Donald Trump 4 yıl sonra yeniden Beyaz Saray'da. ABD siyasetinde son gelişmeler neler? Trump'ın kabinesi nasıl şekilleniyor? Elon Musk'ın bakanlığı neleri değiştirecek? ABD siyasetinde sosyal medya etkisi ne? Seçimlerde dijital platformların etkisi ne? Trump sosyal medyayı nasıl doğru kullandı? Cüneyt Özdemir 5N1K'da sordu; Siyasal Bilgiler Profesörü Adil İlter Turan, Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. İsmail Hakkı Polat, Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Barış Erdoğan, Bahçeşehir Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haluk Gürgen yanıtladı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili seyirciler yeni bir 5N1K programına hoş geldiniz.
00:08Herkesin gözü kulağı Amerika Birleşik Devletleri'nde Florida'da bir otelde.
00:13Mara Loga adlı bu otelde
00:15yeni seçilen başkan Donald Trump ve ekibi başta Elon Musk olmak üzere
00:22bir haftadır otele kapandılar ve tek tek yeni bakanlar kurulumu belirliyorlar.
00:26Bu bakanlar kurulu önemli.
00:28Sadece Amerika Birleşik Devletleri için değil,
00:31dünya için önemli,
00:32Türkiye için önemli ve gördüğümüz kadarıyla İsrail için de çok çok önemli.
00:37Öyle bir bakanlar kurulu oluşturuyor ki Donald Trump
00:40tek tek açıkladığında herkes hayret ediyor.
00:43Bu kadar da olmaz diyor.
00:45Bir televizyon spikerinden
00:48bütün Pentagon'un başına gelecek bir bakan çıkıyor.
00:53Düne kadar İsrail'i neredeyse İsrail'den daha çok savunan bir isim
00:58Büyükelçi olarak atanıyor.
01:00Tuhaf komplo teorilerini ortaya atan bir isim
01:04bizzat
01:05Tarım Bakanı oluyor.
01:06Yani kimilerine göre bir
01:08bir silki andırıyor. Kimilerine göre ise Şahinler Kabinesi'ni kuruyor.
01:13Belki de ilk kez tarihinde
01:14özellikle bütün bu devlet mekanizmasını küçültmesi için
01:18Elon Musk'ı
01:20Tasarruf Bakanı
01:21ya da Tasarruf Danışmanı olarak atıyor.
01:24Gerçekten bugüne kadar gördüğümüz en tuhaf bakanlar, belki de en tuhaf ve en tehlikeli
01:29bakanlar kuruluyla
01:31karşımıza çıkıyor Donald Trump.
01:32Donald Trump henüz koltuğa oturmadı.
01:3525 Ocak'ta koltuğa oturacak.
01:37Şimdilik Beyaz Sarayı bu hafta ziyaret etti.
01:39Tek başına gitti.
01:41Eşi Melania Trump gelmedi.
01:43Ve de
01:44Joe Biden ve Jill Biden'la
01:46geleneksel bir buluşmayı gerçekleştirdi.
01:4925 Ocak'ta koltuğa oturduğunda
01:51ne yapacağını da tek tek anlatıyor.
01:53İlginç de bir yöntem izliyor.
01:55Düne kadar
01:56televizyon kanallarına konuşan Donald Trump
01:58artık
01:59video çekip
02:00her gün bir videoyla
02:02hangi sektörde ne yapacağını anlatıyor.
02:04Mesela bir gün çekiyor
02:05diyor ki biz eğitimde şu, şu, şu, şu, şunları yapacağız.
02:09Ertesi gün biz tanımda bunları, bunları, bunları yapacağız
02:12gibi videolarla
02:13politikalarını da anlatıyor.
02:16Bu yeni bir sistem, yeni bir yöntem.
02:17Çünkü düne kadar bunları televizyon kanallarına bağlanarak ya da
02:21çeşitli
02:22ünlü gazetecilerle röportajlar yaparak
02:24bu iletişimi sağlıyordu.
02:26Artık
02:27hepsini elinin kenarıyla
02:29bir yere itti, masanın üzerinden aşağı itti.
02:32Ve tamamen Twitter'da çektiği bu kısa videolarla
02:34hem politikalarını anlatıyor
02:36hem de orada yaptığı açıklamalarla
02:38kimi neden seçtiğini tanımlıyor.
02:41İsterseniz
02:42Adil İlter Turan'a soralım.
02:45Siyasal Bilgiler Profesörü, Bilgi Üniversitesi Eski Rektörü, Uluslararası Siyasal Bilimler Derneği.
