Haberler.com'a konuk olan Doç Dr. Merve Suna Özel Özcan, Esad rejiminin üç hatası olduğunu söyledi. Özcan, bunlardan birincisinin Arap Baharı sürecinde bölgede istikrarın sağlanması konusunda Türkiye'yle ortak hareket etmemesi, ikincisinin BMGK'nin 2254 sayılı kararının tam anlamıyla uygulanması için adım atılmaması ve üçüncüsünün ise Astana Platformu olduğunu aktardı. Özcan, "Bu üç hata belki yapılmasaydı ya da uzlaşı alanı sağlanmış olsaydı çok farklı bir Suriye görebilirdik." dedi.
Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nden Doç. Dr. Merve Suna Özel Özcan, Haberler.com'da yayınlanan programın moderatörü Melis Yaşar'ın konuğu oldu. Özcan, 27 Kasım'dan itibaren muhalif grupların Suriye'nin Halep, İdlib, Hama ve Tel Rıfat'ı ele geçirmesini değerlendirdi.
hbrlr1.com/ctccwlbdkckckl
Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nden Doç. Dr. Merve Suna Özel Özcan, Haberler.com'da yayınlanan programın moderatörü Melis Yaşar'ın konuğu oldu. Özcan, 27 Kasım'dan itibaren muhalif grupların Suriye'nin Halep, İdlib, Hama ve Tel Rıfat'ı ele geçirmesini değerlendirdi.
hbrlr1.com/ctccwlbdkckckl
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Özellikle Esad rejiminin 3 tane hatası olduğunu düşünüyorum.
00:03Türkiye için yeni bir göç dalgası demek istiyor.
00:06Bunları hedef alırken sadece Lübnan'a hedef almıyor, Suriye'ye de hedef alıyor.
00:10Esad'ın Rusyasız ya da İransız hareket edemediğini biz görüyoruz.
00:17Haberler.com'dan herkese sevgiler.
00:19Bugünkü konuğumuz Kırklıreli Üniversitesi öğretim üyesi,
00:23doçent doktor Merve Suna Özel-Özcan olacak.
00:26Suriye'deki gelişmeleri birlikte değerlendireceğiz.
00:29Hoş geldiniz yayınımıza.
00:30Hoş buldum. Çok teşekkür ediyorum Melisa Hanım.
00:33Bizler de teşekkür ederiz.
00:34Şimdi 27 Kasım'da muhaliflerle Esad rejimi arasında çatışma çıktı.
00:40Bu çatışma büyüdü ve muhalifler Halep, İdlib, Hama ve Tel, Rıfat gibi yerleri ele geçirdi.
00:46Şu an için süreci sormak istiyorum size.
00:49Muhaliflerin gidişatı nasıl devam edecek?
00:52Esad rejimi neler yapabilir bu süreçte?
00:55Genel hatlarıyla bir yorumunuzu alarak başlayalım isterseniz hocam.
00:59Tabii ki de Melisa Hanım.
01:00Yani çok kısa bir süre içerisinde esasında muhaliflerin hızlı bir şekilde ilerlediğini gördük.
01:04Ancak şöyle bir şart düşebiliriz biz buraya.
01:07Burada HTA dediğimiz Heyet Tahrir Eşyam olarak adlandırılan,
01:13daha öncesi RKİ'de menşeli olan ve Türkiye'de dahil Rusya, Amerika gibi
01:18farklı kutuplarda yer alan aktörlerin bile bir terör unsuru olarak gördüğü bir yapı da var.
01:24Şimdi burada muhalifler olarak adlandırdığımız grup içerisinde tabii şunu da görmek gerekiyor.
01:29Esad'ın bugüne kadar 2011'den özellikle Arap Baharı süreci sonrasını ortaya koyduğu
01:35politikalarına karşı bir duruşu da göstermiş oluyorlar.
01:38Çünkü burada SMO gibi önemli yapılanmalar da yine var.
01:42Daha öncesinde Özgür Suriye ordusu olarak adlandırdığımız bir yapı bu da.
01:46Buradaki süreç esasında Melisa Hanım şöyle belki yorumlamak gerekiyor.
01:50Arap Baharı sürecinden bu yana Suriye'den bahsederken tek bir Suriye'den bahsetmiyoruz.
