Sosyal Medya Hesaplarımız...
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Bizde bu diplomasi trafiğine Erdoğan'ın bu gezisini uluslararası ilişkiler uzmanı
00:05profesör doktor irfan kaya ülger hocamızla konuşacağız.
00:09Sayın ülger hoş geldiniz yayınımıza.
00:11Merhabalar iyi yayınlar dilerim.
00:13Teşekkür ediyorum.
00:14Evet cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan brezilya'da şu anda silvayla görüşme gerçekleştirdi.
00:20Sonrasında g20 için zirvenin düzenleneceği alana doğru ilerledi hanımefendi ile birlikte
00:26siz bu zirveyi nasıl görüyor ve yorumluyorsunuz diye genel bir soruyla başlamak isterim.
00:31Önce belki tanımı yapmak lazım g20 nedir yani 20'ler grubu grup 20 şimdi 1997 yılında
00:41asya'daki ekonomik krizin ardından gelişmiş ülkelerin maliye bakanları ve merkez bankası
00:48başkanları periyodik olarak toplantı yapmaya başladılar.
00:532008 krizinden sonra da bu toplantılar yıllık toplantılar devlet başkanları seviyesinde
01:02gerçekleşmeye başladı.
01:04İşte bu toplantılara grup 20 diyoruz.
01:0819 en üst seviyede gayri safi milli aznası en yüksek olan 19 ülke ve avrupa birliği
01:16komisyonunun katılımıyla böylece toplam dünyanın önde gelen 20 aktörünün bir
01:23araya geldiği toplantının adı şimdi burada iktisadi sorunlar başta olmak üzere yerküreyi
01:32ilgilendiren dünyayı ilgilendiren tüm meseleler ele alınıyor.
01:37Bir fikir teatisi yapılıyor tabii ki mucize çözümler yok.
01:41Şimdi bu zirvenin riyadüjine riyoda yapılan zirvenin konsepti adil bir dünya sürdürülebilir
01:51bir gezegeni inşa etme işte bir taraftan çevre sorunları öbür taraftan iktisadi
01:57meseleler üzerinde duracaklar.
01:59Geçen sene bu toplantı.
02:02Yeni Delhi'de yapılmıştı Hindistan'da önümüzdeki sene Güney Afrika Cumhuriyeti'de yapılacak
02:07ve bir sonraki senede 2026 yılında da ABD'de yapılacak.
02:14Geçen sene yapılan toplantıda mesela işte sürdürülebilir kalkınma büyüme dışında
02:20Ukrayna Rusya savaşı gündeme gelmişti iklim ve çevre sonra dijital dönüşüm sonra işte
02:28kadın erkek eşitlik fırsat eşitliği gibi konular konuşulmuştu.
02:33Bugünkü bu toplantıda da bugün ve yarın devam edecek toplantıda da şimdi en başta
02:40tabii iklim değişikliğine karşı yürütülecek yapılacak çalışmalar sürdürülebilecek
02:48finans enerji verimliliği, Birleşmiş Milletler Teşkilatı ve Dünyacat Örgütü'nün modernizasyonu,
02:55uluslararası finansal sistemin kalkınma bankalarının modernizasyonu gibi sorunlar
03:01ele alıp tartışılacak.
03:04İngiltere'nin başbakanı toplantıya katılmadan önce Londra'da yaptığı açıklamada güçlü
03:11geçimde Ukrayna savaşını gündeme getireceğini Ukrayna'ya desteğin sürmesi lehinde ağırlık
03:18koyacağını söyledi.
03:19Bunun sonuç bildirgesine nasıl yansıyacağını göreceğiz.
03:23Aynı şekilde Erdoğan'ın da gazze ve dübnan'da israil saldırganlığının durdurulması
03:30konusunda sonuç bildirgesine 1 paragraf ekletme çabası içerisinde olmasını bekleyebiliriz.
03:38Esasen NATO'nun 75. yıl toplantısında, Washington'daki toplantıda da Erdoğan çok
03:47yoğun çaba gayret göstermiş olmasına rağmen maalesef NATO sonuç bildirgesine israil saldırganlığının
03:56sonlandırılması, ateşkesin bir an önce temin tesis edilmesi konusunda 1 paragraf
04:03eklenememiştir.
04:05Yani burada belki bildirginin sonucunu beklemek lazım.
04:09Mucize 1 burada toplantıdan netice çıkmayacak, daha çok liderler işte fikir teatisi görüş
04:19alışverişinde bulunma kategorisinden dünya sorunlarını tartışacaklar.
04:25Evet bu tabi ki de elbette ki anlattığınız konular üzerine yoğunlaşılacak genel olarak
04:32Recep Tayyip Erdoğan'ın 1 yıldır 1 yılı aşkın süredir nereye giderse gitsin.
04:37Mesela geçenlerde iklim zirvesine gitti.
04:40Orada dahi ilk günden maddesi gazze ve şu anda ne yazık ki lübnan oldu.
