Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili izleyiciler, Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz.
00:16Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işık Han'ın AK Parti grubunda yaptığı
00:20sunuma göre 2025'te emekli olanlar 2024'te emekli olanlardan daha az emekli aile alacaklar.
00:28Demek ki aradaki fark ne kadar daha da önemlisi, bunun sebebi ne?
00:32Bütün bunları Cumhuriyet Gazetesi yazarı Nergis Şimşek'ten dinleyeceğiz.
00:36Sayın Şimşek hoş geldiniz.
00:38Hoş buldum, teşekkür ederim.
00:40Nasılsınız öncelikle?
00:42İyiyim, teşekkürler. Siz?
00:44Çok teşekkürler.
00:46Şimdi şuradan başlayalım isterseniz.
00:482024 ve 2025 örneğinde olduğu gibi neden bazı yıllarda aylık talebinde bulunmak
00:54diğer yıllara göre daha avantajlı hale gelmekte?
00:58Şimdi aslında Erdem Bey bu konu yeni değil.
01:01Hani yeni gibi bu yıl çok belki aradaki oran çok fazla olduğu için hani %30'ları var
01:06on oranlar gerçekten doğru.
01:08Bu kadar dikkat çekti ama aslında bu tamamen aylık hesaplama sistemiyle ilgili.
01:13Biliyorsunuz SSK'ların aylık hesaplama sistemi ilk defa 2000 yılında 4447 sayılı yasayla
01:202008'deki mayında da 5510 sayılı yasayla değiştirildi.
01:24Yetkiden aylık hesaplama sistemlerinde yıllık enflasyon ve gelişme hızlarının kullanıldığını görüyoruz.
01:30Yani bu iletişim de 2000 yılından beri böyle.
01:33Dolayısıyla enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde bu etki daha çok hissediliyor.
01:38Bir de şöyle bir durum var.
01:40Yani yıllık enflasyon ve gelişme hızına göre güncellemek hastalıkları hesaplanıyor ve sigortaların
01:46gene firma esas kazançları yani emekli aylıkların hesabında kullanılan firma esas kazançları
01:52gerekirse karma sisteme göre aylık bağlanıyorsa kısmi aylıkları bu güncellemek hastalıkları da güncelleniyor.
01:59Talep tarihine getiriyor ve bu güncellemek hastalığında da yıllık enflasyonun %100'ü 2008'dekinden sonra
02:06güncelleme gelişme hızının da %30'u kullanılmak süretiyle güncellemek hastalığı hesaplanıyor.
02:12Şimdi 2024 yılında bir önceki yılın yani 2023 yılının güncellemek hastalığı kullanıldığı
02:19%66.12 bayağı yüksek bir oran.
02:22Bununla da sınırlı değil.
02:24Şimdi emekli aylıkların hesaplanmasında yıllık enflasyonun oranları kullanılıyor ama
02:28aynı zamanda emekli aylıkların artışında da bir önceki 6 ayda gerçekleşen enflasyonun oranları kullanılıyor.
02:36Şimdi 2024 yılında eğer aylık talebinde bulundursanız ister aylığınız 1 Ocak'ta talepte bulunan hesaplansın
02:43isterseniz 30 Euro'da fark etmiyor.
02:46Çalıştığınız son güne kadar ki gün ve firma esas kazançlarınız aylık hesabında dikkat alınıyor.
02:52Ve hesaplanan aylık 2024 yılı Ocak aylığı kabul edilerek önce 2024 Ocak ayındaki tüm emeklilere verilen
03:00aylık artış oranı olan %49.25.
03:04Yine 2024 Temmuz ayında tüm emeklilere verilen %24.73 oranındaki aylık artışları
03:11yani 2024 yılında kümülatif olarak bu %86'lara verilen bir artış oranı oluyor.
03:17Bu uygulandığı zaman gerçekten 2024 yılı çok avantajlı hale gelmiş oluyor.
03:23Şimdi tabii 2025'e göre yaptığımız değerlendirmeli.
03:27Şimdi 2025 yılında da 2024 yılının enflasyon oranı kullanılacak bir gelişme var.
03:32Şimdi dikkat ederseniz 2024'te gerçekleşen enflasyon en son Kasım ayı açıklandığı TÜİK tarafından
03:39ve bu oran 11 aylık gerçekleşen enflasyon oranı 2024 yılına ilişki %42.91 oldu.