01:56İran'ın, Rusya'nın Esad yönetiminin merkezde olduğu, Şam'da olduğu ve bununla birlikte
02:02bölgede pek çok devlet dışı aktörün, saldırgan devlet dışı aktörün yer aldığı
02:08terör eylemlerinin gerçekleştiği parçalanmış bir devlet örneği görüyoruz.
02:12Yani uluslararası alanda egemenliği noktasına soru işaretleri olan
02:17toprak bütünlüğü noktasında sorun yaşayan bir Suriye'den bahsediyoruz ki
02:21bu konu Türkiye için özellikle önemli.
02:23Çünkü Türkiye yaklaşık 900 kilometrelik sınır haddi içerisinde bir güvenli alan yaratmaya çalışıyor.
02:29Dış politik alanda özellikle bu güvenli alanın yaratılması bizim çok uzun süredir
02:34terör gibi önemli bir konuyla karşı karşıya geldiğimizi de düşünürsek
02:38Türkiye'nin bekası ve özellikle ulusal güvenliği açısından da önemli.
02:42Tabii burada sadece Türkiye'nin güvenliği değil aynı zamanda bölgenin güvenliği.
02:47Suriye halkının güvenliği de söz konusu.
02:49Çünkü Türk dış politikasının en temel yaklaşımlarından birine baktığımızda
02:53istikradın tüm bölge halkları yani insanlar için sağlanması var.
02:57Yani daha insancıl bir dış politika ile hareket ettiğimizi görüyoruz.
03:01Bu noktada da işte Suriye konusuna yaklaşırken daha böyle dikkatli yaklaşılması
03:06gerektiğinin altını çizmek gerekiyor.
03:08Suriye'de bir anlamı başladı.
03:10Şimdi 27 Kasım diyoruz ama 27 Kasım'dan mı başladı diye sorguladığımızda
03:14esasla bu süreç 2011 itibariyle başladı diyebiliriz.
03:18Sadece istikrar sağlanmadığı için adeta bir yanardağ olarak karşımıza çıktı.
03:23Yani ne zaman püsküreceğini, ne zaman bölgenin çatışma noktası haline geleceğini tahmin edemiyorduk.
03:29Fakat 7 Ekim'de başlayan özellikle İsrail Gazze'de yürüttüğü o operasyonlarla birlikte
03:36Pandora'nın kutusu açıldı diyebiliriz tüm bölge için.
03:39Çünkü artık yeni bir sistemi uygulamaya yönelik burada İsrail ve Amerika gibi aktörler
03:45devreye girmeye başladığı an itibariyle özellikle Orta Doğu'da kartların yeniden karıldığından bahsediyordu.
03:51Ama aslında kartlar karılmıştı.
03:53Sadece dağıtılmaya çalışılıyordu diyebiliriz.
03:55Dolayısıyla bugün Suriye'de gördüğümüz durum da bu.
03:57Eğer bir güç boşluğu oluşursa bu güç boşluğu içerisinde özellikle diğer aktörlerin nasıl hareket edeceği
04:04ya da bu vakum alanı içerisinde nasıl kendilerini konumlandırılacaklarına dair önemli bir örneği görüyoruz.
04:10Hiçbir alan ya da ne diyelim hiçbir sistem boşluğu sayılmaz.
04:15Çünkü boşluk nedir? Yeni güçlerin ortaya çıktığı ya da oradaki güçler dengesinin değiştiği bir yapıyı bizim karşımıza çıkar.
04:22İşte bu noktada bizim bugün Suriye'de gördüğümüz durum gerçekten bu şekilde.
04:26Güçlerin biraz daha değişmeye başladı ve sistemle tamamen karmaşanın ortaya çıktığı
04:32bölgenin zaten bozulmuş olan o yapısının tekrardan değiştiği bir süreci görüyoruz biz Melisa.
04:39Peki hocam baktığımız zaman Esad rejiminin güçsüzlüğünü de aslında burada görmüş olduk.
04:45İran'ın Rusya'nın buradaki tutumu ne olacaktır?
04:50İran ve Rusya da yeteri kadar sizce burada yardım gösterecek mi?
04:54Putin'in Esad rejiminin hamlesi ne olabilir ilerleyen zamanlarda?