04:45Gazze'deki siyonist mezalimine değinecektir elbette orada filistin devletinin tanınmasına
04:51yönelik mesajlarını sürdürecektir öyle değil mi?
04:55Tabi ki yani aslında türkiye bu konuda gönüllü 1 misyon üstlenmiş durumda gazze
05:02savaşı başladıktan 1 ay sonra toplanan islam işbirliği teşkilatı arap 1 ortak
05:09zirvesinde bu yönde karar alınmıştı.
05:111 temas grubu kurulması ve oradaki filistinlilerin dramının dünya efkar
05:19umumiyesinde gündeme getirilmesi kararı alınmıştı.
05:22Bu kategori de bu kategori çerçevesinde Dışişleri Bakanımız Erdoğan ve bazı islam
05:30ülkelerinin liderleri belli periyotlarla diplomatik temas yürütüyorlar.
05:35Fakat açık ara tüm bu mevzu olaca katıldığı ikili ve çok taraflı toplantılarda türkiye'nin
05:43biteviye yani sürekli olarak gündemde tuttuğu da tanık oluyoruz.
05:49Şimdi tam da büyük 1 transformasyonun öncesinde bulunuyoruz abd'de 1 iktidar
05:56değişikliği olacak önümüzdeki 2 ay sonra ocak ayında.
06:021 taraftan da trump'ın tahitlerini ne edileceği yerine getireceği belirsizliğini
06:09korurken trump'a karşı emrivakiler yapıldığına tanık oluyoruz.
06:14Mesela ukrayna'da joe biden idaresi 300 kilometre menzilli füzeleri rusya topraklarında
06:24kullanma izni verileceğini açıkladı bunu teyit eden başka açıklamalar da oldu.
06:31İngiltere ve fransa da aynı yönde buna benzer paralel açıklamalar yaptılar.
06:37Yani göreve başladığı zaman trump belki de yani çatışmayı geri dönülemez 1 tarafa
06:46doğru yönlendirmiş olacaklar yani bütün bunları şu an için konuşmak için uygun
06:541 zemin var mı evet burada müzakerelerde ele alınacak fakat abd'nin inisiyatif kullanması
07:022025 yılının yani görevi devralma zamanını beklemek lazım 20 ocakta trump görevi devralacak
07:12benim kanaatıma göre muhalefet döneminde ne konuşursa konuşsun böyle biraz da fiili
07:19duruma bakarak karar verecek uzlaşıya gidecek yani abd'nin derin devlet yapılanmasıyla
07:26savaşlar konusunda orta nokta bulmaya çalışacak fakat Trump'ın özellikle pasifik ticaretine
07:34karşı atlantik ticaretine karşı vergileri gümrük vergilerini tarifi dışı engelleri
07:41kotaları arttırmak suretiyle bir ticaret savaşı başlatabileceğini öngörebiliriz
07:47yani önümüzdeki dönemde konvansiyonel savaşlar ne yöne evrilecek bu konu kesinliğin kesinlikten
07:56bir şey yok yani Trump ne kadar sonlandırırım şeklinde açıklamalar yapmış olsa da biraz
08:02ihtiyatla bunu karşılamak lazım ama ticaret savaşlarının önümüzdeki dönemde hızlanacağını
08:08söylemek mümkün evet önceki yayınlarımızda seçimin hemen ardındaki yayınlarımızda Joe
08:15Biden giderayak Trump'ın kucağına bir bomba bırakır mı diye sormuştum bu karar henüz netleşmemiş
08:21bu karar Ukrayna kararı o beklediğimiz veya zannettiğimiz olabilecek bomba olabilir
08:27mi Trump'ın kucağına bırakılmış yani yapılan açıklama şimdi Rusya'yı Rusya tarafına Kuzey
08:36Kore askerlerinin gelmesi özellikle Kursk bölgesinde Ukrayna taarruzunu baskılama
08:42amacıyla Kuzey Kore birliklerinin devreye girmesi buna bir tepki olarak bunun yapıldığı
08:49açıklamalarda bu hususa vurgu yapılıyor geri dönülmesi mümkün olmayan bir noktaya savaş
08:57taşıma amacı taşıdığı kesin yani bu eylemin öte taraftan şunu da sormak lazım bazen Ukrayna'ya
09:04Rusya toprakları içerisinde 300 kilometre menzilli füze vereceksiniz yani niye şimdiye
09:13kadar bunu geciktirdiniz bir sene bir buçuk sene önce bu adımı atmanız pekala mümkündü
09:19bu taraftan Trump'ın elinde sihirli bir değnek var mı yani Trump bu savaşı nasıl durduracak
09:24şu an itibariyle 180 bin kilometre kare Ukrayna toprağı işgal altında yani Trump Putin'i iknam
09:33edecek tüm böyle işgal ettiğiniz topraklardan geri çekilin diye yahut da fiili işgal bölgelerinin
09:40Rusya'nın kazanımı olarak kabul edilmesini mi sağlayacak Ukrayna'ya baskı mı yapacak eğer
09:46yapacaksa NATO'nun buna yani tepkisi ne olur NATO'nun bu bu faaliyetten dolayı zarar göreceği
