putin'i çağırdılar ve Müslüman halkı Putin'e bombalattılar.
30:32Yani Putin kimyasal saldırı yaptı.
30:35Bu çok iğrenç bir şeydir yani.
30:37Bir Müslüman halkı bir gayrimüslim devlete bombalatmak.
30:40Ama bu pratik onların geleneğinde çok da şaşılacak bir şey değildir.
30:43Son özgürlük yürüyüşünde dahi ilk iki gününde Rusya bombalama yapmıştı.
30:48Evet tabii ki ama orada rejim çok hızlı çözüldü.
30:53Çünkü rejimin çözülmesine neden olan şartlar olgunlaşmıştı.
30:58Yani rejim bunca yıldır kendini yenilemedi.
31:01Sırtını Rusya'ya ve İran'a dayamıştı.
31:03Sandalyeyi altından çektikleri gibi rejim çöktü.
31:08Çok güçsüz bir rejim mi vardı?
31:10Zaten güçsüz ya da hiç gücü yoktu.
31:12Zaten 2014 yılında bu devrim olmuştu zaten.
31:14Bitmişti, Suriye halkı yenmişti.
31:16İran ve Rusya'nın desteğiyle kalmıştı.
31:18Evet orada onların desteğiyle ömrünü uzattılar.
31:21Ama bu ömür uzatma işi öyle uzun sürmedi.
31:24Rejimde ve İran'da kudret körlüğü de vardı.
31:27Bakınız bu ibret verici bir şeydir.
31:29Mesela Firavun İsrailoğulları'nın peşine veriyor.
31:33Hz. Musa'nın peşine veriyor.
31:35Hz. Musa denizi yarıyor değil mi?
31:38İsrailoğulları oradan geçiyor.
31:40Firavun da arkasından geçiyor.
31:42Normalde deniz her zaman yarılmaz asayla.
31:46Şöyle demesi lazım.
31:48Arkadaşlar siz de gördünüz mü benim gördüğümü?
31:52Deniz yarıldı. Şu anda olağanüstü bir olay oluyor.
31:54Çok belli ki bir güç Musa'ya ve destekçilerine yardım ediyor.
31:58Ama o da ardından peşinden kovalıyor.
32:00Neden kovalıyor?
32:02Çünkü Firavunlar hakikati görmezler, renk körüdürler.
32:05Ancak gücü görürler ve güç zehirlenmesine uğrarlar.
32:10Bu kudret körlüğü rejimde de vardı.
32:13Rejim muhalifleri iddibe sıkıştırdık.
32:15Onlar artık bundan sonra hayatta da başarılı olamazlar zannediyorlar.
32:18Zaten Esed'in 2011'li yıllarda çok kendinden emin söylemleri vardı.
32:24Bize uğramaz bu şey falan diye değil mi?
32:26Tabii tabii.
32:27Yani o kadar baskının üzerine, o kadar zulmün üzerine herhalde böyle bir şeye kalkışamaz falan.
32:32Hüsnü Mahalli'nin de vardı.
32:34Hüsnü Mahalli öyle diyordu.
32:36Esedçiliğiyle ünlü bir yazarımız vardı Hüsnü Mahalli.
32:39Sanırım Suriye vatandaşı zaten Aslan.
32:42Öyle mi?
32:43Evet öyle biliyorum. Aslan Suriyelidir Hüsnü Mahalli.
32:45Şöyle diyordu.
32:46Rahat olun bölgedeki en güçlü devlet Suriye'dir.
32:49Oralarda bir şey olmaz diye.
32:50Ben şöyle bakıyorum.
32:52Eğer bir meseleyle alakalı bir kanaat belirtmem gerekirse Hüsnü Bey'e bakıyorum.
32:57Ne söylediyse.
32:59Tam tersi çıkıyor çünkü.
33:00Böyle bir öngörüleri var onun.
33:02Bu da bir öngörüdür.
33:03Bu da kıymetli bir öngörüdür.
33:05Her şeye analiste bir Hüsnü Mahalli lazım yani.
33:08Sağlama yapıyoruz o zamanlar.
33:09Geçen Altay Meriç diye bir beyefendi var.
33:13Onun bir videosuna denk geldim.
33:15Çok güzel bir şey çekmiş.
33:17Bir gazeteciydi hatırlamıyorsam.
33:20Arkadaşlar mantık doğrulaması yapmak istiyorsanız diyor.
33:22Onun tersine bakacaksınız diyor.