05:012011'den bu yana zaten Esad'ın Rusya'sız ya da İran'sız hareket edemediğini biz görüyoruz.
05:08Yani Rusya'nın savunma, hava savunma sistemleri bölgede, Rusya'nın desteği bölgede.
05:13Yine İran'dan bakacak olursak İran'ın özellikle bölgede milis güçlerinin yer aldığını biliyoruz.
05:19Hatta ilk 27 Kasım'daki bu çatışma süreci başladığında bir İranlı komutanın bölgede vurulduğu haberi geldi.
05:27Şimdi ne alakası var diye düşünmek gerekiyor normalde.
05:30Niye başka bir devlette İran'ın bir askeri yetkilisi var?
05:34Ama İran zaten burada biraz da kendi sahası olarak görüyor.
05:37Fakat son dönemde işte dediğim gibi 7 Ekim'i alıyoruz biz milat olarak belki ama
05:42aslında Rusya-Ukrayna savaşının başlaması, İran'la İsrail arasında misilleme sürecinin başlaması
05:49bu iki aktörün de elini güçsüzleştirdi ve Suriye'deki etkilerini azaltan bir süreç oldu.
05:54Rusya örneğine odaklanın.
05:55Rusya burada Tartusel Askeri'deki pek çok askerini ve aynı zamanda askeri teçhizatını
06:00Ukrayna cephesinde kullanmak üzere kaydırmaya başladı.
06:03Yani Suriye'de güç boşluğu yavaş yavaş oluşmaya başlamıştı.
06:07İran aynı şekilde.
06:09İran özellikle İsrail'e karşı Hezbollah, Haşreşabi ya da işte Yemen'deki Rusiyler gibi
06:16diğer vekil aktörleri desteklerken burada biraz daha geri planda olduğu bir süreç başladı.
06:22Ama şunu da bizim görmemiz gerekiyor.
06:24Şimdi İran'dan bahsederken Suriye üzerinden Hezbollah'ın yaptığı askeri desteği de unutmamak gerekiyor.
06:31Çünkü Suriye'yi kendi alanı olarak görüyor demiştim ve gerçekten de Suriye üzerinden
06:35bir geçiş alanı sağladıklarını görüyoruz.
06:37Bu nedenle de mesela İsrail'in son dönemde Şam'ı arka arkaya vurması dikkat çekici.
06:43Hezbollah'ı hedef alırken sadece Grubnan'ı hedef almıyor, Suriye'yi de hedef alıyordu.
06:48Bu noktada zaten Suriye'de bir güç boşluğunun oluşmaya başladığını da görmüştük.
06:52Şimdi Hezbollah'ın da etkisinin azalması keza Lübnan odağında baktığımızda ne yaptı?
06:57Suriye'de gerçekten bir güç değişimini bizim karşımıza çıkardı.
07:01Burada İran ve Rusya'nın nasıl bir politika takip edeceği gerçekten hepimiz için soru işaretlerinin beraberini getiriyor.
07:09Çünkü Rusya'nın bölgeye asker kaydırması Ukrayna cephesinde elini zayıflatacak bir durum.
07:14Daha öncesinde burada Wagner askerlerinin bulunduğunu biliyoruz.
07:17Ama ne olduğu daha sonrasında buradaki askerler ya Ukrayna cephesine ya da hatırlayalım yaz aylarında özellikle dikkatimizi çekmiştir.
07:25Afrika'ya doğru kaydırıldı. Afrika'da da neticede Fransa ile karşı karşıya geldikleri bir süreç var.
07:31İran'a baktığımızda İran zaten istihbarati noktada büyük zafiyetler içerisinde olan bir ülke profili çiziyor.
07:37Çünkü pek çok önemli isim burada hedef alındı. Hamas'ın üst düzey isimleri burada hedef alındı.
07:43Fezeşkiyan'ın yemin ettiği süreçte, cumhurbaşkanlığa başladığı süreçte.
07:48Şimdi bu kadar büyük bir istihbarati zafiyeti daha tam anlamıyla tamamlayamayan ya da bunun ne olduğunu açıklamayan bir İran'dan bahsediyoruz.