09:55çok açık esasen Hollanda'nın eski başbakanı NATO Genel Sekreterliği görevini üstlenen liderde
10:05yani eğer ABD bu konuda bir adım atmayacaksa ABD'nin NATO üyeliğini tartışmak lazım yani
10:13belki bu anlamda şakayla karışık ifadeler kullandı yani Trump'ın nasıl bir inisiyatif
10:20kullanacağını görmemiz lazım yani teori olarak evet savaşı durduracağını söylüyor ama yapabileceği
10:29şey galiba Joe Biden hükümeti döneminde ABD'nin sağladığı desteğin giderek azalması
10:37kesilmesi olabilir fakat aynı zamanda NATO'nun caydırıcılığının da takviyesi korunması Batı
10:47Avrupa hakkındaki güvenlik kaygılarının endişelerinin aynı zamanda giderilmiş olması
10:55emniyet taşıyor yani elinde nasıl bir savaş çözüldürecek formül var bunu net olarak göremiyoruz
11:05ama bir şekilde Putin'i ikna edebilirse işgal ettiği bazı topraklardan Saforica ve
11:12Herson'dan 2015'teki Minsk Anlaşması temelinde belki de Donbass'ın Donetsk ve Luhansk'ın böyle
11:20güçlü özellikli şeklinde bir formül bulunabilir ama şu an itibariyle bütün bunlar spekülasyon
11:27net bir formülün net bir böyle yol aysasının ortaya çıkmasını beklemek lazım işte tüm bunların
11:38belirsiz olduğu bir aşamada Rio de Janeiro'da toplanan G20 zirvesinde dünya liderleri bir kez
11:48daha Amerika'daki bu iktidar değişimi öncesinde birbirleriyle çeşitli sorunları müzakere edecekler
11:55adil bir uluslararası ekonomik düzen kurulsun işte küresel ısınmaya karşı iklim değişikliğine
12:03karşı kollektif hareketler yapılabilir hep konuşulan konular burada bir kez daha ele alınacak
12:09sonuç bildirgesine bakmak lazım belki de yani tarafların hangi konularda uzlaşı sağladıkları
12:16hangi konularda ihtilafın devam ettiğini anlamak için sonuç bildirgesini beklemek lazım.
12:21Yani bu sonuç bildirgesine baksak da bazı anlaşmalar imzalanmış bazı sözler verilmiş olsa
12:29dahi buna geçmişteki deneyimlerimize baktığımız zaman deneyimlerinize baktığınız zaman uyulma
12:35oranı nedir yani bir anlaşma yapıldığı zaman G20 zirvelerinde veya bu tip zirvelerde uyulma
12:41oranı nedir uygulanma oranı? Mesela işte küresel iklim değişikliği konusunda Paris
12:47sözleşmesine yani taraflar ne kadar uyarsa uysunlar iki tane aktörün burada tavrı tutum
12:53önemli çünkü sanayi üretimi bakımından global düzeyde en fazla iklim değişikliğine neden olan
13:03bu ülkeler Çin ve ABD. ABD Joe Biden hükümeti döneminde tekrar bu sözleşmeye taraf oldu ama
13:13şimdi Trump başına geldiği zaman geri adım atması mümkün yani pek neticeyi çok fazla etkilememiş
13:24olsa da uluslararası çaba ve gayretlerin dünya toplumu bakımından belli hususları gündemde
13:31tutması ehemmiyet taşıyor fakat küresel iklim ve küresel ısınma küresel iklim değişikliği
13:39için ısınmayı engelleme bakımından netice alınabilmesi için herkesin kurallara uyması
13:47lazım bu bakımdan sanayi üretimi ve atmosferi kirletme potansiyeli yüksek iki ülkenin bunun
13:57dışında kalması diğerlerinin bu konuda adım atmasına karşılık pek neticeyi değiştirmeyecek
14:05yani onun için ABD'nin belki de işte Trump dönemindeki tavrına bakmak lazım bir de Çin
14:11üzerinde bu konuda önümüzdeki dönemde baskı arttırılabilir mi? Evet bir en önemli mesele bu
14:19bunun ötesinde işte iki dünya savaşı sonrasında kurulan Bretton Woods sisteminin ve Birleşmiş
14:28Milletler Teşkilatı'nın günün koşullarına uyarlanması oralarda işte bir takım reformlar
14:35yapılması kaç zamandır konuşuluyor burada da bir takım kararlar alınacak ama pratiğe aktarılması
14:41bunların hiç de kolay olmayacak çünkü sisteme hakim olan ülkeler elde ettikleri avantajı kolay
14:50kolay yitirmek istemiyorlar bu sebeple alternatif oluşumlar belki güçlendikçe bir değişimi beklemek
14:58yani bir ikisi bu anlamda batı sistemine karşı küresel bir alternatif Bretton Woods sistemine
15:07karşı bir alternatif olarak beliriyor bu toplantılar dünyanın değişik siyasi