02:50Adil Bey özellikle
02:51bazı isimler var ki hem
02:53pro İsrailyanlısı.
02:55Yani Netanyahu kabinesini alsa bu kadar İsrailli olmaz diyeceğimiz isimler.
02:59Ve kimileri de
03:00gerçekten ortak bir özellik olarak Türkiye'ye karşıtı.
03:03Mesela Marco Rudio.
03:05Dışişleri Bakanı olarak atadı.
03:07Daha önce başkanlık yarışında Donald Trump'a söylemediği kalmamıştı.
03:10Ama Türkiye ile ilgili de
03:12çok net karşı görüşleri ve sert açıklamaları vardı.
03:17Mesela Rudio'nun Dışişleri Bakanı olması
03:20Türkiye-Amerika ilişkileri nasıl etkiler?
03:22Marco Rudio'nun geçmişte yaptıkları muhtelif beyanlara baktığınız zaman
03:27zaman içerisinde fikirlerinin değiştiğini de göreceksiniz.
03:31Buna karşılık
03:33Trump'ın
03:34kişi görevlendirmekteki en önemli kriteri
03:37kendisine olan sadakat olduğu anlaşılıyor ve
03:41bu şekilde düşünüldüğü zaman Marco Rudio'nun daha önce
03:45ne söyledikleri ve ne düşündüklerinden ziyade
03:48Trump'ın düşüncesine eğilmek daha büyük önem arz ediyor.
03:52Bununla birlikte
03:54tabii ki Trump
03:55teşhitli danışmanlarından, bu arada Marco Rudio'dan da
03:58telkinler, görüşler alacak ve
04:02kendi hareketlerini de ona göre ayarlayacaktır.
04:05Şimdi Marco Rudio'nun
04:07geçmişine baktığınız zaman
04:09bir kere bir şahin olduğunu görüyoruz.
04:12Bu şahinliğin İran'a karşı, Çin'e karşı ve bir de
04:18Amerika'yla uyumlu olmayan Latin Amerika ülkelerine karşı
04:22sert davranmak olduğunu görüyoruz.
04:24Bu bakımdan mesela
04:25Türkiye'nin
04:26Venezuela ile ve Küba ile olan ilişkilerini Marco Rudio hiç olumlu karşılamamıştır.
04:32Keza
04:33Türkiye'nin
04:35İran'la ilişkilerine ve
04:38Hamas'la ilişkilerine de olumlu yaklaşmadığı bir vakadır.
04:41Bu çerçevede
04:42düşünüldüğü zaman eğer Marco Rudio'nun
04:45düşünceleri
04:47Amerikan yönetiminde etkili olacaksa
04:50Türkiye'nin
04:52dış politikası ile Amerika'nın
04:55istedikleri arasında
04:57önemli uyumsuzluklar ortaya çıkacağı ve bunların
05:00giderilmesi gerekeceği aşikardır.
05:02Bir başka
05:03tartışmalı atamada Mike
05:06Huckabee
05:06kendisini İsrail Büyükelçisi olarak atandı.
05:09Amerika'nın İsrail'e desteğini en net söyleyen isimlerden bir tanesi
05:13ve Batı şeria'yı da
05:14bir anlamda İsrail'e katacağı söyleniyor.
05:17Ne düşünüyorsunuz bu atamayla ilgili?
05:19Efendim şimdi
05:20Mike Huckabee'nin büyükelçi atanması ki yine kendisinin de onaylanması gerekiyor onu hatırlatayım.
05:26Çok ilginç bir atama çünkü
05:29genellikle geçmişte İsrail'e Musevi kökenli bir büyükelçi atanmaktaydı.
05:34Mike Huckabee
05:35eski Arkansol valisi ve
05:37bir Hristiyandır,
05:40evancelik bir Hristiyandır, baptisttir.
05:42Ve
05:43bunların inancına göre de
05:47İsrail'de önce İsrail'i
05:50Musevilerin yönetmesi ve ardından da
05:54kıyamet gününün gelmesi beklenmektedir. Şimdi böyle bir inanca sahip kişinin
06:00İsrail'e
06:03büyükelçi atanması
06:04İsrail'in tamamen bu bölgeye hakim olmasını isteyenler açısından
06:09çok uygun gözüküyor. Zaten Mike Huckabee'de
06:13ifadelerinde mesela Batı yakası yerine
06:16Judea ve Samaria şeklinde
06:18Musevilerin bütün bu toprakların kendilerine ait olduğunu
06:24değerlendiren görüşlerine uygun
06:26tabirler kullanmıştır. Bu şekilde
06:28düşünüldüğü zaman
06:30Huckabee'nin
06:31İsrail'de büyük bir kabul göreceğini tahmin etmemiz mümkündür.
