Okudukları ve gördükleri ile yetinmeyip, gündemin perde arkasını öğrenmek isteyenler Arka Plan'da buluşuyor. Ülke TV ekranlarının güçlü ismi Mustafa Yıldız Arka Plan ile gündemin nabzını tutuyor.
Gazeteci Mustafa Yıldız’ın sunduğu "Arka Plan" programının canlı yayın konuğu, Hukukçu Av. Kamil Ekinci, Hukukçu Av. Selahattin Par oldu.
Gazeteci Mustafa Yıldız’ın sunduğu "Arka Plan" programının canlı yayın konuğu, Hukukçu Av. Kamil Ekinci, Hukukçu Av. Selahattin Par oldu.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00İNTRO
00:22İyi akşamlar efendim arka planla huzurlarınızdayız.
00:25Ben Mustafa Yıldız.
00:26Bu akşam hem Lübnan'daki ateşkesi konuşacağız.
00:31Hem de ardından Gazze'de bir ateşkes sağlanabilir mi?
00:34Sağlanamaz mı?
00:36Ve aynı zamanda Biden'ın Türkiye ile birlikte çalışacağız açıklaması var.
00:40Bu konuyu masaya yatıracağız.
00:42Stüdyomuzda akademisyen Cihan Günyel olacak.
00:44Hoş geldiniz.
00:45Hoş bulduk.
00:46İyi yayınlar Mustafa.
00:47Sağ olunuz.
00:48Ve politika ve strateji uzmanı Fatma Yeşilkuş da bu akşam bizlerle birlikte olacak bu saat diliminde.
00:53Siz de hoş geldiniz.
00:54İyi akşamlar.
00:55Teşekkür ederim Mustafa Bey.
00:56İyi yayınlar dilerim.
00:57Sağ olunuz.
00:58Teşekkürler.
00:59Şimdi isterseniz konuyla ilgili son 24 saatte ne yaşandı?
01:01Bununla ilgili haberimizi izleyelim.
01:03Daha sonra konuşalım.
01:04İNTRO
01:08Amerikan Başkanı Joe Biden, İsrail ile Lübnan arasında anlaşmaya varıldığını açıkladı.
01:12Önümüzdeki günlerde Türkiye, Mısır, Katar ve İsrail ile birlikte.
01:16İNTRO
01:19Ateşkes Türkiye saatiyle 05.00'de yürürlüğe girdi.
01:22Anlaşmaya göre İsrail ordusu 60 gün içinde Lübnan'dan çekilecek.
01:26Bitani Nehri çevresinde 5000 Lübnan askeri konuşlanacak ve Hizbullah unsurları bölgede yer almayacak.
01:32Birleşmiş Milletler Barış Gücü de çatışmaların önlenmesi için görev yapacak.
01:36İNTRO
01:39İsrail Başbakanı Netanyahu anlaşmanın ardından Hizbullah karşısında zafer ilan ettiklerini söyledi.
01:45Bundan sonra İran'dan gelen tehditlere odaklanacaklarını belirtti.
01:49İNTRO
01:52Amerikan basını Beyaz Saray'ın İsrail'e gerek gördüğünde Lübnan'da operasyon düzenleyebileceği garantisi verdiğini öne sürdü.
01:59İNTRO
02:03Lübnan Başbakanı Mikati, İsrail'e anlaşmanın şartlarına tam olarak uyması çağrısında bulundu.
02:08İNTRO
02:11Dışişleri Bakanlığı açıklamasında ateşkesin kalıcı olması temennisinde bulundu.
02:16İsrail'in Lübnan'da yolaştığı zararın tazmin edilmesi için uluslararası topluma baskı kurulması gerektiği vurgulandı.
02:22İNTRO
02:24Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği yetkilileri de ateşkesin sürdürülmesinin önemine işaret etti.
02:29İNTRO
02:32İşgalci İsrail, anlaşmanın yürürlüğe girdiği ana kadar Lübnan'ın birçok bölgesini bombaladı.
02:37Saldırılarda 29 kişi daha hayatını kaybetti.
02:40İNTRO
02:43Lübnan halkı anlaşma haberini alır almaz evine dönmek için yola çıktı.
02:47Yaşadıkları mahallelere asılan İsrail bayraklarını indirdi.
02:50İsrail askerleri, sivillere ateş açtı. O anlar kameraya yansıdı.
02:54İNTRO
03:00Şimdi önce Fatma Yeşilkuş'tan başlayarak konuyu konuşalım.
03:04Fatma Hanım, bir kere soru şu.
03:07Ateşkes gerçekten sağlanabilir ve uygulanabilir mi?
03:12İkincisi, Hizbullah'ın adı dahi geçmiyor bu ateşkeste.
03:17Nasıl bir ateşkes olacak? Nasıl uygulanabilecek?
03:20Buradan başlayalım isterseniz.
03:22Mustafa Bey, aslında söz konusu İsrail olunca tabii ki insanın aklına birçok sorular geliyor.
03:27Biraz hani Gazze'yi hatırlayalım.
03:29Aslında Gazze'de de 3 günlük, 4 günlük gibi kısa ateşkeslerden söz ediliyordu ama
03:33İsrail hiçbir zaman buna uymadı.
03:35O kısa ateşkeslerde bile her türlü saldırıyı yapıyordu Gazze'ye.
03:39Şimdi 60 günlük bir ateşkesten söz ediliyor ve 3 aşamalı bir şekilde bu İsrail askerlerinin aslında Lübnan'dan çekileceği ifade ediyor.
03:48Şimdi bunu duyuran kişi de Biden ve özellikle Trump'ın savaşı bitireceğim söyleminden sonra
03:53Biden'ın bu aşamada İsrail'de böyle bir ateşkese destek vermiş olması da tabii ki dikkat çekici bir durum.
03:59Şimdi Lübnan aslında çok kırılgan bir ülke.
04:02Yani hem ekonomik olarak hem siyasi olarak gerçekten kırılgan bir ülke.
04:06İki tarafı da değerlendirdiğimizde hem Lübnan bu saldırılardan çok kötü etkilendi.
04:11Hem de İsrail'in artık Gazze'de yapmış olduğu başarısızlıktan öte bir de Lübnan'da bu saldırıları gerçekleştirecek düzeyi de kalmamıştı.
04:19Zaten vermesi gereken en büyük zararı da verdi orada.
04:22Özellikle Hizbullah örgütü yeğenlerinin en üst düzey örgütü yeğenlerine vermiş olduğu bu suikastlar yapmış olduğu bu suikastlar da tabii ki ne kadar zarar verdiğini ortaya koyuyor.
04:33Ama dediğim gibi aslında burada biraz da İsrail'in uzlaşı yerine biraz kendini sanki zafer elde etmiş gibi göstermeye çalışıyor bu ateşkesle.
04:43O yüzden ben aslında bu ateşkesin şimdi bir madde de var iddialara göre ana olarak ana karar eklenmemiş ama diyor ki İsrail saldırı hakkını koruyacaktır olası bir saldırı olduğunda.
04:55Dolayısıyla şimdi hatırlayın geçtiğimiz aylarda rehineler öldürüldü.
05:00Daha doğrusu İsrail rehineleri işte ABD rehinesinde öldürüldüğünü gördük ama sonra ne çıktı?
05:05Bunu İsrail'in atmış olduğu bombalarla öldürüldüğünü gördük.
05:08Dolayısıyla şimdi İsrail'in yapacağı herhangi bir hamlede bunu Hizbullah'tan gelmiş bir saldırı olarak nitelendirip tekrardan uluslararası toplumu kandırma becerisini de göz önünde bulundurmak lazım.
05:21Ama bu tabii ki umut verici yine de bu kadar kötümser olmamak lazım.