07:57Bir yandan da yine Hizbullah desteği noktasında Hizbullah'ın üst düzey yetkililerinin ve telsiz saldırılarıyla yaklaşık 3 bin kişinin hedef alındığı bir süreç vardı.
08:08Burada İsrail'in takip ettiği politikalar İran odağında güç boşluğu yaratırken özellikle Rusya konusunda da Batı'nın takip ettiği politikalar Rusya'nın bölgede elini güçsüzleştiren bir durum yarattı.
08:21Günün sonunda da burada merkezde Şam özellikle Şam rejimi ne oldu?
08:27Esad'ın desteğinin arka planda azalmaya başladığı bir dönemde bir iki gün öncesini hatırlayalım bir askeri darbeden bahsettik.
08:34Ne oldu? Esad hızlı bir şekilde Rusya'ya gitti ve bir güven tazeledi.
08:38Şimdi buradaki temel konu aktörlerin yani burada bulunan aktörlerin ya da güç merkezi olarak okuyalım hangisi olursa bunları nasıl hareket edecek?
08:47Eğer İran ve Rusya Esad'ı desteklerse başka bir gelecek mi göreceğiz?
08:53Bu desteği çekerlerse bölgede yeni yapılanmalar mı karşımıza çıkacak?
08:57Peki desteği çekme olasılıkları var mı hocam?
09:00Desteklerini geri çekme olasılıkları var mı?
09:03Melisa Hanım ben buradaki süreci biraz Sarkıtpiko anlaşmasına benzetiyorum aslında.
09:09Birinci Dünya Savaşı sürecini hatırlayalım Orta Doğu coğrafyasında.
09:12O dönemde İngiltere, Fransa ve daha sonrasında da Rusya ne yapmıştı?
09:16Gizli anlaşmalarla bölgeyi paylaşmışlardı.
09:18Şimdi eğer burada arka planda bir anlaşma, bir uzlaşı sağlandıysa o zaman zaten biz Esad'dan bahsedemeyiz büyük ihtimalle artık.
09:28O darbe konuları daha dikkatle düşünülmesi gereken bir noktaya gelir.
09:32Fakat bir yandan da şunu düşünmek gerekiyor.
09:35Biz bugün Rusya ve Amerika'nın özellikle Ukrayna bağlamında karşı karşıya olduğunu biliyoruz.
09:41Fakat coğrafya içerisinde özellikle Suriye bağlamında YPG, PYD desteğinde görüyoruz biz bu aktörleri.
09:48Yani burada eğer ortak çıkarları varsa günün sonunda aynı temelde hareket edebilen aktörler bunlar.
09:54Eğer ortak bir nokta bulunduysa belki Suriye'nin haritası yeniden çizilecek.
09:59Bunu da aklımızda tutmamız gerekiyor.
10:01Fakat hani real olarak baktığımızda, saha gerçeklerine baktığımızda yeni bir sistem içerisinde eğer Rusya istediklerini alamazsa
10:08Lazkiye, Tartus gibi üstlerini terk etmek istemeyecektir.
10:122015'den bu yana zaten Rusya'nın bölgede gittikçe konumunu güçlendirmeye yönelik adım attığını biliyoruz.
10:19Ta ki Rusya-Ukrayna savaşına kadar.
10:21Şimdi burada sahip olduğu bu hem hava hem de deniz üssü onun için ne anlam ifade ediyor diye bakacak olursak
10:27zaten Rusya'nın yüzyıllardır takip ettiği sıcak denizlere inme politikasının bir yansıması bu.
10:3321. yüzyıl versiyonu diyebiliriz.
10:35Keza buradan Afrika'ya kadar uzanan bir coğrasyadan bahsediyoruz.
10:39Wagner askerlerinin bölgeye gitmesi noktasında Suriye'nin önemini yeniden hatırlamamız gerekiyor.
10:44İşte Rusya bu ayrıcalıkları kaybetmek isteyecek mi?
10:47Eğer istemeyecekse o zaman Esad rejimini destekleyecektir.
10:51Ya da şu an kendi kontrolünde olabilecek bir Şam yönetimini destekleyecektir.
10:55Aynı şey İran için de geçerli.