33:24A eşittir O ise diyor B'yi işaretleyin.
33:26Doğru aynen.
33:27Çok hoşmuş.
33:28Doğrunun tersidir demişti.
33:29Cumhurbaşkanı Erdoğan da ona yakın bir şey söylemişti CHP'ye.
33:33Son iki yılda özellikle dış politikada hiç isabet ettirdikleri bir görüş yok demişti.
33:39Şimdi şartların olgunlaştığını ifade ettiniz.
33:4311 günde özgürlük yürüyüşü tamamlanmış.
33:46Ama burayı açalım.
33:47Şartlar nasıl olgunlaştı?
33:48Onu şimdi konuşacağım.
33:49Öncesinde bir soru soracağım müsaadenizle.
33:53Muhaliflerin liderlerinden de olabilir.
33:56Tam şu an hatırlayamadım ama.
33:57Sabrettik biraz bekledik operasyon öncesinde.
34:00Şeklinde ifadeler vardı.
34:02Bu da akla Cumhurbaşkanı'nın 2-3 kez EZD yaptığı çağrıyı getirdi.
34:06O dönemde Türkiye beklendi mi özgürleştirilmesi için?
34:10Tabii şöyle esas muhalifler bu atılımı yaptıkları vakit biz hani saldırıyı yapacağız
34:16ve hemen rejim devrilecek diye beklemiyorlardı.
34:19Böyle bir beklentileri yoktu.
34:21Halep'i alırız alabilirsek.
34:23Hama'ya da bir giriş yapabiliriz belki diye düşünceleri vardı.
34:26Halep'i alırsak büyük bir kazanım elde ederiz diye düşünüyorlardı.
34:31Asıl bekleme biraz da şeyle alakalıydı.
34:33İsrail ile alakalıydı.
34:35Muhalifler ahlaklı bir topluluktur.
34:37Yani mesela İsrail Gazze'de savaşırken Hizbullah ile İsrail'in arasında bir çatışma varken
34:46böyle bir saldırıyı ahlaki bulmuyorlardı.
34:49Yani ne kadar onların hakkı olsa bile kötü bir görünüm olacağını
34:55çünkü mesela biz düşmanlarımız gibi değiliz.
34:58Düşmanlarımız bizim öğretmenimiz değiller.
35:00Yani onlar katlediyor diye biz katletmeyiz.
35:02Onlar Sünnileri katletti.
35:04Öyleyse bizde azınlıklı.
35:06Bunlar doğru değil yani.
35:08Onlar bizim öğretmenimiz değil.
35:10Bizi ayıran ahlaki, yüksek ahlaki standartlar vardır.
35:12Bunu Suriye'de zaten herkes görüyor.
35:14Şu an yapılan.
35:16Tabi eğer kör değillerse
35:18Suriye'de yeni yönetimin tüm taraflara, çevrelere karşı
35:22ne derece erdemli bir tavır sergilediğini görüyorlar.
35:27Ama onlar bunu yapmadılar.
35:29Yıllardır, 60 yıl boyunca bunu yapmadılar.
35:31Şimdi benzer bir biçimde muhalifler bu savaşa müdahil olmadılar.
35:35Çünkü bunun İsrail'in işine gelebileceğinden çok endişe ediyorlardı.
35:39Vaktaki Hizbullah anlaştı İsrail ile.
35:42Ve ateşkes yaptı.
35:44Gazze önemli değil.
35:46Biz ateşkes yapalım da artık biz bu savaştan çıkalım.
35:48Gazze önemli değil dedi.
35:50Onun sabahına muhalifler saldırı yaptılar.
35:53Büyük oranda bununla ilgiliydi.
35:58Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın o açıklamalarıyla ilgili, çağrılarıyla ilgili bir şey var mı?
36:03Mesela Beşer Esed'in kudret körlüğü burada da aşikar oldu.
36:07Cumhurbaşkanı'nın bütün çağrılarına rağmen ne yaptı?
36:10Reddetti mesela.
36:11Üç yüz.
36:12Evet uzatılan ele, yani zeytin derneğiyle uzatmadı.
36:15Çünkü kendinden çok emindi.
36:18Politik olarak da hiçbir zemine oturmuyordu.
36:20Kabul etmemesinin nedenleri arasında belirgin bir şey görülmüyordu.
36:24Biraz Rusya ve İran arasında da kalmıştı.
36:27Taraflar arasında kalmıştı.
36:29Çaresizdi.
36:30Süngü üzerinde duruyordu Reşim.