05:27Özellikle uluslararası ceza mahkemesinin Netanyahu ve Galant üzerine vermiş olduğu bu karar tutuklama kararı üzerine tabii ki Netanyahu'nun da çok bir kıskaçaldıkları olduğunu söylememiz lazım.
05:39Fakat dediğim gibi yani söz konusu yine İsrail olursa ve ABD her ne kadar uluslararası toplum bu süreci eleştirse de ABD'nin vermiş olduğu destek neticesinde İsrail'in bu katliamına hep şahit olduk.
05:52O yüzden Gazze'de yapmış oldukları o kısa ateşkeslerde bile o ateşkesi bozacak ölçüde yapmış olduğu saldırılarda bakalım 60 günlük bir sürede gerçekten bunu yapabilecek mi?
06:02Bizler de izleyeceğiz.
06:03Ama burada işte Biden açıklamalarına göre Litanya nehrinin kuzeyine doğru artık Hizbullah'ın geri çekileceği ifade edildi.
06:11Bunu öngördüğünü söyledi.
06:13İsrail'in de ana temel sebebi Hizbullah'la karşı savaştığındaki ana temel sebeplerinden biri buydu.
06:18Çünkü Hizbullah'ın hiçbir şekilde Litanya nehrinin güneyinde olmasını istemiyordu.
06:23Olası askeri sevkiyatının buradan gerçekleştiğini söylüyordu Hizbullah'a karşı.
06:28Dolayısıyla bakalım süreç artık Biden'da dediği gibi biraz İran'ın bölgedeki nüfuzunu engellemeye yönelik gerçekleşeceği konusunda bir söylemleri oldu.
06:37Ama bu ateşkesin yine de temennimiz tabi ki uzun ve kalıcı olmasını görmek.
06:42Ama söz konusu İsrail olduğunda tabi ki her türlü sürece de hazır olmamız gerek diye düşünüyorum.
06:48Şimdi önemli bir noktaya değindi Fatma'nın bence.
06:53O da şu yani İsrail yarın bana saldırı oldu deyip daha önce yaptı çünkü bunun örneğini gördük.
07:01Bu ateşkesi delermiş.
07:03Şimdi hocam isterseniz şöyle Dijavu'nun önüne geçelim sizinle.
07:07Hem Fatma Hanım'ı da şuraya alırsak arkadaşlar kendisi de bize katkı sağlar.
07:14Bir kere maddelere baktığımız zaman işte az önce Fatma Hocanın da dediği gibi bazı muğlak alanlar da var gibi sanki hocam.
07:22Ne dersiniz nasıl değerlendirsiniz?
07:24Şimdi Fatma Hocam'a katılmakla beraber Mustafa Bey'i hatırlarsanız dün gece bir program yapmıştık.
07:30İlk değerlendirmeleri yaptığımızda siz çok önemli bir şey söylemiştiniz.
07:34Yani ihtiyatlı olmak gerekir ki bu fikirde katılmıştık.
07:37Evet bence aslında baktığımızda incelediğimizde ilk şunu söyleyebilirim.
07:41Aslında pamuk ipliğine biraz bağlı ve ihtiyatlı olmamızı gerektiren bir durumu karşımıza çıkartıyor.
07:47Sebebi ne diye soracak olursanız aslında İsrail'in kısa vadeli planları arasında zaten 1701 sayılı Birleşmiş Milletler kararına atıf yaparak
07:56Litani Nehri'nin yani Güney Lübnan tarafının 30 km içeri doğru bu bölgenin Hizbullah'tan arındırılması hatta bir tampon bölge yapılması üzerineydi.
08:07Şimdi baktığımızda bunun üzerine giden bir açıkçası ateşkeş şartları görüyoruz.
08:12Bu da aslında biraz İsrail'in istediği nokta gibi duruyor.
08:15Çünkü şöyle bir bakalım maddelere.
08:17Hem burada yazdığı gibi şöyle bir durum var.
08:20Birincisi şu şekilde açıklayalım.
08:2330 km yani Litani Nehri'nin gerisine çekilecek Hizbullah.
08:26Bu bölgeden 60 gün içerisinde kademeli olarak İsrail geri çekilecek.
08:31Bu bölgeye 33 Lübnan karakoluna 5000 iddia ediliyor.
08:355000 Lübnan askeri gelecek.
08:37Aynı zamanda Lübnan'da bir silah üretimi veyahut da silah tedariki hepsinin kontrolü Lübnan hükümetinde olacak.
08:43Ve bunun dışında mevziler, altyapıları belki burada kastedilen Hizbullah tamamen ortadan kaldırılacak.
08:50Bir silah üretimi tamamen Lübnan hükümetinin iznine tabi olacak.
08:54Bütün izinsiz üretilmiş veya olan silahlar el konulacak.
08:58Peki bunun dışında ne var?
08:59Bunu dün akşam Biden da söyledi.
09:01Eğer herhangi bir şekilde Hizbullah veya başka bir silahlı örgüt saldırı yaparsa,
09:06İsrail'in de burada nasıl söyleyelim saldırmasını da izin veren, bunu da güvenceye alan bir anlaşma.
09:12Yani aslında Hizbullah'ın çok baktığımızda tamamen İsrail'in hep söyleminde olan noktaya gelen,
09:19tamamen Hizbullah'ın hiçbir şekilde burada bir kazancının olmadığı ama
09:23İsrail'in hem istediklerini ortaya nasıl söyleyelim hem elde etti,
09:28hem de bunun üstüne herhangi bir şekilde olursa saldırısının da hem Biden tarafından,
09:33daha önceden de yine bir iddiaydı bu.
09:35Hoşnan yani Orta Doğu temsilcisinin de yine Netanyahu'ya garanti verdiği yönündeydi.
09:40Şimdi benim aklıma şu soruyu getiriyor bu noktada.
09:44Netanyahu bu şekilde açıklıyor.
09:47Ne için ateşkeş şartlarını?
09:49İran'a odaklanmak, askere birimlere bir nefe saldırmak, askeri stokları güncellemek.
09:56Şimdi baktığımızda o zaman şu soru işareti bende oluşuyor.
10:00Demek ki bu işin sonunda asker, nasıl söyleyelim,
10:04belki de yedek askerlerin veyahut da asker gruplarının belli bir şekilde dinlendirildikten sonra
10:09ve stokların tamamlandıktan sonra sanki tekrar bir savaş için bir bahane bulunup,
10:14savaş açılacakmış mantığını da maalesef, yani ben olumsuz konuşmak istemem ama
10:19tabii İsrail mesele olunca bu yüzde yüzdür bir türlü güvenilemiyor.
10:25Şimdi peki hocam, burada şu maddeye takıldım biraz.
10:29Hizbullah silahsızlandırılarak Litani Nehri'nin kuzeyine geçirilecek.
10:35Şimdi arkadaşlardan haritayı rica edeceğim.
10:38Yani Litani Nehri'nin kuzeyine geçince ne olacak?
10:42Hizbullah silahsızlandırılıp, biraz bunu isterseniz konuşalım.
10:46Fatma Hocamı da şuraya verirsek arkadaşlar, hem bize katkısı daha iyi olur.
10:53Ne dersiniz hocam, şimdi burada Litani Nehri'nin kuzeyine geçmek neyi ifade ediyor?
10:58Kuzeyine geçmesi, Litani Nehri burada zaten haritamızda da görünüyor.
11:02Şurada bir otuz kilometrelik bir bölge yaratmak istiyor.
11:05Aslında kuzeye çekilmesinin dışında bir ara şöyle bir iddialar vardı.
11:08Kuzeye çekildikten sonra daha da Hizbullah geriye gitmesi.