15:14iktisadi sorunları konusunda liderlerin fikir siyasetinde bulunmaları diyalog kurmaları anlamında
15:21ama onun ötesinde tüm sorunların bu toplantılar sonrasında mucize bir şekilde çözüme kavuşacağını
15:29beklemekte çok hayatın gerçekleriyle örtüşmüyor. Sizden önceki üyelerimizde Yeni Hakiki Gazetesi
15:39Genel Yayın Öğretmeni Murat Alan şu anda orada birebir Brezilya'da bu zirveyi takip ediyor
15:46Birleşmiş Milletler zirvesinde de oradaydı takip etti yakından Amerika'da yine iklim zirvesindeydi
15:53Bakü'deydi şimdi de Brezilya'da şöyle bir yorumda bulundu gittiğim tüm bu zirvelerde Türkiye
16:00sanki ev sahibi ülkeymiş gibi bir izlenim var o derece rahat ve ilişkileri o derece iyi diye
16:07bir yorumda bulundu. Türkiye'nin mesela Amerika'da bir binamız var Türkiye var Azerbaycan zaten bizim
16:14güç ülkemiz ama Brezilya'da da bu şekilde bir ilişkinin olması oradaki halkın halka indiği
16:21zaman vatandaşların Türkiye dendiği zaman çok yakın davranması hem devlet hem de halk nezdinde
16:26bunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu tabii her şeyden önce yani Erdoğan'ın 22. yılda bulunuyor
16:34şu an itibariyle işte başbakan ve cumhurbaşkanı olarak kesintisiz tek parti iktidarı her şeyden
16:40Erdoğan'ın deneyimi ile doğrudan bağlantılı çünkü baktığımızda bu toplantıya katılan
16:48liderlerden Erdoğan kadar deneyimli olan yok. Belki Putin olabilirdi fakat Putin de bu toplantıya
16:54katılmadı. Sergey Lavrov'u gönderdi Putin aslında kaç zamandır uluslararası toplantılara
16:59katılmaktan çekiniyor işte ne yapıyor diyor çünkü hakkında 2023 yılı Mart ayında bir tutuklama
17:08verildi. Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından geçen sene bir toplantısına katılmadı. Şimdi
17:14belki işte Putin olabilirdi en tecrübeli Erdoğan'dan daha uzunca süre 2000 yılından
17:21beri iktidarda olan Erdoğan 2022 yılından beri başbakan ve cumhurbaşkanı olarak iktidarda tabii
17:27sağladığı bir tecrübe var. Öte taraftan Türkiye yani çok boyutlu çok kutuplu bağlantıları
17:38olan bir ülke hem Avrupa ülkeleri ile irtibatı ilişkisi var. Cumhuriyet'in ilk yıllarında 1970'lere
17:4580'lere kadar Orta Doğu İslam dünyasını Türkiye dış ilişkilerinde ikinci plana bırakmıştı ama
17:52Özal'la birlikte ve 90'lı yıllarda 21. yüzyılda bu artarak devam etti. İslam ülkeleri ile çok yakın
18:00diyalog kurduk. Bugün İslam İşbirliği Teşkilatı'nın önde gelen ülkesi ülkelerinin başında Türkiye
18:06geliyor işte Surdravistan ve sonra Türkiye sonra İran. Afrika coğrafyasında 45 ülke var 44'ünde
18:14Türkiye'nin temsilciliği var. Yeniden Asya girişimini Türkiye bundan 5 sene önce 2019'da
18:20başlattı. Batı dışı oluşumların içerisinde de yer alıyoruz. Şangay İşbirliği Teşkilatı'na Türkiye'ye
18:29gözlemci olarak katıldı. BİRİK toplantısına yine kazandaki toplantıya Erdoğan katıldı.
18:36Rusya'yla da tabii pek çok konuda itiraf yaşıyoruz ama bir liderler diplomasisi çerçevesinde
18:43çok tesis edildi. Bir başka boyutuyla Türkiye Balkan ülkesi, Türkiye Akdeniz ülkesi, Karadeniz
18:50ülkesi yani çok boyutlu bir yelvazesi var Türkiye'nin ve bunu dış politikaya güçlü
19:00biçimde yansıtıyor. Bu tabii bize uluslararası platformlarda kolaylık sağlıyor. Şimdi 2030'da
19:11dünyanın en gelişmiş ülkeleri sıralaması diye bir takım projeksiyonlar yapılıyor. Türkiye'nin mesela
19:18bu listeye baktığımızda 14. sıraya tırmandığını görüyoruz. Yani bu tabii Dünya Bankası'nın yaptığı
19:25bir projeksiyon ama potansiyelimizin olduğunu dışarıdan objektif bakanlarda görüyorlar. Yeter
19:32ki içeride bir dağınıklık ortaya çıkmasın. Ulusal dış politika hedeflerine ulaşma konusunda
19:40kararlılığımızı koruyabilmiş olalım. Bize karşı tüm komplolar, bir takım kurgular bunların hepsi
19:48akamete uğrayacak. Bu toplantılar tüm bunların net biçimde ortaya çıktığı görüldüğü BNM'ler,
19:56formlar yani bu bakımdan Erdoğan'ın çok iyi bir marka olduğunu aslında herkes tescil ediyor.
