Ateizm özellikle son yıllarda ve gençler arasında hızlı bir yükselişe sahip. Türkiye'de yapılan bir çok araştırmayla özellikle gençler arasında ateizm, deizm ve agnostisizm gibi akımların artışını incelediğim bu videoda sadece nedenlerini değil, tarihimizdeki örneklerini de anlattım. Bu belgesel videoyu ilgiyle izleyeceğinizi düşünüyorum. İyi seyirler..
İletişim bilgilerim :
instagram : https://www.instagram.com/engindeniz_resmi/
e posta : engindenizyoutube@hotmail.com
Kaynaklarımdan bazıları :
Paul Ricaut, Osmanlı İmparatorluğu’nun Halihazırının Tarihi (17. Yüzyıl), Türk Tarih Kurumu
Ocak, Ahmet Yaşar. “Türk Heterodoksi Tarihinde Zındık, Harici, Rafızi, Mülhid ve Ehl-i Bid’at Terimlerine Dair Bazı Düşünceler.” Tarih Enstitüsü Dergisi 12, (1982): 507-520.
Ocak, Ahmet Yaşar. Osmanlı Toplumunda Zındıklar ve Mülhidler, 15-17. Yüzyıllar [Zındıks and Mülhids in Ottoman Society 15th- 17th centuries]. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2013.
Hayrani Altıntaş, “Dehriyye”, İA
Tarih Obası Youtube Kanalı : https://www.youtube.com/watch?v=S84LlfASACw&t=422s
https://www.diken.com.tr/anket-turkiyede-10-kisiden-sekizi-laik-bir-ulkede-yasamak-istiyor/
Peki ben kimim ?
Peki ben kimim ? İsmim Engin, 1991 doğumluyum. Ege Üniversitesi Radyo Televizyon ve Sinema bölümü mezunuyum. Bugüne kadar bir çok filmde çalıştım ve belgesel yönetmenliği yaptım. TRT ve Kültür Bakanlığı dahil olmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşlardan yönetmenlik ödülü aldım. Şimdi ise öğrendiğim yeni bilgileri aldığım eğitim ile birleştirerek burada size aktarıyorum. Bunun yaparken çok eğleniyorum. Umarım siz de benim gibi keyif alırsınız. İyi seyirler.
Videodaki Müzik :
"Morgana Rides" Kevin MacLeod (incompetech.com) Licensed under Creative Commons: By Attribution 4.0 License http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
İletişim bilgilerim :
instagram : https://www.instagram.com/engindeniz_resmi/
e posta : engindenizyoutube@hotmail.com
Kaynaklarımdan bazıları :
Paul Ricaut, Osmanlı İmparatorluğu’nun Halihazırının Tarihi (17. Yüzyıl), Türk Tarih Kurumu
Ocak, Ahmet Yaşar. “Türk Heterodoksi Tarihinde Zındık, Harici, Rafızi, Mülhid ve Ehl-i Bid’at Terimlerine Dair Bazı Düşünceler.” Tarih Enstitüsü Dergisi 12, (1982): 507-520.
Ocak, Ahmet Yaşar. Osmanlı Toplumunda Zındıklar ve Mülhidler, 15-17. Yüzyıllar [Zındıks and Mülhids in Ottoman Society 15th- 17th centuries]. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2013.
Hayrani Altıntaş, “Dehriyye”, İA
Tarih Obası Youtube Kanalı : https://www.youtube.com/watch?v=S84LlfASACw&t=422s
https://www.diken.com.tr/anket-turkiyede-10-kisiden-sekizi-laik-bir-ulkede-yasamak-istiyor/
Peki ben kimim ?