03:49Ancak gerek orta vadeli programda.
03:53Orta vadeli programda bu önümüzdeki yıllara ilişki 2024'le dahil olmak üzere
03:58yıllık enflasyon ve gelişme hazırlığı tahminleri var.
04:012024 yılı için %34, sonra 38, sonra 41.5 olarak güncellendi tahmin.
04:08En son Merkez Bankası Başkanı tarafından 2024 yılına ilişkin tahmin enflasyon oranı %44'e yükseldiler.
04:16Gelişme hızları da keza buna göre.
04:18Biz bu oranları esas alarak 2025 yılı için yani 2024 yılında yıllık enflasyonun %44 olarak
04:26ya da işte %50'lere kadar var sayımlarla aylık hesapları yaptım ben.
04:31Buna dikkat alarak karşılaştırdığımızda 2024 ve 2025 yılında emekli olacakların aylıklarını
04:38gerçekten %30-35 arası farklara varan evet miktar yönüyle farklılıklar olduğunu gördüm.
04:45Peki emekli ailenin miktarı yönünden 2024 yılını avantajlı hale getiren şey durum nedir?
04:53İşte bu yani hani 2024 yılında gerek 2023 yıllı enflasyon oranının %66.1 olması
05:00gerekse 2024 yılında emekli aylıklarına kümülatif olarak yapılan %86 oranın uygulanması
05:072024 yılını çok avantajlı bir yıl haline getiriyor.
05:11Tabii 2024 yılı yıllık enflasyonun %44 olarak tahmin edilmesi de bunda çok büyük bir etken.
05:18Peki bu avantajdan hangi sigortalılar faydalanacak?
05:22Evet bu çok bu da çok sorulan bir soru.
05:26Cumhuriyet okurları tarafından şimdi şöyle gruplandıralım.
05:31SSK'lılar bir kere aylık hesapları tamamen yıllık enflasyon ve gelişim azına göre hesaplanan SSK'lılar.
05:37Bağkurlular çünkü bağkurların da 2008 Ekim sonrası aylıklarında yine enflasyon oranları kullanılıyor.
05:44Ve ilk defa devlet memuru 2008 Ekim ayından sonra başlayan devlet memurları bundan etkileniyor.
05:51Yani kısaca SSK'lılar, bağkurlular.
05:54İlk defa devlet memuru 2008 Ekim ayından sonra başlayanların bu 2024 yılı avantajından etkilendiğini görüyoruz.
06:02Etkilenmeyen tek grup eski devlet memurları dediğimiz devlet memurluğuna başlanmış tarihleri 2008 Ekim öncesi olup
06:115434'e tabi olan devlet memurları bundan etkilenmeyecek.
06:15Çünkü onların aylık hesaplamalarında gösterge ve kas sayı esasına dayalı bir sistem kullanılıyor.
06:21Enflasyon oranları kullanılıyor.
06:24Şimdi bir de emeklilik talebi konusu var.
06:27Kamuda, özel sektörde çalışanlar en geç ne zaman emeklilik talebinde bulunmalılar?
06:33Evet bu da en çok sorulan soruların başında.
06:36Ben 28 Haziran'da yazdım ilk defa bu konuyu köşemde.
06:41Ve Aralık ayını mutlaka beklemelerini söyledim, tavsiye ettim okurlarıma.
06:46Çünkü Aralık ayında en azından 2024 yılında 11 aylık gerçekleşen enflasyonu görmelerini istedim.
06:54Ki en son Kasım ayına ait biliyorsunuz enflasyon oranı 3 Aralık'ta açıklandı.
06:58%42.91 oldu.
07:0111 aylık gerçekleşen enflasyon.
07:04Bu neden önemli?
07:05Çünkü 2024 yılı için tahmini enflasyon oranlarına göre aylık hesapları yapıyor.
07:10En son 44'e güncellendi dedik tahmin Merkez Bankası tarafından.
07:15Dolayısıyla ben Aralık ayını beklemelerini istedim.
07:18Dolayısıyla gördük 11 aylık gerçekleşen enflasyonu.
07:223 aşağı 5 yukarı bu 44 de olsa 45 de olsa 50 de olsa yine 2024 yılı 2025'e göre avantajlı olacak.