10:57İran'da eğer buradaki etkinliğini kaybederse o zaman İsrail'e karşı yürüttüğü o çatışmalar,
11:05savaşta desteklemiş olduğu vektör aktörleri nasıl kontrol edecek?
11:10Onlarla iletişimini nasıl sağlayacak?
11:12Yani her iki aktörün de temel çıkar noktasının kesiştiği yer daha kontrol edilebilir Suriye topraktır.
11:19Yani burada Suriye halkının refahını gözeten bir yaklaşım ne yazık ki yok.
11:24Sivillerin yaşamını, onların hayatını gözeten bir yaklaşım ne yazık ki yok Melisa Hanım.
11:30Tipik biraz daha emperyalist mantık belki nedir?
11:33Sadece bölgede kendi çıkarları için hareket edecekleri,
11:36kendilerini destekleyecekleri bir temelde oluşturacakları,
11:40real politiği ve saha gerçekliğini savunan aktör yaklaşımını görüyoruz.
11:45Şunu da sormak istiyorum.
11:47Esad Türkiye ile bir işbirliği yapsaydı şu anki konumda bunlar yaşanıyor olmaz mı?
11:52Olmaz mı gibi yorumlar da çok sık gördük bu birkaç gün içerisinde.
11:57Bundan sonraki süreçte Türkiye ile Esad arasında bir anlaşma olabilir mi?
12:01Ya da Türkiye'nin tutumu bu süreçte ne olacak?
12:06Melisa Hanım ben burada özellikle Esad rejimin üç tane hatası olduğunu düşünüyorum.
12:11Birincisi Arap Bağrı süreci başladığında bölgede istikrarın sağlanması,
12:16konusunda Türkiye ile ortak hareket etmemesi.
12:182011'deki en büyük hata buydu.
12:21Bir sonraki hata ise Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin
12:252254 sayılı kararının tamamlamıyla uygulanması için adım atılmaması.
12:29Yani bu karardaki temel yaklaşım neydi?
12:32Suriye'de acil bir ateşkes sağlansın, siyasi çözümü kavuşturulsun.
12:36Çünkü siyasi çözümü kavuşmayan her süreç başarısız devlet örneğini doğuruyor.
12:41Tıpkı Suriye'nin bugün yaşadığı süreç gibi.
12:43Üçüncüsü ise belki bu da özellikle yakın dönemi de içine aldığı için
12:48Astana platformu.
12:49Şimdi buradaki sürece baktığımızda Rusya, Türkiye ve İran'ın,
12:54yani bölgedeki en önemli aktörlerin dahil olduğu bir süreçte
12:58Suriye ne yaptı?
13:00Bu kriz yönetimini gerçek anlamıyla sağlayamadı.
13:03Yani sadece Suriye diye de düşünmeyelim bunu.
13:06Belki Rusya'nın ve İran'ın da çıkarlarının çatıştığı noktalarda ne yaptılar?
13:10Türkiye'nin yaklaşımını ötekileştirdiler.
13:12Türkiye'nin istikrar arayışına bir cevap vermediler.
13:16Günün sonunda biz nereye geldik?
13:18Ortadoğu coğrafyasında 7 Ekim'den sonra yeni bir patlama alanını görmüş olduk.
13:23Yani bu üç hata belki yapılmasaydı ya da uzlaşı alanı sağlanmış olsaydı
13:282011'den bu yana çok farklı bir Suriye görebilirdik.
13:32Bu dönemde de Türkiye'nin takip ettiği politika çok değerli.
13:35Yani artık bunun anlaşılması gerekiyor.
13:37Hatta yavaş yavaş anlaşılmaya başlandığını düşünüyorum ki
13:41Sayın Hakan Fidan'ın son iki günde pek çok görüşmesi bizim karşımıza çıkıyor.
13:47Ve hatta bugün yanlış hatırlamıyorsam İran Dışişleri Bakanı'yla da görüşülecek.
13:51Bölgesel aktörlerin bir araya gelmesi ve soruna çözüm bulması çok önemli.
13:57Çünkü Suriye'den önce hatırlayalım, Irak'ta da biz bu senaryonun farklı bir versiyonunu görmüştük.
14:03Irak'ta da İran destekli Şii milisler hala var.