Peki ben kimim ? İsmim Engin, 1991 doğumluyum. Ege Üniversitesi Radyo Televizyon ve Sinema bölümü mezunuyum. Bugüne kadar bir çok filmde çalıştım ve belgesel yönetmenliği yaptım. TRT ve Kültür Bakanlığı dahil olmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşlardan yönetmenlik ödülü aldım. Şimdi ise öğrendiğim yeni bilgileri aldığım eğitim ile birleştirerek burada size aktarıyorum. Bunun yaparken çok eğleniyorum. Umarım siz de benim gibi keyif alırsınız. İyi seyirler.
Videodaki Müzik :
"Morgana Rides" Kevin MacLeod (incompetech.com) Licensed under Creative Commons: By Attribution 4.0 License http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Category
📚
ÖğrenmeDöküm
00:00Yeni bir çağ başlıyor. Yeni bir dünya doğuyor. İnsanlık hiç olmadığı kadar büyük bir hızla değişirken eksilen bir şeyler var.
00:08DİN
00:14Tanrı fikrinin ve doğaüstü inançların reddi anlamına gelen ateizm,
00:18felsefi bir yaklaşım olarak ilk defa M.Ö. 6. yüzyılda Avrupa ve Asya'da ortaya çıkmaya başladı.
00:26Hindistan'da din karşıtı bir felsefe okulu olan Carvaka kurulmuştu.
00:30Asya'da Taoist ve Budist grupların bazı mezhepleri tanrılar kavramını reddeden yaklaşımlar geliştirdiler.
00:37Yine aynı dönemde dini ve mistisizmi şiddetle eleştiren Yunan filozof Diyogoras tarihteki ilk ateist olarak karşımıza çıkıyor.
00:45Güneşi dört atlı arabasıyla Apollo'nun çekmediğini söyleyen Anaxagoras ateistlikle suçlanmış
00:52ve yine Aristoteles de görüşlerinden dolayı ateistlikle suçlanıp Atina'yı terk etmek zorunda kalmıştır.
00:58Antik Yunan'da bu kişilere Atheos denirdi.
01:01Yani tanrısız, dinsiz.
01:04Günümüzde ise hem dünyada hem de Türkiye'de ateizm, tanrının varlığının ya da yokluğunun bilinemeyeceğini savunan agnostizm
01:13ve dinleri reddederek sadece tanrı kavramını kabul eden deizm muazzam bir hızla yükseliyor.
01:19Öyle ki 2006 yılında yapılan anketlere göre ülkemizdeki inançsız oranı %1,5 iken 2022'ye geldiğimizde bu oran %7.
01:29Birçok insanın inançsızlığını gizlediğini hesaba katarsak aslında gerçek rakam çok daha yüksek.
01:36Aslında Türk halkı ateizm ve benzer akımlarla ilk defa karşılaşmıyor.
01:41Şaşırmaya hazırsanız geçmişe kısa bir yolculuk yapacağız.
01:49Osmanlı Devleti'nde elçilik görevi için bulunan Polirikot bir idama şahit oluyor.
01:54İdam edilen kişi imam ve İslam alimi olan Lari Mehmet Efendi.
01:59Polirikot'un anlatımına göre Lari Mehmet Efendi, tanrıyı inkar ettiği ve bunu açıkça dile getirdiği için idam ediliyordu.
02:08Lari Mehmet Efendi,
02:09''Ya kesinlikle Allah diye bir şey yoktur ya da ulemanın bizi illa ikna etmek istedikleri gibi kudret ve hikmet sahibi değildir.
02:18Çünkü eğer gerçekten mevcut olsaydı, benim gibi ondan horlukla bahseden ve varlığının en büyük düşmanı olan birini asla hayatta bırakmazdı.''
02:28demiş, kendisine iddialarından vazgeçmesi ve canının bağışlanması teklif edildiğinde,
02:34''Gerçeği olan aşkım nedeniyle düşüncelerimi açık açık söylemek durumundayım.
02:39Var söyleyeyim.'' cevabını vermiştir.
02:41Bu olayın gerçekliğinden eminiz.