06:37Huckabee'nin kendisi de
06:39yaptığı açıklamalarda
06:41kendisinin görüşleri bir yana
06:44bir hükümetin
06:46büyükelçisi olacağını ve talimatları
06:49Başkan Trump'tan alacağını ifade etmiştir.
06:52O bakımdan
06:53kendi görüşleri her ne kadar
06:56İsrail'in tamamen lehinde
06:58ve İsrail'in aşırı
07:00uçuyla uyuşuyorsa da sonuçta
07:03Trump'ın dediklerini yapma konusunda da titiz davranmasını beklememiz mümkündür.
07:09Elis Stefanik, bu da pro-İsrail yanlısı bir isim. Bu da Birleşmiş Milletler Büyükelçisi olarak atandı.
07:15Amerika'nın İsrail'e yönelik politikalarını etkiler mi bütün bu atamaya baktığınızda?
07:20Efendim şimdi bir kere şunu hatırlamakta fayda var.
07:24Amerika Birleşik Devletleri son yıllarda
07:27hep sert kişileri, şahinleri Birleşmiş Milletler'e
07:31atıyor temsilci olarak. Bildiğiniz gibi diğer ülkelerden farklı olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde
07:38Birleşmiş Milletler temsilciliği de bir bakan
07:41seviyesindedir ve o bakımdan önem arz ediyor. Bununla birlikte
07:46Amerika Birleşik Devletleri
07:48Birleşmiş Milletler'e çok önem veren bir ülke değildir. Daha çok
07:53Güvenlik Konseyi'nde
07:56Amerika'yı yakından ilgilendiren konularda
08:00veto kullanarak Birleşmiş Milletler'e yaklaşmaktadır.
08:04Bu şekilde düşünüldüğü zaman
08:06İsrail konusunda zaten şahin olan
08:09Elie Stefanik'in
08:11Amerika'nın İsrail politikasını
08:15hararetle savunacağını ve
08:17sert konuşmalar yapacağını beklememiz mümkündür.
08:21Bundan da kasıt şu
08:22İsrail konu olduğu zaman
08:24Birleşmiş Milletler'de
08:26tamamen İsrail aleyhinde nitelendirilebilecek
08:30herhangi bir karara
08:32Elie Stefanik karşı çıkacaktır. Bununla birlikte
08:36yine temin söylediklerimi de hatırlatmak mecburiyetindeyim.
08:39Elie Stefanik de talimatını Trump'tan alacaktır.
08:44Trump ise
08:45kendi sözünü
08:46dinleyen
08:47temsilciler istemektedir.
08:49Dolayısıyla eğer Elie Stefanik veya diğer bir
08:52bakan kimse
08:54Trump'ın talimatı dışına çıkacak olursa
08:57muhtemelen
08:58görevinden olacaktır.
08:59Adi Bey çok çok teşekkür ederim. Sevgili seyirciler
09:02İlginç dedim programın başında, ilginç bir atama dedim. Elon Musk
09:06Dünyanın en zengin insanı
09:07Belki de dünyanın en dahi insanı
09:10ve de gerçekten Trump'ı belki de başkan yapan isim.
09:13Hem X platformunun sahibi hem uzaya füzeler gönderen, roketler gönderen SpaceX'in sahibi
09:20Tesla'nın sahibi ve son derece inovatif bir isim.
09:23Şimdi Donald Trump dedi ki
09:25Gel Elon Musk
09:26Yanına da Vivek Ramasvemi'yi vereyim.
09:28Ben bana karşı başkanlık yarışında yarışan bir
09:31Cumhuriyetçi.
09:32İkiniz beraber verimlilik ve
09:35dijital dönüşümü sağlayın.
09:37Yani bir anlamda devleti küçültün, bürokrasiyi azaltın.
09:40Şişmiş olan kadroları azaltın. Dışarıdan bir gözle bakın.
09:43İşte Milli Eğitim Bakanlığı'nda ne bileyim şunları azaltın ya da ne bileyim şu anda mesela Elon Musk diyor ki 453 tane
09:50federal
09:51şey var. Bunları
09:52küçültmemiz lazım. 99'a indirmemiz lazım. Yani bayağı bir
09:56devlet mekanizmasını değiştirecekler. Benim en merak ettiğim şeylerden bir tanesi. Acaba Türkiye'de olsa nasıl olur diye de düşündüğüm konulardan bir tanesi.