36:32Meşruiyet üzerinde durmuyordu.
36:34Kocaman bir mafyaya dönüşmüştü.
36:36Kaptagon ticareti yapıyordu saraylarında.
36:38Saraylarında uyuşturucu üretim tesisleri bulundu Beşer Esed'in.
36:43Ama sorun değil yani Beşer Esed uyuşturucuda üretse sorun değil.
36:48Beşer Esed çünkü layıktır.
36:51Beşer Esed insanları katletse de sorun değil.
36:55Çünkü o seküler bir liderdir.
36:57Çok moderndir.
36:58Beşer Esed Sednaya'da işkence yapmış hiç sorun değil.
37:01Çünkü Laskiye'de kadınlar bikinili olarak denize girebiliyorlar.
37:05Eğer Laskiye'de kadınlar bikinili olarak denize girebiliyorlarsa
37:08demek ki bu rejim doğru bir rejimdir.
37:10İyi bir rejimdir.
37:11Sednaya'da yapılan katliamlar basit olaylardır.
37:14Çünkü kadınlar bikinili olarak denize giriyorlar.
37:20Bu şartların olgunlaşmasını biraz daha açalım mı?
37:24Evet şöyle şu soru soruluyor sürekli.
37:28Neden onun bir günde yıkıldı?
37:30Öyle hızlı yıkılır mı?
37:31Acaba bir güçler mi var arkasında filan?
37:36İcra ile mi işaret ediliyor?
37:37Tabii.
37:39Çünkü özellikle İrancı söylem bunu çok besliyor.
37:43Sanki Beşer Esed İsrail'e karşı bir kahramanmış gibi.
37:48Halbuki Golan Tepeleri 40-50 yıldır İsrail'in işgali altında.
37:51Beşer Esed son Gazze olayında İsrail ile ilgili hiçbir açıklama yaptı mı?
37:55Duydunuz mu?
37:56Hiçbir açıklama yapmadı.
37:58Beşer Esed hayatı boyunca İsrail'e taş bile atmamıştır.
38:01Ama bunu sürekli böyle besliyorlar.
38:03Şimdi mesela İran gayet güçlü hep övüyorlar ya çok gücü var.
38:07Buyursun İsrail'e karşı savaşsın.
38:09İzbullah mesela güçlü bir örgüt.
38:12Potansiyeli çok fazla.
38:14Gazze katliama uğrarken neden ateşkes yaptı?
38:17Hani Nasrallah demişti Gazze ateşkes.
38:19Orada ateşkes olmadan Bibliyan'da da ateşkes olmayacak.
38:22Şimdi bu söylemleri yapıyorlar sürekli.
38:25Fakat bu imaların arka planında nasıl retörük olduğunu biliyoruz.
38:30Burada şöyle bir durum vardı.
38:32Bu devrimi engelleyen devrim gerçekleşmişti.
38:35Ama donduruldu sonra.
38:36Ama vakti gelmiş bir fikir engellenemez.
38:40Burada ne engelledi de sonra ne değişti?
38:44Bu çok önemli.
38:46Bence en önemli en kritik bu programın sorusu bu.
38:49Muhalifler başlangıçta silahsızlardı.
38:51Af tüfekleriyle mesela ilk ikinci senede yani özellikle ilk senede o da yoktu.
38:56Af tüfekleriyle kendilerini savunuyorlardı.
38:58Tüpleri bombaya çeviriyorlardı.
39:01Sapanlarla el bombası atıyorlardı.
39:03Çok ilkeldiler.
39:04Yani İsrail Amerika destek verseydi o kadar ilkel olmazlardı elbette.
39:08Mesela bakalım Ukrayna ordusuna ne kadar güçlüydü.
39:12Ukrayna ordusu baştan sona uçaklarına kadar her şeyi himarslar falan verdiler.
39:15Bunlara asla Amerikan silahı bu kadar mesela olaylar oluyor.
39:18Bir tane muhalifin elinde Amerikan silahı gördünüz mü İsrail silahı?
39:21Amerika da girdi Suriye'ye.
39:23Amerika ne yaptı orada?
39:25Amerika muhalifleri bombaladı.
39:27Amerika Birleşik Devletleri'nin drone saldırılarının çetelesine bir bakın listesine.
39:30Üç ülkenin ne işi var orada?
39:32Muhalifler o kadar güçlü müydü?
39:34Evet çünkü ciddi bir halk desteğine sahipti.
39:36Bu çok güçlü bir potansiyeldi.
