Çanakkale’nin Kilitbahir köyünde, Osmanlı Donanması’nın su ihtiyacını karşılamak için inşa edilen tarihi çeşme ve havuzlar, Türk denizcilik tarihinin önemli izlerini günümüze taşıyor.
Category
🗞
HaberlerDöküm
02:00Paşa'nın inşa ettirdiği çeşme. Ancak bu çeşmenin kitabesini
02:04tercüme ettiğimizde bazı eee şüphelerimiz oldu ya da bazı
02:08sorduğumuz sorular oldu. Bunlardan ilki şuydu. Şimdi
02:12normalde bu tip çeşmeler hayır eserleri oldukları için
02:14yerleşim yerlerin içerisine veya yakın noktalara inşa
02:18edilirdi. Ancak arkamızdaki çeşme en yakın yerleşim yeri
02:22olan Kilitbayırköy'ne yaklaşık dört kilometre mesafede.
02:25Dolayısıyla bu çeşmenin neden yerleşim yerine uzak yapıldığı
02:29noktasını aydınlatmak için ııı sorduğumuz sorularla birlikte
02:32yeni keşiflere doğru ııı uzanan en azından ııı
02:36serüvenimizde başladı. Iıı tabii bu sorunun yanıtını
02:40alabilmek için evvela Halil Paşa'nın vakfiyesini
02:42inceledik ve Halil Paşa'nın vakfiyesine baktığımızda
02:45kendisinin ııı Piyalapaşa Bahçesi olarak anılan mevkide
02:49iki çeşme ve iki havuz inşa ettirilmesini istediğini
02:53gördük. Şimdi biz şu an bulunduğumuz noktaya günümüzde
02:57Havuzlar ismini ııı verilmekte ve Havuzlar olarak anılmaktadır.
03:00Havuzlar mevki olarak geçmektedir. Şimdi vakfiyede
03:04geçen Piyalapaşa Bahçesi mevkii acaba neresi diye yeni bir soru
03:08sormak mecburiyetinde kaldık. Yani çeşmenin yapılmasını
03:12istediği yer vakfiye kaydına göre Piyalapaşa Bahçesi olarak
03:15geçmekte ancak biz günümüzde buraya havuzlar mevki olarak
03:19anmaktayız. Bunun üzerine acaba bu Piyalapaşa Bahçesi denilen
03:23yer neresi? Yani günümüzde şu an bulunduğumuz yer olan
03:27havuzlar ile aynı yer mi? Sorularını sorduk. Bunun üzerine
03:30de Katip Çelebi'nin Deniz Savaşları'nda Büyükler'e Armağan
03:34şeklinde tercüme edilen eserine baktığımızda kendi sonrada
03:38Osmanlı Donanması'nın nasıl sefere çıktığını anlatırken şu
03:41ifadeleri kullanmakta İstanbul'da hazırlanan ııı donanma
03:45yola çıkıyor. Marmara'da geçtikten sonra Marmara'yı
03:49geçtikten sonra Çanakkale Boğazı Taşrası'nda Piyalapaşa
03:53Bahçesi denilen mevkide bir gün mutlaka durduğunu burada
03:57sulandığını yani su ihtiyacını tedarik ettiğini gemilerin
04:00yağlanması için karşıda Çanakkale'ye gönderilerek
04:03tomruk ve çıra alındığını anlattığını gördük. Yani
04:06aslında Halil Paşa'nın vakfiyesinde geçen Piyalapaşa
04:10Bahçesi ismiyle Katip Çelebi'nin eserinde de
04:13karşılaşmış olduk. Tabii Katip Çelebi'nin vermiş olduğu bu
04:16bilgi aslında ııı çalışmayı da yönlendirdi. Şöyle ki aslında
04:22Halil Paşa bu çeşmeyi sivil ihtiyacın karşılanması için
04:28değil Katip Çelebi'nin bahsettiği Osmanlı donanmasının
04:32su ihtiyacını karşılaması için yaptırdığı sonucuna ulaştık.
04:35Yani arkamızda görülen çeşme ve bu bölge yapıldığı dönemde
04:39Piyalapaşa Bahçesi ismiyle anılmakta ve Osmanlı donanması
04:44Akdeniz'e bir sefere çıkacağı zaman Çanakkale Boğazı'ndan
04:47çıkmadan önce mutlaka bir gün burada durduğunu ve en önemli
04:52ihtiyaç olan su teminini bu noktadan gerçekleştirdiğini
04:56aslında Halil Paşa'nın da bu çeşmeyi donanmanın ihtiyacını
05:00karşılamak için yaptırmış olduğunu görmüş olduk. Eee
05:03dolayısıyla bu bölge Türk denizcilik tarihi için Türk
05:07donanma tarihi için en önemli noktalardan biri olarak
05:10karşımıza çıkıyor. Keza bu çeşmeler ve eee çeşmelerin
05:15önlerine yaptırılan havuzlar sayesinde ya da eee yüzünden eee
05:19gerçek ismi olan Piyalapaşa Bahçesi isminin zamanla
05:22unutulduğu ve bu çeşme ve önündeki havuzlar nedeniyle eee
05:26günümüzde de hala havuzlar ismiyle anıldığını görmekteyiz.
05:29Çeşmeyi ve önündeki havuzu incelediğimizde etrafında hem
05:33çeşmenin üzerinde farklı dönemlerde yazılmış yazılar
05:36olduğunu görmekteyiz. Keza çeşmenin üzerinde eee bin
05:39sekiz yüz elli altı tarihini açık bir şekilde görebilmekteyiz
05:42ve üzerinde latince yazılar yazmakta. Tabii bu tarih aynı
05:45zamanda bin sekiz yüz elli üç bin sekiz yüz elli altı Kırım
05:48Harbi'nin de yapıldığı döneme denk gelmekte. Kuvvetle muhtemel
05:52o dönemde eee Osmanlı Devleti'nin müttefiki olarak
05:55gelen askerlerden biri yazmış olabilir ya da en azından böyle
05:58bir değerlendirmede bulunabiliriz. Keza yakın
06:01dönemde yani bin dokuz yüz on beş yılında Çanakkale
06:03Muharebeleri'nin gerçekleştiği dönemde de askerlerimizin bu
06:07çeşmenin önünde fotoğraf çekildiğini eee biliyoruz. Eee
06:10bunun fotoğrafları mevcut, kayıtlarda mevcut. Yine havuzun
06:13etrafında da Çanakkale Savaşları dönemine ait yazıların
06:17bulunduğunu görmekteyiz.