DUVAR - Nysa Antik Kenti, mitolojik kaynaklara göre Şarap Tanrısı Dionysos’un büyüdüğü yer olarak kabul edilir. Dionysos, Zeus ile Semele'nin oğludur. Semele’nin ölümünden sonra Zeus, Dionysos’u annesinin karnından alarak baldırına diker ve tekrar doğurur. Doğumundan sonra Zeus, Hera’nın gazabından korumak istediği oğlunu Hermes’e emanet eder. Hermes ise bebek Dionysos’u büyütmesi için Nysa Dağı’nın perilerine götürür. Nysa Dağı’nda bir mağarada büyüyen Dionysos, ergenliğe girdiğinde asma bitkisi ve kültürünü Lidya’dan Hindistan’a kadar yayar.
Nysa Antik Kenti, yalnızca mitolojik hikayeleriyle değil, aynı zamanda Hellenistik ve Roma dönemlerinde bir eğitim ve kültür merkezi olmasıyla da ünlüdür. Bunun en büyük nedenlerinden biri, coğrafyacı Strabon'un gençliğinde bu kentte eğitim almış olmasıdır. Strabon, ‘Geographika’ adlı eserinde Nysa’nın tiyatrosu, meclisi, gymnasiumu ve diğer yapılarından söz eder.
Kentin sosyal ve kültürel özelliğinin yanı sıra Nysa, köprüleri, tüneli, stadyonu, tiyatrosu, cadde ve sokakları ile Roma dönemi mimari ve mühendisliğinin en üstün özelliklerini çarpıcı bir şekilde yansıtıyor. Nysa antik kentinin ana caddesi olan sütunlu caddeyi ortaya çıkarmayı hedefleyen kazı, belgeleme ve restorasyon çalışmaları ise 2013 yılından beri kesintisiz olarak devam ediyor.
Nysa Antik Kenti, yalnızca mitolojik hikayeleriyle değil, aynı zamanda Hellenistik ve Roma dönemlerinde bir eğitim ve kültür merkezi olmasıyla da ünlüdür. Bunun en büyük nedenlerinden biri, coğrafyacı Strabon'un gençliğinde bu kentte eğitim almış olmasıdır. Strabon, ‘Geographika’ adlı eserinde Nysa’nın tiyatrosu, meclisi, gymnasiumu ve diğer yapılarından söz eder.
Kentin sosyal ve kültürel özelliğinin yanı sıra Nysa, köprüleri, tüneli, stadyonu, tiyatrosu, cadde ve sokakları ile Roma dönemi mimari ve mühendisliğinin en üstün özelliklerini çarpıcı bir şekilde yansıtıyor. Nysa antik kentinin ana caddesi olan sütunlu caddeyi ortaya çıkarmayı hedefleyen kazı, belgeleme ve restorasyon çalışmaları ise 2013 yılından beri kesintisiz olarak devam ediyor.
Category
🏖
SeyahatDöküm
00:00Bu kez Aydın Dağları'nın güney eteğinde, Antik Karya Bölgesi'nin en güzel kentlerinden birisi olan Nusa'dayız.
00:18Türkiye İş Bankası'nın da katkılarıyla sürdürülen kazılarda,
00:22Sütunlu Cadde'nin de ayağa kaldırılmasıyla birlikte kentin kültürel ve tarihsel geçmişi gün yüzüne çıkıyor.
00:31Aydın'ın ile sırt veren Mesogist Dağı'nın yamacından Menderes Nehri'nin bereketli ovasını seyreden kent,
00:40dar ve derin bir vadinin iki yanına konumlanmasından dolayı Strabon tarafından çifte kent olarak tanımlanmış.
00:50İlk olarak Atümra ismiyle kurulan kent, önemli bir ulaşım ve ticaret yolu üzerinde yer almasının verdiği imkanlardan,
00:59sonuna kadar yararlanmış.
01:04Seleukos oğlu I. Antiohos zamanında kent pek çok haklara sahip oldu.
01:11Vergi muafiyeti, hacı-yakarıcı kabul etme ve bunun dışında dokunulmazlık hakkı.
01:19Bunlar kentin güçlenmesini de bir araya getirdi.
01:24Ve M.Ö. 2. yüzyılda kentin Sikke darp etmeye başladığını görüyoruz.
01:31Ve Nüza ismi işte o tarihten itibaren kullanılmaya başlamış ve kent bir anlamda mitolojideki Dionysos'un büyüdüğü yer olan Nüza dağlarından belki de o ismini almış.
01:48Kent M.Ö. 4. yüzyılda büyük bir depremle sarsılıp yıkılmış.
01:56Ancak Bizans döneminin başında önemli konumu da sebebiyle yaşantısına kesintisiz devam etmiştir.
02:06M.Ö. 4'te yeniden ayağa kalkan 5.-6. yüzyılda bir kilisesi olduğunu bildiğimiz kent hacıları kabul etmeye, bu sefer Hristiyan hacıları kabul etmeye
02:20Efes Senjan'dan Laodikya'daki kiliseye giden hacıların durak noktası olmuş ve güçlü bir Hristiyan yaşantısına işaret eden unsurları bulmamıza sebebiyet vermiştir.
02:34Nüza M.Ö. 11-12. yüzyılda da yaşantının sürdüğü bir yerdi ve o dönem kentin artık yokluk, salgın hastalıklar ve zayıflama dönemiydi.
02:51En son 13. yüzyılda Nüza'daki yaşantı sona erdi, 14. yüzyıl itibariyle artık günümüzde aşağıda güneydeki ilçe Sultanhisar ilçesinde yaşama devam edildi.
03:08Nüza aynı zamanda şarap tanrısı Dionysos'un kenti olarak da bilinir.