39:38Amerika'yı kim dahil etti sürecin içerisine acaba?
39:40Kendi mi girmiş?
39:42Yok şeye göre yani Amerika zaten sonuçta kendini dünyanın bir patronu olarak jandarması olarak görüyor.
39:48Demokrasi getirmek için.
39:50Tabi Amerika'nın süreçte pay vardı ama mesela çok enteresan olaylar var.
39:54Rusya Suriye'ye girdiği vakit Amerika'dan onay aldı mesela 2015 yılında.
39:59Bu konuda çeşitli belgeler yayınlandı.
40:02Tabi ki Amerika Obama ile yapılan görüşme neticesinde Putin'e onay verildi.
40:06Hatta Obama'nın rica ettiği yani Suriye'ye müdahale edebilirsen et dediği biliniyor yani.
40:11Mesela Halep kuşatılma altındayken Amerika Halep'i vurdu.
40:16Dron saldırısında 22 komutan şehit edildi Halep kuşatması altında.
40:20Yani İran dışarıda, Hizbullah dışarıda, Rusya dışarıda Halep'i kuşatmış oradakileri katlediyor.
40:25Oradaki komutanlar bir savunma harekatı oluşturuyorlar bunun için toplantı yapıyorlar.
40:30Toplantıya Amerikan dronları vurdu ve hepsi katledildi.
40:33Şuraya geleceğim ama Amerika başından beri bu devrimi istemiyordu İsrail'de tabi ki.
40:38Ama şimdi şöyle bir durum vardı.
40:39Bakın muhalifler silahsızdı, tecrübesizdi, birlik değillerdi, ortak bir inanca sahip değillerdi.
40:48İran ve diğer güçler sahaya girdiler.
40:51Sonra IŞİD'i çıkardılar, başa bela ettiler.
40:53Sonra PKK çıktı, PKK'ya destek verdi rejim ve en son Rusya girdi.
40:58Şimdi bu 5 etkene bir bakalım, bu 5 etken devrimi durduran etkenler.
41:01Ama en önemlisi Rusya'nın müdahalesi, hava gücü, oyun değiştirici olarak.
41:06Sonra şöyle bir durum oldu.
41:08Rusya, Ukrayna'da peru perişan hale düştü.
41:11Gidip Kore'de şu anda asker dileniyor.
41:14Silahı kalmadı, mühimmatı kalmadı.
41:16Rusya'nın Kursk bölgesi işgal altında şu anda.
41:19Yani Rusya 2. Dünya Savaşı'ndan sonra ilk defa Rus toprakları işgal altında.
41:23Ve takati kalmadı bir savaş için Rusya'nın.
41:26Kafkasya'dan başka yerlerden paralı askerler getirdi ve bitti bunlar, gücü kalmadı.
41:31Sahadan çekildiği iki cepheyi birden domine edemiyordu.
41:35Rus ekonomisi, İran ekonomisi ciddi manada Rus ekonomisine bağlı.
41:39Ve İran ekonomisi de burada ciddi manada zarar gördü.
41:44Petrol satamıyorlar.
41:46Aynı zamanda onlar da uzun süren hem Yemen'dir hem Irak'tır, Suriye'dir buralara yayılmış potansiyelleri.
41:53Güçlerinin fevkinde yayılmaları var.
41:56Hizbullah, tabii ki Hizbullah Lübnan'da meşgul iken İsrail'e güçlerini sahadan çekti.
42:02IŞİD denklemden çıktı, muhalifler de birleştiler.
42:06Dolayısıyla muhalifler 2014-15 yılında hangi sebeplerden dolayı zafer kazanamadılarsa
42:122024 yılına geldiğinde o sebeplerin pek çoğu ortadan kalkmış oldu.
42:17Haliyle zaten güçlü bir halk desteğine sahipler.
42:20Muhaliflerin ayrı düşüncelerde olmalarının sebebi neydi ilk dönemlerde?
42:25Çünkü bu örgütlü bir yapı değildi.
42:28Türkiye'de özellikle bir takım sol kesimin, İrancı kesimlerin iddia ettiği gibi bu bir kurmay aklının ürünü değildi.
42:35Bu İsrail, Amerika'nın gelin oturun böyle bir hareket başlatın dediği bir olay değildi.
42:39Bu çok doğal, çok organik, çok birbirinden bağımsız, birbirinden habersiz bir halk hareketliydi.
42:45Şimdi bu HTA ile alakalı da birçok şey söylendi malumunuz.
