Sosyal Medya Hesaplarımız...
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Şimdi strateji ve güvenlik uzmanı İbrahim Keleş beyefendi ile devam edecek birlikteyiz, hoş geldiniz İbrahim Bey.
00:07Hoş bulduk, teşekkür ederim, kolay gelsin.
00:10Çok sağ olun, sabahtan bu yana yayınımızı sürdürüyoruz, bir noktaya kadar geldik.
00:14Sizinle şöyle başlayalım, isterim diplomasi tarihini de göz önünde bulundurduğumuzda,
00:1913 yıllık bir istikrarsızlık söz konusuydu Suriye'de, bölgemizde daha geniş kapsamda belki de.
00:24Türkiye'nin elde etmiş olduğu başarı nasıl yorumlanabilir Suriye konusunda bugün düşünüldüğünde?
00:31Evet, Türkiye'nin...
00:39Evet, İbrahim Keleş şu an hattan düştü, galiba bir problem var.
00:43Az evvel de Hüsamettin beyefendi hocamda yaşadık, Hüsamettin inançta.
00:48Bugün malumunuz olduğu üzere çok tarihi bir ana hepimiz aslında şahitlik ediyoruz.
00:53Habercilik tarihi açısından da çok önemli bir günün içerisindeyiz.
00:57Dolayısıyla strateji ve güvenlik uzmanları, uluslararası ilişkiler uzmanları sürekli aranarak görüş alınıyor, isteniyor.
01:05Kendilerinden İbrahim Bey de bu noktada galiba aramalar geliyor.
01:08Hazır mı İbrahim hocam?
01:10Hocam hazırsanız kaldığımız yerden devam edebiliriz.
01:13Diplomasi tarihi açısından düşündüğümüzde Türkiye'nin Suriye'deki şu anki pozisyonu, duruşu, bugüne kadar yaptıkları nasıl değerlendirilir, ne dersiniz?
01:23Türkiye aslında doğru olanı ve olması gerekeni söyledi.
01:29Bugüne kadar hep o yolu izledi.
01:31Yani o bölgede halkla, halkı bir tarafa iterek devlet yönetilmez.
01:38Devleti, halkı bir kenara ittiğiniz zaman ve sadece itmekle kalmayıp halkı eza cefa ile yönetmeye kalkışırsanız en sonunda geleceği nokta burası oluyor.
01:52Biz Esed rejiminin daha öncesini de biliyoruz.
01:58Yani o Bağız Partisi'nin iktidara gelişi arkasından bir darbe ile baba Esed'in yönetimi devralmasından sonra öyle bir yönetim sergilediler ki biraz yaşı bana yakın olanlar şunu söyleyeyim anlayacaklardır.
02:1612 Eylül darbesi olmuştu.
02:19Ve darbe yapanlar Milli Güvenlik Konseyi gibi konsey kurdular ve bu beşli konsey ülkeyi yönetiyordu.
02:28Fakat daha darbenin ilk sabahında vatandaş sokağa çıktığında dipçikle karşılandı.
02:37Sıkı yönetim ilan edilmişti.
02:39Belli saatlerde dışarı çıkmak yasaktı.
02:42Toplantı yapmak yasaktı.
02:45Ve bu bir müddet sonra olağanüstü hale çevrildi.
02:49Olağanüstü halin de şartları sıkı yönetimden bir nebze daha gevşekti.
02:55Ama yine de medyada dilediğinizi yazamazsınız.
03:00Medyada onların süzgecinden geçmeyen haber yayınlanamazdı.
03:06Vatandaşların hayatlarında ise her an bir gözaltına alınma ihtimali söz konusuydu.
03:13Çünkü birbirini ihbar edenler, birbirini gamlazlayanlar da vardı.
03:17Ve vatandaşlar bu gerilimli ve olağanüstü hal şartlarında yaşadılar.
03:24Fakat bizdeki darbeciler bunu çok uzun sürdürmediler.
03:28Normal bir seçime girildi, meclis oluştu ve normal yönetime geçildi.
03:34Ama bize bu üç sene süren olağanüstü hal dönemi Suriye'de 51 senedir devam ediyor.
03:43Zaten Türkiye Suriye ile görüşmelerinde daha 2010-2011 yıllarında tavsiyesi şuydu.
03:52Anayasanı değiştir, halkı yönetime dahil et, bir seçime git ve olağanüstü hali de kaldır.
04:01Çünkü artık bu devam edilecek bir şey değildi.
04:05Peki ne oldu? Türkiye'nin bu sözleri karşılık buldu mu? Bulmadı.