11:12Şu bölgede elbette şunu biliyoruz, Unifil birlikleri var.
11:15Sınırların şu tarafında yine Unifil ve Lübnan'la beraber yine Hizbullah birlikleri yer alıyordu.
11:21Şimdi bunu şu şekilde istiyor daha doğrusu İsrail.
11:25Bu kuzey bölgesindeki şu an gitmiş olan yetmiş bin biliyorsunuz,
11:287 Ekim sonrası Hizbullah'la karşılıklı misillemenin şiddet eşiği yükselmeye başlayınca
11:34yetmiş bin İsrailli buradan ayrılarak Gazze'nin, özür dilerim İsrail'in iç kısımlarına doğru gitti.
11:41Ama aynı şekilde burada yaşayan Lübnanlılar da bölgeyi siviller terk etmek zorunda kaldı.
11:46Zaten bir gerekçe olarak Hizbullah saldırısının sebebi de şuydu.
11:50Benim kuzeydeki vatandaşlarım burada güvenlik problemi yaşıyor.
11:54Ben bu güvenlik sorununu çözmek için vatandaşlarımın tekrardan kuzeye yerle geri dönmesi için yaşadıkları yerlere
12:02bu operasyona başvuruyorum dedi.
12:04Fakat ben şunu da söylemek isterim.
12:06Şimdi Litaniye Nehri çok önemli bir de su kaynağı.
12:09Orta Doğu dediğimiz zaman bir de su kaynağı problemi var.
12:12Asıl İsrail'in bence istediği noktalardan birisi Litaniye Nehri'nin olduğu çevreyi işgal etmekti.
12:19Neden? Bir defa su kaynakları ve tarım arazileri var bu bölgede.
12:22Bir de aynı zamanda bunları ele geçirmek.
12:24Diğer açıdan da yine bakıyoruz mesela İsrail'in geçmediği yaklaşımlardan birisi de
12:30Golan'ın aslında Suriye'de yani Golan tepelerinin eteklerinin Suriye'ye bakan tarafını da ele geçirmek.
12:36Bir anlamda bir zon, bölge aslında daha da yukarı çıkartarak bana sorarsanız
12:40bir bölge çizerek bu noktada hem bunu güvenlik gerekçesiyle, nasıl söyleyeyim,
12:45gerekçelendirmek ve onun dışında buradaki özellikle su alanlarını,
12:49tarım arazilerini açıkçası gasp etmek diye söyleyebiliriz.
12:52Peki Fatma Hanım, burada yani biz tabii konuşuyoruz haritanın önünde ama siz de biliyorsunuz.
12:59Bir, Litaniye Nehri yani Cihan Hoca'nın anlattığı üzere Litaniye Nehri'ni bir yeni sınır,
13:07ateşkes sınırı gibi kabul edersek, aynı zamanda bir madde daha var.
13:11Yani Beyrut'a silah sevkiyatının durdurulması, orada bir silah üretiminin durdurulması, böyle bir durum da var.
13:20Bununla ne amaçlıyor İsrail?
13:23Mustafa Bey, aslında Cihan Hocam çok güzel söyledi.
13:26O bölgedeki su kaynaklarını erişimle artırmak istedi İsrail ve Hizbullah'ı o bölgeden bertaraf etmek istedi ama
13:33Hizbullah'ın, pardon İsrail'in burada ana argümanı şuydu.
13:36İsrail'e göre İran, Hizbullah'a buradan askeri sevkiyat yapıyordu.
13:42Ve özellikle bu tampon bölgeyi kullanarak Hizbullah'a işte gerekli silah yardımını,
13:47gerekli yardımları, işte maliyeyi, askeri bütün yardımları buradan gerçekleştirdiği yönünde bir iddiası vardı.
13:52Dolayısıyla İsrail, Litaniye Nehri'nin güneyini, Hizbullah'ın burada konuşulanmasını hep bir güvenlik riski olarak gördü kendisinde.
14:00Ve hep aslında Hizbullah'ı buranın kuzeyine doğru itmeye çalışıyordu.
14:04Hizbullah da hiçbir şekilde o bölgeden çekinmiyordu.
14:07Ama işte hocamız önce de bahsetti, 1701 karar doğrultusunda.
14:11Şimdi bakalım süreç nasıl olacak göreceğiz.
14:13Diğer taraftan bu silahlanma süreci tabii ki çok kritik.
14:17Çünkü şimdi bundan 4-5 ay öncesine gitmiş olsaydık biz belki bunu konuşmuyor olacaktık.
14:22Ve hala ateşkesi bile konuşmuyor olacaktık.
14:24Çünkü İsrail gerçekten Hizbullah'ın üst düzey yetkililerine yani yıllardır bulunamayan,
14:30yıllardır gerçekten aranılıp bir türlü yeri bilinemeyen üst düzey örgüt üyelerine suikast gerçekleştirdi.
14:38Ve onların bakış açısıyla şu an Hizbullah'ın yönettiği yeni yönetimin bakış açısı biraz daha farklı diye düşünüyorum.
14:43O yüzden aslında bundan dediğim gibi 4-5 ay öncesine gitmiş olsaydık şu anda Litaniye Nehri'nin kuzeyine gitmek istemeyen bir Hizbullah,
14:50şu anda bunu kabul etmiş olarak görünüyor.
14:53Dediğim gibi 1701 sayılı karar da var burada ve İsrail'in mavi hattının gerisine çekilmesi ve bu hatla da Litaniye Nehri arasındaki bölgenin silahsızlandırılması öngörülüyor.
15:04Ve dolayısıyla burada da Birleşmiş Milletler Geçici Barış Gücünün olması.
15:09Bakalım tekrardan hani...
15:11O karara niye vurgu yapıldı o? 1700 kaçtı?
15:141701 sayılı.
15:161701 sayılı. Bir tane daha vardı galiba.
15:182004 yılında ona hiç vurgu yapılmıyor aslında. 1559 sayılı karar var ki.
15:221559 sayılı bir karar daha var. Ona niye vurgu yapıldı Fatma Hanım?
15:26Çünkü Mustafa Bey aslında orada bölgenin silahsızlanması noktasında özellikle 2006 yılında alınan bir karar bu.
15:33Bölgenin silahsızlanması noktasında bu sürece kadar yani geçtiğimiz bu 18 yıl boyunca İsrail'in uymadığı bu kararı gözetmediğini iddia ediyordu aslında Lübnan.
15:44Dolayısıyla bu karara vurgulanması şu eğer Birleşmiş Milletler tekrardan Geçici Barış Gücünü orada konuşlandırırsa,
15:50hem bölgedeki istikrar biraz daha devam edecek hem de İsrail başka bir ülkenin sınırına geçmek yerine
15:56aksine bölgedeki bu silahsızlanmayla beraber biraz daha itidalin olduğu bir süreç hiç olacaktı.
16:01Ama dediğim gibi İsrail çok da bu karara uymadı.
16:04Ve Lübnan'ın eleştirdiği en büyük hususlardan birisi de İsrail'in bu karara uymamasıydı.
16:08Evet. Şimdi burada bir mesele daha var. Bu ekleyeceğiniz bir şey varsa alayım.
16:12Yoksa bir mesele daha var onu konuşalım.
16:141559 sayılı karara göre de Lübnan'daki işgalci konumundaki ülkelerin çekilmesini içeriyor.
16:20Fakat Şeba Çiftlikleri başta olmak üzere bazı sınır hatlarında işgal ettiği yerler var İsrail'in.
16:25Nerenin sonrası?
16:27Genel itibariyle şu bölgelere düşüyor Mustafa Bey.
16:32Bunlarla ilgili herhangi bir şekilde mesela 1559'a hiçbir şekilde vurgu yapılmıyor.