02:44Çünkü dava süreci ve idam, Osmanlı mühime kayıtlarına da girmiş ve belgeler günümüze ulaşmıştır.
02:51Dönem hakkında bilgi veren Rikot, İstanbul'da şahit olduklarını şöyle anlatıyor.
02:56''Ateizm uygulayanlara kendi aralarında Muserinler, yani gerçek sırra sahip olanlar derlermiş.
03:03Bu sır ise ilahiliği tamamıyla inkar etmek,
03:07gördüğümüz her şeyin olağan akışını idare edenin tabiat olduğunu,
03:11göklerin, güneşin, ayın, yıldızların ve bunların hareketlerinin kökeninin bunda olduğunu
03:17ve insanın aynen bitkiler, çiçekler gibi filizlenip yeşerip kuruduğunu savundukları bir düşüncedir.
03:24İstanbul'da kadı ve alimler arasında bu düşünceye sahip olan birçok kişiye rastlamak gerçekten hayret vericidir.
03:31Bu akidenin zehri öylesine derin ve incedir ki,
03:35saraya hatta hareme dahi zuhur etmiş, paşaları ve onların saraylarını da zehirlemiştir.
03:42Sırada ise günümüz deist tanımına uyan bir isim var.
03:45Nadajlı Sarı Abdurrahman Efendi.
03:47Yine mühimme kayıtlarına göre Abdurrahman Efendi,
03:51Tanrı'ya inanıyor ama ahiret gibi kavramları reddediyordu.
03:55Kendisine ayetler sorulduğunda,
03:57''Kadirdir ama vuku'a gelmez, yani Tanrı'ya inanıyorum ama bizle işi olmaz'' demiş
04:03Ve tüm terkillere rağmen geri adım atmadığı için 26 Ekim 1602'de boynu vurularak idam edilmiştir.
04:13Osmanlı'da Tanrı'yı ve dini düpedüz inkar edenler için ''mülhit'' danımı kullanılır.
04:18Yine kayıtlarda 31 Ekim 1581'de Afyon Sandıklı'da bir köyün tamamına yakınının mülhit olduğu geçmektedir.
04:27Tabii ki bunlar gayet normal durumlar.
04:30Nihayetinde tarihte hiçbir dönem ve ülke yoktur ki toplumun dini inancını sorgulayan insanlar çıkmasın.
04:37Bu Sümerler'de de, Antik Mısır'da da, Antik Yunan'da da bizde de hayatın bir gerçeği.
04:43Günümüz Türkiye'sinde ise özellikle 2009 yılından sonra ateist, agnostik ve deist akımların yükselişe geçtiğini görüyoruz.
04:53Aslında bu tarihe kadar Türkiye dünyada en hızlı dindarlaşan ülkelerden biri olarak görülüyordu.
04:59Öyle ki uzun zamandan sonra İslamcı bir parti iktidara gelmiş ve bu durum üzerlerinde sıkı yasal baskılar olan dini grupların
05:08gün yüzüne çıkmasına, toplum tarafından tanınmasına olanak sağlamıştı.
05:13Ülke ekonomisinin toparlanması, bazı özgürlüklerin önünün açılması dindar kesime duyulan saygıyı arttırmış,
05:20nihayetinde artık gün yüzüne çıkan cemaat ve tarikatların düşünüldüğü gibi korkulacak yapılar olmadığı anlaşılmıştı.
05:28Böylece toplum, tasavvufa ve İslam dinine yeniden merak duymaya başladı.
05:33Yayınlanan dini filmler ve diziler reyting rekorları kırıyor, ünlü isimler çeşitli tasavvufi gruplara katılıyor,
05:40hiç beklenmedik kişiler haç ve umre ziyaretlerinde görüntüleniyordu.
05:44Tasavvuf akımları arasında en merak edilen ise Mevlivilik ve Nakşilik'ti.