42:49HTA'nın aslında IŞİD ile birlikte uzun süre hareket ettiği,
42:55daha sonradan işte bu süreç yaşanmadan, özgürlük yürüyüşü muhaliflerin başlamadan
43:02birkaç zaman önce artık normale döndüğü şeyleri, iddiaları vardı.
43:07Bu özgürlük yürüyüşünden çok çok önceye dayanan bir hikaye ama hikayenin aslı öyle değil.
43:14Burada hikayenin aslı şu, muhalifler silaha ihtiyaç duyuyorlardı 2012'nin başlarından itibaren.
43:20Çünkü 11'de zaten silahlı bir olay yoktu. Bunu özellikle, bunu niçin vurguluyorum?
43:24Çünkü şöyle bir iddia var, özellikle AK Parti muhalifi kesimlerde Türkiye orayı karıştırdı.
43:31Türkiye bu isyanı başlattı, Suriye'yi Türkiye karıştırdı.
43:35Silah verdi, üssuyu kurdu, örgütleri oraya getirdi.
43:38Bütün bunlar tamamen iç politikada üretilen bir takım dezenformasyonlar.
43:44Bütün üretenler de bunların yalan olduğunu biliyor ama bu kullanışlı bir yalandır.
43:48İnsanlar kullanışlı yalanlara inanmak isterler ama bu gerçeği yansıtmıyor.
43:54Muhalifler 2012 yılından itibaren artık barışçıl yöntemlerin asla başarılı olamayacağını
44:02ve büyük bir katliama tabi tutulduklarını net gördüler.
44:05Özgür Suriye ordusundan ayrılan subaylarla birlikte bir ÖSO ve diğer İslami gruplar örgütlenmeye başladılar.
44:13Bu örgütlenmede silaha ihtiyaçları vardı.
44:16Bu silahın da en fazla olduğu pazarlardan biri, imkanlardan biri Irak'tı.
44:21Dolayısıyla Irak'ta IŞİD vardı ve IŞİD ile silah manasında, savaşçı manasında
44:26bir ilişki kuruldu silahın içerisinde.
44:28Tabi ilişki kuruldu ve onlar da sahaya alan kapabilmek için, kendi alanlarını genişletebilmek için
44:35giriş yer mi verdiler?
44:36Hayır giriştiler, müdahil oldular çünkü sınır düşündüğümüz Irak, Suriye sınırı düşündüğümüz gibi
44:41korunaklı değil.
44:42Onlar da girdiler ama bir müddet sonra ne yaptılar?
44:45Bir müddet sonra Suriye halkını da onlar ikinci bir Beşşar Esed gibi esir almaya,
44:50katletmeye, tekfirci düşüncelerini bölgede yaymaya ve ikame etmeye çalıştılar.
44:55Ama onlara hem Suriye halkı hem İslam dünyası torpil geçmedi.
45:01Bunlar sünnidir, bunlara destek olalım hata etselerdi öyle yapmadılar.
45:06Onları reddetti İslam.
45:08Çünkü mesela şöyle Haşd-i Şabi var bilirsiniz Şii örgütlerine, Şii IŞİD.
45:13Onlara mesela İran ayetullahları ödüller veriyor, destek veriyor, destek açıklaması yapıyor.
45:19Ama biz öyle değilizdir yani.
45:22Yani ehl-i sünnet öyle değildir.
45:24Golani ile alakalı da birkaç şey var.
45:28Öncelikle ismiyle alakalı mesela Cevlani denildi, Colani denildi, Golani denildi.
45:35Şu an herhalde zaten Eşşar'a deniliyor.
45:38Evet Ahmet Eşşar'a deniliyor.
45:39Oralara Golan tepeleri de deniliyor, Cevlan da deniliyor.
45:43Türkiye'de Colani biraz daha böyle gazetecilerin dilinde olan bir kelime.
45:48Sanki böyle şey Suriye'den batı medyasına yansıyan haberler buraya çevrilmiş,
45:53öyle Colani olmuş gibi bir şey hissettiriyor bana.
45:55Tabii ben çok çok karşılaşıyorum öyle mesela.
45:56Doğrusu Golani mi?
45:57Yok Cevlani aslında.
45:59Yani Türkçe'ye bakın bir şey eğer Galata meşhur olmuşsa yani.
46:05Ondan sonra ama Golan tepeleri olarak kullanıyorsunuz.
46:08Yani oralı anlamındaki bir nispet yasımı var o şeyde.
46:12Golan, Golani.