04:10Daha sonra özellikle İran'ın devreye girmesi, İranlı milislerin devrim muhafızlarının oraya gelmesiyle birlikte
04:21adeta Beşşar Esed'in yönetimine, Suriye'nin yönetimine el koydular.
04:27Sonrasında da halkın önce Dera'da başlayarak ayaklanmasını öyle bir bastırdılar ki
04:35ardından Halep'e geldiklerinde Halep'te adeta taş üstünde taş bırakmadılar.
04:43Onca insan ya hayatını kaybetti ya işini gücünü kaybetti
04:48Veyahut da topraklarını kaybedip başka ülkelere göç etmek zorunda kaldılar.
04:54Sığınmacı oldular. Bugün Türkiye'de bulunan Suriyelilerin 1 milyon 200 bin tanesi Halep'te.
05:03Diğerlerini de birlikte saydığımız zaman yakın çevremizde sınırımıza yakın bölgelerde insanları bize sığındılar.
05:12Fakat biz bunları tamam bakıyoruz ediyoruz ama Suriye'nin normalleşmesi lazım. Bu şekilde gidemezdi.
05:21En sonunda Birleşmiş Milletler'de karar alındı.
05:24Güvenlik konseyi 2254 sayılı kararla bir takvim oluşturdu.
05:30Bu takvimde Cenevre'de görüşmeler yapılacak, anayasa hazırlanacak, 18 ay içerisinde de seçime gidilecekti.
05:38Bu da olmadı. Hastane süreci başladı İdlib'deki gerginlikten sonra.
05:44Hastane sürecinde de 22. toplantı dün yapıldı. Peki sonuç? Sonuç yine yok.
05:51Maalesef burada gerek Rusya gerekse İran'ın menfaatlerini öncelemesi yüzünden Suriye'de bir türlü düzen tutturulamadı.
06:028 milyon insan yurtdışına gittiği gibi daha fazlası da yurt içinde yani Suriye sınırı içerisinde yer değiştirmek zorunda kaldı.
06:12Bunun da bir tahammül sınırı vardı. Gelinen nokta bugüne getirdi bizi.
06:18Yani insanlar daha fazla gidemediler.
06:22Evet şimdi galiba bundan sonra artık ne olacak sorusu çok önemli.
06:28Belki bu rejim değişikliğinin açılan yeni sayfanın bölgeye etkileri, tesirleri ne olur?
06:35Bölgede elbette ki bir demografik değişim de yaşanacak. Tekrar bir göç de gerçekleşecek ihtimal dahilinde.
06:42Belki kısa sürede olmasa da demokrasinin orada hakim olması ya da güven ortamının tekrar sağlanmasıyla birlikte.
06:50Hiç değilse öncelikli olarak yakın bölgelerde yakın ülkelerde bulunan Suriyelilerin geri dönüşü kuvvetli muhtemel.
06:58Bu konu bu noktada yeni bir Suriye'nin oluşumu bölgeye acaba nasıl etki edecek?
07:06İran oradaki etkisinin kırılmasına göz yumacak mı?
07:11Oraya işte bu süreçte yeni demokrasinin ya da yeni rejimin kurulması noktasına bir baltalama süreciyle mi eşlik edecek?
07:20Yoksa yeni kurulacak hükümette bir kendine bir alan mı açmaya gayret edecek?
07:27Rusya'nın bu konuda yaklaşımı nasıl olacak?
07:29Neticede şu an bir Esed rejimi çökmüş olsa da büyük bir boşluk var.
07:36Bu boşluktan faydalanmak isteyen bölge ülkeleri olabilir mi?
07:40Ya da ülkeler olabilir mi?
07:41Ne dersiniz?
07:42Evet sorularınız 3 tane soru geldi.
07:45Ben 3'üne de kısa kısa cevaplar vereyim.
07:48Birincisi bundan sonrası ne olacak?
07:51Aslında yol haritası çok belli.
07:54Yol haritası Türkiye'nin ısrarla üzerinde durduğu maddeler var.
07:59Birinci öncelik nedir?
08:01Suriye'nin toprak bütünlüğü.
08:03Bundan sonraki süreçte toprak bütünlüğünü sağlaması lazım.
08:07İkincisi dışarıda olan ve sığınmacı statüsünde olan Suriyelilerin kendi bölgelerine geri dönmesi.
08:18Üçüncüsü bir meşru meclis kurulmalı ve bu meclis seçime geçmeli.
08:27Anayasa değişikliği ile birlikte bir seçim yapılmalı ve bu seçim sonrasında da seçilenler ülkenin idaresini ele almalı.
08:36Yani bu aslında Türkiye'nin defalarca söylediği yol haritası bu işte.
08:41Bu sağlanırsa ki en iyi plan A planı budur.