05:50Mevlana'nın 800. doğum yılı olan 2007 yılı, UNESCO tarafından Dünya Mevlana ve Hoşgörü yılı ilan edildiği için
05:58Türkiye'ye ruhani yolculuğunu arayan batılılar ve İslam dinini tanımak isteyen insanların ortak rotası olmuştu.
06:05Fakat sonra bir şeyler değişmeye başladı…
06:11Artık dindarlığın artması bir yana, kendini dindar olarak tanımlayanların bile sayısı hızla düşmeye başlıyor.
06:18Öyle ki 2024 yılında yapılan bir ankete göre, 15-24 yaş arası gençlerin sadece %13'ü kendini muhafazakâr,
06:27%10'u ise İslamcı olarak tanımlıyor.
06:30Ateist, agnostik ve deist eğilim ise özellikle 40 yaş altında daha büyük bir artışa sahip.
06:36Bunun temel nedenlerini birkaç başlık altında inceleyebiliriz.
06:41İlk neden, bilgiye erişimin artmış olması.
06:45Eskiden herhangi bir bilgi kaynağına ulaşabilmek için kütüphanelere gitmek gerekirken,
06:50artık online arşivler sayesinde her bilginin kaynağına erişmek mümkün.
06:55Bu durumda bireyin ailesinden öğrendiği din ile kaynakta eriştiği din arasındaki farkı görmesine,
07:01nihayetinde sorgulamasına neden oluyor.
07:04Bundan 15 yıl önce öğrendiğimizde şaşırdığımız bilimsel bilgiler,
07:09artık teknolojiye ve bilgiye sınırsızca erişen yeni kuşakta zaten bilinmesi gereken gündelik bir değer niteliğinde.
07:16Yani sadece dini bilgiye değil, bilimsel bilgiye erişimin artmış olması da
07:21geleneksel olarak öğrendiklerimizin artık gerçekliğini kaybetmesine neden oluyor.
07:26Kısacası matbaa Avrupa'da bilgiyi yayıp aydınlanmayı başlatırken,
07:31internet bugün dünyanın geri kalanında aynı görevi görüyor.
07:35Yani geleneksel düşüncenin yerini artık rasyonel düşünce aldığı için
07:40din günlük hayatımızdaki yerini yavaş yavaş terk etmeye başladı.
07:44Rasyonel düşüncenin yani akılcı düşünmenin dinin önemini nasıl azalttığını küçük bir örnekle göstermek istiyorum.
07:53M.Ö. 6. yüzyılda Lidyalılar ve Mediler arasında Kızılırmak Savaşları yaşanır.
07:59Yıllar süren bu savaş sırasında büyük bir güneş tutulması gerçekleşir
08:04ve iki tarafta şunu söyler.
08:06Güneş tutuldu. Tanrıların bizden bir isteği var. Artık savaşmayı bırakalım.
08:11Dinsel bir kehanet savaş bitiriyor.
08:14Ancak aynı durum günümüzde olsaydı,
08:17yüzyıl boyunca ne zaman ne boyutta güneş tutulması yaşanacağını zaten biliyor olduğumuz için
08:23bunu tanrıların mesajı olarak algılamayacaktık.
08:26İşte bilim rasyonel düşünceyi hayatımıza sokarken doğaüstü düşünceyi de bu şekilde uzaklaştırıyor.
08:33Dinin hayatımızdaki işlevini kaybetmesi sadece düşünce yapısıyla ilgili de değil.
08:38Gündelik pratiklerimizde duyduğumuz ihtiyacın da azalmasıyla alakalı.
08:42Örneğin bundan 3 yüzyıl önce camiler, tekkeler, külliyeler sosyalleşmek için çok önemli yerlerdi.
08:50Şehirler o bölgenin en büyük ibadethanesinin çevresine inşa edilir
08:55ve sosyalleşmek için insanlar hayatlarının önemli bir zamanını buralarda geçirirdi.
09:00Gündelik meseleler cami ve tekkelerde konuşulur, tartışılırdı.