07:30Şimdi özel sektörde çalışanlar bu durumda en geç 31-12-2024 tarihine kadar sosyal güvenlik kurumlu aylık talebinde bulunmalılar.
07:39Özel sektörde çalışanlar.
07:41Kamu sektöründe çalışanlar için şöyle bir ayrı açıya dikkat çekmek istiyorum.
07:45Kamuda çalışıp maaşlarını her ayın 15'inde alanlar 14-1-2025 tarihine kadar en geç sosyal güvenlik kurumlu emeklilik dilekçelerini vermeliler.
07:56Yine iş yeri kamu niteliğinde olup maaşlarını her ayın 1-30 arasında alanlar ise en geç yine tıpkı özel sektör çalışanları gibi
08:0631-12-2024 tarihine kadar emeklilik talebinde bulunmaları gerekiyor.
08:12Şimdi 2024 yılında aylık talebinde bulunanlara bağlanacak aylık nasıl olacak bir de bu talepte bulunanlar 2025 Ocak zammından faydalanabilecekler mi?
08:25Kesinlikle faydalanacaklar.
08:28Çünkü 2024 yılında aylık talebinde bulunan bir sigortalının talep yılı 2024'dür.
08:352024 Ocak ve Temmuz zamlarının hesaplanan maaşına uygulanır.
08:40Artık o bir emeklidir sisteme giren bir emekli.
08:432025 Ocak tarihinde biliyorsunuz emeklere her yıl Ocak ve Temmuz ödeme dönemlerinde maaşlarına zam yapılır.
08:51Bir önceki 6 ayda gerçekleşen enflasyon oranı.
08:54Dolayısıyla 2024 emeklisine 2025 Ocak zammı uygulanacak çünkü artık emekli olarak sisteme girmiştir.
09:03Şimdi bir de asgari ortalama ve azami kazançlar üzerinden bildirim yapan sigortalılar var.
09:09Bu yönden aylıklardaki oransal fark ne kadar olacak?
09:14Şimdi tabii sigortalıların sosyal güvenlik kurumuna primi esas kazançları belirliyor.
09:21Kimisi asgari ücret üzerinden, kimisi asgari ile azami.
09:24Asgari ile azami arasındaki fark 7,5 kat biliyorsunuz.
09:27Dolayısıyla asgariden ortalama kazançlar ya da azami kazançlar üzerinden sigortaların bildirimi yapılıyor.
09:34Sosyal güvenlik kuruşlar ve emekli aylıklarında da bu primi esas kazançlar dikkate alınıyor.
09:39Dolayısıyla gerek asgariden, gerek ortalama, gerekse azami kazançlardan bildirilsin sigortalı.
09:45Bunlar için yaptığımız hem 2024 taleple hem de 2025 taleple aylık hesaplamalarında
09:51arada yüzde, asgari kazançlarda yüzde 30, ortalama ve azami kazançlarda yüzde 31'lere varan,
09:58yani yenil olarak söylüyorum bazen bu oranlar yüzde 32'ye çıkabiliyor.
10:02Mesela enflasyonu yüzde 50 aldığım zaman 26'ya da düşebiliyor.
10:06Yani yüzde 50 olduğunu çok beklemiyoruz ama hani 44-45 olduğunda yüzde 30-1'lere, yüzde 32'lere çıkan farklar olabiliyor.
10:12Dolayısıyla her halükarda genel olarak eğer enflasyon aranı yüzde 44 ya da 45 olarak gerçekleşirse
10:192024 yılına ilişkin aradaki fark, emekli aylığı miktarlığındaki fark yüzde 30 civarında olacak.
10:27Son olarak da şimdi 2024 yılında avantajlardan bahsettik.
10:32Bu avantajlar yani 2024 yılındaki avantajlar inerken ne zaman yakalanabilir?
10:37Bir de hükümetin bununla ilgili bir çalışması var mı?
10:41Şimdi aslında hükümetin bir açıklaması oldu.
10:46Zannediyorum en yüzde 10 Ekim başlarında.
10:49Çünkü bu bir ikinci EYT dalgası gibi görülüyor.
10:52Yüzde 30 emekli maaşının miktarı yönünden çok önemli bir farktır.
10:56Yüzde 30 gayet yüksek bir fark.