10:03Elon Musk gerçekten
10:05bir dahi ve dünyada en zengin insanı.
10:08Şimdi bu insana diyorlar ki gel sen bu devlet mekanizmasına bak nasıl daha iyi çalışır.
10:12Bence çok ilginç bir deney olacak. Bütün dünyaya da ilginç bir
10:15deneyim olacak gibi geliyor.
10:17İsmail Hakkı Polat.
10:19Kadir Has Üniversitesi Yeni Medya Bölümü öğretim görevlisi şu anda yayınımızda.
10:23İsmail Bey
10:24bu Department of Government Efficiency
10:27DOGE diye geçiyor.
10:29Kamu hizmetlerinde dijital dönüşümü sağlamasını hedefliyor. Aslında biz de bayağı yaptık bunu. Yani ENAVIZ var, E-Devlet var.
10:35Çok da iyi çalışan örnek projeler.
10:38Amerika Birleşik Devletleri'nde sizce
10:40ne olacak? Yani bu verimlik ve şeffaflık derken neyi kastediyorlar?
10:44Evet.
10:45Şimdi aslında yıllar önce bir
10:48kripto para sektörüne bir
10:50tepki olarak bir espri amacıyla tasarlanan
10:53DOGE coin
10:54daha sonra Elon Musk tarafından
10:57yıllar boyu desteklendi ve tanıtıldı.
10:59Ve en sonunda da Amerikan son Amerikan seçimlerinde
11:03yine Elon Musk tarafından
11:06devlet verimliliğini sağlamak için
11:09o DOGE'deki baş harflerinin Department of Government Efficiency olarak kullanıp
11:14başına da o aynı coin'deki köpek
11:17sembolünü, resmini, görselini kullanarak
11:21aslında
11:22Amerikan'ın
11:24şu anda
11:25bürokrasisini
11:26rehabilite etme
11:29projesi haline geldi.
11:31Bu anlamda tabii
11:33Donald Trump,
11:35Elon Musk'a çok güveniyor.
11:37Bu
11:38güvenmesinin nedeni de
11:40öncelikle
11:41Elon Musk'ın bu Twitter'da
11:43özellikle geldiğinde
11:46%80
11:47oranında
11:49oradaki personeli işten çıkartarak aynı verimi
11:52sürdürmesi platformda ve
11:55kendi şirketlerinde
11:57sağladığı verim.
11:58Dolayısıyla
12:00bunun aynısını acaba işte Tesla'daki, SpaceX'daki, Twitter'daki
12:05bu özel sektör verimliliğini
12:07kamu sektöründe de
12:09sağlayabilir miyiz gibi bir
12:11misyonla yola çıkıldı şu anda.
12:13Şimdi burada tabii şuna bakmak lazım.
12:17Evet,
12:17Elon Musk
12:18bu konularda başarılı bir girişimci, iş adamı
12:23ve
12:24özellikle teknolojiyi iyi bildiği için bu teknoloji
12:27bağlamında da
12:30en azından bürokratik süreçlerde
12:32onları hızlandırıcı,
12:34hani bizdeki E-Devlet'in biraz daha ileri uygulamaları gibi uygulamalarla
12:39insan unsurunu biraz daha ortadan kaldırarak
12:42buralarda
12:43hız, verimlilik ve birazcık da şeffaflık
12:46sağlayabilir.
12:47Ve
12:48burada ama
12:50özellikle
12:51hangi teknolojinin kullanılacağı önemli.
12:54Yani çok merkezi ve yine insan unsurundan
12:57arınmamış
12:59ve yine insan unsuruna bağlı
13:01merkezi, süpermerkezi teknolojiler
13:04burada çalışmaz
13:06bence.
13:07Dolayısıyla teknolojinin seçiminde de
13:09neyi rehabilite edecekse
13:11oradaki şeffaflığı, denetlenebilirliği kaybetmeyecek şekilde
13:15örneğin işte
13:16blok zincir gibi
13:17teknolojilerin kullanılması
13:19ve vatandaşın da bunu
13:21kamu adına denetlemesi
13:23istenilen anlamda bu teknolojik aracıyla verimlilik olayını
13:27sağlayabilir.
13:29Ancak tabii tartışmamız gereken
13:31bir de
13:32işin bürokrasi cephesinden bakılması olayı var.
13:36İşte bu noktada da zaten asıl tartışmanın
13:39konusu da bu olsa gerek diye düşünüyorum.
13:42İsmail Bey çok çok teşekkür ederim yayına katıldığınız için.
13:45Sevgili seyirciler, Amerikan seçimlerinin özellikle medya yapısıyla ilgili çok fazla
13:49sonuçları oldu.