46:14Yani mesela oraya Golan tepeleri diyenler olmakla birlikte Cevlan da diyor Arapça.
46:20Orada bir bu şekilde bir farklılık da var.
46:23Ama Türkçe'de bu gazetecilerimiz tabii mesela çokça görüyorum.
46:28Ahmet El Katibe, Ahmet Al Katip diyorlar öyle yazılı.
46:33Mesela Yusufa Yusef diyorlar ya da Josef diyorlar.
46:38Güzel tebessüm ettirici olaylar, o cehaletler yani.
46:42Sürprizler ve cehaletler.
46:45Bu arada suyunuzdan içebilirsiniz rahat olun lütfen.
46:50Şimdi bu İran'la alakalı biraz önceki ifadeniz güzeldi.
46:56Bir konuğum da şunu demişti.
46:58Kolları çok uzun, bedeni çok sıska bir vücut düşünün.
47:03O İran'dır demişti bölgedeki hareketleriyle ilgili.
47:06Levent Gültekin gazeteci bir video çekmiş bu Suriye olayları.
47:13Cumhurbaşkanı'nın ilk galiba SED çağrısında.
47:18Yani diyor ki orada SED Cumhurbaşkanı niye çağrı yaptı?
47:22Çark etti işte falan filan söylemleri doğru yansıtmıyor diyor.
47:28Bush'la Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ilk döneminde görüşmesine şahit olmuş birisinden dinledim diyor.
47:33Belki denk gelmişsinizdir o videoya.
47:35Suriye'yi hallet dedi Erdoğan'a Bush diyor.
47:39O da diyor ki yanlış yaparsanız Suriye'ye SED'den daha iyi birini bulamazsınız dedi diyor.
47:44Bush da sen hallet biz gerisine şey yapacağız ayarlayacağız sen karışma hallet dediler diyor.
47:49O da görevini yaptı.
47:50Şu an Suriye darmadağın oldu şimdi artık barışmamak için bir neden kalmadı diyor.
47:54Bu nasıl değerlendirilebilir?
47:57Bunun akademik zeminde tarihi noktada bir karşılığı var mı?
48:02Yok bu algı yönetimi ve manipülasyon bağlamında bir karşılığı olan bir şey.
48:07Uluslararası ilişkiler öyle falanca dediği gülü kal üzerinden yürümez.
48:11Burada yani Türkiye'de belirli İrancılar şöyle de söylüyorlar.
48:17İşte 15 Temmuz olduğu vakit Kasım Süleyman'ı Türkiye'ye aradı.
48:20Dedi ki işte darbe olacak darbeyi engelledi.
48:23Bunları kimsenin araştırmayacağını doğrulayamayacağını bildikleri için söylüyorlar.
48:28Çünkü takiye yapıyorlar ve takiye yani yalancılık bir inanışın eğer temel öğesi haline gelirse çok kolay oluyor yani o yalanları söylemek.
48:36Bunları çok ciddiye almamak gerektiğini düşünüyorum bu tarz söylemleri.
48:40Çünkü Türkiye defalarca Cumhurbaşkanı Erdoğan defalarca Şam'a elçi gönderdi.
48:48Doğruluğu başkalarını, Beşer Esed'i, kardeşim Beşer, dostum Beşer.
48:54Beşer Esed çözecek, Beşer Esed affedecek biz konuşuyoruz Beşer Esed müsamahkar davranacak diye.
49:00Genera filan edecek diye 6-7 ay boyunca kurullar gitti geldi.
49:04Yani bu savaş çıkarmaya, halletmeye işte orayı hallet diyorlar ya.
49:08Çalışan bir iktidarın tavrı değildir.
49:10Bu tarz şeyler hiçbir zaman doğrulanmayacağını bildikleri için.
49:15Bir de tabi rahatça söylenir bilerek söylenen şeyler yani.
49:18Yani bir de o toplantıda bulunan bir kişi.
49:21Söyle gitsin kim o kimsenin söyleyemeyeceği soramayacağı bir şey.
49:25Gazeteciler hani ismini vermek istedi mi dediğimiz bir kaynağı yani.
49:29Bir kaynağı.
49:30Ezel bir kaynağı ismini veriyorlar.
49:32Hocam bu İran'ın Gazze'de yaşanan süreçle alakalı da çok güçlendiği dönemler olmuştu söyleme itibarıyla.
49:42Özellikle Türkiye'de.
49:43Saadet Partisi de bu noktada çok başı çekmişti burada.