16:36Normalde işgal ettiği yerler var.
16:38Lübnan'ın ki özür dilerim İsrail'in ama şu durum var.
16:41Lübnan'lı yetkililerin özellikle G7 zirvesine katılan, orada açıklama yapan Lübnan Dışişleri Bakanı da
16:49bu alınan kararla beraber aslında kalıcı sınır, İsrail'le sınır sorununun da çözümünü umduklarını söyledi.
16:57Tabii ne kadar bu imsellik hayata geçer tartışmalı.
17:01Özellikle şunu da eklemek isterim.
17:03Bu Hizbullah'ın üzerine vurgu yapılan silahların Lübnan hükümetinin üretiminden bakın tedariğine hepsinde şöyle bir şey.
17:12Bu şifreleri şuradan görebiliriz.
17:14Macron'un ve Biden'in Avrupa Birliği yetkililerinin de açıklamalarına baktığımızda şunu söylüyorlar.
17:19Lübnan'ın devlet tekrar güçlü bir devlet olarak ortaya çıkması, devlet kurumunun oturtulması.
17:25Yani Hizbullah'ın tamamen bence artık Lübnan sahasında biraz geri plana, yani daha doğrusu tasfiye edilerek Lübnan'ın hükümetinin ön plana çıkartıldığı.
17:35Yani bugün belki şu şekilde söyleyebiliriz.
17:38Devlet altı veyahut da devlet dışı bir aktörün değil, tamamen devletin meşru güç tekeli elinde olacak şekilde,
17:44yani çok basit tanımıyla meşru güç tekeli elinde olan kurumdur devlet.
17:48Ve bununla ilgili açıklamaları var, istikrarlı bir yapı yaratılma.
17:52Şimdi bu durumda pamuk ipliğine bağlı derken şunu kastettim ben Mustafa Bey.
17:56Hizbullah'tan şu saate kadar yanılıyorsam değerli hocamla düzeltebilirsiniz ama Hizbullah'tan herhangi bir şekilde şu an ben bir açıklama duymadım.
18:03Bir açıklama yok değil mi Hizbullah'tan?
18:05Bir tek.
18:06Lübnan tarafından galiba var.
18:08Lübnan açıklamaktı.
18:10Değil mi?
18:11Sadece şunu gördüm ben ama ismini unuttum af buyurun.
18:14Bir Hizbullah, Lübnan parlamentosunda Hizbullah milletvekilinin Hizbullah'a yakın olan bize gelen taslakla
18:20İsrail'in açıkladığının arasında fark var.
18:23Bana ne hükmetti?
18:24Hamas'a verilenle İsrail'in açıkladığı hatırlarsanız öyle bir açıklama yapmış.
18:29Aynı açıklamayı Hamas'ta mı yapmıştı?
18:31Hamas'ta da hatırlarsanız hiçbir şekilde aslında İsrail'in açıkladığıyla Hamas'ın kabul ettiği arasında fark vardı.
18:37Bu şekilde bir haber okudum ben ama o milletvekilinin adını unuttum bir iddia olarak söyleyeyim.
18:43Peki bu işin ikinci aşaması yani asıl meselenin özü 7 Ekim saldırıları sonrası Gazze'nin durumunu konuşuyoruz ya.
18:52Dün Biden bir söz söyledi.
18:54Dedi ki yani biz Katar, Mısır ve Türkiye ile birlikte çalışacağız.
19:01Bu ne demek oluyor?
19:03Bir kere şurada haritada bir Gazze'yi görebilirsek hocam.
19:07Yani Gazze ile Mısır sınırı neresi hocam şimdi burada?
19:11Şimdi şu şekilde gösterelim.
19:13Şurası aslında Mısır'ın baktığımızda aslında tam haritada belli olmuyor.
19:17Yani refah kapısı orası mı oluyor?
19:19Şurası oluyor.
19:20Burası aynı zamanda Filadelfia Koridoru.
19:22Burayı işgal etti İsrail.
19:24Ana hedeflerinden birisiydi Gazze'de.
19:26Neden?
19:27Filadelfia Koridoru direkt Mısır ile Gazze arasında aslında dünyaya açılan kapısıydı.
19:31Ve burada aslında şöyle bir plan devreye soktu İsrail.
19:36Şunu diyor ben bu kapıdan çekilmeyeceğim.
19:38Normalde Mısır'la yanlış hatırlamıyorsam hocam düzeltebilir.
19:41Çok eski bir anlaşması var Filadelfia Koridoru'ndan ilgili.
19:45Burada çekilirken hatta şöyle.
19:47Burada normalde 4 zırhlı, ağır zırhlı personel araçları olmayacak şekilde ancak durabiliyordu.
19:55Ve şu bölge içerisinde.
19:57Yani 100-200 metre içeri doğru.
19:59Mısır'a doğru.
20:00Burada boş bir alan.
20:01Burada devreye göre.
20:02Şimdi İsrail Filadelfia Koridoru'nu işgal ederek şunu söyledi.
20:07Ben buradaki bir duvar öreceğim.
20:09Bu duvarı da yerin altına kadar indireceğim.
20:11Hatta denizin içine doğru gidecek bu.
20:13Buradaki tünelleri kapatacağım.
20:15Çünkü havası gelen silahların hepsi buradan geliyor diye.
20:18Ve buranın kontrolünü bırakmayacağım.
20:20Peki başka bir şey daha yaptı.
20:21Bu sefer de burada Gazze'yi ikiye bölen nezzarim koridorunu bu soykırım işgalini gerçekleştirirken kurdu.
20:29Ve bir anlamda ikiye böldü Gazze'yi.
20:32Yani şimdi baktığımızda buradaki ateşkesti bana sorarsanız Türkiye'nin önemi neden var diye.
20:38Türkiye çok büyük caydırıcı bir güç.
20:40Özellikle son 20 yıldaki dış politikadaki yani tecrübe, deneyim ve proaktif siyaset ve diplomasi çok önemli kazanımlar elde etmemize daha doğrusu neden oldu.
20:54Şundan dolayı tekrar ekleyerek vurguluyorum.
20:56Bakın Mısır veya Katar'ın bu bölgede olması çok caydırıcı bir güç değil.
21:00Zaten Mısır 1979 Kemptevit Antlaşması ile beraber hem İsrail'i tanımış hem de bunun karşılığında her yıl Amerika'dan yardım alan bir ülkeden bahsediyoruz maalesef.
21:10Böyle bir gerçekliği var.
21:11Aynı şekilde Katar'da ama Türkiye hem bölgedeki tüm aktörlerle ister devlet olsun isterse devlet altı aktörler olsun
21:19hepsiyle ilişki kurabilen onlarla yaptığı ilişkiler sonucunda doğru bir şekilde yönlendirebilen bir aktör.
21:27Ve bu noktada şunun için söylüyorum bunu hani Hamas'ı bir yere yönlendireceği anlamında değil.
21:32Ama İsrail'i devlet aklına bıraktığımız zaman Mustafa Bey bu işi şöyle bir şey tamamen Gazze'yi işgalden bahseden,
21:39burayı tamamen yakıp yıkmaktan bahseden bir devlet aklıyla karşı karşıyayız.
21:43Türkiye'nin bu noktada olması burada sadece Hamas değil yani normalde Filistin ve Gazze halkının haklarının korunması.
21:51Çünkü bunu sadece İsrail'in veya Amerika'nın kendisine bıraktığımız noktada maalesef bugünkü süreçte karşı karşıya kaldık ve bir soykırım var.
22:00Bu soykırım sürecinde maalesef devam ediyor.
22:02Peki Fatma Hanım siz nasıl bakıyorsunuz?