13:50Geleneksel medya, ana akım medya bir anlamda çöktü.
13:54Özellikle podcastlere konuşan
13:56Elon Musk ve
13:57Donald Trump'ın
13:58yeni medyayla bu seçimi kazandığı söyleniyor.
14:01Tabii buna tepkiler de var.
14:03Mesela İngiltere'nin önemli gazetelerinden,
14:05Sol Tandans'lı gazetelerinden The Guardian,
14:08şu anda X'teki paylaşımlarını kesti.
14:12Elon Musk'a tepki olarak.
14:14Le Monde, Elon Musk'ın X algoritmasını değiştirdiğini ve yüzde 45 oranda
14:19keşfet bölümünde çıkmadığından
14:22bahsediyor.
14:22Ve bir anlamda da
14:24yeni medyanın
14:25varlığı
14:27eski medyayı sorgulatıyor.
14:29Eski medyada büyük böyle bir çöküş olduğu söyleniyor.
14:32Barış Erdoğan,
14:33Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı şu anda yayınımızda.
14:36Barış Bey, Donald Trump'ın bu 2024 seçimlerindeki
14:41bu yeni medyayı kullanmasını siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
14:44Eski medyanın gerçekten sonu geldi mi?
14:46Merhaba Cüneyt Bey.
14:492024 başkanlık seçimleri Amerika Birleşik Devletleri'nde kıyasiye bir mücadele içinde geçtiğini gördük.
14:55Ve bu kıyasiye mücadelenin içinde
14:57en önemli çatışma platformunun da
15:00sosyal medya olduğunu görüyoruz.
15:02Aslında
15:03her seçim
15:04bir öncekine göre sosyal medyanın
15:07taraflar açısından daha çok kullanıldığını, buraya daha fazla yatırım yapıldığını,
15:12influencerların,
15:14işte sanatçıların
15:15buraya çekip yanlarında almak için mücadele ettiklerini
15:18gördük.
15:19Artık geleceğin seçimlerinin
15:22seçim mitinglerini, meydanlarının yerini gitgide sosyal medya aldığını görüyoruz.
15:27Burada da gençler önemli bir faktör.
15:30Çünkü gençlik
15:32artık haberleri ne televizyondan, ne gazetelerden takip ediyorlar.
15:36En fazla haber aldıkları alan, mecra,
15:40sosyal medya, özellikle TikTok,
15:42Instagram,
15:43X gibi platformlar üzerinden
15:45ne olup bittiğini
15:47görüyorlar.
15:48Bu son seçimlerde
15:50Donald Trump oldukça avantajlıydı.
15:53Çünkü yanında Elon Musk vardı.
15:56Yani X platformunun sahibi,
15:58X'in
15:59algoritmasını istediği gibi yönlendirebilecek bir kişiyle beraber çalışmanın
16:05adeta avantajını yaşadı.
16:07Elon Musk'ın paylaşımlarının 2 milyar kadar görüntülenme aldığını görüyoruz.
16:13Ki bu 2 milyar görüntülenmenin büyük bir çoğunluğunda
16:16yanlış içerik, bilgi içerdiği görülmüş vaziyette.
16:20Ancak bu içerikler gençler tarafından
16:23alımlandı. Çünkü genç kitle
16:25bir tarafıyla
16:26sosyal medya tarafından etkilenen, doğruyu yanlışı ayırmakta daha zorluk çeken bir kitle.
16:33Diğer taraftan da
16:34gençler
16:35dünyanın her tarafında daha aşırı
16:38uçtaki görüşlere,
16:40sansasyonel haberlere
16:43daha fazla ilgi gösteriyorlar.
16:45Bu da Donald Trump'ın kampanyası açısından
16:48oldukça avantajlı olduğunu görüyoruz.
16:52Önümüzdeki dönemin seçimlerinde
16:54aslında
16:55algoritmayı
16:57sahip olan,
16:58onu yöndenmeyi başaran
17:00seçimi kazanacak.
17:01Belki seçimi kazanmak derken çok iddialı bir laf söylüyorum ama
17:05çok avantajlı bir konuma geçeceğini düşünüyorum.
17:08Çünkü algoritmayı yöneterek
17:12kararsız seçmeni
17:14harekete geçirmek,
17:16kendi yönünüze çekmek,
17:17kendi seçmenizi oy kullanmaya ikna etmek açısında
17:21çok başarılı olabiliyorsunuz.