49:47Dünya üzerinde İran'la İsrail'e savaşan bir ülke var o da İran bir de Hizbullah.
49:54Bu durumda böyle mezhepçilik yapıyorsunuz yazıklar olsun size diyerek.
49:58Yani Sünniler ya da ne derler Müslümanları köşeye sıkıştırmışlardı.
50:01Kimse ağzını açamayacak duruma gelmişti.
50:03Ondan sonra Suriye'deki defterler tekrar böyle açılınca hiç ben o karşı taraftan bir şey duymadım.
50:09Çünkü Suriye'ye denildiği zaman Suriye'nin yanına İran'ı eklediğin zaman o defter açılırsa oradan çok kötü şeyler çıkıyor.
50:15Yani ben bu dönem şimdi tekrar başlayınca muhaliflerin yürüyüşü bir çoğu herkes Esad demeye başlamış.
50:26Biz o dönem Esed diyorduk mesela.
50:28Sonra bir baktım Esad denilmeye başlanmış falan.
50:31Yani biz Esed demiyor muyduk sonra Haçlı Şahbi bayağıdır duymuyordum dedim Haçlı Şahbi.
50:37Evet bunlar böyle bir örgütlü şunları yapıyorlardı falan yavaş yavaş artık yüklenmeye başladı eski hadiseler kafamda.
50:42Dolayısıyla biz 2012-13'lerde 14'lerde o bütün süreçte en büyük zulümleri yapan şey olarak İranlı milisler olarak görüyorduk.
50:54Ama burada hala söylem olarak çok güçlü bir tavır takınabiliyorlar.
50:59Burada zaman zaman harekete geçirilen bir düğmeye basılan bir şey mi var?
51:05Kılıklar topluluğu falan mı var acaba?
51:07Evet ben mesela böyle dönemlerde yani böyle İran'la alakalı Hizbullah'la alakalı propagandaların arttığı dönemlerde maaş hareketliliklerini çok merak ediyorum.
51:17Yani o dönemde belirli yerlerde para transferleri nasıl oluyor bakmak gerektiğini düşünüyorum.
51:23Şimdi İran güçlü bir ülke Türkiye'de bölgede devlet gibi bir devlet İran.
51:28Türkiye'de partileri var resmi partileri var seçimlere giriyor.
51:33Bazı partilere %30 ortak %40 ortak bazılarının hepsini %100'üne almış vaziyette.
51:39Gazeteleri var televizyonları var gazetecileri var akademisyenleri var bürokratları var.
51:45Çok büyük bir yatırım yapmış vaziyette.
51:48Bütün bunlar parasız olmaz tabii ki.
51:50İnanılmaz bir yatırımdır.
51:52Türkiye olarak İran'da böyle bir yatırımımız olamaz.
51:56Mesela bir kişi İran'da Türkiye'nin bir politikasını dillendirsin.
52:01Muhtemelen İran sednayalarında soluğu alır.
52:06Bir de bizim Türkiye'nin İrancıları böyle kanına hani İsrailoğullarının kanına şey içirilmiş ya buzağa sevgisi.
52:15Şimdi Musa aleyhisselam denizi yarıyor denizi geçiyorlar.
52:19Sonra bir buzağı görüyorlar yani az evvel mucize olmuş ama buzağı görünce canları çekiyor.
52:25Bize de yap biz de tapalım diyorlar mesela.
52:28Tam böyle toz tuttu zannediyorsun o sevgi.
52:31Sonra bir anda kanlarından yine o fışkırıyor.
52:34Böyle İsrailoğullarının buzağı sevgisi gibi kanlarına içirilmiş İrancılık.
52:38Onlar böyle bir olay yakaladılar mı yeniden depreşiyor.
52:42Ama buna rağmen ben epey bir başarısız buluyorum.
52:45Şöyle yani bizim İrancılar Hamane'den daha İrancılar.
52:49Ayatollah Hamane'den daha İrancılar.
52:52Takiye'yi de pek bilmiyorlar.
52:54Çok saf İrancılarımız var.
52:57Tabi mesela şimdi İran Takiye'ye başladı.
53:00Yani Takiye on, Takiye off.
53:02Şimdi Takiye ona bastılar.
53:04Mesela İran yeni pozitif açıklamalar da yapıyor arada.
53:07Yani bir yandan da elçiliği.
53:09Evet evet yani bir yandan kışkırtmak istiyor.
53:11Ama bir yandan da böyle dengeli bir politika yürüten bir cenahlar da var.