22:04Türkiye'nin herhalde daha önce adını zikretmeyip şimdi adını zikrediyor olmaları Amerika Birleşik Devletleri'ni kastederek söylüyorum.
22:15Neyi değiştirir? Bölgedeki dengeyi nasıl etkiler sizce?
22:20Mustafa Bey çünkü bölgedeki alenen tek güçlü devletin Türkiye olduğunun artık ABD Uluslararası Topluma duyurmaya başladı.
22:27Zaten biliyordu ama artık bunu söylemlerinde de görüyoruz.
22:30Şimdi Hamas ile Hizbullah arasındaki bu ateşkes ayrımı da yapmak lazım.
22:33Aslında Hizbullah ile bu İsrail arasındaki savaşı hatırlayalım.
22:387 Ekim 2023 saldırılarından sonra Hizbullah dedi ki eğer Hamas'a saldırmaya durdurmazsanız ben de Hizbullah olarak her türlü Hamas'a desteğimi vereceğim.
22:47Gazze'ye desteğimi vereceğim. Siz de Gazze'den çekileceksiniz dedi.
22:51Bunun üzerine aslında İsrail biraz daha Hizbullah'a da aynı zamanda yönlendi.
22:56Ancak Hizbullah'ın o dönem söylemi şuydu eğer Gazze'den çekilirseniz ben de çekilirim veya ateşkes yaparım ama şu anda Gazze'de bir ateşkes yok.
23:05Önce bunu el almamız lazım.
23:07İki, şimdi Hizbullah İran'ın vekil örgütü olarak adlandırılan bir örgüt.
23:12Dolayısıyla İran dediğiniz başta ABD'nin tarihi ezeli düşmanı yani.
23:17Bölgede İran nüfusunu, hakimiyetini kırabilme noktasında aslında İsrail'in Hizbullah'la savaşını görebilirsiniz.
23:24Ama şimdi Hamas'a geldiğimizde iş başka tarafa gidiyor.
23:27Çünkü burada talebimiz iki devletli bir çözüm aramak.
23:30Dolayısıyla Hamas'ın varlığı orada Filistin'in ve Gazze'nin hakkını korumak.
23:34Ve bu tamamen İsrail'in başta, İsrail'in çıkarlarına ters.
23:38O yüzden aslında Hamas'taki ve Gazze'deki bu ateşkesin biraz daha Hizbullah'a göre bir tık daha zor olacağını düşünüyorum.
23:47Ama şimdi ülkemize gelelim.
23:49Biliyorsunuz burada yine MIT esir takası oldu.
23:52Biden o zaman da gördü aslında Türkiye'nin bu tarz güçlü ara buluculuklarda ne kadar yetkin ve yetkili olabildiğini.
23:59Dolayısıyla şimdi bu müzakere masalarında Türkiye'nin varlığı, Türkiye'nin masada olması
24:05bence hem masadaki diğer Arap ülkelerine hem de ABD'yi ve İsrail'i gerçekten dengeleyebilecek
24:11ve barışa yönelik bir diplomasinin de aslında ne kadar doğru bir politika olduğunu
24:15tekrardan hatırlatabilecek düzeyde bir katılım olacaktır diye düşünüyorum.
24:19O yüzden bence sadece Gazze özelinde de değil, Türkiye'nin o masada olması
24:24hem Doğu Akdeniz, hem Kıbrıs, hem de bölgedeki diğer problemler aklınıza ne gelirse
24:28hepsinin çözümünde de bir başlangıç olarak okumamız lazım.
24:32Tabii ki bizim niyetimiz başta Gazze'de de böyle bir kalıcı ateşkesin olması
24:37ama bir yandan da insanın içi soğumuyor.
24:39Çünkü sadece ateşkesle mi bu bitecek?
24:41Yaptıkları veya o kadar öldürülen siviller, insanlar ne olacak?
24:45Tabii ki bunun cezasını ve cezalandırılmasını da istiyor gönlümüz.
24:48O kadar bebek, kadın, yaşlı çocuk, siviller...
24:51Ateşkes olursa Netanyahu'nun kararı kalkacak mı?
24:55Yoksa devam mı edecek?
24:57Yok kararın kalkacağını düşünmüyorum.
24:59Karar devam edecek çünkü zaten 7 Ekim'den bu zamana kadar yapmış olduğu katliamlar
25:03savaş suçu kapsamında değerlendirildi.
25:06Üzerine bunu da devam ettirmesi tabii ki tetikleyecek bir hamle olacaktır.
25:10Ama işte Uluslararası Ceza Mahkemesinin vermiş olduğu bu karar az önce de söylediğim gibi
25:15her ne kadar Netanyahu'yu kıskaç altına almış olsa da
25:18işte bu karara gerçekten kim uyacak ve Netanyahu gerçekten ne zaman tutuklanabilecek?
25:23Hangi yolculuğu esnasında, hangi hava sahasını veya deniz sahasını kullanırken de yakalanacak?
25:27Tabii ki bu biraz böyle akıllarda bir soru işareti olarak kalıyor.
25:32Ama en azından resmi kayıtlara, resmi belgelere Netanyahu'nun savaş suçu ve Galant'ın savaş suçu işlediğine dair
25:38bu belgelerin yerleşmiş olması, bu kanaatin yerleşmiş olması tabii ki iyi bir başlangıç.
25:45Ama dediğim gibi niyetimiz Ateşkes'ten öte.
25:48Bazı yaptırımların, başta askeri ve mali ekonomik yaptırımların İsrail'e kesinlikle uygulanması ki
25:5544.000'e yaklaşık Gazze'de Filistin'le öldürüldü.
25:59Yani şimdi bunun Ateşkes her şey bitti, her şey normale döndü, ölen öldüyle mi kalacak?
26:04Tabii ki bunun bir yaptırımı olmalı diye düşünüyorum.
26:07Ama niyetimiz Türkiye'nin doğduğu bu masada başta önce Ateşkes'i sağlamak, iktidarı çağırmak,
26:12sonra gereken yaptırımlara uyma noktasına zaten Sayın Cumhurbaşkanımız da
26:16defaatle uluslararası toplumu bunu hatırlatıyor.
26:19Şu anda hatta Birleşmiş Milletler'de de bugün bir karar çıktı.
26:23Filistin'in kendi hakkını tanıma noktasında sadece 10 ülke,
26:27galiba 9 ülke hayır kullandı ABD ve İsrail de dahil olmak üzere.
26:31Ama geri kalan diğer ülkelerin bunu evet demesi bence çok büyük bir başarı.
26:35Bizim söylemlerle elde ettiğimiz en büyük başarılardan biri.
26:38Kaldı ki masaya oturduğumuzda bence daha iyi sonuçlar alacağımızı düşünüyorum.
26:42O zaman arkadaşlardan mümkünse alt haritayı rica edeceğim.
26:45Erdem müsaitse alt haritayı alalım.
26:48Burada şimdi bir mesele var.
26:50Şimdi oldu da ateşkes sağlandı.
26:58Lübnan'da ateşkesi sağladı.
27:02Gazze'de de ateşkes sağlandı diyelim.
27:06Hani iyimser yaklaşalım hocam.
27:09Peki soru şu.
27:11İsrail'in Lübnan'la ilişkisi işte biraz daha itidalli boyuta ulaştı.
27:19Gazze'deki ilişki biraz daha normalleşti değil de küllendi oradaki ateş.
27:27Peki İran ne olacak?
27:29Suriye ne olacak?
27:31Türkiye ile şimdiye kadarki gerginlik ne olacak?
27:34Bu nasıl çözülecek?
27:36Önümüzdeki süreç biraz garip duruyor.