20:07Her yeri eleştiriyorlar da tabii ki uzunca bir süre tek başına seçimler sonucu ayakta kalırsanız
20:16eleştirirler. Bunlar normal yani bu Batı'da da Doğu'da da her tarafta olan bir şey ama öte
20:23taraftan da Türkiye'nin çok boyutlu dış politikası ve Erdoğan'ın deneyimi uluslararası alanda bizim
20:32öne çıkmamıza neden oluyor diyebiliriz. Peki az önce Putin dediğiniz arada Putin'in biliyorsunuz
20:39tutuklanma riski var. Eğer ki gelmiş olsaydı gerçekten tutuklanabilir miydi Vladimir Putin?
20:44Şimdi Putin hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi Ukrayna Savaşı'ndan tam bir yıl sonra tutuklama
20:52kararı verdi. Bu kararı neye dayanarak verdiler? Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde davayı savcı
20:57tutuklanıyor. Bu Ukrayna Savaşı sonrasında işte tahkikatın neticesinde savcının iddianame
21:06hazırlamasının ardında mahkeme Mart ayında Putin'in tutuklanması kararı verdi. Aynı savcı
21:12birkaç kez Gazze'ye, Batı Şeria'ya ve Kudüs'e gitti. Tel Aviv'e gitti. İsraillerle, Filistinlilerle
21:22ve davayı açtı. Tutuklanma talebinde bulundu. Fakat hala yani ne zamandan beri Mayıs ayından
21:30bu zamana kadar hala bu iddianame karşısında bir tutuklama kararı çıkmadı. Netanyahu hakkında,
21:36savunma bakanı hakkında. Şimdi yani Putin evet biraz hareketlerini kontrol altında tutuyor.
21:44Yani her davet edildiği yere gitmiyor. Türkiye bile mesela birkaç kez geleceğini söylemiş olmasına
21:52son dakika gelmedi. En son Erdoğan ile Putin Karadeniz'de Rusya'nın liman kenti Soçi'de
21:59görüştüler. Türkiye tabii uluslararası ceza mahkemesi tüzüğünü kabul eden bir ülke değil.
22:05Yani Türkiye geldiği zaman o tüzüğü kabul eden bir ülkeyi ziyaret ettiği zaman o ülkenin bu
22:11tutuklama kararını yani uygulamaya koyması lazım. Güney Afrika Cumhuriyeti öyle bir ülkeydi. Onun
22:17telekonferans yöntemiyle katıldı. Bu arada Putin'e meydan okuyanlar oldu. Mesela
22:22Ermenistan hükümeti bu sözleşmeye taraf olmuştu. İmzalamıştı fakat yürürlüğe koymamıştı. Yürürlüğe
22:31koyabilmesi için mecliste bunun onaylanması gerekiyordu. Nikol Paşinyan Rusya'ya karşı
22:38tavır almasının bir göstergesi olarak Ermenistan parlamentosundan uluslararası ceza
22:45mahkemesine taraf olma sözleşmesini onaylattı. Yani bu şu anlama geliyor. Eğer Putin Erivan'a
22:54girirse tutuklanacak. Yani bunun tabii tutuklanacağı yok. Putin'in Erivan'a geleceği de
22:59yok. Fakat Ermenistan liderinin Putin'e karşı Rusya'ya karşı bir tavır alması olarak bunu
23:07okumak lazım. Bugünkü teknoloji tabii ki katıldığı takdirde çok daha önemli etkiler
23:14Putin kategorisindeki liderler. Ama bugünkü teknoloji telekonferans yöntemiyle de katılıma
23:20imkan veriyor. Ama bu G20 toplantısına Putin vekil yani Dışişleri Bakanı Sergey
23:28Lavrov'u göndermek suretiyle katılım sağlayacak. Biraz Putin'in ihtiyatlı hareket ettiğine
23:36tanık oluyoruz. Kaç zamandır tüm dış gezilerine ben bakıyorum. Bu hususa itina gösteriyor.