09:04Ancak artık sosyalleşmek için dini yapılara olan ihtiyacımız yok denecek kadar az.
09:10Bakın din buradan da hayatımızdan çıkmış.
09:13Ya da tıbbın daha az gelişmiş olduğu yıllarda insanlar tedavi olmak için din adamlarına gider
09:20yahut dualar okur, muskalar yazardı.
09:23Fakat modern tıp sağlık konusunda dini ikinci, üçüncü ihtiyaç haline getirdi.
09:29Bunun gibi sayısız durum, dinin insan hayatında doldurduğu yeri ve önemini her geçen gün azaltıyor.
09:36İkinci neden, cemaatler ve dini grupların ta kendileri.
09:412000'li yıllara kadar bu tarz dini yapılanmaların yasalarla baskı altında tutulması
09:46onların ezilen sınıf olduğu algısını yaratmış ve bu da saygı ve sempati duyulmasına neden olmuştu.
09:52Ancak sonraları özgürlüklerine büyük ölçüde kavuşan,
09:56ekonomik olarak güçlenen tarikat ve cemaatlerin artık başkalarının haklarını gasp ettikleri düşüncesi,
10:02neredeyse her gün başına yansıyan cemaatler arası yolsuzluk ve menfaat kavgaları,
10:07onlara duyulan sempatinin yerini küçümsemeye bıraktı.
10:10Öyle ki sıradan halk derin bir ekonomi kriz altında ezilirken,
10:15milyon dolarlık araçlara binen, ultra lüks bir hayat yaşayan cemaat liderlerinin
10:20Söylemlerindeki tutarsızlıklar, toplum nazarında güvenilirliklerini büyük ölçüde kaybettirdi.
10:30İnternet ve sosyal medyadan önce başka bir ülkeyi tanımanın yolu o ülkeye gitmek,
10:35giden birini tanımak, televizyon ve gazetelerde yahut dergilerde anlatılanları okumak ve izlemekle mümkündü.
10:42Ancak günümüz dünyasında herhangi bir ülkede yaşananları,
10:46saniyesinde ve en detaylı şekilde gözlemleyebiliyoruz.
10:51Bu da insanların Müslüman ülkeler ve diğerleri arasında gerçekleştirdiği kıyasın artmasına neden oldu.
10:57Böylece özellikle Y ve Z kuşağı herhangi bir dinin etkin olduğu bir ülkeden ziyade,
11:03seküler toplumu daha doğru buluyor.
11:06Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'nın 2016 yılındaki anketine göre,
11:11Türk halkının %75'i layık bir ülkeyi seçerken bu oran 2020 yılında %81.
11:19Türkiye ne tam olarak bir Orta Doğu ülkesi ne de tam bir Avrupa ülkesi.
11:24İkisi arasında kalmış ve farklı bir kültürü olan bambaşka bir coğrafya.
11:28Hem coğrafyamız sayesinde farklı kültürleri tanıma şansı bulmuş olmamız,
11:33hem de tarihte imparatorluk merkezi oluşumuz,
11:36bizim diğer Müslüman toplumlardan çok daha ıslahat ve devrim gerçekleştirmemizin de önünü açtı.
11:42Türk halkının diğer Müslüman ülkeleri kıyasla daha layık ve modern olmasının nedenlerinden bazıları bunlar.
11:49Ama başlangıcı sanılanın aksine Cumhuriyet devrimleri değil.
11:53Cumhuriyet devrimleri, 100 yıldır devam eden bir reform sürecinin son halkası.
11:59Tarih 28 Temmuz 1808
12:03Osmanlı Devletinin 30. Padişahı olan 2. Mahmud tahta çıkar.
12:08Devletin modern dünyadan geri kaldığını ve imparatorluk sınırlarındaki birçok tarikatın yolsuzluğa bulaştığını gören Sultan,
12:15o güne kadar yapılmış en büyük modernleşme faaliyetine girişir.