27:40Elbette aslında burada şöyle bir İran açısından bakacaksak bir değerlendirme yapmamız gerekir ki
27:46İran'ın da son günlerde bu konuyla ilgili herhangi bir şekilde ben en azından görmedim.
27:51Yanılıyorsam düzeltebilirsiniz.
27:53Şimdi birincisi İran'ın Orta Doğu politikaları.
27:55Biliyorsunuz mezhep üzerinden kurduğu için ve 45 senedir bir vekil güç.
27:59Yani Orta Doğu'da aslında hem Amerika'yla ve İsrail'le mücadele ederken bunu hep vekil güçleri üzerinden yaptı.
28:06Fakat bunu neredeyse 45 sene sürdü Mustafa Bey yaratması.
28:09Bakın işte kendisinin adlandırdığı direniş ekseni.
28:12Bu noktadan başlar, Lübnan'da gelir ve en önemli direniş gücü de Hizbullah'tı.
28:17Belki en çok eğitimin yaptığı en çok lojistik, askeri ve çok özür dilerim askeri eğitim anlamında danışmanlarını gönderdi.
28:24Vekil gücünü ve burada biliyorsunuz Hüsiler, Yemen'di.
28:28Şimdi bakıyoruz ve aynı zamanda tabii şunu da yapmıştı İran.
28:32Hem kendisi hem de vekil güçleri üzerinde.
28:34Gazze'de bir, nasıl söyleyelim, burada Hamas'a desteğini açıklamıştı.
28:39Fakat gelinen süreçte şunu görüyoruz.
28:41Şu andaki anlaşmanın, biz diyelim ki bunu bir olasılık üzerinden konuşacaksak,
28:48diyelim ki Hizbullah'a tamamen bertaraf edildi.
28:51O zaman en önemli vekil gücünü kaybetmiş olacak.
28:54Diğer açıdan bu sefer belki sıra Suriye'ye gelecek.
28:57Peki o zaman şu an üzerinde konuştuğumuz ateşkes,
29:01bir, Lübnan'la İsrail arasında değil aslında İsrail'le İran arasında bir ateşkes mi oluyor?
29:08İki, biz işte Hizbullah üzerinden okuyoruz her şeyi ama aslında İran mı burada geri adım atmış oluyor?
29:15Şimdi şu şekilde değerlendirmek isterim ben.
29:18Bir defa Hizbullah'ın üstünde İran'ın çok büyük etkisi var.
29:21Bence İsrail, Amerika ve Fransa üzerinden Lübnan hükümetiyle görüşüyor.
29:26Şimdi sahada gördüğümüz şu son süreçte en azından benim okumam o şekilde.
29:31Hocam da demin bahsetti.
29:33Özellikle üst düzey 20'ye yakın Nasrallah dahil olmak üzere bütün lider kadrosu tasviye edildi suikastlerle.
29:39Bunun dışında bütün, bakın mesela ekonomi kurumlarını vurdular.
29:43Diğer açıdan Bekaa Vadisi dahil bütün yerlerde bakıyoruz.
29:46Hizbullah'ın cephanelikleri ve Avrupa basınına göre şu an zaten bazı noktalarda İsrail ordusunun Litani nehrine ulaştı.
29:54Demek ki sahada da bu durum kendisini göstermiş ve bir geri çekilme var.
29:58Beyrut'ta işte Dahiye, Şiilerin yaşadığı bölge.
30:01Demin girerken hocam da bahsetti.
30:03Şiilerin, Hristiyanların, Sünnilerin başka etnik kimliklerin olduğu bir yerden bahsediyoruz.
30:07Ve bir iç savaş sürecinden çıkmış ülke.
30:09Hala o acılar ve o hafızalar hala duruyor.
30:13Bir anda aslında Şiilerin olduğu yerde Hizbullah'la baktığımızda biraz Şii halkı arasında da
30:20ve Lübnan içerisinde bir iç savaşa sebep olabilecek noktayı da yarattı.
30:23Bakın Şiiler artık o mahalleyi terk ediyor.
30:26Ayrılmaya başladılar.
30:27Şimdi Hizbullah'ın sahada bir yenilgi durumu var gibi görünüyor.
30:31Bu açıdan da...
30:32O yenilgi aslında İran'ın yenilgisi mi?
30:35İran'ın yenilgisi...
30:36Yenilgi mi diyeyim ayrı bir tartışma ama İran'dan mı bahsediyoruz aslında orada?
30:40Ben şu şekilde Fransa ve Amerika'nın burada Hizbullah'la beraber haklısınız.
30:45Evet İran'ın da yenilgiye uğratılması anlamına geliyor.
30:48Çünkü şunu bilmemiz gerekir.
30:50Aslında İsrail burada hep Hizbullah'la mücadele ederken bir anlamda İran'la mücadele ettiğini biliyordu.
30:56Fakat şu şekilde değerlendirmek isterim ben.
30:58Birincisi bu ateşkesle Hizbullah belli ki yani bu şartları kabul edecekse gerçekten bir yenilgi süreci hemen hemen yaşamıştır.
31:06Ve Lübnan'da Amerika ve Fransa üzerinden gidecek bir gelişme...
31:11Şöyle daha doğrusu yaptıkları demin söylediğim gibi açıklamalarla...
31:14Burada Hizbullah'ın olmadığı tasfiye edildiği yeni bir Lübnan.
31:18Yani tamamen devletin tahsis edildiği ya da kurulduğu...
31:23O zaman ürdünleşmiş bir Lübnan mı oluyor?
31:25Evet. Şu gerçeklik de var.
31:27Bunu unutmamak gerekiyor.
31:292007'den günümüze Lübnan ordusuna Amerika'nın 2 milyar dolarlık yardımı var.
31:33İşte baktığımızda nasıl bir ordu kurdular?
31:36Tamamen aslında İsrail'e tehdit olmayacak.
31:39Bir ordu yaratılışı. Hava savunma sistemleri yok.
31:41Veyahut da tank yok.
31:42İşte devriye atan, belli noktalarda işte piyade, tüfeği olan...
31:46Hatta özellikle Beyrut'taki liman patlamasından sonra yaşanan ekonomik sıkıntıyla...
31:52Bu araçların eğer çalıştıracak benzini veya yakıtı bulamayıp...
31:58Çünkü onu ayıracak neredeyse maddi gücü olmayan bir şeyden bahsediyoruz.
32:03Lübnan ordusundan bahsediyoruz.
32:05Şu şekilde olacaktır.
32:06Eğer gerçekten bizim anladığımız meşru güç tekelinin tek bir elde olduğu bir Lübnan hükümeti kurulacaksa...
32:13Burada evet, Hizbullah yenilmiş demektir.
32:16Bununla beraber aslında İran da yenilmiş demektir.
32:20Ben geriye girebilir miyim?
32:22Tabi tabi buyurun.
32:23Biz isterseniz yerimize geçelim Fatma Hanım konuşurken.
32:27Bir haritada görünce de aslında söylemek istedim.
32:29Küçük bir diplomat.
32:30Tabii lütfen.
32:31Ben aslında çok da İran'ın bu konuda yenildiğini düşünmüyorum.
32:34Vekil örgütlerin bunu Hamas'la dahil olmak üzere çok büyük zarar gördüğünü ve bir nebze yenilgiye gittiğini söylememiz mümkün ama...
32:41Az önce Hocam bahsetti. İran alenen İsrail'le savaşmadı zaten.
32:46Şimdi ABD, İsrail'in istediği kadar yanında olsun İran'ın da elinde çok güzel bir kuzu var.
32:51O da haritada işte görünüyor da az önce o yüzden araya girmek istedim.
32:54Hürmüz boğazı gibi bir kuzu var.