23:44Evet çok dikkatli oluyor bu konuda. Peki Rusya Ukrayna Savaşı'na gelirsek,
23:50dönersek tekrar ve Trump'ın bu savaşı nasıl bitireceği sorusunu sorduğunuz takdirde şöyle
23:56derler. Katılır mısınız, katılmaz mısınız onu soracağım size. Trump bu savaşı şu şekilde
24:02bitirebilir demiştiniz ya ancak Rusya'nın ilhak ettiği yerleri Rusya'ya bırakarak belki
24:07bitirebilir bu savaşı diye bu savaşı Trump'ın bu şekilde bitireceğini zira bu verişin bu
24:15kabullenişin terör oluşumu İsrail için de 1 örnek teşkil etmesi ve terör oluşumu İsrail'in
24:22de işgal ettiği soykırım yaptığı bölgeleri almasını sağlayabilmesi adına 1 önayak olacağı
24:29bir böyle bir tavrın ve Trump'ın da böyle bir tavır sergileyerek bu savaşı bitireceği
24:34söyleniyor. Buna neden yaklaşırsınız? Şimdi Ukrayna Savaşı'nın ne şekilde sonlanacağını
24:40bilmiyoruz. Şimdi şu an işgal edilen toprakları esasen 30 Eylül 2022'de Moskova'da ilhak ettiler.
24:49Moskova'da bir tören tertiplendi. Ayrılıkçı bölgelerin liderleri Rusya'ya katılma anlaşması
24:54yaptılar. Arkasından Putin bir konuşma yaptı. Dedi ki bundan sonra bu 4 bölge Rusya
24:59katıldı. Buralar artık Rusya toprağı sayılır. Buralara bir saldırı yapıldığı takdirde Rusya
25:04toprağına saldırı yapılmış kabul edilecek ve bunlara konvansiyonel olarak nükleer olarak cevap
25:10verilecek. Tabii ki Ukrayna taarruzu yani bu açıklamadan sonra kendi işgal edilmiş topraklarını
25:18kurtarmak için durmadı. Yani toprakları kurtarmak için batı desteğiyle Zaporuçya,
25:24Donetsk ve Luhansk'da işgal kuvvetlerine karşı taarruza başladı. Hatta bu taarruz işte Kursk
25:32bölgesine, Beograd bölgesine Rusya'nın iç taraflarında da sıçradı. Fakat Putin'in blöf yaptığı
25:39yani hiçbir şekilde nükleer taktik, nükleer silah kullanamayacağı açığa çıktı. Buna rağmen
25:49sonuna kadar Rusya sürdürme kararı da içerisinde. Şimdi Zelenski'ye bakalım. Zelenski diyor ki
25:56yani bir karış toprağı bile Rusya'ya bırakmayız. Barışın nasıl olacağı belli. İşgal kuvveti çekilir,
26:04o zaman barış olur diyor. Şimdi formül ikisinin arasında bir yerde olacak ama yani ne şekilde bu
26:11sonuçlanacak? Belki uzun bir müzakere süreci, bir ara buluculuk girişimi falan gündeme gelebilir.
26:18Daha önce İstanbul'da Antalya Diplomasi Forumunda başlayan bir turu İstanbul'da devam eden,
26:23sonra Minsk'te devam eden kesilen müzakerelerde Türkiye ara bulucuydu. Belki bu yeniden önümüzdeki
26:30dönemde gündeme gelebilir. Yani Putin masaya güçlü oturmak istiyor. Öte taraftan NATO'nun
26:36imajının da çok fazla tahrip olmaması lazım. Batı bakımından bu ehemmiyet taşıyor. Çünkü
26:44yine bu işgal edilen topraklar üzerinde onların hükümranlığını tanırsanız NATO bakımından bu
26:54negatif bir etki yaratır. Yani Putin aslında işgal etmekle başına daha büyük bir sorunu
27:01sarmış oldu. O da Finlandiya ve İsveç, Avrupa Birliği'nin tarafsızlık ülkesi,
27:06tehdit vehmetliği için NATO'ya katıldı. Yani benim anladığım kadarıyla işte orta bir formül
27:13çalışılacak. Belki Zaporuçya ve Herzl'un bir bölümünün taliyesi ve bunun evrivaki olarak
27:19işte Ukrayna'ya empoze edilmesi gibi olabilir. Bir formül şu şekilde olabilir. İşte 20 sene
27:26NATO'ya katılmayacak ama yani toprak bütünlüğünün, bakiye kalan topraklarının garantisi için Avrupa
27:33Birliği'yle esasen aday ilan edildi. Hızlı bir şekilde müzakere edilmesi ve bakiye kalan
27:39Ukrayna'nın Avrupa Birliği'yle entegrasyonu gibi bir takım formüller önümüzdeki dönemde
27:44gündeme gelebilir. Şimdi Gazze ve Lübnan açısından baktığımızda benim kanaatim Netanyahu,
27:54İsrail Başbakanı olarak var olduğu müddetçe bir uzlaşı sağlanması, bir ateşkes barış yoluna
28:05gelmesi, Orta Doğu Barış Konferansı gibi bir takım oluşumlar mümkün değil. Yani burada aslında
28:12İsrail için de belki bu saldırganlığın durması için bir günah keçisi lazım. O günah keçisi
28:19Netanyahu olabilir. Yani önümüzdeki dönemde Trump iktidarıyla birlikte Orta Doğu'da benim
28:25keçisel öngörüm Netanyahu'yu iktidardan uzaklaştıracaklar bir şekilde Likud Partisi
28:33bir ikinci kişi pekala liderliği başbakanlığı yürütebilir. Bu çekişme yaşadığı Netanyahu'yla
28:42kavgalı olan Yoav Galant bile olabilir. Yoav Galant hem iki cepheli savaşa karşı çıkmıştı,
28:49askerler karşı çıkıyor demişti. Hem de yani Netanyahu'nun B planı yok. Ulaşmak istediği
28:54bir hedefi yok. Bir tebiye savaşın devamı ve böylece kendisinin yargılamadan kurtulması
29:01sorununu tercih ediyor demişti. Şimdi ABD'nin imajı da Orta Doğu'da negatife doğru gitti. Hem
29:09oradaki Arap ülkeleri bakımından hep Arap olmayan ülkeler bakımından tüm bu saldırganlığın
29:16sponsoru finansörü olarak ABD'nin suçlandığını biliyoruz. Batı Avrupa'da da aynı aslında.