12:19Bu adımların ilki, tarikatların devlet kontrolüne alınması ve denetlenmesi olacaktır.
12:26Sultan 1811 yılında ferman yayınlar ve bu fermanda özetle şunlar yazmaktadır.
12:31Vefat ve benzeri nedenlerle boşalan tarikat liderliğine merkez tekke atama yapacak ve Şeyhülislam'ın görüşleri alınacak.
12:40Şeyhliklere atama yapılırken rüşvet ve hediye gibi yolsuzluklara başvurulmayacak.
12:45Tarikatların mali kaynakları olan tekke vakıfları, El-Kâfı Hümayun'un kontrolüne girecek.
12:52Devlet bu şekilde ilk defa tarikatları denetim altına almaya başlar.
12:57İkinci Mahmud, tarikatların gücünün farkındaydı ve bu nedenle tüm reformlarını yavaş yavaş bekleterek yapıyordu.
13:05Onu en çok korkutansa bektaşi tekkeleri ve onların kontrolündeki yeniçeri ocaklarıydı.
13:11Tahta çıkışından sonra yaklaşık 17 yıl hazırlık yapar ve sonunda yeniçeri ocaklarını ve bektaşi tekkelerini kapatır.
13:19Bu tekkelerin malları kamulaştırılır.
13:22Sultan bununla da yetinmeyerek kılık kıyafet devrimine başlar.
13:261826 yılında devlet erkanına sarık ve cübbeyi yasaklar.
13:31Devlet memurlarına ilk kez fez, pantolon ve ceket giyilmesi zorunluluğunu getirir.
13:37Medreselerin yanı sıra Avrupa tarzı okullar açmaya başlar.
13:41Avrupa müziğini serbest bırakır.
13:43İtalyan müzisyen Giuseppe Donizetti gibi isimleri saraya getirip sarayın baş müzisyeni yapar
13:49ve Batı müzik aletlerini saray ahalisine öğretmeleri için çalışmalar başlatır.
13:55Artık bu dönemde Latin alfabesi özellikle devlet erkanı arasında önemli bir kullanım alanı bulmuştur.
14:01Böylelikle 2.Mahmut'la birlikte Türk Reformu'nun ilk aşaması gerçekleşir.
14:07Bu reform sürecinde Mevlevi'ler dışında genel olarak tarikatların birçoğu sultana karşı çıkar
14:13ve hatta ona Gâvur Sultan lakabını koyarlar.
14:17Reformlara karşı oldukları için Halidî Nakşibendiler sürgün edilir.
14:21Ölümünden sonra tahta çıkan Sultan Abdülmecid ise reformun devamını getiren isim olacaktır.
14:27Milli Eğitim Bakanlığı'nı kurar ve modern eğitim veren ilk kız okulunu açar.
14:32Kravat takan ilk Osmanlı padişahı olur.
14:35Tarikatlar daha sıkı bir denetim altına alınır.
14:38Opera, bale ve tiyatrolar yaygınlaşır ve hatta Dolmabahçe Sarayı'na bir tiyatro ve opera salonu inşa edilir.
14:45Toplum moderniteye uyum sağlamaya başlamıştır.
14:48Ancak derinlerde bir güç bundan rahatsız olmaktadır.
14:561859'da Nakşibendi Şeyhi Süleymaniyeli Şeyh Ahmet bir darbe yapmaya kalkışır.
15:02Bu olay tarihe Kuleli vakası olarak geçecektir.
15:05Şeyh Ahmet ve yandaşları sultan ve çevresinde kim varsa öldürmeye karar verirler.
15:11Şeyh Ahmet yandaşlarına şöyle seslenir.