08:46Bunun olması tabi ki hem Suriyeliler ve Suriye devleti için hem de bölge ülkeleri için önemli.
08:55Eğer orası huzur bulursa orası sakinleşirse çevre ülkelerdeki sıkıntılar da gidecek.
09:01Ki bu da başta bizi ilgilendiriyor.
09:04Biz de terör belasından kurtulacağız.
09:07Yani YPG'nin şu anda geldiği noktaya bakıyoruz.
09:10Suriye topraklarının yüzde ellisine yakını PKK'nın elinde artık.
09:16Bu böyle bir devlet olmaz.
09:19Devlet sınırları içinde egemen olması lazım.
09:22O yüzden PKK gibi veya işgal edilmiş Golan toprakları gibi yerlerden o işgalcilerin çekilmesi lazım.
09:31Bunlar çekildikten sonra Suriye'nin normale dönmesi gerekiyor.
09:36Peki bunda Suriye'nin diyelim ki seçime gittiler.
09:40Meclis kuruldu.
09:42Bakanlar kurulup kuruldu.
09:44Başbakanlık var.
09:45Cumhurbaşkanı var.
09:46Normal bir devlet olarak çalışmaya başladı.
09:49Peki İran, Rusya, İsrail ve Amerika bunlar rahat bırakırlar mı?
09:56Bırakmazlar.
09:58Bunlar içerisinde en rahat bırakırsa şayet Rusya bırakır.
10:03Rusya için Suriye'yi kimi yönettiği çok da önemli değil.
10:07Yani onun için önemli olan o topraklarda şu anki bulunduğu yerlerde bir köprü başı tuttu.
10:15O köprü başını devam ettirmek.
10:18Yönetim kim gelirse gelsin.
10:20Eğer onun bu arzusu devam ettirilirse onun açısından sıkıntı yok.
10:26İsrail açısından baktığımızda ise İsrail daha birkaç gün evvelinden başladı.
10:34Şu an Golan tepeleri bölgesine askeri sevkiyatta bulunuyor.
10:38Tank sevkiyatında bulunuyor.
10:40İsrail bunu fırsata çevirmeye çalışacaktır muhtemelen.
10:44Burada devletlerin başta Amerika olmak üzere Türkiye'de dahil burada İsrail'e dur demesi lazım.
10:52İsrail fırsatçılık yapacak gibi gözüküyor.
10:55O nedenle burada tedbir almak durdurmak lazım.
11:00Bir diğer ülke ise İran.
11:02En sıkıntılı ülke orada İran.
11:05Çünkü İran rejimin bir hedefi var.
11:11İran diyor ki ben burada olduğum yerde kendi sınırlarım içindeyim ama benim bir ideolojim var.
11:17Benim ihraç etmem gereken düşüncelerim var.
11:22Ben nüfuz alanımı genişletmem lazım.
11:25Bakın şu Arap baharında en çok faydalanan İran o.
11:30Her fırsatta başta Irak'ta önce bir nüfuz sahibi oldu.
11:36Orada milisleri haçlı şabileri Irak'ta silahlandırdı.
11:41Ve oranın iç savaşında onlar da karıştırdı.
11:44Çok da kan döktüler.
11:46Ardından diğer milisleri devrim muhafızları Suriye'ye geldiler.
11:51Ve Suriye'yi de karıştırdılar.
11:54Halep'te taş üstüne taş kalmadı diyorum ya.
11:58Karada İran mahvetti o bölgeyi.
12:01Güneyde de aynı şekilde.
12:04Ve belki Esed son altı ay önce Cumhurbaşkanımızın çağrısına cevap vermişti.
12:12Türkiye'ye görüşme olabilecekti.
12:15El sıkışma muhtemeldi.
12:17Ama benim tahminim İran bu konuda Esed'in aklına girdi.
12:22Ve bu adımı atmasına müsaade etmedi.
12:25Şimdi İran yine Suriye üzerinde nüfuzunu sürdürmek isteyecek.
12:30Peki sürdürebilir mi?
12:33Artık bundan sonra kolay değil.
12:36Çünkü İran artık Amerika'nın ve Avrupa'nın hedefinde olan bir ülke.
12:42İran'ın kendisiyle uğraşmaktan başka çaresi yok.
12:46Kendi sınırlarına dönüp kendi içerisinde halkını, refahını artırması lazım.
12:53O petrolden elde ettiği gelirlerin bir çoğunu dışarıdan nüfuzunu artıracağım diye
12:59Lübnan'da, Suriye'de, Irak'ta, Yemen'de, bazen Bahreyn'de
13:05o kazandıkları petrol gelirlerini buralara harcıyor.
13:09Peki İran halkı hangi durumda?