29:22ABD açısından baktığımızda da Trump yani sizin paralarınızı bundan sonra savaşlarda
29:28şüphetmeyeceğiz mealinde bir takım halka yönelik vaatlerde bulundu. Orta Doğu'da bir uzlaşı,
29:36bir orta nokta bulunması önümüzdeki dönemde ABD baskısıyla Trump baskısıyla bu mümkün olabilir
29:43fakat benim kanaatim Netanyahu başbakan olarak görev üstlendiği müddetçe bu yol kapalı. Ama
29:51Netanyahu'nun bir şekilde devre dışı bırakılması içeride de yargılanması ve tutuklanmasının gündeme
29:58biraz da kamuoyunu ve İsrail iç muhalifetini rahatlatacaktır. Çünkü tüm bu saldırganlığın,
30:06soykırım suçlarının bir sorumlusu olması lazım. Bir günah keçisi olması lazım. Benim kanaatim
30:13Orta Doğu'da Netanyahu başbakan olarak görevine devam ettiği müddetçe bir uzlaşı sağlanamayacak.
30:21Netanyahu üzerinde Joe Biden hükümeti gereken baskıyı kuramadı. Tam tersi oldu. Netanyahu ABD
30:30üzerinde baskı, empoze tesis etti. Trump'ın bu baskıyı kurabileceğini düşünüyorum ve
30:37Netanyahu'nun devre dışı kaldığı koşullarda Gazze içinde esasen ateşkes mutabakatıyla bir
30:48ortaya çıkmıştı. Yani Gazze'yi en sonunda böyle Hamas'ın ismi olmadan bir teknokrat yönetime
30:58belki de işte Mahmut Abbas'a bırakmaya çalışacaklar. Lübnan'da ise Litanyen ehlinin
31:04alt tarafında bir 701 sayılı güvenlik konseyi kararı temelinde işte orada Hizbullah
31:12milislerinin konuşulanmaması formülüyle bir ateşkes pekala mümkün bir önümüzdeki dönemde.
31:20Benim öngörülerim eğer Netanyahu devre dışı kalırsa her iki cephede de silahlara susması
31:29ve ateşkese doğru gidiş hızlanabilir. Peki son olarak şunu sormak istiyorum Sayın Ülger.
31:35Üçüncü Dünya Savaşı çok konuşuluyor. Kimilerine göre Üçüncü Dünya Savaşı başladı bile ama fiili
31:41başlaması adına işte Orta Doğu'ya bakıyoruz. Diğer bölgeleri bakıyoruz. Çin bölgesine bakıyoruz.
31:47Çin Tayvan öte yandan Rusya Ukrayna Savaşı'na bakıyoruz. Bu minvalde şimdi Joe Biden giderayak
31:54hani 1 bomba bıraktı dedik ya aslında Trump'ın kucağına tüm dünyanın kucağına Zelenski'den
31:59de 1 açıklama geldi. Doğrular nitelikte böyle şeyler açıklanmaz. Sosyal medyadan yazılmaz.
32:05Savaş meydanlarında görülür. Eğer verildiyse bu silahlar kullanılarak bunlar tatbik edilir ve
32:11gösterilir demişti. Bu açıklamalara ilişkilere baktığımız zaman Üçüncü Dünya Savaşı çıkarmak
32:17için Biden bir çaba içinde midir? Özel bir çaba içinde midir ve nerede çıkabilir bu savaş diye
32:24sormak isterim son olarak. Yani Zelenski burada şunu demek istiyor. Yani evet taahhütlerde çok
32:31batı taahhütlerde bulundu. Bunu sahada görmek istiyoruz. Yani bu silahları eğer vereceklerse yani
32:39bunu cephede fiili olarak ortaya koymalarını bekliyoruz. Ben Rusya Ukrayna Savaşı'nın yani
32:49Rusya Batı Savaşı Rusya NATO Savaşı şeklinde tırmanacağı kanaatinde değilim. Yani bir
32:55savaş çıkacaksa iki yerde çıkabilir. İran ABD ile karşı karşıya kaldığı takdirde bu burada bir
33:04savaş çıkabilir. İran bunu istemiyor. ABD de istemiyor. Her ikisi de yatıştırma politikası
33:10izledi. Gazze Savaşı'nın başından beri. Bölge yapılan yığınakta esasen İran'a bir mesaj.