14:06Düşünsenize Irak sürecin başında hemen sınırını kapattı ama sınırını kapatmasına rağmen
14:11biz hala İran destekli Şii milislerin rejim ordusuna yardım için Suriye'ye geçebileceğine dair haberler alıyoruz.
14:18Yani bölge o kadar kırılgan, o kadar böyle yeni karmaşa alanları yaratmaya müsait bir hal aldı ki
14:25insanın hastalanması gibi düşünmek gerekiyor.
14:28Bağ şıklığınız düştüğünde, ki bölgenin şu an için durumu o, bir sürü mikrop sizin vücudunuza girebiliyor.
14:35Yani orada korumayı sağlayacak olan sizin alacağınız doğru kararlar.
14:39Ve burada doğru kararın ben Türkiye'yle birlikte alınması gerektiğini düşünüyorum.
14:43Çünkü Türkiye'nin yaklaşımı, bölge içerisinde en rasyonel yaklaşımı bize sunuyor.
14:48Bu nedir diye baktığımızda, Türkiye'nin özellikle terörle mücadele yaklaşımına belki odaklanmak gerekiyor.
14:55Bizim temel yaklaşımımız terörle mücadele konusunda terör kaynağında kurutmak, yerinde kurutmak.
15:01Bunun için Türkiye çok uzun süredir bölgede güvenli bir alan, güvenli bir hat yaratmayı çalışıyor.
15:07İşte M4, M5 karayollarını düşünecek olursak, yani bölge haritasını aklımıza geçirdiğimizde tamamen bir alan yaratmış oluyor.
15:16O karayolunu takip eden süreç içerisinde Türkiye'nin güvenli alan yaratma çabası vardı.
15:21Mesela en son tel rüfat en önemli konulardan biriydi.
15:25Ama şimdi Suriye'deki o muhaliflerin bölgeyi ele geçirmesi büyük ihtimalle o hat da kapatılmış olacak.
15:31Türkiye açısından eğer bir istikrar alanı bağlamında yorumlarsak.
15:35Ama diğer noktalarda yorumladığımızda farklı tablolar görebiliriz.
15:39Bunu da aklımıza bulundurmamız gerekiyor.
15:41Saha çünkü çok karışık.
15:43Türkiye'nin işte burada bir güvenli hat yaratmaya çalıştığı,
15:46Zeytin dalı barış harekatlarını düşündüğümüzde nedir bunlar?
15:50Bunlar her biri bölgedeki istikrarı sadece Türkiye için değil.
15:54Aynı zamanda Suriye halkı için, İran halkı için, Irak halkı için de sağlama yönelik adımlar.
15:59Yani Türkiye bunları yaparken Bahar kalkanını, Zeytin dalı operasyonunu, Fırat kalkanını yaparken bu işleri yapmıyor.
16:07Bölgenin istikrarı için yapıyor.
16:09Ve bu istikrar noktasında da şuna da dikkat etmemiz gerekiyor.
16:12İkinci boyutu bölgede yaşanabilir ve bölgenin kaynaklarının bölge halkı için kullanılabildiği bir alan.
16:19Çünkü biz şunu biliyoruz ki bugün YPG, PYD'nin elinde tuttuğu ve Amerikan'ın desteklediği bu grupların bulunduğu bölgede işte Deirizor'da, Rakka'da çok önemli enerji kaynakları var.
16:30Bu enerji kaynakları bölge halkı için kullanılamıyor şu an.
16:34Yani bunu da görmemiz gerekiyor.
16:36Türkiye'nin buradaki en önemli girişimi kalkınma projesi.
16:39Irak'la imzaladığımız o anlaşma çok daha önemli hale geliyor.
16:43Siz bölgedeki o istikrarı sağladığınızda ne olacak?
16:46Uluslararası ticarete de dahil olabileceksiniz.
16:49Siyasi anlamda daha güçlü hareket edebileceksiniz.
16:52Bunun bir sonraki hamlesi Avrupa'ya taşınacak enerji olabilir.
16:58Yani bunların her birinin planlanması çok önemli.
17:01Üçüncü bir boyut ise Menisa'nın Türk dış politikasında göç meselesi.
17:05Çünkü biz sürediğin başından bu yalan en ufak bir çatışma alanı başladığında Suriye'den Türkiye'ye olan göçleri görüyoruz.