03:12Mitolojiye göre Zeus, Hera'nın gazabından korumak istediği oğlunu Hermes'e emanet eder.
03:19Hermes ise bebek Dionysos'u büyütmesi için Nüsa dağının perilerine gönderir.
03:25Dionysos'un hayatına dair kesitleri muhteşem Nüza tiyatrosunun sahne binasının filizlerinde hala izleyebiliyor olmamız Nüza'nın bize sunduğu hoş görsel şölenlerden biri.
03:38Nüza, mitolojide bebek Dionysos'un büyüdüğü topraklar, büyüdüğü yer olarak geçiyor.
03:48Zeus, Semele'den olan oğlu Dionysos'u yeniden doğurmuş ve Hera'nın hışmından korunması için Hermes vasıtasıyla Nüza dağının perilerine göndermiştir.
04:05İşte bu mitolojik olay, bu hikaye Nüza dağının perilerinin de yer aldığı Nüza tiyatrosunun filizlerinde görülüyor.
04:19Nüzalılar o Nüza'nın kendi kentleri olduğunu hatta kentlerine ismini verdikleri Nüza'nın belki de Dionysos'tan geldiğini göstermekte.
04:32İşte bebek Dionysos, Hermes'in kucağında Nüza dağının perilerine bu filizde bu şekilde teslim ediliyor.
04:44Üçüncü filizde Hermes, Nüza dağının perilerine Dionysos'u teslim etmiş, bebek Dionysos'u ve burada Papa Silenos'u görüyoruz Dionysos'un adamlarından.
04:57Ortada bebek Dionysos, mümfelence Nüza dağının perilerince yıkanmakta.
05:07Binlerce zeytin ağacına ev sahipliği yapan Nüza, aynı zamanda önemli bir eğitim ve kültür kenti.
05:15Kütüphanesi, görkemli jimnazyumu ve Amasyalı coğrafyacı Strabo'nun eğitimini burada almış olması, şehrin antik çağda bir eğitim ve kültür merkezi olduğunu bize kanıtlıyor.
05:28Şu an içinde bulunduğumuz yapı, M.S. 130'larda bir kütüphane, aynı zamanda yaptırıcısı Hayırhahı Öergetesi'nin mezarıyla birlikte bir kütüphane mezar yapısı şeklinde kent merkezinde Batıyaka'da yer almaktaydı.
05:51Arkamda gördüğünüz 16 tane kitap nişi, iki katlı bu yapının çok özel yazmaları barındırdığını söylüyor.
06:04M.S. 3. yüzyıl başında Sextus Julius Africanus, kendi memleketi olan Kudüs'te, Roma'da ve Nüza kütüphanesinde Homeros'un Odisea'sının önemli bir varyantının bulunduğunu söyler.
06:21Kentin önemli yapıları, cimnazyon, kütüphane, stadyon, tiyatro ve pek çok kamu yapısı kentin refah içerisinde olduğu sosyal yaşantısının güçlü olduğunu gösteriyor.
06:39Tabii bunu ticaret yoluna, ticaret aksı üzerinde bulunmasına ve zengin, bereketli topraklar üzerinde bulunmasına bağlayabiliriz.
06:49Kentin sosyal ve kültürel özelliğinin yanı sıra Nüza, kurulu olduğu topografya ile uyumlu bir şekilde inşa edilmiş köprüleri, tüneli, stadyonu, tiyatrosu, cadde ve sokakları ile Roma dönemi mimari ve mühendisliğinin en üstün özelliklerini çarpıcı bir şekilde yansıtıyor.
07:09Nüza antik kentinin cadde-sokak sistemini ortaya çıkarmayı hedefleyen kazı, belgeleme ve restorasyon çalışmaları ise 2013 yılından beri kesintisiz olarak devam ediyor.
07:22Nüza, çift yakalı kent olarak bugün Tekkecikdere olarak adlandırdığımız bir dere yatağı, vadi üzerinde kurulmuş.
07:33Her iki yakası üç köprüyle, stadyonla ve bir tünelle birleşmiş.
07:40Bugün hala Tekkecikdere o tünel içerisinden akmaya devam ediyor.
07:45Gerçek anlamda Roma mimari mühendisliğinin örnek gösterebileceğimiz yapılarından.
07:52Ve bu kentin ana caddesi olan doğu batı aksında kentin hem doğusunu batısını merkezi köprü üzerinden bağlayan sütunlu cadde, kent yaşantısının, sosyal yaşantısının en güçlü bize bugüne yansıyan örneklerinden.
08:14Döşeme taşlarının zayıf kireç taşı bloklar olması ve yine bu taşlar üzerinde herhangi bir teker izinin olmaması bize sadece yaya kullanımına açık olan bu caddeyi hem doğuda hem batıda ve yan girişlerinde kapılarla gerektiğinde gece kontrol altına alındığını göstermesi açısından
08:44yaya kullanımına ait sosyal yaşantının güçlü bir şekilde süre geldiği bir yapı olduğunu gösteriyor.
08:53Kentin ana caddesi 2019 yılından itibaren Türkiye İş Bankası'nın destekleriyle kazılmaya devam ediyor.
09:05İlk olarak 2013 yılında açığa çıkardığımız cadde, kentteki cadde sokak sisteminin araştırılması kapsamındaki çalışmalarda bize çok önemli bilgilere ulaşmamızı sağladı.
09:24Antik dönemde sosyal yaşantının kalbi olan bu sütunlu cadde, sütunlarının arasında meclis yapısında karar vericiler tarafından onurlandırılan müzalları veya önemli görev yapmış olan memurları, onurlandırma yazıtları ve heykellerinin yer aldığı bir yerdi.
09:48Bu kapsamda onun üzerindeki onurlandırma yazıtıyla kent tarihi hakkında çok önemli verilere ulaşmış bulunmaktayız.