33:17Bu savaşa müdahil olmayın mesajı ve İran'da isyat hareket etti. ABD tabii ki İran'da bu
33:24devrilmesini ve şah rejimi benzeri batıya yakın kendisine yakın bir idare kurulmasını istiyor.
33:29Fakat bu hemen kısa vadede ulaşılabilecek bir hedef değil. Bunun için kırk beş yıldır işte çaba
33:36gayret gösteriyor ama Nethanyahu'nun kurduğu tezgaha tuzağa ABD'ye düşmedi. Nethanyahu İran
33:45İsrail Savaşı başlatmak suretiyle bir İran ABD Savaşı'nın böyle tetiklenmesini hedefliyordu.
33:54Dolayısıyla Orta Doğu'da bir çatışma bundan sonra tırmanmayacak benim kanaatim. Çatışma
34:00potansiyeli olan, Dünya Savaşı'na evrilme potansiyeli olan tek yer Çin'in Tayvan'ı
34:07böyle işgal etmesi, ilahk etmesi olabilir. Bunun için ABD hem Tayvan'a garantiler vermiş
34:16hem de 2022 Mayıs ayında Madrid NATO toplantısında dört ülkeyle NATO çok yakın ilişki kurdu.
34:26Ortak kabul etti bunları. Güney Kore, Japonya, Yeni Zelanda, Avustralya daha başka ülkelere de
34:32Çin'i çevreleme politikasını NATO ABD kanalıyla sürdürüyor. Yani bir savaş çıkacaksa bu Uzak Doğu'da
34:42Dünya Savaşı'na evrilebilecek bir savaş Çin'in Tayvan'ı işgali ile başlayabilir. Bunun ötesinde
34:52diğerlerinin hepsi yönetilebilecek kapasitede. Şimdi Trump'a bakacak olursak Trump daha çok
34:59yani ekonomik savaş ekolünden yani ticareti bir savaş aracı olarak kurgulama niyetinde.
35:11Bunun için Trump döneminde hem Pasifik ticaretine yani ABD ile Asya arasında hem de Avrupa ile olan
35:21ticaretinde bundan sonra işte savaş olarak tırnak içinde tanımlayabileceğimiz gelişmeler yaşanabilir.
35:29Tarifeler, gümrük tarifeleri, kotalar, tarife dışı engeller bunların işte arttırılması, gümrük belgelerinin
35:37en az savaş kadar ABD'yi etkiler ama yani bu olumlu yönde bir etki anlamında içeride
35:47daralmaya da yol açabilir dış ticaretin sınırlandırılması. Ben küreselcilerle ulusalcıların
35:55bu noktada da bir uzlaşıya gidecekleri kanaatindeyim. Yani Trump tamamen içe kapanmaya
36:03tüm dünyadaki yatırımların geri çekilmesini savunuyor. Bu Amerika'nın global ticari ilişkilerini
36:09negatif etkileyecek bir ara formül bulunma ihtimali daha güçlü. Çünkü Trump'ta kazandığı
36:17birinci başkanlık döneminde yaptığı hataları yapmayacak diye bekliyorum.
36:23Peki o zaman teşekkür etmeden önce eğer bir son sözleriniz varsa almak isterim.
36:30Evet yani bu toplantılarda işte net olarak görüyoruz ki Türkiye'nin globalleşen bir dünyada
36:40çok boyutlu, çok taraflı dış ilişkiler geliştirmesi ulusal çıkarlarıyla yüzde yüz
36:49bağdaşıyor. Yani Cumhuriyet tarihinin önemlice bir kısmında Türkiye sadece Avrupa
36:55Birliği'yle NATO'yla Avrupa Birliği'yle ilişkilerini geliştirdi. Öteki bölgelere
37:00karşı biraz ilgisiz kaldı. Son 20-30 yılda bunun değiştiğini görüyoruz. Bu toplantılar bir
37:08kez daha Türkiye'nin doğru yolda olduğunu gösteren belirli forumlar. Evet bunu bir
37:14kez daha teyit ettik, tescil ettik. Böylece bağımsız bakış açısıyla bunu görmek mümkün.
37:19Peki çok teşekkür ediyorum ben katkılarınızdan, kıymetli yorumlarınızdan ötürü Sayın Ülge.
37:24Teşekkür ediyorum. Uluslararası İlişkiler uzmanı Profesör Doktor İrfan Kaya Ülger yorumladı.
37:30Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın G20 zirvesini ve ülkeleri Amerika, Ukrayna ve biliyorsunuz
37:37Gazze'deki kardeşlerimizin durumunu yorumladı. Kendisine bir kez daha teşekkür ediyorum.