17:24Sosyal medyada bir
17:26sansür belki yok ama
17:29hangi haberin, hangi bilginin kime nasıl yayılacağını ya da hangilerinin yayılamayacağını
17:35engelleyebiliyorsunuz. Siz istediğiniz kadar yırtının, istediğiniz kadar güzel, doğru bir bilgiyi verin.
17:42Sosyal medyanın algoritması
17:44sizi en arkalara atabiliyor. Bu açıdan baktığınızda
17:47sosyal medyaya sahip olan,
17:49onu yönlendirebilenler bir gündemi belirliyorlar.
17:52Gündemin çerçevesini oluşturabiliyorlar.
17:55Kendi kitlelerini
17:56bu yönde harekete geçirebiliyorlar. Özellikle de
18:00mikro
18:01seçmen kitlelerini belirleyerek, yani kararsız kitleleri, bu son seçimde özellikle bu
18:08SIVİNK statesler dediğimiz yani hareketli oradan oraya gidecek yerlerde,
18:12çok nokta atış
18:13belli seçmen gruplarına bir takım
18:16mesajlar göndererek onları belli yankı odalarının içine alarak
18:21başarıya ulaştıklarını ben Trump'ın görüyorum.
18:24O açıdan
18:25geleceğin seçimleri
18:27aslında algoritmayı kim sahipse onun açısından çok başarılı olacağını
18:33düşünüyorum. Bu da diğer taraftan demokrasi içinde, dünya demokrasileri açısından da
18:38oldukça tehdit edici
18:40bir unsur olarak görülmekte.
18:42Örneğin bu SIVİNK stateslerden Pensilvanya'da binlerce oyun, önceden
18:48kullanılan oyun çalındığını
18:50ya da işte buralarda bir takım hileler yapıldığı yönünde
18:55çok geniş çaplı
18:56X üzerinden haberler yayıldı.
18:59Şimdi bunu gören
19:00kitle, kararsız,
19:03ama Trump'a büyük bir haksızlık yapılıyor, büyük bir adaletsizlik olduğunu düşünülen
19:08kitlelerde oluşabiliyor.
19:10Ve bunlara yönelik mikro bir takım haberler gönderilerek,
19:14onların duygularıyla oynanarak
19:16Onlar hiç oy kullanmayacakken Trump'ın lehine sandığa gidiyorlar.
19:22O gün sandığa hiç gitmekten ya da Harris'i Kamala'ya mı kullanayım, Trump'a mı kullanayım
19:27gitmeye değmez diyecek kitleler
19:29oy kullanmaya yönlenebiliyor. Çünkü insan doğası gereği
19:33adaletsizliğin karşısında
19:35harekete geçme ihtiyacı duyar.
19:38Şimdi bu tip
19:39bilgilendirmeler, bu tip yanlış manipülasyonlar
19:43insanların duygularına
19:45dokunuyor.
19:46Zaten çoğumuz
19:47oy kullanmaya giderken, oy kullanırken
19:50çoğu zaman hep aklımızla karar verdiğimizi düşünüyoruz ama
19:54oy kullanmada esas olarak belirleyici unsur son dakikada sandığa giden kişi için
20:00duygularıdır.
20:01Duygulara dokunabilen
20:03kişiler, duygulara dokunmayı becerebilen haberler yapanlar, o insanları
20:08manipüle edebilenler
20:10bu seçimde başarılı olabilirler. Sadece bu seçim için değil, genel olarak bütün seçimlerde başarılı olabilirler.
20:15Biz bu seçimde de
20:17duygulara oynayabilecek, insanların adaletsizlik duygusu karşısında onları harekete geçirebilecek
20:23haberleri yayabilenlerin
20:26bunda Trump daha başarılı oldu. Doğru ya da yanlış, bu tamamen tartışılabilir ama kendisi açısından doğrusunu yaptı.
20:32Bunu yaparak özellikle 30-40 bin gibi çok az bir oy farkıyla büyük
20:38farklar yaratarak
20:40başarıya kendi açısından ulaştığını söyleyebiliriz.
20:43Artık gençler
20:45ana akım medyayla ilişkilerini neredeyse kestiler. Sadece gençler değil aslında toplumun önemli bir
20:52kısmı ana akım medyadan gitgide uzaklaşmakta.
20:55Birincil haber kaynağı olarak
20:58çok kolay erişebilecekleri cep telefonları üzerinden erişiyorlar. Ancak burada çeşitli tehlikeler var işte.