15:14Şeriatı Muhammediye'yi batıranlardan ve Beytülmalı Müslümini yağma edenler ve ulemayı
15:21ve sahir Müslümanları edenleri ve kafirleri onlara tercih edenleri ve kafirle İslam arasında fark yoktur diyen
15:29ve gerek olsun ve gerek ona muayyen eden zalimler olsun, onları kanını dökmedikçe durur isek dinimiz kafir olsun
15:37ve Karun gibi melun olalım ve Ebu Cehil gibi merdud olalım.
15:42Ancak sultana yönelik bu suikast girişimini başaramaz ve tutuklanırlar.
15:47Tarikatların bu cüreti artık haddini aşmıştır.
15:511866 yılında Sultan Abdülaziz tarafından Meclis-i Meşayih kurulur.
15:56Meclis-i Meşayih, Osmanlı İmparatorluğunda tekkeleri denetlemek ve idari işleyişlerini kontrol etmek amacıyla kurulmuştur.
16:05Daha da ileriye gidilerek tarikatların dini konularda neyi konuşup neyi konuşmayacakları bile Meclis-i Meşayih'e bağlanır.
16:12Hatta artık şeyh olmak isteyenler devletin yaptığı sınava girecek ve kazanamayanlar şeyhlik yapamayacaktır.
16:20Artık her cami, mescit, türbe ve evre de zikir yapılamayacaktır.
16:25Tarikatların kontrolü tamamen devletin denetimi altına girmiştir.
16:29Tüm bu ıslahatlar yeni bir toplum, yeni bir kültür ve modern bir sınıfın var olmasını sağlamıştı.
16:352. Mahmud ile yükselen modernleşme hareketleri, 129 yıl sonra, 1937 yılında dini ve devlet işlerinin tamamen birbirinden ayrılması
16:45ve layıklığın anayasal güvenceye alınmasıyla zirveye ulaşır.
16:49Kısaca Türk toplumunun diğer Müslüman toplumlardan ayrılarak modernleşmesi ne bir günde oldu
16:56ne de cemaat ve tarikatlarla olan toplumsal ayrılık sadece bugüne özel.
17:00Bu asırlarca süren bir mücadelenin, toplumun ihtiyaçlarının ve doğal sürecin bir sonucu.
17:07Bu konuda Erliğin Tarikatlar Belgeseli'ni izlemenizi kesinlikle tavsiye ederim.
17:13Bugün tek fark ise dinden uzaklaşma sürecinin günümüz bilgi toplumunda çok daha hızlı işliyor oluşu.
17:19Nitekim günümüz siyasi konjektürünün de bu konuda etkisi oldukça yüksek.
17:24Özellikle Z kuşağı, hakim siyaset tarafından özgürlüklerinin kısıtlandığını düşünüyor
17:30ve Avrupa ülkelerindeki kendi kuşaklarıyla aynı değeri görmemeleri,
17:34gelecek umutlarının çok azalması onları bu durumu sebebi olarak gördükleri ideoloji ve fikirlerinden hızla uzaklaştırıyor.
17:43Tüm bu süreç yani toplumun dinden uzaklaşması yeni bir kavramı hayatımıza soktu.
17:48Buna seküler milliyetçilik deniyor.
17:51Peki nedir bu seküler milliyetçilik?
17:54Seküler milliyetçilik, ülkücülükten farklı olarak daha şehirli,
17:58Müslüman kimlikten bağımsızlaşmış, daha birey merkezli, özgürlükçü, farklı fikirlere daha açık,
18:04ülkücülükteki gibi Türk-İslam sentezinden farklı olarak Türk ve layık milliyetçiliğin temelinde olduğu bir kavramdır.
18:11Seküler milliyetçiler için hiçbir siyasi parti vazgeçilmez değildir.
18:16Devletin güvenliği ve layıklığın güvencesi verecekleri oyların yegane unsurudur.
18:22Eski kuşaklar, bir insan dinden uzaklaştığında tüm milli değerlerden de uzaklaşacağını düşünürdü.