10:58Dolayısıyla 2024 yılı itibariyle yaşlılık aylığına hak kazanan sigortaların birçoğu emeklilik kararı alabilir.
11:05Yüzde 30 dediğimiz bu çok önemli bir avantaj.
11:08Şimdi hükümet de bunu gördü aslında ve bir ara çalışma yapacağını da belirtti.
11:12Kamuoyuna duyurdu.
11:14Hani emekli olmak istemeyenler açısından.
11:17Çünkü bu şöyle bir sıkıntısı var.
11:20Yani emekli sayısı çok olursa eğer bu yılda EYT'ler gibi 2024 yılı avantajlara yararlanıp emekli olanların sayısı çok olursa
11:28bir kere sevdika açısından nedir?
11:30Prim gelirin azalması ve emekli aylık ödemelerin artmasıdır.
11:33Yani aktariyel rengi açısından sıkıntılı bir durumdur.
11:36İşverenler açısından birçok kişiye kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü ve kaliteli eleman kaygıdır.
11:42Hani emekli sayısının artması.
11:44Dolayısıyla mesela sendikalar açısından birçok EYT kaygıdır.
11:49Kamuda çalışan birçok işçi de bu avantajdan yararlanmak istiyor.
11:53Dolayısıyla hükümet hani bu sıkıntıları belki göz önüne alarak çalışma yapacağını belirtti ama bu çalışmadan bir şey çıkmadı.
12:00Yani daha sonra zaten Bakan Bey böyle bir çalışmanın yapılmadığını açıkladı.
12:04Dolayısıyla bununla ilgili herhangi bir çalışma yok.
12:06Bu ne demek?
12:072024 yılı avantajı devam ediyor demek.
12:09Devam.
12:10Dolayısıyla bu avantajdan mutlaka sigortalılar yararlanmalıdır.
12:15Ancak diyelim ki genç daha hani emekli olmak istemiyor kişi veya daha da ayrı hak kazanma koşulları oluşmamış da olabilir.
12:24Ama genelde emekli olmak istemeyen ya da kararsız olan çok kişi var.
12:28Bunlar diyorlar ki ya biz çalışmaya devam etsek.
12:312024 yılında emekli olmasak bu 2024 yılı avantajını nasıl yakalayabiliriz?
12:36Şimdi bununla ilgili de tabii geleceğe yönelik aylık hesapları yaptık.
12:40Tahmini enflasyon ve gelişme hızları dikkate alarak.
12:45Tabii bu enflasyon ve gelişme hızları da yani tabii çok tahmin değil.
12:50Orta vadeli programda hani tahmin edilen oranları ısısalarak hesaplamalar yaptık.
12:55Ya da Merkez Bankası tarafından ileri yıllara yönelik tahminleri dikkate alarak.
12:59İnanın 2024 yılında emekli olmayıp çalışmaya devam eden vatandaşların.
13:04Dediğimiz gibi bu tahminleri dikkate alarak yaptığımız hesaplamalarda en az 5 yıl çalıştıkları takdirde 2024 yılında emekli olan bir sigortalının emekli aylığı miktarına eriştiğini görüyoruz.
13:17En az 5 yıl.
13:18Daha fazla çalışmaya gerekir şu günkü koşullarda ve tahmini rakamlarda Erdem Bey.
13:24Peki. Sayın Şimşek çok teşekkürler. Oldukça kritik bir nokta.
13:28Milyonların gözü çünkü bu haberdeydi. Bu dünyadaydı.
13:32Biz de açıklamış olduk bu vasıtayla. Teşekkür ediyorum tekrar hem vakit ayırdığınız hem konuyu açıkladığınız için.
13:39Çok teşekkür ederim. Kolay gelsin.
13:41Teşekkürler.
13:43Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, Cumhuriyet Gazetesi yazarı Nergis Şimşek yayınımızdaydı, konuğumuzdu.
13:50Emeklilerin aylık farkını konuştuk.
13:53Bunun neyin oluşturduğunu ne kadarlık bir fark olduğunu anlatmaya çalıştık.
13:57Biz ekonomi gündemini takip etmeye devam ediyoruz.
14:00Bu ekranlardan aktarmaya devam ediyoruz.
14:02Ancak şimdilik burada noktalayalım.
14:04Başka bir programda yeniden görüşmek üzere.