53:15Mesela Hizbullah daha temkinli.
53:17Diyor ki işte Hizbullah öyle diyor.
53:19Suriye'nin yeni yöneticilerine çok da ön yargılı bakmamalıyız.
53:23Yani yıllarca katletmişler onları ama böyle diyor.
53:26Ama bizim bu İrancılar biraz herhalde derslerine iyi çalışmamışlar.
53:31Esnek değiller.
53:32İran Takiye'ye başlamış ama onlar biraz geriden geliyorlar.
53:36O yüzden onu yapamıyorlar.
53:38Yani durum bu yani.
53:42Bazı kesimlerin toprağa çoktan sürülmüş.
53:46Tohumlar ekilmiş, fidanlar büyümüş vaziyette.
53:50Eyvallah.
53:51Valla daha konuşacak yığınla mesele vardı ama vakit doldu.
53:55Şimdi Suriye'yi konuşmadık.
53:56Neyi konuştuk?
53:57Suriye'de retori ve İran etkisini aslında büyük oranda konuştuk.
54:03Ve mezhebi fay hatlarını nasıl kaşınmak istediğini konuştuk.
54:07Suriye'nin daha konuşulması gereken bundan sonra ne olacak?
54:10Muhalifleri nasıl zorluklar bekliyor?
54:12İktisadi bakımından neler olacak?
54:14Bir yığın mesele var.
54:15PYDPK'yı konuşmadık.
54:17Tabii yani ben şimdi şöyle fark ederim.
54:20Bilmiyorum daha önceki programlarımızı izlediniz mi?
54:23Ben daha uzun konumun cevaplarını beklerim ama burada vakit dar konu çok olduğu için çok sık sordum.
54:31İzleyenlerim fark etmiştir onu.
54:33Çok sık araya girdim.
54:34Siz de fark etmişsinizdir.
54:35Çünkü biraz hızlı ilerleyelim diye buna rağmen yüzde beşini soramadım.
54:39Sabırla cevap verdiniz.
54:41Büyük katkılar sundunuz.
54:42Eksik olmayınız.
54:43Çok teşekkür ediyoruz.
54:45Konuğumuz akademisyen yazar, doktor Abdülkadir Şen beyefendi hocamdı.
54:50Kendisine çok teşekkür ediyorum.
54:52Muş Alparslan Üniversitesi öğretim üyesi Abdülkadir Hocam.
54:56Aynı zamanda şu an, şu sıralar Doha'da araştırmalarını, akademik çalışmalarını devam ettiriyor.
55:03Doha'da yakın zamanda Şam'daydı.
55:06Elbette ki Şam'daki süreci de konuşacaktık kendisiyle.
55:11Kısmi olarak değindik.
55:13Nasip olur belki bir başka programda tekrar ağırlamak nasip olur.
55:19Orada daha geniş bir şekilde konuşuruz diyelim ve elbette kendisinin çeşitli kitap çalışmaları var.
55:26Onlardan programın bidayetinde bahsettim.
55:29Nihayetinde de özellikle iki kitabından bahsedeyim.
55:32O şekilde veda edelim.
55:34Suriye konusuyla alakalı çok önemli bir kitap.
55:38Yüzyılın en uzun tiyatrosu tüm yönleriyle Suriye devrimi.
55:43Bu kitap bin sayfalık kitap bu değil mi hocam?
55:46Bin sayfalık kitap çok çok önemli bir kaynak.
55:49Bir de son kitap çalışması.
55:52Aslında bugünkü konuşmamızın da temelini biraz daha teşkil edebilecek eden konu.
55:59Bir din kurgulamak.
56:00Sağ saniyelerden saf evlilere kadar şu anın tarihi.
56:03Çok güzel de bir kapak tasarımı yapılmış.
56:06Daha yenice bir ay oldu mu?
56:07Evet ama baskısı tükendi.
56:09Öyle mi?
56:10Tabii.
56:11Şu an ikinci baskıda.
56:13Harika.
56:14O zaman daha fazla inşallah daha çok sayıda bassınlar.
56:17Herkes istifade etsin.
56:19Çok teşekkürler tekrar hocam.
56:21Efendim gece ajansı yarın saatler 23.30'u gösterdiğinde tekrar Akif TV ekranlarında olacak.
56:27Allah'tan bir mani olmazsa bizler de sizlerle olmaya gayret edeceğiz.
56:30Yarına kadar sizlere Allah'a emanet ediyoruz.
56:32Hoşçakalın.