17:14Yani milyonlarca insan evlenince yurtlarını terk edip doğrudan ilk istikamet olarak Türkiye'ye geliyorlar.
17:20Çünkü sınır hattınız çok yakın. Ne yapıyorsunuz siz?
17:22Bugün de mesela İdlib'de 2,5 milyon insan yaşıyor.
17:25Rusya'nın en son hava saldırısında yaklaşık 50 kişinin hayatını kaybetmişti yanlış hatırlamıyorsam.
17:32Yani şu ana kadar 400'ün üzerinde sivil hayatını kaybetti deniyor ve 14 bin kişi yerini bıraktı.
17:39Yerlerinden yurtlarından erildi.
17:41Bunların şu an için Türkiye sınırına geldiğini görmüyoruz ama hemen yakınında 50 kilometre 100 kilometre sonra bir Türkiye olması
17:49onlar için bir güven alanı yaratırken Türkiye için yeni bir göç dalgası demek.
17:54Türkiye bu güvenli alanı yaratırken sınır bölgesinde bu göç dalgasını da en azından önlemeye ve insanlar için evlerini,
18:02hayatlarını bıraktırmamaya yönelik adım atıyor. Yani bunun ikili bir boyutu var.
18:06Bölge halkındaki insanları korumak aynı zamanda da göç dalgalarını önlemek.
18:11Yani şimdi biz hep askeri boyuta odaklandığımız için biraz da birey boyutuna odaklanmalıyız.
18:16Bölgedeki insanların canı Avrupa'daki bir insandan daha farklı bir konumda değil bu gerçeğin görülmesi gerekiyor.
18:24Maalesef Gazze konusunda ya da Lübnan'daki gelişmeler konusunda sivillerin her gün hedef alınması aslında bize burada bir ikiliği de çıkarıyor Melisa Hanım.
18:34Hatırlayalım Rusya-Ukrayna savaşı başladığında Ukraynalılar göç ederken onlara yapılan karşılamayla
18:42Orta Doğu ya da Afrika'da insanlar göç ederken onlara yapılan karşılama çok farklı.
18:47Peki hocam şunu da tekrar size...
18:48Batu'nun göç olduğu yaklaşım çok değişik.
18:51Sormak istiyorum. Çok ciddi bir endişe var aslında şu an için Türkiye'de.
18:55Büyük bir göç dalgasını bekliyor muyuz biz?
18:58Yine milyonlarca kişi gelecek mi ülkeye?
19:02Herkesin kafasında bu soru var şu an için.
19:05Evet yani bizi bireysel olarak en fazla ilgilendiren soru gerçekten bu.
19:11Askeri çatışma süreci var ama bireyler ne olacak diye bakıyor.
19:15Çünkü iki boyutlu bir şey hem oradaki insanlar hem de bizim için.
19:18Çünkü her göç dalgası daha fazla maliyet anlamına geliyor.
19:21Yani bunu da görmemiz gerekiyor. Realist yaklaşmak gerekiyor buradaki süreçlere.
19:25Şimdi buradaki ilerlemenin ne olacağını bilemiyoruz.
19:28Çünkü muhalif güçler çok hızlı bir şekilde ilerliyorlar.
19:31Ve karşılarına Şam ordusu ya da işte Esad rejiminin ordusu güçlü bir şekilde çıkmıyor.
19:37Biz yine PKK, YPG'nin çok güçlü bir şekilde çıkmadığını görüyoruz.
19:41Hama'dan sonra Şam'a ilerlenebilir. Bunu da düşünmek gerekiyor.
19:46Peki Şam ele geçirebilir mi? Ya da geçirilirse nasıl bir süreç olur?
19:50Bunların her biri şu an muamma.
19:52Fakat buradaki en temel konu belki de şuna dikkat etmek gerekiyor.
19:55Son birkaç günde sosyal medyada, haberlerde de genel gördüğümüz durum.
19:59Yani kontrolü alınan bölgelerde sivillere karşı herhangi bir olumsuz muamelelerin yapılmaması.
20:08Mesela kimlik kontrolü gibi kontrollerin yapılması.
20:11İnsanlara gıda ihtiyacı varsa bunların sağlanması gibi durumların yapıldığını gösteriyorlar.