21:04Televizyonculukta, gazetecilikte, profesyoneller tarafından yapıldığı için
21:08öyle ya da böyle haberler bir denetimden geçiyor, bir kontrolden geçiyor. Sosyal medyada ise
21:13hiçbir denetim olmadan
21:15haberlere anında ulaşıyoruz ama bu denetim yani
21:20bir filtreden geçmediği için de doğruluğu, yanlışlığı
21:24konusunda hiçbir fikrimiz çoğu zaman oluşamamakta.
21:27Diğer taraftan
21:28kaliteli, doğru, düzgün haberler yapan gazetelerin
21:32ve bunların internet sayfalarında, özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde ve Avrupa'da çoğu zaman
21:38ücretli olduğunu,
21:40bu nedenle de tercih edilmediklerini
21:42ama ücretsiz
21:43erişimi olan
21:45haber sitelerinde
21:47çoğu zaman manipülatif olduğunu, daha fazla reklam verenler tarafından
21:51etki altında olduğunu
21:53biliyoruz.
21:54O yüzden
21:55insanları etkilemek için, genel olup kitleyi etkilemek için sosyal medya çok önemli bir
22:02mecra olduğunu düşünüyorum.
22:03Barış Bey çok çok teşekkür ederim.
22:05Sevgili seyirciler dedim ya Donald Trump
22:07bir roller coaster gibi yani
22:09hani bir gidersiniz ya böyle bir eğlence parklarında roller coaster'lar vardır. Bir çıkar, bir iner, bir başınızı döndürür.
22:15Öyle bir kabineyle
22:17geliyor. Bu sadece Amerika'yı değil bütün dünyayı etkileyecek diyorum ya medyasından iletişim sektörüne kadar.
22:23Peki bütün bu şey dünyada nasıl yankı bulacak? Gelin isterseniz bunu da
22:27Prof. Dr. Haluk Gürgen'e soralım.
22:29Bahçeşehir Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı.
22:32Haluk Bey
22:33Trump'ın sosyal medyayı bu etkin kullanması,
22:36siyasetçilerin topluma doğrudan iletişim kurması
22:39önümüzdeki günlerde Türkiye dahil
22:41pek çok farklı ülkeye de örnek olur mu? Nasıl örnek olur?
22:44Doğrusu oldukça radikal anlamda bir değişikliğe neden oldu.
22:50Tabii bu sadece Trump'la ilgili bir durum da değil.
22:52Aslında sosyal medyanın hayatımıza girmesiyle birlikte siyasette de
22:57oldukça radikal anlamda dönüşümlere
23:00sahne oldu.
23:02Ya da dönüşümlerin nedeni oldu diyebiliriz. Neler oldu? Bu arada bir kere geneliksel
23:08medyada hiç kuşkusuz bildiğimiz gibi
23:11arada aracılar var. Yani kapı eşikleri,
23:14eşikçileri dediğimiz bir müessese var.
23:17Ve siyasetçilerin mesajlarını onlar bir şekilde değerlendiriyor, yayına alıyor.
23:22Almıyor, değiştiriyor vesaire.
23:25Sosyal medya söz konusu olduğunda bu tamamen ortadan kalktı.
23:29Adaylar, siyasi adaylar kendileri sosyal medya üzerinden
23:33istedikleri mesajları
23:35iletme, yayma olanağına sahip oldular. Bu son derece önemli.
23:40Tabii bu aynı zamanda siyasi dili de radikal anlamda değiştirdi.
23:46Trump üzerinde konuşmak gerekirse
23:50sosyal medya üzerinden yayınladığı mesajlarla
23:54özellikle duygusal mesajlarla,
23:57saldırgan mesajlarla,
23:59intikam hırsıyla dolu mesajlarıyla
24:02kendi taraftar kitlesini yarattı ve kutuplaşmanın da
24:06hızını arttırdı.
24:08Dolayısıyla sosyal medya siyasilere
24:12kendi topluluklarını yaratma olanağını sağlaması bakımından da
24:16geçmişte olmadığı kadar farklı bir
24:19alanın açılmasına yol açtı.
24:21Haluk Bey sizce mesela yine dedim ya bu podcastlere gittiler, konuştular.
24:25Yani ana akım medyada
24:27röportajlar vermek yerine,
24:29bu geleneksel hani tartışmalara katılmak yerine
24:31yeni iletişim teknolojilerini tercih ettiler.
24:34Sizce bu seçmenlerin yönelimini nasıl etkiler?
24:39Önümüzdeki dönemde
24:40sizce ana akım medya yerine bu yeni medya daha
24:44önde yer alır mı?
24:45Sosyal medya yapısı gereği
24:47böyle detaylı bir şekilde bilgi içerikli mesajların
24:51iletilmesi ve yayılması açısından pek uygun değil.