18:28Fakat özellikle Z kuşağı üzerinde yapılan çalışmalar,
18:32dini kimlikten uzaklaşan gençlerin seküler milliyetçiliğe yöneldiğini gösteriyor.
18:37Sonuçta toplumlar canlıdır ve değişir.
18:40Dinden uzaklaşmanın toplumumuzda yarattığı ilginç bir akım daha var.
18:44Bu da seküler Müslümanlık.
18:46Yani layık Müslümanlık.
18:48Kulağa iki zıt kutup gibi geliyor değil mi?
18:51Uzun yıllar Türkiye'de hem layık hem Müslüman olunmaz,
18:55ya layıksın ya Müslüman söylemeyi oldukça popülerdi.
18:58Ancak bu yaklaşımı hızla değişiyor.
19:01Bir genç kız düşünelim.
19:03Muhafazakâr bir aileden geliyor, tesettürlü ve beş vakit namazını kılan bir genç kız.
19:08Kendisi İslam'a inandığı kadar inanmayanların
19:11ya da daha az inananların haklarının aynı ölçüde olması gerektiğini düşünüyor.
19:16O, siyasi söylemlerde İslam dininin kullanılmasından rahatsız oluyor.
19:21Özgürlüklerin herkes için vazgeçilmez olduğunu düşünüyor.
19:24Tarikat ve cemaat liderlerinin kendilerini doğaüstü bir figür olarak görmelerini istemiyor.
19:29Din ve bilim çatıştığında bilimi tercih ediyor
19:33ve arkadaş çevresini giyime, kuşama, dünya görüşüne göre değil,
19:37karşılıklı uyum ve kişiliğe göre seçiyor.
19:39Bunu en iyi şekilde Z kuşağında gözlemleyebiliyoruz.
19:44Önceki kuşaklar içerisinde dindar olan ve olmayan kişiler birbirleriyle sınırlı iletişim halindeyken,
19:50artık aynı arkadaş ortamının parçası olduklarını görebilirsiniz.
19:55Seküler Müslümanlar olarak adlandırdığımız bu kesimin hem oldukça dindar
20:00hem de layıklıyı savunuyor olmasındaki en önemli etkenlerden birincisi
20:05tabii ki de rasyonel düşüncenin kutuplaşmayı azaltması.
20:08Ayrıca dinin baskın olduğu ülkelerdeki sorunları gözlemleyebiliyor oluşları.
20:13Seküler Müslümanlar, Türkiye'nin bir Afganistan, bir Irak,
20:18Suriye, Suudi Arabistan ya da Hindistan gibi toplumsal bir yapıya dönüşmesini istemedikleri için
20:24eski siyasal İslamcıların aksine Atatürk ilkelerine sahip çıkmaktalar.
20:29Kısacası Türkiye'de ateist, agnostik ve deist eğilimin yükselişi
20:34aynı zamanda hem dindarlığın hem de milliyetçiliğin sekülerleşerek yeni bir forma dönüşmesine kapı açıyor.
20:41Peki bu durum yıllarca layık-antilayık ya da sağ-sol olarak bölünen Türk halkı için daha iyi değil mi?
20:48Düşüncelerinizi merak ediyorum.
20:50Kuşakların ve toplumun bu değişimi kimileri için dünyanın sonu,
20:55kimileri için geleceğe dair bir umut olarak görülebilir.
20:58Bu tamamen sizin dünyaya bakış açınızla ilgili.
21:01Ama Türkiye'de çok ciddi bir sosyolojik ve politik dönüşüm var.
21:05Dinden uzaklaşma gözle görülür bir şekilde hızlanıyor.
21:08Bu yatsınamaz bir gerçek.
21:10Nihayetinde unutmayın dostlar, değişim hiçbir zaman yerinde saymaz.
21:17Ben Engin Deniz.
21:19Kanalıma abone olmayı ve beni Instagram hesabımdan takip etmeyi unutmayın.
21:24Görüşmek üzere.