20:16Ki bu aslında iyi bir şey.
20:18Çünkü burada bireyler ne yapıyorlar? Yerlerinden, yurtlarından etmiyorlar.
20:21Yani yeni bir göç dalgası yaratmıyorlar. Bölge halkının da varlığını koruyorlar.
20:25Ama bir sonraki hamle nasıl olur bilmiyoruz.
20:28Çünkü bu kadar kısa bir sürede, bu kadar hızlıca ilerleme benim aklıma şunu getiriyor Melisa Hanım.
20:34Napolyon Moskova'ya giderken önünde hiçbir şekilde Rus ordusu yoktu.
20:39Ama sonra günün sonunda 600 bin kişiyle girdiği Rusya topraklarından yaklaşık 50 bin, 60 bin'e çıktı.
20:49Şimdi böyle bir senaryoyla karşılaşırsak o zaman çok büyük bir göç dalgasıyla yeniden karşılaşırız.
20:55Çünkü zaten halihazırda Lübnan'da tam anlamıyla sağlanmamış bir ateşkes süreci de var.
21:01Yani İsrail evet 60 günlük bir süre içerisinden bahsediyor ama eğer 60 günde uymadığı ya da istemediği bir şey olursa
21:09meşru müdafaa hakkında kullanacağını söylüyor.
21:12Yani kalıcı bir barış yok.
21:14Kalıcı barışları sağlamadıktan sonra bölgede tıpkı 1. Dünya Savaşı'nı çizilen o cetvelle çizilmiş haritaların farklı versiyonunu çizmiş oluyorsunuz.
21:23Hocam bu açıdan 3. Dünya Savaşı sürekli söz konusu oluyor.
21:27Bu durumlar 3. Dünya Savaşı'nı getirebilir mi önümüzdeki günlerde?
21:32Yani Melisa Hanım ben şöyle düşünüyorum.
21:35Bizim klasik anladığımız mantıkla mesela konvansiyonel sahada devam eden bir 3. Dünya Savaşı büyük ihtimalle olmaz.
21:43Ama şu an 3. Dünya Savaşı'nın olmadığımızı da bize kimse söyleyemez.
21:47Çünkü Orta Doğu'da yaşanan bu çatışmanın her alana etkilediğini görüyoruz.
21:51Rusya, Ukrayna'da yaşanan o çatışma alanının gıda alanında herkesi etkilediğini görüyoruz.
21:57Yani savaşın bence doğası çok fazla değişti.
22:00Bölgesel çatışmaların küresel etkileri bence dünya savaşlarının arka planını yaratıyor şu an.
22:06Yani bu açıdan savaşın yayılan bir doğası var.
22:10Siz bunu belli bir bölgeyle asla sınırlayamıyorsunuz.
22:13Yani Rusya-Ukrayna Savaşı sadece Ukrayna topraklarında kalmadı.
22:17Rusya topraklarına yayıldı.
22:19Hatta Kuzey Kore'nin dahil olmasıyla bugün Kuzey Kore topraklarına yayılmış durumda aslında.
22:24Hemen güneyimize bakalım.
22:26Burada Gazze'de yaşananlar sadece orasıyla mı sınırlı kaldı?
22:30Hayır. Lübnan'a, Suriye'ye, İran'a, Irak'a her yere yayıldı.
22:34Yine Yemen'e bakalım. Yemen'e kadar yayıldı.
22:37Oradan geçen bütün tedarik gemilerin her biri bombalanıyor bugün Hulusi'ler tarafından.
22:42Bu da günün sonunda dünya ticaretinin üzerinde büyük bir etki yaratıyor.
22:46Sudan'a bakalım. Sudan'da hala devam eden bir çatışma süreci var.
22:50Yani her bir çatışma süreci yayılım içerisinde ilerliyor ve Rusya-Ukrayna Savaşı'nın
22:56ya da İran'la İsrail arasındaki misilleme savaşının son aşaması
23:01bugün dondurulmuş olarak düşünülen ama asla donmayan Suriye topraklarında bizim karşımıza çıkıyor.
23:08Peki hocam. Çok teşekkür ediyorum yayınınıza katıldığınız için.
23:11Ben teşekkür ediyorum Melika Hanım.