24:55Önemli olan kısa ve çarpıcı
24:57içerikler üretebilmek
24:59ve de algoritmaların etkisiyle bu içeriklerin beyni ve yayılma hızlarını
25:05arttırabilmek,
25:06siyasi mesajların sadeleştirilmesi
25:09bu noktada çok önem taşıyor
25:12ve bu sadeleşmiş mesajların da doğal olarak duygu yüklü olması
25:17etkiyi arttırmada çok önemli rol oynuyor.
25:20Yanlış bir mesaj ya da yanıltıcı bir mesajın
25:24bu sosyal medya üzerinden yayılması sonucunda itiraz edilse de
25:29yani karşı çıkılsa da bu mesajların doğrulanması gibi bir süreç ne yazık ki
25:34çok fazla yaşanmıyor, yaşanamıyor.
25:37Çünkü teknolojinin bunu
25:39noktada
25:40bir engeli var.
25:42Dolayısıyla doğrulama zorluğu ve yanıltıcı bilginin yayılması gibi bir sonuçla karşılaşıyoruz.
25:48Böyle olunca da duygusal mesajların
25:51biz ve onlar
25:52noktasında
25:54son derece işlevsel olduğu yani kutuplaşmanın yaygınlaşmasına, kökleşmesine sebep olduğunu da
26:01söyleyebiliriz.
26:03Şimdi
26:04duygusal mesaj derken tabii ki
26:07insanların hassas oldukları noktalara ilişkin, bunlar değerlerle ilgili olabilir,
26:13yaşadıkları ekonomik sıkıntıların
26:16üzerinden kurulabilir
26:18ya da
26:19karşı taraf üzerinden nefret, öfke
26:22gibi duyguları kışkırtacak şekilde kullanılabilir.
26:25Ama önemli olan dediğim gibi bilgi ağırlıklı olmaktan çok
26:29insanların duygularına hitap eden,
26:32anında reaksiyon vermelerine yol açacak türdeki mesajlar
26:36sosyal medya için ve özellikle de bir Trump açısından da
26:40son derece yaygın bir şekilde kullanıldı ve çok da etkili oldu herhalde.
26:44Sosyal medyanın bu gücünü siz nasıl değerlendiriyorsunuz genel olarak?
26:48Sizce siyasetçilerin ve seçmenin yönünü çok belirliyor mu?
26:52Son derece radikal bir şekilde şekillendirdi ve şekillendirmeye de devam edecek.
26:57Bir kere öncelikle
26:59doğrudan ve sansürsüz bir bağ kurma seçmenle bağ kurma imkanı sağladı. Bunun altını özellikle
27:05çizmek isterim.
27:06Alnık geri bildirim ve hızlı tepki
27:09yaratma
27:10gücü
27:11nedeniyle
27:13siyasette bir dinamizm, devingenlik,
27:16anında gündemlerin değişmesi gibi bir sonuç ortaya çıkarttı.
27:21Ve tabii ki doğal olarak
27:23kişisel bir dil kullanma imkanı da vermiş olması nedeniyle
27:27adayların
27:28kişisel
27:29imajlarının
27:30üzerinden tercih edilebilirlik
27:32düzeyleri yükselmiş oldu.
27:35Önemli bir diğer nokta seçmen kitlelerin mikro analizleri yapılarak
27:41daha küçük gruplarla doğrudan iletişim kurma
27:44olanağı da sağladı.
27:46Ve tabii ki etkilişimli
27:48görsel ve video ağırlıklı
27:51içeriklerle
27:53anında hedef kitleyi mobilize eden ve
27:57mesajlar üzerinden konuların tartışılmasının alanını yaratan
28:02bir gücü de
28:03ortaya çıktı. Kısaca sosyal medya
28:06günümüz siyasi iletişiminde, propaganda ve algı yönetiminde
28:10geçmişte olmadığı kadar çok farklı çözümlerin üretildiği
28:14ve de uygulamaların sonuçlarını da anında görebildikleri için
28:19yeni çözümlerin yaratılması yönünde de
28:22bir takım fikirlerin
28:24geliştirilmesini imkan sağlayan
28:26ve çok kısa sürede çok çarpıcı yeni
28:30çözümlerle karşımıza çıkan bir mecra olarak
28:33doğrusu bütün ilgiyi hak ediyor.
28:35Evet az gittik uz gittik bir 5N1K'nın daha sonuna geldik.
28:39Önümüzdeki hafta yeni bir 5N1K'da buluşuncaya kadar ben Cüneyt Özdemir
28:43Hepinize iyi günler, iyi akşamlar dilerim.