32:56Yani Hürmüz boğazı kuzunu kullanması demek bütün ekonomik dengelerin gerçekten çok büyük zarar görmesi demek.
33:02Ve İran çoğu zaman bu tehditlerini de ifade etti çoğu zaman.
33:07İşte kapatabileceğimi de yönlendirdi.
33:09Yani eğer gerçekten İsrail ve İran hakikaten birebir karşı karşıya geleceği bir durumda,
33:14ABD, İsrail'e vereceği destek ne olursa olsun İran'ın elindeki bu kuzunu kullanması demek.
33:19Bence İran'ı çok da yenilgiye uğratır gibime gelmiyor benim.
33:22Sadece küçük bekleme yapmak istedim Hocam.
33:24Yok Hocam haklı. Şöyle yani İran'ın da kendi dış politika noktasında
33:28veyahut da içeride baktığımızda ekonomik, sosyolojik ve politik elbette sıkıntıları var.
33:34Şu bir gerçek, eğer İran örneğin dış politikada daha büyük bir kazanım elde edecekse
33:39belki Hizbullah'ın yenilmesine göz yumabilir.
33:42Fakat şöyle bir problem olabilir Hocam katılır mı bilmem ama
33:45bugün Hizbullah'ın yenilgisini kabul etmesi İran'ın
33:48aslında Yemen'deki Husiler'den Suriye'deki vekil güçlerine, Irak'taki işte Haçlı Şavi başta olmak üzere
33:54vekil güçlerinde yaratacağı büyük bir hayal kırıklığı da var.
33:57Yani bir güven problemi de yaratacaktır.
34:00Kesinlikle tabii.
34:01O sahalardaki kırılma çok etkili olabilir Hocam.
34:03Eğer bu duruma bir ses çıkartmaz veya hiçbir şekilde itiraz etmezse
34:07buradaki vekil güçleri kendi politikaları çerçevesinde şunu diyecektir.
34:11Yani sen bugün Hizbullah'ın işte mağlubiyetine ses çıkartmadıysan
34:16o zaman yarın öbür gün bize olan desteğin nasıl olacak
34:19veyahut da bu durumun benzerini yaşadığımızda
34:21demek ki bize de aynı şekilde davranabilmesini diyebiliriz.
34:24Destek olmayacaksın diyecektir.
34:25Evet ana problem sanki biraz bu gibi olabilir İran için.
34:29Evet.
34:30Kesinlikle Hocam.
34:31Sizin de bu konudaki yorumunuzu o zaman alayım.
34:33Yani İran aslında bu ateşkes İran'la mı dedik ama bir soru daha sorduk.
34:38Ateşkes işte Gazze'de, Lübnan'da oldu da gerçekleşti ama
34:43yarın öbür gün işte İran'la ve bölge ülkeleriyle, Suriye'yle durum ne olacak?
34:49Tabii ki şu anda hani bölge biraz daha farklı bir tarafa evriliyor ama
34:54şu anda Lübnan'la gerçekleştirilen bu ateşkesin haricinde
34:57bir de Gazze gibi bir problemimiz var
34:59ve Gazze'ye destek veren ülkelerle vermeyen ülkelerin arasındaki ayrımı da yapmak lazım.
35:03Yani süreç tam anlamıyla bitmiş değil.
35:05Ama şu anda Trump'ın gelecek olmasıyla beraber
35:08tabii ki İran bir nebze daha çok çekinceli yaklaşıyor diye düşünüyorum.
35:12Çünkü Biden yönetimi boyunca İran çok da ABD'nin o ezeli düşmanlığını yaşamadı.
35:17Yani Biden yönetimi biraz daha pasif bir yönetimdi.
35:19Ama Trump yönetimini İran çok iyi biliyor.
35:22Gelecek yaptırımları çok iyi biliyor.
35:24Dolayısıyla Trump gelmeden önce bence İran'ın bu konuda
35:27hocamın da dediği gibi Hizmullah'ın ateşkesi noktasında ses çıkarmaması
35:31lider değişikliğine de yorumlamak lazım.
35:33Şimdi diğer taraftan biz Ocağa kadar Biden yönetiminin bu ateşkesini göreceğiz.
35:40Ama gerçekten Trump geldiğinde de bu böyle devam edecek mi?
35:43Ya da İsrail nereye kadar dayanacak?
35:46İsrail tekrardan Lübnan'a ilerleyip akabinde Suriye'ye ilerleyecek mi?
35:51Çünkü İsrail'in çok geniş kapsamda bir harita olayı var.
35:55Arz-ı Mevut kapsamı var.
35:56Yani bu hayallerinden yıllardan beri vazgeçmemiş.
35:58İsrail şu anda 60 günlük ateşkes kapsamında da vazgeçmeyecektir.
36:02Biz tarihi sürekli yaşıyoruz.
36:04Biz İsrail'in bu saldırılarını sürekli yaşıyoruz.
36:06Belki bu 60 günlük süre zarfında bir istikrar görünebilir.
36:11Ama o 60 günün bitiminde İsrail hakikaten durulacak mı?
36:15Karşımızda İsrail gibi bir devlet ve Trump gibi öngörülemez bir destekçisi varken.
36:20O yüzden şimdi diğer taraftan İran'da yaptırımlardan çok rahatsız olan bir ülke.
36:25BRICS var bir taraftan.
36:27ABD, Rusya gibi Çin gibi ülkelerin Orta Doğu'da olmasını istemiyor.
36:32İran'a destek vermesini istemiyor.
36:34Ama Biden'ın bu söylemi işte İran'ın nüfusunu azaltma noktasındaki söylemi
36:38demek ki İran'ın işte bu BRICS gibi böyle ekonomik olarak katılmış olduğu bu örgütleri
36:44rahatsız ettiğini söylemek lazım.
36:46O yüzden süreç biraz da aslında Trump'ın geldikten sonra daha çok istikrara mı yönelecek?
36:53Yoksa bu katil yönetime Gazze'de geri çekmeyen İsrail aynı zamanda Rüdvan'a yaptığını tekrar yapacak mı?
37:00Bunu sadece İran üzerinde düşünmemek lazım.
37:02Ya da Hizbollah üzerinde düşünmemek lazım.
37:04Bunu İsrail'in kendi Orta Doğu politikası işte o Kürdistan'ı, Arzı Mevlud'u hepsini bir arada el alın.
37:10Bu kapsamda değerlendirmekte fayda var diye düşünüyorum.
37:13Şimdi 20 gün Ocak'tan işte 30 günde Aralık'tan alacak olursak işte 50-51 gün.
37:223 günde Kasım ayından verecek olursak eğer 53-54 gün.
37:28Şimdi bir ateşkes yapıldı 60 gün.
37:31Yani bütün yaşadıklarımız bir Trump dönemi hazırlığı mı oluyor o zaman?
37:38Şimdi bir hazırlık ve görüşme en azından şu an için Biden yönetiminin de görüştüğünü biliyoruz Trump ekibiyle beraber.
37:46Burda Demir Hocam da bahsetti ama ana problem bir problem var aslında.
37:50Yani yeni kurduğu kabinesinin biraz böyle beklentilerin çok dışında çok aşırı İsrail yanlısı
37:58ama aynı zamanda İran karşıtı bir şahin kanatta geldi.
38:02İşte örneğin bakıyoruz İsrail Büyükelçisi Haqibi.
38:05Yani inanılmaz, geçmişinden bugüne alalım.
38:07Bu konuyu uzatmak istemem ama yani işgalci yerleşimcileri yani desteklediği konseli olan ilişkileri yaptığı açıklamalar.
38:16Şimdi Mike Walsh, şimdi o da ulusal güvenlik danışmanı.