13:12İran halkı fakirlik içerisinde.
13:15Eğer İran kendi içine dönmez, halkının fakirliğine çare bulmazsa
13:22dışarıya harcadığı paraları halkına harcama yapmazsa
13:27korkarım ki Suriye'nin başına gelen, Peşar Esed'in başına gelen,
13:32ileride İran'ın da başına gelecek gibi gözüküyor.
13:37İbrahim Bey son olarak da artık son dakikaların içerisindeyiz.
13:41Türkiye'nin bundan sonraki süreçte Suriye'ye desteğini sürdürebileceği elbette ki şu anda görülüyor.
13:51Fakat bu özellikle demokrasiye geçiş sürecinde maddi anlamda Suriye'nin desteğe ihtiyacı var.
13:58Biraz önce zikrettiğiniz oradaki yapıların bir şekilde tekrar imar edilmesi için
14:04büyük bir imar hareketine ihtiyacı var.
14:07Rusya da bu noktada önemli bir denklem olarak görünüyor.
14:10Destek sunabilecek ülkelerden biri ama zannediyorum Türkiye yine kompedan olacak gibi bir durum.
14:17Söz konusu mu yoksa Birleşmiş Milletler gibi başka yapılar sürece dahil olur mu size ya da Amerika ne düşünüyorsunuz?
14:25Bir kere olması gereken şu, Suriye ile en uzun sınıra sahip ülkelerden biri Türkiye.
14:33Ve Suriye'de yaşanan her sıkıntı bize ilgilendiriyor.
14:38Suriye'nin bir an evvel ayağa kalkması lazım.
14:40Bunun için de istikrarlı bir yönetimin kurulması gerekiyor.
14:44Bu yönetimi kurmanın da yani bir devlet kurmaları lazım.
14:48Yeniden devlet kuracaklar.
14:50Bu devletin kurmada da kendilerine en büyük destek verecek olan özellikle devlet tecrübesine sahip bir ülke olarak
14:59Türkiye'nin bir adım önde olduğunu görüyoruz.
15:04Türkiye bu noktada yeni kurulacak düzenin sağlanmasında hem maddi olarak hem de tecrübelerinin paylaşımıyla
15:16o bölgeyi daha hızlı şekilde ayağa kalkmasında büyük yardımcı olacaktır.
15:20Tabii bir de şehirlerin halleri var.
15:23Yani biz işte o bölgeye giden muhabirlerin çektiği görüntüleri izledik.
15:29Tel Rifat'ı gördük. Tel Rifat çok güzel bir yer ama virane.
15:35Halep, Halep'in o ünlü meydanı var.
15:38O meydanın başına gelenleri gördük.
15:42Sanki oraya atom bombası atmışlar.
15:45O şehirlerin ayağa kalkması lazım.
15:48Bunun için de hem maddi olarak hem de bilgi olarak Suriye'nin desteği ihtiyacı var.
15:55Burada Suriye'nin maddi ihtiyacını karşılayacak olan imkan mevcut.
16:01Yani petrol sahalarından üretilen gelir Suriye hükümetine aktığı takdirde kısa zamanda Suriye kendini ayağa kaldırır.
16:11Ama şu anda ne yazık ki Amerika'nın desteklediği PKK-PYD, Deirizor'un iki yakasını da ele geçirdi.
16:19Hem Fırat'ın doğusunda vardı hem de batıya da geçti.
16:22Ve o petrol kuyularını tamamına el koydu.
16:26Burada artık bu PKK-PYD'nin buradan bertaraf edilmesi lazım.
16:31Suriye kendi zenginliklerini kendisi alması gerekiyor.
16:36Bu halkın da zenginliği demektir.
16:39Bugünden yarına olacak bir şey değil bu.
16:42Ama öncelik, birinci öncelik şu yönetimi yeniden kurmak, kurumları yeniden oturtmak.
16:48Ardından da ekonomik destekle ki dışarıda başka ülkeler de var.
16:54Bu Suriye'ye yardım edebilirler.
16:57Suudi Arabistan var, Katar var, Birleşik Arap Emirlikleri var, petrol zengin ülkeler.
17:02Kuveyt var yine.
17:04Bunlar da ellerini ceplerine atarlarsa şayet kısa zamanda Suriye toparlanır.
17:10Ama burada Türkiye'nin tecrübelerine kulak asmaları lazım, dikkate almaları lazım.
17:16O zaman süreç biraz daha hızlı olarak gerçekleşir diye ümit ediyorum.
17:22Peki, çok teşekkür ediyoruz. Katkılarınız için eksik olmayınız.
17:26Ben teşekkür ederim. İyi yayınlar diliyorum.
17:29Çok sağ olun.