38:19İnanılmaz derecede İsrail yanlısı.
38:21Aynı şekilde Birleşmiş Milletler güvenlik, özellikle Birleşmiş Milletler'e atadığı Amerika'nın daimi temsilcisi
38:28Eli Stefanik, İsrail yanlısı.
38:30Tamamı İsrail yanlısı.
38:32Tersten okuyalım İsrail'e karşı olan bir isim yok Trump'ın kabinesinde.
38:37Evet yani karşı olan bir isim yok.
38:39Demunilik şu da olsa falan diyeceğiniz bir isim yok.
38:42E tabi elbette normal seyri içerisinde şöyle bir durum var.
38:46Evet normalde bütün Amerikan yönetimlerinin bugün İsrail'i desteklediğini biliyoruz.
38:51Hatta hiçbirini birbirinden ayırmayalım.
38:53Her ne kadar yarışa da girseler ben daha çok destek verdim, ben daha çok destek verdim.
38:57Bugünkü soykırımın 76 yıldır yaşanan bu soykırım sürecinin içerisinde tüm Amerikan başkanları ve onun yönetiminin yer aldığını gözden kaçırmamak gerekiyor.
39:08Fakat tabi bu kabine biraz açıklamalarıyla yaptıklarıyla geçmişe dönüp baktığımızda çok aşırı derecede İsrail yanlısı ve bir insanda elbette hem şüphe uyandırıyor hem de endişe uyandırıyor.
39:20Şöyle bir durum özellikle benim için endişelendirici nokta.
39:24Şimdi bakın hep konuşuyoruz.
39:26İsrail'in aslında işte 79 Kempne'yi 94 Oslo yani Ürdün'le Mısır'la olan anlaşmalarıyla Kuzey Doğu batısında da Akdeniz var bir güvence altına alınmış.
39:36Fakat Kuzey'i yani İsrail'in Kuzey'i inanılmaz derecede bir güvenlik problemi olarak daha doğrusu hem söylem üzerinden hem de bu söylemi geliştirip bunun üzerinden saldırgan bir dış politika yaratan.
39:48İsrail oldu ve İsrail'in bu saldırganın dış politikasına da Amerika hem ekonomik olarak hem askeri olarak hem diplomatik olarak her anlamda desteği verdi.
39:57Şimdi bunun Suriye ve Irak'taki sahasına yansımaları nasıl olacaktır?
40:01Bakın bunu özellikle Amerika'nın yeni hükümetinin yeni kabinenin daha doğrusu Suriye'den çıkmama üzerine bir bahane olarak kullanması işte bunu şu şekilde lanse edeceklerdir muhtemelen.
40:12Ahtapotun kollarının kesilmesi yani direniş veyahut da onların söylemine Amerika ve İsrail'in şer eksilinin önünü kesiyoruz ki İsrail'in güvenliğini koruyabilmek için.
40:23Özellikle şu an için şöyle bir durum var.
40:25İsrail'in Kuzey'i güvenlik problemi olarak hem Amerika hem de İsrailli yetkililer tarafından addediliyor.
40:31Bu noktada da İran'la mücadele ederken Suriye sahasında da bence endişe verici çok farklı gelişmeler de olabilir.
40:41Allah korusun diyerek sözü size bırakıyorum.
40:43Peki Fatma Hanım bu konuda sizin de yorumunuzu rica edeceğim.
40:46Trump dönemine hazırlık mı bu 60 günlük süre diye sormuştum.
40:50Sizin de yorumunuzu alayım.
40:52Ben biraz aslında Biden'in uluslararası toplumdan eleştiri almamak için işte Trump hani söylemlerinde yaptı ya ben savaşları bitireceğim 24 saat içerisinde sonlanacak söylemlerin haricinde.
41:02Biden yönetiminin biraz da bakın ben savaşları bitirdim gidiyorum gibi bir tekrardan söylemle gelecek zamanda seçim sürecini hani bu söylemi kullanabilme noktasında yaptıklarını düşünüyorum.
41:13Çünkü zaten bitirilmek istese Biden 4 sene boyunca veya işte bu görevde olan bir yönetimdi.
41:18Ve hem Gazze sürecini hem de bu Lübnan sürecini yönetebileceği en etkili şekilde yönetebilirdi.
41:23Yani bunun son 60 gün kala işte 53 gün kala saydık az önce gerçekleşmiş olması çok dikkat çekici.
41:30Ya da Biden'ın işte İsrail'de burada durdurmaya çalışıp Rusya Ukrayna savaşında Ukrayna'ya füzelerin kullanımını vermesi çok ikilemli oynamasının bu sebepleri bence tabii iyice konuşulması ve tartışılması gereken diğer ayrı hususlar.
41:44Diğer taraftan Cihan Hocam da söyledi az önce Suriye meselesi gerçekten çok önemli.
41:48Çünkü 2018'de ABD askerlerinin Suriye'den çekilmesi noktasında Trump önce çekileceğini söyledi ama o kadar büyük eleştiri aldı ki.
41:57İran burada daha fazla nüfusunu katlayacak işte İran'a burayı bırakmamamız lazım.
42:02ABD askerlerini buradan çekerse işte İran daha fazla konuşlanacak bölgeye diye söylenme vardı.
42:09Ve şu anda o söylenmeleri yapan kişiler az önce hocamın da bahsettiği gibi kabinede yer alıyor.
42:14Eğer senato da onaylarsa.
42:16O yüzden tekrardan Suriye noktasında ABD askerlerinin bölgede konuşulanması ve işte YPG veya ABD'nin tanımladığı gibi SDG ile işbirliği halinde bölgede kalması gerçekten bence masada konuşulması gereken yani ABD ve Türkiye arasında delinlemesinde görüşülmesi gereken önemli hususlardan birisi.
42:35Diğer ülkelere bakacak olursak işte Irak ya da yani bunlar kırılgan ülkeler.
42:40Yani Lübnan'da keza bu ülkelerin istikrarını sağlaması noktasında ya ABD'nin başta Orta Doğu'dan bir kere çekilmesi lazım.
42:47Ve İsrail'i de yaratmaya çalıştıkça Türkiye'yi orada son vermek lazım.
42:52Maalesef son vermeyecek.
42:54Hangi başkan olursa olsun işte Trump değil de Kamala Harris de gelmiş olsaydı.
42:59Her ne kadar söylenmelerinde ben Gazze'de iki devletli çözümü destekliyorum demiş olsa da zaten yönetimin içerisindeydi.
43:06Zaten aynı şekilde Biden yönetimiyle beraber askeri ve mali desteği veren bir yönetimdi.
43:11O yüzden hiçbir şekilde ABD'yi İsrail'den bağımsız tutamıyoruz.
43:14Ama dediğim gibi burada en önemli husus şu anda gerçekten Trump geldiği zaman ya da Trump gelene kadar Gazze süreci nasıl olacak?
43:22Bir ateşkes olacak mı?
43:23Veya ateşkes olsa bile Trump yönetimi, çünkü Trump da bir İsrail lobisiyle seçildi ve çok büyük bir Yahudi lobisini kabineye oluşturuyor.
43:32Tabii ki onların söylediklerini yapma görevi üstüne alıyor diye düşünüyorum.
43:37Bakalım İsrail lobisi ABD'de Trump'ı bu şekilde yönlendirecek mi?
43:41Biraz Ocağa kadar bu süreci izlememiz gerektiğini de söylemekte fayda var.
43:45Peki çok teşekkür ediyoruz yayınımıza katıldığınız için.
43:49Ağzınıza sağlık.
43:50Teşekkür ederim.
43:51Sağolunuz.
43:52Sevgili seyirciler şimdi sırada üçüncü sayfa haberlerimiz var.